μετάφραση: Κωνσταντίνος Μποβιάτσος
Η μελέτη του έργου του Carl Schmitt υποχρεώνει τον πολιτικό επιστήμονα να διακρίνει τις διαφορετικές φάσεις αυτής της εργασίας και, κυρίως, να το εντάξει στο πλαίσιό του, αυτό της μετάβασης από την Τάξη Ράιχ του Bismarck (ένα εξουσιαστικό κράτος) σε εκείνη της Δημοκρατίας της Βαϊμάρης (ένα δυτικό μοντέλο), μετά τη γερμανική ήττα του 1918. Στη συνέχεια η μετάβαση από αυτή τη Δημοκρατία της Βαϊμάρης στο Τρίτο Ράιχ και, τέλος, μεταξύ αυτού του Τρίτου Ράιχ και στην Ομοσπονδιακή Δημοκρατία του 1949.
Αυτό το πλαίσιο είναι εξαιρετικά περίπλοκο και ασταθές και απαιτεί από τον ερευνητή να έχει ενδελεχή γνώση της γερμανικής πολιτικής και θεσμικής ιστορίας, ειδικά όταν προσπαθεί να εξηγήσει μια βασική έννοια στο έργο του Carl Schmitt, την έννοια της απόφασης. Το εξουσιαστικό κράτος του Bismarck κράτησε βασικούς τομείς της πολιτικής ελεύθερους από τις αντικρουόμενες συζητήσεις του κοινοβουλευτισμού, όπως ο χειρισμός στρατιωτικών υποθέσεων και διπλωματίας. Αυτή η συμφωνία επέτρεπε γρήγορες αποφάσεις και, στον τομέα της διπλωματίας, μια μυστικότητα.
Οι κοινοβουλευτικές συζητήσεις της Δημοκρατίας της Βαϊμάρης δημοσιοποίησαν τα πάντα και εξάλειψαν την ανάγκη για μυστικότητα στις διεθνείς σχέσεις. Όλα τα θέματα κουβεντιάζονταν στον Άρειο Πάγο της Βαϊμάρης. Θέματα όπως η διαχείριση των ενόπλων δυνάμεων που είχαν περιοριστεί στην απλούστερη μορφή τους μετά τις ρήτρες της Συνθήκης των Βερσαλλιών, οι συμφωνίες που έκανε η Reichswehr με τη νεαρή Σοβιετική Ρωσία, όπου τα έμβρυα ενός μελλοντικού ανασυγκροτημένου γερμανικού στρατού είχαν εκπαιδευτεί στην περιοχή του Kazan κ.λπ. Αυτό το «δημοκρατικό άνοιγμα» της Δημοκρατίας της Βαϊμάρης σήμαινε ότι όλα έπρεπε να συζητηθούν και ότι η διαδικασία λήψης αποφάσεων είχε επιβραδυνθεί.
Η πρώτη σημαντική φάση του έργου του Carl Schmitt αφορά την ανάγκη να φανεί η απειρία ενός συστήματος που επιδίδεται σε στείρες συζητήσεις και αναλύσεις και την ανάγκη λήψης γρήγορων και αποτελεσματικών αποφάσεων για το κοινό καλό του κράτους και του λαού. Αυτό το όραμα λήψης αποφάσεων για την πολιτική εξακολουθεί να είναι επίκαιρο για την κριτική της βραδύτητας των δυτικών κοινοβουλευτικών δημοκρατιών. Στην Κίνα, η δύναμη του Xi Jinping είναι με αυτή την έννοια θα λέγαμε « Σμιτιανή» (ας μας επιτραπεί ο όρος), παρόλο τον μαρξιστικό-μαοϊκό μανδύα της. Αυτό εξηγεί την τρέχουσα αγάπη των Κινέζων στοχαστών με το έργο του Carl Schmitt.
Στην αναταραχή των δύο τελευταίων ετών της Δημοκρατίας της Βαϊμάρης, όταν οι εθνικοσοσιαλιστές κέρδιζαν σταθερά ψήφους στις εκλογές που ακολούθησαν, ο Carl Schmitt τα «λούστηκε» με διάφορους και με αντιφατικούς τρόπους, πρώτα υποστηρίζοντας καγκελαρίους που ήθελαν να αποκλείσουν τα κομμουνιστικά και εθνικοσοσιαλιστικά κόμματα από την εξουσία, μετά υποστηρίζοντας την κατάληψη της εξουσίας από τους τελευταίους και, κυρίως, υποστηρίζοντας την απόφαση του Χίτλερ να εξοντώσει τα στελέχη της SA κατά τη «Νύχτα των Μεγάλων Μαχαιριών», τον Ιούνιο του 1934. Αυτή η υποστήριξη για τη νέα εθνικοσοσιαλιστική κυβέρνηση, βέβαια, δεν εμπόδισε την απόλυσή του το 1936. Ο Schmitt δεν ανησυχούσε πλέον τόσο πολύ για τη γερμανική εσωτερική πολιτική, αλλά έστρεψε την προσοχή του σε μια πολύ σημαντική έννοια, αυτή του «ανοιχτού χώρου» ή Grossraum.
Για τον Schmitt, ο οποίος είχε αυτοανακηρυχτεί «Καθολικός», παρά τον αφορισμό του μετά το διαζύγιο, συνέχισε να πιστεύει ότι αληθινός Καθολικισμός είναι περισσότερο Ρωμαϊκός, κληρονόμος της Ρωμαϊκής Αυτοκρατορίας και της Αγίας Ρωμαϊκής Αυτοκρατορίας του γερμανικού έθνους, παρά ευαγγελικός. Η Ρωμαϊκή Αυτοκρατορία είναι ένα έδαφος του οποίου η επέκταση πρέπει να οργανωθεί και τα σύνορά του πρέπει να καθοριστούν.
Για τον Schmitt, η νέα ρωμαιο-γερμανική αυτοκρατορία της δεκαετίας του 1930 είναι μια αναστημένη Γερμανία, απαλλαγμένη από το αμφιλεγόμενο έρμα της Βαϊμάρης. Μια Γερμανία που μέσω της γεωγραφικής της κεντρικής θέσης, πρέπει να προσελκύσει τις περιφέρειές της για να εξαλείψει τις άχρηστες συγκρούσεις που υπονομεύουν τη συνοχή του ευρωπαϊκού πολιτισμού στο σύνολό του.
Επομένως ο Schmitt είναι ένας θεωρητικός της ευρωπαϊκής ενοποίησης με την λογική ότι η μεσαιωνική, καθολική και οικουμενική έννοια της Αυτοκρατορίας, της Αγίας Ρωμαϊκής Αυτοκρατορίας ή του Ράιχ, πρέπει να δώσει τη θέση της στην πραγματιστική αντίληψη του Grossraum για έναν «μεγάλο χώρο». Με αυτόν τον τρόπο, ο Schmitt προσδοκά μια πολύ τρέχουσα αντίληψη, που διαδόθηκε επίσης από έναν συγγραφέα όπως ο Samuel Huntington όταν, το 1993, προκάλεσε τη σύγκρουση των πολιτισμών. Ο Grossräume είναι στην πραγματικότητα «χώροι πολιτισμού» όπου οι συγγένειες μεταξύ των συστατικών προέρχονται από ένα ισχυρό ή διαδεδομένο αίσθημα κοινής κληρονομιάς.
Όταν ο Huntington μιλούσε για έναν κόσμο χωρισμένο στον δυτικό πολιτισμό, στον ορθόδοξο, στον ισλαμικό και στον κομφουκιανικό , προφανώς υπονοούσε ότι η δυτική ιδεολογία (φιλελεύθερη με την αγγλοσαξονική έννοια του όρου) δόμησε τον χώρο που υπόκειται στην αμερικανική ηγεμονία, ότι η μίξη της ορθοδοξίας και του μετακομμουνισμού δόμησε τον ρωσικό χώρο, ότι η ισλαμική θρησκεία δόμησε έναν μουσουλμανικό κόσμο που πήγε από το Μαρόκο στην Ινδονησία, και ότι ο πολιτικός χώρος του Κομφούκιου ήταν αυτός με επίκεντρο την Κίνα.
Για τον Huntington, επομένως, οι χώροι του πολιτισμού είχαν έναν ηγεμόνα σαφώς αντιληπτό, τις Ηνωμένες Πολιτείες, την Κίνα και τη Ρωσία. Ο μουσουλμανικός κόσμος δεν ήταν επικεντρωμένος σε μια ηγεμονική ισχύ η οποία να επιτρέπει στις δυνάμεις εντός του χώρου του μουσουλμανικού πολιτισμού να διεκδικήσουν μια τέτοια καθοδήγηση. Η Τουρκία του Ερντογάν προσπαθεί σήμερα. Το ίδιο κάνει και το Ιράν, αλλά μόνο στη σιιτική σφαίρα, που δεν καλύπτει ολόκληρο τον εξισλαμισμένο χώρο.
Στη σημερινή Ρωσία, ο Aleksandr Dugin συνοψίζει τέλεια την σκέψη του Schmitt, την έννοια του «Grossraum». Στα κεφάλαια που του αφιερώνει σε έναν από τους τόμους του για την «Τέταρτη Πολιτική Θεωρία», γράφει, παραφράζοντας τον Schmitt:
Η τάξη του Grossraum (του «μεγάλου χώρου») στο διεθνές δίκαιο θα έχει ως συνέπεια την απαγόρευση ξένων δυνάμεων στον ίδιο αυτό χώρο. Πράγματι, εάν το διεθνές δίκαιο είχε διατηρήσει την ιδέα του Grossraum και την είχε γενικεύσει στο δίκαιο και τη διεθνή διπλωματία, ή εάν το διεθνές δίκαιο θα είχε καθαγιάσει μια μέρα τη διαίρεση του κόσμου σε ομοιογενείς και συνεκτικές αστικές περιοχές, θα έχει ως ρητή συνέπεια την ιδέα της απαγόρευσης κάθε επέμβασης από εξωτερικές δυνάμεις. Θα απαγορευόταν η πρακτική της ανάμιξης στις εσωτερικές υποθέσεις ενός αστικού και γεωπολιτικού χώρου.
Η ιδέα του Schmitt για μια τόσο μεγάλη περιοχή πολιτικής συνοχής βασίζεται στην πραγματικότητα στη μελέτη της ευρωπαϊκής και βορειοαμερικανικής διπλωματίας από τις αρχές του δέκατου ένατου αιώνα και, ειδικότερα, στην εμφάνιση του δόγματος Monroe στη Δύση (αμερικανικό) ημισφαίριο. Το 1823, ο Πρόεδρος των Ηνωμένων Πολιτειών διακήρυξε ότι η Αμερική θα ανήκει μόνο στον αμερικανικό λαό και ότι οι εξωτερικές δυνάμεις, ευρασιατικές ή του παλαιού κόσμου, δεν επεμβαίνουν πλέον ούτε κρατούν αποικιακές ή στρατηγικές περιοχές και αυτόχθονες πληθυσμούς ή αποικισμένους Κρεολούς.
Αυτή η διακήρυξη ήταν μια διεκδίκηση των Κρεολών κατά της παραδοσιακής Ισπανίας, η οποία είχε προηγουμένως στην κατοχή της ολόκληρη την ήπειρο από το Ρίο Γκράντε έως τη Γη του Πυρός, αλλά και κατά της Ρωσίας (η οποία κρατούσε ακόμη την Αλάσκα και τη Βόρεια Καλιφόρνια μέχρι το Fort Ross). Επίσης και κατά της Μεγάλης Βρετανίας, (η τελευταία Αγγλικοαμερικανική σύγκρουση είχε λάβει χώρα μόνο εννέα χρόνια πριν από τη διακήρυξη του Δόγματος Μονρόε). Σε μικρότερο βαθμό κατά της Γαλλίας, η οποία κατείχε μόνο μερικά μικρά νησιά στην Καραϊβική, και κατά της Δανίας, η οποία κατείχε τις Παρθένες Νήσους.
Κατά τις δεκαετίες του 1930 και του 1940, η ιδέα του Schmitt, αναζητούσε επομένως, in tempore suspecto, τη λύση που, στα μάτια του ως Γερμανού Καθολικού και πρώην Πρώσου υπηκόου, θα ήταν η πιο ισορροπημένη λύση για μια νέα παγκόσμια τάξη πραγμάτων. Η γερμανοκεντρική ευρωπαϊκή ιδέα του Schmitt αντικατοπτρίστηκε επίσης στον γεωπολιτικό διάλογο της εποχής του, ειδικά στο σχολείο που διηύθυνε ο στρατηγός Karl Haushofer, στο οποίο δίδασκε και ο γεωπολιτικός Gustav Fochler-Hauke (1906-1996), του οποίου η δραστηριότητα συνεχίστηκε μετά το 1945 στην Γερμανία. Ο Fochler-Hauke ήταν, μεταξύ άλλων, ο εμπνευστής του ετήσιου αλμανάκ Fischer, το οποίο λειτούργησε ως έργο αναφοράς για τα υπουργεία της Ομοσπονδιακής Δημοκρατίας.
Αυτοί οι γεωπολιτικοί επιστήμονες, μαζί με τον Carl Schmitt, ήθελαν την ανάδυση μιας αυτάρκους Ευρώπης (ιδίως από άποψη τροφίμων), απαλλαγμένη από τις βλαβερές επιρροές των αγγλοσαξονικών ναυτικών δυνάμεων. Ο Haushofer και η ομάδα του ήθελαν, όπως το γενικό επιτελείο επί των ημερών μιας περιόδου της Δημοκρατίας της Βαϊμάρης, μια συμφωνία με τη Σοβιετική Ένωση. Ο Schmitt έβλεπε τον σοβιετικό εδαφικό χώρο ως ξένο προς την Ευρώπη. Για τον Schmitt, η ευρωπαϊκή ενότητα γύρω από τη Γερμανία (τουλάχιστον αν είχε βγει νικήτρια από τον Δεύτερο Παγκόσμιο Πόλεμο) θα είχε επιτευχθεί, όπως ήλπιζε, με τον αφρικανικό αποκλεισμό των ευρωπαϊκών αποικιών. Η μοίρα όμως των όπλων θα αποφασιζόταν υπέρ των Σοβιετικών και των Αγγλοσαξόνων. Ο Haushofer αυτοκτόνησε το 1946. Ο Schmitt εξοστρακίστηκε από την επικρατούσα ακαδημαϊκή κοινότητα για μεγάλο χρονικό διάστημα, παρά το γεγονός ότι είχε προσωπική επιρροή στους διαμορφωτές αποφάσεων ή στους στοχαστές που ήταν καλά αγκυροβολημένοι στο νέο μεταπολεμικό σύστημα.
Η απώλεια των ευρωπαϊκών αποικιών ξεκινώντας από το 1957 (το έτος της ανεξαρτησίας της Γκάνας) σήμανε τον θάνατο για την ιδέα της Eurafrica, η οποία είχε θεωρητικοποιηθεί στη Γερμανία το 1951, από τον πολιτικό και αναλυτή Anton Zischka (1904-1997), υποστηρικτή της ευρωπαϊκής (και ευρωαφρικανικής) ενοποίησης μέσω μιας ειρηνικής τεχνοκρατίας. Αυτός ο εθελοντικός ευρωπαϊσμός βασίστηκε στην κινητοποίηση της επιστημονικής και τεχνικής κληρονομιάς των μη ιδεολογικοποιημένων ευρωπαϊκών ελίτ και στην αξία της «εργασίας» σε αντίθεση με την οικονομική κερδοσκοπία. Αυτή η φιλοευρωπαϊκή βούληση δεν απέκλειε, ακόμη και στη μέση του Ψυχρού Πολέμου, όταν μαινόταν ο πόλεμος της Κορέας και ιδρύθηκε η ΕΚΑΧ (η «Ευρωπαϊκή Κοινότητα Άνθρακα και Χάλυβα»), γόνιμες σχέσεις με την Ασία, όπως αποδεικνύεται από το βιβλίο του το 1950.
Η τετραπλή ανάγνωση των Schmitt, Haushofer, Fochler-Hauke και Zischka μας οδηγεί στο να υποθέσουμε μια ενωμένη Ευρώπη αλλά αποκομμένη από τον αγγλοσαξονικό (πιο συγκεκριμένα τον αμερικανικό) ηγεμονισμό, μια Ευρώπη ελεύθερη να συνάψει γόνιμες σχέσεις με οποιαδήποτε αφρικανική ή ασιατική χώρα. Αυτή η γεωπολιτική θέση είναι περίπου ισοδύναμη με το ευρασιατικό όραμα του Alexander Dugin, το οποίο αντικαθιστά τον ηγεμόνα της εθνικοσοσιαλιστικής Γερμανίας που απέτυχε, με μια αποσοβιετοποιημένη Ρωσία που δεν κατηγορείται από το σοβιετικό παρελθόν της.
Η Ρωσία λοιπόν θα λειτουργούσε ως «γέφυρα» μεταξύ των τριών πιο πυκνών περιθωρίων της ευρασιατικής μάζας, δηλαδή μια γέφυρα μεταξύ Ευρώπης και Κίνας, μεταξύ Ευρώπης και Ινδίας. Αυτή η ιδέα να γίνει η Μόσχα μια «γέφυρα» μεταξύ της Ευρώπης και της Κίνας, ήταν ήδη παρούσα στο μυαλό του στοχαστή Leibniz στις αρχές του δέκατου έβδομου και του δέκατου όγδοου αιώνα.
Το τεχνοκρατικό όραμα του Zischka γίνεται πράξη από την Κίνα του Xi Jinping, η οποία προτείνει χερσαίες επικοινωνίες μεταξύ όλων των περιοχών της Ευρασίας. Στη συνέχεια, αυτή η ίδια Κίνα του Xi Jinping ανακαλύπτει ξανά, με αφοσίωση, το έργο του Carl Schmitt και το προσθέτει στο διπλό δογματικό σώμα της: αυτό της παραδοσιακής Κίνας (με στοχαστές όπως ο Sun Tzu, ο Κομφούκιος και ο Han Fei) και αυτό μιας μαοϊκής Κίνας, που όμως αλλά όπου η σκέψη του Carl von Clausewitz ήταν έντονα παρούσα.
Μια θεωρία πολύπλοκη , ψαγμένη θα έλεγα για τα δεδομένα της εποχής, αλλά με μια καθαρή ματιά στο μέλλον. Και όπως αναφέρει ο Carl Schmitt:
…«στο όνομα του Χανσεατικού μας παρελθόντος εναποθέτουμε τις ελπίδες μας στο άνοιγμα της αρκτικής οδού για θαλάσσια κυκλοφορία, επειδή αυτή η αρκτική διαδρομή θα συντομεύσει σημαντικά τη μεταφορά εμπορευμάτων από τα κύρια δυτικοευρωπαϊκά λιμάνια μας (Αμβέρσα, Ρότερνταμ, Αμβούργο ), επιτρέποντας την πρόσβαση στην ευρωπαϊκή ενδοχώρα μέσω του Ρήνου και του Έλβα».
Προσεγγίσεις: Η αναζήτηση της Ελλάδας στο παραπάνω σχήμα
Σταμάτης Μαμούτος
Ο Σμιτ υπήρξε νομικός και πολιτικός διανοητής του μεσοπολέμου που συγκαταλέγεται στους διανοητές της «συντηρητικής επανάστασης». Η «συντηρητική επανάσταση» αποτέλεσε μια συνολική διανοητική απόπειρα να μπολιαστεί ο αντιτεχνοκρατικός γερμανικός πολιτικός Ρομαντισμός του 19ου αιώνα με την νέα τεχνολογία του 20ου. Στην ουσία οι Γερμανοί εθνικιστές διανοητές διαπίστωσαν, μετά τον Α΄ Π.Π., ότι η εθνική ανεξαρτησία, που ήταν αίτημα του πολιτικού Ρομαντισμού, είχε ως προϋπόθεση την τεχνολογική ανάπτυξη, την οποία ο πολιτικός Ρομαντισμός έβλεπε ως όπλο των προοδευτικών πολιτικών δυνάμεων προκειμένου να αλλοιωθεί η παραδοσιακή εθνική ταυτότητα. Προσπάθησαν, λοιπόν, να τοποθετήσουν τα παλιά αιτήματα του πολιτικού Ρομαντισμού σε ένα νέο πλαίσιο, που θα ενσωμάτωνε την αποδοχή της τεχνολογικής προόδου, καθώς και νεότερων ιδεών.
Ο Καρλ Σμιτ ήταν ένας από αυτούς. Αλλά, όπως σημειώνει ο Jeffrey Herf, ο Σμιτ μπορεί να τόνιζε τις διαφορές του με τον Ρομαντισμό του 19ου αιώνα αλλά στην ουσία έφερνε στο προσκήνιο παλιά ρομαντικά οράματα σε σύγχρονα πλαίσια[1].Ο Σμιτ και άλλοι «αντιδραστικοί μοντερνιστές» υιοθέτησαν από τον Ρομαντισμό την έννοια της ανυπότακτης βούλησης αλλά όχι το αντιβιομηχανικό όραμα. Υποστήριξαν ότι ο νέος Ρομαντισμός θα έπρεπε να βασιστεί στην εμπειρία των χαρακωμάτων του πολέμου και όχι στην παλιά σχολή των ιδεαλιστών θεωρητικών.
Αν και οι αντιδραστικοί μοντερνιστές χρησιμοποίησαν παλιούς ρομαντικούς όρους όπως η Gemeinschaft και η Innerlichkeit, επαναπορσδιόρισαν αυτές τις κληρονομιές του Ρομαντισμού με νέο τρόπο[2]. Ο Σμιτ στο δοκίμιο Πολιτικός Ρομαντισμός, του 1919, υποστήριξε ότι ο παλαιότερος Ρομαντισμός ήταν ένα κίνημα φυγής από την πραγματικότητα που είχε περισσότερο αισθητικό παρά πολιτικό περιεχόμενο. Ο Herf δείχνει ότι ο Σμιτ, όπως και ο κάθε εθνικιστής, ήταν και ο ίδιος ρομαντικός, που απλά αναπροσδιόρισε τις προτεραιότητες της παλιάς ρομαντικά εθνικιστικής ιδεολογίας. Μάλιστα οι Michael Löwy και Robert Sayre ακυρώνουν και το ίδιο το επιχείρημα του Σμιτ, περί της αισθητικής μονομέρειας του Ρομαντισμού.
Στο παραπάνω γεωπολιτικό σχήμα του Σμιτ που αναλύει ο Steuckers, υπάρχει μια σαφής εικόνα για την καλύτερη, σύμφωνα με τον Σμιτ, ισορροπία του συσχετισμού των γεωπολιτικών δυνάμεων. Ο Steuckers δείχνει να την αποδέχεται αλλά και να «οικοδομεί» επάνω της προσαρμογές στην σύγχρονη πραγματικότητα. Προσωπικά απορρίπτω τις «τροποποιητικές επεκτάσεις» του Steuckers. Κυρίως, όμως, έχω κεντρικής σημασίας επιφυλάξεις για το ίδιο το σκεπτικό του Σμιτ. Γιατί μπορεί να περιλαμβάνει μια ωραία κατανομή γεωπολιτικών σφαιρών σε μεγάλης ισχύος γεωπολιτικές δυνάμεις. Αλλά, ταυτόχρονα, αγνοεί τα σημεία τριβής που προκύπτουν στα σύνορα επαφής αυτών των τομών και υποτάσσει το κομβικό σημείο της ανθρώπινης ιστορίας, που είναι η εθνικές ταυτότητες, σε ομογενοποιημένες γενικεύσεις οι οποίες, ευτυχώς κατά την γνώμη μου, δεν έχουν γίνει ακόμη πραγματικότητα.
Το πλέον χαρακτηριστικό παράδειγμα αυτών που έχω στο νου μου είναι ασφαλώς η Ελλάδα. Σε ποια πολιτισμική ενότητα του σχήματος που δημιούργησε ο Σμιτ τοποθετείται η πατρίδα μας; Είναι μέρος του ευρωπαϊκού-λατινικού πολιτισμού; Ή μήπως είναι μέρος του ανατολικοευρωπαϊκού, ορθόδοξα χριστιανικού, χώρου, που ο Σμιτ καταχωρεί στην Ρωσία; Και τι ρόλο παίζει στην διαμόρφωση των τομών η πολιτιστική υποταγή της Ελλάδας (αλλά και άλλων βαλκανικών χωρών) στον τρίτο πόλο του Σμιτ, που είναι ο αμερικανικός;
Προφανώς ο Σμιτ και ο Steuckers υποθέτουν ότι το καλύτερο για τις ευρωπαϊκές χώρες θα ήταν να ξεφορτωθούν τον αμερικανισμό. Αλλά το ερώτημα είναι κατά πόσο μπορεί να γίνει εφικτό κάτι τέτοιο όταν δεν υπάρχει μια ξεκάθαρη σύνδεση ορισμένων χωρών με έναν από τους δυο «ευρωπαϊκούς» πόλους (τον ευρωπαϊκο-γερμανικό ή τον ρωσικό); Είναι πολιτιστικές συνέχειες του ευρωπαϊκο-γερμανικού γεωπολιτικού κόσμου χώρες όπως η Σερβία, η Βουλγαρία και η Μολδαβία; Και, κυρίως, που κατατάσσεται η Ελλάδα;
Φρονώ ότι ο καλύτερος τρόπος προκειμένου να αναζητήσουμε μια απάντηση σε αυτό το ερώτημα είναι να στραφούμε στις απαρχές αυτής της συζήτησης. Πρόκειται για μια συζήτηση που στην Ελλάδα είχε πραγματοποιηθεί κατά τον 19ο αιώνα. Και η αλήθεια είναι ότι πέρα από τις αλλαγές στο ιστορικό πλαίσιο, η ουσία του θέματος της συζήτησης παραμένει ίδια. Σαν να μην πέρασε μια μέρα από τότε.
Ως ρομαντικοί θα πρέπει να λάβουμε υπόψη το κείμενο του Μάρκου Ρενιέρη, που φέρει τον τίτλο Ο ελληνικός δυισμός. Σε αυτό ο Ρενιέρης απάντησε σε ένα παρόμοιο ερώτημα, κατά την εποχή του Κριμαϊκού Πολέμου. Και το έκανε θέτοντας τις βάσεις για τον τρόπο που θα πρέπει να αντιμετωπίζουμε, ως Έλληνες, διαχρονικά αυτό το ερώτημα. Σύμφωνα με τον Ρενιέρη η Ελλάδα δεν μπορεί να ενταχθεί μονομερώς ούτε στην σφαίρα της δυτικής Ευρώπης ούτε σε εκείνη της ανατολικής (η αλήθεια είναι ότι και για την Ιταλία μάλλον κάτι παρόμοιο ισχύει, αλλά στο πεδίο της γεωπολιτικής ανάλυσης αυτή η παραδοχή πιθανόν σηματοδοτεί μια αντιπαλότητα με την γείτονα χώρα). Η Ελλάδα είναι η μήτρα του ευρωπαϊκού πολιτισμού. Τόσο του δυτικού όσο και του ανατολικού.
Η δυτική Ευρώπη έχει οικοδομήσει τα πολιτειακά και πολιτιστικά της θεμέλια εμπνεόμενη από τον αρχαίο ελληνικό πολιτισμό. Ενώ η ανατολική Ευρώπη, και ιδίως η Ρωσία, έχει αποκτήσει την ταυτότητά της βασιζόμενη στον ελληνικό βυζαντινό μεσαίωνα. Η Ελλάδα είναι ο πυρήνας γύρω από τον οποίο σχηματίστηκαν οι ευρωπαϊκές πολιτιστικές ταυτότητες. Μπορεί να είναι γεωπολιτικά ανίσχυρη αλλά εξακολουθεί να παραμένει πολιτιστικά κολοσσιαία, λόγω του ιστορικού της βάθους. Αυτό είναι ένα από τα δεδομένα που προκαλεί την νεώτερη κρίση συνείδησης του ελληνικού έθνους. Τεράστιες γεωπολιτικές δυνάμεις αναγκάζουν το ελληνικό έθνος να ακρωτηριάσει μέρος της ταυτότητάς του, προκειμένου να χωρέσει στα καλούπια τους. Αυτό ακριβώς συνεχίζουν να προκαλούν σήμερα οι ΗΠΑ και η ΕΕ.
Φρονώ ότι η πρώτη απάντηση που οφείλουμε να δώσουμε σε αυτή την προοπτική είναι η συνειδητοποίηση της ολιστικής διττότητας του έθνους μας. Πρώτιστο χρέος είναι να διαφυλαχθεί η συνολική ιστορική μας ταυτότητα. Πάνω σε αυτήν την ταυτότητα, και εστιάζοντας στον πολιτισμό, εκτιμώ ότι μπορούμε να οικοδομήσουμε μια γεωπολιτική στρατηγική που να προϋποθέτει για την Ελλάδα έναν σημαντικό ρόλο διαμεσολάβησης ανάμεσα στους ισχυρούς πόλους, Κατά τον ίδιο τρόπο μπορεί να χρησιμοποιηθούν παλιότερες γέφυρες προς τον αραβικό κόσμο, ιδίως προς εκείνον του σιιτικού τόξου, εφόσον η Ελλάδα βρίσκεται σε ένα γεωγραφικό σημείο σημαντικό για τις επιδιώξεις τους. Εκτιμώ ότι η ανεξαρτησία μας από τα δεσμά του καπιταλιστικού (δυτικού) πολιτισμού -και μόνο αυτή- μπορεί να προϋποθέσει την μελλοντική γεωπολιτική αυτονόμηση που οφείλουμε να διεκδικήσουμε.
Αυτό σημαίνει ότι δεν θα αποδεχτούμε την υποταγή μας σε μια άλλη ιμπεριαλιστική δύναμη. Αναζητούμε την εθνική ανεξαρτησία και έναν ρόλο περιφερειακής διαμεσολαβητικής δύναμης στην περιοχή. Οι δυνάμεις που αυτή την στιγμή έχουν διαφορετικά σχέδια για εμάς στην περιοχή μας είναι οι ΗΠΑ-Ε.Ε, η Τουρκία και το Ισραήλ. Συνεπώς είναι αυτονόητο ότι μια εθνική ανεξαρτησία που θα ξεκινήσει από τον πολιτισμό και την επανάκτηση της αληθινής εθνικής μας ταυτότητας, πρέπει να επεκταθεί γεωπολιτικά στην κατεύθυνση της επαφής με τους αντιπάλους των δυνάμεων που έχουν ανταγωνιστικά συμφέροντα με εμάς. Επαναλαμβάνω, με γνώμονα την αναζήτηση της εξισορρόπησης των αντίρροπων δυνάμεων των διαφόρων γεωπολιτικών παικτών της ευρύτερης περιοχής που θα εξυπηρετήσει την επίτευξη της εθνικής μας ανεξαρτησίας.
Κωνσταντίνος Μποβιάτσος
Θα πρέπει, πρώτα από όλα, να κατανοήσουμε την σκέψη του αλλά και να λάβουμε υπόψη την εποχή που ο Schmitt έγραψε όλα τα παραπάνω, παρουσιάζοντας μια σκέψη γεω-φιλοσοφική θα έλεγα. Εννοώ ασφαλώς ποια ήταν τα δεδομένα στην Ευρώπη εκείνα τα χρόνια και ποιες μεγάλες αλλαγές, ακόμη και ριζικές σε επίπεδο δημιουργίας κρατών, είχαν γίνει καθώς και άλλες που ετοιμαζόταν να γίνουν.
Κεντρική θέση στη σκέψη του Schmitt, μέχρι το δεύτερο μισό της δεκαετίας του 1930, ήταν τα θέματα της κυριαρχίας, του κράτους και του πολιτικού. Ο Schmitt είχε γίνει ένας από τους πρωταγωνιστές του δημοσίου δικαίου και της πολιτικής επιστήμης στη Δημοκρατία της Βαϊμάρης, συνδέοντας τον προβληματισμό του με την κληρονομιά του Bodin και του Hobbes.
Να τονίσω ότι ο Schmitt δεν είναι μόνο νομικός αλλά ήταν και Γερμανός, κατά συνέπεια συνήθως ξεκάθαρος και ακριβής στους ορισμούς του. Ωστόσο στο πώς μπορεί να πιστεύει ότι θεμελιώνει ένα διεθνές δίκαιο, μεταφέροντας την έννοια της ποικιλίας που βασίζεται στο σύστημα, από κράτος σε έθνος, δεν είναι αρκετά σαφές.
Που χωρά, λοιπόν, η πατρίδα μας μέσα στις ορέξεις των μεγάλων είναι κάτι που δυστυχώς θα συνεχίσουμε να αναρωτιόμαστε για πολλά χρόνια ακόμη. Πιστεύω πάντως πως το μόνο σίγουρο είναι ότι θα πρέπει να κατέβει από το αμερικανικό τρένο, το οποίο μόνο προβλήματα έφερε στην ταλαίπωρη χώρα μας και κυρίως προβλήματα σε επίπεδο κοινωνίας, πέρα από αυτά της άμεσης οικονομικής εξάρτησης. Το γράφω αυτό μολονότι θεωρώ ότι δεν είμαστε Ανατολή αλλά Δύση και αποκλειστικά αυτό. Δεν έχουμε καμία σχέση με ανατολίτικους μοιρολατρικούς και σκοτεινούς πολιτισμούς τους οποίους δυστυχώς η τουρκική σκλαβιά αιώνων κατάφερε να μεταδώσει στο dna των Ελλήνων. Έτσι μετά την απελευθέρωση και την δημιουργία του νέου ελληνικού κράτους, βγήκαν όλα τα μειονεκτήματα μαζί, απότομα σαν ένα φράγμα νερού που έσπασε ξαφνικά και παρέσυρε τα πάντα στο πέρασμά του.
Φυσικά δεν θα μπορούσε να λείψει και η εκμετάλλευση των μεγάλων δυνάμεων διότι ο γεωγραφικά πάντα ήμασταν δελεαστικοί .Έτσι ενώ προσπαθούσαμε να δημιουργήσουμε κάτι με την είσοδο του 20ου αιώνα, οι εσωτερικές έριδες, μίση κόμπλεξ και άλλα αρνητικά, ξαναφρέναραν την προσπάθεια να μην χάσουμε πάλι τις εξελίξεις στην Ευρώπη που έτρεχαν. Δεύτερη φορά μετά την τουρκοκρατία. Εκεί δεν αποτινάξαμε αυτή την νοοτροπία των Βαλκανίων με την μιζέρια, την ηττοπάθεια, την κακή διαχείριση χρημάτων και πόρων, χαρακτηριστικό των λαών αυτών που το κληρονόμησαν φυσικά και αυτοί από τους Τούρκους.
Εγώ, λοιπόν, αρνούμαι να δεχθώ ότι είμαστε αυτό. Ότι ανήκουμε σε αυτή την άσχημη μερίδα της Ευρώπης. Με την κληρονομιά που μας άφησαν οι αρχαίοι, είμαστε αλλού, είμαστε στην Ευρώπη των Ινδοευρωπαίων αδερφών μας. Το πρόβλημα βέβαια είναι ότι τα τελευταία εβδομήντα χρόνια, και ακόμα πιο πολύ μετά το 1992, είναι και αυτοί θύματα της Νέας Τάξης. Δυστυχώς, με την ίδρυση της ΕΕ η μοίρα όλων μας δείχνει πλέον κοινά ζοφερή.
Αλλά αν το να είσαι ανεξάρτητος είναι σχεδόν απίθανο, η επιλογή μας πρέπει να είναι καθαρά ευρωπαϊκή. Αυτό θα πρέπει να γίνει σε συνεργασία μιας Ευρώπης των εθνών και χωρίς θρησκευτικές προκαταλήψεις με τους λοιπούς χριστιανούς αδερφούς μας. Φτάνει πια με αυτά που αιώνες μας χώρισαν. Είμαστε τα σύνορα μιας ηπείρου όπου έφερε τον πολιτισμό στον πλανήτη εδώ και χιλιετίες. Είμαστε αυτοί που δημιούργησαν τα πάντα.
Συμφωνώ στο ότι όλοι έχουν επιδιώξεις στην πατρίδα μας λόγω της εξαιρετικής γεωγραφικής θέσης, αλλά εδώ θα πρέπει να ζυγίσουμε το λιγότερο κακό πλέον και αυτό δεν βρίσκεται σίγουρα στα χέρια της Ρωσίας. Επαναλαμβάνω, ότι το θέμα της κυριαρχίας του έθνους μας δυστυχώς είναι δύσκολο σε συνθήκες παγκοσμιοποίησης. Αυτό που μπορούμε να σώσουμε από τον τυφώνα της παγκοσμιοποίησης είναι μόνο μια καλή συναλλαγή για την ώρα και να μπορέσουμε να αναδιοργανωθούμε σε όλα τα επίπεδα. Αυτό, βέβαια, θα πρέπει να γίνει σε συνεργασία με πρόσωπα ομοίων ιδεών με εμάς απ’ όλα τα έθνη της Ευρώπης και υπό όρους δύσκολους (θέλω να ελπίζω όχι άπιαστους). Εθνικές κυβερνήσεις και συζήτηση μετά για ριζοσπαστικές αλλαγές. Αναγνωρίζω βέβαια ότι αυτό μάλλον μετατίθεται στο πολύ μακρινό μέλλον.
Σε προσωπικό επίπεδο ό,τι έχει να κάνει με την Ελλάδα το συνδέω άμεσα και με την Ευρώπη, ακολουθώντας καταπόδας τις ιδέες του μεγάλου Pierre Drieu la Rochelle: Δεν είμαι απλώς Γάλλος, αλλά Ευρωπαίος. Είστε και εσείς, συνειδητά ή ασυνείδητα. Αλλά παίξαμε και χάσαμε.
Αχιλλέας
Ο Καρλ Σμιτ είναι ένας εξαιρετικός πολιτικός αναλυτής. Το έργο του επιβίωσε μέχρι τις ημέρες μας παρά το ότι η κυρίαρχη διανοητική τάση της «πολιτικής ορθότητας» μάλλον θα ήθελε να περάσει στο χρονοντούλαπο της ιστορίας όλους τους διεξοδικούς αναλυτές συντηρητικής σκέψης. Τώρα σε ό,τι έχει να κάνει με την θέση της Ελλάδος σε ένα πανευρωπαϊκό όραμα θέλω να αναφέρω τα εξής.
Ασφαλώς έχουμε επηρεάσει την δυτική και την κεντρική Ευρώπη στις βάσεις του πολιτισμού τους. Αλλά σήμερα πόσο κοντά είμαστε στην νοοτροπία της; Η Δύση περνώντας από τον αρχαίο της κόσμο και τον Μεσαίωνα έγινε μετά το 1054 μ.Χ καθολική.. Το γεγονός ότι υπήρξε στην μακραίωνη ευρωπαϊκή ιστορία ένας Πάπας, ο οποίος έχοντας το αλάθητο δεν μπορεί να αμφισβητηθεί, δημιούργησε στην ευρωπαϊκή (τότε φραγκική) ψυχή την αποδοχή μιας άκριτης υποδούλωσης στον ανώτερο, καθώς και το σύμπλεγμα της ανθρώπινης τελειότητας που αυτή εκφραζόταν στο πρόσωπο του Πάπα. Αργότερα από τον Καθολικισμό προέκυψε η επανάσταση των προτεσταντών (της μεταρρύθμισης) και πιο μετά αυτή των πουριτανών, οι οποίοι εποίκισαν την Αμερική.
Μέσα σε όλα αυτά ας μην ξεχνάμε και το τι έχουν περάσει οι Έλληνες αδερφοί μας στο εξωτερικό. Μέχρι την δεκαετία του ‘70 πετούσαν ντομάτες στους Έλληνες ιερείς οι οποίοι, πιστοί στον βυζαντινό μας πολιτισμό, φορούσαν τα μαύρα ράσα τους και έφεραν τις μακριές τους γενειάδες όταν πήγαν στις Η.Π.Α. Ασφαλώς υπάρχουν ιστορικά παραδείγματα Ελλήνων με ευρωπαϊκό πνεύμα. Όμως και σε αυτά η συνύπαρξη είχε δυσκολίες. Ο μεγάλος Έλληνας Βησσαρίωνας ο Τραπεζούντιος, ο οποίος έχοντας ασπαστεί τον Καθολικισμό αφιέρωσε την ζωή του στο να απελευθερωθεί η Κωνσταντινούπολη. Βρέθηκε σε δύσκολη θέση και αγνοήθηκε από την καθολική ηγεσία γιατί είχε γένια!
Η απόπειρα δυτικών δυνάμεων να αποδυναμώσουν γεωπολιτικά τον ελληνισμό ξεκίνησε ήδη από τον μεσαίωνα. Οι Βενετοί εκμεταλλεύτηκαν με εμπορικά αποικιοκρατικό τρόπο αδυναμίες της βυζαντινής διοίκησης. Γεωγραφικά τμήματα της Πελοποννήσου απελευθερώθηκαν από δυτικούς σταυροφόρους λίγο πριν την πτώση της Πόλης. Άλλα τμήματα δεν απελευθερώθηκαν ποτέ. Ο ταυτότητα του νεότερου ελληνισμού οικοδομήθηκε πάνω σε αυτή την διττή σύγκρουση με τους δυτικούς και με τους Μογγόλους της Ανατολής.
Βλέπουμε λοιπόν ότι η σχέση μας με την Ευρώπη, όπως και με την θρησκεία της, τους ανθρώπους της, τις νοοτροπίες της, δεν ήταν πάντα καθόλου εύκολη. Αλλά τι σημαίνει αυτό για εμάς; Ότι την απορρίπτουμε; Όχι βέβαια! Δεν υπάρχει Ευρώπη χωρίς Ελλάδα αλλά και Ελλάδα χωρίς Ευρώπη. Αλλά σίγουρα δεν πρέπει να θεωρούμε ότι υπάρχει μαζί της απόλυτη πολιτισμική ταύτιση, ιδίως μάλιστα αν αυτή η αντίληψη υποκρύπτει μια νέα αποικιακή διάθεση εις βάρος μας. Ας μην ξεχνάμε ότι στην γεωπολιτική δεν υπάρχουν πραγματικά συναισθήματα όπως έλεγε και ο ίδιος ο Σμιτ Η πολιτική διάκριση στην οποία μπορούν να περιοριστούν οι πολιτικές ενέργειες και τα κίνητρα είναι αυτή μεταξύ φίλου και εχθρού.
Southman
Η έννοια του Ανοικτού Χώρου μπορεί να χρησιμοποιηθεί για να εξηγήσει το μακρύ και σταθερό παιχνίδι της τουρκικής εξωτερικής πολιτικής, ένα παιχνίδι που έχει γίνει εμφανές τα τελευταία χρόνια της κυβέρνησης Ερντογάν, αλλά που εξελίσσεται εδώ και δεκαετίες, ανεπηρέαστο από αλλαγές κυβερνήσεων και εσωτερικών πολιτικών ισορροπιών.
Η ύπαρξη ευρέως εδαφικού χώρου έχει αναχθεί σε προτεραιότητα της Τουρκίας. Από τη στιγμή που η επαναχάραξη συνόρων είναι κάτι που δεν γίνεται εν μια νυκτί, το «μακρύ παιχνίδι» της Τουρκίας περιλαμβάνει την απόκτηση εδαφικού χώρου γύρω της, που ελέγχει άμεσα ή έμμεσα, μέσω οικονομικής συνεργασίας και παροχής «βοήθειας» προς χώρες κοντινές ή μακρινές, όσο και μέσω προβολής στρατιωτικής ισχύος, όταν χρειάζεται. Με βασικό στοιχείο τους μουσουλμανικούς πληθυσμούς, η Τουρκία εμφανίζεται ως η πλούσια, ισχυρή και αναπτυγμένη μουσουλμανική χώρα που όχι μόνο θα συνδράμει οικονομικά, αλλά και «ανθρωπιστικά», χτίζοντας σχολεία, νοσοκομεία και άλλες υποδομές και αποπληρώνοντας μέρος των χρεών τους, όπως έκανε παραδείγματος χάριν στην Σομαλία. Η ύπαρξη proxy states όπως το Αζερμπαϊτζάν, που είναι επί της ουσίας μια επαρχία της Τουρκίας και περήφανα δηλώνει «ένα έθνος σε δυο κράτη», αλλά και η δημιουργία του Οργανισμού Τουρκικών Κρατών που εξελίχθηκε σε πλήρη διεθνή οργανισμό από πιο χαλαρό Συμβούλιο Συνεργασίας που ήταν παλαιότερα και περιλαμβάνει τις πρώην Σοβιετικές Δημοκρατίες που διεκδικεί και η Ρωσία ως προνομιακό της χώρο, είναι ενδεικτικά της σημασίας που έχει αποδώσει διαχρονικά η τουρκική εξωτερική πολιτική. Γενικά, η Τουρκία, αν και κράτος «κοσμικό» κατ’ όνομα, προσπαθεί να αναχθεί σε «προστάτη» και συμπαραστάτη του κάθε μουσουλμανικού πληθυσμού, αλλά και του κάθε Σουνίτη μουσουλμάνου χωριστά, αντικαθιστώντας τη Σαουδική Αραβία ή το Κατάρ.
Παράλληλα, η ίδια η γεωγραφική θέση της χώρας παρουσιάζεται εντός και εκτός αυτής ως «το κέντρο της Γης», η «γέφυρα Ανατολής και Δύσης», εκεί που συναντώνται όλοι οι δρόμοι (δεν είναι τυχαία η διαφημιστική εκστρατεία για το νέο αεροδρόμιο της Κωνσταντινούπολης που χρησιμοποιεί αυτή την ιδέα και η χρήση της κρατικής αεροπορικής εταιρίας της Τουρκίας ως πρεσβευτή της χώρας παγκοσμίως, με άφθονες κρατικές ενισχύεις για να διεξάγει τακτικά δρομολόγια από εκεί σε όλο τον κόσμο, πολλές φορές και με οικονομική ζημία ανά δρομολόγιο). Η χρήση της θέσης της χώρας είναι από τα βασικά στοιχεία μιας πολιτικής Ανοιχτού Χώρου.
Εκτός από την καθαρά οικονομική διείσδυση, δεν πρέπει να παραβλέπουμε και την πολιτιστική διείσδυση της Τουρκίας σε όλες τις γειτονικές χώρες, αλλά και παγκοσμίως, με την επίδειξη Ήπιας Ισχύος, μέσω των κινηματογραφικών και τηλεοπτικών παραγωγών που γίνονται στην τουρκική γλώσσα και προσφέρονται σε χαμηλές τιμές σε όλο τον κόσμο, με τον όρο να μην υπάρχει μεταγλώττιση, αλλά μόνο υποτιτλισμός, ώστε η γλώσσα να ακούγεται και να γίνεται γνώριμη. Σε αυτές τις πολύ φροντισμένες παραγωγές (φυσικά δεν στέλνονται όλες στο εξωτερικό, αλλά μόνο αυτές που έχουν επιλεχθεί), παρουσιάζεται μια μοντέρνα ισχυρή Τουρκία σε όσες ιστορίες διαδραματίζονται στην εποχή μας και αντίστοιχα ένα ιστορικό παρελθόν εξιδανικευμένο, όταν πρόκειται για ιστορική σειρά.
Ο μέγιστος εθνικός κίνδυνος που η αναζήτηση χώρου της Τουρκίας αποτελεί για την Ελλάδα δεν πρέπει να μας διαφεύγει, ούτε να υποβαθμίζεται. Η επέκταση της οικονομικής και πολιτιστικής ισχύος της στους μουσουλμανικούς πληθυσμούς των Βαλκανίων δημιουργεί μια σιδερένια μέγγενη για την Ελλάδα, που βλέπει να σφίγγει ο κλοιός εδαφικά και οικονομικά γύρω της. Οι προσπάθειες των «ελληνικών» (κατ’ όνομα μόνο) μέσων ενημέρωσης που πρόσκεινται στην κυβέρνηση, να παρουσιάσουν την Τουρκία ως μια «διεθνώς απομονωμένη, υπό διάλυση οικονομικά χώρα με κατοίκους που πεινάνε» δεν πρέπει να αποπροσανατολίζει κανέναν σκεπτόμενο άνθρωπο. Με το σχέδιο της απόκτησης Ανοιχτού Χώρου με χρήση οικονομικών και πολιτιστικών μέσων, αλλά και με την εργαλειοποίηση των μουσουλμανικών πληθυσμών, η Τουρκία του Ερντογάν, με ή χωρίς αυτόν, θα συνεχίσει να βαδίζει στο δρόμο της εκμετάλλευσης των γεωπολιτικών ισορροπιών και της αλλαγής τους προς όφελός της όταν είναι η κατάλληλη στιγμή. Αυτό είναι κάτι που ΠΟΤΕ δεν πρέπει ούτε να ξεχάσουμε, ούτε να υποβαθμίσουμε.
Εικόνα 2: Γιάννης Νίκου, Ο Κωνσταντίνος Παλαιολόγος στις επάλξεις, ξημέρωμα 29ης Μαϊου 1453.
Εικόνα 3: Γιάννης Νίκου, Άβαλον.
Εικόνα 4: Γιάννης Νίκου, Το μαρτύριο του Αγίου Χρυσοστόμου.
Εικόνα 5: Γιάννης Νίκου, Η επιστροφή του βασιλιά.
Σχόλια:
Πολύ ενδιαφέρουσα η ανάρτησή σας και δίνει πάτημα για ωραία συζήτηση.
Μια σημείωση στο σχόλιο του Αχιλλέα: Η μεγάλη διαφορά σε επίπεδο νοοτροπίας δεν είναι τόσο με τους καθολικούς πληθυσμούς αλλά με τους προτεστάντες. Το σχόλιο δεν εστιάζει στην θρησκεία καθ'αυτή, αλλά νομίζω πως δεν μπορεί κανείς να αρνηθεί πως η κυρίαρχη για εκατοντάδες χρόνια θρησκεία σε κάθε τόπο διαμορφώνει και επηρεάζει την κοσμοθέαση, την νοοτροπία και την συμπεριφορά. Συγκριτικά, ακόμα και σε θεολογικό επίπεδο, οι διαφορές με τους καθολικούς είναι πραγματικά ελάχιστες.
Προς τον Μποβιάτσο: Αφήνοντας την Ελλάδα και πηγαίνοντας γενικότερα στην Ευρώπη (γιατί συμφωνώ μαζί σου ότι εκεί είναι η θέση της Ελλάδας), σε μια Ευρώπη του μέλλοντος, χειραφετημένη από την αμερικανική κυραρχία. Τι χωρίζει την Ευρώπη αυτή από την Ρωσία; Δεν είναι οι Ρώσοι και αυτοί "ινδοευρωπαίοι αδερφοί" μας; Και ακόμα, δεν θα είχε η Ευρώπη αυτή κάθε λόγο να ενσωματώσει την Ρωσία ώστε να μπορέσει να ανεξαρτητοποιηθεί από τις υπερατλαντικές δυνάμεις, να καταστεί αυτάρκης σε πρώτες ύλες, να αποκτήσει ζωτικό χώρο προς την ανατολή και να αποκτήσει γεωπολιτική παρουσία στην ανερχόμενη Ασία;
Ειναι φυσικα αδερφια της φυλης. Απλα την εποχή εκεινη μεχρι και το 90 , ιδεολογικα ηταν οτι οι αμερικανοι με αλλο πνευμα αλλα το ιδιο καταστροφικο.Αλλωστε και ο ,Drieu το αναφέρει και συμφωνώ σε μια ανάλυση του που θα δείτε σύντομα στα ελληνικα
Συμφωνώ απόλυτα, απλώς ήθελα να το τονίσω! Αναμένουμε την ανάλυση, μπράβο σου γιατί κανείς και εσύ εξαιρετικό έργο
Καλησπέρα. Σε ευχαριστώ που διάβασες το άρθρο με προσοχή αλλά ως μελετητής της θεολογίας θα διαφωνήσω με το σχόλιο σου για τους καθολικούς χριστιανούς.
Σου προτείνω ανεπιφύλακτα το άρθρο του πάτερ Ιωάννη Ρωμανίδη για το ότι «η ορθοδοξία δεν είναι θρησκεία». Η Καθολική και η Προτεσταντική εκκλησία έχουν αρρωστήσει τον άνθρωπο και αυτό ξεκινάει από τον σχολαστικισμό τους. Δεν είναι ανάγκη να πάμε πιο μακριά από τον Βαρλαάμ, ο οποίος ήταν ορθόδοξος αλλά έλεγε ότι μπορούμε να πλησιάσουμε τον Θεό μόνον μέσω της μελέτης της φιλοσοφίας της θρησκείας. Το ότι κατέληξε καθολικός αποδεικνύει και το ότι δεν έχουν χώρο τέτοιες απόψεις στην ορθόδοξη εκκλησία. Δηλαδή πράγματα όπως το συναίσθημα, η διαίσθηση, η υπερβατικότητα πετάγονται από το παράθυρο στο καθολικό δόγμα . Ότι αρέσει, λοιπόν, σε εμάς τους ρομαντικούς δεν υπάρχει στον καθολικισμό στον ίδιο βαθμό που υπάρχει στην ορθοδοξία.
Βέβαια αυτό δεν σημαίνει ότι απορρίπτω την συνεισφορά των καθολικών στον πολιτισμό. Δύο άνθρωποι που με έχουν επηρεάσει όσο κανένας άλλος είναι ο G. K. Chesterton και κυρίως ο Tolkien(με τον οποίο έχω τέτοιο φανατισμό που αγόρασα μέχρι και το βιβλίο «Tolkien's library» για να δω ποια βιβλία τον είχαν επηρεάσει για να γράψει το αριστούργημα του Άρχοντα των Δαχτυλιδιών).
Αυτό που θα σου έλεγα, πάντα καλοπροαίρετα, είναι να εντρυφήσεις στους λόγους του σχίσματος του 1054 αλλά και τους λόγους όπου το Βυζάντιο δεν πέρασε ποτέ Μεσαίωνα όπως η Αγγλία και οι γερμανικές φυλές. Σε αφήνω με αυτή την εξαιρετική συζήτηση. https://youtu.be/c3oLTNZSWnc
Καλησπέρα Αχιλλέα, σε ευχαριστώ για την απάντηση! Δεν είχε θεολογικό όμως περιεχόμενο το σχόλιο. Δεν αμφισβήτησα την ύπαρξη δογματικών διαφόρων (που και πάλι, οι δογματικές διαφορές καθολικών και ορθοδόξων, όντως υπαρκτές, ωχριούν μπροστά στις χαοτικές διάφορες Ορθοδοξίας και του καθολικισμού με τους προτεστάντες). Μιλούσα για νοοτροπία πληθυσμών και αυτή είναι η γνώμη μου έχοντας ζήσει μέρος της παιδικής μου ηλικίας στην επαρχία της Ιταλίας. Δεν είδα κάτι "ξένο" που να μπορεί να αποδοθεί στην καθολική θεολογία. Αντιθέτως είναι αναμφισβήτητο πως ο προτεσταντισμός καλλιέργησε σταδιακά συγκεκριμένα χαρακτηριστικά στους πληθυσμούς στους οποίους επικράτησε
Νομίζω αν θέλουμε να κάνουμε στα σοβαρά μια τέτοια συζήτηση πρέπει να βάλουμε εξ αρχής κάποιες προυποθέσεις.
1. Η Ελλάδα ανήκει στην (πολιτιστικά, φυλετικά, ιστορικά κτλ) Ευρώπη. Θέλετε να δεχτούμε ότι είμαστε ιδιάζουσα περίπτωση και βρισκόμαστε λίγο στο όριο; Να το δεχτούμε, σε κάθε περίπτωση όμως το κέντρο βάρους βρίσκεται στην Ευρώπη. Αυτό προκαλεί αντιδράσεις αλλά είναι καθαρά ζήτημα παρανόησης και σωστού ορισμού των λέξεων. Αυτή η δήλωση δεν έχει να κάνει ούτε με καπιταλισμό, ούτε με γεωπολιτική, ούτε με ιδεολογία. Και προφανώς όταν αναφερόμαστε σε πολιτισμό δεν μιλάμε για τον νεωτερικό φιλελεύθερο "πολιτισμό" αλλά για τον αυθεντικά ευρωπαικό.
2. Η Ρωσία ανήκει επίσης στην Ευρώπη.
3. Η Ευρώπη σήμερα δεν αποτελεί ανεξάρτητη γεωπολιτική οντότητα, είναι πλήρως υποταγμένη στην "αμερικανική" αυτοκρατορία και διχασμένη, εφόσον καλλιεργείται μια φαύλη "δυτική" ταυτότητα (εδραζόμενη στον πολιτικό και κοινωνικό φιλελευθερισμό και τον καπιταλισμό) σε σύγκρουσε και αντίθεση με την Ρωσία και τα φιλικά της κράτη.
Η μόνη ελπίδα να ξαναβγεί η ευρώπη στο προσκήνιο είναι να αποτινάξει την πολιτική, ιδεολογική και κοινωνική κυριαρχία του φιλελεύθερου συστήματος και να χτίσει μια νέα ταυτότητα η οποία θα αποτελέσει και την βάση για μια πραγματική Ευρωπαική Ένωση. Για να φτάσουμε όμως εκέι πρέπει αυτή η απελευθέρωση να πραγματοποιηθεί σε μια κρίσιμη μάζα κρατών της Ευρώπης. Το πως αυτό θα γίνει είναι το μεγάλο ερώτημα
Συμφωνούμε σχεδόν σε όλα έγραψες. Μόνη απορία η εξής. Το ότι είμαστε φυλετικά, πολιτισμικά και ιστορικά Ευρώπη, γιατί να σημαίνει απαραίτητα ότι θα έχουμε και αυτονόητα κοινό γεωπολιτικό πεπρωμένο;
Για παράδειγμα οι Πορτογάλοι και οι Ιρλανδοί είναι φυλετικά και "πολιτισμικά" μας αδέρφια. Προφανώς αισθανόμαστε οικειότητα συναναστρεφόμενοι μαζί τους σε σύγκριση με το πώς αισθανόμαστε όταν συναναστραφουμε κάποιους μη Ευρωπαίους. Αλλά στο θέμα των γεωπολιτικών τους επιδιώξεων δείχνουν να βρίσκονται σε άλλον κόσμο από εμάς. Και δικαιολογημένα.
Η γεωπολιτική δεν είναι μόνο συνέχεια της πολιτισμικής συγγενείας. Είναι και άλλα πράγματα. Θα έρθουν οι Πορτογάλοι να πολεμήσουν δίπλα μας για να φρενάρουμε την τουρκική επεκτατικότητα στην Ευρώπη; Αν εξαιρέσουμε ελάχιστους ρομαντικούς ιδεολόγους, θα μπορούσε κανείς να περιμένει ότι το δικό μας γεωπολιτικό ενδιαφέρον θα συγκινούσε την κοινή γνώμη ενός συγγενικού έθνους, που ζει σε τελείως διαφορετικές γεωγραφικές συνθήκες; Θα ήταν τρελό και μόνο να το συζητήσουμε.
Η παραδοχή ότι επειδή είμαστε φυλετικά και πολιτισμικά συγγενείς θα είμαστε και γεωπολιτικά ενιαίοι, κρύβει ένα λογικό άλμα (ή κενό, αν θες). Αποτελεί μια σιωπηλή παραδοχή της υποβάθμισης της σημασίας του παράγοντα "έθνος". Δύσκολο να το αποδεχτούμε αυτό ως εθνικιστές.
Η "Ευρωπαϊκή Ένωση" που ταιριάζει με το εθνικιστικό περιεχόμενο της ιδεολογίας μας, φαίνεται ότι μόνο μια μορφή μπορεί να πάρει. Εκείνη της συμμαχίας. Μπορεί να ακούγεται κάπως ενοχλητικο σε σχέση με την ιστορία μας, αλλά το καλύτερο σχήμα που θα μας κρατούσε ενωμένους ως Ευρωπαίους και ταυτόχρονα εθνικά ανεξάρτητους είναι αυτό μιας νέας, εθνικιστικής και, προσαρμοσμένης στα δεδομένα της εποχής, "ιεράς συμμαχίας". Με την Ρωσία μέλος της ασφαλώς. Σε μια εποχή κατά την οποία το καρκίνωμα του φιλελευθερισμού θα έχει θεραπευτεί από την Ήπειρο μας.
Συμφωνώ με την τελευταία παράγραφο, αυτή είναι η πιο ρεαλιστική προσέγγιση τουλάχιστον μεσοπρόθεσμα. Μια νέα "Ιερά συμμαχία". Προσωπικά θα ήθελα να ελπίζω σε μια περαιτέρω ενοποίηση σε βάθος χρόνου, στα πρότυπα όμως μιας Αγίας ρωμαϊκής αυτοκρατορίας, με αυξημένη αυτονομία στα επί μέρους έθνη και ενοποιητικό παράγοντα μια νέα, παραδοσιοκρατική κοσμοθέαση. Προφανώς απαραίτητη προϋπόθεση για όλα αυτά είναι η ιδεολογική απελευθέρωση από το καρκίνωμα που αναφέρετε.
Η θεωρία του Χάντιγκτον, όπως συμβαίνει συνήθως με της θεωρίες, ήταν προιόν την εποχής της. Μπορεί πράγματι πριν 30 χρόνια "η σύγκρουση των πολιτισμών" να είχε μια χρησιμότητα ως αναλυτικό εργαλείο. Σήμερα όμως είναι αστείο να μιλάμε για "ορθόδοξη πολιτισμική σφαίρα", η οποία μάλιστα υποτίθεται ότι είναι πιο κοντά στο σουνιτικό Ισλάμ από ότι στην αγγλοσαξονική Δύση, στο πλήρως εκδυτικισμένo/αμερικανοποιημένo ψηφιακό Greece. Αυτά τα καραμπελίστικα και γιανναράδικα μας τελείωσαν εδώ και καιρό.
Και κάτι για την Ρωσική επανάσταση και την αλλεργία που προκαλεί σε πολλούς.
Φανταστείτε, ρε μάγκες, να είστε χωμένοι σε κάποιο χαράκωμα του α ππ. Υποσιτισμένοι, χωρίς ιατροφαρμακευτική περίθαλψη και βυθισμένοι στα σκατά. Εννοώ κυριολεκτικά βυθισμένοι, γιατί δεν νομίζω να πιστεύει κανείς ότι υπήρχε ευδαπ εκεί μέσα. Σε κάθε έφοδο έπεφτε πενταψήφιος αριθμός στρατιωτών. Στον ποταμό Βιστούλα σκοτώθηκαν κοντά 150.000 Ρώσοι σε ένα απόγευμα, ενώ οι ανώτεροι αξιωματικοί, γόνοι πλουσιόπαιδων, χόρευαν με τις Καρένινες σε ασφαλή καταφύγια χιλιόμετρα μακριά απ' το μέτωπο.
Σε αυτές τις συνθήκες μια επανάσταση, πραξικόπημα, χούντα, οτιδήποτε που θα φέρει ένα τέλος σε αυτήν την κατάσταση μοιάζει όλο και πιο θελκτική.
Επίσης, τους αυτοκράτορες τους είχαν διώξει ήδη οι φιλελέδες του Κερένσκι. Επομένως, ακόμη κι αν δεν λάμβανε χώρα η Οκτωβριανή, πάλι δεν θα κυβερνούσαν σήμερα οι Ρομανώφ.
Στην πράξη οι μπολσεβίκοι μια ρώσικη Βαιμάρη ανέτρεψαν και όχι ένα παραδοσιακό αριστοκρατικό καθεστώς όπως νομίζουν πολλοί.
Αυτά... Και τα χαιρετίσματά μου στους δημιουργούς αυτής της κοπιαστικής μελέτης.
Ο Draug είπε...Πολύ σωστή η πρώτη σου παρατήρηση για την θεωρία του Χάντιγκτον. Και έχει σημασία να σημειώσουμε το εξής, ότι η "Δυτική πολιτιστική σφαίρα" σε αυτές τις θεωρίες εδράζεται στον "δυτικό" πολιτισμό, δηλαδή στην φιλελεύθερη νεωτερικότητα. Ένας αληθινός δυτικός πολιτισμός, που θα εδράζεται στην προνεωτερική παράδοση της Ευρώπης και θα την ενσωματώνει στο σήμερα (όπως επιχείρησαν πχ οι θεωρητικοί της συντηρητικής επανάστασης) θα έχει ελάχιστα να χωρίσει πολιτιστικά από την λεγόμενη "ορθόδοξη σφαίρα". Ουσιαστικά δεν έχουμε να κάνουμε με αντίθεση ορθόδοξης και δυτικής Ευρώπης αλλά με αντίθεση κοινωνιών που λόγω ιστορικών παραγόντων δεν αφομοίωσαν πλήρως το φιλελεύθερο κοσμοείδωλο και κοινωνιών που το αφομοίωσαν. Επομένως αυτή η διαλεκτική είναι άχρηστη σε όσους θέλουμε μια αναγέννηση της πραγματικά ευρωπαϊκής παράδοσης
Ο Draug είπε...Σχετικά με αυτά που γράφεις για την Ρωσική επανάσταση. Πράγματι οι συνθήκες στο μέτωπο ήταν άθλιες, δεν αντιλέγει κάνεις. Αλλά αυτό είναι σε κάποιον βαθμό αναμενόμενο σε μια τέτοιας κλίμακας σύγκρουση, ειδικά όταν χάνεις την μάχη. Καλύτερες ήταν οι συνθήκες υπό τις οποίες πολέμησαν και πέθαναν εκατομμύρια Ρώσων στον 2ο ΠΠ, όσο ο στρατός βρισκόταν σε υποχώρηση; Ή οι Γερμανοί στο τέλος, ενώ οι γραμμές είχαν καταρρεύσει;
Οι μπολσεβίκοι προφανώς εκμεταλλεύτηκαν μια υπαρκτή λαϊκή αγανάκτηση και αντίδραση. Ισχύει ότι ανέτρεψαν μια ρωσική Βαϊμάρη αλλά ο ρόλος τους για να προκύψει αυτή η Βαϊμάρη ήταν καταλυτικός.
Σε αυτό που έχεις δίκιο είναι πως ακόμα και αν εν τέλει δεν είχε πετύχει η επανάσταση δεν θα έμεναν οι Ρομανωφ στην εξουσία με την πορεία που πήραν τα πράγματα.
Ο/Η Ανώνυμος είπε...Τριτοθεσίτες και ρομαντικοί μαζί με του κινήματος οι πιο σημαντικές ιδεολογικές δεξαμενές σκέψης
Παραθέτω για χάρη της συζήτησης την ανάρτηση του Ενζύμου στο facebook με ένα εξαιρετικά επίκαιρο και σχετικό με την ανάρτηση απόσπασμα από το έργο του Κονδύλη.
https://m.facebook.com/story.php?story_fbid=498590424960011&id=100044271744004
Ο/Η Ανώνυμος είπε...Ποιότητα και κουλτούρα όπως παντα απο τα παιδιά της ΦΛΕΦΑΛΟ. συνεχίστε έτσι!
Η Φοιτητική Λέσχη Φανταστικής Λογοτεχνίας είπε...Να είσαι καλά φίλε!
Draug, πολύ εύστοχο το σχόλιό σου. Η σύγκρουση των πολιτισμών στην μεταμοντέρνα εκδοχή τους ουσιαστικά είναι αντιπαράθεση μεταξύ West και Rest. Δλδ κοινωνιών πλήρως εκμοντερνισμένων και χωμένων στην αγγλοσαξονική παγκοσμιοποίηση και αυτών που ακόμα το "προσπαθούν". Αυτό δεν σημαίνει όμως ότι η θεωρίες των πολιτισμολόγων βασίζονται εντελώς στο κενό.
Πχ στα καθ' ημάς, η διαφορά μεταξύ ακινατικής σχολαστικής δύσης και παλαμικής ησυχαστικής ορθοδοξίας ήταν υπαρκτή, από τον 14ο αιώνα μέχρι να ισοπεδωθεί από τον οδοστρωτήρα της νεωτερικότητας. Εδώ δε μιλάμε για μια απλή δογματική αντιδικία, αλλά για διαφορετικές κοσμοθεωρίες με πολιτικοκοινωνικές προεκτάσεις για την δύση και το τότε Βυζάντιο και τον σλαβικό κόσμο. Φυσικά, σήμερα όποιος επαναφέρει τέτοιες ιστορίες (νεοορθόδοξοι κτλ) δρα αναχρονιστικά.
Το what if μιας ενδεχόμενες αποτυχίας των μπολσεβίκων είναι εξαιρετικά πολύπλοκο. Ή θα εγκαθιδρύονταν ένα ψευδοφιλελεύθερο δυτικότροπο βαιμαρικό καθεστώς, για όσο διαρκούσε. Ή θα λάμβανε χώρα κάποια πρωτοφασιστική εκτροπή (βλ Κορνίλοφ). Πάντως οι Ρομανώφ σε κάθε περίπτωση είχαν ήδη ανατραπεί.
Αυτό το επισημαίνω για κάποιους υπερορθόδοξους αντικομμουνιστές που θεωρούν την Οκτωβριανή επανάσταση κάτι σαν την Γαλλική, που ήρθε και έθαψε ένα αριστοκρατικό παραδοσιακό regime αιώνων. Αυτά νομίζω είναι ψυχροπολεμική εθνικόφρων προπαγάνδα. Προσωπικά μεταξύ Κερένσκι ( τό σκασε στις ΗΠΑ μετά το '17) και Λένιν επιλέγω με κλειστή μύτη τον δεύτερο.
Ο/Η Ανώνυμος είπε...Το ίδιο ήταν η Ανατολική Ευρώπη του Μπρέζνιεφ (με τα χίλιες μύριες ενστάσεις που μπορεί να έχουμε σε ιδεολογικό επίπεδο), με την λίμπεραλ μεταμοντέρνα Αμερική των διεμφυλικών, των αμβλώσεων, του lsd, των "αγώνων" των γκέι και των φεμινιστριών και της σάπιας υποκουλτούρας εκείνης της περιόδου;
Παρελθοντολογία θα πείτε. Αλλά αυτά πρέπει να τα λύσουμε κάποια στιγμή αν θέλουμε να πάμε παρακάτω.
Ο/Η Ανώνυμος είπε...Αχιλλέα, αν απαντάς σε μένα που έγραψα για την διαφορά δυτικού ακινατικού σχολαστικισμού και ορθόδοξου παλαμικού ησυχασμού, τότε έχω να πω ότι συμφωνούμε. Που είναι η διαφωνία μας;
Ο/Η Ανώνυμος είπε...Τώρα που ξαναδιαβάζω όμως το σχόλιό σου μπορώ να επισημάνω μια διαφωνία μου. Γράφεις "Ότι αρέσει, λοιπόν, σε εμάς τους ρομαντικούς δεν υπάρχει στον καθολικισμό στον ίδιο βαθμό που υπάρχει στην ορθοδοξία." Αν είναι έτσι γιατί το επίκεντρο του ρομαντισμού ήταν ο κεντροευρωπαικός χώρος και όχι ο ορθόδοξος; Και γιατί όλοι οι ρομαντικοί στοχαστές είχαν καθολικό και λουθηρανό background (και αγγλικανό στην περίπτωση του αγγλικού ρομαντισμού);
Επίσης, αν στήσουμε στη σκακιέρα την προτεσταντική, την καθολική και την ορθόδοξη πολιτισμική σφαίρα στην εποχή της νεωτερικότητας, τότε σίγουρα ο καθολικισμός βρίσκεται από πολλές απόψεις πολύ πιο κοντά στην ορθοδοξία απ' ότι στη μεταρρύθμιση. Ας μην ξεχνάμε ότι μόνο στις καθολικές χώρες (Ιταλία, Ισπανία, Λ Αμερική) ευδοκίμησαν ριζοσπαστικά εθνικιστικά καθεστώτα, ρητώς εναντιωμένα στον αγγλοσαξονικό φιλελευθερισμό. Ακόμη και σε επίπεδο νοοτροπίας και αισθητικής οι Ιταλοί και Ισπανοί είναι πιο κοντά πχ στον Έλληνα απ' ότι στον Αμερικάνο wasp, ή τον Άγγλο ωφελιμιστή.
Καλό το σχίσμα του 1054, η summa theologica, η φαγωμάρα Βαρλαάμ και Ακινδύνου με τον Γρηγόριο Παλαμά, το άκτιστο φως vs κτιστές θεικές ενέργειες, καλός και ο Γιανναράς μαζί με τον μακαρίτη τον Ρωμανίδη, όμως όλα αυτά είναι πλέον ασήμαντες μικροδιαφορές μπροστά στην μεγάλη εικόνα της μοντέρνας/μενταμοντέρνας συνθήκης. Το παιχνίδι από τον 19ο αιώνα και εντεύθεν είναι φιλελευθερισμός vs ευρωπαική παράδοση (έστω με τις διάφορες εκδοχές της).
Κατά την γνώμη μου οτιδήποτε άλλο είναι αναχρονισμός.
Και κάτι τελευταίο.
Νομίζω ότι η δήλωση "πράγματα όπως το συναίσθημα, η διαίσθηση, η υπερβατικότητα πετάγονται από το παράθυρο στο καθολικό δόγμα" είναι κάπως υπερβολική και υπεραπλουστευτική. Πράγματι ο αγιορείτικος ησυχασμός είναι πολύ πιο μυστικιστικός από οποιαδήποτε θρησκευτική παράδοση της δύσης. Όμως το να παρουσιάζεται ο καθολικισμός ως ένα πρωτοφιλελεύθερο/πρωτοωφελιμιστικό ρεύμα δεν αντανακλά την πραγματικότητα.
Ας μην ξεχνάμε ότι ο σύγχρονος κόσμος προέκυψε ως αντίδραση και επανάσταση εναντίον της Καθολική εκκλησίας. Όπως επίσης, ότι η υπερβατικότητα και το έκδηλο συναίσθημα ήταν καθοριστικά στοιχεία του αυθεντικού καθολικού βίου μέχρι πολύ πρόσφατα (βασικά μέχρι την β Βατικανή και επιβαλλόμενη μοντερνοποίηση). Αλλά ακόμη και σήμερα η παρακολούθηση μιας παραδοσιακής λατινικής λειτουργίας δίνει σίγουρα μια υπερβατική αίσθηση, που ελάχιστη σχέση έχει με τον άνευρο και ψόφιο πλέον προτεσταντισμό.
Μάλλον στο παιδί που έγραψε στο πιο πάνω σχόλιο απάντησε ο Αχιλλέας. Φαίνεται εξάλλου από το σημείο που δημοσίευσε την απάντησή του. Αλλά θα το διευκρινίσει ο ίδιος καλύτερα.
Στα επιχειρήματα που παραθέτεις δεν νομίζω ότι υπάρχει καμία διαφωνία. Στο μόνο θέμα που μπορεί να υπάρξει μια απάντηση -και αυτή υπό την μορφή εικασίας- είναι ότι γεννήθηκε στις δυτικές και βόρειες χώρες ο Ρομαντισμός και όχι στην Ελλάδα επειδή απλά ήταν αδύνατο να γεννηθεί εδώ υπό συνθήκες τουρκοκρατίας.
Επιπλέον ο Ρομαντισμός, όσον αφορά την γέννηση του, είχε να κάνει με πολλά επιμέρους στοιχεία, πέραν της θρησκείας. Για παράδειγμα στην Ιταλία υπήρξε πολύ αδύναμη ρομαντική σχολή, σε σχέση με την Γερμανία, την Βρετανία και την Γαλλία. Δεν ήταν μόνο ο καθολικισμός και οι διάφορες προσεγγίσεις του. Ήταν οι ιστορικές συνθήκες (πχ οι Γερμανοί αναζητούσαν μια πολιτιστική αρχικά και εθνική στην συνέχεια απελευθέρωση από τον γαλλικό κλασικισμό και τον γαλλικό στρατό), ήταν τα φιλοσοφικά και λογοτεχνικά ρεύματα (οι Βρετανοί ζητούσαν μια απελευθέρωση από τον άνευρο συμβατικό λογοτεχνικό ρεαλισμό και αργότερα από την βαναυσότητα της καπιταλιστικής βιομηχανικής επανάστασης).
Στην ανατολική και την νότια Ευρώπη δεν υπήρχαν τέτοια θέματα. Έγινε όμως μετάγγιση του ρομαντικού πνεύματος γιατί φάνηκε ότι είχε αγγίξει κάτι βαθύτερο από τις επιμέρους ιστορικές συγκυρίες της κάθε χώρας. Η Ρωσία είχε άλλα ζητήματα και όμως γέννησε κάποιους εντυπωσιακά δυνατούς ρομαντικούς. Στην Ρουμανία όταν μπήκε στην φάση των εθνικών της θεμάτων γεννήθηκε εκπληκτική σχολή ρομαντικών.
Όσον αφορά το καθαρά λογοτεχνικό και το καλλιτεχνικό πεδίο (και όχι το πολιτικό) οι χώρες που είχαν βαριά κλασικιστική πολιτιστική ιστορία και παράδοση (Ελλάδα, Ιταλία, Ισπανία) δυσκολεύτηκαν να γονιμοποιήσουν τον Ρομαντισμό. Γιατί ο κλασικισμός είχε μεν γίνει οικουμενικός αρχικά και οικουμενιστικός στην συνέχεια (μέσω της ανάγνωσης που του έκανε ο Διαφωτισμός), πράγμα που τον έφερνε σε ρήξη με την προοπτική μιας καθαρά εθνικής τέχνης, αλλά ταυτόχρονα ήταν συνυφασμένος με την ιστορική δόξα της Ελλάδας, της Ιταλίας, ακόμα και της Γαλλίας (που ως καθολική χώρα είχε αφομοιώσει την κλασικιστική παράδοση).
Είναι περίπλοκο το θέμα λοιπόν. Σε κάποια σημεία το θρησκευτικό στοιχείο (καθολικό, ορθόδοξο και προτεσταντικό) έγινε σύμμαχος των ρομαντικών επιδιώξεων και σε άλλα τροχοπέδη. Θέλει μεμονωμένη μελέτη η κάθε περίπτωση πριν εξαχθούν γενικά συμπεράσματα. Το παλιό άρθρο του Σταμάτη, που παρουσίασε την μεσότητα του ελληνικού Ρομαντισμού ανάμεσα στην μηχανιστικό φιλελευθερισμό των Διαφωτιστών και την θεοκρατία της εκκλησιαστικής λογιοσύνης, είναι ένας πρώτος μπούσουλας. Έτσι θα πρέπει να μελετηθεί κάθε χώρα για να βγουν τα σωστά συμπεράσματα.
Στην προοπτική που δίνεις πάντως έχεις απόλυτο δίκιο. Από την αρχή της νεωτερικότητας και μετά ο αντίπαλος είναι ένας. Οι πολιτιστικές διαφορές των εθνών δεν πρέπει να μας αποπροσανατολίσουν από την αντιμετώπιση του φιλελεύθερου Λεβιάθαν της παγκοσμιοποίησης.
Ο ρομαντισμός σαν κοσμοθεωρία αποδέχεται τον φυλετισμο και την άρια λευκή ομοεθνία;
Βλέπεις ότι αναπτύσσεται μια ενδιαφέρουσα συζήτηση και πετάς μια πατάτα εστιατορίου. Έτσι όπως θέτεις το ερώτημα δεν μπορεί να ασχοληθεί κανείς για να απαντήσει. Θα απαντηθεί στην επόμενη ή μεθεπόμενη ανάρτηση. Υπομονή.
Ο/Η Ανώνυμος είπε...Όλοι ξέρουμε τι εννοεί το γκαρσονι λέγοντας φυλετισμό. Όχι φίλε δεν αποδεχόμαστε τον σοβινισμο και τον επιθετικό ρατσισμό του Πλεύρη. Ο Χερντερ ήταν ο πρώτος αντι-ιμπεριαλιστης εθνικιστής που καθιέρωσε τον σεβασμό μεταξύ των διαφόρων εθνοπολιτισμικων σφαιρών και την διατήρηση της μοναδικότητας τους.
"άρια λευκή ομοεθνία": άμα με αυτό εννοείς την απώτερη κοινή καταγωγή των ευρωπαϊκών λαών τότε δεν μιλάμε για ζήτημα πολιτικής ιδεολογίας αλλά για μια πραγματικότητα. Αυτό δεν σημαίνει ότι τα διαφορετικά έθνη χάνουν την αξία ή την αυτόνομη ύπαρξή τους, απλώς τοποθετούνται σε ένα ευρύτερο υπαρξιακό και πολιτιστικό πλαίσιο.
"Φυλετισμός": αν εννοείς την αποδοχή της φυσικής πραγματικότητας (βλ. ύπαρξη ξεχωριστών φυλών με διακριτά βιολογικά, ψυχικά και πνευματικά χαρακτηριστικά) τότε προφανώς και την αποδέχεται.
Εντάξει τρολακι; Τα χωνέψαμε τα βασικά;
Όμως εκτός από την Β και Δ Ευρώπη και την Ελλάδα υπάρχει και ο ωκεανός των ορθόδοξων σλαβικών εθνοτήτων στην ανατολή. Γιατί δεν ξεκίνησε από εκεί το ρομαντικό κίνημα; Οι απαντήσεις που δίνετε είναι ικανοποιητικές, όμως
το απλοικό σχήμα "ορθοδοξία καλή, καθολικισμός κακός" που εκφράστηκε παραπάνω καταρρέει ως εργαλείο μελέτης της ιστορίας του ρομαντισμού.
Τέλος πάντων, η παρέμβασή μου δεν στοχεύει στην δικαίωση της καθολικής δύσης ή πολύ περισσότερο στην μείωση της ορθοδοξίας, αλλά στο να μη ξεχνάμε τον κυριότερο (ή μήπως μοναδικό πλέον;) αντίπαλο μας. Την φιλελεύθερη παγκοσμιοποίηση. Οι Καραμπελιάδες, οι Γιανναράδες και οι λοιποί νεορθόδοξοι (Βυζάντιο vs Barbarian West και τέτοια), ενώ πατάνε σε υπαρκτές πολιτισμικές, θεολογικές, πιθανόν και γεωστρατηγικές διαφορές του παρελθόντος, είναι ανεπίκαιροι στην μεταμοντέρνα συνθήκη.
C
Σωστές οι παρατηρήσεις σου c. Συμφωνούμε με όλες.
Στην λέσχη υπάρχει μια συμφωνία στις βασικές μας ιδεολογικές αρχές και από εκεί και πέρα -θελουμε να πιστεύουμε- η δυνατότητα μιας δημιουργικής ελευθερίας στην προσέγγιση του κάθε μέλους πάνω στα ζητήματα που μας απασχολούν. Αυτό το νόημα έχει και ο σχολιασμός της ανάρτησης από τέσσερις αρθρογράφους. Σχολιάζουμε ως συναγωνιστές ρομαντικοί (και προφανώς εθνικιστές) ένα ζήτημα από τέσσερις προσωπικές σκοπιές.
Το ίδιο ισχύει και για τα υπόλοιπα θέματα. Συνεπώς υπάρχει αυτή η περίπτωση όταν διαβάζετε τα κείμενα της λέσχης. Να συναντήσετε διαφοροποιήσεις στις προσεγγίσεις, μολονότι οι προσεγγίσεις εκκινούν από τις ίδιες ιδεολογικές αρχές (στην προκειμένη περίπτωση εκείνη του Αχιλλέα έχει έντονα την ορθόδοξη απόχρωση, αυτή του Κώστα είναι εντελώς διαφορετική, ενώ του Σταμάτη και του Southman είναι στην παραδοσιακή γραμμή της σκέψης του ελληνικού εθνικισμού -όλες όμως είναι εθνικιστικές). Στην πραγματικότητα παντού συμβαίνει αυτό. Απλά οι περισσότεροι του "χώρου" προσπαθούν να το κρύψουν ή να το κουκουλωσουν υπό τον μανδύα της κεντρικής γραμμής που της δίνουν μορφή δόγματος.
Να ένα παράδειγμα του τι σημαίνει αυτονομία. Ευτυχώς που τα τελευταία χρόνια δείχνει να δυναμώνει.
Σας τιμά αυτό και δίνει έναυσμα για ενδιαφέρουσες συζητήσεις. Προφανώς θα υπάρχουν διαφορετικές απόψεις σε επί μέρους ζητήματα, αυτό είναι ίσως και θετικό διότι δίνει την βάση για γόνιμες ιδεολογικές αντιπαραθέσεις. Αρκεί να συμφωνούμε, όπως γράφετε, στα βασικά, στις "πρώτες αρχές"
Η Φοιτητική Λέσχη Φανταστικής Λογοτεχνίας είπε...Έτσι ακριβώς!
Ο/Η Ανώνυμος είπε...Γιατί εσείς της φλεφαλο αλλά και γενικά οι τριτοθεσιτες όταν μιλάτε ειρωνικά για πωποτες και εστιατορες τους αναφέρετε ως γκαρσονια της Νεας Δημοκρατίας ενω δεν είχανε ποτε καμια σχέση με αυτήν; Γιατί αποκρυπτετε το γεγονος ότι ηταν επίσημα ΜΕΛΗ και μάλιστα της κεντρικης επιτροπής, του πιο ανοιχτα ακροδεξιού κόμματος στην χώρα, της Χρυσής Αυγής την οποία λίγο έως καθόλου κριτικαρετε και τα ριχνετε όλα σε ΝΔ, Βενιζέλο και τέτοια άλλα φαντάσματα; Δεν έχετε καταλάβει οτι για το σημείο καταντιας του εθνικισμού φταίει η ΧΑ και τα παράγωγα της; Υπάρχει φιλοχρυσαυγιτισμος ή έχω χασει επεισοδια;
Έχουμε αναφερθεί πολλές φορές στα χάλια της Χρυσής Αυγής. Με την διαφορά όμως ότι μολονότι ήταν ένα κόμμα ακαλλιέργητων, γελοίων και ημίτρελων, ήταν ταυτόχρονα και ένα κόμμα εθνικιστικό. Μπορεί ο λόγος του και η ικανότητα να ερμηνεύει τις αρχές του να ήταν κωμικοτραγικές. Ωστόσο οι καθαρά πολιτικές του θέσεις ήταν εθνικιστικές. Για παράδειγμα, ακόμη και ένα ποιοτικό εθνικιστικό κόμμα να ήταν στην θέση της Χρυσής Αυγής οι θέσεις του στα κεντρικά ζητήματα θα ήταν ίδιες (αντι-μνημόνιο, αντίθεση στη συμφωνία Πρεσπών, προσανατολισμός στην εθνική ανεξαρτητοποίηση από ΕΕ και ΗΠΑ κλπ).
Το κακό που έκανε η Χρυσή Αυγή στον χώρο δεν ήταν τόσο σε επίπεδο πολιτικών θέσεων της επικαιρότητας. Όσο σε ιδεολογικό και κυρίως αισθητικό και ηθικό.
Ο μεγάλος και διαχρονικός εχθρός του ελληνικού εθνικισμού είναι η Δεξιά. Γιατί εγκλωβίζει μάζες συντηρητικών πολιτών που θα έπρεπε να στηρίζουν εθνικιστικές οργανώσεις και να στρέφεται σε ρομαντικές αισθητικές-ιδέες σε φιλελεύθερα κόμματα (ΕΡΕ, Νέα Δημοκρατία κ.α). Αυτός είναι ένας από τους στόχους μας. Να ξεδιαλύνουμε τις ιδεολογικές απαρχές και διαφοροποιήσεις, ώστε να φωτιστεί η αντιφατικότητα της Δεξιάς προπαγάνδας. Και μόλις φωτιστεί η αντιφατικότητα της Δεξιάς προπαγάνδας να επιχειρηθεί η διάλυση της συνοχής του ετερόκλητου κοινού των υποστηρικτών της, που θα οδηγήσει στην αποδυνάμωση ενός μηχανισμού εξουσίας των δυναστών του έθνους μας (ΗΠΑ-ΕΕ) και στην ενδυνάμωση του εθνικιστικού χώρου.
Για αυτό και στηλιτεύουμε τα πρόσωπα που αναφέρεις. Γιατί επειδή είχαν προσωπικές διαφορές με την ηγεσία του πρώην κόμματος που υπηρέτησαν έπαιξαν το παιχνίδι της Δεξιάς στην πιο κρίσιμη καμπή των τελευταίων ετών. Όταν λόγω των μνημονίων το αστικό κατεστημένο βρέθηκε σε κρίση και αποδυναμώθηκε εκλογικά, αντί να συμβάλλουμε όλοι στην διάλυση του και ιδίως στην διάλυση της Νέας Δημοκρατίας, αυτοί συνεργάστηκαν μαζί της για λόγους που δεν είχαν κανένα ιδεολογικό περιεχόμενο και ήταν εντελώς προσωπικοί. Επειδή αυτή τους η πράξη ήταν άθλια, για να την δικαιολογήσουν υπέπεσαν σε μια ακόμη χειρότερη αθλιότητα. Προσπάθησαν να την παρουσιάσουν ως διαφορά ιδεολογική. Άνοιξαν έτσι την πόρτα του χώρου στους Δεξιούς προβοκάτορες οι οποίοι διαμόρφωσαν τα menu των τελευταίων ετών, τα οποία περιλαμβάνουν σκυλευση της μνήμης ιστορικών προσωπικοτήτων της ιδέας και ύπουλα Δεξιά ιδεολογικά γεμίσματα σε έναν φαινομενικά ακραία ναζιστικό λόγο.
Αυτοί οι τύποι υποστήριξαν τη Νέα Δημοκρατία του Σαμαρά στο δημοψήφισμα του 2015 (εκτός και αν πιστεύεις ότι ήταν εθνικιστικό το ΝΑΙ στην Μέρκελ). Αυτοί οι τύποι έβγαιναν στα δελτία του Χατζηνικολάου (εκτός αν πιστεύεις ότι συγκινήθηκε η συστημική δημοσιογραφία από τον πολιτικό τους λόγο που εκφωνήθηκε σε ένα καφενέ υποστηρικτών της 21ης Απριλίου). Αυτοί οι τύποι έδειχναν να ενδιαφέρονται για να έχουν αίσιο τέλος οι μεθοδεύσεις του Δένδια (εκτός και αν ταυτίσεις την κριτική προς τα χάλια της ΧΑ με την συνεργασία με το κόμμα του κεφαλαίου). Αυτοί οι τύποι δείχνουν πολλή διαλλακτικότητα προς τις πολιτικές του Ισραήλ. Αυτοί οι τύποι έχουν το θράσος να εισάγουν τον φιλελεύθερο Διαφωτισμό από την χαραμάδα. Αυτοί οι τύποι συνεργάζονται με γνωστούς κυπατζηδες και θαμώνες της πρεσβείας των ΗΠΑ. Αυτοί οι τύποι δοκίμασαν να απειλήσουν συναγωνιστές. Αυτοί οι τύποι έκαναν συστηματική προβοκάτσια σε έντυπα μέσα και εκπομπές δικών μας συλλογικοτήτων. Αυτοί οι τύποι έχουν κάνει πολλά ακόμα..
Σου αναφέραμε περιληπτικά ορισμένους από τους λόγους που έχουν διαμορφώσει την τακτική μας. Για να μην χάνεις επεισόδια.
Ο/Η Draug είπε...Σχετικά με αυτό που ειπώθηκε για την ανάπτυξη του ρομαντικού κινήματος. Ο ρομαντισμός έρχεται στο προσκήνιο ως αντίδραση στον κόσμο της νεωτερικότητας. Αν δεν είχε υπάρξει γαλλική επανάσταση δεν θα είχε υπάρξει και ρομαντισμός όπως τον ξέρουμε. Αυτό δεν σημαίνει ότι ο ρομαντισμός ετεροκαθορίζεται, τουλάχιστον όπως το αντιλαμβάνομαι εγώ, αλλά ότι αποτελεί μια προσπάθεια να εκφρασθούν αιώνιες και παραδοσιακές αρχές και αξίες σε ένα νέο περιβάλλον. Άρα δεν πρέπει να εκπλήσσει πως αναπτύχθηκε κυρίως στα τμήματα αυτά της ευρωπαϊκής ηπείρου που αποτέλεσαν και τον πυρήνα, την ατμομηχανή της νεωτερικότητας.
Πολύ σωστά. Με μόνη διευκρίνιση ότι δεν ήταν αποκλειστικά η Γαλλική Επανάσταση αλλά η ύπαρξη του ίδιου του Διαφωτισμού που προκάλεσε την γέννηση του Ρομαντισμού ως αντίδρασης.
Γιατί ο Ρομαντισμός είχε γεννηθεί πριν την Γαλλική Επανάσταση. Οι συνέπειες της Γαλλικής Επανάστασης έδωσαν πιο συγκεκριμένα χαρακτηριστικά στην ρομαντική παραδοσιοκρατία στο καθαρά πολιτικό πεδίο.
Ο/Η Ανώνυμος είπε...Ναι φυσικά, συμφωνώ, πολύ σωστή παρατήρηση. Το ανέφερα χάριν ευκολίας, ως συγκεκριμένο, σημαδιακό γεγονός
Σήμερα βρέθηκα με ένα πρώην μέλος γνωστής γκρούπας του χώρου. Μου επιβεβαίωσε όλα όσα γνώριζα. Όχι απλά φιλοδεξιοί όχι απλά ηλίθιοι αλλά πιόνια της ΝΔ. Αν υπήρχε η κόκκινη προβιά σήμερα υπάρχει η μαύρη που δεν είναι μαύρη στο φως αλλά γαλάζια
Ο/Η Ανώνυμος είπε...Έχεις βάσιμες πληροφορίες ή απλά μια αυτονόητη εκτίμηση ενός παιδιού, που λίγο σε πολύ μπορούμε να κάνουμε όλοι;
Πέσαμε απο τα σύννεφα....
πληροφορίες από τα μέσα που λένε. στημένη η τράπουλα. ακροδεξιοί που εμφανίζονται ως ακραίοι. στην ψυχή δεξιοί και άνθρωποι χωρίς όρια που είτε καταλήγουν γελοίοι είτε προθάλαμος των κυβερνητικών. καμία κίνηση τους δεν είναι τυχαία.
Καταλαβαίνω ότι μπορεί να φαίνεται αναχρονιστικό να επιμένω στις διαφορές ανάμεσα σε καθολικούς και ορθοδόξους αλλά είναι υπαρκτές. Σίγουρα το Latin mass, το οποίο καταργήθηκε από τον τωρινό Πάπα, ήταν κάτι το σημαντικό καθώς κρατούσε κάποια από την υπερβατική αίγλη του παρελθόντος.
Σε ότι έχει να κάνει με το ότι στους καθολικούς βρίσκουμε ιδεολογικούς συμμάχους αυτό είναι αυτονόητο. Για να μιλάμε και σε πιο απλό επίπεδο μέχρι και στο Twitter φαίνεται να υπάρχει μια άτυπη συμμαχία μεταξύ ορθοδόξων και καθολικών accounts, καθώς το ότι υπάρχει αντικειμενική αλήθεια από την οποία πηγάζει η ηθική μας είναι κοινό και για τους δύο.
Σε ότι έχει να κάνει με τους «Γιανναράδες» , επέτρεψε μου να έχω σε μεγάλη εκτίμηση τον Γιανναρά, τον Φιλόθεο Φάρο, τον Λουδοβίκο. Συμφωνώ σε όλα όσα λένε; Όχι! Αλλά σίγουρα μου δίνουν πολλή τροφή για σκέψη. Αυτοί οι διανοητές ήταν που με έκαναν να καταλάβω ότι πολλές πτυχές της ζωής μου είχαν αγγλοσαξονοποιηθεί.
Ο/Η Ανώνυμος είπε...Εννοείται ότι η παρουσίαση όλων των τάσεων/απόψεων είναι πλούτος. Και αφού ξεκαθαρίσω αφενός ότι δεν είμαι πολιτικός επιστήμονας ή ιστορικός αλλά ερασιτέχνης, και αφετέρου ότι δεν αντιδικώ με κανέναν και το μόνο που με ενδιαφέρει είναι η καλή συζήτηση, να ξαναπαρουσιάσω τις "διαφωνίες" μου κάπως πιο αναλυτικά.
1. Η υπαρκτή, υπαρκτότατη, διαφορά ορθοδοξίας και καθολικισμού, που δημιούργησε πράγματι διαφορετικά πρότυπα ζωής και είχε σημαντικές κοινωνικοπολιτικές προεκτάσεις τόσο στο Βυζάντιο, όσο και στην παπική δύση του ύστερου μεσαίωνα, σήμερα έχει αποκλειστικά ιστορικό και φιλολογικό ενδιαφέρον. Είναι αδόκιμο τον 21ο αιώνα της γενετικής και της ψηφιακής κουλτούρας να την χρησιμοποιούμε ως εργαλείο ανάλυσης της πραγματικότητας. Αλλιώς με την ίδια λογική θα πρέπει να αναφερθούμε και στις διαφωνίες μεταξύ μονοφυσιτών και ορθοδόξων, αλλά και μεταξύ σλαβικής και ελληνόφωνης ορθοδοξίας (ναι υπάρχουν και αυτές).
Κατά τη γνώμη μου, όσο ενδιαφέρον και να έχουν αυτές οι συζητήσεις δεν μπορούν να αποτελέσουν μπούσουλα για την σημερινή πραγματικότητα. Αν πάλι κάποιος μέσω της ορθοδοξίας ή όποιου άλλου δόγματος βρίσκει γαλήνη και απαντήσεις σε μεγάλα ερωτήματα, καλά κάνει και ασχολείται. Άλλο αυτό. Ειδικά οι μοναστικές παραδόσεις έχουν πολύ ψωμί.
Όπως και νά χει, άσχετα με το αν είναι ή δεν είναι επίκαιρη, η κόντρα καθολικισμού και ορθοδοξίας ΔΕΝ ήταν κόντρα υλιστών vs ιδεαλιστών ή μοντέρνων vs παραδοσιακών. Ούτε ο καθολικισμός (ακόμη και στην άκομψη σχολαστική εκδοχή του) ήταν ένα πρωτοφιλελεύθερο, πρωτο-υλιστικό, αντιμεταφυσικό κίνημα όπως λίγο πολύ υπονοήθηκε. Μη χρησιμοποιούμε νεωτερικές έννοιες για να περιγράψουμε μια προνεωτερική κατάσταση.
2. Για τους "Γιανναράδες"... Και μόνο για την καλαίσθητη γλώσσα που χρησιμοποιούν θα πρέπει να χαίρουν σεβασμού, αλλά το "νεορθόδοξο" εγχείρημα των 80ς με την επαναφορά πεθαμένων ιστορικών καταστάσεων, όπως Βυζάντιο vs Βαρβαρικών βασιλείων, καθώς και η παραφουσκωμένη, τραβηγμένη από τα μαλλιά, εξιδανίκευση του ορθόδοξου παρελθόντος ήταν μάλλον μια τεχνητή προσπάθεια αντίστασης εναντίον της τότε πρωτοεμφανιζόμενης παγκοσμιοποίησης και όχι ένα σοβαρό θεολογικό ρεύμα.
Τώρα για τον Φάρο είμαι έκπληκτος που αναφέρθηκε το όνομά του... Πέρα από το αυτοβιογραφικό του "συγκυρίες και επιλογές" που είχα διαβάσει κάποτε και κάτι συνεντεύξεις του που είδα, δεν τον ξέρω καλά. Απ' τα λίγα όμως που είδα, νομίζω ότι ασπάζεται εξολοκλήρου την μεταμοντέρνα ηθική και μάλλον είναι κρυπτοάθεος. Τουλάχιστον αυτό είχε υπονοήσει σε μια βιβλιοπαρουσίασή του. Αν πράγματι ασχολείται με τα θέματα που αναφέρεις τότε... good for him. Δεν του τό χα πάντως.
(το σπάω σε δύο μέρη, γιατί δεν το κάνει δεκτό...)
C
Ο/Η Ανώνυμος είπε...3. Πριν την αγγλοσαξονοποίηση τους βίου μας, που λαμβάνει χώρα τις τελευταίες δεκαετίες, προηγήθηκε ο γαλλικός (και σε μικρότερο βαθμό γερμανικός) εξευρωπαισμός της χώρας. Πχ το αυτοκίνητο που διαδόθηκε στην Ελλάδα στον μεσοπόλεμο έχει "βολάν", "ντεμπραγιάζ", "παρμπρίζ", "πορτμπαγκάζ" κτλ. Επίσης, οι κυρίες πήγαιναν σε "σουαρέ" και χαιρετούσαν με το "bonjour".
Οι αμερικανοαγγλοσάξονες του "τέλους της Ιστορίας" ήρθαν και κυρίευσαν πνευματικά σε μια ήδη δυτικότροπη Ελλάδα, και όχι σε μια παραδοσιακά ορθόδοξη όπως νομίζουν πολλοί.
Επίσης, όλες οι ιδεολογικές τάσεις (σοσιαλισμός, ρομαντισμός, φιλελευθερισμός κτλ), όπως και όλα τα καλλιτεχνικά και αισθητικά ρεύματα που επικράτησαν κατά καιρούς στην Ελλάδα, ήρθαν απ' έξω. Ο Παπαδιαμάντης και ο Βιζυηνός ξένους λογοτέχνες διαβάζανε, άσχετα αν τους φιλτράρανε από μια ελληνίζουσα οπτική. Δεν είναι μόνο ο μεταμοντέρνος αμερικανισμός ξενόφερτος.
4. Το πλιάτσικο των Σταυροφόρων και των Βενετών στα βυζαντινά εδάφη δεν σημαίνει "ότι οι δυτικοί μας επιβουλεύονται", ούτε ότι η γεωπολιτική κόντρα Δύσης και Βυζαντίου συνεχίζεται αενάως και μεταφυσικώς ως τις μέρες μας.
Αυτή η άποψη μοιάζει με παράφραση του "οι βελανιδοφάγοι μας μισούν επειδή χτίζαμε Παρθενώνες" που λέγανε οι ψευδοκλασσικιστές τύπου Γεωργαλά και Πλεύρη. Η χώρα που έχει το θράσος να ονομάζεται "Ελλάς" σήμερα είναι ένα απλό προτεκτοράτο σαν την Κολομβία, τις Φιλιππίνες κτλ. Δεν υπάρχει κάποιο ιδιαίτερο ιδεολογικό υπόβαθρο στις σχέσεις υποτέλειας που υπάρχουν με το Ευρωνάτο.
Επιπροσθέτως, η Μεσόγειος έπαψε ήδη από τα πρώτα χρόνια της αποικιοκρατίας να αποτελεί το κέντρο βάρους του παγκόσμιου θαλάσσιου εμπορίου. Το επίκεντρο της γεωπολιτικής των θαλάσσιων δυνάμεων αρχικά μεταφέρθηκε στον Ατλαντικό και προσφάτως στον Ειρηνικό. Αυτό, σε συνδυασμό με την κατάρρευση της ΕΣΣΔ, μας κάνει να μην είμαστε της μοδός πλέον.
Συνεχίστε την καλή δουλειά. Χαιρετώ.
C
Κι εμείς χαιρόμαστε τέτοιες συζητήσεις. Επουδενί δεν τις αντιλαμβανόμαστε ως αντιπαραθέσεις.. Όπως προαναφέρθηκε συμφωνούμε με πολλές παρατηρήσεις σου. Απλά τα σχόλια σου μας δίνουν την ευκαιρία να κάνουμε κάποιες διευκρινίσεις.
Για παράδειγμα η εννοώ "ξενόφερτο", που χρησιμοποίησες. Προφανώς και ο Ρομαντισμός είχε τις ιδεολογικές αφετηρίες του σε ξένες χώρες. Κατά συνέπεια και ο εθνικισμός. Αλλά ήταν τέτοια τα περιεχόμενα τους ώστε να ξυπνούν τις εθνικές δυνάμεις και να ενισχύουν τις εθνικές ταυτότητες. Κάτι που συνέβη και στην Ελλάδα. Οικουμενική εμβέλεια είχαν και οι ιδέες του φιλελεύθερου Διαφωτισμού, του μαρξισμού κλπ. Αλλά γεννούσαν διαφορετικές προοπτικές.
Οι όροι πολλές φορές χρειάζονται διευκρινίσεις. Στη ουσία όταν λέμε ότι είμαστε ενάντια στις "ξενικές" επιρροές θα πρέπει να γίνει κατανοητό ότι εννοούμε πως είμαστε ενάντια στις ξενικές επιρροές που προκαλούν διεθνιστικές συνθήκες ζωής. Ειδάλλως δεν θα διαβάζαμε τους ρομαντικούς Γερμανούς, Άγγλους κλπ. Όπως και ο Δραγούμης δεν θα διάβαζε τον Μπάρες κλπ.
Στο ζήτημα του προγενέστερου εξευρωπαϊσμού που αναφέρεις, ισχύει για την Αθήνα (και άντε το πολύ την Πάτρα ή κάποια ακόμα μεγάλη πόλη). Δεν ισχύει όμως για την επαρχία. Οι επαρχιακοί χώροι της πατρίδας μας έμειναν για μεγάλο διάστημα σε σχεδόν προνεωτερική κατάσταση. Οι παραδόσεις ήταν ζωντανές. Ο αμερικανισμός έπαιξε σε αυτές έναν καταλυτικό ρόλο για την απώλεια της ταυτότητας τους.
Τι γνώμη έχετε για το βιβλίο του Μιχαλολιάκου 'εγκληματίας σκέψης' που αφορά τον καρλ σμιτ; Αξίζει τίποτα ή @@δια;
Η Φοιτητική Λέσχη Φανταστικής Λογοτεχνίας είπε...Δεν το έχει διαβάσει κανένα παιδί της λέσχης. Αλλά αν σκεφτούμε ότι ο Νικολάκης είναι άσχετος από πολιτική θεωρία και ιστορία ιδεών, υποθέτουμε ότι θα είναι μια από τις γνωστές του μπροσούρες γεμάτες συνθηματολογία και κενές περιεχομένου.
Ποιος Καρλ Σμιτ ποιος Μιχαλολιάκος και ποιος Μαμουτος ,όλος ο χώρος περιμένει την νέα κυκλοφορία βιβλίου του Περίανδρου, που θα διαβαστεί απο χιλιαδες Ελληνες Χιτλερικούς εθνικοσοσιαλιστές.
Αυτό που έχω καταλάβει από τις ανθρώπινες σχέσεις είναι πως αυτο που μετράει και είναι σημαντικό και παράγων ηθών, τρόπων & κουλτούρας είναι η νοημοσύνη (ιδίως ως πνεύμα & συνειδησιακότητα), προσώπων και κατ' επέκταση φυλών & εθνοτήτων. Αυτή ουσιαστικά δημιουργεί ή τροποποιεί ιδέες, τρόπους, πεποιθήσεις, εντέλει γενικότερα θρησκείες, που με τη σειρά τους οι ιδεολογίες και οι θρησκείες ευνοούν ή δυσκολεύουν την καλλιέργεια της νοημοσύνης και της διερεύνησης της πάνω στα επιστητά και τα μεταφυσικά της ύπαρξης.
Σε γενικές γραμμές, διαφωνώ με τον Αχιλλέα και με τον Ρωμανίδη (του οποίου απόψεις έχουν καταδικαστεί από άλλους ομοδόξους του θεολόγους), και κατ' επέκταση με αυτή την οπτική να δίνουμε βάρος σε θεολογικές διαστάσεις μιας θρησκείας με ετερογενείς ρίζες. Και σήμερα παρότι συμφωνώ σε πολλά πρακτικά ζητήματα με τον Βελόπουλο και δεν είμαι κατά μιας συμμαχίας με την Ρωσία, εντούτοις δυσφορώ να πολιτικοποιείται μια θρησκευτική πίστη και να μεταβάλλεται σε ιμπεριαλισμό και εξουσιαστικά παιχνίδια.
Περισσότερο συμφωνώ με τον Μποβιάνο και τον Southman. Όμως το πρόβλημα για την ευρώπη και την χώρα μας περισσότερο σήμερα, υπήρξε το καθεστώς (αμερικανο)Γερμανοκεντρικής παγκοσμιοποίησης που ποδηγέτησε την ευρωπαϊκή πολιτική, διέλυσε την Γιουγκοσλαβία και ρήμαξε την Ελλάδα υποστηρίζοντας την ιμπεριαλιστική Τουρκία και την πληθυσμιακή αλλοίωση.
"Η γεωπολιτική δεν είναι μόνο συνέχεια της πολιτισμικής συγγενείας. Είναι και άλλα πράγματα. Θα έρθουν οι Πορτογάλοι να πολεμήσουν δίπλα μας για να φρενάρουμε την τουρκική επεκτατικότητα στην Ευρώπη; Αν εξαιρέσουμε ελάχιστους ρομαντικούς ιδεολόγους, θα μπορούσε κανείς να περιμένει ότι το δικό μας γεωπολιτικό ενδιαφέρον θα συγκινούσε την κοινή γνώμη ενός συγγενικού έθνους, που ζει σε τελείως διαφορετικές γεωγραφικές συνθήκες;"
Η αλήθεια είναι πως η Ιβηρική έχει υποφέρει από την λεγόμενη ισλαμική επέκταση αλλά και την σύγχρονη τρομοκρατία, οπότε δεν θα ήταν παράλογο να μας συνδράμουν Ισπανοί και Λουσιτανοί ενάντια σε έναν οθωμανικό ρεβιζιονισμό.
Ακόμοι κι έτσι όμως είναι παράλογο για λόγους οικονομιστικούς δηλ. μικροπολιτικούς η "δημοκρατική" Ισπανία να υποστηρίζει τους νεοθωμανούς.
"Αναζητούμε την εθνική ανεξαρτησία και έναν ρόλο περιφερειακής διαμεσολαβητικής δύναμης στην περιοχή. Οι δυνάμεις που αυτή την στιγμή έχουν διαφορετικά σχέδια για εμάς στην περιοχή μας είναι οι ΗΠΑ-Ε.Ε, η Τουρκία και το Ισραήλ."
Ο μεγάλος μας εχθρός μετά την παρακμιακή σηπτική δράση του τεχνομονεταρισμού, είναι ο Νεοθωμανισμός & Τουρκικός ιμπεριαλισμός. Ο Νετανιάχου το είχε καταλάβει αυτό. Δεν μπορώ να καταλάβω γιατί πρέπει να έχουμε αντικρουόμενα συμφέροντα με ένα εθνικό Ισραήλ που έχει αφορίσει τύπους σαν τον Σόρος. Γιατί θα πρέπει να χαϊδεύουμε Παλαιστινίους και Χομεϊνήδες (όπως έκαναν οι προοδευτικάντηδες καταδικάζοντας τον Σάχη) που δεν διαφέρουν σε πολλά με τους άλλους ακραίους, και ούτε υπήρξαν ποτέ "παρθένες". Αυτοί τώρα τελευταία δεν χαιρέτησαν την μετατροπή της Αγιάς Σοφιάς σε τζαμί;
(Βέβαια, απ' ότι φαίνεται, με την αλλαγή κυβέρνησης στο Ισραήλ, η συμμαχία κρίνεται αβέβαιη, όπως αβέβαιη ήταν εξαρχής η συμμαχία με Σαουδική Αραβία και ΗΑΕ).
Αγαπητέ είναι διαφορετικό το τι "δεν θα ήταν παράλογο" που αναφέρεις από το τι όντως συμβαίνει (και απ'ότι φαίνεται θα συμβαίνει για πάντα). Καταρχάς είναι διαφορετική η περίπτωση και το μέγεθος του κινδύνου που αντιμετωπίζουν οι Ίβηρες. Αλλά αυτό που εννοούμε είναι ότι ποτέ στην ιστορία, με κανένα πολίτευμα, καμία κοινωνία συλλογικά δεν εξέλαβε ως εθνικό της θέμα κάτι που συμβαίνει στην άλλη άκρη της ηπείρου. Να έχουμε την ηθική συμπαράσταση είναι πιθανό. Να έχουμε κοινή γεωπολιτική είναι κάτι πολύ ευρύτερο.
Όσον αφορά το Ισραήλ είναι μια ανταγωνιστική δύναμη της Ελλάδας στην περιοχή. Λόγω της ισχύος και της γεωγραφικής του θέσης. Οι σχέσεις των Παλαιστινίων με την Τουρκία αναπτύσσονται τα τελευταία χρόνια, επειδή η Τουρκία έχει την δυναμική να παίξει ρόλο περιφερειακής δύναμης και να αποκτήσει μια σχετική ανεξαρτησία από το μπλοκ Δύσης-Ισραηλ. Κάποτε, όταν ο Ανδρέας Παπανδρέου, έστω και για λόγους εντυπωσιασμού, προσπάθησε να κάνει κάτι αντίστοιχο όλος ο κόσμος του εγγύς Ισλάμ ήταν μαζί μας.
Επίσης το γεγονός ότι το Ισραήλ έχει μια πιο συντηρητική δομή από εκείνη του λίμπεραλ Σόρος δεν σημαίνει ότι είναι εθνικά αντικαπιταλιστικό ώστε να το δούμε με ενδιαφέρον.
Τέλος οι σιίτες δεν έχουν απειλήσει με τρομοκρατία την Ευρώπη εδώ και πολλά μα πολλά χρόνια. Οι ισλαμικές ομάδες που εμπλέκονται σε απειλητικές για την Ευρώπη τρομοκρατικες δράσεις είναι αυτές που τρέφουν συμπάθεια για το Ισραήλ, την Σαουδική Αραβία, το Κατάρ και την Τουρκία και αντιπάθεια για τους σιίτες.
Ο/Η Ανώνυμος είπε...Του Αγίου Βαλεντίνου σήμερα και δεν είδαμε ούτε ένα ποστ. Τι σόι ρομαντικοί είστε?
Η Φοιτητική Λέσχη Φανταστικής Λογοτεχνίας είπε...Καλό!
Πολυ ωραια τα κειμενα! Μπραβο στη ΦΛΕΦΑΛΟ, συνεχιστε ετσι! Μια μικρη παρεμβση μονο θελω να κανω.
Κατα τη γνωμη μου η Μητρα του ευρωπαικου πολιτισμου ειναι αυτο που ονομαστηκε "Ελληνορωμαικος" πολιτισμος και με την χριστιανικη συνεχεια του ως "βυζαντιο" και ως "λατινικη δυση". Ο εκχριστιανισμος των βορειων λειτουργησε εκπολιτιστικα για αυτους.
Οραμα για μια Ευρωπη ελευθερη και ανεξαρτητη δεν διαθετει κανεις απο τις ηγετικες κλικες τις τωρινης Ε.Ε, αλλα και απο τους παραδοσιοκρατες στοχαστες (Γαλλους, Γερμανους κ.α). Κανεις απο αυτους δεν εχει ενα οραμα για την Ευρωπη! Φαινεται και στα γραπτα τους! Καποιοι δεν θελουν τη Ρωσια, καποιοι καποιους αλλους... Αυτο που επιζητουν ειναι μια αρπαχτη και μια Ευρωπη στα μετρα τους! Μικρο - ιμπεριαλισμοι!
Ειδαμε και τους Γερμανους (Α'ΠΠ, Β΄ΠΠ, τωρινη εποχη Ε.Ε) αλλα και τους Γαλλους (Μ Ναπολεων, τωρινη εποχη Ε.Ε), ακομη και τους Ρωσους (ΕΣΣΔ, Ανατολικο μπλογκ).... Τους ειδαμε και στη Γιουγκοσλαβια, πρωτοι πρωτοι ετρεξαν, μαζι με τους αγγλοσαξωνες... Ετσι δεν φτιαχνεται καμια Ευρωπη...
Εμεις σαν Ελληνες ειχαμε και μπορουμε να εχουμε και τωρα ενα οραμα για την Ευρωπη, το οποιο ειναι αντι ιμπεριαλιστικο, αντικαπιταλιστικο, ανθρωπιστικο και πραγματικα παραδοσιοκρατικο.
Υ.Γ: Δειτε μονο το τι γινεται στην Ουκρανια και θα καταλαβετε γιατι οι κυριαρχες γαλλογερμανικες δυναμεις δεν μπορουν να εμπνευσουν ενα οραμα για μια Ευρωπη, που θα περιλαμβανει και την Ρωσια μεσα, αλλα και μια Ευρωπη που θα μπορει να διορθωσει σφαλματα του παρελθοντος.
Υ.Γ2: Ενα απο τα σφαλματα της Ευρωπης ειναι και η συνεχης στηριξη του Τουρκικου ισλαμ το οποιο κατεχει Ελληνικα Ευρωπαικα εδαφη (Ποντος, Ιωνια, Καππαδοκια, Αν Θρακη, Ιμβρος - Τενεδος).
Ο/Η Ανώνυμος είπε...Ψιλοάσχετο με το θέμα.
Πως σχολιάζετε τα extreme τουρκοφαγικά ρεπορτάζ των ελληνικών ΜΜΕ, ανάμεσα σε διαφημίσεις με τρανσέξουαλ και late shows με ομοφυλόφιλους και κοσμοπολίτικη φιλελεύθερη αισθητική;
Από την μία τρώμε όλη την αμερικανόφερτη λίμπεραλ αγαπουλίστικη προπαγάνδα (τα γνωστά μην τα ξαναλέμε) και από την άλλη όλως παραδόξως προβάλλεται μια κιτς επενίτικη φρασεολογία στα εθνικά θέματα. Εννοώ από τις καθεστωτικές μιντιακές ελίτ, όχι από τίποτα πεταμένους εθνικόφρονες.
Ακόμα και ένας εθνικιστής όλη αυτήν την Ερντογανολογία των τελευταίων ετών θα την βρίσκει υπερβολικά στρατόκαυλη και γελοία.
Για ρίξτε τα φώτα σας. Τι παίζει με ΝΑΤΟ, Τουρκία κτλ. Και κατ' επέκταση μπορεί να συνδυαστεί στο μέλλον μια "ακροδεξιά" εθνική-στρατιωτική πολιτική, με μια φιλελεύθερη-παγκοσμιοποιητική στα κοινωνικά και εσωτερικά ζητήματα; Ή δεν πάνε πακέτο αυτά;
Επίσης, επιβάλλεται μια ανάλυση για Ουκρανία. Είναι ένα ευαίσθητο θέμα που έχει διχάσει τον "χώρο" (ας όψονται οι εκεί ερωνατοικοί "εθνικοσοσιαλιστές"), αλλά πρέπει να ξεκαθαριστούν μερικά θέματα.
Ανώνυμε που έγραψες το τελευταίο σχόλιο, για να είμαστε ειλικρινείς δεν βλέπουμε σχεδόν καθόλου τα δελτία και τα προγράμματα της τηλεόρασης (με εξαίρεση καμια ταινία, κάποιο πολιτιστικό-αθλητικό γεγονός ή κάτι πολύ συγκεκριμένο). Υπάρχει τελευταία τέτοια τάση; Ζητωπατριωτική;
Αν ναι, υποθέτουμε ότι πάει πακέτο με την γενικότερη επικοινωνιακή στρατηγική της χυδαίας αυτής κυβέρνησης, να ταϊζει με μουσειακό ζητωπατριωτισμό το συντηρητικό ακροατήριο και με αντεθνικό φιλελευθερισμό τις αγορές, τις ΗΠΑ-Ε.Ε και τους μεγαλοαστούς. Επικοινωνιακά δουλεύει αυτός ο συνδυασμός.
Στην πράξη πάλι δεν γίνεται να δουλέψει τίποτα εθνοκεντρικό με την ιδεολογία της αγοράς.
Για το ουκρανικό υπάρχει παλαιότερη ανάρτηση
https://flefaloarticles.blogspot.com/2021/04/blog-post.html
ακόμα κι αν δεν είναι οι του Αζόφ πίσω από το συγκεκριμένο, γενικά η πιο ανθελληνική τάση του ουκρανικού εθνικισμού είναι αναμφισβήτητα η καθολική-δυτικόφιλη-μπαντερική.
χοντρικά οι Ουκρανοί έχουν 3 ταυτότητες να επιλέξουν για να ετεροκαθοριστούν σε μεγάλο βαθμό ως προς τη Ρωσία (και σε δεύτερο βαθμό ως προς τις λοιπές ορθόδοξες μειονότητες της χώρας όπως η ελληνική):
η δυτική Ουκρανία καθολικισμό, κεντρικές αυτοκρατορίες, έχθρα με τους Πολωνούς αλλά και με τους Ρώσους, Μπαντέρα, Αζόφ
η κεντρική Ουκρανία Κιεβαν Ρως, είμαστε πιο Ρως απο τους Ρώσους, εμείς είμαστε οι γνήσιοι Ρώσοι, όχι το χανάτο του Μόσκοβου
η ανατολική Ουκρανία σοβιετική πατρίδα, μεγάλος πατριωτικός πόλεμος, αδελφότητα των λαών, είμαστε σχεδόν ένα
για ευνόητους λόγους οι ΗΠΑ επέλεξαν να ενισχύσουν την πρώτη ταυτότητα και όπως φαίνεται κατάφεραν σήμερα να την επιβάλλουν, ενισχύοντας τους ουκρανούς εθνικιστές ήδη από τον ψυχρό πόλεμο παρόλο που ήταν πρώην συνεργάτες των γερμανών και φονιάδες εβραίων και πολωνών
ως προς την ελληνική μειονότητα η δεύτερη και η τρίτη τάση είναι οι πιο ανεκτικές, η πρώτη τάση πάλι άνετα θα γενοκτονούσε τους εναπομείναντες 150.000 Έλληνες της Ουκρανίας αν μπορούσε (πολιτισμική γενοκτονία άλλωστε επιχειρεί ήδη, με την απαγόρευση διδασκαλίας της ελληνικής και ρωσικής γλώσσας στους Έλληνες ομογενείς από την ουκρανική βουλή, από τους πρώτους νόμους που πήρε η αμερικανοκυβέρνηση Ποροσένκο το 2014). Ταυτόχρονα αυτή η τάση είναι και η πιο τουρκόφιλη (λόγω και συμμαχίας Μπαντέρα με Κριμαίους Τατάρους στον β' π.π. και γεωπολιτική αντιρωσική θέση Τουρκίας στο χάρτη).
προφανώς και γι' αυτά αλλά και για οτιδήποτε συμβεί στην ευρύτερη γεωπολιτική γειτονιά, η Ελλάς θα κάνει ό,τι της πει ο κ. Πάιατ. Για το τι θα πουν τα διάφορα κεφάλια του χώρου, πάλι, μένει να πάρουμε ποπκόρν και να τους παρακολουθήσουμε.
Ψιλοάσχετο με το θέμα.
Πως σχολιάζετε τα extreme τουρκοφαγικά ρεπορτάζ των ελληνικών ΜΜΕ, ανάμεσα σε διαφημίσεις με τρανσέξουαλ και late shows με ομοφυλόφιλους και κοσμοπολίτικη φιλελεύθερη αισθητική;
Από την μία τρώμε όλη την αμερικανόφερτη λίμπεραλ αγαπουλίστικη προπαγάνδα (τα γνωστά μην τα ξαναλέμε) και από την άλλη όλως παραδόξως προβάλλεται μια κιτς επενίτικη φρασεολογία στα εθνικά θέματα. Εννοώ από τις καθεστωτικές μιντιακές ελίτ, όχι από τίποτα πεταμένους εθνικόφρονες.
Ακόμα και ένας εθνικιστής όλη αυτήν την Ερντογανολογία των τελευταίων ετών θα την βρίσκει υπερβολικά στρατόκαυλη και γελοία.
Για ρίξτε τα φώτα σας. Τι παίζει με ΝΑΤΟ, Τουρκία κτλ. Και κατ' επέκταση μπορεί να συνδυαστεί στο μέλλον μια "ακροδεξιά" εθνική-στρατιωτική πολιτική, με μια φιλελεύθερη-παγκοσμιοποιητική στα κοινωνικά και εσωτερικά ζητήματα; Ή δεν πάνε πακέτο αυτά;
Επίσης, επιβάλλεται μια ανάλυση για Ουκρανία. Είναι ένα ευαίσθητο θέμα που έχει διχάσει τον "χώρο" (ας όψονται οι εκεί ερωνατοικοί "εθνικοσοσιαλιστές"), αλλά πρέπει να ξεκαθαριστούν μερικά θέματα.
Η Φοιτητική Λέσχη Φανταστικής Λογοτεχνίας είπε...
Ανώνυμε που έγραψες το τελευταίο σχόλιο, για να είμαστε ειλικρινείς δεν βλέπουμε σχεδόν καθόλου τα δελτία και τα προγράμματα της τηλεόρασης (με εξαίρεση καμια ταινία, κάποιο πολιτιστικό-αθλητικό γεγονός ή κάτι πολύ συγκεκριμένο). Υπάρχει τελευταία τέτοια τάση; Ζητωπατριωτική;
Αν ναι, υποθέτουμε ότι πάει πακέτο με την γενικότερη επικοινωνιακή στρατηγική της χυδαίας αυτής κυβέρνησης, να ταϊζει με μουσειακό ζητωπατριωτισμό το συντηρητικό ακροατήριο και με αντεθνικό φιλελευθερισμό τις αγορές, τις ΗΠΑ-Ε.Ε και τους μεγαλοαστούς. Επικοινωνιακά δουλεύει αυτός ο συνδυασμός.
Στην πράξη πάλι δεν γίνεται να δουλέψει τίποτα εθνοκεντρικό με την ιδεολογία της αγοράς.
Για το ουκρανικό υπάρχει παλαιότερη ανάρτηση
https://flefaloarticles.blogspot.com/2021/04/blog-post.html
Ο/Η Ανώνυμος είπε...Όχι είναι κάτι που υπερβαίνει την ΝΔ-Πατριάαρχες-ζητωπατριωτισμούς κτλ.
Η τάση αυτή ξεκίνησε επί Συριζα και έχει μέσα "γεωπολιτικούς αναλυτές", ιστορικούς που επισημαίνουν διαρκώς τον "εξ ανατολών κίνδυνο, "πατριώτες δημοσιογράφους" που κραυγάζουν κατά Τουρκίας-Ερντογάν, αξιωματικούς ε.α. που δηλώνουν ότι "θα υπερασπιστούν την πατρώα γη μέχρι τελευταίας ρανίδας", Βερύκιους, Μάζηδες και λοιπούς τσαρλατάνους να προσπαθούν να μας πείσουν ότι οι η ημισέληνος κυματίζει στο Σούνιο και άλλα επιθεωρησιακά. Και όλα αυτά πρώτη μούρη στα δελτία, μετά τους λοιμωξιολόγους και πριν τους βιαστές. Ας το επιβεβαιώσουν όσοι από βίτσιο βλέπουν ελληνική τβ.
Όλα αυτά δεν έχουν σχέση με τα γνωστά επικοινωνιακά τρικ της κεντροδεξιάς. Μιλάμε για πραγματική προσπάθεια δημιουργίας αντιτουρκικού κλίματος με προπαγάνδα και τρομοκράτηση. Και ξαναλέω όλα αυτά από τις μιντιακό κατεστημένο. Όχι από περιθωριακούς νοσταλγούς του Μεταξά. Γι' αυτό το συνδέω με την χρησιμοποίηση των ουκρανών ε/σ από τις παγκοσμιοποιητικές δυνάμεις.
Η Φοιτητική Λέσχη Φανταστικής Λογοτεχνίας είπε...Το πώς παίζει το παιχνίδι της η Τουρκία κατά της Ελλάδας το περιγράφει ο Southman στο άρθρο. Τώρα για το πως το πλασάρουν τα άθλια ΜΜΕ δεν μπορούμε να απαντήσουμε, γιατί δεν το έχουμε παρακολουθήσει. Υποθέτουμε με ασφάλεια ότι δεν θα το κάνουν για καλό. Κάποια σκοπιμότητα θα εξυπηρετούν που σίγουρα δεν θα είναι εθνικά ακέραια. Αλλά λεπτομέρειες και βάσιμες αναλύσεις δεν έχουμε προς το παρόν.
Ο Αχιλλέας είπε...Συμφωνώ με τον ανώνυμο. Όντως αυτά τα βρωμερά κανάλια της πλουτοκρατίας εδώ και χρόνια παρουσιάζουν μια Τουρκία αδύναμη, έτοιμη να καταρρεύσει. Παρουσιάζουν μάλιστα τον Ερντογάν ως ημίτρελο, θρησκόληπτο τύραννο. Εν τω μεταξύ όλοι αυτοί οι δημοσιογράφοι, εξαγορασμένοι από την ΝΔ, το παίζουν ειδικοδυναμήτες στα κανάλια ενώ αν είχαν άλλες εντολές από την ελληνική κυβέρνηση μέχρι και τουρκικά θα μίλαγαν φορώντας φέσι!
Εν τέλει ούτε εγώ γνωρίζω γιατί συμβαίνει αυτό. Σίγουρα όμως όχι για καλό.
Ο/Η Ανώνυμος είπε...Ακριβώς αυτό που λέει ο Αχιλλέας. Η διαφορά στην αντιμετώπιση της Τουρκίας από την εποχή του εκσυγχρονισμού και του Μπουχέσα είναι εξόφθαλμη. Εν μια νυκτί οι γείτονες από "αδέλφια μας" -που όποιος τους έπιανε στο στόμα του χαρακτηρίζονταν με συνοπτικές διαδικασίες φασίστας και ακροδεξιός- έγιναν "φιλοπόλεμοι πειρατές" και "νο 1 εθνικός κίνδυνος". Το δε Αιγαίο από "θάλασσα ειρήνης και αδελφοσύνης" έγινε πεδίο σφοδρής αντιπαράθεσης που "δεν μας χωράει και τους δυο".
Ο Ερντογάν παρουσιάζεται ως ισλαμιστής στρατηλάτης που θέλει να φτάσει στη Βιέννη και οι τούρκικες ένοπλες δυνάμεις ως ασκέρι τζιχαντιστών έτοιμων για αποβίβαση στον Πειραιά. Στον αισθητικό τομέα η στρατοκαυλίαση των ελληνικών ΜΜΕ έχει χτυπήσει ταβάνι, με τα παπαγαλάκια να έχουν μετατραπεί σε ΟΥΚάδες επί διαβολοβδαμάδας. Δλδ αν δεν υπήρχαν τα πρωινάδικα και τα late shows με τους τρανσέξουαλ και τους ομοφυλόφιλους θα νόμιζε κανείς ότι γυρίσαμε στην ΥΕΝΕΔ.
Να σημειώσουμε ότι αυτή η προπαγάνδα κρατάει τουλάχιστον 5-6 χρόνια και υπερβαίνει κατά πολύ το νεοδημοκρατικό marketing.
Έχω την εντύπωση πως για κάποιον λόγο το καθεστώς Ερντογάν μπήκε στο μάτι της φιλελεύθερης παγκοσμιοποίησης, δεν εξηγείται αλλιώς.
Η Φοιτητική Λέσχη Φανταστικής Λογοτεχνίας είπε...Πολύ πιθανό. Αλλά ταυτόχρονα δεν πρέπει να ξεχνάμε ότι επουδενί ο εχθρός του εχθρού μας είναι και φίλος μας. Βλέπουμε τον Ερντογάν εντυπωσιασμένοι για το γεωπολιτικό και το ιδεολογικό του θράσος. Μπορεί για αυτό να τον έχουν στοχοποιήσει τα άθλια ελλαδικά ΜΜΕ. Γιατί δίνει το κακό παράδειγμα μερικής ανυπακοής στα δυτικά αφεντικά τους.
Δεν ξεχνάμε όμως ότι είναι ένας ηγέτης μιας χώρας που απέχει παρασάγγας από τον εθνικό σοσιαλισμό. Και, κυρίως, ότι είναι ηγέτης μιας παντοτινής αντιπάλου της πατρίδας μας.
Ο/Η Ανώνυμος είπε...Ο εχθρός του εχθρού δεν είναι φίλος. Σίγουρα.
Αλλά μεταξύ μας τώρα. Αν τα μισά τσαμπουκαλίκια που κάνει ο Ερντογάν, τα έκανε κάνας ευρωπαίος ηγέτης θα τον είχαμε εικόνισμα τώρα.
Δλδ τί παραπάνω κάνει ο Όρμπαν και οι Πολωνοί;
Ο/Η Ανώνυμος είπε...Όσοι απορείτε γιατί τα κανάλια προβάλουν πολιτιστικό μαρξισμό, αστικοφιλελευθερο lifestyle και αντιφασισμο, υιοθετώντας παράλληλα αντιτουρκικη, πατριωτική στάση εθνικής ενότητας διαβάστε το παρακάτω άρθρο του ΚΙΝΗΜΑτος.
https://kinhma.com/ideologia/2132/ta-ergaleia-gia-tin-epikratisi-toy-eyroatlantikoy-systimatos-meros-v-i-ellada-kai-o-polemos-poy-den-tha-erthei-pote/
Η Φοιτητική Λέσχη Φανταστικής Λογοτεχνίας είπε...Ως συλλογικότητα δεν τους έχουμε ούτε αυτούς πολύ ψηλά στην συνείδησή μας. Όπως το γράφεις. Τι παραπάνω κάνουν από μικροπολιτικούς ελιγμούς και μεγάλη επικοινωνία; Αστοί και φιλελεδες είναι κατά βάθος. Η πατρίδα μας και η Ευρώπη χρειάζεται κάτι πολύ πιο βαθύ και ουσιαστικό. Μια επανάσταση συνειδήσεως και πολιτικής πρακτικής.