Κάθε φορά που πέφτει στα χέρια μου κάποιο βιβλίο που ανήκει στο είδος του fantasy δεν μπορώ να μην θυμηθώ τα λόγια ενός εμβληματικού συγγραφέα του φανταστικού : «Αν στ’ αλήθεια ο άνθρωπος είναι ανίκανος να δημιουργήσει ζωντανά όντα από την ανόργανη ύλη, να υπνωτίσει τα ζώα του δάσους, να πετά από δένδρο σε δένδρο μαζί με τους πιθήκους, να εξερευνήσει τις ατμόσφαιρες της Αφροδίτης και τις ερήμους του Άρη [ όλα αυτά και πολλά άλλα ακόμη ], επιτρέψτε μας τουλάχιστον μέσα στην φαντασία μας να γίνουμε αυτόματες μάρτυρες αυτών των θαυμάτων και να ικανοποιήσουμε αυτή την ακατάσχετη επιθυμία, η οποία υπάρχει μέσα σε κάθε δραστήριο ανθρώπινο εγκέφαλο». Νομίζω πως τα λόγια αυτά υπονοούν όσα δικαιώνουν την ανθρώπινη ύπαρξη, μια έκφραση για ζωτική ελευθερία και μια βαθιά επιθυμία για εξερεύνηση, και ότι, αν είναι έτσι, τότε κάθε έργο φαντασίας δεν είναι ένα απλό λογοτεχνικό υποπροϊόν αλλά μια ουσιαστική ανθρώπινη ανάγκη.
Έτσι, υπό αυτό το πρίσμα, αναγκάζεται κανείς να εξετάσει με μεγαλύτερη προσοχή την γένεση και την σημασία αυτής της ιδιαίτερης πνευματικής λειτουργίας που αποκαλείται ‘‘φαντασία’’. Με το να κατασκευάζει φανταστικούς κόσμους ο άνθρωπος – και ιδιαίτερα ο σημερινός, της τεχνολογικής υπερβολής και του χοντροκομμένου υλισμού – εξακολουθεί να απολαμβάνει την ελευθερία του έναντι των εξωτερικών καταναγκασμών και των περιορισμών της πραγματικότητας, μια ελευθερία από την οποία στην πραγματικότητα έχει παραιτηθεί από καιρό. Επίσης, σκέφτομαι συχνά την αντιστοίχηση ανάμεσα στην δημιουργία του βασιλείου της φαντασίας και στην καθιέρωση των δασικών πάρκων, των φυσικών προστατευτικών δρυμών. Οι μεγάλοι, προστατευμένοι, φυσικοί δρυμοί διατηρούν εκείνη την παλαιά, παρθένα κατάσταση της πανίδας και της χλωρίδας, εκεί όπου όλα θρασομανούν και αναπτύσσονται όπως θέλουν, ακόμη και τα μη ωφέλιμα ή εχθρικά, τα οποία οι άνθρωποι με λύπη τους έχουν θυσιάσει και στερηθεί μπροστά στην αναγκαιότητα της σύγχρονης ζωής. Ένα τέτοιο προστατευτικό φυτώριο είναι και το λογοτεχνικό βασίλειο της φαντασίας.
Έτσι, υπό αυτό το πρίσμα, αναγκάζεται κανείς να εξετάσει με μεγαλύτερη προσοχή την γένεση και την σημασία αυτής της ιδιαίτερης πνευματικής λειτουργίας που αποκαλείται ‘‘φαντασία’’. Με το να κατασκευάζει φανταστικούς κόσμους ο άνθρωπος – και ιδιαίτερα ο σημερινός, της τεχνολογικής υπερβολής και του χοντροκομμένου υλισμού – εξακολουθεί να απολαμβάνει την ελευθερία του έναντι των εξωτερικών καταναγκασμών και των περιορισμών της πραγματικότητας, μια ελευθερία από την οποία στην πραγματικότητα έχει παραιτηθεί από καιρό. Επίσης, σκέφτομαι συχνά την αντιστοίχηση ανάμεσα στην δημιουργία του βασιλείου της φαντασίας και στην καθιέρωση των δασικών πάρκων, των φυσικών προστατευτικών δρυμών. Οι μεγάλοι, προστατευμένοι, φυσικοί δρυμοί διατηρούν εκείνη την παλαιά, παρθένα κατάσταση της πανίδας και της χλωρίδας, εκεί όπου όλα θρασομανούν και αναπτύσσονται όπως θέλουν, ακόμη και τα μη ωφέλιμα ή εχθρικά, τα οποία οι άνθρωποι με λύπη τους έχουν θυσιάσει και στερηθεί μπροστά στην αναγκαιότητα της σύγχρονης ζωής. Ένα τέτοιο προστατευτικό φυτώριο είναι και το λογοτεχνικό βασίλειο της φαντασίας.
''Η μυρωδιά των πεύκων έπνιγε την ανάσα του Σαλαθιήλ καθώς περπατούσε πίσω από τον Κάανθο. Τα νεκρά κλαδιά έσπαγαν κάτω από τα προσεκτικά βήματά τους. Μια γλυκιά ησυχία πλανιόταν στον αρωματισμένο αέρα. Ο Κάανθος προχωρούσε μπροστά, κάνοντας μικρούς ελιγμούς ανάμεσα στα λεπτά δένδρα. Είχαν μόλις μπει στα σκουροπράσινα δάση...'' (σελ.95)Ο Ελιέζερ είναι ένας κόσμος μυθικός, μακρινός και κρυμμένος. Εκεί κατοικεί ο νεαρός Σαλαθιήλ μαζί με τον γέρο πατέρα του, ξακουστό συγγραφέα και παραμυθά του κόσμου αυτού, στις παρυφές ενός μικρού βουνού, του όρους της Κυλλήνης. Η ζωή τους κυλάει ευχάριστα και ήσυχα, μέσα στην ομορφιά της φύσης, παρέα με τα μικρά ζώα του δάσους. Ο Ελιακείμ έχει φτιάξει μια ειδυλλιακή φωλιά για εκείνον και τον γιο του, τον οποίο κρατά μακριά από έγνοιες και περίπλοκες γνώσεις. Μέχρι που, ένα πρωινό σαν όλα τα άλλα, τα πάντα θα αλλάξουν : ο νεαρός Σαλαθιήλ θα βρει το φρικτό κουφάρι του πατέρα του πεσμένο στην βάση μιας βελανιδιάς.
Ο θάνατος του Ελιακείμ, του ξακουστού παραμυθά του Ελιέζερ, θα ανατρέψει τα πάντα στην ζωή του Σαλαθιήλ. Ο πληγωμένος γιος θα ξεκινήσει ένα ταξίδι εκδίκησης με σκοπό να ανακαλύψει τον δολοφόνο. Σε αυτή του την περιπέτεια θα τον συντροφέψουν δύο παλιοί φίλοι του πατέρα του, ο Ξάνθος, ένα πλάσμα επιβλητικό, μοναδικό στο είδος του, με κεφαλή λέοντα και σώμα αλόγου, και ο ξεπεσμένος πολεμιστής Κάανθος που γρήγορα θα ξαναβρεί τον παλιό εαυτό του. Καθώς ο τρόπος του θανάτου φαίνεται υπερφυσικός και επειδή οι Μέγιστοι Θεοί, που κάποτε κινούνταν μέσα σε αυτόν τον κόσμο, τον έχουν πια εγκαταλείψει, τα μοναδικά πλάσματα που οι τρεις ήρωες πιστεύουν ότι μπορούν να τους βοηθήσουν είναι οι τέσσερις ξεχασμένες νύμφες, που βρίσκονται κρυμμένες σε διαφορετικά σημεία η καθεμιά. Έτσι, ξεκινά ένα καταπληκτικό και επώδυνο ταξίδι για την συντροφιά, που στην πορεία θα εμπλουτιστεί και με άλλα πρόσωπα, μέσα στον θαυμαστό, επικίνδυνο, παρακμιακό και όλο εκπλήξεις κόσμο του Ελιέζερ.Και έτσι ξεκινά η υπόθεση στο πρώτο βιβλίο – πρώτο μέρος μια τριλογίας, όπως διαβάζουμε στο οπισθόφυλλο – του Τζώρτζη Ελευθερόπουλου ‘‘Η εκδίκηση του Σαλαθιήλ’’ (εκδ. Κλειδάριθμος). Ο συγγραφέας φαίνεται πως έχει μελετήσει πολύ τον κόσμο του, στην ατμόσφαιρα του οποίου καταφέρνει να μας εισάγει πολύ επιτυχημένα. Ο Ελιέζερ είναι ένας κόσμος πολύχρωμος, με την δική του χλωρίδα και πανίδα, με τις δικές του ιδιαίτερες πολιτείες. Ταυτόχρονα οι ήρωές του είναι εξατομικευμένοι, συμπαθείς, με ιδιαίτερα χαρακτηριστικά ο καθένας και δική του φωνή. Η αφήγηση κυλά άνετα και φυσικά, άλλοτε με έντονες ατμοσφαιρικές αποχρώσεις και άλλοτε αναπλάθοντας ζωντανά και σπαρταριστά γεγονότα. Τα δυνατά χαρακτηριστικά του βιβλίου είναι κυρίως δύο.
Πρώτα, είναι ο ίδιος ο φανταστικός κόσμος έτσι όπως παρουσιάζεται στον αναγνώστη. Καθώς η ανάγκη του Σαλαθιήλ για απαντήσεις και απονομή δικαιοσύνης τον σπρώχνει στον δρόμο της αναζήτησης, έχουμε την ευκαιρία να παρακολουθήσουμε σταδιακά το ξεδίπλωμα των διαφόρων πόλεων και του φυσικού τοπίου του Ελιέζερ. Έτσι, καθώς ο αναγνώστης παρακολουθεί την γοργή εξέλιξη των γεγονότων, αποξεχνιέται από την γοητεία μιας αφήγησης που περιλαμβάνει την Ερμ, την εμπορική πόλη με το μεγάλο λιμάνι και τα μελανά παλάτια, την Τορ, την Πόλη των Τρελών, που όποιος την επισκέπτεται καταβάλλεται από την παρακμή και τις ψευδαισθήσεις της, τα Σκουροπράσινα Δάση με τις φυλές και τα πλάσματά τους, τους ανάποδους καταρράκτες του Ιζ, όπου οι νόμοι της φύσης καταργούνται, την Εν-Δη, την πόλη των άπληστων επιστημόνων που με τα μάγια και τα ξόρκια τους προσπαθούν να φτάσουν στο δεύτερο Φεγγάρι, την ακρογιαλιά της Σκέψης και τα Νησιά των Συμβόλων, και πολλές ακόμη τοποθεσίες.Έπειτα, ιδιαίτερη είναι η γλώσσα που χρησιμοποιεί ο Ελευθερόπουλος. Έχοντας συνείδηση ότι ξεκινά να αφηγηθεί ένα έπος, φροντίζει να εμπλουτίσει την γλώσσα του και με στοιχεία αντίστοιχα, προσδίδοντας ένα ιδιαίτερο ηχόχρωμα στην αφήγηση, που καταφέρνει τελικά να πετύχει τον σκοπό της: να απομακρύνει τον αναγνώστη από το οικείο και να τον βυθίσει στο διαφορετικό, το απόμακρο και το μαγικό. Θα μπορούσαμε να πούμε ότι ‘‘Η εκδίκηση του Σαλαθιήλ’’ δεν είναι η σύγχρονη αφήγηση μιας επικής ιστορίας, αλλά μια επική ιστορία ενός μακρινού κόσμου που φτάνει στο σήμερα μέσα από την πειστική φωνή ενός παλαιού βάρδου.
Αναζητώντας αδυναμίες, σε αυτό το πρώτο βιβλίο του συγγραφέα, θα μπορούσαμε ίσως να σταθούμε στην έλλειψη κάποιας περίτεχνης πλοκής, που να μπορεί να μας παρασύρει σε περισσότερα επεισόδια και σε πιο πολλές συγκρούσεις. ‘‘Η εκδίκηση του Σαλαθιήλ’’ χαρακτηρίζεται περισσότερο από το ξεδίπλωμα ενός κόσμου και από την αφηγηματική άνεση και ιδιαιτερότητα του συγγραφέα της. Τέλος, δεν διέφυγε της προσοχή μας η έλλειψη ενός χάρτη του κόσμου του Ελιέζερ, όπως συνηθίζεται σε βιβλία του είδους. Ο Ελιέζερ είναι ένας πολύ ιδιαίτερος κόσμος, πλούσια χαρτογραφημένος και μελετημένος από τον συγγραφέα, έτσι η παρουσία ενός χάρτη, πέρα από την χρηστική του αξία, θα ήταν ένα ακόμη γοητευτικό στοιχείο στο βιβλίο.Σε τελική αποτίμησή, όμως, ‘‘Η Εκδίκηση του Σαλαθιήλ’’ αποτελεί μία ενδιαφέρουσα, αξιόλογη εκκίνηση ενός συγγραφέα του φανταστικού ο οποίος πιστεύουμε ότι έχει να μας δώσει αρκετά ακόμη καλά δείγματα δουλειάς στο μέλλον.
Δημήτρης Αργασταράς, ε. μέλος Φ.ΛΕ.ΦΑ.ΛΟ.
- Σχόλια σε αυτή την ανάρτηση :Ο/Η PALADIN είπε...Χμ... ενδιαφέρον βιβλίο σύμφωνα με τον Δημήτρη...
Επίσης ενδιαφέρον ο τίτλος του και ειδικότερα το όνομα του πρωταγωνιστή....
Τετάρτη, 04 Απρίλιος, 2012
Ο/Η Σταμάτης Μαμούτος είπε...
Το μόνο που έχω να συμπληρώσω είναι ότι δεν θα πρέπει να ξεχνάμε πως η φαντασία για τους ρομαντικούς δεν αποτελεί μόνο δύναμη αναδιάταξης των σχημάτων της πραγματικότητας που οδηγεί σε αμόλυντους από την υλική εμπειρία της Νεωτερικότητας πνευματικούς κόσμους, αλλά και δύναμη Υπέρβασης. Δύναμη Ανατροπής..
Τετάρτη, 04 Απρίλιος, 2012
Ο/Η Χάρης Παπαϊωάννου είπε...
Ωραίος ο λογοτεχνικός ρομαντικός και ζήτω το fantasy! Αλλά θα πρέπει να δοεθί έμφαση και στον πολιτικό ρομαντισμό, σιγά-σιγά.
Τετάρτη, 04 Απρίλιος, 2012
Ο/Η Γιάννης Παπαδημητρόπουλος είπε...
Ακούγεται αρκετά ενδιαφέρον το πόνημα και εμπιστεύομαι το λογοτεχνικό αισθητήριο του Δημήτρη.
Θα ήθελα και εγώ όπως ο Paladin να σταθώ στο ότι τα ονόματα των προσώπων είναι είτε εβραικά είτε ελληνικά. Θα με ενδιέφερε να ακούσω από το συγγραφέα το λόγο για αυτό το, κατά τα άλλα πρωτότυπο, γεγονός. Συνήθως στα έργα του φανταστικού, ακόμα και στα ελληνικά, τα ονόματα των προσώπων και των τόπων έχουν μια σκανδιναβική ή μεσαιωνική αγγλική χροιά, ή είναι συγκεντώσεις γραμμάτων χωρίς λογική, σαν να βγήκαν από τυχαίο ανακάτεμα των γραμμάτων του Scrabble, με τον αναγνώστη να δυσκολεύεται να τα προφέρει. Να σημειώσω εδώ οτι τα εβραικά ονόματα που τελειώνουν σε -ιηλ στην ελληνική εκδοχή τους (και -el στην αγγλική) ανήκουν σχεδόν πάντα σε αγγέλους ή σε δαίμονες.
Παρασκευή, 06 Απρίλιος, 2012
Ο/Η Τζώρτζης Ελευθερόπουλος είπε...
Αγαπητοί αναγνώστες, μόλις τώρα είδα τα σχόλια και θα απαντήσω με λίγα λόγια:
Δυο είναι οι βασικοί λόγοι που επέλεξα Εβραϊκά ονόματα για τους δυο κύριους χαρακτήρες του βιβλίου. Ο πρώτος έχει να κάνει με την εξωτική χροιά που τούτα παρουσιάζουν. Όπως πολύ σωστά επισημάνατε, στην κλασσική μυθολογία του φανταστικού παρατηρούμε σκανδιναβικές επιρροές στην έμπνευση ή/και προφορά των ονομάτων. Δεν ήθελα να το αναπαράγω αυτό. Επίσης, θεώρησα πολύ χρήσιμο να εκμεταλλευτώ το μεγάλο πλούτο της αρχαιοελληνικής μυθολογίας. Ο δεύτερος λόγος έχει να κάνει με τη σημασία των συγκεκριμένων ονομάτων. Σαλαθιήλ σημαίνει 'ρώτησα τον Θεό' (για να γεννηθεί αυτό το παιδί). Το όνομα Ελιακείμ έχει(στα Εβραϊκά πάντα) διάφορες ερμηνείες. Αυτές που μ' ενδιαφέρουν εμένα είναι οι εξής: 1) Ο Θεός είναι γιατί, και 2) Μεγαλωμένος απ' τον Θεό. Όπως υποπτεύεστε, δεν έχουν επιλεγεί τυχαία και στα επόμενα βιβλία το νόημα πίσω απ' τα ονόματα θα αναδυθεί ξάστερα μέσα απ' το πέρασμα της ιστορίας του κόσμου του Ελιέζερ.
Τέλος, θα ήθελα να προσθέσω, πως η συντριπτική πλειοψηφία των ονομάτων και τοπωνυμίων του βιβλίου δεν είναι τυχαία. Στις πιο απλοϊκές περιπτώσεις, όπως αυτή των Νυμφών, καταπιάνομαι είτε με αναγραμματισμούς, είτε με ακρωτηριασμούς ονομάτων προσφιλών μου προσώπων και τόπων. Με άλλα λόγια, πρόκειται για κάτι σαν inside joke του στενότερου κοινωνικού μου κύκλου. Για παράδειγμα, η Τορ, η Πόλη των Τρελών, έχει ονομαστεί προς τιμή ενός Underground στεκιού που βρίσκεται στο Γκάζι, και λεγόταν Κ-44 πριν αλλάξει διεύθυνση και όνομα. Σήμερα το συναντάς με την ονομασία 'Τώρα'. *(Τώρα=Τωρ=Τορ)
Με εκτίμηση, Τζώρτζης Ελευθερόπουλος
Παρασκευή, 06 Απρίλιος, 2012
Ο/Η Γιάννης Παπαδημητρόπουλος είπε...
Αγαπητέ κ. Ελευθερόπουλε
Σας ευχαριστώ για την απάντησή σας σχετικά με την επιλογή των ονομάτων των ηρώων σας, την οποία βρίσκω πολύ σωστή από δημιουργικής πλευράς. Το όνομα είναι ένα πολύ σημαντικό στοιχείο κάθε λογοτεχνικού χαρακτήρα αλλά και κάθε πραγματικού ανθρώπου ή τόπου, γιατί κουβαλάει ιστορία, αντιλήψεις της κοινωνικής και εθνοτικής του ομάδας, αλλά ακόμα και στοιχεία της προσωπικότητάς του. Δεκάδες πολιτισμοί πίστευαν οτι το όνομα ενός ανθρώπου απόκαλύπτει το χαρακτήρα του ή ακόμα και το πεπρωμένο του.
Κάποιοι πίστευαν ακόμα και οτι η γνώση του ονόματος έδινε δύναμη σε κάποιον επί του φέροντος όπως π.χ. οι Αρχαίοι Αιγύπτιοι που έκρυβαν το πραγματικό τους όνομα και υιοθετούσαν ένα άλλο για να είναι γνωστοί με αυτό στην κοινωνία.
Συγχαρητήρια για τη δημιουργικότητά σας που οδήγησε στη δημιουργία ενός ολόκληρου φανταστικού σύμπαντος (μιλάω ως ερασιτέχνης που βρίσκεται εδώ και χρόνια στη διαδικασία δημιουργίας ενός, αλλά προσπαθεί να ξεπεράσει κραυγαλέες ομοιότητες με τις βασικές επιρροές του!). Καλοτάξιδο.
Σάββατο, 07 Απρίλιος, 2012
Ο/Η Ανώνυμος είπε...
Ενδιαφέρον! Εύχομαι καλή συνέχεια στο συγγραφέα με τα υπόλοιπα βιβλία της σειράς. Κατά τ' άλλα: ΕL GRINGO!!!!
Κιμμέριος
Σάββατο, 07 Απρίλιος, 2012
Ο/Η Δημήτρης Αργασταράς είπε...
Ενδιαφέρον που τα σχόλια κινήθηκαν στο επίπεδο των βαθύτερων συμβολισμών. Πράγματι, κατά την διάρκεια της ανάγνωσης μου δημιουργήθηκε, αν και ακαθόριστα, μια τέτοια αίσθηση και με έκανε να αναρωτηθώ αν υπήρχε κάποια τέτοια.. υπόγεια πρόθεση από την πλευρά του συγγραφέα.
Κάποια στιγμή, πιο συγκεκριμένα, ιδιαίτερη εντύπωση μου έκανε ένα σημείο. Ο τρόπος της πρώτης εμφάνισης του λεοντόμορφου Ξάνθου... γιατί, όπως διάβασα κάπου αλλού εκείνες τις μέρες, παρόμοιος είναι ό τρόπος της εμφάνισης του Άσλαν στην Νάρνια του Lewis (όχι ακριβώς ίδιος, αλλά με τρόπο παρόμοιο, που εκεί όμως υποκρύπτει συμβολική/μυστικιστική πρόθεση). Αναρωτήθηκα αν αυτό συνέβαινε σκόπιμα από τον συγγραφέα ή ήταν απλώς αποτέλεσμα υποσυνείδητης, δημιουργικά αναπλασμένης, επιρροής.
Παλαιότεροι, κλασσικοί συγγραφείς του είδους (όπως ο Μάχεν, ο Λιούις, ο Λάβκραφτ) είχαν δεχθεί τέτοιες συμβολικές/μυστικιστικές επιρροές και τις περνούσαν στα έργα τους. Ίσως θα ήταν ενδιαφέρον και στις μέρες μας, το λιοντάρι π.χ., να μην χρησιμοποιείται/εμφανίζεται ασυνείδητα και τεχνικά, αλλά εις γνώσιν του.. μυστικού συμβολισμού του...
Κυριακή, 08 Απρίλιος, 2012
Ο/Η Τζώρτζης Ελευθερόπουλος είπε...
Έχω αγαπήσει τόσο τον Λάβκραφτ, που ακόμα δεν μπορώ να ξεχωρίσω/διακρίνω και το ανάλογο μέγεθος της επιρροής του στα γραπτά μου. Όσον αφορά την είσοδο του λεοντόμορφου Ξάνθου στην ιστορία, του λεγόμενου κάποιες φορές ''σοφού κτήνους'', δε διαθέτει κάποιο μυστικό συμβολισμό, αλλά σαφώς αυτά που κρύβονται στην καρδιά του όρους της Κυλλήνης, αποτελούν έναν απ' τους βασικούς άξονες-βασανιστικά ερωτήματα, γύρω απ' τους οποίους ξετυλίγεται η πλοκή του δεύτερου βιβλίου.
Τζώρτζης Ελευθερόπουλος
Δευτέρα, 09 Απρίλιος, 2012
Τζώρτζης Ελευθερόπουλος
Δευτέρα, 09 Απρίλιος, 2012