Συνέντευξη με τον συγγραφέα Μ. Αντωνόπουλο μέρος α'

Δεν θα ξεχάσω την ημέρα που, όντας φοιτητής, ένας φίλος ήρθε με μια λίστα Α4 η οποία περιελάμβανε βιβλία που εκτιμούσε ότι θα μου αρέσουν. Μεταξύ άλλων η τριλογία της "Υπερβορέας" και το "Ούλτιμους Βορεάλις". Κάποια χρόνια αργότερα, και έχοντας πλέον αγοράσει σχεδόν όλα εκείνα τα βιβλία της λίστας, έτυχε να συναντηθώ με τον δημιουργό των προαναφερθέντων έργων. Η συνέντευξη αυτή αποτελεί για τον γράφοντα το επιστέγασμα μιας καλής φιλίας που γεννήθηκε από τότε, καθώς και ιδιαίτερη τιμή και χαρά. Ο λόγος ανήκει στον Μιχάλη Αντωνόπουλο.

Στον Χρήστο Κ. που μου τον πρότεινε.

Ζέφυρος
 
Ερωτήσεις Ζέφυρου

Θα ήθελα να ξεκινήσουμε από τα πιο πρόσφατα και να πάμε στα παλαιότερα. Μιλήστε μας για το τελευταίο σας πόνημα, το οποίο επιγράφεται «Οι Πηγές του Χρόνου». Ποιο είναι το θέμα του; Τι πραγματεύεται; Ποιοι είναι οι βασικοί άξονες πίσω από τη δημιουργία του;

Θα με διευκόλυνε ν’ αρχίσω από τα πρώτα και, ως λογική συνέπεια, να φτάσουμε στα πλέον πρόσφατα. Ο λόγος, απλός. Η τριλογία της Υπερβορέας (σύμφωνοι, Υπερβορεία είναι πιο δόκιμος όρος, όμως…) ήταν μια προσπάθεια συνέχισης των «Στα βουνά της τρέλας» του Χ.Φ. Λάβκραφτ και της «Αφήγησης του Άρθουρ Γκόρντον Πυμ» του Ε. Α. Πόε. Από αυτή την αφετηρία προέκυψαν όλα. Όσα δεν χωρούσαν σε ένα βιβλίο.

Με δυσκολεύεις, αλεπού Απόστολε, και θα σου το αποδείξω, φίλε μου, μ’ ένα απλό παράδειγμα. Δοκίμασε να μετρήσεις από το 1 έως το 100, αρχίζοντας από το 2 και συνεχίζοντας ανά δύο. Δηλαδή 2… 4… 6… 8 κ.τ.λ. Πανεύκολο, θα διαπιστώσεις! Τώρα κάνε το ανάποδο, από το 100 στο 2, ανά δύο. Δηλαδή 100… 98… 96…. κ.τ.λ. Αν το καταφέρεις χωρίς να δυσκολευτείς, ή έστω να καθυστερήσεις χρονικά, εύγε σου! Προσωπικά, είμαι βέβαιος, αυτή η αναστροφή της φυσιολογικής ροής της σκέψης θα σε ταλαιπωρήσει, το έχω κάνει και ξέρω τι λέω.

Μα…  Επιταγαί Αποστόλου και οι κύνες εν δεσμώ εισίν!

Αφού λοιπόν τακτοποίησα, τις (απολαυστικές, πρέπει να σου ομολογήσω) ενασχολήσεις με την Ιστορική Μυθιστοριογραφία (εμπλουτισμένη με στοιχεία του Φανταστικού), έμεναν άλλες δυο υποχρεώσεις απέναντι στο ρομαντικό και ονειροπαρμένο παιδί που υπήρξα κάποτε: Οι δυο βασικοί πυλώνες της Επιστημονικής Μυθιστοριογραφίας, (την ευρέως γνωστή και ως Επιστημονική Φαντασία, ελέω Χιούγκο Γκέρνσμπακ, του νονού της). Αναφέρομαι στην Όπερα του Διαστήματος και τις Χωροχρονικές Αναζητήσεις.

Στις πηγές του χρόνου, εμπνευσμένο γενικά από το «Μηχανή του χρόνου» του Ουέλς, μα κυρίως από το χολιγουντιανό (μια σπάνια εξαίρεση αυτού του διαστρεβλωτού της αλήθειας) «The Time Machine¨» του George Pal. Στην ταινία αυτή αναδεικνύεται όλο το μεγαλείο του Ευρωπαίου Ανθρώπου.

 Ο επιστήμονάς μας αισιόδοξος, ρομαντικός, με στέρεα ηθική (να μη συγχέεται με την ωφελιμιστική των καιρών μας), με άλλα λόγια υγιής πνευματικά, επιχειρεί το μεγάλο άλμα με αποκλειστικό κίνητρο τη γνώση, ανέγγιχτος από τη λέπρα του οικονομικισμού. Από πάνω, εκεί που φτάνει αποδεικνύεται και ανυποχώρητος πολεμιστής. Μάχεται με όλο του το Είναι τους μοχθηρούς εξουσιαστές Μορλώκ, που είναι κάτοχοι μιας ανώτερης σε σχέση με τους εξουσιαζόμενους Ελόι, τεχνολογίας. Περίτεχνα τους συντηρούν σε μια κατάσταση ευδαιμονικής ηλιθιότητας και όταν έρθει το πλήρωμα του χρόνου και αφού ήδη τους έχουν κατασπαράξει πνευματικά, περνούν στο τελευταίο στάδιο που είναι να τους χρησιμοποιήσουν ως γεύματά τους.

Η ταύτισή μου με τον ήρωα είναι απόλυτη. Συμπάσχω μαζί του και δίδομαι ολόψυχα στον αγώνα του για την αποκατάσταση του Ανθρώπου. Ξεσηκώνει τους, με ευρωπαϊκά χαρακτηριστικά, Ελόι, νικά στην αρχή, μα στη συνέχεια ηττάται και αναγκάζεται σε στρατηγική υποχώρηση στην εποχή του. Προσωρινά, γιατί μετά μια σύντομη ανασυγκρότηση επιστρέφει στους μαχόμενους συντρόφους. Μόνα του όπλα τρία βιβλία (η Γνώση!)

Οι τέσσερις επιστήμονες των Πηγών έχουν πολλά κοινά με το χρονοταξιδιώτη του Ουέλς, ειδικά ο Λυγερός. Αυτός κι ο Βορεόπουλος (αυτή η ψύχωσή μου με τον Βορρά!) υπηρετούν ευσυνείδητα την επιστήμη τους και πρότυπά τους (σαν τρόπο σκέψης και συμπεριφοράς) αποτελούν οι Μεγάλοι Παλιοί (φυσικοί φιλόσοφοι της Αρχαιότητας) και οι Ευρωπαίοι στοχαστές μέχρι τον Δεύτερο Εμφύλιο Σπαραγμό (γνωστό και ως 2ο Π.Π.).

Απεχθάνονται το μοντερνισμό και τη χυδαία εκλαΐκευση της επιστήμης κι αποφεύγουν επιδεικτικά να συγχρωτίζονται με υποπροϊόντα του ανθρωπίνου είδους (life style ανδράποδα, μουράτοι, δήθεν, γκλαμουράτοι, την για τα σκουπίδια ελίτ για να συνεννοούμεθα). Τυχεροί στην επιλογή ερωτικού συντρόφου έχουν ως ταίρια τους κοπέλες ίδιας ψυχοσύνθεσης μ΄ αυτούς, μακριά από ηλίθιες σοβατισμένες αναγνώστριες των κουτσομπολίστικων περιοδικών και υστερικές θαμώνες νυχτάδικων και καμία σχέση με τα πλαστικά τίποτα των πρωϊνάδικων της τηλεόρασης, τις λουστραρισμένες ασημαντότητες του συστήματος με λίγα λόγια. Ευειδείς, ευφυείς και δραστήριες, αποδεικνύονται τέλειες συντρόφισσες.

Όμως… !

Το χαμόγελο της θεάς Τύχης, που χρόνια τώρα απολάμβανε η παρέα, κόβεται αιφνιδιαστικά και η ίδια αποσύρεται στο παρασκήνιο. Στη θέση της, στο προσκήνιο, καταλαμβάνουν τρεις καινούργιοι παίχτες. Η Γαία, ο γιός της Κρόνος και η αμείλικτη Νέμεσις.

Η Γαία, η μητέρα όλων μας, επιζητεί την εκδίκησή της. Ο αλόγιστος και αδιάκοπος βιασμός του θεϊκού κορμιού της στο βωμό του Μαμωνά και μόνο σκοπό το κέρδος και την καταραμένη αξιοποίηση, ξεπέρασαν τα όριά της, εξάντλησαν την υπομονή της. Όργανό της και πάλι το αγαπημένο της παιδί, ο πάντοτε πρόθυμος Κρόνος-Χρόνος. Κι εδώ εμπλέκεται, δια της πένας της, η αφεντιά μου, για την ακρίβεια η αστροφυσική διάστασή της.

Χρόνος, το μεγάλο αίνιγμα!

Είναι πραγματικός ή μια ανθρώπινη ψευδαίσθηση, μια βολική επινόηση που η μέτρησή από ανέκαθεν διευκόλυνε τους ρυθμούς ζωής; Να όμως που ο εικοστός αιώνας τράνταξε τη νευτώνεια αντίληψη περί του βέλους του χρόνου που στοχεύει και ακολουθεί χωρίς επιστροφή μόνο μια κατεύθυνση. Να και η Ειδική θεωρία της Σχετικότητας. Όχι, ο χρόνος στο Σύμπαν δεν τρέχει παντού το ίδιο. Ίσως και σε μια Μελανή Οπή (θεωρητικά βέβαια) να αντιστρέφεται.

Τι άλλο είπε ο μεγαλοφυής Αλβέρτος; Εδώ, θα μου επιτρέψεις Απόστολε, να υιοθετήσω τη μέθοδο της δημηγορίας, και ας μου το συγχωρέσει ο μέγας Θουκυδίδης, δηλαδή μια ομιλία που συνθέτεται από άλλον προκειμένω να φωτιστούν καλύτερα τα γεγονότα και να ανιχνεύονται τα βαθύτερα αίτιά τους, μένοντας όμως πιστός στο συνολικό νόημα των πραγματικά ειπωμένων (στην περίπτωση του ιστορικού, ή επιστημονικών αληθειών στη δική μου προσπάθεια).

«Κύριοι! Είμαστε παγιδευμένοι με τις ανθρώπινες συμβάσεις των εννοιών παρελθόν, παρόν και μέλλον. Το παρόν δεν είναι μοναδικό συγκριτικά με κάποια άλλη παρελθοντολογική ή μελλοντολογική στιγμή καθώς όλοι οι χρόνοι συνυπάρχουν».

Χμ! Ενδιαφέρον σκέπτεται η μυθιστοριογραφική πλευρά μου.

Προχώρα παρακάτω, προστάζει, αφού θέλεις να γράψεις μελλοντολογικό μυθιστόρημα. Ποιες οι νέες σπαζοκεφαλιές πάνω στο θέμα; Μα, φυσικά, το Πολύσύμπαν!

Εδώ σταματάω με τις πηγές έμπνευσης, όσον αφορά το κομμάτι του επιστημονικού υποστρώματός τους. Πρώτον, γιατί σε πονοκεφάλιασα. Δεύτερον, γιατί ούτε ο ίδιος τις πολυκαταλαβαίνω. Όσα λίγα έχω εμπεδώσει από την Κοσμολογία (αυτή την ασυγκράτητη επιστήμη), πέραν εκείνων που οφείλονται στις τυπικές πανεπιστημιακές μου σπουδές, το οφείλω στα εκλαϊκευμένα άρθρα επιστημονικών περιοδικών.

Τα τερτίπια του χρόνου! Ιδού πεδίον δόξης λαμπρόν. Η χρονομηχανή είναι έτοιμη!. Οι χρονοταξιδιώτες μας το επιχειρούν. Στην αρχή όλα δείχνουν πως το πείραμα πετυχαίνει. Σύντομα όμως αντιλαμβάνονται πως όλα δεν είναι παρά μια καλοστημένη παγίδα του χρόνου, οι ασύλληπτες για το νού τους συνέπειες κλονίζουν την αυτοπεποίθησή τους.

Έχουν όμως έτσι τα πράγματα; Μήπως ισχύει, και στην περίπτωσή τους, η υποκειμενική πραγματικότητα του πατέρα της σύγχρονης Λογικής Ιγνατίου Καντ, ή η αντίστοιχη στην κβαντική της διατύπωση Αρχή της Αβεβαιότητος, ή αλλιώς Αρχή της Ετεραρχίας του μεγάλου Βέρνερ Χάιζενμπεργκ; (Παρένθεση για τον πατέρα της Κβαντικής Φυσικής. Ο Βέρνερ επέλεξε παράταξη και βρέθηκε με τους ηττημένους του 2ου Εμφύλιου Σπαραγμού, τρομάρα του! Κατά συνέπειαν: φάτε τον! Ζήτω ο εξαιρετικός, πρέπει να ομολογηθεί, μα συνάμα και πολύ βολικός, θείος Αλβέρτος!)

Ο ένας, αναλογιζόμενος την ευθύνη του για την τραγικότητα των συνεπειών του πειράματός του, παραδίδεται στις τύψεις, τις ενοχές και στη μεμψιμοιρία και το μόνο που κάνει είναι να αναλογίζεται ό,τι χάθηκε. Ο άλλος, και προσοχή εδώ, δε δέχεται την ήττα, θεωρεί πως όσο έχει δυνάμεις ο πόλεμος συνεχίζεται, πως ο ίδιος ως ευφυής και δυναμικός Άνθρωπος είναι και κατασκευαστής πραγματικοτήτων. Όπλα του ο πλούσιος πνευματικός του κόσμος, ο δυναμισμός της φαντασίας του, η δονκιχωτική, έστω, αντίληψη των πραγμάτων. Το παρελθόν ζει μέσα του, το μέλλον θα το υπηρετήσει.

Πεισμώνει, ορθώνει το ανάστημά του, μαχητικός και αισιόδοξος τίθεται ολόψυχα στην υπηρεσία των νέων οραμάτων του. Ταυτίζει τον εαυτό του με το χρονοταξιδιώτη του Ουέλς και ρίχνεται στην αναζήτηση της ομορφιάς και της αγνότητας. Ένας ολόκληρος καινούργιος κόσμος τον περιμένει. Αν φανεί τυχερός μπορεί να τα συναντήσει όλα στο πρόσωπο της αθώας Γουίνα. Κι αν σ΄ αυτό σταθούν εμπόδιο οι όποιοι σάπιοι Μορλώκ (βρε τι μου θυμίζουν αυτοί οι δύσμορφοι εξουσιαστές;), έ… τότε, αυτά τα εκφυλίσματα του ανθρώπινου είδους θα αναμετρηθούν με την οργή του.

Κι αν όλα είναι αποκυήματα μιας ταλαιπωρημένης φαντασίας; Και λοιπόν; Φέρει τα γονίδια των Μεγάλων Παλαιών, έχει ποτιστεί με τα εμβληματικά έργα του γερμανικού ρομαντισμού και ιδεαλισμού. Ως νέος βαγκνερικός Πάρσιφαλ θα ριχτεί στην αναζήτηση του νέου Graal. Ο αγώνας μετράει, όχι το αποτέλεσμα!

Συστήστε όπως θέλετε εσείς, το αμέσως προηγούμενο "Ούλτιμους Βορεάλις" στο αναγνωστικό κοινό.

Ούλτιμους Βορεάλις...

Φόρος τιμής στο παιδί που με τα κιάλια του στρατιωτικού πατέρα του, περιπλανιόταν εκεί, στους κόσμους του απείρου… αυτού του ατέλειωτου ονείρου.

Εκεί… πάνω από τα σύννεφα. Εκεί, ψηλά, πέρα…ο ελληνικής έμπνευσης Κόσμος (στολίδι). Με τις ιστορίες των μυθικών ηρώων μας, τις πανώριες κόρες, τα μυθικά άτια, ταξιδευτής στις θάλασσες της σαγήνης και τόσα άλλα μαγευτικά. Χανόμουν στην νυχτερινή πανδαισία του εκεί πάνω αντικρίζοντας ό,τι αντίκριζαν κι Εκείνοι, χιλιάδες χρόνια πριν!

Ναι, φίλε μου! Οι προγονοί μας έβλεπαν ψηλά, υπηρέτες της αρμονίας, του κάλους και του μέτρου. Οι Μεγάλοι Παλιοί! Εμείς τους ξεχάσαμε, οι κάποτε Έλληνες. Τους τράβηξαν από τη λήθη οι Γερμανοί ρομαντικοί (πώς θα αισθάνονται άραγε τα πνεύματά τους όπως από ψηλά βλέπουν την κατάντια των σημερινών Γερμανών, των ανιστόρητων και πλήρως εξαμερικανισμένων απόγονών τους;)

Όπερα του Διαστήματος, λοιπόν; Σωστό, με επηρεασμούς από τη χρυσή εποχή της ε.φ. (δεκαετία του ’50 κυρίως, π.χ. Άρθουρ Κλάρκ, Ρόμπερτ Χάινλάιν, Κλίφορτ Σίοντμακ και πολλών άλλων εκείνων των χρόνων). Σειρές όπως το Star Trek (πνεύμα αναζήτησης, συντροφικότητα). Β-movies των ’50 (Απαγορευμένος Πλανήτης). Τα Διαπλανητικά (αμερικανικά) Κόμικς, (οι απολαύσεις μου ως πιτσιρικάς) που τη διακίνησή τους (όπως και των Κλασσικών Εικονογραφημένων) είχε αναλάβει η Ατλαντίδα του αγαπητού Πεχλιβανίδη. Στις σελίδες τους συναντούσα τον Αδάμ τον Παράξενο, τον Τόμμυ τον Αυριανό, τον Ταξιτζή του Διαστήματος, τον Εξερευνητή και τόσους άλλους. Όλοι τους με ένα κοινό γνώρισμα. Ήρωες αγνοί, στην αναζήτηση της ανόθευτης περιπέτειας και στην υπηρεσία ανώτερων ιδανικών. Το Διάστημα φιλικό και χαρούμενο, σε προσκαλούσε να το εξερευνήσεις, να γευτείς την ομορφιά του με μόνη σου υποχρέωση να το σεβαστείς και να αναζητήσεις έναν καλύτερο κόσμο, έστω και μέσα στο όνειρο.

Και εδώ είμαι έτοιμος να απολογηθώ, όπως και πολλοί φίλοι της ε.φ., για αυτό το φιλοαμερικανισμό μου. Για ποια Αμερική μιλάμε; Οι Η.Π.Α των ΄50 ελάχιστη σχέση έχουν με το σημερινό πολυπολιτισμικό τσίρκο. Μιλάνε πως ανέκαθεν ήταν χωνευτήρι των λαών. Μισή αλήθεια! Αυτοί που πρώτοι διαμόρφωσαν αυτό το πλούσιο κράτος ήταν αγγλοσαξωνικο-τευτονικο-γαλλο-κελτικής προέλευσης. Στη συνέχεια προστέθηκαν ανατολικοευρωπαϊκά φύλα (κυρίως Πολωνοί) και νοτιοευρωπαϊκά (Νοτιοιταλοί στην συντριπτική τους πλειοψηφία, Νοτιοσλάβοι και Έλληνες). Με μια μικρή επιφύλαξη για την προσφορά των Νοτίων Ιταλών (Κόζα Νόστρα κ.τ.λ.), όλοι οι άλλοι έφερναν μαζί τους την ευρωπαϊκή τους ταυτότητα και τον ευρωπαϊκό πολιτισμό. Υπό την ηγεσία και την επιρροή τους οι Η.Π.Α. διαμόρφωσαν ένα χαρακτήρα που, παρόλο το γκροτέσκο του, ενέπνεε κατά κάποιο τρόπο τους υπόλοιπους λαούς, όπως η αισιοδοξία, η εργατικότητα και η οργάνωση για πρόχειρα παραδείγματα. Στα πρώτα μεταπολεμικά χρόνια είχαν το μονοπώλιο των ιδεών, μια και την ίδια εποχή η καρδιά της Ευρώπης κείτονταν σε ερείπια, μαστιζόμενη από υπογεννητικότητα, λειψανδρία και απαισιοδοξία.

Σταδιακά και –κατ’ εμένα– προγραμματισμένα, όλα άρχισαν να αλλάζουν. Με κύρια όπλα τον κινηματογράφο και τα Μ.Μ.Ε. το δηλητήριο της αλλοτρίωσης μεταδιδόταν κάθε χρονιά και σε μεγαλύτερη δόση πρώτα στην ίδια την πέραν του Ατλαντικού χώρα και στη συνέχεια στην Ευρώπη και ειδικά στην καρδιά της. Αποκόψτε τους από τις ρίζες, ευτελείστε τις αξίες, τα οράματα και τις παραδόσεις τους, μετατρέψτε τους σε άβουλους καταναλωτές και, κυρίως, κάντε τους να απαξιώσουν την Ιστορία τους.

Δεν ενεργούσαν μόνοι τους. Είχαν και τους αποδώ (με την ευρύτερη ευρωπαϊκή έννοια) υπηρέτες τους. Αυτούς που σιχαίνονταν την ύπαρξή τους και πολύ περισσότερο τη φυλή τους. Αυτούς που η ετυμολογική ανάλυση στην Αρχαία Γλώσσα παραπέμπει σε σκαιοί, άχρηστοι, δυσοίωνοι.

Με την πτώση της Σοβιετικής Αυτοκρατορίας έλλειψε και η ισορροπία, το αντίπαλο δέος. Ήταν πια ανεξέλεγκτοι. Το δηλητήριο εξαπλώθηκε παντού, μόλυνε τα πάντα ακόμη και την ε.φ., το πιο ανεξάρτητο λογοτεχνικό είδος. Οι ήρωες άλλαξαν. Οι γεμάτοι αλτρουισμό υπηρέτες του κοινού καλού και των ανωτέρων ιδανικών, μετατράπηκαν σε πεσιμιστές, υπηρέτες του Εγώ, της προσωπικής κονόμας και των κατωτέρων ενστίκτων. Η νέα ε.φ. που αναδύθηκε και αυτοσυστήθηκε ως Νέο Κύμα δεν είχε τίποτε το κοινό με τα οράματα του ονειροπαρμένου –μα αθώου στην ψυχή–  παιδιού που υπήρξα κάποτε. Το χαρούμενο διάστημα της εξερεύνησης μετατράπηκε σε εφιαλτικό και ασφυκτικό χώρο όπου αλώνιζαν τα διαστημόπλοια των εταιριών με μόνο σκοπό τη μεγιστοποίηση του κέρδους. Οι βωμολοχούντες ήρωες το μόνο που πρόσφεραν ήταν η προσωπική τους μιζέρια και η παντελή έλλειψη μοραλιστικού υπόβαθρου. Εισήλθαμε στην εποχή του Θερσίτη!

Δεν λέω, η σύγχρονη Ε.Φ είναι πιο εξεζητημένη, πιο περίτεχνη και διανοουμενίστικη από εκείνη της Χρυσής Εποχής, με έλλειμμα όμως πάθους και παιδικής αθωότητας. Δεν μπορούσα να προδώσω εκείνο το παιδί κι έστρεψα περιφρονητικά την πλάτη μου σ΄ αυτά τα προϊόντα της αναθεώρησης. Με αυτές τις απόψεις και όταν οι συνθήκες το επέτρεψαν ρίχτηκα στη γραφή του Ούλτιμους Βορεάλις.

Διάστημα, η εξερεύνηση, οι ανοιχτοί ορίζοντες, το επιστημονικό υπόβαθρο (εδώ ίσως το παράκανα), ο έντονος πολιτικός προβληματισμός μου γι αυτό το αίσχος που βιώνουμε σήμερα (δεν εννοώ, βέβαια, μόνον την πατρίδα μας) και μερικά μεταφυσικού περιεχομένου ερωτήματα.

Οι συμβολισμοί, πετυχημένοι ή όχι θα το κρίνει ο αναγνώστης, διάσπαρτοι, πανταχού παρόντες. Τόπος δράσης η Αρκάντια, στα άκρα των κατοικημένων πλανητών. Ερημότοπος, στα όρια του πουθενά; Για τους άλλους, ίσως! Όχι όμως και για τους εφτά βιγλάτορες, πεπεισμένοι Τριαρχικοί, που επανδρώνουν το προχωρημένο φυλάκιο της Ηγεμονίας των Τριών Αρχών. Η Αρκάντια είναι μεγάθυμη, ξέρει πώς να ανταμείβει όσους την σέβονται, τους άξιους, αυτούς που όχι απλά βλέπουν, μα που συνάμα παρατηρούν, αφουγκράζονται και στοχάζονται (σαφείς επιρροές από το «Σολάρις» του Λεμ και την αριστουργηματική του κινηματογραφική απόδοση το 1972 επί Ε.Σ.Σ.Δ. από τον πρόωρα χαμένο Ταρκόφσκι).

Μα ας πάρουμε τα πράγματα από την αρχή τους. 25ος μ.Χ. αιώνας. Η Ανθρωπότητα έχει πατήσει το πόδι της σ’ όλα τα πλανητικά συστήματα της γειτονιάς του Ήλιου, τη λεγόμενη Ταινία τους Αργούς. Έμενε το μεγάλο άλμα προς τα εμπρός, η επόμενη γειτονιά αστέρων, η Συστροφή των Υάδων. Δεν έγινε ποτέ κι όχι μόνο εξαιτίας των τεραστίων αποστάσεων, μα, κύρια, γιατί έλλειψε η θέληση.

Η Ανθρωπότητα κλείστηκε στο καβούκι της και, χωρίς πλέον οράματα, άρχισε να βράζει στο ζουμί της. Η κατ’ όνομα Δημοκρατία, το πολίτευμα της γήινης ομοσπονδίας, άρχισε να παρακμάζει. Η εξουσία έγινε έρμαιο του πιο επιτήδειου πλειοδότη. Τα τεράστια εισοδήματα που συγκέντρωνε η άρχουσα τάξη καταναλώνονταν σε απολαύσεις και επιδείξεις, αφού ο δαπανηρός τρόπος ζωής αποτελούσε αναπόσπαστο κομμάτι της ρηχής ύπαρξής τους. Οι δημοκρατικά εκλεγμένοι άρχοντες…θλιβερά ανδρείκελα της παρακμής, των άνομων συμφερόντων, των επιτηδείων, καλοί μόνο να διαχειρίζονται τις δημόσιες εμφανίσεις τους, την προς τα έξω εικόνα τους, το φαίνεσται και όχι το είναι. Η αποπροσανατολισμένη ανθρωπότητα ολοένα βαθύτερα στο τέλμα της σαπίλας και την αποθέωση του τίποτα.

Κάποιος που να αντισταθεί; Κάτι που να σταματήσει την κατρακύλα, την αποκτήνωση του ανθρώπου; Υπάρχει! Στο βιβλίο κατονομάζονται ως το μυστικό Τάγμα των Σέπτιμι. Είναι η συνέχεια του Τάγματος των Αναζητητών (Υπερβορέα), με ρίζες από το κάποτε λίκνο του πολιτισμού, την Ευρώπη του μητρικού πλανήτη Γη.

Παρένθεση: Όχι τυχαία οριοθετώ τον Ευρωπαϊκό Πολιτισμό. Το σημερινό ανιστόρητο πολύχρωμο μόρφωμα των πολιτικά ορθών, των ανεκτικών στη διαφορετικότητα, των χαζοχαρούμενων καταναλωτών, δεν με εμπνέει στο ελάχιστο. Υπάρχουν ακόμη πυρήνες υγιώς σκεπτόμενων, σύμφωνοι! Λίγοι, κόκκινο πανί για τους μηδενιστές, βαλλόμενοι πανταχόθεν, αλλά υπάρχουν. Κλείνει η παρένθεση.

Αυτό το Τάγμα των Σέπτιμι. Οι αρχές και οι εμπνεύσεις τους ανάγονται στους αρχαίου Έλληνες φιλοσόφους, τις νορδικές παραδόσεις, τον Κύκλο του Αρθούρου, τους Τεύτονες Ιππότες, τη μεσαιωνική εν γένει ιπποσύνη και… (κράτει! Με σταμάτησε η αυτολογοκρισία).

Περιμένουν! Αιώνες τώρα. Είναι η σπίθα του παλιού πολιτισμού, των ξεχασμένων αξιών και αναζητούν την ευκαιρία.

Και να οι Ολετήρες. Δεν αφήνουν τίποτε το ζωντανό στο πέρασμά τους. Χιλιάδες αστροπολεμικά ξεχύθηκαν από τα σκοτάδια των ετών φωτός (από τη γειτονική αστρική Συστροφή των Υάδων για την ακρίβεια) και καταστρέφουν μεθοδικά ό,τι το γήινο συναντήσουν. Η όποια οργανωμένη προσπάθεια ανάσχεσης των εισβολέων αποτυγχάνει στη γέννησή της. Οι ένοπλες δυνάμεις της Δημοκρατίας είναι για τα πανηγύρια.

Σήμανε η ώρα των Σέπτιμι! Προσεταιρίζονται ό,τι το αξιόλογο υπάρχει (και στο βούρκο ακόμη μπορείς να βρεις διαμάντια) στις ένοπλες δυνάμεις, τα σώματα ασφαλείας και στην επιστημονική κοινότητα. Οργανώνουν άριστα το πραξικόπημα και, δρώντας αιφνιδιαστικά, καταλαμβάνουν την εξουσία… Οι νέοι ηγέτες δεν έχουν σχεδόν τίποτε το κοινό με τους προκατόχους τους. Είναι η απάντηση στην εκφυλισμένη Δημοκρατία. Καταφέρνουν να ανακόψουν τους εισβολείς να τους ξαποστείλουν κει από όπου ήλθαν... Εγκαθιδρύουν το νέο πολίτευμα. Το ονοματίζουν Ηγεμονία των Τριών Αρχών. Με άοκνες προσπάθειες καταφέρνουν να ανακόψουν την ηθική κατρακύλα της ανθρωπότητας, να της δώσουν οράματα και ουσία ύπαρξης.

Δικτατορία, απολυταρχία; Ίσως σε μια κοντόφθαλμη ερμηνεία. Πιο κοντά στην Αριστοκρατία όπως την οραματίστηκε ο Πλάτων στην Πολιτεία του, αυτήν του Αριστοτέλους, του Αριστείδους, του Ξενοφώντος, του Φωκίωνος, του Θεμιστοκλέους. Σίγουρα μακριά από τη Δημοκρατία που πρόσφερε κώνειο στον Σωκράτη και επευφημούσε τους (καταστροφείς του Ελληνισμού) σοφιστές. Οπωσδήποτε εχθρική προς τα θλιβερά πρότυπα της πολιτικά ορθής σημερινής κοινωνικής κατάντιας.

Κράτησε τις τύχες της Ανθρωπότητας για δώδεκα χρόνια. Αλλεργική με τα προηγούμενα εξουσιαστικά σκουλήκια και τις εμετικές εκδηλώσεις τους, αδιάφορη προς τη δημοσιότητα, δε κοινοποίησε ποτέ τα ονόματα των ηγετών της, οι οποίοι αποκαλούνταν γενικά ως οι Πέντε Επόπτες.

Συνάμα συνέλεξε ό,τι το πιο άξιο είχε εναπομείνει και του παραχώρησε λόγο και ρόλο. Πέραν των αναβαθμισμένων τακτικών στρατευμάτων της στηρίχτηκε στον ιδεαλισμό, την αφοσίωση για τον κοινό σκοπό, την αυταπάρνηση, τον ηρωισμό και της πίστης ακόμη και πέρα από το θάνατο των εκλεκτών της Λεγεώνος του Ωρίωνος. Αυτοί οι εθελοντές διατρέχουν όλη την Αργώ, θεματοφύλακες των ανώτερων ιδανικών της Ηγεμονίας. Παράτολμοι και συνεπαρμένοι από το όνειρο, πολεμούν μέχρι εσχάτων όχι για προσωπικό όφελος μα για την Ιδέα. Τιμούν τη στολή που φορούν, επιδεικνύοντας εγκράτεια στην κοινωνική τους συμπεριφορά, είναι υπερήφανοι μα όχι αλαζόνες, δεν προσβάλουν τη δημόσια αιδώ με άστοχες πράξεις*. Σκληροί, μα όχι απάνθρωποι, λύνουν, ευκαιρίας δοθείσης, τις εκκρεμότητες τους με τύπους σαν εκείνους που συναθροίζονται στον πλανήτη Σύβαρις (σαν κάποιο κυκλαδίτικο νησί να μου θυμίζει) στέλνοντας τα ανθρώπινα λύματα των υπονόμων του πολιτισμού να λογοδοτήσουν κατ’ ευθείαν στον Δημιουργό των πάντων.

Μα το ποτάμι δύσκολα γυρίζει πίσω. Η Δημοκρατία, σαν έννοια, έχει τη δική της συναισθηματική φόρτιση και είναι βαθιά ριζωμένη στη συνείδηση των ανθρώπων. Διδαγμένη από τα ίδια τα λάθη του παρελθόντος της, ανασυντάσσεται και παρουσιάζει τώρα την πιο εξωραϊσμένη όψη της. Με εύστοχη συνθηματολογία ή και χρήση βίας και εξαναγκασμού, παρασέρνει πολλούς, πάρα πολλούς σε σύγκριση με το ολιγάριθμο των Τριαρχικών που πάντα πίστευαν στον εθελοντισμό. Οπλίζεται (οι καλοθελητές υπάρχουν πάντοτε) και περνάει στην αντεπίθεση. Μ΄ όλο τον ηρωισμό των τακτικών τριαρχικών στρατευμάτων και ιδίως των Ωριώνων, η Ηγεμονία υποχωρεί και συμπτύσσεται σε μια γωνιά της Αργούς.

Όλα λοιπόν είναι χαμένα; Το διάλλειμα πολιτισμού κράτησε μόνον 12 χρόνια; Όχι, κατηγορηματικά όχι! Κάναμε λόγο πριν για την τρίτη πλευρά της Ηγεμονίας, τους επιστήμονες. Όλα ακολουθούν το γενικότερο σχέδιο. Με δεδομένο πως οι εχθροί των ανθρώπων, οι Ολετήρες, επιστρέφουν, μια και τα σήματα που φτάνουν από το Μεσοσπειριακό Χώρο είναι κατηγορηματικά: ό,τι καταφθάνει από έξω δεν το έχει ξαναντικρίσει η Ανθρωπότητα, η δυσαναλογία αριθμών προδικάζει και το αποτέλεσμα. Είναι λοιπόν ο άνθρωπος καταδικασμένος; Όχι για την ηγεσία και τους επιστήμονες της Τριαρχίας. Και ξέρουν το γιατί.

Επιλέγουν τη θυσία! Όχι φυσικά τον άσκοπο θάνατο. Είναι λίγοι, πολύ λίγοι, για να νικήσουν τους Ολετήρες και τους δημοκρατικούς ταυτόχρονα. Μπορεί όμως η νίκη του εχθρού να αποδειχτεί πύρρεια; Ιδού η μεγαλοφυΐα και η μεγαλοφροσύνη του σχεδίου τους. Αν καταφέρουν να αποδυναμώσουν δραματικά τον στόλο των Ολετήρων, ό,τι απομείνει από δαύτους θα έχει στη συνέχεια να λογαριαστεί με τον επερχόμενο ισχυρότατο στόλο της αναγεννημένης Δημοκρατίας. Μιας Δημοκρατίας αμείλικτης βέβαια με τους αριστοκρατικούς Τριαρχικούς, που έχει, επιτέλους και εξ ανάγκης, ξαναβρεί και επανέλθει σε παλιές αξίες και συμπεριφορές.

Ναι, είναι βέβαιο! Με το φανατισμό του νεοφώτιστου, την αναδιοργάνωση και τον αριθμό τους, οι δημοκρατικοί έχουν πολλές ελπίδες να σώσουν την ανθρωπότητα. Από την άλλη, τίποτε δεν είχε παραμεληθεί από το πρότυπο των επιστημόνων, κάποιος θερμοκέφαλος τριαρχικός διοικητής, θα αρνηθεί όταν όλα τελειώσουν, την παράδοση στους νικητές δημοκρατικούς και θα οδηγήσει όσους αμάχους μαζέψει στους άγνωστους πλανήτες αναζητώντας μια καινούργια πατρίδα και τη συνέχιση της Ιδέας.

Και, πράγματι, η ώρα της τελικής κρίσης φτάνει! Η υπέρτατη δοκιμασία, ισάξια με το βαγκνερικό Λυκόφως των Θεών.  Επιλέγουν σαν πεδίο μάχης το πλανητικό σύστημα της αγαπημένης τους πρωτεύουσας, της Νεστόριας. Εκκενώνουν όλο το σύστημα από τους αμάχους. Δίνουν λευκό χαρτί στους διοικητές των πολεμικών προστασίας-συνοδείας των επιβατηγών αστρόπλοιων των προσφύγουν. Η επιλογή δική τους. Παράδοση στους δημοκρατικούς ή… αναζήτηση νέας πατρίδας.

Η ώρα της υπέρτατης δοκιμασίας φτάνει! Ο εχθρός θα παρασυρθεί εκεί που πρέπει. Κατάλληλα οχυρωμένη και επανδρωμένη από το άνθος των τριαρχικών, η Νεστόρια (και ό,τι αντιπροσωπεύει) είναι πανέτοιμη να πουλήσει όσο ακριβότερα γίνεται το τέλος της. Να λάμψει περισσότερο τη στιγμή ακριβώς που θα σβήσει… Σ’ αυτήν, την εκ προοιμίου χαμένη μάχη, κανείς Τριαρχικός δεν θα διστάσει να επιτελέσει στο ακέραιο το καθήκον του, να πράξει αυτό που η συνείδησή του επιβάλλει.

Όλη η Τριαρχία, από την κορυφή έως τα κατώτερα κλιμάκια, δεμένοι σαν ένας, στέκονται στις θέσεις τους, εκεί στη Νεστόρια! Θα προσφέρουν, μαχόμενοι πάντα, την ζωή τους για τα ανώτερα ιδανικά, σύντροφοι όλοι στην ζωή και στο θάνατο. Άλλωστε, αφού όλα τελειώνουν για την Τριαρχία, πόσο αξίζει να ζεις στην κοινωνία των αδραπόδων, αυτών των ασπόνδυλων υποχείριων των αγορών, που μόνο η θυσία των Τριαρχικών θα τους αναδείξει νικητές;

Ακολουθούν με τη θέλησή τους το παράδειγμα του Αχιλλέως, που ενώ ξέρει πως στην πόλη του Πριάμου του έχει στήσει καρτέρι ο θάνατος, επιλέγει την αιώνια δόξα από την άσκοπη ζωή. Και μετά; Όταν όλα τελειώσουν; Στην Ελλάδα των μυθιστορικών χρόνων, μα και στους νορδικούς λαούς, υπήρχαν τα Ηλύσια Πεδία, η Βαλχάλα και η Άβαλον, όλοι τόποι δικαιοσύνης, ανόθευτης ομορφιάς και πνευματικής ανάτασης.

Ε, φίλε μου, δεν ξέρω! Απλά σε προτρέπω να διαβάσεις, με διαφορετική και διεισδυτική ματιά, τις τελευταίες σελίδες. Εκεί ίσως βρεις τις απαντήσεις σου.

* Η φράση αυτή έχει περισσότερο το χαρακτήρα του σχολιασμού, παρά του να τονιστεί η άψογη συμπεριφορά των τριαρχικών. Πάρ’ το σαν εκτόνωση μια και η, προ τριμήνου περίπου, άφρονα και χυδαία πράξη ενός Έλληνα δημοσίου ανδρός με σόκαρε. Δυστυχώς, ο περί ού ο λόγος βουλευτής, δεν ανήκει στην απέναντι όχθη κι αυτό με συγκλόνισε ακόμη περισσότερο. Απλά είναι σταθερή μου πεποίθηση, και έχω σαν πρότυπο τον αείμνηστο στρατιωτικό πατέρα μου, η δημόσια συμπεριφορά μας πρέπει να τιμά τη στολή που φοράμε και αυτό που αντιπροσωπεύουμε.

Όσο διάβασα από το «Ούλτιμους Βορεάλις» (και να με συγχωρείτε που δεν το ολοκλήρωσα) φρονώ ότι στέκεται έχοντας ως πρότυπά του αντίστοιχα έργα επιστημονικής φαντασίας όπως τα «Dune», «Star Wars», «Star Trek» κλπ. Τι εννοώ: δεν αποτελούν αμιγώς έργα αυτού που λέμε science fiction, αλλά επική φαντασία δοσμένη σε πλαίσιο "διαπλανητικό" θα έλεγα, με όλα όσα χαρακτηρίζουν το ηρωικό ιδεώδες του μοναχικού ανθρώπου που, ασχέτως των εξωτερικών παραγόντων, πράττει σύμφωνα με τον δικό του, προσωπικό κώδικα. Θα ήθελα ένα σχόλιο πάνω σε αυτό.

Συμφωνώ σχεδόν σε όλες τις διαπιστώσεις σου. Επική φαντασία σε πλαίσιο διαπλανητικό; Αυτή και η προσπάθειά μου! Ηρωικό ιδεώδες, απαραβίαστοι προσωπικοί κωδικοί; Πολύ σωστά! Dune; Οπωσδήποτε. Οι ρομαντικοί και αξιοπρεπείς Ατρείδες, εναντίον των έκφυλων Χερκόνεν; Υπερηφάνεια στη θέση της υπεροψίας; Ολόψυχα στο πλευρό τους. Όταν ο ήρωάς μας απευθύνεται στους πολεμιστές του, πριν τη τελική μάχη με τους διεφθαρμένους αυτοκρατορικούς, με τη φράση ''Έφτασε η ώρα'', ενθουσιασμός και συγκίνηση!

Star Trek; Η πρώτη σαιζόν. Αστείρευτη πηγή ονειροπερπατημάτων της εφηβικής μου ηλικίας. Star Wars; Ένσταση! Σύμφωνοι, το διάστημα, η άρτια παραγωγή και σκηνοθεσία, όλα αυτά καλά. Αλλά… το Χόλυγουντ και τα μηνύματα που περνάει. Η σημειολογία. Όλο αυτό το ποικιλόχρωμο στην εμφάνιση, όλες οι φυλές του Ισραήλ γήινες και εξωγήινες, τσίρκο των νέο-ρεπουμπλικάνων, από υστερικές και αμερικανοποιημένες πριγκίπισσες μέχρι τυχοδιώκτες που πιέζουν με τη μέγιστη ευκολία τη σκανδάλη, δε με συγκίνησε στο ελάχιστο (πέραν κάποιων στιγμών καλού χιούμορ).

Από την άλλη… οι αυτοκρατορικοί! Οργανωμένοι, πειθαρχημένοι, καθαροί και (σημείωσέ το αυτό) όλοι με ευρωπαϊκά χαρακτηριστικά. Μαζί τους! Ήταν και ο θρύλος των φίλων της Hammer Films, ο Πήτερ Κάσιγκ…ο επιστήμονας-μαχητής αντιμέτωπος πάντα με το Κακό στις ταινίες της παραπάνω εταιρίας. Ένα σύμβολο! Στρατηγός των αυτοκρατορικών στην περίπτωσή μας. Αρνήθηκε να εγκαταλείψει τους άνδρες του και τον αγώνα όταν όλα είχαν ήδη χαθεί. Κάτι μου θύμιζε αυτό από τον τελευταίο ευρωπαϊκό εμφύλιο σπαραγμό.

Αυτά για το πρώτο έργο της τριλογίας. Στο δεύτερο και στο τρίτο μπερδεύτηκα. Κάτι η μορφή του αυτοκράτορα (παιδαριώδης προσπάθεια σατανικοποίησης της αυτοκρατορίας), κάπου η ανατολίτικης έμπνευσης Τζεντάι, κάπου οι ραμποειδείς επιδόσεις των ηρώων, με σύγχυσαν τα μάλα! Όσον αφορά τα πρόσφατα έργα του πολέμου των άστρων. Κουραστικά! Συνεχείς ριπές ειδικών εφέ στη θέση της ουσίας.

Οι πρόσφατες ταινίες «Star Trek»; Μηδέν εις το πηλίκον. Ήταν και εκείνο το φιλί του Κερκ προς την Ουχούρου, ο ολοφάνερα χαρούμενος Σποκ. Ευτυχώς, όπως πληροφορήθηκα, ο Λέοναρτ Νιμόι στην τρίχα γλύτωσε το εγκεφαλικό.

Πολλή πολιτική ορθότητα, ώ Απόστολε!

Θα ήθελα να μου πείτε για τους αγαπημένους σας συγγραφείς, για αυτούς που απετέλεσαν επιρροή στα γραπτά σας. Εμμέσως πλην σαφώς διαπιστώνω ως πρώτους στη λίστα σας τον Robert Erwin Howard και Howard Phillips Lovecraft, ωστόσο δεν θέλω να προτρέχω! Ο λόγος είναι όλος δικός σας!

Ο Χάουαρντ Φίλιπς Λάβκραφτ, πρώτος και καλύτερος. Το αξεπέραστο «Στα βουνά της τρέλας» με επηρέασε όσο τίποτε άλλο. Από κει και το πάθος μου για την Ανταρκτική. Όπως και «Η σκιά πέρα από το χρόνο». Το υπόλοιπο έργο του λιγότερο.

Φυσικά ο άτυχος Ε.Α. Πόε.

Ο «Κύκλος του Λάβκραφτ», όλοι εξαιρετικοί. Οι «Ιστορίες Σπαθιού και Μαγείας». Κ.Α. Σμιθ. Βάγκνερ, Φ. Λάιμπερ. Πραγματικά αντρικός (όχι, φυσικά, με την έννοια του επιβήτορος) τρόπος γραφής. Ο ιπποτισμός των ηρώων απέναντι στις γυναίκες, η αίσθηση δικαιοσύνης, η τιμή και αξιοπρέπεια μέχρι σημείου αυτοκαταστροφής.

Για τον Χόουαρντ, συμφωνώ! Συναρπαστικός! Περιπέτειες σε εξωτικές χώρες. Μόνο που ο Κόναν δεν είναι ακριβώς το πρότυπό μου. Αντί των μυών του Ηρακλέους προτιμώ την ευφυΐα του Θησέως και, πολύ περισσότερο, του ταξιδευτή Ιάσωνος. Υπάρχει και κάτι άλλο, που δεν του το συγχωρώ: Την άνευ όρων παράδοσή του σε ηλικία μόλις 30 ετών. Μπορείς να φανταστείς τι θα μας είχε δωρίσει αν δεν προέβαινε σε εκείνη την ηλίθια πράξη;

Α… δεν ξέχασα τον Μ. Μούρκοκ, όπως και τόσους άλλους. Για τον πρώτο οι μόνες, αμυδρές, ενστάσεις μου είναι το ιδιόρρυθμο τού χαρακτήρος του.

Φυσικά οι κλασικοί Βερν και Ουέλς, σχεδόν όλους της Χρυσής Εποχής της ε.φ. (κυρίως δεκαετίες ΄50 και αρχών του ΄60). Κλαρκ, Χαϊνλάιν, στην κορυφή. Για τον Ασίμωφ κάτι μικροενστάσεις ιδεολογικής φύσεως. Από το μακρύ κατάλογο ανασύρω τα ονόματα του Φρέντερικ Μπράουν, της λυρικής Λη Μπράκετ, του φυσικού Πόουλ Άντερσον κ.τ.λ.  Τι μου αρέσεις σ’ αυτούς, ο κοινός τους παρανομαστής; Το κάλεσμα του ανοιχτού ορίζοντα, η αναζήτηση στις κοσμικές θάλασσες των γαλαξιών.

Μετά ήρθαν οι χίπηδες, οι ειρηνόφιλοι των ’60 και ’70, ο Μάης του ’68, το πολυπολιτισμικό χωριό, το πολιτικώς ορθό και… καληνύχτα! Και όχι μόνο για την ε.φ.

«Πώς;», πιθανόν να μου αντιγυρίσεις, ως πτυχιούχος της Φιλοσοφικής. «Αγνοείτε την ωριμότητα στο γράψιμο και το διανοουμενίστικο…» . «Στοπ!», θα σε διακόψω, μάλλον αγενώς. «Δεν τους αγνοώ, αλλά και δεν τους πολυσυμπαθώ. Μου δείχνουν κουρασμένοι ρουτινιέρηδες, χωρίς ιδιαίτερες συλλήψεις, που προτάσσουν την τεχνολογική επεκτατικότητα έναντι των ανθρωπίνων αξιών.

 

διαβάστε το δεύτερο μέρος της συνέντευξης...