Η 29η Μαΐου του 1453 αποτέλεσε την αποφράδα ημέρα του νεότερου Ελληνισμού. Η Βασιλεύουσα Πόλη έπεσε. Ο τελευταίος Έλληνας αυτοκράτορας σκοτώθηκε στα τείχη όπως άρμοζε σε έναν στρατιώτη. Όμως οι μύθοι και οι λαϊκές παραδόσεις του μεσαιωνικού Ελληνισμού παρέμειναν ζωντανοί. Επιβίωσαν μέσα στην λαϊκή μας παράδοση και ταξίδεψαν ακολουθώντας τις γενιές των Ελλήνων για να φτάσουν μέχρι τις μέρες των παππούδων και των γονιών μας (για το αν πέρασε κάτι από αυτές τις παραδόσεις στις νεότερες γενιές των woke και των trappers, δεν είμαστε και τόσο σίγουροι).
Σε παραμύθια και αφηγήσεις, αλλά και σε έργα του νεότερου πολιτισμού, οι θρύλοι του μεσαιωνικού Ελληνισμού έδωσαν τους καρπούς όμορφων ανθών. Εστιάζοντας σε αγαπημένα μουσικά πεδία, όπως το heavy metal και το progressive rock, που με τα ρομαντικά τους γνωρίσματα και τις επικές τους ατμόσφαιρες μαγνητίζουν την προσοχή όσων Ελλήνων φιλότεχνων έχουμε απομείνει, παραβλέπουμε πολλές φορές τις επιρροές των μεσαιωνικών παραδόσεων σε άλλα ρεύματα τέχνης και μουσικής.
Κυρίως, παραβλέπουμε επιβιώσεις μεσαιωνικών ή και αρχαίων επιρροών, σε στίχους ή μουσική, Ελλήνων συνθετών. Η σύγχρονη ελληνική μουσική που απευθύνεται στις μάζες είναι σκλάβα του πλέον ανόσιου γάμου ήχων του λεγόμενου σκυλάδικου με εμετικά δάνεια της αμερικανικής mainstream. Η σχεδόν ολοκληρωτική επικράτηση αυτής της ηχορύπανσης μέσω των ΜΜΕ του αστικού πολιτικού life style αμφισβητείται αμυδρά μόνο από εκδοχές του λεγόμενου «έντεχνου». Ενός ρεύματος που κι αυτό βρίσκεται σε κατρακύλα εκφυλισμού από τα μισά της δεκαετίας του 1990 κι έπειτα, όταν οι μεγάλοι συνθέτες του παρελθόντος (Θεοδωράκης, Μαρκόπουλος κλπ) άρχισαν να γερνούν και να αποστρατεύονται μουσικά. Έτσι, σήμερα, το άκουσμα της φράσης «η ελληνική μουσική» παραπέμπει συνήθως το νου των εναπομεινάντων ακροατών της heavy metal, της rock ή άλλων ρευμάτων, στο δίπολο της προαναφερθείσας παρακμής.
Είναι, όμως, έτσι τα πράγματα; Είναι αυτή η ελληνική μουσική; Μια απλή έρευνα καταδεικνύει το ακριβώς αντίθετο. Ασφαλώς, το «κλασικιστικό» παρελθόν αποτελεί μια ευχή και κατάρα για την νεότερη Ελλάδα, που εμπόδισε κατά περιόδους να αναπτυχθεί, λαϊκή ή υψηλή, τέχνη με επικορομαντικά γνωρίσματα. Όμως, ακόμη κι έτσι, με λίγη υπομονή (πλέον το διαδίκτυο μας δίνει αυτή την δυνατότητα ανίχνευσης δισκογραφικών σημείων) θα εντοπίσουμε έργα που μπορούν να κεντρίσουν το ενδιαφέρον μας. Έργα που αποπνέουν ρομαντισμό και βαπτίζονται στην μεσαιωνική παράδοση.
Σε αυτό το άρθρο θα σταθούμε σε δυο χαρακτηριστικές τέτοιες περιπτώσεις. Δυο περιπτώσεις προερχόμενες από διαφορετικά μουσικά και κοινωνικά πεδία. Η πρώτη απ’ αυτές είναι το τραγούδι «Μαρμαρωμένος Βασιλιάς» του Αποστόλου Καλδάρα και του Πυθαγόρα. Η δεύτερη είναι ο δίσκος «Μαρμαρωμένος Βασιλιάς» του Σταμάτη Σπανουδάκη. Καλδάρας και Πυθαγόρας αποτέλεσαν ένα δίδυμο προερχόμενο από το λαϊκό τραγούδι ενώ ο Σπανουδάκης δημιούργησε μουσική που φαινομενικά αφορούσε ένα πιο αστικό κοινό. Όμως, η θεματική είναι η ίδια. Και η ελληνική μεσαιωνική παράδοση συνδέει με το αδιόρατο νήμα της θεματικά τις δυο περιπτώσεις. Ως ρομαντικοί παραδοσιοκράτες αναζητούμε την ενότητα του λαϊκού και του υψηλού και διακρίνουμε ότι το ελληνικό έθνος ως ζωντανός οργανισμός δίνει υπόσταση και στις δυο.
Ο «λαϊκός» «Μαρμαρωμένος Βασιλιάς» κυκλοφόρησε μαζί με άλλα δέκα τραγούδια του Καλδάρα και του Πυθαγόρα στον δίσκο Μικρά Ασία το 1972. Σύμφωνα με τον γιο του Καλδάρα, Κώστα, όταν κυκλοφόρησε ο δίσκος κανείς δεν πίστευε ότι θα είχε επιτυχία. Αρχικά ο Απόστολος Καλδάρας είχε καλέσει στο σπίτι του τον Στέλιο Καζαντζίδη για να του προτείνει να τραγουδήσει τα κομμάτια του δίσκου. Ο Καζαντζίδης συνοδευόταν από τον ισχυρό επιχειρηματία και σύμβουλό του, εκείνη την εποχή, Τσερόλα. Όταν ο Καλδάρας άρχισε να παίζει στην κιθάρα τα τραγούδια ο Τσερόλας πρότεινε στον Καζαντζίδη να μην τα τραγουδήσει, με το σκεπτικό ότι δεν ταίριαζαν στην φωνή του. Ο Καλδάρας αντέδρασε και η συνάντηση τελείωσε άδοξα. Έτσι, ο Καλδάρας ανέθεσε την φωνητική ερμηνεία των τραγουδιών στον Γιώργο Νταλάρα, που μόλις είχε κάνει τις πρώτες επιτυχίες του εκείνη την περίοδο, και στην άγνωστη τότε τραγουδίστρια Χαρούλα Αλεξίου.
Ο δίσκος κυκλοφόρησε στις 23 Αυγούστου του 1972 και ενώ τους πρώτους τρεις μήνες δεν έκανε καλές πωλήσεις, μετά το πρώτο τρίμηνο, όταν τα τραγούδια άρχισαν να γίνονται γνωστά, οι πωλήσεις εκτοξεύτηκαν. Το αποτέλεσμα ήταν ο δίσκος να γίνει ο πρώτος χρυσός σε πωλήσεις στην Ελλάδα και η Χάρις Αλεξίου να αποκτήσει την πρώτη μεγάλη αναγνώριση της καριέρας της, τραγουδώντας για τον Μαρμαρωμένο Βασιλιά ένα κομμάτι που μας κάνει ακόμη να δακρύζουμε από συγκίνηση.
Από την άλλη ο Μαρμαρωμένος Βασιλιάς του Σταμάτη Σπανουδάκη κυκλοφόρησε το 1998. Εν μέσω της λαίλαπας του συστήματος Σημίτη και της εκσυγχρονιστικής παρακμής, του πλέον χυδαίου υλισμού και της απαρχής των όσων βιώνουμε σήμερα από τους πολιτικούς κληρονόμους του Κώστα Σημίτη, ο Σπανουδάκης παρέδωσε την δική του μουσική πρόταση πιστός στην ταυτότητά του και κόντρα στο κατεστημένο της liberal αλητοκρατίας. Μπορεί τα πολλά πλήκτρα να μην είναι του γούστου όσων ακούμε heavy metal αλλά η αλήθεια είναι ότι υπάρχουν σπουδαία σημεία στον δίσκο του Σπανουδάκη που παίζονται στα synths του σημαντικού αυτού συνθέτη. Πέρα από τα γνωστά κομμάτια του δίσκου, όπως τα «Τέσσερα Β», «Θα έρθεις σαν αστραπή» κλπ, ακούστε με προσοχή το «Βροχερό δειλινό στον Βόσπορο» και απολαύστε μουσική μαγεία. ΥΓ. Ο πίνακας που συνοδεύει την ανάρτηση είναι του Γιάννη Νίκου και φέρει τον τίτλο Ο Κωνσταντίνος Παλαιολόγος στις επάλξεις, ξημέρωμα 29ης Μαϊου 1453.
https://www.youtube.com/watch?v=ZkNtleZoAdY&t=4s
να αφηγηθώ μια Σάγκα,
όπως μου την μετέφεραν,
οι γρύλοι στην παράγκα.
Είναι για δύο ημίθεους,
που αν και είναι απ' τους Βανιρους,
βρήκαν στασίδι και άραξαν,
αντάμα στους Αισιρους.
Είναι δυο άνδρες άφοβοι,γης κοντινής ακρίτες,
κόκκινες φορούν προβιές,
και στα μεριά Εσθήτες.
Είναι γνωστοί ως Φιλεκλεφτ,
οι δαμαστες των ονων,
που αγριοκοιταζουν κάθε εχθρό,στο ύψος των λαγονων.
Παίρνουν σειρά για τα κουπιά,
Λεμούριος και Ιππέας,
είναι η μπανιέρα τους Ντρακαρ,
με αρώματα της Γαίας.
Μόνον ο Μπαλντουρ ξεπερνά,
τους δυο τους σε σοφία,
μα και ένα Τρολ ο Θοδωρής ,
στη μηχανορραφία.
Ως τις ακτές του Καναδά,στου Ατλαντικού τα πλάτη,
βάρδιες αλλάζει ο Θοδωρος,
ο Τέλις στο κατάρτι.
Τρολαρουν σε όλες τις ακτες,οργιλοι Μπερσεκεροι,
τους είδε ο Θωρ και σκιαχτηκε,
με το σφυρί στο χέρι.
Γιατί οι Θεοί στην κρίση τους,
το Ραγκναροκ ζυγίζουν,
τέτοιους γενναίους μαχητές,
πάντα καλωσορίζουν.
Ο Οντίν πήρε απόφαση,στην τελική την μάχη,
Θα έχει στο πλάι Λεμούριο,με ασπίδα ένα σαλάχι.
Το άτι το οχταποδαρο στον Τελι θα δανείσει,
θα βλαστημαει την κρίση του,
πριν το ξαναζητησει.
Από κοντά ο Λεμούριος,τον Λόκι
θα αφανίσει,μα συνδρομή δεν πλήρωσε και η τιβι θα κλείσει.
Της ποίησης των ουρανών της Σπάνιας
Του κώδικα της στρατιωτικής τιμής
Και της ασκητικής των ιππέων της στέπας
Εχθρέ των τοκογλύφων και των καταπιεστών
Των διαμεσολαβητών και των παράσιτων της οικονομικής ολιγαρχίας
Και οραματιστή της λαϊκής ανάτασης
Και της ανάπλασης του μέλλοντος μιας δοξασμένης αυτοκρατορίας
Λαμπύριζαν τ\' αστέρια κι ευωδίαζε η γη
Καθώς το κέλυφος του σώματος
Που έκλεινε το όνειρο της διάφανης ψυχής σου
Σκόρπισε σαν βεγγαλικό ψηλά στους ουρανούς
Γράφοντας με πελώρια γράμματα
Εκείνο το: Arriba Τelis!
Εμάς θα μας επιβραβεύσει ο Θεός!
Ζήτω η Μογγολία!
ΑΗΚ!
Ποτέ δεν έπεσες
Στο προσκλητήριο
Δηλώνουμε: Παρών!
Ένας παοκτής
Ο Γιαννακόπουλος κατάφερε με την ένταση που προκάλεσε να θέσει σε κίνδυνο ένα σχεδόν σίγουρο πρωτάθλημα για την ομάδα του. Συσπείρωσε έναν σχεδόν παραιτημένο Ολυμπιακό.
https://www.youtube.com/watch?v=sRpNBiwB-AU
Το κατά Τσόκλη ξύπνημα της νεότητος και οι απόψεις του περί βιασμού
Με αφορμή τον βιασμό του 11χρονου κοριτσιού, στο Ελαιοχώρι Αρκαδίας που έχασε τη ζωή του στα χέρια ενός 40χρονου, ο οποίος την κακοποίησε σεξουαλικά και την εγκατέλειψε σε ένα πηγάδι, φέραμε στην επιφάνεια μια εκπομπή που προβλήθηκε σε επανάληψη πριν από δεκαπέντε μέρες και μάλιστα στην Κρατική Τηλεόραση.
Η εκπομπή είχε τίτλο «Ο Τσόκλης στην Ιταλία» και ήταν ένα αφιέρωμα στον εικαστικό, με δηλώσεις του ιδίου. Εμείς σας παραθέτουμε 2 αποσπάσματα. Να σημειώσουμε πως το αφιέρωμα της ΝΕΤ προβλήθηκε ανήμερα του Δεκαπενταύγουστου, στις 4 το απόγευμα και με σήμανση «Κατάλληλο για όλους».
Ο κ. Τσόκλης μιλώντας για πίνακά του που εικονίζει ανήλικο παιδί δήλωσε: «Πολλές φορές με ρωτήσανε τι σημαίνει αυτή η υπόθεση του παιδιού. Όλοι ξέρουμε τι σημαίνει. Νομίζω, πως θα ΄τανε ίσως ανέντιμο να εξηγήσουμε. Συμβαίνει ότι εμείς, είμαστε άνδρες μιας κάποιας ηλικίας και σημαίνει ότι υφιστάμεθα τη γοητεία του ξυπνήματος της νεότητος και θα θέλαμε να μετέχουμε σε αυτό και ξέρουμε όλοι ότι δεν επιτρέπεται, ξέρουμε ότι κινδυνεύουμε να τιμωρηθούμε. Για αυτό όμως η επιθυμία μας υπάρχει και παραμένει. Είναι ένας τρόπος λοιπόν, να αποδείξουμε και να εντείνουμε αυτό το αίσθημα της ενοχής που όλοι έχουμε μπροστά σε κάποια φαινόμενα και τη δειλία μας βέβαια, να ικανοποιήσουμε επιθυμίες που η ίδια η φύση επιβάλλει».
Στο δεύτερο απόσπασμα, ο Κώστας Τσόκλης υποστηρίζει:
«Δεν καταλαβαίνω γιατί ο βιαστής είναι πιο κακός από την κοπέλα που προκαλεί. Τη βία τη ζητά η ίδια. Θέλει να τη βιάσουν. Γιατί να κλείνουν στη φυλακή τον βιαστή κι όχι την κοπέλα; Αφού η φύση τον σπρώχνει να “επιτεθεί”. Δεν είναι ωραίο πράγμα η επίθεση;».
Να προηγείται το εθιμικό δίκαιο του γραπτού δικαίου. Αυτό είναι το πιο ρομαντικό.
Σε ένα ρομαντικά εθνικιστικό σύστημα θα περνούσες πολύ άσχημα εσύ και οι έχοντες όμοιες ερωτικές ορμές με εσένα, μεσιέ Τέλη.
Για τους πράκτορες, όμως, της δεξιάς που θα τολμούσαν να εμφανιστούν με εθνικιστικό προσωπείο, θα επιτρεπόταν μια εξαίρεση. Σε αυτούς θα ήταν επιτρεπτό να κυκλοφορούν στον δρόμο με τα φουστάνια τους. Μπορεί και με καυτά υπορόζ σορτσάκια.
Απλώς, δεν θα υπήρχε εγγύηση για την αντιμετώπισή τους από την κοινωνία ενός τέτοιου πολιτικού συστήματος.
Τελικά σας έκανε μεγάλο κακό ο ρηγκανικός βάψομαλλιάς (τι μανία και αυτή να μην είναι περήφανοι κάποιοι άνθρωποι για την ηλικία τους – το λευκό μαλλί θα μπορούσε να είναι και ένδειξη σοφίας). Έχετε χάσει τα αβγά και τα πασχάλια. Αυτό που συνέβη με τη Νέα Δημοκρατία - και εν γένει την ακροδεξιά στην Ελλάδα - κάνει όλους τους εθνικιστές να πιάνουν το στομάχι τους από τα γέλια. Είναι σαν να υπήρχε ΕΣΣΔ, να ήμασταν στην σφαίρα επιρροής της, και το αντίστοιχο ΚΚΣΕ να προσπαθούσε να διαλύσει το ΚΚΕ. Μιλάμε για μετάμοντέρνες καταστάσεις εντός της μετάνεωτερικότητας. Τα ευτράπελα είναι δεδομένα!
https://xrisiavgi.com/2025/06/02/21/167552/
Δεν μένει σε βίλα, αγαπητέ. Σε ένα υπόγειο πολυκατοικίας της δεκαετίας του '60 ζει.
Σε βίλες φίλων του πραγματοποιεί αποτυχημένες απόπειρες διοργάνωσης πολιτικών συνεδρίων και επιτυχημένες διεξαγωγές ερωτικών συνευρέσεων.
Χωρίς γέννα
Χωρίς τάφο
Γυμνός στην εξορία του
Πνεύμα στην άϋλη κομψότητά του
Απατηλός αλλά ορώμενος
Ουχ απλώς
Άλλα καλώς υπάρχων
Figure in black kaftan which points at me
Turn 'round quick, and start to run
Find out I'm the chosen one
Oh no!
Big black shape with eyes of fire
Telling people their desire
Horseman's sitting there, he's smiling
Watch those flames get higher and higher
Oh no, no, please God help me!
Is it the end, my friend?
Horseman's coming 'round the bend
Romantics running 'cause they're scared
Yes Mamouto better go and beware!
No, no, please, no!
και πάλι ο θεός Αse, ο Δημιουργός του Κόσμου
έστειλε έναν άνθρωπο να φέρει την Αλήθεια και τη Δικαιοσύνη.
Και πάλι οι καλαμαράδες ψευτοεθνικιστές Τον απέρριψαν.
Εργασία και φροντίδα ήταν όλη η ζωή Του
- όχι μόνο για τον δικό Του λαό
αλλά για όλη την Ευρασία.
Τότε Αυτός τίναξε τη σκόνη από τη κάπα Του
και επέστρεψε εκεί από όπου ήρθε
Ο κόσμος δεν ξέρει τι έχασε.
- Knut Hamsun –