Ήταν τέλη Ιανουαρίου, γύρω στις πέντε το απόγευμα. Είχα μόλις εξεταστεί σε ένα από τα μαθήματα της σχολής όπου σπούδαζα. Βρισκόμουν στον πεζόδρομο της οδού Μασσαλίας, έξω από το κτίριο της Νομικής Αθηνών. Ο χειμωνιάτικος ήλιος είχε αρχίσει να αποχωρίζεται τον αττικό ουρανό και το ημίφως, στιγμή τη στιγμή, άπλωνε το βελούδινο πέπλο του στο κέντρο της πόλης. «Είναι αλήθεια πως χρειάζεται μια επιτήδεια κατανομή φωτός, χρώματος και σκιάς για να αποκαλυφθεί το κρυμμένο μεγαλείο του ορατού κόσμου», έλεγε κάποτε ένας σοφός φίλος(1) και για μια ακόμη φορά αντιλαμβανόμουν το πόσο δίκιο είχε.
Μπορεί τα οικονομικά μου να μην ήταν ανθηρά, ωστόσο η επιτυχία στην εξέταση του μαθήματος, η οποία με έφερνε πολύ κοντά στο πτυχίο, θα μπορούσε να δικαιολογήσει ένα μικρό δώρο στον εαυτό μου. Μετά από σύντομη σκέψη, η απόφαση είχε ληφθεί.
Κατεβαίνοντας την οδό Ακαδημίας, δεν άργησα να βρεθώ στο σημείο όπου στεγαζόταν το βιβλιοπωλείο ‘‘Cube’’ (Εμμ. Μπενάκη), πριν μεταφερθεί στη νέα του διεύθυνση. Είχα στο νου μου να αγοράσω το βιβλίο του Γουίλιαμ Μόρρις, που έφερε τον τίτλο «Το πηγάδι στο τέλος του κόσμου» και κυκλοφορούσε από τις εκδόσεις Μαγικό Κουτί.
Γνώριζα τον Μόρρις ως συγγραφέα από κείμενά του στην αγγλική γλώσσα, είχα αντιληφθεί το σημαντικό ρόλο που έπαιξε στη διαμόρφωση της νεότερης λογοτεχνίας του φανταστικού και από τη στιγμή που είδα το βιβλίο του μεταφρασμένο στα ελληνικά δεν έπαψα να δηλώνω ότι η κίνηση αυτή -και μάλιστα από ένα νέο εκδοτικό οίκο- ήταν κάτι το εξαιρετικό κι ελπιδοφόρο. Ήταν καιρός, το ελληνικό αναγνωστικό κοινό της ηρωικής φανταστικής λογοτεχνίας να ενημερωνόταν και για το ιστορικό βάθος του αγαπημένου του λογοτεχνικού πεδίου.
Εισερχόμενος στο βιβλιοπωλείο χαιρέτησα από μακριά την αγαπητή μου φίλη Λία (που τότε εργαζόταν ακόμη σ' αυτό κατάστημα), η οποία εξυπηρετούσε κάποιους πελάτες στο ταμείο και αναζήτησα με τη ματιά μου το βιβλίο που έψαχνα. Προς μεγάλη μου απογοήτευση, το ράφι όπου βρισκόταν το βιβλίο πριν λίγες ημέρες ήταν κενό!
«Προφανώς, ο εκδότης του θα έχει ενημερωθεί για την επικείμενη μετακόμιση και θα μάζεψε τα βιβλία του», σκέφτηκα. Και όντως, έτσι είχε γίνει. Ωστόσο, όταν πλησίασα στο ταμείο αντιλήφθηκα ότι το ζευγάρι με το μικρό παιδί που εξυπηρετούνταν ήταν ο Νίκος και η Μαρία Βλαντή με τον γιο τους Ραφαήλ, οι εκδότες δηλαδή του βιβλίου που αναζητούσα! Τους πρόλαβα κυριολεκτικά τη στιγμή που έπαιρναν τα βιβλία τους από το κατάστημα.
Χωρίς να χάσω χρόνο τους πλησίασα και γεμάτος ενθουσιασμό τους έδωσα τα συγχαρητήριά μου για την επιλογή τους να εκδώσουν το έργο του Μόρρις και τους παρότρυνα να συνεχίσουν να εκδίδουν λογοτέχνες της Προραφαηλιτικής Αδελφότητας και του Ρομαντισμού εν γένει.
Αφού συζητήσαμε για λίγη ώρα και ανταλλάξαμε τηλέφωνα για να κανονίσουμε μια μελλοντική συνάντηση, ο Νίκος μου χάρισε το πρώτο μέρος του έργου που είχα πάει να αγοράσω και μου υποσχέθηκε ότι την επόμενη μέρα θα περνούσε από το βιβλιοπωλείο που βρισκόμασταν να μου αφήσει και το δεύτερο.
Όποιος γνωρίζει την ελληνική πραγματικότητα του εκδοτικού κόσμου και το είδος των ανθρώπων που σήμερα -κατά πλειοψηφία- «κάνουν το επάγγελμα του εκδότη», μπορεί να καταλάβει πως ένιωσα όταν είδα το Νίκο να προβαίνει σε αυτή την κίνηση. Όντας συνηθισμένος να συναντώ εκδότες που σκαρφίζονται κάθε λογής τέχνασμα προκειμένου να αφαιμάξουν τα χρήματα των αγοραστών, που προσφέρουν βιβλία σε κακής ποιότητας χαρτί ή σε πανάκριβες τιμές, που δεν ακούνε καμία γνώμη και συμβουλή από ανθρώπους οι οποίοι γνωρίζουν απείρως περισσότερο από αυτούς τον χώρο του φανταστικού με αποτέλεσμα να προσφέρουν στο ελληνικό αναγνωστικό κοινό μετριότατα βιβλία, ένιωσα έκπληκτος πραγματικά όταν βρέθηκα να συζητώ με έναν άνθρωπο που χάριζε τα βιβλία του σε κάποιον που μόλις είχε γνωρίσει, μόνο και μόνο επειδή έτυχε να έχουν κοινήλογοτεχνική αισθητική ! Και το πλέον απίστευτο ήταν το γεγονός ότι όντως την επόμενη μέρα είχε αφήσει και το δεύτερο μέρος του έργου στο βιβλιοπωλείο, όπως μου είχε υποσχεθεί.
Από τη μέρα εκείνη είχαν τεθεί οι βάσεις μιας γνήσιας φιλίας. Με το πέρασμα του καιρού ο Νίκος, η Μαρία και φυσικά ο αγαπημένος μας Ραφαήλ, γνωρίστηκαν με τα περισσότερα μέλη της Φ.ΛΕ.ΦΑ.ΛΟ. για να ξεκινήσει μια περίοδος συνεργασίας των εκδόσεων του Μαγικού Κουτιού με τη Λέσχη μας. Το επιστέγασμα αυτής της σχέσης ήταν η προσχώρηση του Νίκου και της Μαρίας στις τάξεις της Φοιτητικής Λέσχης Φανταστικής Λογοτεχνίας με την ιδιότητα των επίτιμων μελών, που έλαβε χώρα λίγες ημέρες πριν.
Αν εξετάσουμε το ζήτημα εστιάζοντας στη λογοτεχνική δυναμική της Φ.ΛΕ.ΦΑ.ΛΟ. θα αντιληφθούμε ότι η προσχώρηση του Νίκου και της Μαρίας στην παρέα μας είναι ιδιαιτέρως σημαντική, εφόσον εκτός από εκδότες αποτελούν εξαιρετικούς συγγραφείς με εκδοθέντα έργα, μεγάλη αναγνώριση και συνεργασίες με ορισμένους από τους σημαντικότερους εκδοτικούς οργανισμούς της χώρας.
Ωστόσο, εμείς δεν μένουμε σε αυτό το επίπεδο. Όντας ρομαντικοί, αντιλαμβανόμαστε τις ανθρώπινες σχέσεις σε πιο βαθιά, πιο έντονα και πιο ζωντανά πεδία. Ο Αριστοτέλης στο όγδοο και στο ένατο βιβλίο των «Ηθικών Νικομαχείων» είχε παρουσιάσει τη φιλία ως μια ανωτέρας μορφής ανταποδοτικότητα συναισθημάτων κι ως μια κοινωνική λειτουργία που οδηγεί στην πληρότητα. Δηλαδή, ως μια γνήσια αρετή που μέσα στα πλαίσιά της μπορούν να εκπληρωθούν οι προϋποθέσεις για την κατάκτηση ανωτέρων σχημάτων ζωής.
Από την άλλη, οι συγγραφείς των μυθιστορημάτων επικής λογοτεχνίας δίνουν διαχρονικά έμφαση στον χαρακτήρα του «φίλου» και στην έννοια της «φιλίας», προβάλλοντας τη βοήθεια και την αλληλεγγύη που γεννά αυτή η κατάσταση ως εξόχως σημαντικό έργο, προκειμένου να εκπληρωθεί ο εκάστοτε ηρωικός σκοπός.
Έχοντας όλα αυτά κατά νου και μειδιώντας αυτάρεσκα εμπρός στη θέα των κινδύνων της καθημερινότητας που πότε με θυελλώδη ορμητικότητα και πότε με πανούργες προσεγγίσεις εμφανίζονται ως εμπόδια στο δρόμο μας, εμείς τα μέλη της Φοιτητικής Λέσχης Φανταστικής Λογοτεχνίας δεν έχουμε να κάνουμε τίποτε άλλο, παρά φωνάξουμε προς όλες τις κατευθύνσεις, αφήνοντας την ηχώ της φωνής μας να ταξιδέψει με τα φτεράτων ανέμων που μας συντροφεύουν προς κάθε γωνιά του κόσμου, ότι είμαστε υπερήφανοι για τους πραγματικούς μας φίλους, καλωσορίζοντάς τους στην παρέα μας... δεχόμενοι τη συντροφιά τους στην πορεία μας... και δίνοντάς τους μια υπόσχεση για επερχόμενες πραγματικές μάχες... μέχρι την τελική μας νίκη.
Σταμάτης Μαμούτος, πρόεδρος Φ.ΛΕ.ΦΑ.ΛΟ.(1) Νοβάλις, «Η προσδοκία», Εκδόσεις Σμίλλη
Με αποφασιστικότητα και θάρρος αντιμετωπίσαμε τις ομάδες της Avant Garde και των μοντερνιστών, θρυμματίζοντας την αίσθηση ότι αυτές έχουν αναλάβει μονοπωλιακά την προβολή μορφών τέχνης που διαφοροποιούνται από το κυρίαρχο πολιτιστικό πρότυπο.
