του Σταμάτη Μαμούτου
Κάποια χρόνια πριν, όταν μέσω κατατακτηρίων εξετάσεων
εισήχθηκα ως επιτυχών στο Πολιτικό τμήμα της σχολής Νομικών, Οικονομικών και
Πολιτικών Επιστημών του Πανεπιστημίου Αθηνών, άρχισα να πορεύομαι σε μια
προσωπική διαδρομή η οποία όταν ολοκληρώθηκε με έφερε σε θέση να διαπιστώσω ότι
όλα αυτά τα χρόνια είχα βιώσει μια εμπειρία πρωτόγνωρη για τα ελληνικά
δεδομένα. Αναμφίβολα και η πρώτη σχολή από την οποία είχα αποφοιτήσει με
εφοδίασε με χρήσιμες γνώσεις και εμπειρίες. Ωστόσο, στο «Πολιτικό» συνέβη κάτι εξαιρετικό.
Καθηγητές με το υψηλότερο δυνατό μορφωτικό επίπεδο, πεδίο σπουδών με
ανεξάντλητο ενδιαφέρον, περιβάλλον που απέπνεε πνευματικότητα και άψογες
υπηρεσίες προς τους φοιτητές. Αυτά ήταν τα γνωρίσματα του τμήματος. Ομολογώ ότι,
αναπολώντας κατά καιρούς εκείνη την περίοδο, καταλήγω στο συμπέρασμα πως αν στο
διάστημα της ζωής μου έχω να θυμάμαι μια δομή του ελληνικού κράτους που λειτούργησε
ανταποκρινόμενη πλήρως στους σκοπούς της δημιουργίας της αυτή ήταν το εν λόγω
τμήμα του Εθνικού Καποδιστριακού Πανεπιστημίου των Αθηνών.
Οι φοιτητές εκείνης της εποχής, οι οποίοι ενδέχεται να
διαβάσουν τούτες τις γραμμές, θα θυμούνται ότι σημαντικό ρόλο στην όλη εικόνα
που περιγράφω έπαιξε η γραμματειακή υποστήριξη που απολαμβάναμε από τους
διοικητικούς υπαλλήλους, την βασική ευθύνη της οποίας είχαν οι κύριοι Παθιάκης
και Τριγάζης. Κι όταν κάποια στιγμή ο κύριος Παθιάκης συνταξιοδοτήθηκε και η
νέα διεύθυνση της γραμματείας αποφάσισε να επιβάλει μια ανούσια και τυπολατρική
συμπεριφορά, της οποίας το άμεσο αποτέλεσμα ήταν η δυσκολία εξυπηρέτησης των
φοιτητών, ο Ζαχαρίας Τριγάζης ήταν εκεί. Αντιστεκόμενος, πάντοτε δίπλα στους
φοιτητές, συνεχώς έτοιμος να ικανοποιήσει άμεσα φοιτητικά αιτήματα που οι
τυπολατρικές αντιλήψεις διόγκωναν και συσσώρευαν.
Τα χρόνια πέρασαν. Εκείνη η εποχή παρήλθε. Εγώ προχώρησα
στις μεταπτυχιακές μου σπουδές και η χώρα εισήλθε στην εποχή που η τυπολατρία
του καθωσπρεπισμού, οι (υποτιθέμενοι) μονόδρομοι και η διαχειριστική λογική
αποτελούν το επίσημο δόγμα -όχι μιας μεμονωμένης γραφειοκρατικής περίπτωσης-
αλλά του κέντρου της κυρίαρχης πολιτικής εξουσίας. Ανάμεσα στα εκατομμύρια των
άμεσα θιγόμενων συμπολιτών μας από αυτή την αντεθνική πολιτική βρέθηκαν και οι
υπάλληλοι του Πανεπιστημίου των Αθηνών που πέρασαν σε καθεστώς κινητικότητας. Ωστόσο,
η απάντησή τους ήταν δυναμική. Μαζί με εκείνους του Εθνικού Μετσόβιου
Πολυτεχνείου προχώρησαν σε μια συνεχιζόμενη απεργία προσπαθώντας να κάνουν τα
επιχειρήματά τους να ακουστούν και δείχνοντας τις προθέσεις τους στην κυβέρνηση
του μνημονίου.
Ο Ζαχαρίας Τριγάζης είναι ένας από τους απεργούς. Τον
συνάντησα μετά απ’ όλα αυτά τα χρόνια στην συνέλευση των υπαλλήλων του
διοικητικού προσωπικού και δέχτηκε να μας παραχωρήσει μια πολύ ενδιαφέρουσα
συνέντευξη. Ας διαβάσουμε τι έχει να μας πει.
Ερ.: Αγαπητέ Ζαχαρία, η
πρόθεση του Υπουργείου Παιδείας να θέσει σε καθεστώς κινητικότητας έναν μεγάλο
αριθμό υπαλλήλων του Ε.Κ.Π.Α προκάλεσε την αντίδραση του συλλόγου σας, πρώτον
γιατί εμπεριέχει την αρνητική κοινωνική συνέπεια της απομάκρυνσης ανθρώπων απ’
τις δουλειές τους και δεύτερον γιατί δημιουργεί ένα ζήτημα στην ομαλότητα
λειτουργίας του πανεπιστημίου. Πόσους διοικητικούς υπαλλήλους αφήνει τελικά στο
Πανεπιστήμιο Αθηνών η απόφαση του Υπουργού; Είναι εφικτή η λειτουργία του
κεντρικότερου ιδρύματος της τριτοβάθμιας εκπαίδευσης στην χώρα με έναν τέτοιο
αριθμό υπαλλήλων;
Απ.: Στο Πανεπιστήμιο
Αθηνών υπηρετούν 1337 εργαζόμενοι διοικητικοί. Από αυτούς περίπου 300 επικουρούν την εκπαίδευση και την έρευνα. Η
καθαρή διοικητική και τεχνική υποστήριξη της λειτουργίας του Πανεπιστημίου
Αθηνών πέφτει στις πλάτες 1050 εργαζομένων. Από αυτούς η κυβέρνηση αποφάσισε να
θέσει σε καθεστώς διαθεσιμότητας-απόλυσης 498, δηλαδή το μισό δυναμικό που
στελεχώνει τις υπηρεσίες διοικητικής και τεχνικής υποστήριξης. Αν η πολιτική
αυτή υλοποιηθεί το Πανεπιστήμιο Αθηνών είναι αδύνατον να λειτουργήσει, να έχουν
υποστήριξη στις σπουδές τους οι φοιτητές. Γι αυτό τα συνδικαλιστικά μας όργανα
αποφάσισαν να ξεκινήσουν απεργία από τις 10/9/2013, που διαρκεί 12 βδομάδες
τώρα.
Ερ.: Πόσο μεγάλη είναι
η πιθανότητα, αν το Υπουργείο παραμείνει αμετακίνητο στην απόφασή του, οι
υπάλληλοι του καθεστώτος της κινητικότητας να απολυθούν οριστικά;
Απ.: Το μισό προσωπικό που τίθεται σε διαθεσιμότητα
θα οδηγηθεί στην απόλυση. Γιατί η κυβέρνηση έχει δεσμευτεί απέναντι στην τρόικα
να απολύσει μέχρι το τέλος του 2014 15χιλιάδες εργαζόμενους στις δημόσιες
υπηρεσίες.
Ερ.: Ποια ήταν τα
κριτήρια βάσει των οποίων το Υπουργείο αποφάσισε να αξιολογήσει τους
υπαλλήλους; Απ’ την πλευρά σας έχουν ακουστεί ενστάσεις για την ποιότητά τους.
Απ.: Η Κυβέρνηση και το
Υπουργείο Παιδείας πρώτα αποφάσισε πόσους εργαζόμενους θα θέσει σε καθεστώς
διαθεσιμότητας-απόλυσης και μετά έβαλε τα κριτήρια, που άλλαζε συνεχώς για να βγουν
οι αριθμοί. Ποτέ δεν πήραν υπόψη τους το κριτήριο της λειτουργίας του
Πανεπιστημίου. Να είναι, δηλαδή, στοιχειωδώς στελεχωμένες οι υπηρεσίες που θα
υποστηρίζουν την εκπαιδευτική διαδικασία, που θα στηρίζουν τους φοιτητές στις
σπουδές τους αλλά και τη φοιτητική μέριμνα.
Ερ.: Άλλη μια απόφαση
του Υπουργείου που προκάλεσε αντιδράσεις ήταν αυτή που καλούσε τους υπαλλήλους
να γράψουν τα στοιχεία τους σε μια ηλεκτρονική πλατφόρμα. Μάλιστα, σε όσους δεν
το έκαναν η συνέπεια φαίνεται πως ήταν να περάσουν απευθείας σε καθεστώς διαθεσιμότητας.
Ωστόσο, νομικοί κύκλοι έχουν δηλώσει ότι η όλη διαδικασία δεν είναι νομικά άρτια.
Ποια η θέση σου για το ζήτημα;
Απ.: Το Υπουργείο
Παιδείας είχε θέσει ως όριο την υλοποίηση της πολιτικής της διαθεσιμότητας,
στην αρχή, έως τέλος Σεπτεμβρίου και στη συνέχεια έως 15 Οκτωβρίου 2013. Αυτό
τον σχεδιασμό τον ανέτρεψε ο δικός μας αγώνας. Δεν μπορούσε να έχει τα στοιχεία
γιατί όλες οι υπηρεσίες του Πανεπιστημίου και η αρμόδια διεύθυνση ήταν
κλειστές, επειδή όλοι οι συνάδελφοι απεργούσαν. Γι αυτό κατέφυγε στο μέτρο της
αυτοαπογραφής. Εμείς αρνηθήκαμε, γιατί δεν θέλαμε να βοηθήσουμε το Υπουργείο να
φτιάξει τις λίστες των απολυόμενων συναδέλφων. Την άρνηση μας αυτή το Υπουργείο
ποινικοποίησε και απήγγειλε, σε όσους αρνήθηκαν την αυτοαπογραφή, κατηγορίες
που νομικά είναι έωλες. Όμως εδώ πρέπει να πούμε ότι μας παραπέμπει σε
πειθαρχική διαδικασία (πειθαρχική δίωξη) την περίοδο που ήμασταν απεργοί και
δεν θα μπορούσαμε να έχουμε παράπτωμα απέναντι στην Υπηρεσία. Επομένως, η δίωξη
είναι φρονηματική και αυτό είναι μείζον πολιτικό ζήτημα, είναι ζήτημα
δημοκρατίας.
Ερ.: Κάποια στιγμή
άκουσα ορισμένους συναδέλφους σου που συμμετέχουν στις απεργιακές
κινητοποιήσεις να δηλώνουν ευθαρσώς σε τηλεοπτικούς σταθμούς ότι ο Υπουργός
συμπεριφέρθηκε μεροληπτικά, εστιάζοντας την διαδικασία της κινητικότητας στους
υπαλλήλους ορισμένων πανεπιστημίων (ανάμεσα σε αυτά και του δικού μας) την ίδια
ώρα που προσπέρασε αθόρυβα εκείνους κάποιων άλλων. Πιστεύεις ότι η συγκεκριμένη
καταγγελία είναι αληθής; Αν ναι, θεωρείς ότι αυτό προέκυψε ως αποτέλεσμα της
απλής κατανομής της κινητικότητας βάσει των αναγκών που προβάλει το Υπουργείο ή
ότι η απόφαση αυτή βασίστηκε σε άλλα αδιαφανή κίνητρα;
Επίσης, αρκετοί είναι εκείνοι που
υποπτεύονται πως οι υπουργικές αποφάσεις που μας απασχολούν σήμερα αποτελούν
την απαρχή μιας βαθύτερης πρόθεσης της κυβέρνησης να μετατρέψει σταδιακά τον
χαρακτήρα του εθνικού δημόσιου πανεπιστημίου σε κάποια μορφή η οποία θα είναι
περισσότερο συμβατή με την είσοδο του ιδιωτικού κεφαλαίου εντός των πλαισίων
της και θα σημάνει την έμμεση ιδιωτικοποίησή του. Ποια η γνώμη σου επ’ αυτού;
Απ.: Στο στόχαστρο της
μνημονιακής πολιτικής είναι το σύνολο του συστήματος Τριτοβάθμιας Εκπαίδευσης,
είναι συνολικά το κοινωνικό κράτος. Η κυβέρνηση σε αυτή τη βάση επέλεξε να
χτυπήσει τα 8 μεγαλύτερα Πανεπιστήμια.
Πρώτον για να διασπάσει το μέτωπο των
εργαζομένων και δεύτερον χτυπώντας τα 8 μεγαλύτερα Πανεπιστήμια, μεταξύ αυτών
το ΕΚΠΑ και το ΕΜΠ, θα διευκολυνθεί στη συνέχεια για να ισοπεδώσει συνολικά τη
δημόσια τριτοβάθμια εκπαίδευση, να την μεταλλάξει και να υποβαθμίσει τα
Πανεπιστήμια από ακαδημαϊκά Ιδρύματα σε απλά ΙΕΚ, που θα παρέχουν απλά
κατάρτιση στους φοιτητές. Και φυσικά να δοθεί χώρος δράσης στο ιδιωτικό κεφάλαιο,
που θα μετατρέψει το αγαθό της παιδείας σε εμπόρευμα, θα μπουν όλο και πιο
μεγάλοι φραγμοί στη μόρφωση των παιδιών της λαϊκής οικογένειας και το δικαίωμα
πρόσβασης στην ανώτατη μόρφωση δεν θα υπάρχει.
Ερ.: Την τελευταία
εβδομάδα είδαμε να διαφημίζεται από τα Μ.Μ.Ε μια πρωτοβουλία την οποία πήρε ο Υπουργός,
προκειμένου να κάνει διάλογο με παράγοντες των πανεπιστημίων για να
αποτελματωθεί η όλη κατάσταση που έχει δημιουργηθεί. Ωστόσο, στην Γενική σας
Συνέλευση ακούστηκε πως η όλη διαδικασία ήταν προσχηματική, καθώς ο Υπουργός
συζήτησε με το Δ.Σ που ήταν πιο κοντά στις απόψεις του αλλά αρνήθηκε να
συζητήσει με την επιτροπή των απεργών και την άφησε εκτός της αίθουσας που
έλαβε χώρα η συζήτηση. Τι συνέβη τελικά; Αν είναι όντως έτσι, απορεί κανείς πως
ο Υπουργός μπορεί να θέλει την αποτελμάτωση και το άνοιγμα των πανεπιστημίων
χωρίς να συζητά με τους άμεσα θιγόμενους οργανωτές της απεργίας.
Απ.: Ο Υπουργός Παιδείας
πολλές φορές έπαιξε το χαρτί του διχασμού των απεργών εργαζομένων. Την εβδομάδα
24-28/11 έπαιξε το χαρτί του κυβερνητικού συνδικαλισμού και κάλεσε για
συνομιλητές του γνωστούς φιλοκυβερνητικούς εργοδοτικούς συνδικαλιστές, οι
οποίοι προσήλθαν στον προσχηματικό διάλογο. Οι του Προεδρείου (Πρόεδρος και Γ.
Γραμματέας) του Συλλόγου θέλησαν να αξιοποιήσουν το «χαρτί» του Υπουργού για να
διασώσουν «τους κολλητούς» και να ξεμπερδεύουν με το ριζοσπαστικό κομμάτι των
εργαζομένων. Να σημειώσω εδώ ότι τα συγκεκριμένα άτομα είναι ταυτισμένα με ένα
μηχανισμό που λειτουργεί χρόνια τώρα στο Πανεπιστήμιο, μηχανισμό ρουσφετολογίας,
πελατειακών διευθετήσεων και ευνοιοκρατίας για τους «δικούς τους». Ήταν και
είναι ο βραχίονας του πελατειακού κομματικού συστήματος μέσα στο Πανεπιστήμιο.
Στη Γενική Συνέλευση του Συλλόγου στις 28/11, που ήταν η μαζικότερη από τότε
που ξεκίνησε ο αγώνας μας, αποδομήθηκε η προσχηματική πρόταση διαλόγου του
Υπουργού Παιδείας και η ταχτική συμβιβασμού και ξεπουλήματος που ακολουθεί η
συνδικαλιστική γραφειοκρατία. Η Γ.Σ. με συντριπτική πλειοψηφία απέρριψε και την
πρόταση του Υπουργού και τις τακτικές της Προέδρου και του Γ. Γραμματέα του
Συλλόγου.
Ερ.: Ένα από τα
επιχειρήματα που χρησιμοποιούν mediaκοί κύκλοι και
κυβερνητικοί παράγοντες για να αποδυναμώσουν το ηθικό υπόβαθρο των
κινητοποιήσεών σας είναι ότι ενώ απεργείτε, συνεχίζετε να πληρώνεστε. Εξήγησέ
μας τι συμβαίνει. Ισχύει κάτι τέτοιο ή η φήμη αυτή αποτελεί ένα επικοινωνιακό
πυροτέχνημα της κυβέρνησης;
Απ.: Το κόστος για τους
εργαζόμενους που απεργούν 12 βδομάδες και συνεχίσουμε είναι τρείς μισθοί. Ήδη
άρχισαν οι περικοπές. Εμένα προσωπικά από το μισθό του Δεκεμβρίου που είναι 990
ευρώ παρακράτησαν 692 ευρώ. Αυτά που διαδίδει το σύστημα ενημέρωσης σε διαπλοκή
με την κυβέρνηση είναι ψεύδη και στόχο έχουν την συκοφάντηση του αγώνα μας.
Ερ.: Δώσε μας μια
συνοπτική εικόνα της κινητοποίησής σας. Εδώ και πόσο καιρό λαμβάνει χώρα; Ποια
τα βασικά σας επιχειρήματα; Τι ζητάτε από το Υπουργείο; Και τι μέλλει γενέσθαι
από εδώ και στο εξής;
Απ.: Η απεργιακή μας
κινητοποίηση ξεκίνησε στις 10 Σεπτεμβρίου 2013. Επιδίωξη του αγώνα μας είναι να
μην απολυθεί κανένας εργαζόμενος, να μην οδηγηθούν τα Πανεπιστήμια σε αδυναμία
λειτουργίας, να αποκρουστούν τα σχέδια της κυβέρνησης να μεταλλάξει τα
Πανεπιστήμια, να ακυρώσει το δημόσιο δωρεάν και ακαδημαϊκό τους χαρακτήρα, να
τα υποβαθμίσει σε ΙΕΚ. Στην τελευταία Γ.Σ. διαμορφώσαμε και το πλαίσιο διαλόγου
και διαπραγμάτευσης με τον Υπουργό Παιδείας.
1. Ανοιχτά Πανεπιστήμια με όλους τους
εργαζόμενους διοικητικούς στις θέσεις τους.
2. Ακύρωση των παραγώγων της ΚΥΑ :
α) Ηλεκτρονική
πλατφόρμα αυτοαπογραφής, που είναι διάτρητη και έωλη. β) Λίστα διαθεσιμότητας που βρίθει λαθών και ανακριβειών και γι αυτό η ΚΥΑ πρέπει να ανασταλεί.
3. Να καθίσουν στο τραπέζι του διαλόγου
όλες οι πλευρές, εργαζόμενοι, Πανεπιστήμια, Υπουργείο Παιδείας και να συμβάλουν
στο να ξεπεράσουμε το αδιέξοδο που την αποκλειστική του ευθύνη έχει ο Υπουργός
Παιδείας με την αδιάλλακτη στάση του.
Ερ.: Είναι γεγονός ότι
το κλείσιμο του πανεπιστημίου έχει προκαλέσει ανησυχία σε αρκετούς φοιτητές και
κυρίως σε γονείς παιδιών που ζουν στην επαρχία, οι οποίοι στην περίπτωση που ο
χρόνος παραμονής των παιδιών τους στην Αθήνα παραταθεί θα αναγκαστούν να
πληρώσουν επιπλέον ενοίκια. Ο Υπουργός έχει δηλώσει τον προβληματισμό του και -εμμέσως
πλην σαφώς- προβάλει ως βασικούς υπεύθυνους αυτής της κατάστασης τους απεργούς.
Εσείς τι του απαντάτε και τι λέτε απευθυνόμενοι στα παιδιά και τους γονείς που
διαμαρτύρονται;
Απ.: Οι αγωνιζόμενοι
εργαζόμενοι είναι οι πρώτοι που κατανοούν τους φοιτητές και τις οικογένειές
τους. Πολλοί συνάδελφοι έχουν παιδιά στα Πανεπιστήμια και περνάνε τις ίδιες
δυσκολίες στη ζωή όπως οι οικογένειες των φοιτητών. Εμείς είμαστε οι πρώτοι που
θέλουμε ανοιχτό Πανεπιστήμιο, πραγματικά δημόσια και δωρεάν εκπαίδευση. Δεν
έχουμε στόχο να χαθεί το εξάμηνο. Το ενδιαφέρον του Υπουργού Παιδείας και του
συστήματος ενημέρωσης είναι υποκριτικό. Εμείς αγωνιζόμαστε όχι μόνο να μην
χαθεί το εξάμηνο, αλλά να υπάρχει και 2ο και 3ο και 4ο
… εξάμηνο. Οι φοιτητές να έχουν την απαραίτητη υποστήριξη στις σπουδές. Αυτόν
τον αγώνα που κάνουμε τον κατανοούν οι φοιτητές και οι γονείς τους, γι αυτό και
δεν έχει ενεργοποιηθεί ο κοινωνικός αυτοματισμός.
Ερ.: Πως μπορούν να
ενημερώνονται οι Έλληνες πολίτες για την εξέλιξη των κινητοποιήσεών σας; Έχετε
κάποιο έντυπο ή διαδικτυακό χώρο; Αν ορισμένοι συμπολίτες μας θέλουν να σας
συμπαρασταθούν ή αν θέλουν σας υποβάλουν ερωτήματα ή ακόμη και ενστάσεις,
κοντολογίς αν θέλουν κάποιοι να σας συναντήσουν και να συζητήσουν μαζί σας, πες
μας που μπορούν να σας βρουν. Στα προπύλαια ή σε κάποιο άλλο σημείο; Υπάρχει
κάποια επιτροπή ενημέρωσης;
Απ.: Η απεργιακή
επιτροπή έχει εγκατασταθεί στο ιστορικό κτίριο του ΕΚΠΑ, στα Προπύλαια όπου όποιος
πολίτης επιθυμεί μπορεί να απευθυνθεί. Η Απεργιακή Επιτροπή έχει αναλάβει να
εξυπηρετεί φοιτητές για επείγοντα θέματα των φοιτητών και έχει εξυπηρετήσει
εκατοντάδες φοιτητές κατά τη διάρκεια των 12 εβδομάδων απεργίας. Λειτουργεί σε
ομάδες επικοινωνίας και ενημέρωσης, αντιμετώπισης επειγόντων θεμάτων φοιτητών,
διδασκόντων και άλλων τμημάτων εργαζομένων στο Πανεπιστήμιο και κάνει μια
αξιοθαύμαστη δουλειά. Φοιτητές και πολίτες μπορούν να επικοινωνούν με την
απεργιακή επιτροπή στο τηλέφωνο 2103689786
και στο διαδικτυακό τόπο apergiaki-epitropi@gmail.com.
Ερ.: Κλείνοντας θα
ήθελα να σε ευχαριστήσω για την συνέντευξη. Τα τελευταία λόγια δικά σου. Πες
κάτι που νομίζεις ότι πρέπει να ακουστεί στους Έλληνες φοιτητές, στους γονείς,
στους αναγνώστες που διαβάζουν το περιοδικό και το ιστολόγιο μας.
Απ.: Θέλω να πω ότι
αυτός ο αγώνας που διεξάγουμε 12 εβδομάδες τώρα, μας υπερβαίνει. Δεν τον
κάνουμε απλά για τις θέσεις μας. Είναι ένας αγώνας με μεγάλους κοινωνικούς
στόχους. Υπερασπιζόμαστε το δημόσιο Πανεπιστήμιο, το κοινωνικό αγαθό της
Παιδείας για να μπορούν οι νέες και οι νέοι, ιδιαίτερα των λαϊκών οικογενειών,
να έχουν το δικαίωμα και τη δυνατότητα πρόσβασης στην ανώτατη μόρφωση. Είναι
ένας όμορφος αγώνας που όσοι και όσες συμμετέχουν έχουν κατακτήσει τις μεγάλες
αξίες της συλλογικότητας, της αλληλεγγύης, της κατανόησης και της συναδέλφωσης
των ανθρώπων. Ανεξάρτητα με την έκβαση του αγώνα μας, εμείς έχουμε κερδίσει
πολλά.
Τέλος, να ευχαριστήσω όλες και όλους που
συμπαραστάθηκαν στον αγώνα μας και ιδιαίτερα τις φοιτήτριες και τους φοιτητές.