Edward Hill, ''Μοναχικές Ψυχές: Οι Επιθυμίες''

 
Στις μέρες μας παρατηρούμε μια μεγαλύτερη εκδοτική εμφάνιση βιβλίων που ανήκουν στο είδος του fantasy από νέους Έλληνες συγγραφείς. Αν και η ποιότητα της γραφής τους πολλές φορές ποικίλλει, δεν λείπουν τα πολύ καλά δείγματα ανάμεσά τους, κάτι που ασφαλώς αποτιμάται ως ιδιαιτέρως ευχάριστο από εμάς που αγαπάμε το είδος. Μια τέτοια πολύ ενδιαφέρουσα σειρά νεανικής φαντασίας είναι και η ‘‘Μοναχικές Ψυχές’’ από τον συγγραφέα Edward Hill (υποψιαζόμαστε ότι αποτελεί ψευδώνυμο) που πρόσφατα εκδόθηκε το πρώτο τους βιβλίο ‘‘Μοναχικές Ψυχές: Οι Επιθυμίες’’ (εκδόσεις iwrite).

O νεαρός ήρωας του βιβλίου είναι ο Αρένιοθ Εντάλις, που ζει μαζί με τον πατέρα του, έναν πρώην Πέντιορ, διακεκριμένο αξιωματικό του Στρατού του Βασιλιά, και με την.. περίεργη παρουσία της μητέρας του ακόμη να τον περιποιείται. Χαρακτηριστικά στοιχεία του μικρού ήρωα είναι το πρόβλημα της ακοής του, που τον υποχρεώνει να φορά ένα ακουστικό βαρηκοΐας για το οποίο δεν νιώθει και τόσο άνετα και που συχνά γίνεται αντικείμενο πειράγματος από κάποιους συμμαθητές του, ενώ του αρέσει να ταξιδεύει με την φαντασία του σε ρομαντικούς κόσμους τους οποίους καταγράφει στο σημειωματάριό του. Κατά τ’ άλλα, είναι ένας φυσιολογικός νέος της ηλικίας του, που του αρέσει να περνά ευχάριστες ώρες με τους φίλους του (την νεαρή Μερβάνια και τον εκπαιδευόμενο Πέντιορ Λίνον) και να βοηθά τον πατέρα του στην δουλειά του, μέχρι που μια αναπάντεχη ανακάλυψη θα αλλάξει τα πάντα στην ζωή του. Και ο Αρένιοθ θα χρειαστεί να κάνει μια επιλογή.

Πριν από πάρα πολύ καιρό, ένας μνησίκακος αφέντης που ήθελε να αναλάβει την εξουσία του κόσμου τελικά αιχμαλωτίστηκε σε μια φυλακή που μόνο το Σπαθί της Ψυχής μπορεί να ανοίξει. Όμως, προτού φυλακιστεί στην εξορία, χρησιμοποίησε τις τελευταίες του δυνάμεις για να δημιουργήσει τις Επιθυμίες, δύο υπερφυσικά φαντάσματα, με σκοπό να βρουν τον κάτοχο του σπαθιού, να τον σκοτώσουν, και να ελευθερώσουν με αυτό τον αφέντη τους.

Ο Αρένιοθ είναι τώρα ο κάτοχος του Σπαθιού της Ψυχής και θα πρέπει γρήγορα να μάθει πώς να χρησιμοποιεί τις καινούριες του δυνάμεις, αν θέλει να γλυτώσει από τον κίνδυνο τον εαυτό του αλλά και τα κοντινά του πρόσωπα. Μαζί με τον Νιβάρο, τον φύλακα του Σπαθιού, και τον φτερωτό τους φίλο, τον Χέρουα, θα πολεμήσουν τα δύο φαντάσματα και θα αναλάβουν τις νέες ευθύνες που τους αναλογούν. Ο Αρένιοθ θα πρέπει να ακολουθήσει πλέον το δικό του μοναχικό μονοπάτι, που είναι ταυτόχρονα και μια πορεία ενηλικίωσης, για να μην θέσει σε κίνδυνο τους αγαπημένους του ανθρώπους αλλά και για να γνωρίσει την δική του αληθινή φύση.

Οι ‘‘Μοναχικές Ψυχές: Οι Επιθυμίες’’ είναι ένα πολύ υποσχόμενο βιβλίο νεανικού fantasy με πολλά θετικά στοιχεία. Παρά την σχετικά απλή του υπόθεση και το κλασικό μοτίβο που ακολουθεί, ο συγγραφέας καταφέρνει να αναπλάσει επιτυχημένα τον φανταστικό του κόσμο, να κερδίσει τον αναγνώστη με την αφήγησή του, και να κρατήσει αμείωτο το ενδιαφέρον και τις εκπλήξεις μέχρι το τέλος του βιβλίου.

Από τα πιο χαρακτηριστικά στοιχεία του βιβλίου είναι ο επιτυχημένος συνδυασμός του ηρωικού και του μυστικού στοιχείου (η πτώση του ήρωα στο σπήλαιο όπου φυλάσσεται το Σπαθί της Ψυχής, οι πρώτες επαφές με τα φαντάσματα και οι εισβολές τους στο σπίτι του ήρωα, οι πολύ παραστατικές μάχες που δίνονται) μαζί με την ανάλαφρη χάρη και την αυθόρμητη συμπεριφορά της νεαρής ηλικίας (οι εκδρομές του ήρωα με τους φίλους του, οι σχέσεις του με τους άλλους συμμαθητές, η σχέση του με την μητέρα του). Έτσι, καθώς ο Edward Hill καταφέρνει με την αφήγησή του να αποπνεύσει ορισμένες πολύ ενδιαφέρουσες παράξενες ατμόσφαιρες, ταυτόχρονα δεν ξεχνά τον κοινωνικό περίγυρο, τα χαρακτηριστικά της καθημερινότητας και τα πραγματικά προβλήματα της ζωής.

Ένα ακόμη σημαντικό στοιχείο του βιβλίου που μας έκανε αίσθηση και θα θέλαμε να επισημάνουμε είναι η λιτή και σφιχτή του δομή. Δεν πλατειάζει, δεν φλυαρεί, δεν εισάγει περιττά πρόσωπα και επεισόδια, αλλά μένει πιστό στην κεντρική του ιστορία, την οποία φαίνεται ότι έχει επεξεργαστεί αρκετά και μας την παρουσιάζει με άρτιο και πλούσιο τρόπο. Υπάρχουν και στοιχεία που δεν ξεδιπλώνονται πλήρως (όπως το Μουσείο της Εξέλιξης και το Ινστιτούτο του), που μπορούμε να υποθέσουμε πως θα μας απασχολήσουν περισσότερο στα επόμενα βιβλία, αλλά φαίνεται πως ο Edward Hill δεν χαρακτηρίζεται από το άγχος των ογκωδών βιβλίων και των v-λογιών, αλλά σκοπεύει να στήσει σταδιακά τον κόσμο του και να μας τον παρουσιάσει μέσα από συγκεκριμένα καλοδουλεμένα αφηγήματα.

Καταλήγοντας, θα λέγαμε ότι το ‘‘Μοναχικές Ψυχές: Οι Επιθυμίες’’ αποτελεί ένα ευχάριστο αναγνωστικό διάλλειμα μέσα στην γκρίζα μας καθημερινότητα, που συστήνετε ανεπιφύλακτα στους νέους αναγνώστες του είδους. Προσωπικά μας άφησε πολύ καλές εντυπώσεις, αρκετές για να περιμένουμε με ενδιαφέρον και τα υπόλοιπα βιβλία της σειράς.

Δημήτρης Αργασταράς, ε. μέλος Φ.ΛΕ.ΦΑ.ΛΟ.

 
- Σχόλια σε αυτή την ανάρτηση :
 
 Ο/Η Σταμάτης Μαμούτος είπε...
Kαλή του επιτυχία, λοιπόν...
Τρίτη, 19 Ιούνιος, 2012
Διαγραφή

ΑνώνυμοςΟ/Η Χάρης είπε...

Ένα ακόμη ελληνικό fantasy...ελπίζω και σε περισσότερα.
Τρίτη, 19 Ιούνιος, 2012
Διαγραφή

BloggerΟ/Η PALADIN είπε...

Πάντα ευχάριστο, το κυκλοφορούν ελληνικά βιβλία του φανταστικού!!!
Σάββατο, 23 Ιούνιος, 2012
Διαγραφή

OpenIDΟ/Η cassandrasbox είπε...

Όλες οι μεγάλες ιδέες που σαν γίγαντες υψώνουν τις ιδέες σαν κλαδιά ξεκινούν από το απειρόσιμο μικρό σπόρο. Κι αυτός δεν είναι άλλος από την ευγενή επιθυμία της δημιουργίας!

Καλοτάξιδο
λοιπόν
Κυριακή, 24 Ιούνιος, 2012
Διαγραφή

H Φ.ΛΕ.ΦΑ.ΛΟ. προτείνει...


Γεώργιος Γεώργας, Ο Δρόμος των Βασιλέων
 
 
Η πιο απομακρυσμένη επαρχία των Ρωμαίων έχει εγκαταλειφθεί εδώ και καιρό. Οι κάτοικοι της απροστάτευτοι πια, προσπαθούν να επιβιώσουν από την ορδή των Σαξόνων που έρχονται από την ανατολική θάλασσα σαν κύμα, σαρώνοντας τα πάντα στο πέρασμα τους. Στον βορρά οι τρομαχτικοί Πίκτες περνούν το τείχος του Ανδριανού σπέρνοντας την καταστροφή, έχοντας στη κατοχή του το ξόανο της θεάς πολέμου, της Μόριγκαν.
 
Δυο λιποτάχτες των Ρωμαϊκών λεγεώνων της ανατολής, θα φτάσουν στη χώρα αυτή απογοητευμένοι από τις εξελίξεις της χώρας τους, για να συναντήσουν ένα μεγαλύτερο χάος στη Βρετανία. Πίσω από τους πόλεμους ανάμεσα στις φυλές των Ρωμαιο-Βρετανών των Σαξόνων και των Πικτών υποβόσκει ένας άλλος κρυφός πόλεμος που έχει να κάνει με το μυστηριώδες ξόανο της θεάς. Το θέλουν στη κατοχή τους οι διαβρωμένοι από καιρό Δρυίδες για να ξυπνήσουν τον δράκο, αλλά και το αλλοιωμένο ιερατείο του Μίθρα που έχει ένα σκοπό την δολοφονία του νέου αυτοκράτορα της ανατολής, Ιουστινιανού. Οι μόνοι που θα αντιταχτούν σε αυτές τις σκοτεινές δυνάμεις των μάγων και των ιεροφάντων, είναι οι δυο Ρωμαίοι της ανατολής, αλλά και οι πιστοί τους φίλοι που θα συναντήσουν και ενωμένοι σαν γροθιά θα τα βάλουν με την σκιά που απειλεί την αυτοκρατορία της Νέας Ρώμης.

Από τους βροχερούς λόφους της Βρετανίας που ακόμα οι γίγαντες των λόφων κατοικούν εκεί, οι ήρωες μας θα βρεθούν στα ομιχλιασμένα βουνά των Πικτών που τους οδηγούν οι μαύροι Δρυίδες και αργότερα θα βρεθούν να πολεμούν κάτω από τη σημαία του στρατηγού Βελισάριου στη Ρώμη, ενάντια στις ορδές των Γότθων και τέλος προστατεύοντας τη ζωή του αυτοκράτορα Ιουστινιανό από τον μεγάλο μάγο της Ατλαντίδας, με σκοπό να πάρουν πίσω τη τιμή τους. Γιατί ένας άντρας χωρίς τιμή είναι ένα τίποτα.


Γεώργιος Γεώργας, Οι Φύλακες των Μυστικών
 
Το Φραγκικό βασίλειο των Αγίων Τόπων, η μαγευτική Ουτρεμέρ, είναι ένα καζάνι που βράζει και είναι έτοιμο να εκραγεί. Ο Σουλτάνος της Αιγύπτου, ο Σαλαντίν, έχει ορκιστεί να αλώσει τη χώρα και οι σταυροφόροι ετοιμάζονται να την υπερασπιστούν.
 
Ένας νεαρός προσκυνητής αφήνει την αυτοκρατορία της Ρωμανίας για να κάνει το προσκύνημα του, στους Άγιους Τόπους. Το ταξίδι του όμως, μόνο ήρεμο δεν θα είναι. Μια δολοφονία που έγινε στην Ασκάλωνα, θα του αλλάξει τη ζωή για πάντα. Άθελα του γνωρίζει ένα κατάσκοπο του αυτοκράτορα της Ρωμανίας, που θα τον μυήσει σε ένα πολύ παράξενο και πρωτόγνωρο για τον νεαρό μονοπάτι.
 
Η περιέργεια του θα τον φέρει αντιμέτωπο με μυστικές σέχτες που εποφθαλμιούν αρχαία μυστικά που μπορούν να αλλάξουν τη γεωπολιτική του τότε γνωστού κόσμου. Θα συναντήσει μάγους, που αναζητούν δύναμη για να κυριαρχήσουν πάνω στους αδυνάτους και ιππότες που διψούν για εξουσία.
 
Με φόντο την Μεσαιωνική Ανατολή ο νεαρός προσκυνητής θα μεταμορφωθεί από ένα απλό πολίτη της αυτοκρατορίας της Ρωμανίας, σε έναν υπερασπιστή της ανατολικής αυτοκρατορίας των Ρωμαίων και της πίστης.

 
Βασίλης Αλεξανδρόπουλος, Τα Μυστικά των Κόσμων, βιβλίο 1ο
 

Λένε πως, σε έναν κόσμο γεμάτο μυστικά,
το πιο βαθύ σκοτάδι ξυπνά λίγο πριν την Ανατολή,
πριν το φως της νέας μέρας φανεί στον ορίζοντα!
Τα πάντα τυλίγονται από το φόβο τότε
και τον κόσμο σαρώνει μια φρικτή αβεβαιότητα!
Σημάδια μιλούν για το τέλος, το τέλος των Καιρών!
Και τότε ποιος; Ποιος έχει το θάρρος να πιστέψει,
ποιος μπορεί να ονειρευτεί; Κανείς!
Μα αν μείνεις ήρεμος θα καταλάβεις!
Θα αισθανθείς τον νέο άνεμο που φυσά
και τα δάση να ψιθυρίζουν…. Ψίθυροι που μιλούν για την Ελπίδα!
Για τον ερχομό ενός παιδιού! Ενός Ήρωα!
Σσσς… Εσύ; Μπορείς να τους ακούσεις;

Τριλογία: Τα Μυστικά Των Κόσμων
Βιβλίο 1: Το Ξέσπασμα Της Μυθικής Οργής

Για να προμηθευτείτε το βιβλίο επικοινωνήστε στο mail: chelsosalex@gmail.com

 
Ρέυ Μπράντμπερυ, «Το Δένδρο των Αγίων Πάντων», εκδόσεις Μαγικό Κουτί
 
Το "Δένδρο των Αγίων Πάντων" (The Halloween Tree) είναι μια ιστορία συγκινητική, από τη σκοπιά άτακτων και σκανδαλιάρικων αγοριών δέκα τριών χρόνων, στη μαγική αυτήν ηλικία όπου έχουν την παιδική αθωότητα αλλά και το εφηβικό θάρρος, ισορροπώντας πρόσκαιρα ανάμεσα σε παιδιά και άνδρες, και με σβησμένη ακόμη μέσα τους τη φλόγα την ερωτική να τους αποσυντονίζει απ' το παιχνίδι. Μια νουβέλα που φτιάχνει ένα νήμα στην ιστορία της Αμερικανικής Λογοτεχνίας, νήμα που -ίσως- ξεκινάει με τον Τομ Σώγιερ και τον Χάκλμπερρυ Φινν του Μαρκ Τουαίην, περνάει επάξια από τον Μπράντμπερυ και τ' αγόρια του για να καταλήξει στους ήρωες του 'Στάσου πλάι μου' του Στήβεν Κινγκ.

Ίσως είναι χαρακτηριστικό και για τη γενικότερη Αμερικανική Ιστορία (όχι μόνο της λογοτεχνίας) πως, όσο ξετυλίγουμε το νήμα, τόσο περισσότερο προς το σκοτάδι πάμε: σαν μια πορεία από την αθωότητα και την ελαφρότητα προς τη βαρύτητα και τον κυνισμό του κόσμου. Από τον Σώγιερ και τον Φινν, καταλήγουμε στην παρέα παιδιών του Στήβεν Κινγκ, που φεύγει ένα αβέβαιο ταξίδι αναζητώντας ένα πτώμα. Κατά παράδοξο τρόπο, παρόμοιο είναι το θέμα του Μπράντμπερυ, που βρίσκεται χρονικά και θεματικά στη μέση: η δική του παρέα παιδιών ξεκινάει ένα ταξίδι προς το θάνατο, όμως, λιγότερο πραγματιστικό, λιγότερο τρομακτικό, λιγότερο υλιστικό απ' ό,τι του Κινγκ.

Οι ήρωές του, ανησυχώντας για τον φίλο τους τον Πίπκιν, που είναι η ψυχή της παρέας, θα επισκεφτούν κατ' απαίτησή του το "Στοιχειωμένο Σπίτι" της πόλης τη νύχτα των Αγίων Πάντων. Εκεί, κλείνοντας το μάτι στον Κάρολο Ντίκενς και τη Χριστουγεννιάτικη Ιστορία, ο Μπράντμπερυ επινοεί τον κύριο Μάουντσραουντ, τον Χάρο αυτοπροσώπως, που θα οδηγήσει τα παιδιά σε ένα μαγικό ταξίδι που θυμίζει ίσως και του Χάρρυ Χάλερ στον Λύκο της Στέπας: ένα ταξίδι στη μεθόριο περιοχή, που μοιράζονται νεκροί και ζωντανοί, σε μακρινές εποχές όπου οι άνθρωποι, λιγότερο υλιστές απ' ό,τι σήμερα, ζούσαν αρμονικά με τους νεκρούς, και συναντιόντουσαν μαζί τους -αληθινά- για μια νύχτα του χρόνου...


Νίκος Βλαντής, «Ο Αρνητής», εκδόσεις Μαγικό Κουτί
 
''Αυτό το βιβλίο είναι ένα μακροσκελές ποίημα που έγραψα σαν βρέθηκα στο Ουεσσάν. Αποτελεί το ποιητικό χρονικό της άρνησης του κόσμου που με οδήγησε τελικά να μένω σε ένα μικρό νησί του Ατλαντικού. Μετά από πολλά χρόνια στράφηκα στην ποίηση μονοσήμαντα, θεώρησα πως ήταν το μοναδικό κατάλληλο μέσον για τα μηνύματα που ήθελα να μεταφέρω και τα συναισθήματα και τις ιδέες που ήθελα να εκφράσω.''

Επισκεφτείτε το site των εκδόσεων Μαγικό Κουτί.




- Σχόλια σε αυτή την ανάρτηση :

Ο/Η Ανώνυμος είπε...
Πολύ καλά νέα! Νέο τεύχος Φανταστικής Λογοτεχνίας και το βιβλίο του Μπράντμπερυ (τον οποίο χάσαμε πριν μερικές μέρες) οι πρώτες επιλογές μου. Εξαιρετική η επιλογή του εξωφύλλου του περιοδικού. Πολλούς χαιρετισμούς!

Κιμμέριος
Σάββατο, 09 Ιούνιος, 2012

Ο/Η Σταμάτης Μαμούτος είπε...
Κόντρα στο ρεύμα, σε πείσμα των καιρών, η Φ.ΛΕ.ΦΑ.ΛΟ επί πέντε χρόνια, συνεπής στο ραντεβού με τους αναγνώστες της, υπερβαίνει τις δυσκολίες της οικονομικής κρίσης και προσφέρει μια ακόμη "Φανταστική Λογοτεχνία"!

Κιμμέριε, η επιλογή για το εξώφυφυλλο ήταν δύσκολη, καθώς αυτή την φορά πρότεινε εικόνα και ο Paladin.. Κι εγώ σ' εκείνη είχα καταλήξει, αλλά νομικού τύπου προβλήματα έφεραν την ανατροπή λίγο πριν την εκτύπωση. Ευτυχώς, ο Ρομαντισμός είναι ανεξάντλητος...
Σάββατο, 09 Ιούνιος, 2012

Ο/Η Γιάννης Παπαδημητρόπουλος είπε...
Ακριβώς αυτό που είπες Σταμάτη, σε πείσμα των καιρών. Όμως σε αυτούς τους καιρούς είναι που περισσότερο από κάθε άλλη φορά χρειαζόμαστε ένα φάρο, ένα καθαρό, αγνό φως να δείχνει το δρόμο, αλλά και ταυτόχρονα να σημαδεύει την ξέρα που πρέπει να αποφύγουμε. Και ο φάρος ήταν πάντα ένα μέρος ελπίδας μα και φόβου, αν δούμε και τους συμβολισμούς του στη τέχνη και τη λογοτεχνία. Το 10ο τεύχος ΦΛΕΦΑΛΟ είναι η απόδειξη οτι ακόμα και τώρα στο 12 και 05 υπάρχουν αξίες και δύναμη!
Σάββατο, 09 Ιούνιος, 2012

Ο/Η Δημήτρης Αργασταράς είπε...
Για άλλη μια φορά, η λέσχη σταθερή στο ραντεβού της, δίνει δυναμικό παρόν...
Τετάρτη, 13 Ιούνιος, 2012

Ο/Η PALADIN είπε...
Νέο τεύχος ΦΛΕΦΑΛΟ.
Για μια ακόμη φορά το εξώφυλλο αρμόζει στις προθέσεις μας....
Παρασκευή, 15 Ιούνιος, 2012

Ο/Η Ανώνυμος είπε...
Δώστε κανένα στοιχείο για τον πίνακα του εξωφύλλου.

Κιμμέριος
Παρασκευή, 15 Ιούνιος, 2012

Ο/Η Σταμάτης Μαμούτος είπε...
Κιμμέριε, "John Everett Millais, The Knight Errant"
Κυριακή, 17 Ιούνιος, 2012

Μιλώντας πολιτικά (2), στον «αστερισμό» της πλατείας Συντάγματος

Πριν από λίγο καιρό στο ιστολόγιο της Λέσχης είχε αναρτηθεί ένα άρθρο μου που έφερε τον τίτλο «Μιλώντας πολιτικά». Το εν λόγω άρθρο είχε ως αφετηρία στις πολιτικές εξελίξεις που έλαβαν χώρα την δωδεκάτη Φεβρουαρίου 2012 και είχαν να κάνουν με την ψήφιση του δεύτερου Μνημονίου από την Βουλή, τις αντιδράσεις του κόσμου και τα όσα συνέβησαν στην συγκέντρωση διαμαρτυρίας. Σήμερα, λίγους μήνες μετά, οι πολιτικές εξελίξεις εξακολουθούν να συγκεντρώνουν την προσοχή του μεγαλύτερου μέρους της κοινής γνώμης και να αποτελούν την βάση των περισσότερων προβληματισμών μας. Καθημερινά διαβάζουμε γνώμες, ακούμε αναλύσεις, παρακολουθούμε πολιτικές κινήσεις. Έπειτα από τις εθνικές εκλογές της 6ης Μαΐου ένας κύκλος πολιτικών δραστηριοτήτων, προτάσεων και προοπτικών έχει αρχίσει να στροβιλίζεται σε αυξανόμενη ένταση. Η κατάληξη των στροβιλισμών του… ακόμη άγνωστη.

Εκτίμησή μου είναι ότι το κλειδί για την κατανόηση των εξελίξεων που σηματοδότησαν οι εκλογές δεν έχει εντοπιστεί ακόμη από τους περισσότερους αναλυτές. Το «κλειδί» αυτό δεν είναι άλλο από την πολιτική ενέργεια που απελευθέρωσαν οι περυσινές διαδηλώσεις αγανάκτησης στην πλατεία Συντάγματος. Όπως όλα δείχνουν, οι ομάδες και οι δυνάμεις που συνδέθηκαν με την ροή της τάσης που δημιουργήθηκε πριν από έναν χρόνο στο «Σύνταγμα» είναι σήμερα σε θέση ισχύος. Προτού, όμως, καταπιαστούμε με αυτές, ας δούμε γιατί το «Σύνταγμα» αποτέλεσε κομβικό σημείο των πολιτικών εξελίξεων.

Αγανακτισμένοι στο Σύνταγμα. Η πιο πρόσφατη επανάσταση στην Ευρώπη (;)

Όπως έχω γράψει και παλαιότερα, το κύριο γνώρισμα του μεταπολιτευτικού συστήματος εδώ και κάποια χρόνια είναι η αδυναμία του να αναπαράγει τους όρους της ύπαρξής του. Η αδυναμία του, δηλαδή, να συνεχίσει να υφίσταται. Στην ουσία, εδώ και λίγα χρόνια, η Μεταπολίτευση ως σύστημα και ως σύνολο αξιών έχει πάψει να είναι ενεργή. Ωστόσο, είτε λόγω του ότι όσο ήταν κυρίαρχη κατάφερε να ξεριζώσει κάθε εναλλακτική προς αυτήν δύναμη προοπτικής, είτε λόγω της ανεπάρκειας των όσων προσπάθησαν να έρθουν σε αντιπαράθεση μαζί της, η αποδυνάμωσή της δεν συνοδεύτηκε από την παράλληλη ενδυνάμωση κάποιου συστήματος αξιών και ιδεών που θα μπορούσε να την αντικαταστήσει.

Έτσι, το τέλος της Μεταπολίτευσης θύμισε το διήγημα του Κλαρκ Άστον Σμιθ, που φέρει τον τίτλο «Ο θάνατος του Μαλιγκρίς». Ένας τυραννικός και πανίσχυρος μάγος έχει πεθάνει στον θρόνο του. Όμως, το κουφάρι του δεν έχει γύρει. Βρίσκεται ακόμη ακίνητο και νεκρό στην θέση που συμβολίζει την εξουσία. Κι επειδή η ισχύς του, όσο ζούσε, ήταν τέτοια που έσβηνε απ’ το μυαλό των υπηκόων του κάθε σκέψη αμφισβήτησής του, τώρα που είναι νεκρός όλοι φοβούνται να πλησιάσουν στον πύργο, να διαπιστώσουν τον θάνατό του και να κηρύξουν το τέλος της εξουσίας του.

Κάτι ανάλογο συνέβη και με την Μεταπολίτευση, με την μόνη διαφορά ότι το νεκρό της σώμα μπορεί να γίνεται (και γίνεται) μαριονέτα στα χέρια αόρατων παικτών. Το τέλος της ικανότητας της Μεταπολίτευσης να αναπαράγει την εξουσία της κατέστη εμφανές στο διάστημα μεταξύ του Δεκέμβρη του 2008, μετά τα γεγονότα που ακολούθησαν τον θάνατο του νεαρού Αλέξη Γρηγορόπουλου, ως και τον Μάη του 2010, που σημαδεύτηκε από τα θύματα της Μαρφίν. Στο χρονικό διάστημα αυτό έγινε πλέον πασιφανές ότι το μεταπολιτευτικό (πολιτικό, mediaκό, ηθικό και πνευματικό) σύστημα αδυνατούσε να εμπνεύσει τον παραμικρό σεβασμό, πράγμα που είχε αρχίσει να οδηγεί στην αποσάθρωση της κοινωνικής συνοχής. Όλοι, πλέον, άρχισαν να αναζητούν κάτι καινούργιο.

H καίρια αποδυνάμωση του συστήματος προήλθε από την τριβή που προκάλεσε η κίνηση δυο δυνάμεων, που είχαν αντίθετη φορά. Η πρώτη δύναμη είχε καθοδική πορεία. Ήταν το ηθικό (στην αρχή) και πολιτικό (στη συνέχεια) γκρέμισμα του δικομματισμού. Η εγκαθίδρυση της ανηθικότητας ως κανονικότητας, της συναίνεσης στην διαφθορά, στην ανεπάρκεια και στην συμφεροντολογία τμημάτων εις βάρος του εθνικού συνόλου, είχε πάψει πια να έχει την έγκριση της κοινωνίας. Οι συνέπειες αυτής της ηθικής είχαν αρχίσει να γίνονται ορατές και το αποτέλεσμά τους ήταν η παρακμή και ο θάνατος (πνευματικός και φυσικός). Ο δικομματισμός ηθικά ήταν ήδη έκπτωτος στην συνείδηση του ελληνικού λαού. Εντούτοις, παράλληλα, και με αντίθετη κατεύθυνση από την πτώση του δικομματισμού, έλαβε χώρα η άνοδος της Αριστεράς.

Η Αριστερά αποτέλεσε την δεύτερη δύναμη του μεταπολιτευτικού πολιτικού δίπολου. Μέσα στο χρονικό διάστημα που περιγράφουμε συντελέστηκε η άνοδός της στο πολιτικό και κοινωνικό προσκήνιο. Μια άνοδος που δεν εκφράστηκε απαραιτήτως εκλογικά. Επρόκειτο για μια εντατικοποίηση της παρουσίας της στο πολιτικό προσκήνιο και για μια ξεκάθαρη κινητοποίηση προκειμένου να διαμορφώσει κατά το δοκούν τον δημόσιο λόγο και την «ατζέντα της πολιτικής».

Η Αριστερά εντός της μεταπολιτευτικής εποχής μπορεί να μην κυβέρνησε, σίγουρα όμως εξουσίασε. Είχε, σε μεγάλο βαθμό, τον έλεγχο της ακαδημαϊκής διανόησης, των τεχνών και των γραμμάτων. Είχε πρόσβαση στα Μ.Μ.Ε, είχε υποστήριξη από μεγάλα κομμάτια νεολαίας, είχε ομάδες κρούσης, είχε κοντολογίς μια ισχυρή παρουσία στο μεταπολιτευτικό γίγνεσθαι. Μάλιστα, μετά τα μέσα της δεκαετίας του ’90 κατέστη προφανές ότι την Αριστερά συγκροτούσε ένα πλέγμα κομμάτων, οργανώσεων και ομαδώσεων, που στην πολιτική γεωγραφία το συμβατικό άκρο του διαπερνούσε τον δικομματισμό και ξεκινούσε από την αριστερή πτέρυγα του ΠΑ.ΣΟ.Κ (ενδεχομένως και από την κεντρο-φιλελεύθερη της Νέας Δημοκρατίας, σε κάποιες φάσεις) ενώ το κύριο σώμα του εμπεριείχε τον Συνασπισμό, εξωκοινοβουλευτικά κόμματα, οργανώσεις και φοιτητικούς συλλόγους, και τελείωνε στο «άβατο» των Εξαρχείων. Σαφώς και όλοι αυτοί οι φορείς είχαν πολλές διαφορές μεταξύ τους, όμως στους βασικούς πυλώνες των αντιλήψεών τους, σε εκείνους δηλαδή που είχαν να κάνουν με διεθνιστικές και «προοδευτικές» επιλογές, ο προσανατολισμός τους ήταν κοινός.

Τα αριστερά ρεύματα ήταν πολλά. Ωστόσο, την εποχή που ακολούθησε τα γεγονότα της υπόθεσης Γρηγορόπουλου, στο θεωρητικό επίπεδο εντός των αριστερών κύκλων κυριαρχούσαν οι ιδέες του «Μεταμοντερνισμού», που ανάγονταν σε στοχαστές όπως ο Φουκώ, ο Μπουρντιέ και άλλοι, και προέκριναν απόψεις του τύπου «τα έθνη δεν υπάρχουν καθαυτά, είναι θεωρητικές κατασκευές των εκφραστών του Ρομαντισμού», «οι ταυτότητες του αρσενικού και του θηλυκού φύλου είναι κοινωνικά κατασκευασμένες και όχι φυσικές», «το κράτος και οι μηχανισμοί του είναι πάντοτε βίαιοι, ακόμη κι αν δεν φαίνεται» κλπ. Ταυτόχρονα, στο επίπεδο της πολιτικής δράσης, η Αριστερά υιοθέτησε, μεταξύ των άλλων, ως ενδεχόμενες, πρακτικές βίας που εισηγούνταν αναρχικά ρεύματα και συμπεριφορές που εμπεριείχαν νοσταλγία (έστω και συμβολική) μιας πολιτικής κουλτούρας τύπου Καρλ Λήμπκνεχτ.

Η αντίθετης φοράς κίνηση, από τη μια της ανάδειξης της Αριστεράς και από την άλλη της πτώσης του δικομματισμού, στο χρονικό διάστημα ανάμεσα στον θάνατο του Γρηγορόπουλου και των υπαλλήλων της Μαρφίν, κονιορτοποίησε την μεταπολιτευτική ισορροπία. Μέσα στο πλαίσιο αυτής της χρονικής περιόδου έγινε σαφές πως το παλιό είχε πεθάνει και κάτι νέο θα ακολουθούσε. Πόσο νέο ήταν, όμως, αυτό που έδειχνε η Αριστερά; Πόσο νέα θα μπορούσε να φανεί η κάθε αριστερή εναλλακτική, εφόσον ο χώρος από την οποία προερχόταν αποτελούσε τον δεύτερο πόλο της Μεταπολίτευσης; Τι είδους νέες δομές, τρόπους και αισθητικές θα μπορούσε να εγκαθιδρύσει; Τα δείγματα ήταν σαφή και οδηγούσαν σε μια απάντηση: ΤΙΠΟΤΑ νέο και καμιά καινούργια προοπτική δεν θα μπορούσε να προσφέρει εκείνη η Αριστερά. Κι αυτό, για τον απλό λόγο ότι ήταν «δοκιμασμένη».

Είναι αναμφισβήτητο ότι στη συνείδηση του μέσου Έλληνα, η «καιγόμενη Αθήνα» μετά το τέλος κάθε διαδήλωσης, την οποία η αριστερή πνευματικότητα «ευλογούσε», αποτελούσε την άλλη όψη του ίδιου νομίσματος με την διαφθορά στον δημόσιο βίο που είχε εγκαθιδρύσει ο δικομματισμός. Μπορεί, λοιπόν, η Αριστερά να ανέβαινε, ωστόσο η Μεταπολίτευση συνολικά έπεφτε. Κι εφόσον η πτώση άρχιζε να παίρνει ρυθμό ανεξέλεγκτο ήταν δεδομένο ότι θα παρέσυρε μαζί της και την Αριστερά, η οποία ήταν σα να ανέβαινε γοργά τα σκαλοπάτια ενός πύργου που γκρεμιζόταν. Σύντομα θα πατούσε στο κενό και η πτώση θα ήταν εκκωφαντική. Εκτός κι αν έβρισκε τρόπο να αποκοπεί από το μεταπολιτευτικό σύστημα…
Κάπου εκεί ο ελληνικός λαός ανέλαβε δράση. Εφόσον ένα σύστημα κατέρρεε χωρίς να αφήνει εναλλακτική προοπτική, η λύση στον γρίφο δόθηκε από έναν παράγοντα που μέχρι εκείνη την στιγμή ήταν ανενεργός. Το ξέσπασμα του περυσινού καλοκαιριού στην πλατεία Συντάγματος (αναφέρομαι στα γεγονότα της Αθήνας και όχι σε διαδηλώσεις που πραγματοποιήθηκαν στην υπόλοιπη χώρα) ήταν κάτι που ο «νεκρός Μαλιγκρίς» της Μεταπολίτευσης δεν μπόρεσε να ελέγξει. Ο ελληνικός λαός, χωρίς εποπτεία συνδικάτων και κομμάτων, μεταρσιωμένος ως συλλογικό σώμα, συνειδητοποιημένος ως ΈΘΝΟΣ, χάραξε τον προσανατολισμό της νέας εποχής, με αφορμή την επιβολή της πολιτικής του Μνημονίου.

Μπορεί τα αιτήματα του Συντάγματος να ήταν πολλά και συγκεχυμένα, μπορεί ανάλογες αντιδράσεις στο εξωτερικό να είχαν άλλο χαρακτήρα, ωστόσο εκτιμώ ότι αυτά έχουν μικρή σημασία. Η Αγανάκτηση της πλατείας Συντάγματος δεν είχε χαρακτήρα κυβερνητικό για να προβάλει συγκεκριμένα αιτήματα. Όσοι ζητούσαν «άμεση δημοκρατία» και ψήφιζαν προτάσεις στο κάτω μέρος της πλατείας, απλώς αλλοίωναν τον χαρακτήρα της όλης κίνησης. Γιατί ακριβώς αυτό ήταν το «Σύνταγμα». Μια καταγγελία -και συνάμα διαπίστωση- της νεκρής Μεταπολίτευσης. Μια καταγγελία με ηθικά, πολιτικά, κοινωνικά και πολιτιστικά γνωρίσματα. Ο διεφθαρμένος δικομματισμός, η εξουσία των media, οι πρακτικές της καμένης Αθήνας και της εμφύλιας βίας που υιοθετούσε η Αριστερά, η οικονομική πτώση και η ανεργία, η επίθεση στην εθνική μας ταυτότητα, η ωμή επέμβαση ξένων δυνάμεων στα εσωτερικά μας, η ανάδειξη της ύπουλης κατοχής που επέβαλε στα ευρωπαϊκά έθνη το σύστημα της Ευρωπαϊκής Ένωσης, η ρομποτική αυτοματοποίηση της ζωής μας, η υποκρισία, η πολιτική απάτη, η ζούγκλα της ελεγχόμενης από οικογένειες και ευνοούμενους των κομμάτων ελληνικής αγοράς, όλα αυτά και πολλά ακόμη αποτέλεσαν το κακό παρελθόν της μεταπολιτευτικής παρακμής στην συνείδηση του αγανακτισμένου λαού. Ακόμη και όταν ο κατεστημένος συνδικαλισμός με τους κύκλους των Εξαρχείων εισχώρησαν στο Σύνταγμα, μολύνοντας την υφή του κινήματος με παλιές προβοκατόρικες πρακτικές, το μήνυμα είχε πλέον περάσει. Οι ίδιοι άνθρωποι που παλαιότερα ενσωματώνονταν στις οξειδωμένες δομές της Μεταπολίτευσης, είχαν αναβαπτισθεί σε πραγματικό εθνικό οργανισμό. Ο θάνατος της Μεταπολίτευσης είχε αρχίσει να χωνεύεται στον εθνικό συλλογικό νου.

Αυτό ήταν κατά την εκτίμησή μου το βαθύτερο νόημα των διαδηλώσεων της πλατείας Συντάγματος. Πρώτον, η δημόσια αναγγελία του θανάτου της Μεταπολίτευσης και δεύτερον, η απόδειξη ότι ήμασταν ακόμη ζωντανοί ως έθνος και ότι μπορούσαμε να δράσουμε ως συλλογικός οργανισμός. Αν θελήσουμε να ξεχωρίσουμε και κάποια από τα πολλά αιτήματα του κινήματος, θα τα συνόψιζα στις εξής φράσεις: «Ηθική και ειλικρίνεια στον δημόσιο βίο», «Εθνική ανεξαρτησία και ισχύς», «Κοινωνική αλληλεγγύη». Το τέλος των διαδηλώσεων στην πλατεία μπορεί να έλαβε χώρα τον Σεπτέμβριο του 2011, εντούτοις το πνεύμα της αγανάκτησης διαπέρασε όλη την περίοδο μέχρι τις εκλογές της 6ης Μαΐου (ας θυμηθούμε περιστατικά όπως εκείνο της παρέλασης της 28ης Οκτωβρίου του 2011 και τα γιαουρτώματα συμβολικών μορφών της Μεταπολίτευσης).
Ωστόσο, το ελληνικό έθνος, όπως και κάθε έθνος, μπορεί να κλείνει ιστορικά κεφάλαια με τις επαναστάσεις του. Δεν είναι εύκολο, όμως, να ανοίγει καινούργια. Στην δική μας περίπτωση, το κλείσιμο της Μεταπολίτευσης πιστοποιήθηκε. Εντούτοις, το καινούργιο που αναζητούσαμε δεν βρέθηκε. Δείχνει πάντως να είναι υπό διαμόρφωση και οι πρόσφατες εκλογές φαίνεται ότι αποτέλεσαν μια από τις ζυμώσεις που θα οδηγήσουν στην διαμόρφωσή του.

Οι εκλογές, τα κόμματα και οι τάσεις

Το πρώτο πράγμα που μπορούμε να διαπιστώσουμε μετά το αποτέλεσμα των εκλογών είναι ο κερματισμός των πολιτικών δυνάμεων της χώρας. Το δεύτερο είναι η διάσπαση της άτυπης ενότητας που διέθετε η Αριστερά σε κάποιους βασικούς προσανατολισμούς, έπειτα από την ανακατανομή της δύναμης των πολιτικών της φορέων. Η πιο ουσιαστική, όμως, διαπίστωση έχει να κάνει με το επίκεντρο των εκλογών. Οι περισσότεροι από τους αναλυτές πιστεύουν ότι το κεντρικό θέμα ήταν το Μνημόνιο και η στάση των κομμάτων σε σχέση με αυτό. Εγώ, ωστόσο, διαφωνώ! Η απάντηση στην ερώτηση "Υπέρ ή Κατά του Μνημονίου", δεν αποτέλεσε το κύριο μέλημα των εκλογών.

Μπορεί εκείνοι που χρησιμοποιούν ως μαριονέτα το νεκρό σώμα του «Μαλιγκρίς της Μεταπολίτευσης» να προσπάθησαν μέσω των Μ.Μ.Ε και του αστείου πλέον δικομματισμού να μας πείσουν περί αυτού, προκειμένου να δημιουργήσουν ένα τεχνητό δίλλημα. Μπορεί, όπως συνήθως συμβαίνει, να έπεσαν οι ίδιοι θύματα της προσδοκίας τους και να εξακολουθούν να αναλύουν το αποτέλεσμα βάσει αυτής. Η πραγματικότητα, όμως, έχω την αίσθηση ότι είναι διαφορετική.

Οι εκλογές δεν έγιναν υπό το πρίσμα του Μνημονίου, όπως και οι διαδηλώσεις στο Σύνταγμα δεν έγιναν μοναχά για να εκφραστεί η καταγγελία του. Το Μνημόνιο αποτελεί μέρος του όλου πολιτικού πλέγματος των ημερών μας. Οι εκλογές έγιναν υπό το πρίσμα του πνεύματος αγανάκτησης που εκφράστηκε στην πλατεία Συντάγματος. Και το ξέσπασμα της πλατείας Συντάγματος αποτέλεσε συνολική καταγγελία της Μεταπολίτευσης κι όχι μόνο του Μνημονίου. Όπως ανέφερα και προηγουμένως, οι εκλογές αποτέλεσαν συνέχεια αυτής της εξέλιξης και έναν ακόμη τρόπο για να αποτυπωθεί στις συνειδήσεις όλων μας το τέλος της Μεταπολίτευσης. Το 40% περίπου της αποχής και το 65% των έγκυρων ψήφων κατά του πολιτικού καθωσπρεπισμού δεν αφήνουν περιθώρια για αμφιβολίες.

Απόρροια αυτού είναι και το επόμενο συμπέρασμα, στο οποίο αναφέρθηκα στην αρχή του κειμένου. Τα κόμματα που συνδέθηκαν με τις διαδηλώσεις της αγανάκτησης ενδυναμώθηκαν σημαντικά. Χαρακτηριστικότερο παράδειγμα όλων, ο ΣΥ.ΡΙΖ.Α.

Το εν λόγω κόμμα αποτελούσε μέχρι και πριν τα γεγονότα της πλατείας Συντάγματος την πιο θορυβώδη και αιχμηρή κοινοβουλευτική έκφραση της μεταπολιτευτικής Αριστεράς. Φορέας της εθνοαποδομητικής ιδεολογίας, φιλικός απέναντι στην αριστερή/αναρχική πεζοδρομιακή βία, υπό κανονικές συνθήκες θα ήταν ένας από τους πρώτους πολιτικούς φορείς που θα έπληττε άμεσα η πτώση του συστήματος της Μεταπολίτευσης. Κι όμως, τα πράγματα εξελίχθηκαν αντίστροφα.

Ο ΣΥ.ΡΙΖ.Α, διαθέτοντας ποιοτικό δυναμικό στελεχών και ορισμένους από τους κορυφαίους πολιτικούς επιστήμονες της χώρας να εργάζονται αφανώς στις τάξεις του, από την στιγμή του σχηματισμού του ενσωμάτωσε πολλά ιδεολογικά ρεύματα και συνιστώσες. Όντας σε επαφή με την κοινωνία, διαθέτοντας ιδεολογική ευελιξία λόγω των πολλών συνιστωσών του και διατηρώντας εν ενεργεία το καλό στελεχιακό του δυναμικό, δεν άργησε να διαισθανθεί τα σημάδια των καιρών. Εντός ολίγων ημερών από το ξέσπασμα των διαδηλώσεων στην πλατεία Συντάγματος η ηγεσία του είχε αντιληφθεί τη σημασία του γεγονότος.

Έτσι, κάνοντας μια στρατηγική επιλογή, παραγκώνισε ταχύτατα το κυρίαρχο μέχρι τότε μεταμοντέρνο ιδεολογικό του ρεύμα και ανέσυρε μια μορφή νεο-γιακωβίνικου πατριωτισμού, η οποία και με το «πνεύμα του Συντάγματος» τον συνέδεσε και την αριστερή ιδεολογική του ταυτότητα τον βοήθησε να διατηρήσει. Έχει ενδιαφέρον να δει κανείς τους λόγους του Αλέξη Τσίπρα, πριν και μετά το «Σύνταγμα». Οι λέξεις «χώρα» και «τόπος», αντικαταστάθηκαν από τις «πατρίδα» και «έθνος»! Η πρόκριση της «αλληλεγγύης» συνοδεύτηκε από το αίτημα για «εθνική ανεξαρτησία». Πρόκειται για εξελίξεις που λίγο καιρό πριν τις διαδηλώσεις της πλατείας φάνταζαν αδύνατες, ίσως κι εξωφρενικές. Ωστόσο, ο ΣΥ.ΡΙΖ.Α κατάφερε τελικά να «αρπαχτεί από την ράχη του Συντάγματος» και να ακολουθήσει την πολιτική και κοινωνική ροή που εκείνο διαμόρφωσε. Το πολιτικό κι εκλογικό αποτέλεσμα αυτής της επιλογής έγινε εμφανές την βραδιά των εκλογών.

Αντίθετα, το Κ.Κ.Ε με το να υποτιμήσει (και να καταδικάσει σε ορισμένες περιπτώσεις) την αγανάκτηση της πλατείας Συντάγματος, πέρα από την απώλεια της επαφής με το ιστορικό γίγνεσθαι που το χαρακτήριζε ανέκαθεν, έχασε την επαφή και με το κοινωνικό γίγνεσθαι. Βασισμένο στις ξεπερασμένες πια αναλύσεις ορθόδοξου μαρξιστικού τύπου του 19ου και των αρχών του 20ου αιώνα, αποκλείστηκε από τις εξελίξεις, δέχτηκε ένα πολιτικό πλήγμα και «έθεσε εαυτόν» εκτός εποχής. Το Κ.Κ.Ε ακολούθησε την Μεταπολίτευση στην πτώση της. Είναι κλινικά νεκρό. Φαινομενικά παρουσιάζει σημεία ζωής λόγω της συμπαγούς του φύσης και της σταθερότητας του ακροατηρίου του. Ωστόσο, ένας αποστειρωμένος οργανισμός που έχει χάσει την επαφή με την ιστορία και την κοινωνία, που αδυνατεί να διαισθανθεί τις απαιτήσεις των καιρών και που ακρωτηριάζει με τις παρωχημένες ιδεολογικές του παρωπίδες το νόημα της πολιτικής πραγματικότητας, όσο συμπαγής κι αν δείχνει αργά ή γρήγορα θα ξεθωριάσει. ΤΟ Κ.Κ.Ε περνά στον παρελθόν ως χαρακτηριστικό κομμάτι της Μεταπολίτευσης.

Η Δημοκρατική Αριστερά, από την άλλη, αποτελεί μια ακόμη κίνηση που αποτυπώνει την νέα κατάσταση που διαμορφώνεται. Μπορεί οι θέσεις της να είναι αντίθετες με τα περισσότερα αιτήματα του «Συντάγματος», μολαταύτα συνδέεται μαζί του σε ένα κομβικό σημείο. Στην απαίτηση για σοβαρότητα και ευγένεια στον δημόσιο λόγο. Η ΔΗΜ.ΑΡ. αποτελεί ένα προσωποπαγές κόμμα, χωρίς την στελεχιακή ποιότητα και δυναμική του ΣΥ.ΡΙΖ.Α. Θεωρώ πως όταν, κάποια στιγμή, ο πρόεδρός του τεθεί εκτός πολιτικής μάχης, ως κόμμα δεν θα έχει κανένα μέλλον. Εντούτοις, μέχρι να γίνει αυτό, ο Φώτης Κουβέλης όντας συνδεδεμένος με τα media και ταυτόχρονα σοβαρός ομιλητής, θα καταφέρει να εκφράσει το αίτημα για σοβαρότητα στον δημόσιο λόγο, εισάγοντας για κάποιο διάστημα το κόμμα του στο νέο πεδίο των εξελίξεων.

Όσον αφορά τον δικομματισμό, δεν υπάρχουν πολλά που μπορούμε να πούμε. Η πτώση του ήταν αναμενόμενη και το μέγεθός της μόνο ως θετικό σημάδι της αλλαγής μπορεί να εκληφθεί. Θα σταθώ μόνο στη σύσταση των κοινοβουλευτικών ομάδων του. Παρατηρώντας την θα διαπιστώσει κανείς ότι οι ψηφοφόροι του ΠΑ.ΣΟ.Κ και της Ν.Δ δεν ζουν απλά στο μεταπολιτευτικό παρελθόν, είναι το παρελθόν! Η μοναδική ευκαιρία που είχαν να κρατήσουν τα κόμματά τους ισχυρά στην παρούσα ιστορική συγκυρία, ήταν αν ανανέωναν το εκλεγμένο πολιτικό τους δυναμικό. Αντί αυτού, εξέλεξαν ακριβώς τα ίδια πρόσωπα που οδήγησαν την χώρα στην καταστροφή και συνδέθηκαν με την πτώση των κομμάτων τους. Ίσως να είχε ενδιαφέρον μια ανάλυση της υφής του αστικοδημοκρατικού πολιτεύματος, που επιτρέπει να διαμορφώνουν την πολιτική πραγματικότητα τέτοιου τύπου εκλογικά σώματα, αλλά δεν είναι του παρόντος. Θα συμπληρώσω μοναχά ότι το κόμμα Δημιουργία Ξανά, που εκφράζει την απαίτηση για σοβαρότητα στον δημόσιο λόγο, δείχνει δειλά-δειλά να αποτελεί μια αμυδρή προοπτική αντικατάστασης του δικομματισμού στο πεδίο του πολιτική χάρτη που καλύπτει.

Η επιρροή του πνεύματος της αγανάκτησης γίνεται εμφανής και αν εξετάσουμε τα ποσοστά των μικρών κομμάτων που προέκυψαν «απευθείας από την πλατεία», όπως το ΟΧΙ και το κίνημα ΔΕΝ ΠΛΗΡΩΝΩ. Τα ποσοστά τους ήταν ικανοποιητικά αν αναλογιστούμε ότι αυτή ήταν η πρώτη εκλογική τους κάθοδος, καθώς επίσης και αν υπολογίσουμε ότι δεν διέθεταν μέσα προβολής και ικανοποιητικούς οικονομικούς πόρους (συγκέντρωσαν σχεδόν 1% των έγκυρων ψήφων το καθένα τους). Ωστόσο, μολονότι θεωρώ τις θέσεις τους – κυρίως του ΟΧΙ – άξιες λόγου και συγγενικές με την ενδιαφέρουσα ιδεολογία του εθνικομπολσεβικισμού, διατηρώ μια ένσταση σχετικά με την επιλογή τους να γίνουν κόμματα. Η ένσταση αυτή έχει να κάνει με την λειτουργία και την φύση του κόμματος.

Το κόμμα, όπως μαρτυρά και η ετυμολογία του, είναι κοινωνικό κομμάτι. Έχει ανταγωνιστικό χαρακτήρα και στοχεύει στην εξουσία. Αντίθετα, το κίνημα είναι εξίσου μαζικό, αλλά ταυτόχρονα μπορεί να είναι και ενωτικό. Αν, λοιπόν, στο άμεσο μέλλον φανεί χρήσιμη η αναζωπύρωση του κινήματος των Αγανακτισμένων ή η δημιουργία κάποιου άλλου κινήματος, θα μπορέσουν τα μέλη αυτών των κομμάτων, που λειτουργούν πλέον σε θεσμούς ανταγωνιστικούς, να ξαναενωθούν σε ενιαίο συλλογικό σώμα, σε κίνημα εθνικό; Και ποια βαρύτητα θα έχουν οι όποιες αντιδράσεις, όταν προέρχονται από μέλη διαφορετικών κομμάτων και όχι από ανένταχτους πολίτες; Μήπως, το να θέσει κανείς σε κίνδυνο την ύπαρξη του κινήματος, που μετά από τόσα χρόνια γεννήθηκε, να είναι παρακινδυνευμένη; Η εξέλιξη των πραγμάτων θα δείξει. Πέρα, ωστόσο από αυτή την ένσταση, επαναλαμβάνω ότι θεωρώ τις θέσεις τους ενδιαφέρουσες και ότι τα αντιμετωπίζω με συμπάθεια.

Εμείς, πάντως, ως Φ.ΛΕ.ΦΑ.ΛΟ, ως κοινότητα που συμμετείχε στις διαδηλώσεις του Συντάγματος θεωρούμε ότι το κίνημα πρέπει να προασπιστεί. Ο λαός της πλατείας Συντάγματος θα μπορούσε να αποτελέσει έναν μόνιμο πολιτικό παίκτη. Αμόλυντο από τις σκοπιμότητες των κομματικών στοχεύσεων, αυθεντικό εκφραστή της ψυχής του ΈΘΝΟΥΣ. Έναν συλλογικό φύλακα της πολιτικής κουλτούρας, έναν εθνικό διαμορφωτή των πολιτικών μας προσανατολισμών.

Τα καθ’ ημάς

Αν υπάρχει ένα πολιτικό πεδίο όπου το «πνεύμα του Συντάγματος» διαμόρφωσε μαζί με άλλους παράγοντες, και όχι μονομερώς τις εξελίξεις, είναι εκείνο του εθνικιστικού χώρου. Οι λόγοι για την εξέλιξη που παρακολουθήσαμε να αποτυπώνεται το βράδυ των εκλογών στα δρώμενα του ελληνικού εθνικιστικού χώρου, πέρα από «το Σύνταγμα» ανάγονται και στο παρελθόν. Κεντρικό σημείο για την ανίχνευση και την κατανόησή τους αποτελεί η συνειδητοποίηση του τι συνέβη με τον ΛΑ.Ο.Σ.

Αγνοώντας την προσποιητή άγνοια των media για την εμφάνιση του εθνικισμού, οφείλω να θυμίσω ότι εθνικιστικές ιδέες και τάσεις υπήρχαν ανέκαθεν εντός της μεταπολιτευτικής περιόδου. Απλώς, μέχρι τις αρχές της δεκαετίας του 2000 δεν μπόρεσαν να αποκρυσταλλωθούν σε αυτόνομο πολιτικό χώρο με συνοχή και διάρκεια. Οι λόγοι δεν είναι του παρόντος να αναλυθούν. Εκείνο που πρέπει να κρατήσουμε είναι ότι πέρα από τις μικρές ομάδες συνειδητοποιημένων και δηλωμένων εθνικιστών, σε όλη την διάρκεια της Μεταπολίτευσης υπήρχε διαπιστωμένος όγκος ψηφοφόρων, που θα μπορούσαν να υποστηρίξουν εθνικιστικές προτάσεις, εγκλωβισμένος στη Ν.Δ και το ΠΑ.ΣΟ.Κ (εκφραστές των οποίων υπήρξαν πρόσωπα όπως ο Μιχάλης Χαραλαμπίδης, ο Σπύρος Χατζάρας, ενίοτε και ο Στέλιος Παπαθεμελής). Η κατάσταση αυτή άλλαξε στις αρχές της δεκαετίας του 2000, όταν ο Γιώργος Καρατζαφέρης εκμεταλλευόμενος την αλαζονική στρατηγική ανοησία του Κώστα Καραμανλή και του Γιάννη Λούλη, απορροφώντας ένα κοινωνικό και πολιτιστικό ρεύμα της εποχής που είχε εθνικιστικές αποχρώσεις και χρησιμοποιώντας με επιτυχία την δυναμική του τηλεοπτικού του σταθμού, πέτυχε να «ανοίξει την Ν.Δ από τα Δεξιά» και να παγιώσει μια πολιτική δύναμη που αρχικά υποσχόταν ότι θα ήταν εθνικιστική.

Ωστόσο, ο Καρατζαφέρης δεν ήταν σε θέση να ξεπεράσει το βασικό πρόβλημα του ελληνικού εθνικιστικού χώρου. Δηλαδή, την έλλειψη πολιτικής κατάρτισης και γνώσης του τί πραγματικά είναι εθνικισμός. Μοιραία απόρροια αυτού υπήρξε η ιδεολογική περιδίνηση του ΛΑ.Ο.Σ, η οποία έγινε πιο έντονη όταν η πολιτική πίεση αποφασίστηκε να αντιμετωπιστεί με επικοινωνιακούς ελιγμούς. Πιεζόμενος από το σύστημα, χωρίς ο ίδιος να είναι εθνικιστής, δίχως να διαθέτει στελεχιακό δυναμικό ή πνευματικούς πόλους που θα μπορούσαν να του παράσχουν ιδεολογικά υποδείγματα κι έχοντας έναν προσωπικό χαρακτήρα με μπαγαπόντικα γνωρίσματα, ο Καρατζαφέρης σύντομα κατέληξε να ηγείται ενός (όχι ριζοσπαστικά ούτε συντηρητικά εθνικιστικού, αλλά) παραδοσιακά φιλελεύθερου κόμματος με ρηγκανικές νεοφιλελεύθερες οικονομικές απόψεις και ένα γελοίο περιτύλιγμα κλασικιστικής, φιλολογικής, ψευτοπατριωτικής ρητορείας. Όμως, η επαφή του με τον εθνικιστικό χώρο, και η παγίωση της ύπαρξής του έπειτα από εκλογικές επιτυχίες, έκανε ένα σημαντικό μέρος Ελλήνων πολιτών να συνδεθούν μαζί του. Η σύνδεση αυτή τους βοήθησε να αυτοσυνειδητοποιηθούν πολιτικά πέρα από την Ν.Δ (σε ένα μικρό αντιπολιτευόμενο κόμμα). Επρόκειτο για μια σημαντική εξέλιξη στο ελληνικό πολιτικό σκηνικό.

Εφόσον αυτή η αυτοσυνείδητη ριζοσπαστικοποίηση ενός κομματιού της Δεξιάς είχε επιτευχθεί, ήταν γεγονός ότι μια υποχώρηση του ΛΑ.Ο.Σ θα οδηγούσε το κομμάτι αυτό σε χώρους συγγενικούς και οπωσδήποτε όχι πίσω στη Ν.Δ. Η πτώση του ΛΑ.Ο.Σ δεν άργησε να έρθει. Αστικοποιούμενος συνεχώς, χωρίς σοβαρό φοιτητικό ή νεολαιίστικο σκέλος, χωρίς κοινωνική παρουσία, χωρίς εργατικές ενώσεις, δίχως πολιτικό λόγο, προσωποπαγής και ακίνδυνος για το σύστημα, ο ΛΑ.Ο.Σ ήταν έτοιμος να καταρρεύσει μετά από κάποιο λάθος τακτικής. Κι αυτό πραγματοποιήθηκε κατ’ εξακολούθηση (στις δημοτικές εκλογές του 2011, στη φιλομνημονιακή πολιτική κλπ). Οι διαδηλώσεις της πλατείας Συντάγματος αποτέλεσαν το ελαφρύ σπρώξιμο που χρειαζόταν για να διαλυθεί ο σαπισμένος του οργανισμός. Κι έτσι, ο κύριος όγκος των υποστηρικτών του πέρασε στο πιο «κοντινό» κόμμα, το οποίο ήταν η Χρυσή Αυγή. Συμπεραίνουμε, λοιπόν, ότι η Χρυσή Αυγή είχε ένα δυνητικό ποσοστό της τάξης του 2%, ακόμη και αν δεν είχαν συμβεί τα γεγονότα του Συντάγματος. Όταν αυτά έλαβαν χώρα, κατάφερε να καρπωθεί μέρος της αγανάκτησης και να αναρριχηθεί σε ποσοστά κοντά στο 5%. Από εκεί και πέρα, κέρδισε και ψήφους αναποφάσιστων, με αποτέλεσμα να συγκεντρώσει ένα πολύ σημαντικό εκλογικό ποσοστό. Η βάση, όμως, της εκλογικής της δύναμης (αυτό το περίπου 2%) έχει χαρακτήρα ιδεολογικό. Αποτελείται από συνειδητούς εθνικιστές που θα την ψήφιζαν ό,τι και να γινόταν. Έτσι, μολονότι δεν αποτελεί κόμμα με δομική και ιδεολογική αντιστοίχιση με τις απαιτήσεις των καιρών, για κάποιο χρονικό διάστημα θα παραμείνει ισχυρή, λόγω της δηλωμένης ιδεολογικής της ταυτότητας που απορροφά το αποκρυσταλλωμένο εθνικιστικό εκλογικό κομμάτι.

Αντίθετα από την Χρυσή Αυγή, το κόμμα που κέρδισε το σύνολο της δυναμικής του βασιζόμενο στο «Σύνταγμα» ήταν οι Ανεξάρτητοι Έλληνες. Το κόμμα του Πάνου Καμμένου, αν δεν κάνει κάποιες αλλαγές, εκτιμώ ότι δεν θα έχει μακροχρόνια προοπτική, μολονότι αποτελεί γνήσιο δημιούργημα της θέλησης για υπέρβαση της Μεταπολίτευσης. Το βασικό του μειονέκτημα είναι ότι ξεκίνησε να δραστηριοποιείται όπως και ο ΛΑ.Ο.Σ. Δηλαδή, αναδεικνύοντας με σαφήνεια τί δεν είναι (δεν είναι μνημονιακό, δεν είναι διεφθαρμένο κλπ), αλλά χωρίς να δείχνει τί είναι. Φοβούμενο να εκφραστεί ιδεολογικά, κάνει το λάθος να ξεχνά ότι η πολιτική είναι μια μάχη ιδεών.

Η έλλειψη αυτοπροσδιορισμού αποτελεί πάγιο πρόβλημα των κομμάτων της ελληνικής Δεξιάς και πηγάζει από τον φόβο που έχει δημιουργήσει η επικοινωνιακή ισχύς της αριστερής ιδεολογικής ηγεμονίας για τους όρους «Συντηρητισμός» και «Εθνικισμός». Είναι σαφές πως αν οι Ανεξάρτητοι Έλληνες δεν σχηματίσουν πολιτική ταυτότητα και συνεχίσουν να αυτοπροσδιορίζονται με γενικόλογους όρους, όπως «πατριώτες», «Έλληνες» κλπ, όταν το Μνημόνιο φύγει από το πολιτικό προσκήνιο θα αντιμετωπίσουν τα ίδια προβλήματα που αντιμετώπισε και ο ΛΑ.Ο.Σ.

Ωστόσο, από την άλλη, θα πρέπει να υπογραμμίσω κάτι πολύ σημαντικό που κατάφεραν, για αρχή τουλάχιστον. Την ώρα που η κίνηση ριζοσπαστικοποίησης του κομματιού της Δεξιάς που είχε σπάσει από τον φιλελεύθερο κορμό ο Καρατζαφέρης προχώρησε, αποτυπώνοντας έτσι μια γνήσια εθνικιστική παρουσία στο πολιτικό σκηνικό, ο Καμμένος κατάφερε να επαναλάβει ό,τι πέτυχε ο Καρατζαφέρης και να τραβήξει ένα νέο κομμάτι από τον χώρο του Φιλελευθερισμού προς εκείνον του Συντηρητισμού. Μένει αυτή η εξέλιξη να αποκτήσει διάρκεια για να προκύψει μια νέα χαρτογράφηση της ελληνικής πολιτικής.

Έχοντας αυτό ως δεδομένο, παρατηρούμε ότι για πρώτη φορά στην μεταπολεμική ιστορία της χώρας υφίσταται η ύπαρξη ενός τόσο διευρυμένου και πολυδιάστατου εθνικιστικού χώρου. Μπορεί το κόμμα του Καμμένου να μην έχει ακόμη σχηματίσει ιδεολογική ταυτότητα, μπορεί η Χρυσή Αυγή να λειτουργεί υπό συνθήκες του παρελθόντος, μπορεί μικρότερα κόμματα όπως ο Εθνικός Σύνδεσμος να μην εκφράζουν ουσιαστικό πολιτικό λόγο και να δείχνουν εφήμερα, ωστόσο πέρα από το τί κάνουν και τί δεν κάνουν τα εν λόγω κόμματα, ο κύριος όγκος των υποστηρικτών τους, στον οποίο θα πρέπει να αθροίσουμε κι ένα μέρος της αποχής αλλά και των εναπομεινάντων υποστηρικτών του ΛΑ.Ο.Σ, είναι σαφές ότι παρουσιάζει ιδεολογική συγγένεια τέτοιου βαθμού, που καθιστά αναμφισβήτητη την κατανομή του στην ιδεολογική σφαίρα του Εθνικισμού (συντηρητικού και ριζοσπαστικού). Αυτός ο όγκος των πολιτών, λοιπόν, δείχνει να ξεπερνά το 20% πανελλαδικά.

Και σε αυτή την εξέλιξη θα αναγνωρίσουμε την επίδραση των διαδηλώσεων του Συντάγματος. Το «Σύνταγμα» σαφώς και δεν έγινε μόνο από εθνικιστές. Όμως, μέσω της ανατρεπτικής προς την Μεταπολίτευση ορμής του, ισοπέδωσε τα στερεότυπά της, ένα εκ των οποίων ήταν και η δαιμονοποίηση του Εθνικισμού. Μετά το περυσινό καλοκαίρι, όταν και ο ελληνικός λαός κήρυξε την χώρα σε κατάσταση επαναστατικής εγρήγορσης, όλες οι δυνάμεις που μπορούσαν να συνεισφέρουν στην εθνική παλιγγενεσία αποτέλεσαν συστατικά του εξεγερμένου εθνικού συλλογικού σώματος. Εφόσον, μάλιστα, ο αντίπαλος ήταν το σύστημα που, μεταξύ των άλλων, είχε δαιμονοποιήσει μέσω της δηλητηριώδους και προβοκατόρικης ρητορικής του οποιαδήποτε πολιτική ιδέα κινείτο πέραν του Φιλελευθερισμού «προς τα Δεξιά», η ορμή του κινήματος ξερίζωσε το μεταπολιτευτικό taboo του «κακού Εθνικισμού».

Προοπτικές
Λίγες μέρες μετά τις εκλογές και μια επαναληπτική αναμέτρηση φαντάζει πλέον πολύ πιθανή. Μολονότι η ανάλυση των προοπτικών της αναμέτρησης αυτής θα ήταν εξαιρετικά ενδιαφέρουσα, προτιμώ να κλείσω το άρθρο μένοντας στα δρώμενα του εθνικιστικού χώρου, έχοντας προσωπικό ενδιαφέρον επ’ αυτού.

Όπως ανέφερα στο προηγούμενο κεφάλαιο, οι Έλληνες παραδοσιοκράτες οφείλουμε να αντιληφθούμε πως η προοπτική του πολιτικού μας χώρου έχει αλλάξει μετά τις περυσινές διαδηλώσεις του Συντάγματος και των μεταγενέστερων επιρροών τους.

Ωστόσο, πριν εξετάσουμε την αλλαγή της προοπτικής οφείλουμε να κατανοήσουμε ποιος είναι ο πολιτικός μας χώρος. Δηλώνοντας κανείς παραδοσιοκράτης δεν σημαίνει ότι είναι κάποιος που θέλει να μεταμοσχεύσει απαράλλακτα πολιτικά (και πολιτιστικά) σχήματα του παρελθόντος στο παρόν. Η παραδοσιοκρατία αποτελεί έναν πνευματικό προσανατολισμό που υποστηρίζει ότι η Ουσία της ανθρώπινης υπόστασης, η οποία αποτελεί προϋπόθεση του αυθεντικού βίου και των συμβατών με την θέληση ενός λαού πολιτικών επιλογών, μπορεί να ανιχνευθεί (και) σε σχήματα του παρελθόντος, τα οποία οι μοντέρνες και μεταμοντέρνες θεωρίες της Νεωτερικότητας έχουν απορρίψει. Η συνέχεια των σχημάτων αυτών θα πρέπει να διαφυλαχτεί και όχι να αποκοπεί στο όνομα οποιασδήποτε αφηρημένης «προόδου». Κοντολογίς, παραδοσιοκράτης είναι εκείνος που εκτιμά ότι σε παραδοσιακά σχήματα κουλτούρας και πολιτικής μπορούν να ανιχνευθούν αναγκαία δεδομένα για τον σύγχρονο πολιτικό βίο. Η Ουσία των δεδομένων αυτών (και όχι η παλαιά μορφή τους) θα πρέπει να διαπεράσει την πολιτική ιστορία του τόπου.

Μετά την έλευση της Νεωτερικότητας η παραδοσιοκρατία εκφράστηκε ως απάντηση στις νεωτερικές θεωρίες μέσα από τον πολιτικό Ρομαντισμό. Η κύρια (αλλά όχι και μοναδική) πολιτική θεωρία που γεννήθηκε από τα πλαίσια του Ρομαντισμού είναι ο Εθνικισμός. Ο Εθνικισμός απέκτησε δυο βασικές εκφράσεις. Τον Συντηρητικό Εθνικισμό και τον Ριζοσπαστικό Εθνικισμό.

Κεντρικό σημείο της εθνικιστικής θεωρίας αποτελεί η παραδοχή ότι το υποκείμενο της ιστορίας είναι το έθνος και όχι το μεμονωμένο άτομο (όπως υποστηρίζει ο φιλελευθερισμός) ή οι τάξεις και η πάλη τους (όπως υποστηρίζει ο μαρξισμός). Δηλαδή, μπορούμε να πούμε συνοπτικά ότι ο εθνικισμός υποστηρίζει πως η ιστορία γράφεται από τα έθνη, όχι από τα άτομα ή από την ταξική πάλη.

Τα έθνη, ωστόσο, γίνονται αντιληπτά από τους εθνικιστές όχι ως απλά αθροίσματα ατόμων, μα ως συλλογικοί οργανισμοί, με ενιαία ψυχή και πνεύμα. Όπως η απλή παράθεση κάποιων ανθρωπίνων μελών το ένα δίπλα στο άλλο (πχ. χέρια, πόδια, κεφάλι) δεν συγκροτεί οργανισμό, έτσι και το απλό άθροισμα ατόμων δεν μπορεί να αποτελέσει έθνος. Για να υπάρχει ένα εθνικό σύνολο θα πρέπει τα πρόσωπα που το αποτελούν να έχουν κάποια κοινά Ουσιαστικά γνωρίσματα, όπως η καταγωγή, οι πολιτιστικές προδιαγραφές κλπ. Λόγω της θέσης αυτής, η εθνικιστική αντίληψη για το έθνος αποκαλείται και οργανιστική.

Ο Εθνικισμός αν εξεταστεί ως βίωμα θα ανιχνευθεί στην αυγή της ιστορίας, την πρώτη στιγμή που εμφανίστηκε στην γη το ανθρώπινο είδος. Αν, όμως, παρατηρηθεί ως θεωρία –και αυτό είναι που κάνουμε στην πολιτική και στο συγκεκριμένο άρθρο- οι απαρχές του θα ανιχνευθούν στα πλαίσια της ρομαντικής κοσμοθέασης(1). Γεννήτορας της εθνικιστικής θεωρίας και πρώτος στοχαστής που δημιούργησε και εισηγήθηκε τον όρο «Εθνικισμός» είναι ο Γερμανός Γιόχαν Γκόττφριντ Χέρντερ (1744-1803)(2) .

Κατά την πάροδο των χρόνων από το πλαίσιο της εθνικιστικής θεωρίας προέκυψαν επιμέρους ιδεολογίες. Δηλαδή, πλαίσια ιδεών, θέσεων και αξιών που προέρχονταν από την εθνικιστική θεωρία και οργανώθηκαν σε προγραμματικά σύνολα με προοπτική να εφαρμοστούν μέσω της πολιτικής δράσης. Κάποιες από τις ιδεολογίες αυτές εξέφρασαν την τάση του Συντηρητικού Εθνικισμού, άλλες εκείνη του Ριζοσπαστικού Εθνικισμού, ενώ αρκετές εμπεριείχαν μικτά χαρακτηριστικά και των δυο τάσεων.

Πολύ συνοπτικά μπορούμε να υποστηρίξουμε ότι στις μέρες μας η βασική διαφορά του Συντηρητικού Εθνικισμού από τον ριζοσπαστικό είναι πως στον πρώτο υφίσταται μια τάση συγκατάβασης με το αστικοδημοκρατικό πολίτευμα, συνοδευμένη από την προσπάθεια εγκαθίδρυσης των συντηρητικών εθνικιστικών ιδεών εντός του αστικού τοπίου και δια μέσου των εργαλείων του. Αντίθετα, στον Ριζοσπαστικό Εθνικισμό προτείνεται ως τελικός σκοπός η ανατροπή της φιλελεύθερης καπιταλιστικής πολιτικής και οικονομικής τάξης (χωρίς απαραίτητα να απορρίπτεται η συμμετοχή στους πολιτικούς της θεσμούς, μέχρι να επιτευχθεί ο τελικός στόχος). Και στις δυο μορφές, πάντως, ο εθνικός οργανισμός προέχει του ατομικού συμφέροντος και των οικονομικών τάξεων. Πρόσωπα, τάξεις και κοινωνικές ομαδώσεις οφείλουν να υπάρχουν ως επιμέρους ζωτικές δυνάμεις του εθνικού οργανισμού.

Διαβάζοντας κανείς αυτή την σύντομη ανάλυση της εθνικιστικής θεωρίας, φρονώ ότι θα μπορέσει να αντιληφθεί τον βαθμό άγνοιας που διέπει τους περισσότερους Έλληνες εκφραστές της, πράγμα που τους καθιστά εύκολα θύματα γραφικών συνομωσιολογιών και παρωχημένων συμπεριφορών από τη μια, αλλά και δέκτες ενός αναπάντητου ιδεολογικού βομβαρδισμού από τους αντιπάλους απ' την άλλη. Εκτίμησή μου είναι πως, εφόσον υπάρχουμε ακόμη Έλληνες που υπερασπιζόμαστε την παραδοσιοκρατία, οφείλουμε να ξεπεράσουμε την προαναφερθείσα κατάσταση. Και την υπέρβαση αυτή πρέπει να την κάνουμε μόνοι μας, ως κοινωνικό σύνολο. Τα κόμματα που διαλέγονται σήμερα με τις ιδέες μας δείχνουν σαφή σημάδια ανικανότητας να οργανώσουν αυτή την υπέρβαση.

Το μήνυμα της "πλατείας Συντάγματος" είναι από πέρυσι το καλοκαίρι σαφές. Η πολιτική ζωή του τόπου έχει ανάγκη έναν ελληνικό εθνικισμό που θα προκρίνει την οργανικότητα του έθνους μας, θα υπερασπίζεται την εθνική ανεξαρτησία και θα εγγυάται την κοινωνική αλληλεγγύη. Για να αποτυπωθεί αυτή η λαϊκή απαίτηση, συντηρητικοί και ριζοσπάστες εθνικιστές, ρομαντικοί και παραδοσιοκράτες, οφείλουμε να αυτοσυνειδητοποιηθούμε ως πολιτική κοινότητα. Τα κόμματα μπορεί να έχουν τον δικό τους ρόλο. Μπορεί να ανταγωνίζονται και να ακολουθούν τις στρατηγικές τους. Η κοινότητα, όμως, των παραδοσιοκρατών πολιτών έχει λίγα να την χωρίζουν και πολλά να την ενώνουν. Αν η πραγματικότητα αυτή δεν αποτυπωθεί σε κοινωνικό επίπεδο, η ευκαιρία για την οικοδόμηση των βάσεων ενός ελληνικού κινήματος πολιτικού ρομαντισμού θα κινδυνεύσει να χαθεί.
Το πώς θα επιτευχθεί αυτός ο στόχος; Ενδεχομένως να το πραγματευθώ σε άλλο άρθρο. Προς το παρόν, σημειώνω ότι το πρώτο βήμα πρέπει να γίνει με την δήλωση της πολιτικής ταυτότητας. Ο Εθνικισμός στην Ελλάδα δεν είναι πλέον taboo. Η κοινωνική του αποτύπωση αποτέλεσε αίτημα της τελευταίας εξέγερσης που έλαβε χώρα στην Ευρώπη. Αυτή, και πολλές ακόμη εξελίξεις, υπενθυμίζω ότι οφείλεται στο «Σύνταγμα». Ας προσπαθήσουμε, λοιπόν, για αρχή, μαζί με τους υπόλοιπους συμπολίτες μας, να κρατήσουμε το πνεύμα του ζωντανό.

Σταμάτης Μαμούτος, πρόεδρος Φ.ΛΕ.ΦΑ.ΛΟ.



Σχόλια 1) Οφείλουμε να σημειώσουμε ότι μια εθνικιστική πολιτική θεωρία προέκυψε και από το πλαίσιο του Διαφωτισμού, ο λεγόμενος «πολιτικός εθνικισμός», σε αντίθεση με τον «πολιτισμικό εθνικισμό» του Ρομαντισμού, ωστόσο με το πέρασμα του χρόνου ταυτίστηκε με τον Φιλελευθερισμό. Έτσι, σήμερα, όταν αναφερόμαστε στον εθνικισμό εννοούμε τον πολιτισμικό εθνικισμό του Ρομαντισμού).
2) Για επιμέρους ανάλυση των ιδεών του Χέρντερ δείτε το άρθρο μου, «J. G. Herder: Από τη θεωρία της γλώσσας στη θεωρία του εθνικισμού», στο 3o τεύχος της Litteraterra.
Εικόνες Εικόνα 6: Σύνθημα που ήταν γραμμένο στα μάρμαρα της πλατείας Συντάγματος κατά τις διαδηλώσεις του περυσινού καλοκαιριού και φρονώ ότι συμβολίζει επιτυχώς μέρος του γενικότερου προσανατολισμού της Αγανάκτησης. Με κόκκινο μελάνι, το παλαιότερο σύνθημα έλεγε «Σήμερα πεθαίνει ο φασισμός», ενώ με μαύρο μελάνι, κάποιος αγανακτισμένος είχε σβήσει την λέξη φασισμός και την είχε αντικαταστήσει, έτσι που το σύνθημα να λέει «Σήμερα πεθαίνει η Αριστερά».
Εικόνα 7: «Η επανάσταση ξεκινά από τους δρόμους»… αλλά γεννιέται στις ψυχές και κάνει τα πρώτα της φτερουγίσματα στην Φαντασία μας.

- Σχόλια σε αυτή την ανάρτηση :
Ο/Η Ανώνυμος είπε...
εξαιρετικό
ΜΚ
Δευτέρα, 14 Μάϊος, 2012
Ο/Η Xάρης είπε...
Μεγάλη ευκαιρία για την ανάπτυξη πολιτικού ρομαντισμού...αν δεν προλάβουν να γελοιοποιήσουν κάθε έκφρασή του τα κόμματα που υποτίθεται ότι τον εκφράζουν.
Τρίτη, 15 Μάϊος, 2012

Ο/Η Δημήτριος είπε...
Σεμνή, σοβαρή και εμπεριστατωμένη προσέγγιση, μέσα στα περιορισμένα πλαίσια του διαθέσιμου χώρου. Θα ήθελα να δω περισσότερα άρθρα σας πάνω στο θέμα του ελληνικού Εθνικισμού. Ως όψιμος έλλην εθνικιστής αντιλαμβάνομαι την άγνοιά μου, αγωνιώ και ανησυχώ μήπως χαθεί και αυτή η ευκαιρία. Πώς θα περάσουμε από την σημερινή ασάφεια και αδυναμία (που σωστά αναφέρετε) στην ξεκάθαρη και ισχυρή έκφρασή της παραδοσιοκρατίας μέσα στην Ελληνική κοινωνία, ενώ παράλληλα να μην δημιουργούνται "εντυπώσεις" που παραπέμπουν σε άλλες "μαύρες" εποχές και σκοτεινές προσωπικότητες.
Π.χ. αν σήμερα υπήρχε ένας Ι. Δραγούμης, ένας Π. Γιαννόπουλος, κλπ., θα έφτανε; Για την ακρίβεια αυτό που ρωτάω είναι: Αυτός ο συγκεκριμένος εθνικιστικός λόγος επαρκεί σήμερα υπό τις δεδομένες συνθήκες; Ή μήπως αυτό που χρειάζεται η Ελλάδα, αν δεχτούμε ότι όντως υπάρχει εθνικιστικό ρεύμα και οι συγκυρία είναι ευνοϊκή, (εγώ προσωπικά το ελπίζω) είναι κάτι καινούργιο;
Ευχαριστώ!
Τετάρτη, 16 Μάϊος, 2012
Ο/Η PALADIN είπε...
Για αρχή, απλά θα τονίσω πως το άρθρο είναι εξαιρετικό με ακρίβεια και καθαρότητα που σπανίζει από το σημερινό πολιτικό λόγο...
Σπουδαία, επίσης, η αναφορά και στην έννοια του κόμματος. Η συνειδητοποίηση της σύγχρονης κομματοκρατίας και όχι δημοκρατίας είναι κλειδί για την πολιτική αφύπνιση του Έλληνα.
Κατά τα άλλα βρίσκω ενδιαφέροντα τα ακόλουθα:
1. Την πτώση του δικομματισμού, η οποία ο χρόνος θα δείξει αν είναι απλά περιστασιακή.
2. Την σχεδόν απίστευτη άνοδο της Χρυσής Αυγής. Από συμμορία και παρακρατική οργάνωση στη συνείδηση του ευρύτερου λαού, έφτασε να βγάζει από τη βουλή τον Καρατζαφέρη και να κερδίζει την εμπιστοσύνη πολλών Ελλήνων (και μη εθνικιστών). Αν διατηρηθεί η άνοδος, αυτό θα αποτελεί δίκοπο μαχαίρι κατά την εκτίμησή μου, διότι στην αριστεροκρατούμενη πολιτική ζωή της χώρας, αν η Χ.Α. αποτύχει θα εκπέσουν μόνιμα και πολλά ουσιώδη στοιχεία που δείχνει να φέρει (όπως η φιλοπατρία). Οι χειρισμοί των βουλευτών της θα είναι καθοριστικοί για την παγίωση ή πτώση της αριστεράς.
3. Την 6η του Μάη, η εντολή των ψηφοφόρων ήταν: βάζουμε από άκρα δεξιά μέχρι άκρα αριστερά στο κοινοβούλιο - δεν θέλουμε ένα κόμμα ισχυρό, αλλά μια υπερκυβέρνηση για το κοινό καλό. Φυσικά, αυτό δεν έγινε σεβαστό...
4. Ο ένας και μισός μήνας ακυβερνησίας της Ελλάδας. Γιατί τόσο πολύ πια? Τί έγινε και γίνεται τούτες τις μέρες που δεν το παίρνουμε χαμπάρι?
5. Η απομάκρυνση της προσωπίδας που έφερε ο Καρατζαφέρης με τους αγίους του και την Ο.Φ.Α. τακτική...΄
6. Τί θα ξεκινούν μελλοντικά οι νεαροί Έλληνες να μαθαίνουν στα σχολεία, Γερμανικά ή Ρωσικά? Ο Πούτιν είναι γερά στο παιχνίδι... ειδικά αν η Ελλάδα απομακρυνθεί από τη ζώνη του ευρώ.
Ξανά μπράβο για το άρθρο Σταμάτη...
Τετάρτη, 16 Μάϊος, 2012
Ο/Η Σταμάτης Μαμούτος είπε...
1) Χαιρετισμούς στα παιδιά του Μ.Κρίνου
2) Χάρη, λες και σε άκουσαν...
3) Δημήτριε, εκτίμησή μου είναι (όπως και των περισσότερων φίλων που προβληματίζονται με τα δρώμενα του εθνικιστικού χώρου) πως σαφώς και δεν αντιστοιχεί ούτε στο ελάχιστο ο εθνικιστικός λόγος της εποχής μας με τις προσδοκίες των εθνικιστών και με τις απαιτήσεις των καιρών.
Για να είμαι ακριβής, θεωρώ πως στην ουσία δεν υπάρχει εθνικιστικός λόγος. Αυτό που υπάρχει είναι ένα κωμικό υβριδικό ανακάτεμα συνωμοσιολογικής, απαρχαιομένης και (σε ορισμένες περιπτώσεις) νοσηρής ακροδεξιάς ρητορικής, η οποία βασίζεται σε έναν φιλολογικό υποτιθέμενο ελληνοκεντρισμό, δίχως να διαθέτει την παραμικρή στήριξη στο υπόβαθρο του πολιτικού ρομαντισμού, με μόνο στόχο να κεντρίσει κάποια συναισθήματα του κοινωνικού σώματος (πχ. φόβο ότι οι μετανάστες εγκληματούν, χωρίς όμως να μπορεί να εξηγήσει γιατί η μετανάστευση και η παγκοσμιοποίηση ως φαινόμενα είναι για τους εθνικιστές μη αποδεκτά, ακόμη και αν υποθέσουμε ότι η μετανάστευση θα αποσυνδεόταν απ' την εγκληματικότητα). Οπωσδήποτε, λοιπόν, χρειάζονται πολλά καινούργια στοιχεία.

Το πρώτο από αυτά, όπως έγραψα και στο κείμενο, είναι να ξεπεραστεί το στάδιο του φόβου και να γίνει αντιληπτό ότι ο εθνκισμός δεν είναι πια taboo. Δήλωση της εθνικιστικής ταυτότητας και παρουσία στην κοινωνική δράση και καθημερινότητα (εννοείται με τις πρέπουσες προφυλάξεις, όπου ο καθένας κρίνει απαραίτητο). Να μην ξεχνάμε ότι οι θεωρίες και οι ιδεολογίες εκφράζονται από όλους μας, καθημερινά, και όχι μόνο από τα κόμματα.
Το δεύτερο που πρέπει να γίνει είναι να οικοδομηθεί πραγματικός πολιτικός εθνικιστικός λόγος. Και για να γίνει αυτό θα πρέπει να έχουμε ως κοινότητα μια σχετική επίγνωση της ιστορίας και του περιεχομένου της εθνικιστικής θεωρίας, ταυτόχρονα με την συναισθηματική πατριωτική θέρμη. Σαφώς και σε αυτό το βήμα είναι απαραίτητη η δράση μιας πνευματικής ομάδας, που θα πρέπει να κατευθύνει την εθνικιστική κοινότητα προς τις πηγές της θεωρίας της και να καταστήσει αντιληπτές τις αρχές της. Δυστυχώς, η πνευματική ομάδα που υπάρχει σήμερα είναι μικρή. Προσωπικά, απαντώντας στην προτροπή σου, υπόσχομαι ότι θα κάνω ότι μπορώ μέσω της αρθρογραφίας μου, προς αυτή την κατεύθυνση (ούτως ή άλλως, η δράση της Φ.ΛΕ.ΦΑ.ΛΟ τόσα χρόνια, αποτελεί μια εναλλακτική ολική αντιπρόταση, προς τις δομές της Νεωτερικότητας και εμπεριέχει τον Σπόρο της πολιτικής πνευματικότητας που αναζητούμε).
Ωστόσο, το σημαντικότερο απ' όλα είναι η διάδραση μεταξύ των μελών της κοινότητας. Αν δεν υπάρξει κίνηση (μέσω του διαδικτύου, των περιοδικών κλπ. αλλά και μέσω άμεσης επαφής, συνεργασίας, βοήθειας)αν δεν δραστηριοποιηθεί δηλαδή η ίδια η κοινότητα των παραδοσιοκρατών πέρα από τις κομματικές τομές και οδηγίες, η πνευματική προσπάθεια δεν θα μπορέσει να γονιμοποιηθεί. Και δραστηριοποίηση σημαίνει επαφή, γνωριμία, συναντήσεις, ανταλλαγή απόψεων, οργάνωση ενημερωτικών εκδηλώσεων κλπ. Με λίγα λόγια συμμετοχή στο πολιτικό γίγνεσθαι, για αρχή στο πλαίσιο της κοινωνικής βάσης. Έτσι, ακόμη και όταν τα υπάρχοντα κόμματα αποτύχουν (όπως έκαναν και τα προηγούμενα) η κοινότητα να έχει έτοιμες τις απαντήσεις, τις αντικαταστάσεις κλπ.
Κοντολογίς, αυτό που χρειαζόμαστε είναι κάτι τόσο καινούργιο όσο και παλιό (όπως έλεγε και ένας παλιός φίλος στις σελίδες της war flag). Να γίνουμε ο εαυτός μας! Προσωπικά και ως κοινότητα.
Υγ. Να μην ξεχάσω, πολύ "φάτσα" ο πιτσιρικάς στην εικόνα του προφίλ σου.
Τετάρτη, 16 Μάϊος, 2012
Ο/Η Σταμάτης Μαμούτος είπε...
4) Paladin, Κομματοκρατία... η κατάρα της μεταπολεμικής (και όχι μόνο) Ελλάδος, το πανίσχυρο ξόρκι του Μαλιγκρίς.
Όσον αφορά την ενδεχόμενη πτώση της Χ.Α και τις συνέπειές της, ελπίζω ότι μέχρι να επέλθει θα έχουμε εγερθεί ως κοινότητα παραδοσιοκρατών..Και τότε, οι απαντήσεις στις προκλήσεις θα είναι έτοιμες.. Αν όχι, δυστυχώς θα έχουμε αποτύχει...
Το θέμα με την Ρωσία που θίγεις είναι πολύ σημαντικό και χωρά μεγάλη συζήτηση..Η επισήμανσή σου είναι εξαιρετικά εύστοχη.
Θεωρώ ότι ένα απο τα αποτελέσματα της ελλιπούς κουλτούρας της εθνικιστικής κοινότητας αποτυπώνεται με την εξάπλωση ενός βλακώδους μεσσιανισμού, που στην ουσία καθιστά την Ελλάδα διάτρητη από τις βλέψεις ενός ακόμη ξένου παράγοντα.
Hail!
Τετάρτη, 16 Μάϊος, 2012
Ο/Η Αγανακτισμένος Εθνικιστής στο Πολιτικό είπε...
Καταρχάς θέλω να πω οτι είναι μια εξαιρετική πολιτική ανάλυση, σαφής και δομημένη. Είμαι περήφανος που ο κ. Μαμούτος είναι απόφοιτος του Πολιτικού, της σχολής στην οποία και εγώ φοιτώ επί του παρόντος και αποτελεί ένα παράδειγμα σωστά κστηρτισμένου πολιτικού επιστήμονα, αν και υποψιάζομαι οτι αυτό έγινε μέσα από την προσωπική του μελέτη και όχι εξαιτίας του curriculum της σχολής!
Είναι νομίζω ένα "ιστορικό" κείμενο για την παραδοσιοκρατία στην Ελλάδα, καθώς μαζί με μια σειρά άλλων άρθρων στο blog αλλά και στο περιοδικό της ΦΛΕΦΑΛΟ τολμά να επαναφέρει στο δημόσιο διάλογο έννοιες που τελούσαν υπό διωγμό για δεκαετίες, εξαιτίας της ιδεολογικής ηγεμονίας της Αριστεράς και της σάπιας "γενιάς του Πολυτεχνείου", εξέχον μέλος της οποίας αποτελεί ο κ. Άκης. Όσο και αν μεμφόμαστε το ΛΑΟΣ, κατάφερε ένα πράγμα, να νομιμοποιήσει, όπως λέει και ο Σταμάτης, μια σειρά ιδεών και εννοιών, όπως η έννοια του Έθνους και να θέσει με τόλμη την ατζέντα του, που υιοθετήθηκε από τις περισσότερες άλλες πολιτικές δυνάμεις (βλ. Μετανάστευση κ.α). Όταν επιτέλεσε τον ιστορικό του ρόλο ήρθε ο χρόνος να αποχωρήσει από το προσκήνιο και να δώσει τη θέση του στη ΧΑ, ένα σαφώς πιο αντιδιαφωτιστικό και εθνικιστικό μόρφωμα, αλλά με νοοτροπία πεζοδρομίου. Νομίζω οτι ο ιστορικός ρόλος της ΧΑ είναι να αποδείξει οτι υπάρχει μια εναλλακτική πρόταση και να επανανομιμοποιήσει την έννοια του εθνικισμού, ως ισάξια πολιτική πρόταση με τον φιλελευθερισμό και το σοσιαλισμό. Επειδή όμως δεν έχει ολοκληρωμένη πολιτική παιδεία, η ΧΑ θα μπορέσει, κατά τη γνώμη μου, μόνο να εδραιώσει τον εθνικισμό στον πολιτικό διάλογο. Θα χρειαστεί μια άλλη εθνικιστική ομάδα, με πολιτική παιδεία και συνείδηση, με σαφή γνώση του αντικειμένου και καθοδήγηση από ιδεολογικά κείμενα που ερμηνέυουν τους μεγάλους (όπως ο Herder), ώστε να μπορέσει να υλοποιήσει αυτό το στόχο και να κατατάξει τον εθνικισμό ως τον τρίτο πόλο του πολιτκού διαλόγου στην Ελλάδα. Δε μπορώ να αποκλείσω να είναι και η ΧΑ αυτή η ομάδα, αλλά θα πρέπει να μετασχηματιστεί και να μετεξελιχθεί, κάτι που μου φαίνεται πολύ δύσκολο. Το ρόλο αυτό πρέπει να αναλάβει ένα ιδεολογικό think tank που θα παράξει τα κείμενα για την επόμενη γενιά των Ελλήνων παραδοσιοκρατών και εθνικιστών.
Όσο για το Σύνταγμα, αν θεωρήσουμε οτι το Έθνος είναι ένας ζωντανός οργανισμός, τότε η πλατεία υπήρξε ταυτόχρονα τόσο η παλλόμενη καρδιά του, όσο και το στόμα που εξέφρασε τη σκέψη, αλλά και η μήτρα που γέννησε τον νέο, που δεν αναπαρήγαγε απλά τον οργανισμό, αλλά τον έκανε καλύτερο, προσδίδοντάς του όλα τα καλα στοιχεία του μητρικού οργανισμού και αφαιρώντας πολλά από τα άσχημα. Ναι, το δέχομαι οτι υπήρχαν εκεί μέσα και κάποιοι βολεμένοι που αν έβγαινε ανακοίνωση οτι διόριζονται επιτόπου στο Δημόσιο όσοι φύγουν από την πλατεία θα έφευγαν, αλλά σε γενικές γραμμές το Σύνταγμα αποτέλεσε τη αρχή του επόμενου κεφαλαίου της ιστορίας του ΕΛΛΗΝΙΚΟΥ ΕΘΝΟΥΣ, ήταν μια από τις ιστορικές στιγμές που καθορίζουν τη φυσιογνωμία και τη δυναμική ενός έθνους.
Πέμπτη, 17 Μάϊος, 2012
Ο/Η καλλίμαχος είπε...
Παρεξηγούμε νομίζω τον χαρακτήρα της 'πλατείας'... Ένας ασθενής βρισκόμενος σε κώμα, αντιδρά με ανακλαστικούς σπασμούς σε εξωτερικά ερεθίσματα. Το ίδιο έκανε και η κοινωνία της μεταπολίτευσης στο Σύνταγμα. Η πλατεία είναι επιβεβαίωση της ασθένειας και σημάδι επιδείνωσης μάλλον, παρά σημάδι βελτίωσης και υγείας. Καταρχήν, τα αίτια της κινητοποίησης ήταν οικονομικά.
Σε μια κοινωνία που ασθενεί για πολύ καιρό με όρους ηθικούς και συνειδησιακούς, ο 'έλληνας' κατέβηκε στην πλατεία μόνο όταν σιγουρεύτηκε πως κάποιοι θα του βάλουν χέρι στην τσέπη, επιβεβαιώνοντας έτσι εμφατικά την μεταπολιτευτική του κατάσταση... Η αντίδρασή του ήταν ανακλαστική, τυφλή και χαρακτηρίστηκε από την μούντζα και την κραυγή. Το πλήθος της πλατείας, στροβιλιζόμενο σε κοντινή τροχιά γύρω από τον πόλο της αντίδρασης, αποτάθηκε στους γνωστότερους φορείς της αντίδρασης που βρήκε μπροστά του, εκτοξεύοντας τα ποσοστά του σύριζα (70% των ποσοστών του σύριζα είναι πασόκοι αθεράπευτα μεταπολιτευτικοί, κοσμοπολίτες και ιδιώτες). Έκτοτε όλες οι εξελίξεις της χώρας μπορούν να περιγραφούν με όρους τυφλής αντίδρασης, ακόμα και η άνοδος της χ.α, ως αντίδραση στο θέμα των λαθρομεταναστών και του γενικότερου εθνομηδενισμού. Αυτό που πρέπει να καταλάβουμε είναι πως, η αντίδραση αυτή παραμένει όχι αντίδραση στην μεταπολίτευση, αλλά στις επιπτώσεις αυτής... Η μεταπολιτευτική κοινωνία θα συνεχίσει να υπάρχει, έστω σε κωματώδη κατάσταση, όσο ο 'έλληνας' θα σκέφτεται με όρους μεταπολιτευτικούς και δυστυχώς, ουδένα σημάδι έχουμε περί του αντιθέτου... Προσωπικά πιστεύω πως η συνειδητοποίηση του 'έλληνα' θα έρθει μόνο μέσω πείνας και εθνικής τραγωδίας. Δυστυχώς.
ΥΓ- αύριο 19 μαϊου, μια καλή περίπτωση για να κατέβει κανείς πλατεία
Παρασκευή, 18 Μάϊος, 2012
Ο/Η Σταμάτης Μαμούτος είπε...
Αγανακτισμένε, θεωρώ εύστοχο το σκεπτικό σου, όσον αφορά τις εξελίξεις και τις προοπτικές του εθνικιστικού χώρου. Εφόσον, λοιπόν, είσαι κι εσύ εκκολαπτόμενος πολιτικός επιστήμονας του ίδιου -με μένα- τμήματος, φαίνεται πως η μορφωτική δυναμική του τμήματός μας κάποιον ρόλο έχει παίξει.
Δεν γνωρίζω τώρα πως έχουν τα πράγματα, αλλά την εποχή μου το τμήμα μας λειτουργούσε ικανοποιητικά και παρείχε σημαντικά εφόδια γνώσης. Τα μεταπτυχιακά του ήταν -και είναι- υποδεέστερα, κι αυτό κυρίως λόγω κακής αντίληψης, δομής, οργάνωσης, (εκεί ανιχνεύονται με μεγαλύτερη ακρίβεια τα όσα υπονοείς). Απ' ό,τι μαθαίνω, πάντως, από τη νέα χρονιά επέρχονται βελτιωτικές αλλαγές.
Καλλίμαχε, ένα από τα βασικά συμπεράσματα που οφείλουμε να έχουμε στο νου μας όταν ερμηνεύουμε κοινωνικές καταστάσεις, (εκτιμώ ότι) πρέπει είναι η διαπίστωση πως οι μονιστικές εξηγήσεις είναι πάντοτε ασθενείς. Κι αυτό γιατί ενώ εμπεριέχουν τμήματα της αλήθειας, χάνουν μεγάλα μέρη του συνολικού όγκου της.
Όσον αφορά τις διαδηλώσεις της πλατείας, σαφώς και έγιναν έχοντας ως αφορμή το Μνημόνιο και την απώλεια οικονομικής ισχύος για τον κάθε πολίτη. Ωστόσο, όπως ανέφερα και στο κείμενο, το Μνημόνιο δεν αποτέλεσε απλά ένα οικονομικό γεγονός. Πέρα από οικονομική, είχε πολιτική και ηθική επίδραση. Πολιτική γιατί αποκάλυψε με κάθε ακρίβεια και χωρίς καμιά αμφιβολία την πραγματική διεθνή εικόνα της χώρας. Δηλαδή, την εικόνα μιας χώρας-συγκεκαλυμμένου προτεκτοράτου. Ηθική, γιατί βοήθησε να πέσουν οι μάσκες του πολιτικού καθωσπρεπισμού της Μεταπολίτευσης, αποκαλύπτοντας ότι τα κόμματα (κυρίως τα δυο μεγάλα) αποτελούν τους νεο-κοτζαμπάσηδες διαμεσολαβητές μεταξύ του λαού και των ξένων κυρίαρχων. Καμιά προπαγάνδα, κανένα life style και κανένα δελτίο ειδήσεων δεν μπορούσε πια να κρύψει τα παραπάνω γεγονότα.
Συνολικά, λοιπόν, το Μνημόνιο συνδέθηκε με επιμέρους ζητήματα, πέρα από το οικονομικό. Όλα αυτά ερέθισαν την κοινή γνώμη. Οι αντιδράσεις που ακολούθησαν στόχευσαν τον υπεύθυνο αυτής της κατάστασης. Κι αυτός ήταν η Μεταπολίτευση. Τόσο τα αιτήματα, όσο και τα συνθήματα του Συντάγματος είχαν -πέρα από οικονομικό-, πολιτικό και ηθικό χαρακτήρα. Εξάλλου, τα οικονομικά μέτρα είχαν αρχίσει ένα και πλέον έτος νωρίτερα από το ξέσπασμα των διαδηλώσεων να επιβαρύνουν την τσέπη μας.
Δεν ξέρω αν ο Έλληνας σκέφτεται ακόμη με όρους μεταπολιτευτικούς. Ίσως..Δεν υποστήριξα εξάλλου ότι αναδείχτηκε μια νέα και ποιοτική κουλτούρα στον πολιτικό μας βίο. Στην σημασία του γεγονότος των διαδηλώσεων και στην σύνδεσή της με τις τρέχουσες πολιτικές εξελίξεις εστίασα.
Όπως λες, μπορεί ο μεμονωμένος Έλληνας να σκέφτεται με μεταπολιτευτικούς όρους. Αντιλαμβάνομαι όμως ότι το Έθνος δεν μπορεί να "σκέφτεται" με όρους της οποιασδήποτε ιστορικής εποχής. Η ιστορικότητα και η χωρικότητα μπορεί να χαρακτηρίζουν και να περιορίζουν την σκέψη του ατόμου. Όχι, όμως, και την αντίληψη του έθνους.
Το έθνος έχει ψυχή και νου, όχι όμως ορθό λόγο. Οι κινήσεις του εθνικού συλλογικού οργανισμού είναι εκ των πραγμάτων περιορισμένες. Σχεδόν, αταβιστικές. Δεν έχουν ευελιξία, λόγω του όγκου του. Είναι, όμως, πάντοτε Αυθεντικές.
Η εθνική ψυχή και ο εθνικός νους έχουν καθολικό εύρος. Αποτελούν εκπομπές της ουσίας του εθνικού οργανισμού. Η κίνησή τους βρίσκεται πέρα από το σωστό ή το λάθος, πέρα από τις ιστορικές συνιστώσες. Αποτελούν πάντα αυτό που Είναι. Γι αυτό και η νεωτερική κουλτούρα, μέσω της φιλελεύθερης θεωρίας στην πολιτική, προκρίνει τον ατομικισμό. Για να σπάει την ενότητα του εθνικού σώματος και να χάνεται η αυθεντικότητα του συλλογικού προσανατολισμού, προς όφελος του ιδιωτικού συμφέροντος. Ευτυχώς, δεν τα καταφέρνει πάντοτε.
Στο Σύνταγμα, λοιπόν, εγώ τουλάχιστον, δεν είδα το άθροισμα μεμονωμένων ατόμων που γκρίνιαζαν για τα ατομικά τους κέρδη. Είδα -υλικά και νοερά- ένα έθνος να χαράζει προσανατολισμό. Δεν είδα τον "Έλληνα", αλλά το έθνος.
Ναι, η 19η Μαΐου είναι μια μέρα που μπορούν και πρέπει να γίνουν συγκεντρώσεις. Δεν θα έχουν, όμως, κατά κύριο λόγο, χαρακτήρα πολιτικό, αλλά ενδυνάμωσης της ιστορικής μνήμης.
Παρασκευή, 18 Μάϊος, 2012
Ο/Η Αι.Πρόμαχος είπε...
Tα λέει όλα το άρθρο. Μόνο που τώρα θα πρέπει να είμαστε προσεκτικοί, γιατί Η.Π.Α, Ε.Ε και άλλοι εξωτερικοί παράγοντες κουνούν ξανά την μαριονέτα του Μαλιγκρίς. Για τον επόμενο γύρο των εκλογών ήδη δημιουργείται κλίμα διπολικό. Όχι βέβαια το παλιό διπολικό της Μεταπολίτευσης, αλλά και το νέο διπολικό κλίμα για να σώσει τον δικομματισμό γίνεται. Αν το κόμμα της Συγγρού (καλύτερος συμβολισμός για την έδρα τους δεν θα μπορούσε να υπάρχει) ανεβάσει κατά πολύ τα ποσοστά του, ίσως νεκραναστήσει και το ΠΑ.ΣΟ.Κ σταδιακά.
Ρε που φτάσαμε! Να προτιμώ ως εθνικιστής να νικήσει ο Συριζα, για να κλείσει οριστικά η δικομματική πληγή της πατρίδος.
Σάββατο, 19 Μάϊος, 2012
Ο/Η Σταμάτης Μαμούτος είπε...
Πρόμαχε, η παρατήρησή σου είναι εύστοχη και η ανησυχία σου εύλογη.
Εκτιμώ, πάντως, ότι το διεθνές σύστημα και ο "νεκρός Μαλιγκρίς", μπορούν ακόμη να κινούνται στην φαινομενικότητα και να ελέγξουν την επικαιρότητα της πατρίδας μας(όπως έκαναν και στην περίπτωση της ψήφισης του δεύτερου Μνημονίου, όταν έγραψα το πρώτο "Μιλώντας Πολιτικά"), δεν μπορούν ωστόσο να ελέγξουν την πραγματικότητα συνολικά.
Το γεγονός ότι η ανεργία είναι σε πολύ υψηλά επίπεδα (οικονομική παράμετρος), ότι η επέμβαση των ξένων δυνάμεων στα πολιτκά μας δρώμενα είναι ωμή (πολιτική παράμετρος), ότι η δημόσια διοίκηση αποτελεί άνδρο διαφθοράς (ηθική παράμετρος) και πολλά άλλα ζητήματα, οδήγησαν στις πρόωρες εκλογές, υπό την πίεση της αγανάκτησης και της ανικανότητας του συστήματος της Μεταπολίτευσης να αναπαράγειτην εξουσία του.
Σίγουρα, η νέα πραγματικότητα είναι υπό διαμόρφωση, όπως έγραψα στο άρθρο. Ωστόσο, αυτή η κατάσταση που περιέγραψα συνοπτικά δεν πρόκειται να αλλάξει.

Οι εκλογές της 6ης Μάη αποτέλεσαν μια (το τονίζω μια, και όχι την μοναδική) αποτύπωση αυτής της κατάστασης. Ακόμη και αν στις ερχόμενες δημιουργθούν περισπασμοί (πράγμα που απεύχομαι), είναι αμφίβολο αν θα κατορθώσουν να κουκουλώσουν για πολύ την πραγματικότητα.
Και η πραγματικότητα είναι η εξής: Η Μεταπολίτευση πέθανε και ζητείται η αντικατάστασή της (κι όχι η μεταμφίεση του πτώματός της).
Για πόσο, λοιπόν, θα συνεχιστεί το κρυφτό; Τι είδους λύσεις θα μπορέσει να προσφέρει μια νέα συγκυβέρνηση των αλητών της Ν.Δ με κάποια άλλα κόμματα;
Είναι προφανές ότι σε μερικούς μήνες θα επιστρέψουμε εδώ που βρισκόμαστε. Γι αυτό και τόνισα ότι το πνεύμα της "πλατείας Συντάγματος" πρέπει να μείνει ζωντανό...
Υγ. Σαφώς και όλοι οι πραγματικοί εθνικιστές και παραδοσιοκράτες πρέπει να αγνοήσουμε την σύγκρουση Ν.Δ vs ΣΥ.ΡΙΖ.Α. και να συνεχίσουμε απερίσπαστοι την οικοδόμηση του δικού μας χώρου (με τα τόσα προβλήματα). Ωστόσο, στεκόμενος σε απόσταση, θα χαρώ κι εγώ να δω τα σκουπίδια της Ν.Δ να καταρρέουν για δεύτερη φορά. Για λόγους προσωπικής ικανοποίησης αλλά και γιατί έτσι θα αποτυπωθεί ένα ακόμη σημάδι του τέλους της Μεταπολίτευσης.
Σάββατο, 19 Μάϊος, 2012
Ο/Η καλλίμαχος είπε...
Δέχομαι πως το Σύνταγμα είχε και την διάσταση της εθνικής συνειδητοποίησης, εκφραζόμενη από μεμονωμένους σημαιοφόρους (και μη), οι οποίοι μάλλον θα συνέβαινε κάποτε να κινητοποιηθούν με κίνητρα μη-ωφελιμιστικά με την οικονομική έννοια.... Ο Καιρός όμως είναι αδυσώπητος στις απαιτήσεις του. Δεν περιμένει τους μεμονωμένους (που ανακάλυψαν το έθνος όταν ήταν πολύ αργά για το κράτος) να αυτο-οργανωθούν, να αυτο-μορφωθούν, να ξεφύγουν από την αντίδραση, να γίνουν βιοτικά αυτόνομοι και ανταγωνιστικοί, να καταλήξουν σε ενιαία πρόταση και πρακτική εθνικής επιβίωσης και κρατικής αναστύλωσης, να γίνουν ρεύμα και πλειοψηφία.... Η καινοφανής πατριωτική διάσταση της πλατείας χάθηκε στον κουρνιαχτό της μούντζας και της απαξίωσης, εκ μέρους ενός πλήθους το οποίο και ασύγκριτα μεγαλύτερο ήταν, αλλά και ήξερε πολύ καλά τι ήθελε ακριβώς επειδή το ζούσε τόσα χρόνια.... Σήμερα λοιπόν, απέναντι σε αυτό το πλήθος δεν υπάρχει ικανός αντίπαλος, ούτε καν η 'άλλη πρόταση' που υπήρχε λ.χ. το '81 (ο λεγόμενος καραμανλισμός). Άρα σήμερα η μεταπολίτευση είναι ακόμα πιο ολοκληρωτική, ακόμα πιο μονοκομματική, κάθε άλλο παρά νεκρή.... Και φυσικά το κυρίαρχο αυτό ποσοστό θα καθορίσει τη μοίρα του τόπου (και όλων ημών), με κριτήρια μεταπολιτευτικά, καθώς ο Καιρός απαιτεί εξελίξεις εδώ και τώρα.
Όσο για τα άλλα περί προτεκτοράτων και εβραίων, το σίγουρο είναι πως στη Φύση όλα τα κενά καλύπτονται. Αν εσύ δεν κυνηγάς το συμφέρον σου, γιατί να το κάνει κάποιος άλλος για εσένα; Όχι μόνο δεν θα το κάνει, αλλά θα καλύψει το κενό με το δικό του συμφέρον. Ο ξένος παράγοντας υπερτονίζεται χαρακτηριστικά, τη στιγμή που ο ελλαδίτης βάζει τα χέρια του και βγάζει τα μάτια του. Αυτό δείχνει πως ο ελλαδίτης όχι μόνο δεν ξέρει τη λύση στο πρόβλημά του, αλλά δεν γνωρίζει καν ποιο είναι το πρόβλημά του....
Σάββατο, 19 Μάϊος, 2012
Ο/Η Σταμάτης Μαμούτος είπε...
Καλλίμαχε, το έθνος ως σύνολο, όπως και το κάθε ον που δρα αυθεντικά και πέρα από εργαλειακούς υπολογισμούς, (λόγου χάρη, ο παραδοσιακός άνθρωπος) δεν κυνηγά συμφέροντα. Απλώς, εκφράζεται.
Όσον αφορά την αγανάκτηση στην πλατεία, εξακολουθώ να επισημαίνω ότι ως πολίτης που την έζησα συμμετέχοντας και ταυτόχρονα ως πολιτικός επιστήμονας που είχα άμεση επαφή με το θέμα της μελέτης μου, το συμπέρασμα που εξάγω είναι πως δεν υπήρχαν "τομείς αιτημάτων", ούτε ξεχωριστές ομάδες που διαφοροποιήθηκαν από (αυτό που αποκαλείς)το πλήθος. Το σύνολο των αιτημάτων, όπως και το σύνολο του όγκου της αγανάκτησης, διαπέρασε συλλογικά το σώμα των διαμαρτυρόμενων. Μπορεί να υπήρχαν διαφορετικές αντιδράσεις (συνέλευση στην κάτω πλευρά, διαδήλωση στην πάνω) ή αυξομείωση στις προτεραιότητες (ανάλογα την ιδεολογία του καθένα, άλλος έδινε μεγαλύτερη έκφραση στα κοινωνικά, άλλος στα εθνικά αιτήματα κλπ), ωστόσο δεν υπήρχε κάποιο αποκομμένο τμήμα πατριωτών με ξεχωριστά αιτήματα και διαπνεόμενο από κάποιο ιδιαίτερο πνεύμα. Άπαντες διαποτίστηκαν συνολικά από το "πνεύμα της πλατείας" σε όλες τους τις διαστάσεις. Άπαντες πατριώτες, άπαντες κοινωνιστές. Όχι ως άτομα. Ως φορείς του πνεύματος του συνόλου.
Για το θέμα με τις μούντζες πάλι, εγώ δεν θυμάμαι καμιά επανάσταση ή στάση, καμιά κίνηση που εμπεριέχει βία δηλαδή, έστω και συμβολική, να εκφράστηκε με "χάρισμα λουλουδιών" στον αντίπαλο. Ζητούμενο, για εμένα τουλάχιστον, είναι το δίκαιο (ηθικό) και το αυθεντικό. Όχι "το καθωσπρέπει".
Το ζήτημα της "άλλης πρότασης", που συνδέεις -αν κατάλαβα καλά- με την "καραμανλική επιλογή" του 1981, μάλλον με ξένισε. Αν θεωρείς τον καραμανλισμό αντίπαλο του πνεύματος της Μεταπολίτευσης, θα σου απαντήσω ότι στην καλύτερη των περιπτώσεων θα χαμογελάσω σκεπτικός.
Δεν θα αναλύσω το γιατί. Δεν υπάρχει λόγος.
Ελπίζω μόνο να παρανόησα και αρκούμαι να σημειώσω ότι θεωρώ τον κοσμοπολιτικό νεωτερισμό του καραμανλισμού σαφώς μεγαλύτερη μεταπολιτευτική γάγγραινα και πιο επικίνδυνο εχθρό της θέλησης για "Ουσία και Παράδοση" από τον "λαϊκισμό" του ΠΑ.ΣΟ.Κ.
Τώρα το αν υπερτονίζεται ή όχι ο ξένος παράγοντας, δεν ξέρω. Έχω την εντύπωση ότι δεν συμβαίνει ούτε στο άρθρο ούτε στα σχόλια. Αναφέρεται απλά ως συνιστώσα του όλου πλέγματος.
Τελειώνοντας, θα δηλώσω ότι σέβομαι το τι δέχεσαι (όπως αναφέρεις) και το τι όχι. Ωστόσο, είτε λόγω ιδιοσυγκρασίας είτε λόγω επαγγελματικής κατάρτισης στην πολιτική επιστήμη, θα επαναλάβω ότι είμαι δύσπιστος στους μονισμούς και στις γενικεύσεις όσον αφορά την αναλυτική/εξηγητική τους δυναμική. Έτσι, λοιπόν, συμπεράσματα όπως τούτο "Αυτό δείχνει πως ο ελλαδίτης όχι μόνο δεν ξέρει τη λύση στο πρόβλημά του, αλλά δεν γνωρίζει καν ποιο είναι το πρόβλημά του...." δεν μπορώ να τα αντιμετωπίσω παρά με επιφύλαξη.
Αν ένα πρόσωπο, εσύ ή ο οποιοσδήποτε άλλος, γνωρίζει με τέτοια βεβαιότητα που δείχνει η τοποθέτηση "ποιο είναι το πρόβλημα του ελλαδίτη" δεν έχει παρά να εκθέσει την γνώση του αυτή δημοσίως (πχ. σε κάποιο άρθρο) για να την δούμε και οι υπόλοιποι.
Κυριακή, 20 Μάϊος, 2012
Ο/Η καλλίμαχος είπε...
Σταμάτη κατ'αρχήν ένα σχόλιο για το έθνος, μιας και βλέπω πως αναφέρεσαι σε αυτό ως "σύνολο" και "συλλογικό οργανισμό". Θα συμφωνήσω υπό όρους. Το Ελληνικό έθνος οφείλει να διέπεται, μεταξύ άλλων, από ήθη ομοτρόπως Ελληνικά. Το ένα και πλέον εκατομμύριο ιδιωτών-κοσμοπολιτών που μέσω πλατείας κατέφυγαν στον επόμενο που υπόσχεται λεφτάκια, αδιαφορώντας για τα μεγάλα εθνικά αιτήματα της εποχής μας, σαφώς και δεν μπορούν να θεωρηθούν Έλληνες στο έθνος.
Και μερικές διευκρινήσεις για να κλείσω.
Συμφωνώ πως το ζητούμενο για εμάς είναι το δίκαιο και το ηθικό (το "αυθεντικό" συζητιέται: και ο γαλλικός Μάης αυθεντικός ήταν). Αν αυτό ίσχυε και για το πλήθος της πλατείας (εκτός κι αν συναθροίστηκαν εκεί όλοι οι αγνοί της χώρας), θα έπρεπε αντί του κοινοβουλίου να βρίζουν και να μουντζώνουν ο ένας τον άλλο.... Οι λόγοι αυτής της διαπίστωσης είναι πάρα πολλοί για να αναφερθούν εδώ, ξεκινώντας από το απλό γεγονός πως ο ελλαδίτης που σκότωσε και για δεκαετίες συντηρεί το πτώμα ενός κράτους, δεν πείθει κανέναν για το ευσυνείδητό του, η δε δικαιοσύνη του μετριέται σε επώνυμα δικηγόρων...
Αυτό που εσύ αποκαλείς "πνεύμα της πλατείας", εγώ το ονομάζω αντίδραση, τυφλή, ανακλαστική, στείρα και αδιέξοδη. Το να αντιδράσεις στο κακό, δεν σημαίνει πως τείνεις προς το καλό. Μπορεί να τείνεις προς το χειρότερο. Σε αυτό το στάδιο γνωρίζεις μονάχα τι δεν θέλεις. Το άλμα από εκεί μέχρι το πρώτο βήμα της συνειδητοποίησης, την γνώση του τι χρειάζεσαι, είναι τεράστιο. Οι περισσότεροι δεν μπαίνουν καν στον κόπο. Εξ'ου και η αναφορά στη 19η Μαΐου. Θα μπορούσε η ιστορική γνώση να διαμορφώσει πολιτική άποψη; Ασφαλώς.
Συνοψίζοντας για το Σύνταγμα, η ροπή από το κακό στο χειρότερο οριοθετείται από τις ωφελιμιστικές αιτίες του, την διεθνιστική αφορμή του, την οχλαγωγική καθημερινότητά του και τα ύποπτα αποτελέσματά του, μεταξύ των οποίων η εκτίναξη της reformist αριστεράς από το περιθώριο στην πρωτοκαθεδρία. Ο δικομματισμός κατέρρευσε όχι επειδή η λαϊκή ηθική απέρριψε το μεταπολιτευτικό πλαίσιο, αλλά επειδή σταμάτησε να υπόσχεται λεφτά (ο Ανδρέας του 21ου αιώνα τον αντικατέστησε σε αυτό). Ο ελλαδίτης στην πλατεία δεν μούτζωσε την μεταπολίτευση, μούτζωσε την Μέρκελ, το μνημόνιο και την προδοσία του "λεφτά υπάρχουν". Η μεταπολίτευση είναι εδώ, πιο γυμνή από ποτέ και ο ελλαδίτης θα χρειαστεί τρομερά δεινά για να ξεφύγει από τον φαύλο κύκλο.
Για τον καραμανλισμό, το 'άλλη πρόταση' είναι σε εισαγωγικά.
Τα περί εξωτερικού παράγοντα έχουν να κάνουν με την συνωμοσιολογική ξενοφοβία που υπάρχει στον εθνικιστικό λόγο από τότε που θυμάμαι τον εαυτό μου. Ως γνωστόν, ο ελλαδίτης εθνικιστής προτιμά να καταριέται τους ξένους, τη στιγμή που θα μπορούσε ευκολότατα να εντοπίσει την αποθήκη η οποία προμηθεύει λαθροπωλητές με λαθραία, ή να ανακαλύψει την εταιρική ταυτότητα του φορτηγού που διακινεί καθαριστές τζαμιών στα φανάρια, ή να συγκεντρώσει μια λίστα από ιδιοκτήτες και εργοδότες που νοικιάζουν και απασχολούν λαθρομετανάστες, ή, ή.... Αντί γνώσης, δράσης και ενδεχομένων θυσιών, η στείρα αντίδραση κυριαρχεί και εδώ.
Κυριακή, 20 Μάϊος, 2012
Ο/Η Σταμάτης Μαμούτος είπε...
Καλλίμαχε, ξεκινώντας από το ζήτημα περί συνομωσιολογιών που θίγεις, θα συμφωνήσω . Εγώ εξάλλου, έχω αναφερθεί σε αυτό κι έχω επισημάνει τον κίνδυνο που εμπεριέχει μέσω προηγούμενων άρθρων (πχ. στο πρώτο Μιλώντας Πολιτικά). Ωστόσο, εξακολουθώ να μην ανιχνεύω καμιά τέτοια δυναμική (ούτε συνομωσιολογική, ούτε άκαμπτα αφοριστική), στο άρθρο και στα σχόλια (είτε στα δικά μου είτε σε εκείνα των υπόλοιπων αναγνωστών), πέρα από την αναφορά του εν λόγω παράγοντα δίπλα στα υπόλοιπα ζητήματα της μεταπολιτευτικής παθογένειας. Συνεπώς, θεωρώ άτοπη την ανάδειξη αυτού του θέματος στην όλη συζήτηση, και με υποδηλώσεις που μάλλον υποτιμούν ή παρανοούν τις προθέσεις.
Κατά τα λοιπά, καθίσταται σαφές πως είναι διαφορετικός ο τρόπος που αντιλαμβανόμαστε ορισμένες καταστάσεις. Για παράδειγμα γράφεις "Το ένα και πλέον εκατομμύριο ιδιωτών-κοσμοπολιτών που μέσω πλατείας κατέφυγαν στον επόμενο που υπόσχεται λεφτάκια, αδιαφορώντας για τα μεγάλα εθνικά αιτήματα της εποχής μας, σαφώς και δεν μπορούν να θεωρηθούν Έλληνες στο έθνος".
Είναι μια διαπίστωση, σεβαστό. Αλλά ειλικρινά δεν βλέπω να αντανακλά την πραγματικότητα. Ούτε την αδιαφορία ανιχνεύω, ούτε την συγκέντρωση ως άθροισμα μεμονωμένων ατόμων αντιλαμβάνομαι, ούτε το νούμερο που παραθέτεις βλέπω να παραπέμπει κάπου, ούτε και την αντίληψη ότι η εθνική ταυτότητα κατακτιέται μέσω προσωπικής ηθικής εξύψωσης δέχομαι. Έλληνες το έθνος, για εμένα, είναι όσοι γεννιούνται από Έλληνες γονείς και φέρουν τις πολιτισμικές προδιαγραφές του εθνικού τους οργανισμού. Το αν θα γίνουν συνειδητοί, ενάρετοι κλπ. έγκειται στον προσωπική ηθική τους, αλλά δεν αναιρεί την εθνικότητά τους. Το αν ένας εθνικός οργανισμός θα ανυψωθεί συνολικά στο ύψος της απαιτούμενης "ηθικότητας" είναι ζητούμενο και μπορούμε να το συζητήσουμε. Όχι, όμως, και το αν θα έχει την δυνατότητα να αυτοπροσδιορίζεται και να είναι αυθύπαρκτος, σε περίπτωση που δεν τα καταφέρει.
Νομίζω ότι έχω καταστήσει σαφές εδώ και πολύ καιρό ότι είμαι ρομαντικός κι εθνικιστής, και όχι νεοκλασικιστής ελληνιστής (που θεωρεί ότι η "ελληνικότητα" είναι κάτι που κατακτιέται).
Μπορώ να αναφέρω πολλά σημεία των σχολιασμών σου που δεν συμμερίζομαι. Πχ. "Συνοψίζοντας για το Σύνταγμα, η ροπή από το κακό στο χειρότερο οριοθετείται από τις ωφελιμιστικές αιτίες του, την διεθνιστική αφορμή του, την οχλαγωγική καθημερινότητά του και τα ύποπτα αποτελέσματά του" αλλά και "Ο ελλαδίτης στην πλατεία δεν μούτζωσε την μεταπολίτευση, μούτζωσε την Μέρκελ, το μνημόνιο και την προδοσία του λεφτά υπάρχουν". Δεν μπορώ να εκλάβω όλα αυτά ως τίποτε περισσότερο από απόψεις. Σεβαστές οπωσδήποτε και χρήσιμες. Αλλά απλά απόψεις που έχουν παρατεθεί de facto, συνοδευόμενες από γενικεύσεις , χωρίς να εξηγούνται οι λόγοι που οδήγησαν στην αποκρυστάλλωσή τους και εκλαμβάνοντας ως αυτονόητες προϋποθέσεις, που εγώ τουλάχιστον δεν συμμερίζομαι...
Δευτέρα, 21 Μάϊος, 2012
Ο/Η Σταμάτης Μαμούτος είπε...
..Και για να ολοκληρώσω την αποτύπωση του σκεπτικού των απαντήσεών μου, θα αναφέρω κάτι που μαθαίνει ο κάθε κοινωνικός επιστήμονας στο πρώτο έτος των σπουδών του. Δηλαδή, ότι το αντικείμενο της έρευνας και της μελέτης μας δεν είναι αποκλειστικό. Πχ. Ο χημικός ερευνά το πεδίο της χημείας, κανείς άλλος δεν έχει λόγο επ' αυτού. Ο μαθηματικός εκείνο των μαθηματικών και πάλι κανείς δεν μπορεί να έχει λόγο επ’ αυτού, ο βιολόγος το ίδιο κ.ο.κ. Εμείς, όμως, ερευνούμε και αναλύουμε πεδία στα οποία "εκ φύσεως" έχουν λόγο όλοι. Αυτή η κατάσταση, σε μια χώρα χωρίς ισχυρή κουλτούρα, όπως η Ελλάδα του σήμερα, μπορεί να οδηγήσει σε ολική διασάλευση των ορίων. Τί εννοώ;
Το άρθρο που ανάρτησα δεν είναι μια άποψη. Αποτελεί μια ανάλυση ενός πολιτικού "επιστήμονα", που α) εκφράζεται μέσα από το πρίσμα της ρομαντικής θεωρίας (υπάρχουν δεκάδες τέτοια θεωρητικά πρίσματα, πχ. ο ορθόδοξος μαρξισμός, ο φρανκφουρτιανός μαρξισμός, ο μεταδομισμός, ο κλασικός φιλελευθερισμός του διαφωτισμού κλπ), που β) χρησιμοποιεί τα "εργαλεία" της θεωρητικής του κατάρτισης για να καταλήξει σε συμπεράσματα, εκμεταλλευόμενος γ) την ιστορική διάσταση των φαινομένων και δ) την κοινωνική εμπειρία.
Ένα άρθρο που έχει προκύψει από τον παραπάνω τρόπο αποτελεί ανάλυση. Και θα διερωτηθεί κανείς, "τί σημαίνει αυτό"; Δεν μπορεί να αμφισβητηθεί;
Η απάντηση είναι ότι σαφώς και μπορεί να αμφισβητηθεί. Μπορεί και να καταρριφθεί το συμπέρασμά της. Αλλά όχι από "γνώμες" (όπως έλεγε και ο Πλάτωνας), μα από άλλες αναλύσεις.
Οι απόψεις και οι γνώμες βεβαίως και είναι σεβαστές , αλλά και ουσιαστικά χρήσιμες. Μπορούν να εκφράσουν απορίες, δυσπιστία, μπορούν να σταθούν σε κάποια από τα επιμέρους στοιχεία των συμπερασμάτων, να τα αμφισβητήσουν κλπ. Δεν μπορούν, όμως, να "ρίξουν" το κεντρικό συμπέρασμα. Για να γίνει κάτι τέτοιο πρέπει να φτιαχτεί μια άλλη ανάλυση, με "επιστημονικά χαρακτηριστικά", που θα οδηγεί σε διαφορετικό συμπέρασμα.
Και, βέβαια, μπορεί κάποιος που δεν είναι κοινωνικός επιστήμονας να διαφωνεί με τα συμπεράσματα μιας ανάλυσης. Αισθητικά να μην του ταιριάζει. Συναισθηματικά να μην του αντιστοιχεί. Ιδεολογικά να του φαίνεται αντίθετη. Σαφώς και οφείλει να το δηλώσει και να γίνει σεβαστή η δήλωσή του. Από εκεί και πέρα, όμως, αν θέλει να την καταρρίψει, θα πρέπει να καταφύγει σε κάποια άλλη ανάλυση. Δεν γίνεται να την καταρρίψει με γνώμες και απόψεις.
Είναι σαν εμένα να μην μου αρέσει ένα κτίριο που έφτιαξε ένας μηχανικός. Μπορώ να πω ότι αισθητικά δεν μου αρέσει. Μπορώ να υποδείξω ότι σε κάποια σημεία (πχ. στα μπαλκόνια) θα ήθελα να δω κάτι διαφορετικό. Δεν μπορώ, όμως, να του πω ότι "κακώς το έφτιαξες, έτσι". Γιατί θα μου αναφέρει ένα σύνολο επιχειρημάτων, βασισμένων στο πλαίσιο δράσης που διαθέτει ως γνώστης της μηχανικής, το οποίο δεν θα μπορώ να κρίνω, να αντιληφθώ και να κατακρίνω. Αν θέλω να βεβαιωθώ για το αν έχω δίκιο ή όχι, πρέπει να καταφύγω σε άλλον μηχανικό ή σε άλλη δουλειά κάποιου μηχανικού. Και πάλι θα πρέπει να έχω επιφύλαξη, γιατί ο κάθε μηχανικός (ο κάθε επιστήμονας ή αναλυτής) έχει την δική του οπτική. Ωστόσο, αν δεν το κάνω αυτό και ανοίξω με τον μηχανικό μια τέτοια συζήτηση και του λέω de facto ότι "είναι λάθος το ότι έφτιαξες έτσι το σπίτι", και αυτός μου παραθέτει συμπεράσματα βασισμένα στην γνώση (και όχι γνώμη) της μηχανικής, κι εγώ εξακολουθώ να του λέω ότι «είναι λάθος» βασισμένος απλά στο αισθητήριό μου και στον τρόπο που αντιλαμβάνομαι τα πράγματα, κάποια στιγμή ο διάλογος θα χάσει το νόημά του....
Δευτέρα, 21 Μάϊος, 2012
Ο/Η Σταμάτης Μαμούτος είπε...
... Κάτι ανάλογο φρονώ ότι γίνεται σε αυτό τον διάλογο, αγαπητέ Καλλίμαχε. Τα κεντρικά σημεία της ανάλυσης του άρθρου ήταν η εξήγηση του νοήματος της αγανάκτησης του Συντάγματος και το πως και κατά πόσο επηρέασε αυτό τις πολιτικές εξελίξεις και αποτυπώθηκε στις εκλογές.
Όπως μπορεί να δει ο καθένας, οδηγήθηκα στα συμπεράσματά μου, επεξεργαζόμενος το ιστορικοπολιτικό πλαίσιο της χρονικής περιόδου που προηγήθηκε του Συντάγματος και των εκλογών, αλλά και την κοινωνική εμπειρία ως αυτόπτης.
Διαφωνείς, απ' ότι καταλαβαίνω με το νόημα που αποδίδω στο Σύνταγμα. Σεβαστό. Το δήλωσες μία. Έλαβα σοβαρά υπόψη μου την δήλωσή σου. Το ξαναδήλωσες. Το ξαναδήλωσες. Το ξαναδήλωσες.
Δεν καταλαβαίνω τί νόημα μπορεί να έχει η συνέχεια όλου αυτού. Είναι σαφές πως εκτιμώ ως λανθασμένο τον τρόπο που αντιλαμβάνεσαι το θέμα, αλλά προς Θεού τον σέβομαι απόλυτα.
Δεν γίνεται να συμφωνήσω μαζί σου, τόσο γιατί έχουμε διαφορετικές αφετηρίες στην αντίληψη των πραγμάτων, όσο και γιατί σε όλα τα σχόλιά σου εκφράζεις μία άποψη βασισμένη στην αίσθηση που έχεις επί των πραγμάτων, συνοδευόμενη από δεκάδες προϋποθέσεις που θεωρείς αυτονόητες και για εμένα δεν είναι, αντιπαραθέτοντας μια γνώμη σε μια ανάλυση. Κατανοητό ότι διαφωνείς. Σεβαστό απόλυτα.
Ακατανόητη όμως η συνέχιση και η επιμονή να επαναλαμβάνεις μια γνώμη. Την διάβασα, την έλαβα υπόψη, την σέβομαι. Τι άλλο να πω; Ότι ασπάζομαι πως έχεις δίκιο; Αν το πίστευα θα το έκανα αμέσως. Δεν το πιστεύω, όμως. Ούτε και μπορώ να εξισώσω την ανάλυση με την προσωπική γνώμη.
Σε τελική ανάλυση, ένα αδιαμφισβήτητο μειονέκτημα της μεταπολίτευσης είναι η αποχύμωση του νοήματος των διαλόγων. Ας το αποφύγουμε τουλάχιστον όσοι δηλώνουμε ότι, αν και από διαφορετικές αφετηρίες, προσδοκούμε κάτι καλύτερο.
Δευτέρα, 21 Μάϊος, 2012
Ο/Η καλλίμαχος ο κλασικιστής είπε...
Σταμάτη διαβάζω τα άρθρα σου και γνωρίζω σε τι έχεις αναφερθεί. Απλά η δική μου προσέγγιση απορρίπτει και την απλή αναφορά σε 'ξένους παράγοντες' κτλ. Οι λόγοι δεν αφορούν τη στήλη. Η ανάδειξη του θέματος ήρθε και ως σχόλιο στις δικές σου, προηγούμενες αναφορές.
Δεν υπήρχαν στεγανά ανάμεσα στην πλατεία και την υπόλοιπη κοινωνία. Ο σημερινός πολιτικός χάρτης είναι αντιπροσωπευτικός και της πλατειακής διαστρωμάτωσης. 1.061.282 το νούμερο των ψηφοφόρων της ρεφορμιστικής αριστεράς στις εκλογές του Μαΐου. Σήμερα υπολογίζονται αρκετά περισσότεροι.
Ποιες είναι οι "πολιτισμικές προδιαγραφές" που αναφέρεις; Το να μιλάς ελληνικά και να ακολουθείς το ορθόδοξο εορτολόγιο; Αν ναι, οι 9 στους 10 εθνομηδενιστές συμπεριλαμβάνονται εδώ, ή και άτομα που δεν αυτοπροσδιορίζονται καν ως Έλληνες, π.χ. ο Στοΐδης του γνωστού ανθελληνικού site. Ο υπήκοος του Ελληνικού κράτους δεν είναι απαραιτήτως και εθνικά Έλληνας. Το έθνος έχει σχεδόν συνώνυμη την διάσταση του έθους-ήθους. Για να είσαι Έλληνας στο έθνος πρέπει και τα βιώματα και σεβάσματά σου να είναι ομοτρόπως ελληνικά. Έτσι, δεν μπορείς να αποδομείς την τραγικότητα της σφαγής της Σμύρνης και να θεωρείσαι εθνικά Έλληνας, ακόμα και αν έχεις γεννηθεί και μεγαλώσει λ.χ. στην Πλάκα.
Δεν μίλησα για ηθική εξύψωση, αλλά για ηθική καταβαράθρωση της κοινωνίας. Έχει διαφορά. Το ζητούμενο δεν είναι τα δυσθεώρητα επίπεδα ηθικότητας, αλλά η συνειδητοποίηση ως διέξοδος από τον φαύλο κύκλο του θορύβου και της αντίδρασης. Τα απαιτούμενα είναι η γνώση, η δράση και τελικά η θυσία, το τι θα δώσεις για να πάρεις.
Η ελληνικότητα ορίζεται στο Ηροδότου 8.144.2. Το αν κατακτιέται, είναι νομίζω θέμα χρόνου. Το όμαιμον (δηλαδή η κοινή καταγωγή) είναι μια απαιτητική χρονικά παράμετρος. Ωστόσο ο άνθρωπος, όπως όλα τα ζώα, υπόκειται στην βιολογία της μεταβολής, της προσαρμογής και της αφομοίωσης. Πάντα χωρεί κι ουδέν μένει, ή αλλιώς, με το πέρασμα παράξενων αιώνων ακόμη κι ο θάνατος μπορεί να πεθάνει (για να το ελαφρύνω και λίγο).
Δευτέρα, 21 Μάϊος, 2012
Ο/Η καλλίμαχος ο κλασικιστής είπε...
Μόλις διάβασα και τα δύο συμπληρωματικά σου σχόλια. Είναι νομίζω προφανές πως η άποψή μου για το φαινόμενο Σύνταγμα δεν εφορμά από την επιστήμη της κοινωνιολογίας. Παραμένει μια απλή άποψη, μέσα σε μια απλή αλλά πολύ διαφωτιστική (για εμένα τουλάχιστον) συζήτηση. Άλλωστε νομίζω πως τα σχόλια είναι χώρος διαλόγου και δεν προσφέρονται για αναλύσεις αντί αναλύσεων. Αν καταχράστηκα αυτό τον χώρο, τότε ζητώ συγγνώμη.
Δευτέρα, 21 Μάϊος, 2012
Ο/Η Σταμάτης Μαμούτος είπε... Καλλίμαχε, τον χώρο δεν τον καταχράστηκες. Δεν είναι δικός μου, ούτε της Φ.ΛΕ.ΦΑ.ΛΟ, άλλωστε, για να θεωρήσω ότι κάποιος μπορεί να τον καταχραστεί. Την ουσία του διαλόγου, του διαλόγου ως διαδικασίας που μεταξύ των άλλων οφείλει να καταλήγει σε συμπεράσματα, νομίζω ότι συνέβαλες στο να χάσουμε.
Αν και θεωρώ προφανές πως έκανα ό,τι μπορούσα προκειμένου να καταστεί αυτό σαφές στο (τριπλό) προηγούμενο σχόλιό μου, επέστρεψες με την ίδια "συνταγή". Διατηρώ, λοιπόν, επιφυλάξεις για το κατά πόσο ένας διάλογος τέτοιου τύπου μπορεί να είναι όντως διαφωτιστικός. Ίσως βέβαια και να κάνω λάθος..Ωστόσο, αυτό αντιλαμβάνομαι.
Γράφεις λοιπόν, "Απλά η δική μου προσέγγιση απορρίπτει και την απλή αναφορά σε 'ξένους παράγοντες' κτλ. Οι λόγοι δεν αφορούν τη στήλη. Η ανάδειξη του θέματος ήρθε και ως σχόλιο στις δικές σου, προηγούμενες αναφορές".
Σου επαναλαμβάνω κι εγώ από την πλευρά μου πως α)οι μονιστικές και απόλυτες ερμηνείες ("δική μου προσέγγιση απορρίπτει και την απλή αναφορά σε ξένους παράγοντες"), είναι τις περισσότερες φορές αδύναμες και β)η επιμονή, και μάλιστα με τον χαρακτήρα υπόδειξης, ότι έδωσα μεγαλύτερη απ' όσο υποθέτεις ότι χρειαζόταν έμφαση στον ξένο παράγοντα, είναι σεβαστή αλλά δεν με βρίσκει σύμφωνο.
Χαίρομαι που με διαβάζεις, αλλά θα χαιρόμουν ακόμη περισσότερο αν γινόμουν πιο κατανοητός.
Γράφεις:"Ο σημερινός πολιτικός χάρτης είναι αντιπροσωπευτικός και της πλατειακής διαστρωμάτωσης. 1.061.282 το νούμερο των ψηφοφόρων της ρεφορμιστικής αριστεράς στις εκλογές του Μαΐου. Σήμερα υπολογίζονται αρκετά περισσότεροι".
Ακριβώς αυτό υποστηρίζω κι εγώ στο άρθρο. Μόνο που ο τρόπος που το αντιλαμβάνομαι είναι θετικός. Οι ψηφοφόροι σε αυτές τις εκλογές έδειξαν να αντιλαμβάνονται ότι η πολιτική είναι μάχη ιδεών και γκρέμισαν το μόρφωμα του πολυσυλλεκτικού κεντρώου κόμματος με την χαλαρή ιδεολογία. Έδωσαν σε ιδεολογικοποιημένες επιλογές μεγαλύτερη έμφαση (Συριζα αντί ΠΑ.ΣΟ.Κ, Χρυσή Αυγή αντί ΛΑ.Ο.Σ, Δημιουργία Ξανά ως προοπτική του φιλελεύθερου χώρου), δείχνοντας ότι στρέφονται προς το πιο "ξεκάθαρο". Επίσης, ο όρος "ρεφορμιστική" θεωρώ ότι είναι κενός. Η ουσιαστική χρήση του αφορούσε άλλες περιπτώσεις σε άλλες εποχές, απλώς με το πέρασμα των χρόνων έγινε επικοινωνιακό όπλο της σταλινικής αριστεράς εναντίον κάθε αντιφρονούντα αριστερού. Ο Συριζα έχει κάποια ιδεολογικά χαρακτηριστικά που φρονώ ότι περιγράφω, αν και ακροθιγώς, ξεκάθαρα στο άρθρο και νομίζω πως δεν μπορεί να περικλειστεί στα πλαίσια αυτού του όρου...
Δευτέρα, 21 Μάϊος, 2012
Ο/Η Σταμάτης Μαμούτος είπε...
Για το έθνος τώρα... Αν και φρονώ ότι υπήρξα σαφής το επαναλαμβάνω. Το έθνος, σύμφωνα τουλάχιστον με την οπτική της ρομαντικής θεωρίας, αποτελεί μια συλλογική οντότητα που υπάρχει πέρα από την βούληση και την συνείδηση του καθενός μας. Σαφώς και είναι μέλη του ελληνικού έθνους ακόμη και αυτοί που καίνε την σημαία, εφόσον έχουν γεννηθεί από Έλληνες γονείς. Ακόμη κι αν συνειδητά το αρνούνται. Ακόμη και αν είναι κακοί Έλληνες. Το έθνος δεν είναι μαγαζί να μπαινοβγαίνουν όποιοι θέλουν ή να ορίζω εγώ, εσύ ή ο καθένας ποιος δικαιούται να είναι μέλος του και ποιος όχι. Το έθνος υπάρχει πριν, μετά και πέρα από εμάς και τις συνειδήσεις μας. Δεν είναι άθροισμα ατόμων, αλλά συλλογικός οργανισμός. Η εθνικότητα δεν αλλάζει, όπως δεν αλλάζει και η μητέρα που μας γέννησε.
Η αρχαία ελληνική γραμματεία μπορεί να μας κάνει περήφανους, να αποτελεί το βάθρο της ευρωπαϊκής κουλτούρας, ωστόσο δεν περιέχει θεωρίες εθνικισμού, ούτε και αποκρυσταλλωμένη χρήση του όρου έθνος. Ορθό, λοιπόν, το να αναζητούμε πνευματικές ρίζες ακόμη και τωρινών φαινομένων σε αυτή, όχι όμως και το να εστιάζουμε αποκλειστικά σε αυτήν για να ερμηνεύσουμε πολιτικούς όρους (πχ εθνικισμός) που εμφανίστηκαν στην Νεωτερικότητα έστω και αν προέκυψαν ως προοπτικές ανατροπής της. Η ελληνικότητα ορίζεται, λοιπόν, από τον Ηρόδοτο, αλλά ο εθνικισμός ορίζεται και παρουσιάζεται από τον Χέρντερ. Κι εγώ μιλώ για τον εθνικισμό αλλά και μέσα από αυτόν , όπως έγραψα σε προηγούμενο σχόλιο.
Αν τώρα εσύ ή ο οποιοσδήποτε θέλει να διατηρεί μια προσωπική αντίληψη περί του έθνους ή να μην αποδεχτεί τον ρομαντικό ορισμό αλλά να υιοθετήσει ορισμούς άλλων παραδόσεων ή ακόμη και να δημιουργήσει μια νέα θεωρία, σεβαστό. Εγώ, όμως, αναφέρομαι στην καθολικά αποδεκτή θεωρία του Ρομαντισμού, όπως την αποδέχεται παγκοσμίως η κοινότητα των πολιτικών-κοινωνικών επιστημόνων και την οποία επιλέγω ως σωστή. Ούτε και ρώτησα κανέναν, πως αντιλαμβάνεται εκείνος το εκάστοτε φαινόμενο που αναλύω. Αν, πριν ξεκινούσα να πραγματεύομαι ένα άρθρο, ρωτούσα τον κάθε φίλο πως αντιλαμβάνεται ή πως ορίζει τις εκάστοτε έννοιες, χωρίς να λαμβάνει υπόψη του την ορολογία της κοινωνικής θεωρίας, δεν θα ξεκινούσε ποτέ η ανάλυση. Γι αυτό υπάρχει η κοινωνική θεωρία, για να θέτει τα πλαίσια.
Ως πολιτισμικές προδιαγραφές εννοώ την έμφυτη ψυχοπνευματική δυνατότητα που διαθέτει ο άνθρωπος από την ώρα που γεννιέται να εκφράζει την εσωτερικότητά του και να δημιουργεί σχήματα ζωής και μορφές. Πρόκειται για μια δυνατότητα με κληρονομική υπόσταση, η οποία μπορεί να εκφραστεί μέσα σε κάθε ιστορική συγκυρία και φαινομενικότητα που της το επιτρέπει (είτε είναι χριστιανική, είτε αρχαία κ.ο.κ), γιατί είναι πρωταρχική, βαθύτερη, έμφυτη. Ο "δρόμος" της εκφραστικότητάς της φράζεται, όταν η ιστορική συγκυρία περιτειχίζει την φαινομενικότητα,μην αφήνοντας το βαθύτερο, το πραγματικά ανθρώπινο να εκφραστεί, όπως συμβαίνει στην Νεωτερικότητα...
Δευτέρα, 21 Μάϊος, 2012
Ο/Η Σταμάτης Μαμούτος είπε...
...Για να συμβάλω στην ελάφρυνση της ατμόσφαιρας κι εγώ, αρνούμαι την συγγνώμη, χα, χα, χα! Σιγά ρε, που θα μου ζητήσεις και συγγνώμη! Έκανες τίποτα μεμπτό; Στο κάτω κάτω, οι πολεμιστές δεν ζητούν συγγνώμη ποτέ. Προσπαθούν μόνο να μην επαναλαμβάνουν αποτυχημένες πράξεις.
Το θέμα είναι να γίνεται διάλογος που να οδηγεί σε συμπεράσματα. Το πρόβλημα που θεωρώ ότι είχαν οι παρεμβάσεις σου ήταν ότι δεν ξεκινούσαν με την προσδοκία να καταλήξουμε σε συμπεράσματα βάσει των όσων έγραψα στο άρθρο ακόμη και με ανατρεπτικό προς αυτό χαρακτήρα, αλλά ξεκινούσαν από τα ήδη προϋπάρχοντα δικά σου συμπεράσματα με προσδοκία να τα υπερασπιστούν και να τα καταστήσουν αποδεκτά, την στιγμή μάλιστα που είχαν ως αφετηρία μια διαφορετική οπτική από την δική μου, που βασίζονταν σε προϋποθέσεις τις οποίες εγώ δεν θεωρώ αυτονόητες, και ήταν εμφανές ότι δεν προέκυψαν ως αποτελέσματα ανάλυσης αλλά αίσθησης των πραγμάτων.
Κοντολογίς, αν θες να εκφράσεις μια ολοκληρωμένη άποψη πάνω στο ίδιο θέμα που θίγω, μέσα από την δική σου διαφορετική οπτική, μέσα από το δικό σου ιδεολογικό πρίσμα, με την μέθοδο ανάλυσης που εσύ επιλέγεις, γράψε κι εσύ ένα άρθρο, άνοιξε ένα μπλογκ κλπ. Θα ήταν πολύ ενδιαφέρον.
Είναι ανάγκη να στριμώχνεις ό,τι θες να πεις στον μικρό χώρο των σχολίων ενός άρθρου που έχει γραφτεί από διαφορετική οπτική, με διαφορετικές μεθοδολογικές αρχές κλπ; Είναι δυνατόν να γίνει ουσιαστικός διάλογος όταν απαντώ σε κάποιον που δεν γράφει τόσο για να ζητήσει διευκρινήσεις πάνω στο άρθρο, αλλά για να εκφράσει την δική του θέση κι αυτά που πιστεύει και τα οποία μάλιστα διαφέρουν σε πολλά σημεία από τα δικά μου ; (κάνοντάς το, επαναλαμβάνω, με έναν τρόπο που θεωρώ παρακινδυνευμένο και που δεν μου αρέσει, πχ. με αφορισμούς του τύπου «πήγαν για τα λεφτουδάκια», με λογικές που υποδηλώνουν υπερβολική απόσταση και εμπεριέχουν υποτίμηση «οι ελλαδίτες δεν ξέρουν το πρόβλημά τους», με υποδείξεις κλπ, με συμπεριφορές δηλαδή που εγώ ως άνθρωπος που αρθογραφεί τόσα χρόνια, με δυο πανεπιστήμια, ένα master και υποψηφιότητα διδακτορικού στις κοινωνικές επιστήμες, δεν συστήνω και θεωρώ παρωχημένους νιτσεϊσμούς).
Σεβαστή η διαφωνία, σεβαστή η άποψη. Τι άλλο να πω; Και ποιος ο λόγος να επιμένουμε; Νομίζω ότι έχει λυθεί το θέμα από τα πρώτα σχόλια. Αυτά…
Δευτέρα, 21 Μάϊος, 2012
Ο/Η καλλίμαχος είπε...
Σταμάτη, στο ασφυκτικά περιορισμένο πλαίσιο ενός διαλόγου δι'αλληλογραφίας μεταξύ δύο αγνώστων και μέσω μιας οθόνης που κουράζει, ξεκινώ με δεδομένη την διαφωνία μου και λέγοντας τα δικά μου (κυνική διατύπωση για έμφαση) και συνεχίζω στο μέτρο που η άλλη άποψη μου φαίνεται ενδιαφέρουσα. Σε αυτό το πλαίσιο, είναι ανούσιο να κρίνω τις προθέσεις, την προσωπικότητα ή τον τρόπο έκφρασης του συνομιλητή σύμφωνα με τις δικές μου προδιαγραφές, να υπενθυμίζω συνεχώς το πρωτόκολλο, ή να αντλώ αυθεντία από διαπιστευμένες σπουδές. Απλά βλέπω τι λέει ο άλλος και σχολιάζω συντόμως (σεβόμενος τη γενικότερη έλλειψη χρόνου) και όπως εγώ θεωρώ σωστό. Βρίσκομαι εδώ για να σχολιάσω και -αν συμβεί- να συζητήσω, όχι για να ακυρώσω, να επιμορφώσω ή να διδάξω στον άλλο κανόνες συμπεριφοράς.
Λέγοντας αυτά, είναι εξ'αρχής δεδομένο πως σέβομαι απόλυτα, αλλά διαφωνώ με την κοινωνιολογική σου ανάλυση, ή και με όλη την κοινωνιολογία αν είναι απαραίτητο.... Διαφωνώ με τον τρόπο μου, τον μη-κοινωνιολογικό, μη-ακαδημαϊκό, ακόμα και μη-επιστημονικό αν θες. Δεν με ενδιαφέρει να αντικρούσω με δική μου ανάλυση την δική σου, δεν με ενδιαφέρει να σε ακυρώσω, να σε επιμορφώσω ή να σου παραθέσω τους τίτλους των σπουδών μου. Με ενδιαφέρει να πω την άποψή μου, όπως θεωρώ εγώ σωστό. Αν εσύ βρεις την άποψή μου ενδιαφέρουσα, συνεχίζεις τον σχολιασμό με τον δικό σου, ασύμβατο προς τον δικό μου τρόπο. Η ίδια η διαδικασία ορίζει δυναμικά το μέτρο της επικοινωνίας μας. Το αν η συζήτηση ή τα μεμονωμένα σχόλια θα είναι διαφωτιστικά σε εμάς ή σε τρίτο, είναι μια επιθυμητή απόρροια, ωστόσο κάτι μη-πρωτεύον (καθώς προηγείται η επικοινωνία και η τήρηση ενός επιπέδου) και μη-προβλέψιμο (καθώς δεν μπορούμε να γνωρίζουμε το γνωσιακό υπόβαθρο ή την αντιληπτική ικανότητα του καθ'ενός).
Θεωρώ τη συζήτηση περί Συντάγματος εξαντλημένη. Θέλω μόνο να αποσαφηνίσω -ίσως κάπως αργά- πως, λέγοντας "Ο ξένος παράγοντας υπερτονίζεται χαρακτηριστικά" δεν εννοούσα πως αυτό γίνεται εδώ, αλλά στον γενικότερο εθνικιστικό χώρο. Επίσης, δεν θεωρώ πως ταυτίζεσαι με το πλήθος της πλατείας και έτσι δεν θεωρώ πως μομφές και υποδείξεις μου προς αυτό, απευθύνονται και σε εσένα.
Τρίτη, 22 Μάϊος, 2012
Ο/Η καλλίμαχος είπε...
Προχωρώ την συζήτηση στα περί έθνους, εξαιρετικά ενδιαφέροντα και άλλο τόσο 'θαμμένα' στην ελλαδική μας πραγματικότητα.
Διαφωνώ με την άποψη που λέει πως το έθνος "υπάρχει πέρα από την βούληση και την συνείδηση του καθενός μας". Το να ακολουθείς τις παραδόσεις σου είναι σαφώς θέμα βούλησης και το να συναινείς με τις πολιτισμικές σου επιταγές είναι σαφώς θέμα συνείδησης. Τι είναι ένα έθνος δίχως την ζώσα παράδοση και τον πολιτισμό του; Γίνεται ένα έθνος να υπάρξει δίχως εθνική συνείδηση; Που θα υπάρξει, στον αέρα ή στα εγχειρίδια αρχαιολογίας; Υπάρχει σήμερα το έθνος των Σουμερίων ή των Ίνκας, δίχως Σουμέριους ή Ίνκας; Μπορεί το έθνος των Ελλήνων να απαρτίζεται από διεθνισμένους και μισέλληνες, επειδή αυτοί γεννήθηκαν στην Ελλάδα από Έλληνες πολίτες;
Το να είσαι γεννημένος από Έλληνες γονείς μπορεί να σε ορίζει τυπικά ως Έλληνα υπήκοο, αλλά όχι και ουσιαστικά, ως Έλληνα. Άλλο το Κράτος, άλλο το Έθνος. Το Κράτος, ως υπαλληλικά διατυπωμένο Έθνος, παρουσιάζει εγγενή αδυναμία στο να περιγράψει την έννοια. Είναι σα να προσπαθείς να μιλήσεις φιλοσοφικά με νομικούς όρους. Το Σύνταγμα (το κείμενο) μιλάει για τον πατριωτισμό των Ελλήνων, αλλά δεν ορίζει ούτε τον πατριωτισμό ούτε τον Έλληνα. Δεν το αφορά και δεν μπορεί να το κάνει. Στο ίδιο μέτρο, το Έθνος ξεπερνά το Κράτος. Με αυτό πιστεύω συμφωνείς κι εσύ, συνοδεύοντας την παράμετρο 'γονείς' με την παράμετρο 'πολιτισμικές προδιαγραφές'.
Επίσης λες "Το έθνος υπάρχει πριν, μετά και πέρα από εμάς και τις συνειδήσεις μας". Το έθνος υπάρχει πριν, μετά και πέρα από εμάς ως μεμονωμένες και περιορισμένες χρονικά υπάρξεις, ωστόσο έχει απολύτως απτά και μετρήσιμα χαρακτηριστικά και όπως εμείς, είναι κι αυτό πεπερασμένο και μεμονωμένο ανάμεσα στα άλλα έθνη. Το έθνος δεν είναι μια μεταφυσική οντότητα σε κάποια α-χωροχρονική διάσταση, υπάρχει στο εδώ και το τώρα και ακμάζει ή παρακμάζει μαζί μας. Αν οι φορείς ενός έθνους αφανιστούν θα αφανιστεί και αυτό. Η ανθρωπολογική μας φύση, η γλώσσα μας, τα σεβάσματα και οι συνήθειές μας, είναι μεγέθη υπαρκτά και παρατηρήσιμα. Η ανθρωπολογία (όχι η κοινωνική), η γλωσσολογία, η θρησκειολογία και η λαογραφία, εφορεύουν επί τούτου. Το αν κάποιος μετέχει ή όχι σε ένα έθνος, δεν αποτελεί προσωπική γνώμη του ιδίου ή ενός εκάστου, αλλά αποδείξιμο και προφανές συμπέρασμα και γεγονός....
Τρίτη, 22 Μάϊος, 2012
 Ο/Η Κίρκους Μάχιμους είπε...
"Άλλο το Κράτος, άλλο το Έθνος."
Εξαρτάται αν μιλάτε αγγλικά ή ελληνικά. Στα ελληνικά το κράτος διαχωρίζεται από το έθνος.
Στα αγγλικά και τα δύο περιγράφονται από την ίδια λέξη, τον όρο nation. Το nation προέκυψε στους αγγλογάλλους από το λατινικό natio (γόνος, γέννημα) και το natus/nascor (γεννώμαι) ο αρχαίος λατινικός τύπος των οποίων γράφεται με g (gnatus/gnascor/gnasci) προσομοιάζοντας στο genus και εν τέλει στο ... ελληνικό γένος. Βασικά στην αρχική του μορφή, ο όρος λίγο διαφέρει εννοιολογικά από το όμαιμον του ηροδότου. Με το πέρασμα του χρόνου στους αγγλογάλλους απέμεινε η στενή έννοια που έχει να κάνει με την γέννηση, τον γόνο και τους γονείς. Σε πρωτοκλασάτα λεξικά τους (collins, webster) το nation σημαίνει κράτος και μάλιστα πολυεθνικό.
Τρίτη, 22 Μάϊος, 2012
Ο/Η Σταμάτης Μαμούτος είπε...
Καλλίμαχε, πέρα από το "πρωτόκολλο", την αυθεντία των διαπιστευμένων σπουδών ή μάλλον βάσει και αυτών, (θα έπρεπε να)διεξάγεται μέσω των σχολίων ένας διάλογος. Και, επαναλαμβάνω , ο διάλογος προκειμένου να έχει νόημα πρέπει οι συνομιλητές να προσδοκούν να καταλήξουν σε ένα συμπέρασμα.
Όταν αυτή η προσδοκία απουσιάζει έχουμε τους γνωστούς παράλληλους μονολόγους και στην ουσία απουσία ενός πραγματικού διαλόγου.
Με το να γράφεις, λοιπόν, "Δεν με ενδιαφέρει να αντικρούσω με δική μου ανάλυση την δική σου, δεν με ενδιαφέρει να σε ακυρώσω, να σε επιμορφώσω ή να σου παραθέσω τους τίτλους των σπουδών μου. Με ενδιαφέρει να πω την άποψή μου, όπως θεωρώ εγώ σωστό. Αν εσύ βρεις την άποψή μου ενδιαφέρουσα, συνεχίζεις τον σχολιασμό με τον δικό σου, ασύμβατο προς τον δικό μου τρόπο" καθιστάς σαφές πως αυτό που κυρίως σε ενδιαφέρει είναι να ακουστεί η γνώμη σου και όχι η εξαγωγή συμπερασμάτων μέσω του διαλόγου (αλλά η επανάληψη και η θορυβώδης επαναδιατύπωση των συμπερασμάτων που είχες εξαρχής στο νου σου). Σεβαστό κι αυτό. Όπως το βλέπει κανείς.
Την είπες, λοιπόν, την γνώμη σου και την ξαναείπες και την ξαναείπες σε περίπου 15 σχόλια. Την διάβασα, την έλαβα υπόψη. Απάντησα για να εκφραστώ σχετικά με αυτή και για να ερμηνεύσω την σχέση (μικρή ή μεγάλη) που μπορεί να έχει με το άρθρο μου. Και το έκανα αυτό γιατί είναι στοιχειώδες ζήτημα που αντιλαμβάνεται κι ένα 5χρονο παιδί, πως σε έναν μικρό χώρο σχολίων, που συνοδεύουν ένα άρθρο, είναι εύλογο τα σχόλια που θα αναρτηθούν να αφορούν το άρθρο αυτό. Στα δικά σου δεν υπήρξε κάτι τέτοιο, κι όπως μαρτυράς και ο ίδιος, σε ενδιαφέρει κυρίως να ακουστεί η γνώμη σου. Δεκτό κι αυτό. Ακούστηκε. Λήφθηκε υπόψη.
Ωστόσο, θεωρώ ότι αγγίζει τα όρια της αλλοκοτιάς, το να μπαίνει κάποιος άγνωστος που υπογράφει με ψευδώνυμο και να χρησιμοποιεί ως απλή αφορμή μια ανάλυση, απλά και μόνο για να διατυπώσει την δική του γνώμη, η οποία μάλιστα πηγάζει από διαφορετικές αφετηρίες, εκφράζει διαφορετικές θέσεις, δεν έχει αναλυτική βαρύτητα, διατυπώνεται de facto και αντιδιαλεκτικά και το κυριότερο, ενώ εισακούστηκε, έγινε σεβαστή και λήφθηκε υπόψη, επαναλαμβάνεται συνεχώς μέσω ταυτολογιών και νέων πτυχών (με τι σκοπό, άραγε;).
Τρίτη, 22 Μάϊος, 2012
 Ο/Η Σταμάτης Μαμούτος είπε...
... Και το πιο αποκαρδιωτικό, μετά από 25 σχόλια, κι ενώ σου έχω ζητήσει όσο πιο διακριτικά γίνεται αν θες να συνεχιστεί το όλο ζήτημα, να γίνει υπό τις ελάχιστες προϋποθέσεις που απαιτεί ένας ουσιαστικό διάλογος, επανέρχεσαι με εξίσου αυθαίρετες τοποθετήσεις και δογματικές παρεμβάσεις, λέγοντας "εγώ διαφωνώ ότι το έθνος είναι έτσι, διαφωνώ ότι ο Έλληνας είναι αυτός.."
Διαφώνησε όσο θες. Σου επαναλαμβάνω ότι η προσωπική απλή διαφωνία δεν γίνεται να έχει το ίδιο βάρος με την θεωρία που έχτισαν φιλόσοφοι και επιστήμονες. Κι εγώ μπορεί να διαφωνήσω με το συμπέρασμα ότι η ασπιρίνη είναι φάρμακο. Σεβαστό θα είναι. Αλλά δεν ξέρω τι νόημα θα έχει και ποιον θα ενδιαφέρει.
Κι αυτό είναι που με κάνει να διερωτώμαι στην συγκεκριμένη περίπτωση. Ποιος σε ρώτησε αν διαφωνείς και ποιον ενδιαφέρει αν διαφωνείς; Ξέρεις ότι το συγκεκριμένο ιστολόγιο εκφράζει στο βαθμό που είναι δυνατόν αυτό που αποκαλούμε ρομαντική κοσμοθέαση. Ξέρεις ότι παρουσιάζω την εθνικιστική θεωρία, όπως γεννήθηκε από τον Ρομαντισμό. Αν δεν σε εκφράζει ο Ρομαντισμός, είσαι κλασικιστής ή οτιδήποτε άλλο, σεβαστό. Το ακούσαμε.Το σεβόμαστε.
Τι νόημα έχει να το επαναδιατυπώνεις και τι μας νοιάζει αν "διαφωνείς εσύ με τον Ρομαντισμό"; Υπάρχουν και κάποια εκατομμύρια ακόμη. Αν διαφωνείς, πες το στο ιστολόγιό σου, στα περιοδικά σου, στην δική σου κοινότητα...
Το να ζητήσει κανείς διευκρινήσεις για τον Ρομαντισμό, να προβάλει ένταση ότι δεν ερμηνεύουμε καλά κάποια πτυχή του (με την απαραίτητη αντιπρόταση φυσικά), να ζητήσει λεπτομέρειες για το πως το ρομαντικό πρίσμα συνδέεται με την αναλυτική μεθοδολογία και την ερμηνεία των πολιτικών φαινομένων, να ρωτήσει πως καταλήγουμε στα συμπεράσματα που παρουσιάζουμε..όλα αυτά είναι πραγματικά ερωτήματα. Το να μπαίνει κάποιος και να λέει ότι διαφωνεί με τον Ρομαντισμό και τις ερμηνείες του, εμείς έχουμε την ευγένεια να το σεβαστούμε, δεν έχουμε όμως την αντοχή να το ανεχτούμε όταν επαναλαμβάνεται ανούσια και επιτακτικά.
Και για να τελειώνουμε, η θέση ότι εσύ συνεχίζεις τα σχόλια κι εγώ απαντώ αν βρω την άποψή σου ενδιαφέρουσα δεν είναι μέσα στον κώδικά των αξιών ούτε τον δικό μου ούτε της Λέσχης. Σαφώς και πολλές απόψεις δεν τις βρίσκω ενδιαφέρουσες, αλλά σε σχόλια που έχουν να κάνουν με άρθρα μου (έστω κι αν οι σχολιαστές τα χρησιμοποιούν ως απλές αφορμές για να πουν "τα δικά τους")και που κατά κάποιον τρόπο απευθύνονται σε εμένα ή σε αυτά που υποστηρίζω, ασχέτως αν είναι ενδιαφέρουσες ή όχι, οφείλω να απαντήσω. Το ότι εσύ θα μπαίνεις και θα σχολιάζεις γράφοντας πράγματα που δεν εκφράζουν εμένα και την Λέσχη και τα οποία θα μένουν αναπάντητα καλά θα κάνεις να το βγάλεις απ' το μυαλό σου.
Κράτα, λοιπόν, αυτό το συμπέρασμα, προσπάθησε παράλληλα να καταλάβεις το ότι είναι μάταιο να συνεχίζονται παράλληλοι μονόλογοι, και πράξε αυτό που έπρεπε να έχεις κάνει μετά τα πρώτα σχόλια, για να μην αναγκάσεις την διεύθυνση του ιστολογίου να συμπεριφερθεί με τρόπους που δεν εκφράζουν την Λέσχη
Τρίτη, 22 Μάϊος, 2012
Ο/Η Σταμάτης Μαμούτος είπε...
ΥΓ. Όσον αφορά το έθνος, γράφω την υποσημείωση για όσους αναγνώστες έχουν αντέξει όλο αυτό που προηγήθηκε και είναι ακόμη εδώ και μας διαβάζουν.
Πρώτα απ' όλα, στην Ελλάδα, λόγω ιστορικών και πολιτκών συγκυριών, δυστυχώς δεν έχει γίνει -πέρα από κλειστούς ακαδημαϊκούς κύκλους- σε δημόσιο επίπεδο ζητήτηση και ερμηνεία του εθνικισμού, τόσο ως φαινομένου που έχει να κάνει με την ταυτότητα και το συλλογικό βίωμα συνόλων, όσο και με την διάστασή του ως πολιτική θεωρία. Στην αγγλόγλωση και γερμανόγλωσση βιβλιογραφία και κοινωνική θεωρία, υπάρχουν πλήθος έργων και σχετικών μελετών. Αναφέρομαι σε μελέτες και συνολικές ερμηνείες που εμπεριέχουν και γλωσσολογικές παραμέτρους, αλλά φυσικά προχωρούν πολύ παραπέρα από αυτές.
Για να μελετήσει κανείς τις ερμηνείες του εθνικισμού, νοουμένου ως δύναμη απόδοσης ταυτότητας συνόλων (και όχι μόνο) μπορεί να ανατρέξει στους Anthony Smith, Elie Kedourie, Ernest Gellner κα. Είναι μελετητές, διαφορετικών σχολών, που παρουσιάζουν διαφορετικές ερμηνείες.
Όσον αφορά τώρα την διάσταση του εθνικισμού ως πολιτικής θεωρίας επιγραμματικά επαναλαμβάνω ότι η αντίληψη που παρουσιάζω στο τελευταίο μέρος του άρθρου, αλλά και σε προηγούμενα σχόλια ,είναι η οργανιστική, που συνδέθηκε με την ρομαντική εθνικιστική θεωρία.
Υπάρχει και η αντίληψη του Διαφωτισμού, που θέλει το έθνος να είναι ένα άθροισμα μεμονωμένων ατόμων, τα οποία εκ φύσεως θα έπρεπε να ζουν μοναχικά, αλλά επειδή δεν μπορούν να αντιμετωπίσουν τις φυσικές αντιξοότητες δημιουργούν κοινωνίες και έθνη, φτιάχνοντας ένα «κοινωνικό συμβόλαιο» , τους νόμους συμβίωσής τους δηλαδή, τους οποίους και τηρούν συνειδητά. Πρόκειται για την κλασική φιλελεύθερη θεώρηση του εθνικισμού, που αντιλαμβάνεται το έθνος ως σύνολο ατόμων που ζουν συνειδητά σε μια πολιτεία κάτω από ένα κοινό νομικό πλαίσιο (κράτος).
Η μαρξιστική αντίληψη θέλει το έθνος να είναι μια κοινωνική κατασκευή της κυρίαρχης αστικής τάξης, προκειμένου να ενσωματώνει αποτελεσματικά τις μάζες σε ένα ενιαίο σχήμα, εντός του οποίου υφίστανται καταστάσεις εκμετάλλευσης ανθρώπου από άνθρωπο, εργασιακής υπεραξίας κλπ. Υπάρχουν και άλλες προσεγγίσεις, αλλά όπως γίνεται κατανοητό δεν μπορούν να παρουσιαστούν στον χώρο ενός σχολίου.
ΤΕΛΙΚΟ ΣΥΜΠΕΡΑΣΜΑ, το έθνος και ο εθνικισμός είχαν κατά καιρούς διαφορετικές ερμηνείες. Αν εστιάσουμε όμως στον εθνικισμό ως πολιτική θεωρία, σήμερα έχει ταυτιστεί με την ρομαντική εκδοχή του. Όταν λέμε, δηλαδή, ότι κάποιος είναι εθνικιστής στην πολιτική του αντίληψη, θεώρηση ή ιδεολογία, συνήθως εννοούμε αυτόν που φέρει τα γνωρίσματα τα οποία αποδίδει στον εθνικισμό το ρομαντικό πλαίσιο.
Εν καιρώ, όπως έχω υποσχεθεί, θα αναφερθώ εκτενέστερα στα ζητήματα της εθνικισμού, στις τάσεις , στους θεωρητικούς και στα πολιτικά του κινήματα…
Τρίτη, 22 Μάϊος, 2012
Ο/Η Χάρης είπε...
Δημήτρη, Γιάννη.. όποιος τέλος πάντων είναι υπεύθυνος mod αυτή την περίοδο, θα συνεχιστεί για πολύ ακόμη αυτό;
Και εσύ ρε Σταμάτη, τελείωνε με την ευγενειά σου. Αρκετά με την ανοησία που βλέπουμε να λαμβάνει χώρα σε τόσα σχόλια. Πως την επιτρέπεις; Θα κάτσεις να μάθεις πολιτική επιστήμη καιτρόπους σκέψης τον κάθε πικραμένο; Χαρά στο κουράγιο σου. Δώσε επιτέλους σήμα να τελείωσει το θέμα.
Είναι γνωστό εδώ και πέντε χρόνια ποιοι είμαστε, τι υποστηρίζουμε και πως κινούμαστε. Μιλάμε για ρομαντισμό και ερμηνεύουμε τα πράγματα μέσα από την κοσμοθέαση αυτή.

Όποιος θέλει χλαμύδες και πνύκες να πάει στους Τσαγκρινούς και στις Τζάνηδες. Όποιος θέλει ράσα και τανκς να πάει στο στόχους.
Εμείς είμαστε ρομαντικοί, αντιλαμβανόμαστε το ελληνικό έθνος σαν οργανισμό και ιστορική ενότητα, που περιέχει όλες τις μορφές του (αρχαίες, μεσαιωνικές, νεώτερες)και το εκφράζουμε με όσο πιο σοβαρό και ακαδημαϊκά έγκριτο τρόπο είναι εφικτό.

Στον ψυχίατρο, μόνο εκεί και όχι στους πολιτικούς επιστήμονες, όποιος υπονοεί ότι ο Παύλος Μελάς, ο Παπαρρηγόπουλος, Ο Δραγούμης, όλοι οι νεώτεροι δεν ήταν Έλληνες, γιατί ακολουθούσαν το χριστιανικό εορτολόγιο. Το ίδιο ισχύει και για όσους μιλούν για σατανικές και παγανιστικές πλεκτάνες εναντίον της ορθοδόξου Ελλάδος και τα συναφή.
Πολιτικά μας ενδιαφέρουν ο Φίχτε, ο Ράσκιν, Ο Μπαρρές, ο Χοσέ Αντόνιο, ο Μόσλεϋ, ο Ιωάννης Μεταξάς. Όχι ο Αλκιβιάδης και ο Λυσίας.
Τέρμα οι εξηγήσεις και τα λοιπά.
Διάλογος μόνο με τους σοβαρούς.
Σβήστε τις βλακείες του κάθε τυχάρπαστου να μην τις βλέπω. χαλάνε ωραίο άρθρο.
Τετάρτη, 23 Μάϊος, 2012
Ο/Η Σταμάτης Μαμούτος είπε...
Χάρη, δυστυχώς ή ευτυχώς, πιστεύω ότι στις περισσότερες περιπτώσεις η ευκαιρία στη συνεννόηση πρέπει να δίνεται.
Δυστυχώς, όμως, η αμετροέπεια έχει αποδειχτεί διαχρονικά ακαταμάχητη (και μάλλον, όπως γράφεις κι εσύ, η ερμηνεία της εντάσσεται στην σφαίρα ψυχολογικών αναλύσεων).
Τετάρτη, 23 Μάϊος, 2012
Ο/Η Φοιτητική Λέσχη Φανταστικής Λογοτεχνίας είπε...
Μπορεί η ξεροκεφαλιά και η ανοησία να είναι απεριόριστες, όμως η υπομονή έχει τα όριά της.
Σεβόμενη την αξία του ουσιαστικού διαλόγου, η Φ.ΛΕ.ΦΑ.ΛΟ ενημερώνει όλους τους φίλους αναγνώστες ότι με σκοπό την προστασία αυτής της αξίας, χρησιμοποιεί στην προκειμένη περίπτωση την δυνατότητα του ελέγχου, ελπίζοντας ότι παράλληλα θα βάλει και "ο Θεός το χέρι του", για να καταλάβουν ορισμένοι ότι ως κοινότητα δεν θα τους επιτρέψουμε να μαγνητίσουν προς τον πυρήνα του επιπέδου και της ψυχοσύνθεσής τους μια κατάσταση που οφείλει να είναι σοβαρή.
Και μια τελευταία υπενθύμιση, που απευθύνεται μόνο προς εκείνους που αφορά η παρέμβαση:
"Όταν τα επιχειρήματα έχουν εξανλτηθεί και όλες οι θέσεις έχουν ληφθεί υπόψη σε ένα πεδίο που καλύπτει η αρθρογραφία των μελών μας, τον ύστατο λόγο τον έχουμε εμείς και η τελευταία φωνή που συνοψίζει τα συμπεράσματα είναι η δική μας."
Καλό θα ήταν να το συνειδητοποιήσετε όσο το δυνατόν ταχύτερα για να μην χάνεται χρόνος κι από τις δυο πλευρές.
Τετάρτη, 23 Μάϊος, 2012
Ο/Η Δημήτρης (pa)είπε...
Που σαι ρε Σταμ. Καιρό έχω να σε δω. Ελπίζω να μην είναι αργά για να κάνω και γω μια ερώτηση.
Τι γίνεται με το ελληνικό σύνταγμα και την απόδοση ιθαγένειας; Κατά πόσο μπορεί να αλλάξει αυτό και να διωχθούν όσοι μετανάστες την έχουν αποκτήσει; Υπάρχει περίπτωση να ισχύει σε πολιτικό επίπεδο κάτι τέτοιο ή απλά συνεχίζουν να κοροιδεύουν αισχρά οι Σαμαράδες, Πλεύρηδες και οι άλλοι της Συγγρού που το υπόσχονται;
Πέρνα από μαγαζί καμιά μέρα να τα πούμε.
Παρασκευή, 25 Μάϊος, 2012
Ο/Η Σταμάτης Μαμούτος είπε...
Έλα ρε Τζιμ. Θα περάσω σύντομα να τα πούμε από κοντά.
Το ότι αυτά τα φαιδρά πρόσωπα που αναφέρεις κοροϊδεύουν εδώ και χρόνια τον κόσμο είναι αποδεδειγμένο. Πολύ πιθανό, λοιπόν, να κάνουν το ίδιο και στο ζήτημα των μεταναστών. Εγώ, πάντως, εύχομαι να μην τους δοθεί η ευκαιρία να το αποδείξουν για άλλη μια φορά.
Για τους μετανάστες το σίγουρο είναι πως αποτελούν περισσότερο πολιτικό ζήτημα παρά νομικό.
Επιπλέον, το Σύνταγμα, ως ανώτατος νόμος του κράτους, διαπερνά σε κάποια σημεία (αλλά δεν ταυτίζεται με) την προοπτική που θέτεις. Οι ρυθμίσεις για το ποιοι ενσωματώνονται στο πολιτειακό πλαίσιο του τόπου, πραγματοποιούνται συνήθως μέσω νόμων της Βουλής και όχι μετατροπών του Συντάγματος.
Για παράδειγμα, κατά την δεκαετία του '90 είχαμε το φαινόμενο να δίνεται ελληνική υπηκοότητα σε ξένους αθλητές λαοφιλών συλλόγων (χαρακτηριστικό παράδειγμα ο Ντανιέλ Μπατίστα, που σε αυτές τις εκλογές πολιτεύτηκε κιόλας με την Δημοκρατική Συμμαχία). Με τον νόμο Ραγκόυση, πριν λίγα χρόνια, δόθηκε υπό χαλαρές προϋποθέσεις ιθαγένεια(!)σε μετανάστες (αλλά και μειωμένα πολιτικά δικαιώματα, που δεν αντιστοιχούν στον τίτλο της ιθαγένειας//αντιφάσεις του "αθάνατου" ΠΑ.ΣΟ.Κ!)
Κοντολογίς, αν υπάρξει η θέληση και η διαπίστωση της δυνατότητας εκ μέρους της Ελλάδος να απελαθούν οι παράνομοι μετανάστες, αυτό μπορεί να πραγματοποιηθεί και χωρίς συνταγματικές μετατροπές (αν και σε αυτά τα ζητήματα πιο υπεύθυνοι να απαντήσουν είναι οι νομικοί και όχι οι πολιτικοί επιστήμονες)...
Παρασκευή, 25 Μάϊος, 2012
Ο/Η Σταμάτης Μαμούτος είπε...
... Δεν θα πρέπει να ξεχνάμε, στην τελική ανάλυση, τον χαρακτήρα και την ουσία της ύπαρξης του Συντάγματος (κι αυτό είναι καθαρό θέμα της πολιτκής επιστήμης).
Η γραπτά αποτυπωμένη νομοθεσία ενός κράτους, από την εποχή της αρχαιότητας μέχρι σήμερα παρουσιάζει κάποια αμετάβλητα χαρακτηριστικά. Είναι σαφής και ξεκάθαρη, αλλά αδυνατεί να συλλάβει ολικά τον όγκο της πολιτικής ζωής. Εγκλωβίζει, δηλαδή, την όλη πολιτική δράση σε στενά πλαίσια, τα οποία μερικές φορές γίνονται ασφυκτικά.
Στην ελληνική αρχαιότητα πάνω στο ερώτημα αυτό βασίστηκε για αιώνες η συζήτηση μεταξύ παραδοσιοκρατών αριστοκρατών, που θεωρούσαν ότι η κοινοτική ζωή όφειλε να αρθώνεται πάνω στον "άγραφο νόμο του δικαίου" που αποτυπωνόταν μέσω των εθίμων, και "νεωτεριστών" δημοκρατικών που ζητούσαν ξεκάθαρα νομικά πλαίσια (συντάγματα της εποχής, δηλαδή).
Το έθιμο και ο φυσικός νόμος είχαν το θετικό ότι ταυτίζονταν με την πληρότητα της κοινοτικής δράσης. Είχαν, όμως, και το "αρνητικό" ότι δεν μπορούσαν να διατηρήσουν την ενότητά της ισχύος τους στις περιπτώσεις που ωφελιμιστικές λογικές τα όριζαν κατά το δοκούν. Δεν ήταν εύκολο να συγκεκριμενοποιηθούν, δηλαδή, και αρκετές φορές φάνηκαν ανίκανα να αναχαιτίσουν την αυθαιρεσία.
Οι γραπτοί νόμοι, από την άλλη, ήταν συγκεκριμένοι, δημιουργούσαν ένα περίκλειστο πλαίσιο δράσης, αλλά αδυνατούσαν να συλλάβουν συνολικά την κοινωνική δράση (πχ. στην Αντιγόνη του Σοφοκλή, η εθιμοτυπική και φυσικά δίκαιη θέληση για την ταφή του αδερφού, προσέκρουσε στον γενικευτικό και άκαμπτο απαγορευτικό νόμο).
Η συζήτηση αυτή επαναλήφθηκε στην αντίθεση Διαφωτιστών φιλελευθέρων και Ρομαντικών εθνικιστών, κατά τον 18ο-19ο αιώνα. Οι διαφωτιστές υποστήριξαν την δημιουργία φιλελεύθερων Συνταγμάτων, που θα όριζαν επακριβώς τα πλαίσια της πολιτικής δράσης, στο όνομα καθολικά αποδεκτών αρχών, προκειμένου να αντιμετωπισθεί η αυθαιρεσία των απολυταρχικών μοναρχιών, ενώ οι ρομαντικοί (τόσο συντηρητικοί-Εντμουντ Μπερκ, όσο και ριζοσπάστες-Άνταμ Μύλλερ) υποστήριξαν ότι η δημιουργία κειμένων βάσει αυθαίρετων αρχών που οι διαφωτιστές θεωρούσαν καθολικές, έφραζαν την επαφή του εθνικού παρόντος με το παρελθόν και το μέλλον, παγώνοντας την πολιτική ζωή σε ένα παρόν, το οποίο ήταν παροδικό εκ "φύσεως".
Τελικά, το υπόδειγμα των διαφωτιστών που ακολούθησε η Γαλλία, έδειξε ότι το Σύνταγμα δεν αντέχει στον χρόνο. Γι αυτό και πρέπει να αναπροσαρμόζεται συνεχώς (στην Γαλλία από το 1789 μέχρι και την δεκαετία του 1960, αλλαγή Συντάγματος σήμαινε και πτώση καθεστώτος). Αντίθετα, η Βρετανία και η Γερμανία (από το 1871 μέχρι το 1945) που ακολούθησαν μια πιο αριστοκρατική οπτική και βάσισαν τις πολιτικές τους δομές περισσότερο στην εθιμοτυπία, φάνηκαν σταθερότερες πολιτειακά.
Σήμερα, λόγω ιστορικών συγκυριών, έχει επικρατήσει η Συνταγματοποίηση της ανώτατης νομοθεσίας των κρατών. Επειδή, όμως, έχει γίνει σαφής η ανάγκη αναπροσαρμογής της, προβλέπεται η αναθεώρηση των συνταγματικών συνθηκών, όταν οι πολιτικές συνθήκες το απαιτούν. Άρα, εφόσον οι πολιτικοί συσχετισμοί το επιτρέπουν, ακόμη και αν το Σύνταγμα απαγόρευε (που δεν το κάνει) την απέλαση μεταναστών, μπορεί κάλλιστα να αναθεωρηθεί.
Παρασκευή, 25 Μάϊος, 2012
Ο/Η Ιωάννης είπε...
Να χαίρεσαι αγαπητέ Σταμάτη, που τα κείμενά σου δημιουργούν έντονες συζητήσεις. Όλα όσα περιέχουν ιδέες και πρωτοτυπία αποκτούν υποστηρικτές και αντιπάλους. Δεν περνούν ποτέ απαρατήρητα.
Κυριακή, 27 Μάϊος, 2012
Ο/Η A.Πρόμαχος είπε... Π
Ποιος ασχολείται με τους αντιπάλους;

Εδώ δεν πέρασαν 10 μέρες και έχεις αρχίσει να δικαιώνεσαι σε ότι γράφεις.
Κ.Κ.Ε υποχωρεί.
Χ.Α. παγιώνεται.
Καμμένος έχει αρχίσει ήδη την πτώση.
Παρόλο τους εκφοβισμούς για έξοδο από ευρώ και σε δεύτερη συνεχόμενη αναμέτρηση, ΠΑ.Σο.Κ-Ν.Δ μαζί δεν πλησιάζουν καν το 50%.
Τζήμερος ανεβαίνει.
Αγόρι μου δεν είσαι πολιτικός επιστήμονας εσύ.
Πολιτικός μάγος είσαι!
Μακάρι να σε διάβαζε περισσότερος κόσμος, μήπως και άνοιγε κανένα ματάκι
Δευτέρα, 28 Μάϊος, 2012
Ο/Η Σταμάτης Μαμούτος είπε...
Iωάννη και Πρόμαχε, χαίρομαι -όπως φαντάζομαι ότι κάνει και ο κάθε φίλος που οραματίζεται μια καλύτερη ελληνική συνθήκη- όταν αντιλαμβάνομαι κοινωνική κινητικότητα κι όταν λαμβάνουν χώρα ενδιαφέρουσες τοποθετήσεις και γόνιμοι προβληματισμοί.
Προβληματίζομαι, ωστόσο, όταν θέτω ένα πλαίσιο συζήτησης και στην εξέλιξη των διαλόγων αγνοούνται θεματικές που έχω ήδη αναλύσει (με αποτέλεσμα αχρείαστες επαναλήψεις), παρανοούνται θέσεις που έχω αναπτύξει (με αποτέλεσμα να μου αποδίδονται συμπεράσματα που δεν θα ήταν ποτέ δυνατόν να έχω εξάγει) και παρακάμπτονται με συνοπτικό τρόπο κεντρικές γραμμές της συλλογιστικής μου με σκοπό να αναπτυχθούν άλλες προσεγγίσεις.
Αλλά, όπως υποστήριξα και στο άρθρο, ως έθνος μπορεί να αποδεικνυόμαστε ζωντανοί, ωστόσο το σύστημα των σχέσεων μας παραμένει ακόμη σε πολλά σημεία νεκρικά άκαμπτο.
Τετάρτη, 30 Μάϊος, 2012