του Αχιλλέα
Ο Ντέιβιντ Γκέμελ ήταν ένας από τους ενδιαφέροντες συγγραφείς της επικής φανταστικής λογοτεχνίας και αποτελεί έναν από τους πολλούς συγγραφείς που αποτέλεσε, τρόπον τινά, γέφυρα μεταξύ των Τζ.Ρ.Ρ.Τόλκιν και του Τζο Αμπερκρόμπι. Μέσα από καλές fanstasy αφηγήσεις, όπου η ηρωική κοσμοθέαση της ζωής έχει πρωταγωνιστικό ρόλο, ο Γκέμελ συνδυάζει με έναν αξιοθαύμαστο τρόπο θέματα του Ρομαντισμού, της Παραδοσιοκρατίας, αλλά και της Χριστιανικής ηθικής. Στην καρδιά των έργων του Γκέμελ βρίσκεται το αρχέτυπο της Ιπποσύνης. Οι ήρωες των βιβλίων του συντάσσονται με το «Καλό», με οποιοδήποτε τίμημα. Πολλές φορές πληρώνοντας τις αποφάσεις τους με την ίδια τους την ζωή. Ο γνωστότερος ήρωας του Γκέμελ, ο παλαίμαχος Ντρας ο Θρύλος, είναι μία από αυτές τις μορφές. Στον φανταστικό κόσμο του Γκέμελ η μάχη ανάμεσα στο καλό και στο κακό έχει συνήθως και έντονες μεταφυσικές διαστάσεις.
Η ζωή του Ντέιβιντ Γκέμελ ήταν μια ανθρώπινη μαρτυρία της τεράστιας μετασχηματιστικής δύναμης της γενναιότητας. Γεννημένος στις 4 Αυγούστου του 1948, ο Γκέμελ αντιμετώπισε αντιξοότητες από την αρχή της ζωής του, μεγαλώνοντας ως το νόθο παιδί μίας ιδιαίτερης οικογένειας. Πέρασε όλη την νεανική ζωή του σε μια από τις πιο σκληρές περιοχές του δυτικού Λονδίνου. Ως νεαρός αντιμετώπισε την χλεύη και την σωματική κακοποίηση από άτομα λίγο μεγαλύτερα από αυτόν, αλλά βιώνει έντονα και την απουσία του βιολογικού του πατέρα. Όλα τα παραπάνω έκαναν τον Ντέιβιντ φοβικό και επιφυλακτικό προς τον έξω κόσμο. Ως μικρό αγόρι βίωσε την εσωστρέφεια ως μονόδρομο.
Ωστόσο, η πιο καθοριστική στιγμή στη ζωή του Γκέμελ ήρθε όταν συνάντησε τον πατριό του, τον Μπιλ Γούντφορντ. Ως νεαρό αγόρι, ο Γκέμελ βρήκε το αρχέτυπο του πατέρα στο πρόσωπο του Μπιλ. Ο μεγαλόσωμος πατριός του, ο οποίος ήταν και βετεράνος του Δευτέρου Παγκοσμίου Πολέμου, έκανε τον μικρό Ντέιβιντ να αισθανθεί ένα πρωτόγνωρο αίσθημα σταθερότητας μέσα σε μία γενικότερη κατάσταση αθεράπευτης ανασφάλειας που επικρατούσε παλαιότερα στην ζωή του. Τελικά, η παρέμβαση του Γούντφορντ σε ένα περιστατικό βίας απέναντι στον Γκέμελ θα τον ακολουθεί για πάντα. Με τον Γούντφορντ να έχει υπό την προστασία του τον Γκέμελ, ο συγγραφέας του Ντρας του Θρύλου έμαθε την αξία του να είναι κάποιος ανθεκτικός απέναντι στις αντιξοότητες της ζωής, αλλά και της απόλυτης ανάγκης του να στηρίζεται στις δικές του δυνάμεις. Στοιχεία τα οποία συναντάμε και σε όλες τις λογοτεχνικές του δημιουργίες. Ο Γούντφορτν ενέπνευσε στον Γκέμελ την αγάπη για την πυγμαχία και την σκληρή προπόνηση. Με αποτέλεσμα ο αρχικά φοβισμένος πιτσιρικάς να γίνει ένας σκληρός έφηβος και αργότερα πορτιέρης σε νυχτερινά κέντρα διασκέδασης.
Η επαφή του με την συγγραφή ξεκίνησε μέσω της δημοσιογραφίας. Ξεκίνησε να εργάζεται ως δημοσιογράφος και φωτορεπόρτερ σε έντυπα. Σταδιακά άρχισε να γράφει μυθιστροήματα επικής φανταστικής λογοτεχνίας. Η αντιμετώπιση των φόβων με θάρρος και αποφασιστικότητα έγινε το κέντρο της εργογραφίας του Γκέμελ. Πραγματικά, το αρχέτυπο του ήρωα, ο οποίος εάν και με εμφανή ελαττώματα καταλήγει να πράττει το καλό χωρίς καμία δεύτερη σκέψη, απηχούν τα μαθήματα ζωής που του μετέφερε ο πατριός του, η επίδραση του οποίου διαμόρφωσε την κοσμοθεωρία και τις λογοτεχνικές του ευαισθησίες. Οι πρώιμες εμπειρίες του Γκέμελ τον εμπνέουν έτσι ώστε να συντάσσεται με τους αδύναμους και τους καταπιεσμένους αυτής της ζωής, μία θεματική η οποία βρίσκεται σε όλα τα βιβλία του. Οι χαρακτήρες του, συχνά φορείς μικρών αναπηριών και με αρκετά ελαττώματα στον χαρακτήρα τους, αντιμετωπίζουν τις δυσκολίες της ζωής με αξιοπρέπεια, ενώ δείχνουν και αξιοσημείωτη αντοχή απέναντι σε δυσμενείς συνθήκες. Η χριστιανική πίστη του Γκέμελ παρείχε έναν ηθικό πυρήνα για τις ιστορίες του, των οποίων η θεματολογία κινείται γύρω από την τιμή, την θυσία και την λύτρωση. Η πίστη του στο ότι ο κόσμος υπάρχει καθώς είναι «καλός»[1] -μα πάντα λαμβάνοντας υπόψη το ότι έχει εκπέσει - δίνει στις αφηγήσεις του μια αίσθηση ελπίδας και αισιοδοξίας, ακόμη και κατά την διάρκεια των δυσκολιών των ηρώων του. Ουσιαστικά, η προσωπική διαδρομή του Γκέμελ αντικατοπτρίζει αυτήν των φανταστικών του πρωταγωνιστών: μια αναζήτηση ανώτερου νοήματος και σκοπού, σε έναν κόσμο γεμάτο κινδύνους και αβεβαιότητα. Μέσα από τα έργα του προσκαλεί τους αναγνώστες να ξεκινήσουν ένα ταξίδι αυτογνωσίας και υπέρβασης. Ένα ταξίδι «θελήσεως για δύναμη».
Δεν είναι τυχαίο το ότι στον κόσμο Ντρενάι υπάρχει μέχρι και ομάδα μοναχών-οπλιτών, οι οποίοι για να προστατεύσουν τον τρόπο ζωής τους ρίχνονται στην μάχη με τον αντίπαλο. Στο βιβλίο του Ντρας ο Θρύλος γίνεται αναφορά στους λεγόμενους «Τριάντα». Η δημιουργία των Τριάντα περιγράφεται στο βιβλίο Γουειλάντερ, όπου ένας ιερέας της «Πηγής» του Δημιουργού των Πάντων (ο αριστοτελικός θεός της σειράς Ντρενάι) ονόματι Δαρδαλίων, βρίσκεται τυχαία μαζί με τον πολεμιστή Γουειλάντερ. Στα βιβλία της σειράς Ντρενάι, οι ιερείς της Πηγής προορίζονται ως ιερείς της ειρήνης, έτσι ώστε να διαδώσουν το μήνυμα της αδελφικής αγάπης και λατρείας της «Πηγής». Κατά τη διάρκεια της ιστορίας, ο Δαρδαλίων σώζεται από τον Γουειλάντερ ο οποίος του διδάσκει ότι, μερικές φορές, οι άνθρωποι πρέπει να παλέψουν για να σώσουν όσους και όσα αγαπούν. Ο Δαρδαλίων καταλήγει να συγκεντρώσει άλλους είκοσι εννέα ιερείς με σκοπό να χρησιμοποιήσουν τις δυνάμεις τους για να πολεμήσουν εκείνους που συντάσσονται με το κακό στο σύμπαν του Ντρενάι, ιδρύοντας τον πρώτο «Ναό των Τριάντα» στην φανταστική πόλη Σκάρτα.[2]
Η μεταφυσική κοσμοθέαση του χριστιανισμού είναι αυτή η οποία εμπνέει τον Γκέμελ και αυτή η οποία βρίσκεται στην καρδιά των ιστοριών του. Στην ερώτηση δημοσιογράφου για το εάν υπάρχει ένα θρησκευτικό μοτίβο στα βιβλία του, ο ίδιος απάντησε, «Έχετε απόλυτο δίκιο. Όλα τα βιβλία μου εδράζονται στην θρησκευτικότητα. Στην πραγματικότητα είναι χριστιανικά βιβλία. Είμαι χριστιανός και έχω ορισμένες παγιωμένες αντιλήψεις για τον χριστιανισμό. Για παράδειγμα, ο Σέρμπιταρ, των Τριάντα, ρωτάει «Γιατί με έκαναν αρχηγό;». Ασφαλώς και αυτός έγινε ο αρχηγός, καθώς αυτός ήταν που έπρεπε να μεταβεί της σπουδαιότερης εσωτερικής αλλαγής. Η Βίβλος μας αναφέρει ότι, «Οι έσχατοι έσονται πρώτοι».[3] Η κληρονομιά του Ντέιβιντ Γκέμελ αποτελεί μία μαρτυρία της ανεξάντλητης δύναμης του ανθρώπινου πνεύματος, υπενθυμίζοντάς μας ότι μέσα σε κάθε έναν από εμάς ίσως κρύβεται ένας ήρωας ο οποίος μπορεί να εκκολαφθεί μόνον εάν εμείς το θελήσουμε.
Στο συγγραφικό έργο του Γκέμελ συνήθως δεν υπάρχει «βία για την βία», ή όπως έλεγε ο ίδιος «mindless savagery», αλλά ήρωες οι οποίοι εμπλέκονται σε μάχες με γνώμονα την δικαιοσύνη και την προστασία των αδυνάμων. Αυτή η διάκριση είναι σημαντική καθώς οι περισσότεροι ήρωες του Γκέμελ δεν παλεύουν για την επιβολή των εγωιστικών τους θέλω, αλλά επειδή δεν θα μπορούσαν να κάνουν κάτι διαφορετικό ακόμη κι εάν το ήθελαν. Ο «δαίμονάς» τους, όπως τον έχουμε συναντήσει στην αρχαία ελληνική γραμματεία, είναι αυτός που τους παρακινεί για να λειτουργούν ως θιασώτες της δικαιοσύνης. Ένα από τα κοινά όλων των ηρώων του Γκέμελ - είτε μιλάμε για τα υπέροχα Γουέστερν του, είτε για τις ιστορίες του που διαδραματίζονται στην ελληνική αρχαιότητα ή σε έναν από τους φανταστικούς του κόσμους (οι οποίοι είναι εμφανώς επηρεασμένοι από τον ευρωπαϊκό μεσαίωνα) - είναι οι μεγάλες ψυχικές αντοχές τους. Ο Γκέμελ έδειξε μεγάλο ενδιαφέρον για προσωπικότητες που δεν τα παρατούν όταν έρχονται αντιμέτωποι όχι μόνον με έναν προφανή κίνδυνο αλλά και με πιθανούς κινδύνους που μπορεί να προκύψουν ως απόρροια των πράξεων τους. Όπως είχε πει και ο ίδιος σε έναν άλλο συγγραφέα του φανταστικού κατά την διάρκεια της συζήτησής τους, «Η απάντηση στην ερώτηση «Ποιος άνθρωπος θεωρείται γενναίος;» είναι απλή, αυτός που κάνει γενναίες πράξεις».[4]
Μέσα από τις αφηγήσεις του Γκέμελ οι περιγραφές αρχαίων φρουρίων, μαγευτικών φυσικών τοπίων, και επικών μαχών μας καθιστούν ενεούς και μας προτρέπουν ως αναγνώστες να εμβαθύνουμε σε έναν κόσμο όπου ο ηρωισμός δεν έχει όρια. Στο αριστούργημα του Γκέμελ, Ντρας ο Θρύλος (Druss the Legend), όλα τα παραπάνω αποτελούν την ραχοκοκαλιά του έργου. Το μυθιστόρημα αφηγείται την επική πολιορκία του φρουρίου Ντρος Ντελνώχ από μια αδιάκοπη ορδή εισβολέων. Ανάμεσα στο χάος της μάχης ο Γκέμελ σκιαγραφεί την πολυπλοκότητα της ανθρώπινης φύσης, έχοντας δημιουργήσει χαρακτήρες όπου, πολύ περισσότερο του εξωτερικού εχθρού, πρέπει να αντιμετωπίσουν τον εσωτερικό εχθρό. Την αέναη μάχη εναντίον των εσωτερικών παθών. Με μεγαλύτερο αυτών, τον φόβο. Σημαντικό είναι να ειπωθεί ότι το κείμενο του Ντρας του Θρύλου γράφτηκε όσο ο Γκέμελ φοβόταν ότι μπορεί να έχει καρκίνο. Όσο περίμενέ τα αποτελέσματα της βιοψίας αποφάσισε να γράψει και την ιστορία του βιβλίου. Ο ίδιος γράφοντας σε κάποιον βαθμό αλληγορικά έδωσε τον ρόλο του πολυπληθή εχθρού που επιτίθεται στον καρκίνο, ο οποίος πολιορκεί το φρούριο – σώμα – του Γκέμελ. Οι ήρωες που υπερασπίζονται λυσσωδώς το φρούριο είναι οι ψυχικές αντοχές του συγγραφέα. Μάλιστα ο τολμηρός Γκέμελ είπε στον εαυτό του ότι σε περίπτωση που «νικούσε» ο καρκίνος, το φρούριο θα έπεφτε και θα έκλεινε το βιβλίο με όλους τους κεντρικούς πρωταγωνιστές νεκρούς. Σε περίπτωση όπου θα ζούσε, όπως και έγινε, το φρούριο δεν θα έπεφτε ποτέ στα χέρια του εχθρού.[5]
Ο Ντέιβιντ Γκέμελ δημιουργώντας αφηγήσεις που υπερβαίνουν την απλή ψυχαγωγία, προσέφερε στους αναγνώστες μια γεύση της αιώνιας αναζήτησης εννοιών όπως αυτές της «αλήθειας», της «ανδρείας» και της «δικαιοσύνης». Σε μια εποχή ρελατιβισμού και αβεβαιότητας, τα έργα του Γκέμελ λειτουργούν ως φάρος ελπίδας, υπενθυμίζοντάς μας τις αιώνιες αρετές που οδηγούν το ανθρώπινο πνεύμα για να πράξει «τα ωραία και μεγάλα έργα».[6] Ιδεολογικά θα μπορούσαμε να πούμε ότι προσέγγισε τις δικές μας θέσεις μέσω διαφορετικών διαδρομών. Έχει γραφτεί ότι ήταν υποστηρικτής της Θάτσερ και του Ρήγκαν. Η αλήθεια είναι ότι αποτέλεσε έναν σοσιαλιστή που στήριζε το Εργατικό Κόμμα της Βρετανίας κατά την μεταπολεμική περίοδο της κυρίαρχης σοσιαλδημοκρατίας. Ωστόσο δήλωνε ξεκάθαρα ότι υποστήριζε την επιβολή της θανατικής ποινής για τους χειρότερους κακοποιούς, γεγονός που τον έφερνε σε αντίθεση με τους περισσότερους απ' τους υπόλοιπους σοσιαλιστές της Βρετανίας. Όσον αφορά την Θάτσερ συμφώνησε με την επιλογή της να κάνει τον πόλεμο των Φώκλαντς. Δεν στήριξε ποτέ τις οικονομικές ή κοινωνικές νεοφιλελεύθερες ιδέες. Του άρεσε επίσης το πατριωτικό επικοινωνιακό ύφος του ρηγκανικού πολιτικού στρατοπέδου και καλλιτεχνικές εκφράσεις της αμερικανικής Νέας Δεξιάς, όπως οι ταινίες του Σταλόνε. Αν συνδέσουμε όλα τα παραπάνω, δηλαδή τον ρεφορμιστικό σοσιαλισμό, τη στήριξη μιας πολεμικής αναμέτρησης με εθνικό περιεχόμενο και τον καλλιτεχνικό λαϊκιστικό νεορομαντισμό ταινιών τύπου Ράμπο 1 και Κόμπρα, θα μπορούσαμε να πούμε με διάθεση λίγης χαλαρότητας ότι κάπου στο τέλος σχηματίζεται ένας ρομαντικά αντιδιαφωτιστικός εθνικιστικός σοσιαλισμός διαμορφωμένος όμως από διαφορετικές ατραπούς. Το μόνο που χαλάει την προοπτική είναι ότι ο Γκέμελ υπήρξε θιασώτης και των αντισοβιετικών κορωνών του Ρήγκαν, οι οποίες περιελάμβαναν αρκετό φιλελεύθερο ιμπεριαλισμό τύπου west way of life.
Δεν θα μπορούσα να ολοκληρώσω, βέβαια, το άρθρο χωρίς να κάνω αναφορά σε μία από τις αυτοβιογραφικές αφηγήσεις που είχε κάνει ο Γκέμελ στο «World Fantasy Convention» του Τέξας, τον Οκτώβριο του 2000. Ήταν μία από τις τελευταίες του δημόσιες εμφανίσεις πριν τον αιφνίδιο θάνατό του το 2006. Ο Ντέιβιντ ανοίχτηκε στο κοινό παρουσιάζοντας με τον δικό του, γλαφυρό τρόπο, γεγονότα από την ζωή του που αναφέρθηκαν στις πρώτες παραγράφους του άρθρου:
«Υπήρχε αυτό το αγόρι που ζούσε μέσα στον φόβο. Όχι μέσα στους φόβους της ενηλικίωσης αλλά μέσα στους τρομακτικούς και έντονους φόβους που μόνο ένα παιδί θα μπορούσε να βιώσει. Αυτό το αγόρι ήταν διαφορετικό από τα άλλα αγόρια που ζούσαν σε αυτή την οδό του Λονδίνου όπου μία βόμβα την είχε καταστρέψει κατά την διάρκεια του Δευτέρου Παγκοσμίου Πολέμου. Αυτό το αγόρι δεν είχε πατέρα. Και μερικά από τα άλλα παιδιά δεν είχαν πατέρα, αλλά η έλλειψη του πατέρα τους δεν ήταν εσκεμμένη. Ο πατέρας τους είχε πεθάνει στον πόλεμο. Ήταν ένας ήρωας. Η έλλειψη ενός πατέρα στην ζωή αυτού του αγοριού αποτέλεσε αντικείμενο κακόβουλων ψιθύρων από τους ενήλικες και ανοιχτού χλευασμού από τους συνομηλίκους του. Η μητέρα αυτού του αγοριού ήταν -όπως το αγόρι είχε ακούσει πολλές φορές- πόρνη. Ευτυχώς το αγόρι ήταν μόλις έξι ετών και δεν μπορούσε να κατανοήσει το τι σήμαινε η λέξη. Ούτως ή άλλως η λέξη ήταν λιγότερο επώδυνη από τα σωματικά ραπίσματα που την ακολουθούσαν. Τα περισσότερα χτυπήματα προέρχονταν από άλλα παιδιά, αλλά μερικές φορές τον χτυπούσαν και οι ενήλικες.
Ήταν όλα μπερδεμένα για αυτό το παιδί. Αυτό που ήξερε ήταν ότι, πριν βγει στα στενά δρομάκια και τα σοκάκια της γειτονιάς του, έπρεπε να κοιτάξει από τα παράθυρα του μικρού διαμερίσματος για να δει αν υπήρχαν άλλα παιδιά. Μόνο που δεν τους έβλεπε σαν παιδιά. Αλλά σας αντιπάλους, και τρόμαζε. Ο φόβος ήταν ο μόνιμος σύντροφός του. Ο φόβος είχε γίνει ένα με το είναι του. Η διαδρομή προς το σχολείο ήταν γεμάτη κινδύνους. Με την σειρά του το σκοτάδι της νύχτας έφερνε μαζί του τρομακτικά όνειρα. Η μητέρα του διάβαζε ιστορίες για ήρωες και προσπάθησε να τον ενθαρρύνει να υπερασπιστεί τον εαυτό του. Αλλά οι ιστορίες ήταν μόνο λέξεις και οι λέξεις δεν μπορούσαν να σταματήσουν τις μπουνιές, τις τσιμπιές και τα χαστούκια. Το αγόρι δεν ονειρευόταν ποτέ ήρωες όσο κοιμόταν. Όχι μέχρι την ημέρα που συνάντησε έναν.
Ήταν ένα φωτεινό, κρύο πρωινό και το αγόρι ακουμπούσε με την πλάτη σε έναν τοίχο. Ένα από τα παιδιά που του έκαναν τη ζωή δύσκολη έτρεξε κατά επάνω του, φωνάζοντας και χειρονομώντας. Το αγόρι -περισσότερο πανικόβλητο παρά θαρραλέο- τελικά τον χτύπησε, γρονθοκοπώντας τον στο πρόσωπο. Το άλλο παιδί έφυγε ουρλιάζοντας. Ο πατέρας του ήρθε τρέχοντας από το σπίτι. «Μικρό κάθαρμα!», φώναξε. Το αγόρι ξεκίνησε να τρέχει όσο πιο γρήγορα μπορούσε, αλλά κανένα εξάχρονο δεν μπορεί να ξεπεράσει στο τρέξιμο έναν ενήλικο άντρα. Μέσα σε λίγα λεπτά έπιασε το αγόρι από το γιακά, σηκώνοντάς το στον αέρα. Ακριβώς τότε μια τεράστια σκιά κάλυψε και τους δύο. Ο άντρας -που φαινόταν πολύ τρομακτικός λίγες στιγμές πριν- έμοιαζε τώρα μικροσκοπικός και ασήμαντος μπροστά στον άλλον άντρα που μόλις είχε παρουσιαστεί. Αυτός ο κολοσσός άπλωσε το χέρι και έπιασε τον άντρα που κυνηγούσε τον μικρό από το πουκάμισο, σπρώχνοντάς τον σε έναν τοίχο. Χαμηλόφωνα, με την απόλυτη έλλειψη συναισθήματος στην φωνή του να προκαλεί ανατριχίλα, ρώτησε, «Ξέρεις ποιος είμαι;». Ο άντρας που είχε κυνηγήσει το μικρό αγόρι έτρεμε. Ακόμη και το αγόρι μπορούσε να αισθανθεί τον τρομερό φόβο που πήγαζε από αυτόν. «Ξε…Ξε…Ξέρω ποιος είσαι Μπιλ. Φυσικά και ξέρω». «Ήξερες ότι έβγαινα ραντεβού με τη μητέρα αυτού του αγοριού;», «Θεέ και Κύριε... Ορκίζομαι ότι δεν το ήξερα, Μπιλ. Το ορκίζομαι στην ζωή της μάνας μου», «Τώρα το ξέρεις». Ο ενήλικος άντρας άφησε κάτω το ανήλικο αγόρι. Έφυγε με αργές κινήσεις μακριά από τον τοίχο και μετά εξαφανίστηκε παραπαίοντας.
Τότε ο γίγαντας έσκυψε πάνω από το αγόρι και άπλωσε το χέρι του που έμοιαζε μεγαλύτερο από ένα ολόκληρο τσαμπί μπανάνες, «Καλύτερα να γυρίσεις σπίτι, αγόρι μου», είπε. Ο κόσμος του αγοριού άλλαξε εκείνη την ημέρα. Άντρες σαν τον Μπιλ αλλάζουν τον κόσμο. Είναι τα καταφύγια, τα ασφαλή λιμάνια της παιδικής μας ηλικίας. Είναι τα τσοπανόσκυλα που κρατούν τους λύκους μακριά. Έχουν μια ενστικτώδη κατανόηση της φύσης των παιδιών που δεν την βρίσκεις στους λόγιους.
Δύο χρόνια αργότερα, ως πατριός μου, με θεράπευσε από τους εφιάλτες που έβλεπα με πρωταγωνιστές βρικόλακες που με κυνηγούσαν για να μου πιούν το αίμα. Η μητέρα μου είχε προσπαθήσει να μου εξηγήσει ότι ήταν απλώς εφιάλτες. Ότι δεν ήταν αληθινά όσα έβλεπα. Δεν λειτούργησε κάτι τέτοιο. Με πήγε σε μια παιδοψυχολόγο, που μου έδειξε φωτογραφίες, μου είπε ιστορίες, μου εξήγησε για τη γέννηση του μύθου και τον τρόπο που ο φόβος δημιουργούσε ψευδείς εικόνες στον νου κατά την διάρκεια της νύχτας. Ήταν πολύ ενδιαφέρον, αλλά δεν έκανε τίποτα για τους εφιάλτες μου. Ένα βράδυ ξύπνησα ουρλιάζοντας - βρίσκοντας τον Μπιλ να κάθεται δίπλα στο κρεβάτι μου - «Υπάρχει ένας βρικόλακας, μπαμπά. Προσπαθεί να μου πιεί το αίμα», «Το ξέρω, γιε μου», είπε με ήρεμη φωνή, «Το είδα». «Το είδες;» τον ρώτησα, «Ναι» ήταν η απάντηση. «Του έσπασα τον βρώμολαιμό του. Δεν θα ανεχτώ βρικόλακες στο σπίτι μου». Δεν είδα εφιάλτες με βρικόλακες ποτέ ξανά.
Χρόνια αργότερα, όταν έγραψα το πρώτο μου μυθιστόρημα, χρησιμοποίησα τον Μπιλ ως τον κεντρικό χαρακτήρα. Το όνομά του στο βιβλίο ήταν Ντρας ο Θρύλος. Ο Μπιλ εμφανίστηκε ξανά σε πολλά βιβλία μου, με πολλές διαφορετικές μορφές. Πάντα με ελαττώματα, αλλά πάντα γενναίος. Πριν από τρία χρόνια, σε ηλικία 82 ετών, ο Μπιλ έπεσε θύμα ληστείας στους δρόμους του Λονδίνου. Τρεις ληστές του έσπασαν το σαγόνι, τη μύτη και δύο από τα πλευρά του. Κατάφερε μετά από όλα αυτά να χτυπήσει κάποιον από αυτούς στο πηγούνι και να τον ρίξει στο έδαφος. Αυτός ήταν ο Μπιλ.
Τον περασμένο Απρίλιο πέθανε. Έγραψα το βιβλίο Ravenheart και τοποθέτησα τον Μπιλ ως τον πρωταγωνιστή. Ο Τζάιμ Γκράιμουτς, που περπατά στα υψίπεδα με γιγαντιαίους βηματισμούς, είναι ο φόρος τιμής μου στον Μπιλ και σε όλους εκείνους τους πατεράδες που αλλάζουν τον κόσμο και, τελικά, φεύγουν από την ζωή χωρίς φανφάρες. Που αφήνουν τον κόσμο λίγο φωτεινότερο από ότι ήταν. Άντρες που ξέρουν πως να αντιμετωπίζουν τους βρικόλακες»[7].
[1] http://www.imgap.gr/file1/AG-Pateres/AG%20KeimenoMetafrasi/PD/01.%20Genesis.htm, [2] https://davidgemmell.fandom.com/wiki/Thirty, [3] http://web.archive.org/web/20070519114511/http://www.deathwalker.co.uk/GCStan.htm [4] https://www.youtube.com/watch?v=m8cURK7z60c, [5] https://davidgemmell.fandom.com/wiki/Legend, [6] https://www.greek-language.gr/digitalResources/literature/tools/concordance/browse.html?cnd_id=9&text_id=651, [7] https://davidgemmell.fandom.com/wiki/Bill_Woodford
Σχόλια:
https://youtu.be/dm6XWZWrazg?si=xu6rdh7rGT8dJNDu
Ο Earendil είπε...Ένα όμορφο κείμενο για έναν μέχρι τώρα άγνωστο συγγραφέα σε μένα. Νιώθω πως στη σύγχρονη εποχή, η έλλειψη ζωντανών αντρικών προτύπων είναι το λιγότερο εμφανής, για αυτό κι είναι απίστευτα επίκαιρα όσα διάβασα. Μπράβο παιδιά!
Ο/Η Ανώνυμος είπε...Τι γίνεται με τα βιβλία του Γκέμελ στα ελληνικά; Θα κυκλοφορήσουν ξανά;
Η Φοιτητική Λέσχη Φανταστικής Λογοτεχνίας είπε...Είχαν κυκλοφορήσει από τις εκδόσεις Anubis την δεκαετία του 2000. Με την κρίση των μνημονίων οι εκδόσεις Anubis είχαν προβλήματα και αγοράστηκαν τελικά από άλλον επενδυτή. Η νέα ιδιοκτησία διατήρησε το όνομα και τα δικαιώματα των παλιών τίτλων. Κάποιους τους κυκλοφόρησε ξανά (βλ. Dune και τα βιβλία του Salvatore). Γκέμελ δεν έχουν επανακυκλοφορήσει απ'όσο γνωρίζουμε. Καλύτερα να απευθυνθείς σε αυτούς αν θες περαιτέρω. Στείλε ένα mail και ρώτα τους.
Ο/Η Ανώνυμος είπε...Ρε παιδιά γιατί η ελληνική βιβλιογραφία είναι τόσο φτωχή στο ρομαντικό πεδίο;Ψάχνοντας στα γρήγορα για βασικούς τίτλους των ανθρώπων που αποκαλείτε ως πατέρες της ιδεολογίας μας,βλέπω πως στους περισσότερους (Χέρντερ,Φίχτε,Ράσκιν κλπ) υπάρχουν από 0 έως 1-2 το πολύ ελληνικές μεταφράσεις!Θα αναγκαστούμε να θυμηθούμε τα αγγλικά μας να πούμε με την τρομακτική άγνοια των ελλήνων εκδοτών περί ρομαντισμού.Για "χώρο" δεν θα μιλήσω καλύτερα...
Η Φοιτητική Λέσχη Φανταστικής Λογοτεχνίας είπε...Για τους ευνόητους λόγους. Αλλά και γιατί επί σειρά ετών δεν υπήρχε κανένα εκδοτικό ενδιαφέρον για τους ανορθολογιστές, αντιδιαφωτιστες και ρομαντικούς πολιτικούς διανοητές.
Ή τους διαβάζεις στα αγγλικά ή περιμένεις να τους κυκλοφορήσουμε στα ελληνικά. Ο πρώτος εξ αυτών έρχεται εντός Μαίου.
Τι να μεταφράσει ο χώρος ρε ανώνυμε.Εδώ έχουμε εκδοτικούς οίκους(ο θεός να τους κάνει)που "μεταφράζουν" μέσω...google translate.Να γελάς και να κλαις μαζί...
Αδερφέ τις μεταφράσεις από google translate τις έχω δει και εγώ...δεν το πίστευα ρε φίλε. Μα δεν καταλάβαιναν ότι ούτε το ελληνικό κείμενο δεν έβγαζε νόημα; Γιατί να κάνουν κάτι τέτοιο; Για να βγει το βιβλίο για την τιμή των όπλων; Ποια είναι η λογική πίσω από αυτό;
Κάποτε ανεχόσασταν τον συγκεκριμένο (μαζί με την μεταφράστρια) ως τον νεο παράγοντα του χώρου με έπαρση πολύ μεγαλύτερη δεκα κασιδιαραίων. Δεν ασχολούσασταν όταν είχε επικοινωνία με την υπόγα των Αμπελοκήπων και ελάμβανε μακιαβελικές συμβουλές για να ηγηθεί στον χώρο. Πολλοί από εσάς είχατε και συναγωνιστικές χαιρετούρες και τον θεωρούσατε καλό παιδί. Τώρα που πλέον έχει αποσυρθεί θυμηθήκατε τις εκδόσεις του, τότε δεν τα ξέρατε.
Συγχαρητήρια για το θέμα, την προσέγγιση, την οπτική!
Ο Αχιλλέας είπε...Σε ευχαριστώ πολύ για τα καλά σου λόγια Earendil. Είναι ιδιαιτέρως ενθαρρυντικό να υπάρχουν άτομα τα οποία είναι ενεργά στην λογοτεχνία του φανταστικού (και στο Φανταστικό εν γένει) χωρίς να κάνουν «εκπτώσεις». Είναι γεγονός ότι η συντριπτική πλειοψηφία η οποία συμμετέχει στο Φανταστικό (σε οποιαδήποτε μορφή) στην πραγματικότητα το διαβάλει και το μισεί. Μισεί τις θρησκευτικές και πολιτικές πεποιθήσεις των συγγραφέων του, μισεί την στάση των κεντρικών ηρώων στα πονήματά τους, την οποία θεωρεί «τοξική» και «μάτσο» και προφανώς μισεί με μονομανία τον «φασισμό».
Υλιστές, άθεοι και Φιλελεύθεροι έχουν κατακλίσει την λογοτεχνία του Φανταστικού. Αλλά η ερώτηση παραμένει. Τι βρίσκουν σε αυτό; Πως γίνεται να μισείς την κοσμοθέαση των συγγραφέων αυτών των φανταστικών κόσμων, αλλά μέχρι και των ηρώων των ίδιων των βιβλίων, και ταυτόχρονα να δίνεις όλη την ενέργεια της ημέρας σου για να ασχολείσαι με αυτούς; Και φυσικά να «καταναλώνεις» όλα τα παραπάνω σαν να είναι ακόμη ένα «προϊόν». Ενήλικες άντρες (κάποιες φορές και κοντά στα σαράντα!) όπου αγοράζουν φτηνές πλαστικές φιγούρες για να «κοσμήσουν» το δωμάτιό τους.
Πραγματικά θα ήθελα να μπορούσα να δω την έκφραση του Τόλκιν όταν θα έβλεπε έναν «Tolkien fan» του 2024 με μία πλαστική φιγούρα του Άραγκορν στην βιβλιοθήκη του, ή κάποιον από τους μετά-μοντέρνους θιασώτες του φανταστικού να φορούν περούκες, παρόμοιες με αυτές του Σεφερλή, για να ντυθούν Elf ή σαν τον Μίθραντιρ σε conventions! Απίστευτες εικόνες! Μάλλον αυτό το θέαμα θα ήταν που θα σκότωνε τον Καθηγητή και όχι η προχωρημένη ηλικία του.
Προφανώς είναι συμπτώματα του μετά-μοντερνισμού όλα τα παραπάνω, αλλά για ποιο λόγο αυτοί οι άνθρωποι κακοποιούν μαζικά κάτι που εμείς αγαπάμε για αυτό που είναι και όχι για αυτό πού θα θέλαμε να είναι;
Ο Αχιλλέας είπε...Σε ευχαριστώ πολύ Southman! Θα είμαστε εδώ για όσο το επιτρέψει ο Θεός. Και μην δίνεις ιδιαίτερη σημασία στην λάσπη. Από όπου κι εάν προέρχεται. Κάθε άνθρωπος σε αυτή την ζωή λαμβάνει έναν ρόλο σύμφωνα με την Φύση του. Παίζουμε τον ρόλο μας (όπως τον εννοεί ο Επίκτητος) και αποχωρούμε από αυτή την ζωή, για να κριθούμε για την στάση μας και τις πράξεις μας στην επόμενη. «Έκαστος εφ' ω ετάχθη» Southman. Καλή συνέχεια και θα τα ξαναπούμε!
Ο David Gemmell ήταν ένας από τους συνεχιστές της μεγάλης παράδοσης του fantasy μέχρι τη δεκαετία του 2000. Gemmell, Salvatore και λοιποί της ίδιας γενιάς ήταν σαφώς κατώτεροι των ιερών τεράτων που προηγήθηκαν. Κοιτάξτε όμως τι έμεινε σήμερα. Να φανταστείτε ότι κάποτε θεωρούσα τον Gemmell δευτεροκλασάτο γιατί τον σύγκρινα με τον Tolkien και τον Moorcock. Συγκρίνοντάς τον με τους σημερινούς μοιάζει ισάξιος του Ομήρου.
Δυστυχώς συμφωνούμε. Και μάλιστα απολύτως.
Όντως συμφωνούμε. Και θα το πάω και ένα βήμα παραπέρα. Πλέον το fantasy έχει κατακλειστεί από epic σαπουνόπερες. Φανταστικοί κόσμοι όπου όλοι και όλα είναι «γκρι». Δεν υπάρχουν ανώτερα ιδεώδη, δεν βρίθει μεταφυσικής ο κόσμος, και το μοναδικό το οποίο υπάρχει είναι η επιβολή του ισχυρού στον ανίσχυρο. Δεν υπάρχει καλό και κακό. Υπάρχουν μόνον power politics. Μία τελείως φουκωική αντιμετώπιση της πραγματικότητας.
Παλαιότερα τα βιβλία ήταν διαμάντια. Tolkien, Burroughs, Howard, Moorcock και η λίστα συνεχίζεται, όπως πολύ σωστά λες, μέχρι και την αλλαγή της χιλιετίας. Υπάρχει κάτι παρόμοιο σήμερα με τον Martin να θεωρείται η αρχή και το τέλος της λογοτεχνίας του Φανταστικού; Είναι εμφανές από τα κείμενα των σημερινών «λογοτεχνών», ότι στην πραγματικότητα συμμετέχουν στο φανταστικό για να το διαβάλουν. Παρατηρείστε ότι σε οποιαδήποτε ιστορία αυτών των συγγραφέων, όπου διαδραματίζεται σε ένα φανταστικό ευρωπαϊκό μεσαίωνα, υπάρχουν μόνον ίντριγκες, δολοφονίες, κακοδαιμονία, αχαλίνωτη ενασχόληση με τα αφροδίσια και κάθε είδους κραιπάλη. Και δεν είναι ότι οι συγκεκριμένοι συγγραφείς παρουσιάζουν όλα τα παραπάνω επειδή θέλουν να μας δείξουν ότι «οι άνθρωποι ήταν πάντα ίδιοι». Είναι εμφανές ότι παρουσιάζουν αυτές τις εποχές με τέτοιο τρόπο έτσι ώστε στο τέλος της ημέρας ο μέσος άνθρωπος να θεωρήσει τον Φιλελευθερισμό (σε όλες του τις μορφές) ως το πιο ουμανιστικό και δικαιότερο όλων των συστημάτων και, ταυτόχρονα, ως τον μεγάλο «περιοριστή» της ανθρώπινης ροπής προς το κακό. Το σημερινό fantasy έχει καταλήξει να ξεπλένει τον Φιλελευθερισμό.
Δείτε το ίδιο και σε ταινίες όπου παράγονται στο Hollywood. Οποιαδήποτε ταινία πραγματεύεται τον μεσαίωνα είναι γυρισμένη με ένα, σχεδόν, γκρι/μπλε φίλτρο. Για τα περιεχόμενα αυτών των ταινιών ας μην πούμε πολλά. Οποιαδήποτε μορφή διακυβέρνησης, αλλά και ανθρώπινης επικοινωνίας, πριν τον Διαφωτισμό παρουσιάζεται ως κάτι το απάνθρωπο.
Και δύο χιουμοριστικές εικόνες για του λόγου το αληθές:
https://images-cdn.9gag.com/photo/awMKKAD_700b.jpg
https://img-9gag-fun.9cache.com/photo/a6Zwr42_460s.jpg
Η Φοιτητική Λέσχη Φανταστικής Λογοτεχνίας είπε..."Μην την βγάλετε και προμαρξιστική την επανάσταση των φιλελευθέρων. Με αυτό που έγραψε ο φίλος σου δείχνει ότι δεν μπορεί να φανταστεί το κίνημά σας έξω από το νεκροταφείο ηθικής, αισθητικής και αλήθειας του Διαφωτισμού."
Κατά πάσα πιθανότητα όλα αυτά τα άσχετα φιλοδιαφωτιστικά κόπυ πάστε να είναι οριακά κακοπροαίρετα (αν δεν είναι απολογούμαι εκ των προτέρων στον παραπάνω ανώνυμο), ωστόσο, σύμφωνα πάντα με την ορθόδοξη μαρξική μυθολογία (σοβιετική και δυτική), το (προθερμιδοριανό) 1789 θεωρούνταν όντως η ληξιαρχική πράξη γέννησης του ευρωπαικού εργατικού κινήματος και λογίζονταν ως το πρώτο επεισόδιο μια μακράς επαναστατικής εποχής που θα κατέληγε κατά τας γραφάς στην πανανθρώπινη ουτοπία.
Αλλά το ακόμα πιο σίγουρο είναι τόσο ο ίδιος ο Μαρξ όσο και οι μπολσεβίκοι του 17 έβλεπαν τους εαυτούς τους ως τους νόμιμους διαδόχους των Ιακωβίνων, ρητά ξεκάθαρα και απροκάλυπτα. Μια διαγώνια ανάγνωση της λενινιστικής ή ακόμα και σ/δκρατικής γραμματείας της εποχής πείθει και τον κάθε δύσπιστο. Συγκεκριμένα θεογονία του Μαρξισμού πήγαινε ως εξής: Ροβεσπιέρος---Μαρξ και Παρισινή Κομμούνα---Λένιν---Τρότσκι ή Στάλιν/Μαο ή ευρωκομμουνισμός.
Πρακτικά οι μόνοι εντός ευρύτερης αριστεράς που άρθρωσαν κριτικό λόγο στον Διαφωτισμό και τα φιλελεύθερα συμπαρομαρτούντα του ήταν οι... μεταπολεμικοί φρανκφουρταρινοί. Εγώ δεν γνωρίζω άλλη αριστερή/μαρξίζουσα τάση που να μην ειδωλοποιούσε άκριτα την Γαλλική επανάσταση και τον Διαφωτισμό. Ίσως μόνο σε επίπεδο προσωπικοτήτων (πχ Lion Feuchtwanger) μπορούμε να ανιχνεύσουμε ορισμένες αποχρώσεις σκεπτικισμού.
Ναι. Το θέμα είναι κάποτε να γίνει αντιληπτό τι συμβαίνει. Δεν ελπίζουμε ότι θα το πετύχει η Αριστερά. Στον σχολιαστή απευθυνόταν η απάντηση.
Ή αντιμετωπίζουμε, όχι μόνο τον καπιταλισμό αλλά και την φιλελεύθερη οικονομική και πολιτική θεωρία του με τον τρόπο που πρέπει ή θα βλέπουμε τους πολιτικούς χώρους της Αριστεράς από την μία και του εθνικισμού από την άλλη να γίνονται ουρές του φιλελεύθερου καπιταλισμού. Ο πρώτος στόχος πρέπει να είναι η ρίζα. Δηλαδή ο Διαφωτισμός. Αυτό χρειάζεται γερές αντοχές για να γίνει με την απαραίτητη σοβαρότητα
Ο/Η Ανώνυμος είπε...Ανήμερα της απελευθέρωσης της Σαϊγκόν (30-4-1975) επιμύθιον:
"Give me liberty or give me death!", μαθαίνουν στα δημοτικά των ΗΠΑ οι μαθητές τα λόγια του Πάτρικ Χένρι.
"Ελευθερία ή θάνατος!", μαθαίνουν τα Ελληνόπουλα.
Δούλος παύει να είναι αυτός που αψηφά τον φόβο του θανάτου, γράφει στη Φαινομενολογία του ο Χέγκελ.
Ο 19ος αιώνας ήταν απολύτως ξεκάθαρος: ελεύθερος είναι αυτός που δεν ανέχεται τη δουλεία και που προτιμά όχι φυσικά απλώς να πεθάνει αλλά και να σκοτώσει για να την ελευθερία του.
Ύστερα;
Ύστερα ήρθε η πλήρης αντιστροφή των αρχών των φιλελεύθερων επαναστάσεων που λέγεται (νέο)φιλελευθερισμός. "Οι κραυγές σου για ελευθερία είναι βίαιες και με φοβίζουν", λένε οι αφέντες. "Απειλούμαι", λένε τα τσιράκια τους. "Καταδικάζω τη βία", επαναλαμβάνουν τα παπαγαλάκια τους. Ύστερα ήρθε η πλήρης διαστρέβλωση 150 ετών συνείδησης της σχέσης της απελευθερωτικής βίας με την ανθρώπινη αξιοπρέπεια.
Για τις αρχές των ίδιων που ουρλιάζουν για "τρομοκρατία" (και) σήμερα, όποιος αποδέχεται παθητικά και αδιαμαρτύρητα τη δουλεία ΑΞΙΖΕΙ ΤΗ ΔΟΥΛΕΙΑ. Η αποδοχή της υποταγής ήταν, σε όλο τον 19ο αιώνα, τεκμήριο της νομιμότητάς της. Μην έχετε την παραμικρή ψευδαίσθηση ότι αυτό έχει αλλάξει στο ελάχιστο. Όποιος αποδέχεται την υποταγή του αποδεικνύει ότι την αξίζει. Και αυτό ζητούν πάντα οι αφέντες. Να υπογράψεις με την ανοχή σου την καταδίκη σου στην υποταγή.
Στο τέλος της υπόθεσης, τι λένε οι "αφέντες";
Λένε: Αν δεν ξεσηκωθείς, αποδεικνύεις ότι η δουλεία είναι η φυσική σου κατάσταση και σου ταιριάζει. Εμείς, που δεν είμαστε δούλοι, αποδείξαμε ότι είμαστε αφέντες σκοτώνοντας.
Αν ξεσηκωθείς, είσαι τρομοκράτης και πρέπει να παταχθείς ανελέητα.
Ε λοιπόν όχι. Σήμερα το λένε gaslighting, και ο δυτικός κόσμος το έχει τελειοποιήσει ως τεχνική από τότε που έπεσε να φάει τους Αϊτινούς επειδή τόλμησαν να πουν πως δικαιούνται ό,τι και οι Γάλλοι, επειδή ακριβώς είναι το ίδιο άνθρωποι με τους Γάλλους.
Όχι.
ΕΙΝΑΙ ΔΙΚΑΙΟ ΝΑ ΕΞΕΓΕΙΡΕΣΑΙ.
Συμφωνούμε. Αλλά υπό προϋποθέσεις. Επίσης, είμαστε ενάντια σε κάθε φιλελευθερισμό. Αρχικό, νεοφιλελεύθερο, διανεμητικό κλπ
"Ο πρώτος στόχος πρέπει να είναι η ρίζα. Δηλαδή ο Διαφωτισμός. Αυτό χρειάζεται γερές αντοχές για να γίνει με την απαραίτητη σοβαρότητα"
Πολύ σωστά, αλλά δεδομένου ότι η μαρξική κοσμοθεωρία έχει πρακτικά σταματήσει να αναπτύσσεται τουλάχιστον απ' τα 60s, μπορούμε εύκολα ως εξωτερικοί παρατηρητές να την απομονώσουμε και να την ανατμήσουμε στα εξ ων συνετέθη, ώστε τελικά να την ταξινομήσουμε τυπολογικά πάνω στον άξονα "διαφωτισμός-αντιδιαφωτισμός".
Τα συμπεράσματα λοιπόν αναφορικά με την γενεολογία του μαρξισμού είναι σαφή: Μαρξισμός χωρίς Ιακωβίνους και Γαλλική Επανάσταση δεν υπάρχει (επίσης δεν υπάρχει χωρίς Χέγκελ, Γκαίτε και Σλέγκελ, από την άλλη μεριά), εκτός και αν μιλάμε για κάτι άλλο. Δεν υπάρχει, κατ' αρχάς, σε επίπεδο συμβόλων και θεάματος (βλ κόκκινη σημαία, Μασσαλιώτιδα, συγκεκριμένη επαναστατική ρητορική). Αλλά δεν υπάρχει και σε επίπεδο ουσιαστικού ιδεολογικού περιεχομένου (ορθολογικό φαντασιακό, προοδευτική εσχατολογία). Ίσως μάλιστα η επιρροή της Γαλλικής Επανάσταση στο μαρξικό σύμπαν να είναι αποφασιστικότερη από ό,τι στον πάλαι ποτέ κλασικό φιλελευθερισμό (Μπένθαμ, Ρικάρντο, Μιλλ, Τοκβίλ), ο οποίος, ως φύσει (φιλο)αγγλοσαξονικός, παραδοσιακά αποστασιοποιούνταν από τις εξελίξεις στην ηπειρωτική Ευρώπη και έβλεπε να αμφιθυμία τα πάσης φύσεως ριζοσπαστικά προτάγματα.
Επομένως, ναι, κατά μία έννοια το 1789 είναι όντως ΚΑΙ "προμαρξιστική επανάσταση" (εκτός από πρωτοφιλελεύθερη), και σύμφωνα με το τυπικό αριστερό πεντηκοστάριο τιμάται ρητά ως η αφετηρία της επαναστατικής εποχής που θα οδηγούσε στην αναπόφευκτη απελευθέρωση της ανθρωπότητας. Βασικά, έπρεπε να φτάσουμε στο 1947 και στο "Dialectic of Enlightenment" των Χορκχάιμερ/Αντόρνο για να αρθρωθεί αριστερόστροφη κριτική σε πτυχές του Διαφωτισμού.
ΥΓ. Το θέμα το θεωρώ ανούσιο που δεν ενδιαφέρει και κανέναν εδώ που τα λέμε (και καλά κάνει και δεν ενδιαφέρει εν έτει 2024), απλώς οι περιπέτειες της Αριστεράς πάντα με ενδιέφεραν, εξού και η παρέμβαση.
Supplier συμφωνω με το υστερογραφο σου προσθετοντας οτι μπορει να βρεθουν πια στην ίδια πλευρα ανθρωποι με διαφορετικες διαδρομες και αποψεις για ιστορικα θεματα.Όσο για τον διαφωτισμο ,την αριστερα κλπ νομιζω οτι οποιος εχει μεγαλωσει με αριστερες που λεμε( αν σημαινει πια τιποτα) παραστασεις κ διαβασματα δεν δεχεται οτι η φιλελευθερη παγκοσμιοποιητες ειναι οι πολιτικοι απογονοι των επαναστατων του 1789.Προσωπικα λοιπον και εγω δεν θεωρω τον μακρον συνεχεια του Ροβεδπιερου ,ουτε τον κουλη συνεχεια του Σκουφα και του τσακάλωφ ,ουτε τον Μπαιντεν συνεχεια του Τζεφερσον.Νομιζω οτι ειναι το παραμυθι των συγχρονων φιλελε οτι υπηρχε ενα κινημα ο διαφωτισμος που εδωσε καποιες επαναστασεις και ωραιες διακηρυξεις και τουτοι εδω ειναι η συνεχεια τους.Εγω δεν ειμαι σιγουρος καν αν αυτο που λεμε διαφωτισμος ηταν συμπαγες κινημα ή ρευμα ιδεων ή απλα ενα παζλ αντικρουομενων πολλες φορες αποψεων που μετεπειτα τους κολληθηκε η ταμπελα.Ειχαν συνειδηση αυτοι που λεμε διαφωτιστες οτι ήταν διαφωτιστές; Δεν εχω τοσα διαβασματα οπως καποιοι εδω ,αλλα διατυπωνω μια γνωμη.Στον δε ελληνικο διαφωτισμο που λεμε εχουμε πανσπερμια αποψεων για σοβαρα θεματα τετοια που δεν ειμαι σιγουρος πως καποιος μπορει να ειναι φιλοδιαφωτιστης ή αντιδιαφωτιστης οταν δεν ειναι σαφες αν υπαρχει μια στιβαρη δεσμη αποψεων που να την ονομασουμε διαφωτισμό
Ο Σταμάτης είπε...Είναι θέση του Κονδύλη αυτή. Ότι δεν υπάρχει ένα ενιαίο μπλοκ Διαφωτιστών διανοητών και ότι υπάρχουν αποκλίσεις. Ισχύει σε κάποιο βαθμό. Αλλά εμείς εστιάζουμε σε ένα σημείο που όντως υπάρχει κοινότητα απόψεων των Διαφωτιστών. Σε κάποιες βασικές αρχές. Η θεωρία του κοινωνικού συμβολαίου και η ατομικιστική ανθρωπολογία. Η έμφαση στον ορθολογισμό, στον εμπειρισμό και ο εξοστρακισμός της φαντασίας και της μεταφυσικής. Υπάρχουν κάποιες ιδέες που είναι θεμελιώδεις για την ταυτότητα του διαφωτιστή διανοητή. Εκεί στέφεται η ρομαντική κριτική.
Σταμάτη καλώς έφερες στη κουβεντα τον Κονδύλη.Επισης με με λιγα λογια ξεκαθαρισες σε ποιες οψεις αυτου που λεμε διαφωτισμό εστιαζεται η ρομαντική κριτική.Νομιζω οτι καθε καλοπροαίρετος καταλαβαινει οτι απο αυτη τη σκοπια που περιεγραψες εχει βαση η ρομαντικη κριτικη στον διαφωτισμό.Αυτο που δεν ηταν σαφες σε μενα ηταν η σταση των ρομαντικων εναντι του παλαιου καθεστωτος και πιστευω σε πολλους άλλους με παρομοια πολιτικη καταγωγη και διαβασματα .Αποτελεσμα ειναι η προσληψη των ρομαντικών ως απολογητων αυτου που λεμε παλαιου καθεστωτος και όσων κακων εσερνε μαζι του.Νομιζω οτι σε αυτο το σημειο υπάρχει παρεξηγηση προφανώς λογω ελλειψης διαβάσματος και ισως καποιων παβλοφικων αντιδρασεων στο ακουσμα κάποιων όρων.Προσωπικα νομιζω οτι καταλαβαινω πια και εχω λιγοτερη συγχυση.
Ισχύει. Τα εκ των υστέρων κατασκευασμένα συστήματα ταξινόμησης -ειδικά όταν μιλάμε για απόλυτα δίπολα χωρίς ενδιάμεσες γκρίζες ζώνες- σπανίως έχουν καθολική χρησιμότητα και συχνά δεν λένε την πλήρη αλήθεια για το ποιοι είναι οι "καλοί/κακοί" της υπόθεσης.
Μάλλον στην ελληνική περίπτωση ο άξονας "διαφωτισμός vs αντιδιαφωτισμός" καθίσταται αδόκιμος και παραπλανητικός ή έστω έχει περιορισμένη ισχύ ως αξιολογικό εργαλείο των διαφόρων ρευμάτων και προσωπικοτήτων της εποχής. Από την μία οι λεγόμενες "αντιδιαφωτιστικές" δυνάμεις εξαντλούνταν σε μια μια τίμια, αλλά εθνικά ανεπαρκή, προσπάθεια επαναφοράς του παλαμικού ησυχασμού, ενώ από την άλλη έχεις τους προδρόμους της παλιγγενεσίας που αναφέρθηκαν. Εκτός αυτού ως ένα σημείο υπάρχει και έντονη αλληλοεπικάλυψη μεταξύ των δύο "πλευρών". Πχ Ευγένιος Βούλγαρης είχε άριστες σχέσεις με τον Αθανάσιο τον Πάριο, ενώ ως γνωστόν ο Ρήγας εκτιμούσε τον Νικόδημο τον Αγιορείτη και τους Κολλυβάδες, έφτιαχνε χάρτες του Άθωνος κτλ.
Συμφωνώ απόλυτα και στο ότι οι σύγχρονοι ακροκεντρώοι/φιλελέδες τραβάνε υλικό πιο πολύ από την αγγλοσαξονική νεωτερική παράδοση, την κλασική οικονομολογία, τους Άγγλους εμπειριστές, τους πουριτανούς του Κρόμγουελ κτλ, παρά ξέρω γω από τους Ιακωβίνους ή τις ηπειρωτικές επαναστάσεις του 1848.
Παρ' όλα αυτά, σχήματα όπως "Διαφωτισμός-Αντιδιαφωτισμός" ή περιοδολογήσεις τύπου "παράδοση-νεωτερικότητα-μετανεωτερικότητα" έχουν μεγαλύτερη χρησιμότητα από ό,τι το γνωστό political compass "Δεξιά-Αριστερά", το οποίο δεν εφαρμόζει πουθενά, εκτός ίσως από την κεντρική πολιτική σκηνή ορισμένων ευρωπαικών χωρών από τον μεσοπόλεμο μέχρι το 89. Δλδ ανοίγουν νέους δρόμους κατανόησης φαινομένων και ιστορικών γεγονότων που δεν μπορούν να κάνουν άλλα ερμηνευτικά μοτίβα.
Ο Σταμάτης είπε...Προφανώς είναι οι κανονιστικές αρχές του Διαφωτισμού που απορρίπτονται από τον Ρομαντισμό. Όχι όλες οι φιλοσοφικές του αρχές. Όμως η προμετωπίδα του Διαφωτισμού ήταν οι κανονιστικές του αρχές. Για αυτό ήταν δικαιολογημένη η επίθεση των ρομαντικών.
Παραθέτω ένα απόσπασμα του Berlin.
"Τα κεντρικά δόγματα των προοδευτικών γάλλων στοχαστών, όποιες κι αν ήταν οι διαφορές μεταξύ τους, βασίζονταν στην πεποίθηση […] ότι η ανθρώπινη φύση παρέμενε ως προς την ουσία της η ίδια σε όλους τους τόπους και τις εποχές· ότι οι τοπικές και ιστορικές παραλλαγές της ήταν ασήμαντες συγκρινόμενες προς τον σταθερό κεντρικό πυρήνα, με τους όρους του οποίου τα ανθρώπινα όντα προσδιορίζονται ως είδος […] ότι υπήρχαν ανθρώπινοι στόχοι καθολικού χαρακτήρα· ότι θα μπορούσε να κατασκευαστεί μια λογικά διαρθρωμένη δομή από νόμους και γενικεύσεις υποκείμενους στη λογική απόδειξη και την επαλήθευση, […].
Υπήρχε, περαιτέρω, η πεποίθηση ότι μέθοδοι παρόμοιοι με εκείνες της Νευτώνειας Φυσικής, η οποία είχε καταγάγει θριαμβευτική νίκη στο πεδίο της ύλης, μπορούσαν να εφαρμοστούν με την ίδια επιτυχία στη σφαίρα της ηθικής, της πολιτικής και των ανθρωπίνων σχέσεων εν γένει […] και η λογική απόρροια αυτού, ότι μόλις κάτι τέτοιο επιτυγχανόταν, θα σάρωνε στο διάβα του ανορθόλογα καταπιεστικά συστήματα και οικονομικές πολιτικές, η αντικατάσταση των οποίων από την κυριαρχία του Λόγου θα έσωζε τους ανθρώπους από την πολιτική και ηθική αδικία".
Ιsaiah Berlin, «Ο Αντιδιαφωτισμός», Κόντρα στο ρεύμα. Δοκίμια στην ιστορία των ιδεών, μτφ. Μαρία. Ν Καστανάρα, Scripta, Αθήνα 2003, σελ 79-80.
Σε αυτό το σημείο άρχισε η ρομαντική αντιδιαφωτιστική επίθεση και καλώς άρχισε. Προσοχή. Αναφέρομαι στην ρομαντική αντιδιαφωτιστική. Όχι στην αντιδιαφωτιστική γενικά (όπως αυτή της ορθόδοξης εκκλησίας που αναφέρει ο Supplier). Και η σκέτη αντιδαφωτιστική βαράει το συγκεκριμένο σημείο. Αλλά πάει και αλλού η βαλίτσα.
Ο/Η Ανώνυμος είπε...https://youtu.be/C1C9K6AHoxU?si=3rXHinswdQi2p-5C
Καταθέτω τον παραπάνω σύνδεσμο προς γνώση όλων. Προσέξτε την εμμονή του Λιάκου να υπάρξει έρευνα για το χεβυ μέταλ ως φυτώριο του νεοφασισμού
Υπήρξε πρόσφατη παρέμβαση σε προηγούμενη παρουσίαση του βιβλίου από τον Σταμάτη. Θα γραφτεί σχετικό άρθρο. Σε αυτή την εκδήλωση είπαν τίποτα για εμάς; Γιατί θέλει χρόνο προκειμένου να ακούσουμε όλες τις ομιλίες τον οποίο δεν έχουμε.
Μόλις είδα το σχόλιο με την παρουσίαση του βιβλίου. Απ' ότι είδα ήταν εκεί και ακαδημαϊκοί και δημοσιογράφοι όλοι του "δημοκρατικού τόξου". Από τον συμπαθή Κωτάκη μέχρι τον κύριο Λιάκο. Υποτίθεται ότι όλοι οι εκεί παρευρισκόμενοι «χτυπάνε» καθημερινά τα μνημόνια. Σωστά; Τουλάχιστον αυτό έχω δει σε αρκετές συνεντεύξεις ατόμων στην εκπομπή της συντονίστριας δημοσιογράφου. Γιατί τότε έχουν τέτοια μανία με τον Εθνικισμό; Τους ενοχλούν οι εκατό εθνικιστές σε όλη την Ελλάδα που χτυπάνε την Δεξιά εκατό φορές περισσότερο από οργανωμένα κόμματα της Αριστεράς; Τους ενδιαφέρει να υπάρξει αντιμνημονιακό μέτωπο όπως το 2011 ή τους ενδιαφέρει να καπελώσουν τον αντιμνημονιακό αγώνα όλοι οι υπόλοιποι πέραν των εθνικιστών; Όμως, παιδιά, με τους εθνικιστές στήθηκε το αντιμνημονιακό μέτωπο του 2011. Μην κρύβεστε πίσω από το δάκτυλο. Όταν είμαστε μπροστά στις διαδηλώσεις είναι καλά αλλά όταν πρέπει να εμφανιστούμε ως φορείς των ιδεών μας πρέπει να μας εξοστρακίσουν. Έτσι, μανταμίτσα Γιάμαλη;
Ο αρχικός ομιλητής γιατί είπε την γνωστή ατάκα περί (παραφράζω) «αγράμματων φασιστών»; Να δεχτώ ότι κανείς τους δεν είναι ιστορικός των ιδεών. Όμως ακαδημαϊκοί είναι. Τι στο διάολο; Τα ονόματα των συναδέλφων τους Berlin, Sternhell, Payne κλπ δεν τα έχουν ακούσει; Χέρντερ, Φίχτε, Σέλινγκ, Γκαίτε, Ράσκιν, Μπαρρές, Δραγούμης και η λίστα συνεχίζεται επ’άπειρον ήταν αναγνώσματα για λούμπεν «αγράμματους»; Τον Δραγούμη τον αναφέρει μάλιστα ως πρωτοφασίστα κάπου ο Λιάκος.
Αλλά θα μου πει κανείς όταν λέει κανείς τη λέξη εθνικισμός στην Ελλάδα το μυαλό πάει σε πολιτικά καρναβάλια όπως ο Πλεύρης. Εντάξει όμως ρε παιδιά. Εσείς ακαδημαϊκοί είστε. Έχετε γράψει τόσα κατά του εθνικιστικού χώρου, ακόμα και τώρα ψάχνετε τα αριστερά σας αντίδοτα ενταντίον του εθνικισμού. Πώς είναι δυνατόν να σας γεννά τέτοιο μίσος κάτι το οποίο ομολογείτε ότι αγνοείτε; Πώς είναι δυνατόν να θεωρείτε "θρίλερ" τον εθνικιστικό λόγο κύριε Λιάκο όταν αυτός έχει εκφραστεί από τον Χέρντερ, τον Φίχτε, τον Καρλάιλ και τόσους άλλους; Αν αυτοί είναι "θρίλερ" για εσάς, εσείς τι είστε για εμάς; Περνάει από το μυαλό σας;
Τι το ψάχνεις βρε Αχιλλέα. Οι άνθρωποι έκαναν ολόκληρη συζήτηση για το πως θα ξεχωρίσουν τον Βορίδη και τον Βελόπουλο από την "ταυτοτική δεξιά". Είναι ξεκάθαρο στο βίντεο πως πέραν του Λιάκου που έχει κάνει μια έρευνα -αλλά έχει ως τροχοπέδη τις ιδεοληψίες του- και τον Κοττάκη που έχει μια Χ επαφή με ανθρώπους του πατριωτικού χώρου, όλοι οι άλλοι δεν είχαν ιδέα πριν διαβάσουν το βιβλίο. Ίσα-ίσα φαίνεται πως δυσκολεύονται να ξεπεράσουν τα κλισέ για τον αγράμματο συνωμοσιολόγο ακροδεξιό, το Νίτσε ως πρόδρομο του φασισμού, τον Πλεύρη ως γενάρχη του νεοναζισμού στην Ελλάδα κ.ο.κ. Γενικά μιλούσαν λες και ανακάλυψαν κάποια μυστηριώδη νήσο με φυλές αγρίων και απόκοσμα τέρατα που κατά καιρούς κάνουν επιδρομές στη χώρα αυτών, των πολιτισμένων ανθρώπων.
Ο/Η Ανώνυμος είπε...Και όμως Αχιλλέα,έχω ακούσει "καθηγητή" πανεπιστημίου να αποκαλεί τον Φίχτε φιλελεύθερο.Μην νομίζεις ότι τους γνωρίζουν τους πατέρες της ιδέας μας.Και ακουστά να τους έχουν,τους αλλάζουν τα φώτα τόσο πολύ ώστε να μην παραδεχτούν ποτέ ότι ο εθνικισμός (ρομαντικός και αντιδιαφωτιστικος πάντα) έχει μεγάλους φιλόσοφους στην ιστορία του.
Δεν υπάρχει καμία σοβαρότητα Earendil. Καμία. Ούτε τα βασικά. Τόσα πραγματολογικά λάθη. Τόσο ισοπεδωτικός λόγος. Και θεωρούν την συμπεριφορά τους ως «φορέα πολιτισμού»; Αυτοί σχεδόν αφρίζανε. Και αυτό που μου έκανε πάντα φοβερή εντύπωση, ακόμη και στο Πανεπιστήμιο, ήταν το ότι σπουδαστές, καθηγητές κλπ. δεν φοβόντουσαν να κάνουν οποιοδήποτε λάθος που θα μπορούσε να τους εκθέσει. Προϋπέθεταν ότι είχαν δίκιο, άρα πως θα ήταν δυνατόν να κάνουν οποιοδήποτε λάθος; Και φυσικά αυτό δεν αποτελεί φαινόμενο της ελληνικής «intelligencia». Στο εξωτερικό τα πράγματα είναι χειρότερα.
Ανώνυμε προφανώς αυτό γίνεται εκ του πονηρού. Εάν υπήρχε μία τέτοια παραδοχή θα έπρεπε να καταρριφθεί η εικόνα του ημιαγράμματου, παράφρονα, «φασίστα» που διψάει για αίμα. Άραγε είναι όλα τα παραπάνω μορφές προβολής από, αριστερούς και δεξιούς, Φιλελεύθερους; Μήπως αυτοί αισθάνονται έτσι; Στο βιβλίο «Templars of the Proletariat» o Αλεξάντρ Ντούγκιν (ο οποίος δεν είναι κάτι το ιδιαίτερο ως διανοητής) είχε δώσει μία πολύ καλή πάσα. Είχε μιλήσει για ένα φαινόμενο που ο ίδιος είχε χαρακτηρίσει ως «ψυχοφασισμό». Είχε παρατηρήσει ότι στην Ρωσία της δεκαετίας του ‘90 όπου ο Φιλελευθερισμός έδειξε το χειρότερο και πιο στυγνό του πρόσωπο – με πράκτορες της CIA να μπαινοβγαίνουν στο προεδρικό μέγαρο ανερυθρίαστα – ότι σχεδόν όλοι οι, πουλημένοι, Ρώσοι πολιτικοί αποκαλούσαν όσους διαφωνούσαν μαζί τους «φασίστες». Για όλα τα προβλήματα της τότε Ρωσίας έφταιγε ο «φασισμός», και όποιος δεν ήθελε να πεθάνει σαν σκυλί στην μέση του δρόμου ήταν «φασίστας». Ο Ντούγκιν είχε γράψει τότε ότι οτιδήποτε καταπίεζαν ενδόμυχα οι Φιλελεύθεροι δυνάστες, το προέβαλαν στον λαό και στους πολιτικούς τους αντιπάλους με το περιτύλιγμα του «φασίστα». Ουσιαστικά η ψυχολογική θεωρία της «Σκιάς» του Γκουστάφ Γιούνγκ αλλά εφαρμοσμένη στην πολιτική πραγματικότητα. Είναι ενδιαφέρον ως concept εάν το σκεφτεί κανείς.
Ο Confederado είπε...Αχιλλέα συμφωνώ 100% με όσα ανέφερες για το colour grading όσον αφορά ταινίες που διαδραματίζονται στον μεσαίωνα. Η μόνη εξαίρεση σε αυτό, που γνωρίζω, είναι το kcd, ακόμα και το morrowind (oblivion και Skyrim δεν συγκρίνονται με το πρώτο) ακολουθεί αυτό το μοτίβο. Μάλιστα το kcd έχει δεχθεί και κρητικές για το ότι είναι υπερβολικά αυθεντικό μιας και δεν έχει μαύρους μέσα στο game 😂. Το ίδιο από ότι βλέπω θα γίνει και στο sequel που ανακοινώθηκε αλλά πάντα κρατάω μια πισινή για συνέχειες ενός επιτυχημένου indie. Μακάρι το kcd2 να παραμείνει πιστό και να απεικονίσει τον μεσαίωνα όπως το πρώτο.