Όσον αφορά στο λογοτεχνικό είδος της επιστημονικής φαντασίας, τείνουμε να ξεχάσουμε εντελώς πως υπήρχε κάποτε μια εποχή, πολύ πιο αθώα, που χαρακτηριζόταν από θέματα τα οποία εκδήλωναν έναν θαυμασμό για την ανακάλυψη του διαστήματος, για την ανοιχτοσύνη των αχανών του εκτάσεων και τις δυνατότητες που πρόσφερε ο καινούριος, θαυμαστός κόσμος της επιστήμης. Τότε που ο ήρωας της επιστημονικής φαντασίας μπορούσε να ταξιδέψει σε νέους κόσμους, επικίνδυνους αλλά και γοητευτικούς, και να συναντήσει καινούρια είδη και άλλα όντα. Απ’ ότι φαίνεται, κάποια στιγμή, αυτή η πίστη στην ιδέα της προόδου, σε έναν καλύτερο μελλοντικό κόσμο, άρχισε να χάνεται, και η επιστημονική φαντασία άρχισε να καλύπτεται από πιο σκοτεινές και απαισιόδοξες ατμόσφαιρες.
Η σκοτεινή ατμόσφαιρα που καλύπτει ως επί το πλείστον την σύγχρονη επιστημονική φαντασία είναι μάλλον το αποτέλεσμα της επιβεβαίωσης ότι ο κόσμος μας εξακολουθεί να είναι επισφαλής, και μάλιστα πολύ περισσότερο τώρα, καθώς ο άνθρωπος διαθέτει τα μέσα για να προκαλέσει πολύ πιο τρομερά και ανεπανόρθωτα πλήγματα στον πλανήτη και στους συνανθρώπους του. Όπως έλεγε ένας σημαντικός συγγραφέας του είδους, ο Φίλιπ Κ. Ντικ, «όλοι οι συγγραφείς που σέβονται τον εαυτό τους έχουν γίνει πια αθέλητα προάγγελοι καταστροφής, γιατί η καταστροφή πλανιέται στην ατμόσφαιρα. Οι συγγραφείς Ε.Φ. ακόμη περισσότερο…». Και πρότεινε πως θα έπρεπε μάλλον να δουλεύει ένας συγγραφέας του είδους : «Να γράφουμε για τις στάχτες του κατεστραμμένου κόσμου στην αρχή, να το δηλώνουμε στην πρώτη παράγραφο και να τελειώνουμε, παρά να καταλήγουμε στο τέλος. Και να κάνουμε το κεντρικό θέμα της ιστορίας την προσπάθεια απ’ την πλευρά των ηρώων να λύσουν το πρόβλημα της επιβίωσης μετά τον πόλεμο».
Σε ένα τέτοιο πλαίσιο κινείται και το δεύτερο κατά σειρά μυθιστόρημα του Γιώργου Γιαντά ‘‘Mindland’’ (εκδόσεις Λιβάνης), όπου σε ένα χρονολογικά απροσδιόριστο αλλά όχι πολύ μακρινό μέλλον η ανθρωπότητα έχει επιβιώσει από τον Τελευταίο Μεγάλο Πόλεμο, με ανεπανόρθωτες όμως συνέπειες για την ζωή στον πλανήτη. Με κατεστραμμένη την ατμόσφαιρα, την χλωρίδα και την πανίδα, μετά την χρήση των πυρηνικών όπλων, οι εναπομείναντες πληθυσμοί καταφεύγουν για την επιβίωση τους στην δημιουργία πόλεων κάτω από ένα προστατευτικό γυάλινο περίβλημα. Κάτω από την γυάλα, η κοινωνική ζωή οργανώνεται από την αρχή, με τα πάντα να είναι πλέον τεχνητά κατασκευασμένα, ασφυκτικά και καταθλιπτικά. Έτσι, ως μοναδικό μέσο ανακούφισης και ψυχαγωγίας, στο οποίο καταφεύγουν πλέον οι άνθρωποι, χρησιμοποιούνται οι υπερ-εξελιγμένοι ηλεκτρονικοί προσωμοιωτές, όπου με την ειδική κονσόλα και τα απαραίτητα συνοδευτικά (γυαλιά, αισθητήρες χεριών και ποδιών) μπορεί κανείς να εισέλθει σε μια πλήρη εικονική πραγματικότητα, φτιάχνοντας τον δικό του εικονικό χαρακτήρα.
Ο Μπρεντ, ο ήρωας του βιβλίου, είναι ένας συνηθισμένος τύπος της μετα-πολεμικής εποχής. Δεν ενδιαφέρεται για τα γεγονότα του κόσμου, εργάζεται σε μία αδιάφορη δουλειά, στο υπόγειο εργαστήρι του γερο-Γκόρμαν, που ειδικεύεται στην κατασκευή ηλεκτρονικών συσκευών, και έχει έναν ‘‘νοικιασμένο φίλο’’ από την Rendfriends, τον Τάμι. Η αποκλειστική ασχολία του Μπρεντ αμέσως μετά την δουλειά είναι η είσοδος του στον εικονικό κόσμο της Mindland. Μια μέρα όμως θα συναντήσει εκεί την Κέιτι, μια αινιγματική νέα κοπέλα, και το αρχικό τους φλερτ θα τον οδηγήσει τελικά στο να γνωρίσει τους ‘‘Απόμακρους’’. Οι Απόμακροι είναι μια αντιστασιακή ομάδα που απέχει από την χρήση των υπολογιστών και επιδιώκει να αφυπνίσει τους ανθρώπους, ώστε να ξεκολλήσουν από τον εικονικό τους κόσμο και να δουν κατάματα την πραγματικότητα της ζωής τους. Η αλήθεια είναι πως μετά τον πόλεμο έχει επικρατήσει ένας παντοδύναμος ‘‘Κορπορατισμός’’, όπου γιγάντιες πολυεθνικές εταιρίες έχουν αποκτήσει τον πλήρη έλεγχο στις συνθήκες του νέου κόσμου που έχουν κατασκευάσει. Τελικά, ο Μπρεντ θα πειστεί να εισχωρήσει ως κατάσκοπος σε μια τέτοια εταιρία και θα βρεθεί αντιμέτωπος με μυστηριώδεις δολοφονίες, απόκρυφα σύμβολα, και ένα πανίσχυρο παιχνίδι για την κυριαρχία του κόσμου…
Ο Γιώργος Γιαντάς έχει μελετήσει προσεκτικά το μελλοντολογικό πλαίσιο του κόσμου του, στο οποίο πετυχαίνει να εισάγει τον αναγνώστη με μεγάλη πειστικότητα. Η αφήγηση κυλά ομαλά, στρωτά και γοητευτικά, και οι χαρακτήρες που μας παρουσιάζει καταφέρνουν να μας γίνουν συμπαθείς. Έτσι, ο αναγνώστης καταλήγει να παρακολουθεί την εξέλιξη των περιστατικών μέσα από μία άνετη και απρόσκοπτη γραφή, η οποία καταφέρνει να τον παρασύρει, ενώ οι διάλογοι, όπου παρεμβάλλονται, είναι ζωντανοί και παραστατικοί. Σε ορισμένα σημεία, ο συνδυασμός της πλοκής με ευρύτερους προβληματισμούς, για την οικολογική τύχη του πλανήτη, την φύση του καπιταλιστικού συστήματος, την εξέλιξη των γεωπολιτικών ανταγωνισμών μεταξύ των κρατών, παρουσιάζει ιδιαίτερο ενδιαφέρον. Και τελικά, η περιέργεια για το πού θα καταλήξει ο ήρωας, πού θα τον οδηγήσουν όλα αυτά, παραμένει ζωντανή μέχρι το τέλος.
Μια μικρή παρατήρηση θα μπορούσε να γίνει για την κάπως χαλαρή σύνδεση των διαφόρων στοιχείων της πλοκής, τα συνομωσιολογικά, μυστικιστικά και απόκρυφα στοιχεία τα οποία ανακαλύπτει σταδιακά ο ήρωας, με την όλη ιστορία, καθώς και για την διάρθρωση του κειμένου στα κεφάλαια του βιβλίου. Το κείμενο χωρίζεται σε ένα εισαγωγικό μέρος, όπου βρίσκουμε τον ήρωα φυλακισμένο να εξομολογείται την ιστορία του σε ένα απαρχαιωμένο laptop, και σε τέσσερα κεφάλαια, από τα οποία το τρίτο είναι τόσο μεγάλο που καταλαμβάνει σχεδόν περισσότερο από το μισό του βιβλίου, ενώ θα μπορούσε κάλλιστα να χωριστεί σε μικρότερα.
Ωστόσο, το ‘‘Mindland’’ του Γιαντά αποτελεί ένα ευχάριστο, χορταστικό ανάγνωσμα, με πολύ ενδιαφέροντες προβληματισμούς σχετικά με την μοίρα του κόσμου μας και τις συμπεριφορές των ανθρώπων μέσα σε αυτόν. Οπωσδήποτε είναι ένα πολύ ενδιαφέρον ελληνικό μυθιστόρημα επιστημονικής φαντασίας. Ο Γιαντάς κατέχει φανερά την στόφα του καλού αφηγητή και δεν έχουμε παρά να περιμένουμε κι άλλα ωραία βιβλία από αυτόν στο μέλλον.
Δημήτρης Αργασταράς, ε. μέλος Φ.ΛΕ.ΦΑ.ΛΟ.
- Σχόλια σε αυτή την ανάρτηση :
Ο/Η Σταμάτης Μαμούτος είπε...
Άλλος ένας Έλληνας λογοτέχνης του φανταστικού.
Εύχομαι στον Γιώργο Γιαντά καλή επιτυχία.
Εύχομαι στον Γιώργο Γιαντά καλή επιτυχία.
Δευτέρα, 13 Μαΐου, 2013
Ο/Η Αγανακτισμένος στο Πολιτικό είπε...
Καλή επιτυχία στο βιβλίο (καλοτάξιδο λένε σε αυτές τις περιπτώσεις) και συγχαρητήρια για τη συνεχιζόμενη προσπάθεια της ΦΛΕΦΑΛΟ να αναδεικνύει μέσα από γόνιμη και αμερόληπτη κριτική τα ελληνικά έργα του Φανταστικού, όσα εκδίδονται τέλος πάντων. Είναι πολύ πιο παραγωγικό να βλέπουμε οι αναγνώστες και ο συγγραφέας και τα αδύνατα σημεία των έργων ώστε οι μεν να αποκτούν καλύτερο αισθητήριο στην λογοτεχνία και ο δε να λαμαβάνει παραινέσεις και υλικό για τη βελτίωσή του και την ακόμα καλύτερη χρήση του ταλέντου του. Μακριά από τον πραγματικά σκεπτόμενο άνθρωπο (και όχι το γιαλαντζί διανοούμενο αριστεριστή και προσφάτως "φιλελέ") οι πληρωμένες αγιογραφίες βιβλιών και συγγραφέων.
Θέλω εδώ να σχολιάσω και την εισαγωγή του πάντα εξαιρετικού κειμένου του Δημήτρη. Φοβάμαι ότι η αποχώρηση της επιστημονικής φαντασίας από το αισιόδοξο έπος της εξερεύνησης, που οδηγεί στην καλυτέρευση του ανθρωπίνου είδους και στο άνοιγμα των πνευματικών οριζόντων του (στα πλαίσια της πολυλοιδορημένης για λάθος λόγους space opera), αλλά και η καθολική σχεδόν κυριαρχία των post-apocalyptic settings στην επιστημονική φαντασία, χωρίς ελπίδα, χωρίς πολιτισμό, μόνο με φόβο, δεν είναι μόνο θέμα "μόδας". Περισσότερο είναι θέμα κατευθύνσεων από τους εκδοτικούς οίκους που ας μη γελιόμαστε έχουν τη δύναμη να εξυψώσουν ή να περιθωριοποιήσουν συγκεκριμένα συγγραφικά genres κατά βούληση. Είναι, κατά τη γνώμη μου πάντα, μια προσπάθεια να περάσει στη συνείδηση του ανθρώπου ότι το μελλον θα είναι ακριβώς έτσι, μουντό, καταθλιπτικό, ζοφερό, με επικυριαρχία των corporations, όπου ο άνθρωπος θα είναι αριθμός και καταναλωτής, η μόρφωση απαγορευμένη και οι ελάχιστοι πόροι μαζεμένοι στα χέρια μιας ηγετικής κάστας. Αυτά τα θέματα τα εξερεύνησε βέβαια και το "1984", αλλά τα "πνευματικά του τέκνα" δεν πρόκειται να φτάσουν ποτέ το επίπεδο ποιότητας και προφητικότητας του κλασσικού αυτού έργου. Και βεβαίως ας μην ξεχνάμε ότι το βιβλίο αυτό δεν είχε γραφτεί για να περιγράψει κάποιο ολοκληρωτικό "φασιστικό" καθεστώς, αλλά τη "μητέρα των προλετάριων" (μη χέσω), τη Σοβιετική Ένωση του Στάλιν.
Θέλω εδώ να σχολιάσω και την εισαγωγή του πάντα εξαιρετικού κειμένου του Δημήτρη. Φοβάμαι ότι η αποχώρηση της επιστημονικής φαντασίας από το αισιόδοξο έπος της εξερεύνησης, που οδηγεί στην καλυτέρευση του ανθρωπίνου είδους και στο άνοιγμα των πνευματικών οριζόντων του (στα πλαίσια της πολυλοιδορημένης για λάθος λόγους space opera), αλλά και η καθολική σχεδόν κυριαρχία των post-apocalyptic settings στην επιστημονική φαντασία, χωρίς ελπίδα, χωρίς πολιτισμό, μόνο με φόβο, δεν είναι μόνο θέμα "μόδας". Περισσότερο είναι θέμα κατευθύνσεων από τους εκδοτικούς οίκους που ας μη γελιόμαστε έχουν τη δύναμη να εξυψώσουν ή να περιθωριοποιήσουν συγκεκριμένα συγγραφικά genres κατά βούληση. Είναι, κατά τη γνώμη μου πάντα, μια προσπάθεια να περάσει στη συνείδηση του ανθρώπου ότι το μελλον θα είναι ακριβώς έτσι, μουντό, καταθλιπτικό, ζοφερό, με επικυριαρχία των corporations, όπου ο άνθρωπος θα είναι αριθμός και καταναλωτής, η μόρφωση απαγορευμένη και οι ελάχιστοι πόροι μαζεμένοι στα χέρια μιας ηγετικής κάστας. Αυτά τα θέματα τα εξερεύνησε βέβαια και το "1984", αλλά τα "πνευματικά του τέκνα" δεν πρόκειται να φτάσουν ποτέ το επίπεδο ποιότητας και προφητικότητας του κλασσικού αυτού έργου. Και βεβαίως ας μην ξεχνάμε ότι το βιβλίο αυτό δεν είχε γραφτεί για να περιγράψει κάποιο ολοκληρωτικό "φασιστικό" καθεστώς, αλλά τη "μητέρα των προλετάριων" (μη χέσω), τη Σοβιετική Ένωση του Στάλιν.
Τρίτη, 14 Μαΐου, 2013
Ο/Η Γιώργος Doomsword είπε... Ο/Η P A L A D I N είπε...
"γιγάντιες πολυεθνικές εταιρίες έχουν αποκτήσει τον πλήρη έλεγχο στις συνθήκες του νέου κόσμου που έχουν κατασκευάσει"
Μάλλον το μέλλον δεν είναι και πολύ μακριά....για την ακρίβεια είναι ήδη εδώ.
Και αν δεν αλλάξει κάτι στη mindland σίγουρα θα χρειαστούμε κατασκόπους....
;-)
Μάλλον το μέλλον δεν είναι και πολύ μακριά....για την ακρίβεια είναι ήδη εδώ.
Και αν δεν αλλάξει κάτι στη mindland σίγουρα θα χρειαστούμε κατασκόπους....
;-)
Πέμπτη, 16 Μαΐου, 2013
Ο/Η Ανώνυμος είπε...Κιμμέριος