Σταμάτης Μαμούτος
Ανέκαθεν ένιωθα ότι το καλοκαίρι αποτελεί την ιδανική περίοδο για την ανάγνωση εικονογραφημένων αφηγήσεων. Μπορεί να είναι οι παιδικές αναμνήσεις που ανασύρουν από την μνήμη τον ξανθό γίγαντα και τα άλλα comics. Εκείνα που με ταξίδευαν στους χάρτινους κόσμους τους την δεκαετία του ’80. Ίσως πάλι να είναι η ζέστη και το ελληνικό κλίμα που ευνοούν την επαφή με πιο ελαφρά αναγνώσματα. Όπως και να έχει το ελληνικό θέρος έχει συνδεθεί στο νου μου με την ανάγνωση πολλών comics. Πιστός στις συνήθειες που ριζώνουν ως παραδόσεις επέλεξα και το φετινό καλοκαίρι ορισμένα τέτοια αναγνώσματα. Ας δούμε ορισμένα εξ αυτών.
Α) Αρχοντής Πάντσιος-Λάμπρος Πάντσιος, Ημερολόγια του ’21, εκδόσεις Comicon Renieri
Η φετινή χρονιά, κατά την οποία συμπληρώθηκαν διακόσια χρόνια απ’ την εθνεγερσία του ’21, θα μείνει στην μνήμη μας και για την διάχυση του επετειακού κλίματος στον χώρο των comics. Αν μη τι άλλο Έλληνες δημιουργοί των χάρτινων κόσμων αποδείχτηκαν ικανοί να τιμήσουν με τον καλύτερο τρόπο μια επέτειο που το επίσημο κράτος, βουλιαγμένο στο αστικό κιτς του life style της κυρίας Αγγελοπούλου, δεν κατάφερε ευτυχώς να κακοποιήσει ως τον έσχατο βαθμό, λόγω των περιοριστικών μέτρων του κορωνοϊού. Υπήρξαν, λοιπόν, φέτος πολλές κυκλοφορίες ελληνικών εικονογραφημένων αφηγήσεων τις οποίες εμπνεύστηκαν οι δημιουργοί τους από τον πόλεμο της εθνεγερσίας. Οι εκδόσεις Comicon Renieri αποτέλεσαν έναν από τους εκδοτικούς οργανισμούς που επέλεξαν να κυκλοφορήσουν τέτοια comics.
Ο προγραμματισμός των εκδόσεων Comicon Renieri περιλαμβάνει την κυκλοφορία της σειράς Ημερολόγια του ’21. Μέχρι στιγμής έχει κυκλοφορήσει το πρώτο τεύχος της εν λόγω σειράς και φέρει τον τίτλο «Ελευθερία ή Θάνατος». Το σενάριο του πρώτου τεύχους έχει γράψει ο ακαδημαϊκός στην Βρετανία Αρχοντής Πάντσιος και τα σχέδια ανέλαβε ο Λάμπρος Πάντσιος.
Το σχήμα της κυκλοφορίας είναι μεγάλο, σε μέγεθος Α4, ενώ τα καρέ και το εξώφυλλο είναι έγχρωμα. Το στυλ των σχεδίων απορροφά επιρροές από την ελληνική λαϊκή ζωγραφική και παραπέμπει υφολογικά, σε κάποια καρέ, στον Αστερίξ και τον Τεν-Τεν. Ωστόσο, ως τελικό συμπέρασμα, προκύπτει μια ιδιαίτερη ταυτότητα του δημιουργού η οποία μου αρέσει, συν τοις άλλοις, και για το ότι εκφράζει ένα παραδοσιακά old school εικαστικό ύφος. Στα χρώματα έχει γίνει εξαιρετική δουλειά με αποτέλεσμα ο αναγνώστης να απολαμβάνει κάποια καρέ τα οποία αποπνέουν μια μαγευτικά υποβλητική ατμόσφαιρα.
Το σενάριο βασίζεται με ακρίβεια στις ιστορικές πηγές. Πολύ σημαντικό και το ότι οι δημιουργοί αγνοούν επιδεικτικά την «πολιτική ορθότητα» και παρουσιάζουν ελεύθερα την απόδοση των αφηγήσεών τους. Ωστόσο η όλη αφήγηση δεν είναι μια απλή εικονογράφηση ιστορικών γεγονότων. Οι δημιουργοί της δίνουν χαρακτήρα μυθοπλασίας εμβολιάζοντάς την με τους δυο κύριους ήρωες του σεναρίου. Έναν γιατρό και ένα παλικάρι που αναλαμβάνει καταδρομικές αποστολές.
Η αφήγηση εστιάζει στην πολιορκία και την κατάληψη της Τριπολιτσάς από τα ελληνικά επαναστατικά στρατεύματα. Ο γιατρός και το παλικάρι αναλαμβάνουν μια επικίνδυνη καταδρομική αποστολή από τον Κολοκοτρώνη και βοηθούν τον Μανώλη Δούνια να εξουδετερώσει τους Οθωμανούς φρουρούς και να ανοίξει την πύλη από την οποία εισέβαλαν τα ελληνικά στρατεύματα στην πόλη.
Συμπερασματικά το πρώτο τεύχος των Ημερολογίων του ’21 αποτελεί μια πολύ ενδιαφέρουσα κυκλοφορία της οποίας αναμένουμε την συνέχεια.
Β) Ο Θρυλικός Μπλεκ, εκδόσεις Μικρός Ήρως
Οι εκδόσεις Μικρός Ήρως, παράλληλα με τον πολυθεματικό Μπλεκ, κυκλοφορούν και την σειρά Ο Θρυλικός Μπλεκ. Πρόκειται για ένα περιοδικό μικρότερου format, εξήντα δύο σελίδων και ασπρόμαυρου καλής ποιότητας χαρτιού, που φιλοξενεί μόνο περιπέτειες του Μπλεκ και όχι άλλων εικονογραφημένων χαρακτήρων, όπως συμβαίνει στην πολυθεματική εκδοχή του περιοδικού.
Το πρώτο τεύχος του Θρυλικού Μπλεκ περιλαμβάνει την περιπέτεια που φέρει τον τίτλο «Κλέφτες Γούνας». Το σενάριό της έχει γραφτεί από τον Svetozar Obradovic ενώ τα σχέδια έχουν επεξεργαστεί οι Sibin Slavkovic και Branco Plavic. Πρόκειται για μια από τις συνήθεις απλές περιπέτειες του «ξανθού γίγαντα», η οποία ωστόσο έχει ένα ιδιαίτερο ενδιαφέρον λόγω της σκοτεινής παρουσίας και αμφίεσης του κακού της υπόθεσης που θυμίζει λίγο την (πραγματικά θρυλική) «νυχτερίδα». Αυτός ο κακός έχει δημιουργήσει ένα δίκτυο παράνομης διακίνησης γούνας, συνεργαζόμενος με διεφθαρμένους Άγγλους αξιωματικούς, παράνομους Αμερικανούς και εκβιαζόμενους Ινδιάνους. Ο Μπλεκ με την παρέα του εμπλέκεται κατά τύχη στην όλη περιπέτεια και αναλαμβάνει τελικά να δώσει το μάθημα που αρμόζει στους εγκληματίες.
Δεν θα περάσετε άσχημα την ώρα σας διαβάζοντας τους «Κλέφτες Γούνας».. Ωστόσο καλό θα ήταν ο φίλος μου ο Λεωκράτης Ανεμοδουράς να προγραμματίσει, κάποια στιγμή, την επανακυκλοφορία, σε μια προσεγμένη έκδοση, ορισμένων εξαιρετικών παλιών περιπετειών του Μπλεκ. Όπως, για παράδειγμα, εκείνη στην οποία ο Μπλεκ αντιμετώπισε τον τρομερό Άγγλο κατάσκοπο που ήταν γνωστός με το ψευδώνυμο «νυχτερίδα». Ή άλλες, όπως «Ο Θησαυρός του Πορτογάλου» και η περιπέτεια στην παγωμένη γη των ξανθών Ινδιάνων. Να τις απολαύσουμε ξανά οι παλαιότεροι και να τις μάθουν οι νέοι αναγνώστες.
Γ) Ρίγη, εκδόσεις Comicon Renieri
Οι εκδόσεις Comicon Renieri κυκλοφόρησαν το 10ο τεύχος του περιοδικού Ρίγη πριν μερικούς μήνες. Το συγκεκριμένο τεύχος φιλοξενεί τρεις εικονογραφημένες ιστορίες τρόμου των Malk, Anavel Morke, Gogtzilas, Chris Tamvaki και Παναγιώτη Τσαούση.
Η πρώτη ιστορία των Malk και Morke αφηγείται την διεστραμμένη ψυχικά σχέση μιας νεαρής κοπέλας με τους γονείς της. Η ένταση ενός υφέρποντος μίσους ανάμεσα στην κοπέλα και την μητέρα της και ο παθητικός ρόλος ενός άκακου, αλλά και άβουλου πατέρα, θα οδηγήσει στην ολοκλήρωση του εφιάλτη μέσα σε ένα λουτρό αίματος.
Ακολουθεί άλλη μια splatter αστυνομική περιπέτεια, που αφηγείται ο «Θείος Μπέρνυ», ο χαρακτήρας δηλαδή που έχει πλάσει η φαντασία του Παναγιώτη Τσαούση. Ο Τσαούσης γράφει με εύστοχο μαύρο χιούμορ, «τρολάρει» εκλεπτυσμένα ακόμη και ιδέες της "πολιτικής ορθότητας" των καιρών μας και σχεδιάζει με ένα στυλ που θα ζήλευαν ακόμη και πολυδιαφημισμένοι Αμερικανοί ομότεχνοί του.
Η τρίτη εικονογραφημένη ιστορία είναι μια διασκευή των Χρήστου Ταμβάκη και Malk σε ένα διήγημα του Έντγκαρ Άλαν Πόε. Το Πηγάδι και το Εκκρεμές είναι η εφιαλτική αφήγηση ενός αιχμαλώτου της Ιεράς Εξέτασης στο Τολέδο. Τα ωραία σκίτσα και η εύστοχη μεταφορά κειμένων μας προσφέρουν μια αφήγηση που πετυχαίνει να αποδώσει τον ισορροπημένο συνδυασμό φρίκης και μαύρου χιούμορ, ο οποίος χαρακτήριζε το γράψιμο του μεγάλου Αμερικανού ρομαντικού Πόε.
Δ) Guido Nolitta-Gallieno Ferri, Ζαγκόρ εναντίον Βρικόλακα και Ε) Alfredo Casteli- Gallieno Ferri, Η επιστροφή του Βρικόλακα, εκδόσεις Μικρός Ήρως
Αυτό που επιθυμώ να κάνει για κάποιες παλιές ιστορίες του Μπλεκ ο Λεωκράτης Ανεμοδουράς το έκανε για δυο από τις πιο αγαπημένες περιπέτειες του Ζαγκόρ. Η σύγκρουση του Ζαγκόρ με τον βρικόλακα βαρόνο Ρακόζι έχει αγαπηθεί από τα αναγνωστικά κοινά όλων των χωρών στις οποίες κυκλοφόρησαν σειρές περιπετειών ενός ακόμη χάρτινου ήρωα που έχει ιταλική προέλευση. Συνεπώς, η απόφαση του διευθυντή των εκδόσεων Μικρός Ήρως να κυκλοφορήσει αυτές τις δυο περιπέτειες του Ζαγκόρ μεταφρασμένες στα ελληνικά, σε πολυτελείς τόμους, με έγχρωμα σκίτσα και εξαιρετικής ποιότητας χαρτί, δεν θα μπορούσε παρά να χαροποιήσει τους Έλληνες λάτρεις της ένατης τέχνης.
Η πρώτη εικονογραφημένη αφήγηση στην οποία ο Ζαγκόρ αντιμετωπίζει τον Ούγγρο βρικόλακα αριστοκράτη αποτέλεσε μια έμπνευση του σεναριογράφου Guido Nolitta. Ο Nolitta θέλησε να δημιουργήσει μια περιπέτεια που θα συνδύαζε την απλή western αφήγηση για το νεανικό κοινό με τις χιουμοριστικές ατάκες -γνωρίσματα που χαρακτηρίζουν διαχρονικά τις περιπέτειες του Ζαγκόρ- με την λογοτεχνία και τον κινηματογράφο το γοτθικού τρόμου. Και η αλήθεια είναι ότι τα κατάφερε. Η εισβολή του υπερφυσικού στοιχείο στον κόσμο του Ζαγκόρ στέφθηκε με απόλυτη επιτυχία, γεγονός που οδήγησε τους δημιουργούς και τους εκδότες του εν λόγω comic να το επιχειρήσουν και άλλες φορές.
Μια εξ αυτών πραγματοποιήθηκε στην Επιστροφή του Βρικόλακα. Πρόκειται για την συνέχεια της πρώτης περιπέτειας με τον ίδιο καλλιτέχνη να επιμελείται τα σκίτσα ενώ το σενάριο έχει γραφτεί από τον Alfredo Casteli. Η Επιστροφή είναι χορταστική όσον αφορά την έκταση και τις ανατροπές της υπόθεσης, πιο σκοτεινή στο αισθητικό μέρος από την πρώτη περιπέτεια, ωστόσο το σενάριό της θα έλεγα ότι είναι σε αρκετά σημεία εξεζητημένο. Πράγμα που καθιστά την δεύτερη υποδεέστερη από την πρώτη περιπέτεια.
Όπως και να έχει, πάντως, και ανεξάρτητα από το ποια από τις δυο περιπέτειες αρέσει περισσότερο σε κάθε αναγνώστη, εκείνο που έχει σημασία είναι η σωστή επιλογή της επανακυκλοφορίας, σε εξαιρετικές εκδόσεις, παλιών εικονογραφημένων περιπετειών του θρυλικού Ζαγκόρ. Περιπετειών που οι παλιότεροι αναγνώστες αγάπησαν και οι νεότεροι οφείλουν να γνωρίζουν.
