του Αχιλλέα
Τα Μεσαιωνικά Φεστιβάλ αποτελούν έναν συναρπαστικό προορισμό για όσους αγαπούν τον Μεσαίωνα και τον πλούτο της ευρωπαϊκής ιστορίας. Στις 15 Οκτωβρίου του 2023, στο Παλιούρι της Χαλκιδικής, διοργανώθηκε ένα ακόμη Μεσαιωνικό Φεστιβάλ. Πρόκειται για μια εκδήλωση που δημιουργήθηκε με πάθος και μεράκι από νέα παιδιά με ουσιαστικές γνώσεις επάνω στην λογοτεχνία του Φανταστικού και αγάπη για την αισθητική του Μεσαίωνα.
Τα Μεσαιωνικά Φεστιβάλ σε όλη την Ευρώπη αποτελούν για τους Ρομαντικούς μία όαση για τα αυτιά και τα μάτια μας, τα οποία δυστυχώς, βομβαρδίζονται διαρκώς από τις εικόνες του αντιαισθητικού (μετα) μοντέρνου μονισμού της εποχής μας. Μέσω αυτών των φεστιβάλ ο μέσος άνθρωπος μπορεί, έστω και για μία ημέρα, να αντιληφθεί το τι του έχει στερήσει ο μοντέρνος κόσμος. Την κοινότητα, την παράδοση, την μοιρασιά και, κυρίως, την απλότητα. Μέσω αυτών των φεστιβάλ ανακαλύπτουμε την ατμόσφαιρα, τα ήθη και τα έθιμα μιας εποχής που συχνά έχουμε διαβάσει, μόνο, στα αγαπημένα μας βιβλία. Το 1ο Μεσαιωνικό Φεστιβάλ Παλιουρίου ενσωμάτωσε τη μουσική, τον χορό, την τέχνη και τη γαστρονομία της εποχής του Μεσαίωνα, δημιουργώντας ένα αληθινό ταξίδι στον χωροχρόνο.
Η αφοσίωσή της διοργανώτριας, Κατερίνας Καραγιάννη, φάνηκε στο εκπληκτικό αποτέλεσμα του φεστιβάλ. Η αγάπη της για την λογοτεχνία του Φανταστικού αντανακλάται σε κάθε λεπτομέρεια της εκδήλωσης. Οι επισκέπτες είχαν την ευκαιρία να ζήσουν το Μεσαίωνα μέσα από πανέμορφα κοστούμια όπως και να δοκιμάσουν μεσαιωνικά εδέσματα. Μεταξύ άλλων υπήρχε μεσαιωνική αγορά με καλλιτέχνες που κατασκεύαζαν κοσμήματα και χάρτες, έντονης μεσαιωνικής αισθητικής, πάγκος με βαφή μινιατούρας, όπως και τραπέζια με παιχνίδια ρόλων (την τιμητική του είχε προφανώς το Dungeons & Dragons!).
Μία από τις πιο συγκινητικές στιγμές για εμένα προσωπικά, πριν το απόλυτη απογείωση του φεστιβάλ από του εκπληκτικούς «Ρagan», ήταν οι εικόνα μικρών χαρούμενων παιδιών όπου έπαιζαν μεταξύ τους καθ’ όλη την διάρκεια της ημέρας. Η εικόνα χαμογελαστών,μικρών, αγοριών και κοριτσιών που κράδαιναν πλαστικά σπαθιά και ασπίδες κυνηγώντας το ένα το άλλο, παίζοντας και γελώντας, είναι ίσως μία από τις δυνατότερες εικόνες εκείνης της ημέρας. Ένα περιβάλλον ουσιαστικής ανεμελιάς και ξεκούρασης για όλες τις ηλικίες.
Και τώρα ας μιλήσουμε για την απόλυτη κορύφωση της βραδιάς, η οποία δεν ήταν άλλη από την εμφάνιση της μπάντας «Ρagan». Η έθνικ μουσική τους, εμπνευσμένη από ελληνικά παραδοσιακά τραγούδια, ήταν ένα αληθινό ταξίδι στο χρόνο. Καθώς οι ήχοι τους απλώνονταν, φαίνονταν σαν να μας μετέφεραν στην αρχαία Ελλάδα, στα διονυσιακά δρώμενα και τα συμπόσια της αρχαίας Αθήνας.
Την παράσταση έκλεψε, προφανώς, η Έβελυν Ασουάντ. Η εκπληκτική της φωνή και η φοβερή της κίνηση με έκαναν να νιώθω ότι ήμουν μόνος καθώς παρακολουθούσα μία μουσική παράσταση η οποία ήταν μυσταγωγική. Οι άλλοι ακροατές στον κατάμεστο χώρο του φεστιβάλ ήταν σαν να απορροφήθηκαν σε κάποια τρύπα του χωροχρόνου και εγώ ένιωθα, ότι εάν κοιτούσα τριγύρω μου, θα είχα μεταφερθεί 2.000 χρόνια πριν, σε μία Ελλάδα η οποία είναι συνάμα κοντά αλλά και πολύ μακριά μας.
Η παρουσία των «Ρagan» στο φεστιβάλ για εμένα ήταν μία occult εμπειρία. Occult (occulto) σημαίνει κρυφό, και το occult στοιχείο υπήρχε σε όλη την μουσικό-χορευτική παράσταση, η οποία είχε όλα τα στάδια και τις κινήσεις ενός τελετουργικού. Η εμπειρία ήταν τόσο έντονη όπου κάποιες φορές ένιωθα ότι ίσως ένα τέτοιο θέαμα είχε δημιουργηθεί για, κάποιους, λίγους μυημένους, και ότι εγώ παρακολουθούσα το δρώμενο στα κρυφά καθώς δεν ήμουν έτοιμος για να αναλύσω απόλυτα αυτό το οποίο έβλεπα.
Ο Σταύρος Τσουμάνης, ο οποίος ήταν στην ακουστική κιθάρα, είπε και λίγα λόγια μεταξύ των τραγουδιών για το weltanschauung των «pagan». Από τα πολύ λίγα πράγματα τα οποία μας είπε, με έκανε να καταλάβω ότι η φιλοσοφία αυτής της μπάντας είναι βαθιά ριζωμένη σε μία αρχέγονη μεταφυσική. Στην απλότητα, στον άνθρωπο της υπαίθρου (paganus), όπως και στην καχυποψία απέναντι στην ανεξέλεγκτη πρόοδο της τεχνολογίας.
Το ότι άκουσα τέτοια λόγια από Έλληνες μουσικούς το 2023, μόνον τεράστια χαρά μου προκάλεσε. Φαίνεται τελικά ότι υπάρχουν ακόμη καλλιτέχνες οι οποίοι δεν έχουν χωνευτεί από την ολοκληρωτική μονοκουλτούρα της τεχνοκρατικής παγκοσμιοποιημένης ορθολογικότητας.
Το 1ο Μεσαιωνικό Φεστιβάλ στο Παλιούρι της Χαλκιδικής ήταν μία δυνατή εμπειρία η οποία μας υπενθυμίζει ότι οι παραδόσεις και ο πολιτισμός μπορούν να ζήσουν και μέσα στον σύγχρονο κόσμο. Είναι καθήκον μας να διατηρήσουμε αυτήν την κληρονομιά και να την προωθήσουμε προς τις νεότερες γενιές. Τα νέα παιδιά που αγαπούν το Φανταστικό πρέπει να βγουν μπροστά και να διεκδικήσουν την υπεράσπιση μεταφυσικών παραδοσιακών αληθειών που οι παλαιότερες γενιές μπορεί να έχασαν, αλλά εμείς μπορούμε να επαναφέρουμε. Τα Μεσαιωνικά Φεστιβάλ, όπως αυτό στο Παλιούρι της Χαλκιδικής, είναι ένας τρόπος να ενσωματώσουμε το παρελθόν στο παρόν και να προωθήσουμε την αγάπη για τον πολιτισμό και την ιστορία.
Αυτή η Κυριακή αποτέλεσε ένα μαγικό ταξίδι στον χρόνο, ενώνοντας την αγάπη για το Μεσαίωνα με τη λογοτεχνία του Φανταστικού. Και βέβαια η εμφάνιση των «Ρagan» αναδείχθηκε η αποκορύφωση του φεστιβάλ, καθώς ο ήχος τους μας έκανε να ταξιδέψουμε. Είναι, πλέον, καθήκον μας να διατηρήσουμε αυτήν την πλούσια παράδοση και να τη μοιραστούμε με τις νεότερες γενιές, προωθώντας την αγάπη για τον πολιτισμό και την ιστορία μας, η οποία, μας έχει σφυρηλατήσει αρχετυπικά, ως προσωπικότητες.
"Στην απλότητα, στον άνθρωπο της υπαίθρου (paganus), όπως και στην καχυποψία απέναντι στην ανεξέλεγκτη πρόοδο της τεχνολογίας."
Ενδιαφέρον που το συγκεκριμένο συγκρότημα εκφράζει ανησυχίες για το θέμα. Πάντως την τελευταία φορά που έθιξα εδώ τον κεντρικό ρόλο της σύγχρονης τεχνολογικής ανάπτυξης στην ανθρωπολογική τερατογένεση, η οποία συντελείται μπροστά στα μάτια μας ως απτή πραγματικότητα, η απάντηση που έλαβα ήταν ότι δεν ευθύνεται η τεχνολογία, αλλά οι κακοί που μας ρίχνουν φιλελευθερισμό στον καφέ (το αναφέρω επειδή μου έκανε εντύπωση, no offense).
Νομίζω η ποιοτική διαφορά είναι ότι ειδικά η παρούσα εξελισσόμενη τεχνολογική τομή (όπως εν μέρει και οι υπόλοιπες της νεωτερικότητας από το 1770 και μετά) δεν χτυπά μόνο το παραγωγικό μοντέλο -και κατ' επέκτασιν το πολιτειακό σύστημα, την στρατιωτική οργάνωση κτλ-, αλλά εισχωρεί παντού, σε όλες τις πτυχές της ανθρώπινης ύπαρξης και μεταλλάσσει σε απίστευτο βαθμό τα πάντα, από την θέσμιση της απλής καθημερινότητας μέχρι και την βιολογική σύνθεση του ανθρώπου. Πλέον δεν αφήνει απαραβίαστους χώρους να κρυφτεί κανείς, δύσκολα μπορεί να υπάρξει ατομικό "benedict option", πόσο μάλλον ένας συνολικός "αντιδραστικός μοντερνισμός" σε ευρύτερο κοινωνικό επίπεδο (ο οποίος μάλιστα είναι και επικίνδυνος για πολλούς λόγους).
Ξεχαρβάλωμα επικών διαστάσεων, που βέβαια πρωτοευδοκίμησε στο εύφορο περιβάλλον του καθ' ημάς φιλελεύθερου σύμπαντος, όμως σταδιακά επεκτάθηκε παντού στον κόσμο, μη λαμβάνοντας υπόψιν ιδεολογικοπολιτικούς και πολιτισμικούς φραγμούς, κάτι που βεβαιώνει την απίστευτη δυναμική της σύγχρονης προόδου. Πιστεύω ότι η τεχνολογία έχει αυτονομηθεί σε βαθμό που την καθιστά per se διαβολική, ανεξαρτήτως του ιδεολογικού background που την περιβάλλει. Αυτή τουλάχιστον είναι η προσωπική μου εντύπωση, δεν διεκδικώ αλάθητο...
Μακάρι να γίνουν περισσότερες εκδηλώσεις όπως αυτή σε όλη τη χώρα, ει δυνατόν με έμφαση στον ελληνικό Μεσαίωνα, π.χ. ακριτικά έπη, κάστρα/βίγλες κ.ά.
Κατά τα άλλα, ο ηθικισμός του διαδικτυακού κομματιού του χώρου είναι μια εφηβική ασθένεια κυριολεκτικά και μεταφορικά. Καλό είναι να ξεπεραστεί. Άλλωστε είναι ασύμβατος με την ελληνική και τη ρομαντική κοσμοθέαση.
Μιας κι ο πρώτος σχολιαστής έθεσε το ζήτημα της τεχνολογικής ανάπτυξης, στο οποίο άσκησαν κριτική οι Pagan, ποια είναι η θέση της λέσχης για τις απόψεις στοχαστών όπως ο Ellul κι ο Kazcyncki; Μπορούν να ενταχθούν σε ένα "δικό μας" ιδεολογικό πλαίσιο ή είναι προτιμότερο να ανατρέξουμε σε παλαιότερες αντιδραστικές, ρομαντικές και νεορομαντικές απόψεις;
Να είμαστε καλά, πρώτα ο Θεός, έχουμε συνέχεια με το μεσαιωνικό φεστιβάλ Ανδραβίδας.
Σε εμάς αρέσουν οι παλαιότερες ρομαντικές προσεγγίσεις. Αλλά το θέμα είναι να προτείνουμε κάτι που να διαφυλάσσει την πρωταρχική οικολογική ταυτότητα της ρομαντικής παραδοσιοκρατίας και ταυτόχρονα να είναι εφικτό ως πολιτική πρόταση.