Έφυγε από την ζωή ο Κωνσταντίνος Τζούμας κι εμείς θα τον θυμόμαστε για τους ρόλους του σε πολλές -cult ή μη -χιουμοριστικές ταινίες. Στο παρακάτω απόσπασμα οι Τζούμας και Χάρρυ Κλυνν μας χάρισαν έναν ξεκαρδιστικό σατιρικό διάλογο ανάμεσα στον επαρχιώτη κολίγο Τραμπάκουλα και σε έναν κομματικό καθοδηγητή του ΚΚΕ που υποδύθηκε ο Τζούμας.
Η απόκλιση ανάμεσα στον γραφειοκράτη, εύθραυστο και τελικά επιδερμικά fake διανοούμενο της Αριστεράς και στον εκπρόσωπο μιας κοινωνικής τάξης την οποία υποτίθεται ότι το κόμμα που εκπροσωπεί ο διανοούμενος οφείλει να υπερασπιστεί προκαλεί το ασταμάτητο γέλιο. Πρόκειται για μια πολύ πετυχημένη σατιρική κριτική της εμμονής των εκφραστών του δογματικού μαρξισμού σε σχήματα λόγου και προκάτ απονευρωμένες αναλύσεις, οι οποίες απευθύνονται μόνο σε κλειστούς κύκλους καλλιεργημένων μεσοαστών, που έχουν υιοθετήσει τα φραστικά και ερμηνευτικά αυτά σχήματα και αφήνουν, ασφαλώς, αδιάφορους τους απλούς ανθρώπους των λαϊκών τάξεων στην υποστήριξη των οποίων επένδυσε ο μαρξισμός.
Βέβαια, αν θελήσουμε να υπερβούμε την πετυχημένη κριτική σάτιρα της ταινίας Αλαλούμ και να δούμε σφαιρικά το συγκεκριμένο θέμα θα διαπιστώσουμε ότι η ταινία κριτικάρει την νοοτροπία και τον πολιτικό λόγο των δημοσιογράφων και των ιδεολογικών καθοδηγητών του ΚΚΕ. Γιατί στο επίπεδο της πολιτικής του ηγεσίας ίσχυε -και ισχύει- περίπου το ακριβώς αντίθετο. Ο Χαρίλαος Φλωράκης και, κυρίως, η Αλέκα Παπαρήγα όχι μόνο δεν εκφράστηκαν με την intellectual γλώσσα της τυποποιημένης μαρξιστικής ορολογίας αλλά, τουναντίον, μίλησαν με την γλώσσα του κουτσομπολίστικου ξεκατινιάσματος της γειτονιάς. Πιο λαϊκή και περισσότερο κατανοητή στον καθένα γλώσσα δεν είχε υιοθετήσει κανένας πολιτικός αρχηγός κοινοβουλευτικού κόμματος. Κι, όμως, η επικοινωνία του ΚΚΕ με τις εκλογικές μάζες στις οποίες υποτίθεται ότι απευθύνθηκε παρέμεινε προβληματική.
Συνεπώς η κριτική του παραπάνω κινηματογραφικού αποσπάσματος είναι πετυχημένη. Όμως οι λόγοι της ανικανότητας του ΚΚΕ να προσεγγίσει τα μαζικά λαϊκά στρώματα δεν εξαντλήθηκαν στον πολιτικό του λόγο ή στην νοοτροπία των ιδεολογικών καθοδηγητών του. Η πικρή αλήθεια για τους ανθρώπους που αγωνίστηκαν μέσα από τις τάξεις αυτού του κόμματος είναι ότι ο ίδιος ο μαρξισμός, ως ιδεολογία, δεν φάνηκε πειστικός. Η πτώση της ΕΣΣΔ ήρθε να επισφραγίσει αυτή την εκτίμηση και να προκαλέσει ένα χτύπημα που ακόμη και σήμερα δεν δείχνουν ικανά να ξεπεράσουν τα εναπομείναντα, ανά τον κόσμο, κομμουνιστικά κόμματα. Επιπλέον, το ίδιο το ΚΚΕ, ως πολιτικός οργανισμός, άφησε διαχρονικές σκιές ότι λειτούργησε, μετά την μεταπολίτευση, ως βολεμένο δεκανίκι της Δεξιάς (με την περίοδο του αντιμνημονιακού αγώνα, 2010-2015, να είναι η πλέον χαρακτηριστική).
Στην αντίπερα όχθη, δηλαδή στον δικό μας πολιτικό χώρο, σήμερα, υπάρχουν ορισμένοι που υποστηρίζουν ότι η Φ.ΛΕ.ΦΑ.ΛΟ. εκφέρει διανοουμενίστικο λόγο και επιδιώκει αυστηρή ιδεολογική προσήλωση. Πράγμα που προϋποθέτει ότι απευθύνεται σε πολύ συγκεκριμένο κοινό και αποκλείει μεγαλύτερα ακροατήρια. Απ την μεριά μας απαντάμε το εξής. Πρώτον η Φ.ΛΕ.ΦΑ.ΛΟ δεν είναι μαζική οργάνωση-κόμμα, αλλά (προς το παρόν) μια πολιτιστική συλλογικότητα που, όταν το κρίνει απαραίτητο, κάνει πολιτικές παρεμβάσεις και εκφράζει πολιτικό λόγο. Συνεπώς ακόμη δεν αποτελεί πρώτιστο στόχο μας η μαζικότητα της λέσχης. Δεύτερον η Φ.ΛΕ.ΦΑ.ΛΟ. έχει ως αρχική οργανωτική βάση την τριτοβάθμια εκπαίδευση. Αυτά τα δυο γνωρίσματα προϋποθέτουν σε κάποιο βαθμό και το ύφος του δημόσιου λόγου της. Τρίτον ο λόγος της δικής μας ιδεολογίας δεν είναι ξύλινος και (διαψευσμένα από την ίδια την ιστορία) ντετερμινιστικός, όπως ο λόγος των περισσότερων εκφραστών του μαρξισμού. Συνεπώς δεν φοβόμαστε ότι μια εκφραστική αφοσίωση στις ιδεολογικές μας γραμμές θα μας στερήσει ακροατές ή αναγνώστες. Και τέταρτον, πρέπει να ληφθεί υπόψη η ιστορική συγκυρία. Σε άλλες περιόδους μπορεί, όντως, να ήταν πρόβλημα η εμμονή σε μια άκαμπτη ιδεολογική καθαρότητα που θα κρατούσε σε απόσταση μεγάλους αριθμούς υποστηρικτών. Στην παρούσα, όμως, συγκυρία, που η Νέα Δημοκρατία και παρακρατικοί θεσμοί της Δεξιάς και των γνωστών πρεσβειών χειραγωγούν και πληρώνουν τον μισό και πλέον εθνικιστικό χώρο προκειμένου να αλλοιώνει την ιδεολογική μας συνέπεια σε σχήματα ακίνδυνα για την ιδεολογική ηγεμονία του εξουσιαστικού φιλελευθερισμού της παγκοσμιοποίησης, η καταφυγή μας στην ιδεολογική γνώση και καθαρότητα είναι η καλύτερη μέθοδος άμυνας απέναντι στις παρακρατικές στοχεύσεις. Και ο καλύτερος τρόπος για να υπερασπιστούμε και να εκφράσουμε την ιδεολογία μας και τις ηθικές της αξίες. Το πρώτιστο μέλημα σήμερα είναι να συνεχίσουμε να υπάρχουμε ως χώρος αυτόνομος και ταυτόχρονα ενάντιος στην Δεξιά, την Αριστερά και την παγκοσμιοποίηση. Σε ένα τέτοιο οριακό σημείο η μόνη πιθανότητα επίτευξης του στόχου προσφέρεται από τα κάστρα των ιδεών μας και την καταφυγή στην ασφάλεια της απόλυτης καθαρότητάς τους.
----"Πρόκειται για μια πολύ πετυχημένη σατιρική κριτική της εμμονής των εκφραστών του δογματικού μαρξισμού σε σχήματα λόγου και προκάτ απονευρωμένες αναλύσεις, οι οποίες απευθύνονται μόνο σε κλειστούς κύκλους καλλιεργημένων μεσοαστών"----
Απ' ό,τι φαίνεται τη σάτιρα για τους μαρξιστές ο Χάρρυ Κλυνν και ο Ζερβός την κόπιαραν από τους αναρχικούς της Γαλλίας και της Ιταλίας. Στην ηπειρωτική Ευρώπη των 60ς/70ς ίσχυε το στερεότυπο του ακαταλαβίστικου αριστερού διανοούμενου, αλλά όχι τόσο για τους δογματικούς μαρξιστές όσο για τους επιγόνους τους, στρουκτουραλιστές, φρουδομαρξιστές και μεταμοντέρνους. Περισσότερο για Αλτουσέρ, Μπαντιού, Λακάν, Ράιχ, Φρομμ χτυπούσε η καμπάνα. Σήμερα ο Ζίζεκ αντιγράφει συνειδητά αυτό το παλιομοδίτικο στυλ, μάλλον για να το ευτελίσει και να το διακωμωδήσει όπως φαίνεται. Στην Ελλάδα της εποχής δεν ευδοκίμησε τέτοια ρητορική. Ακόμα και ο σαλονάτοι του ΚΚΕ ες δεν την υιοθέτησαν. Σε κάθε περίπτωση, οι μη δογματικοί ήταν οι χειρότεροι της υπόθεσης, ενώ οι "ορθόδοξοι" σταλίνες διατηρούσαν ανέκαθεν ένα πιο λαικό ή λαικίστικο προφίλ.
----"Στην αντίπερα όχθη, δηλαδή στον δικό μας πολιτικό χώρο, σήμερα, υπάρχουν ορισμένοι που υποστηρίζουν ότι η Φ.ΛΕ.ΦΑ.ΛΟ. εκφέρει διανοουμενίστικο λόγο και επιδιώκει αυστηρή ιδεολογική προσήλωση."----
Δεν νομίζω να είναι το ίδιο. Επειδή διάβασα τα σχόλια στο προηγούμενο άρθρο, η κριτική που σας έγινε δεν έγκειται στο ότι χρησιμοποιείτε επιτηδευμένα διανοουμενίστικη γλώσσα (δεν κάνετε κάτι τέτοιο), αλλά στο ότι δεν ασχολείστε αποκλειστικά με την τρέχουσα πολιτική επικαιρότητα (όπως πάνω κάτω κάνουν οι υπόλοιποι του "χώρου") και το ρίχνετε στις ιστορικές αναδρομές. Κατά τη γνώμη μου η κριτική αυτή είναι εντελώς λάθος και δεν την κατάλαβα ποτέ.
Η λογοτεχνική/ιστορική/φιλοσοφική κτλ θεματολογία δεν είναι σε καμία περίπτωση αντιπαραγωγική. Γιατί θα πρέπει ένας διάλογος πχ για τον γερμανικό ρομαντισμό ή ακόμα και για το γιουρομπάσκετ του '87 να αποτελεί εμπόδιο για την ανάπτυξη του κινήματος; Να ασχολούμαστε συνέχεια με Κούλι, Άδωνι και Τσίμπλα δηλαδή; Ή ακόμα χειρότερα με τα κόμματα Κάσιντυ και Αμυγδαλά και τη λοιπή σαπίλα του "χώρου"; Έλα δεν το θέλει ούτε ο Θεός αυτό. Ένα εκατομμύριο φορές γερμανικός ρομαντισμός, συντηρητική επανάσταση και Δραγούμης, παρά η διαρκής αυτιστική ενασχόληση με τη σημερινή κοινοβουλευτική σαβούρα.
Και κάτι άσχετο, προς τα παιδιά του χώρου που δεν ξέρουν καλά τα της Αμερικής. Προχθές με την ανατροπή του Roe v. Wade ΔΕΝ απαγορεύτηκαν οι εκτρώσεις, αλλά δόθηκε το δικαίωμα στα states να νομοθετήσουν για το θέμα. Αυτό πρακτικά σημαίνει ότι στις συντριπτικά περισσότερες και πολυπληθέστερες πολιτείες θα συνεχίσει κανονικά το υπάρχον καθεστώς και μόνο σε κάτι αγροτικές τύπου Κεντάκυ, Οκλαχόμα και μορμονική Γιούτα θα αυστηροποιηθεί το πλαίσιο. Το ίδιο καθεστώς ισχύει και στην ΕΕ με το κάθε μέλος να έχει το δικαίωμα να αποφασίζει για το θέμα. Αυτά τα λέω γιατί είδα κάτι πανηγύρια στο twitter από δικούς μας που νομίζουν ότι οι ΗΠΑ το γύρισαν σε παραδοσιοκρατία φάση. Το γιατί και πως πάρθηκε η συγκεκριμένη απόφαση, η οποία πράγματι έρχεται σε αντίθεση με το λίμπεραλ zeitgeist, είναι άλλο θέμα.
Ψεκ Ακρ
Πράγματι οι μη δογματικοί αποδείχτηκαν εύκολη λεία στις μοχλεύσεις του εξουσιαστικού φιλελευθερισμού σε ό,τι έχει να κάνει με την πολιτική τους υποταγή. Ενώ οι κλασικοί είχαν περισσότερα παραδείγματα συνέπειας. Ωστόσο στο θέμα του πολιτικού λόγου-ύφους και οι κλασικοί μαρξιστές της Ελλάδας αναπαρήγαγαν αυτή την γλώσσα, που προκάλεσε την σάτιρα του Χάρρυ Κλυνν. Οι σαλονατοι μαρξιστές είχαν άλλο ύφος, το οποίο διακωμώδησε επίσης ο Κλυνν στην ξεκαρδιστική σκηνή με τον Αρτέμη.
Στα δικά μας τώρα, ναι δε ό,τι αφορά το προηγούμενο άρθρο μπορεί να έχεις δίκιο. Όμως εμείς αναφερόμαστε και σε διάφορες φήμες που προσπαθούν να διαχύσουν οι ανώνυμοι ρατατούηδες του χώρου, μέσω άλλων πρακτικών. Δεν αφορά μόνο εμάς και τους καλοπροαίρετους αναγνώστες το συγκεκριμένο απόσπασμα.
Υπήρχε από παλιά αυτό το ύφος. Ο Φωτόπουλος στην ταινία οι γερμανοί ξανάρχονται έπαιζε τον ψαγμένο ινστρούκτορα το 1948. Οι μεταμοντέρνοι ήρθαν αργότερα και το τερμάτισαν. Πολύ νόημα ναούμ..
εμένα πάντα αυτή η σκηνή (που σκάω στα γέλια κάθε φορά που τη βλέπω) με πάει ακόμα πιο πίσω ακόμα και από το 1948 και το Φωτόπουλο: στο 1836 (!) και στη "Βαβυλωνία" του Δημήτριου Βυζάντιου, όπου ο Λογιώτατος μπαίνει σε επαρχιακό ξενοδοχείο και ζητάει νηφοκοκκόζωμον (=καφέ), και παίρνει την απάντηση του λαϊκού χαρακτήρα Ανατολίτη "ούτε νύφη έχω ούτε κοκόνα ούτε ζουμί".
Εκείνο ήταν σάτιρα στους λόγιους διαφωτιστές, που θα "φώτιζαν" το έθνος με την αρχαιολατρεία (ψευδοκλασικισμό) τους αλλά δεν είχαν την παραμικρή γείωση με τις μάζες και το πώς αυτές μιλούσαν καθημερινά.
Του Κλυνν είναι ακριβώς συνέχεια αυτού σε αναλογίες 20ού αιώνα: σάτιρα στους νεο-διαφωτιστές αλτουσεριανο-φρανκφούρτιους, που θα φώτιζαν το προλεταριάτο με τα τσιτάτα από τα μακροσκελή εγχειρίδια, αλλά στην πράξη δεν είχαν δει από κοντά ούτε έναν τσομπάνο.
Στο ιδεολογικό κομμάτι της δράσης της η παρέα των Μαμούτου, Πρασούλα και λοιπών επικαλείται παραδοσιακά ιδεολογήματα σοσιαλισμού. Κατανοητή στρατηγική εφόσον θέλουν να ξεχωρίσει ο εθνικισμός από τη φιλελεύθερη δεξιά.
Στο πολιτιστικό κομμάτι κάνουν κάτι άλλο. Υιοθετούν τις μεθόδους που εφάρμοσαν οι αναρχικοί και οι εναλλακτικοί αριστεροί εναντίον των ορθόδοξων μαρξιστών. Ότι έκανε ο Πανούσης και ο Ζερβός με τους θαμώνες των Εξαρχείων στη δεκαετία του 80 κατά του ΚΚΕ το κάνει σήμερα η Φλεφαλο κατά των εθνικοφρόνων εθνικιστών. Τα σχόλια του "Πατριάρχη" είναι μια μικρής εμβέλειας σάτιρα σε αυτό που οι φλεφαλοι βλέπουν σαν το ΚΚΕ της άκρας δεξιάς (τη Νέα Δημοκρατία, τις μυστικές υπηρεσίες και ότι άλλο βάζουν στο στόχαστρο).
Όποιος δεν το καταλαβαίνει αυτό δικαιώνει τα ανώνυμα σχόλια προηγούμενης ανάρτησης για το IQ των ανθρώπων του χώρου.
Οι φλεφαλοι μπορεί να κομπάζουν για την ιδεολογική τους γνώση και συνέπεια (και καλά κάνουν). Όμως στον τρόπο που αντιμετωπίζουν πολιτικούς αντιπάλους δεν έχουν καμία προσήλωση σε ιδεολογικές αρχές. Χρησιμοποιούν ότι τους κάθεται βολικό. Ακόμα και τεχνικές εκείνων που κατηγορούν για ανηθικότητα.
Η Φοιτητική Λέσχη Φανταστικής Λογοτεχνίας είπε...
Ανώνυμε, η στρατηγική μας υποτάσσεται στην ιδεολογία μας. Είμαστε ρομαντικοί, όχι αφελείς.
Όπα ποιος Πρασούλας.. ο γνωστός του παλιού χάμμερ; Αρθρογραφεί στη φλεφαλο;
Δεν βλέπεις τα περιοδικά τους κάτω κάτω στη σελίδα? Περιλαμβάνουν την war flag.
Η ίδια στήλη που έγραφε στο χάμερ είναι
Εν τω μεταξύ τώρα που έκανες αναφορά στο Twitter και στον "χώρο". Πραγματικά κάποιες κριτικές που μας έρχονται από πολιτικούς αντιπάλους είναι αληθείς. Ο "χώρος" χωρίζεται πλέον σε ακροδεξιούς, πράκτορες, ημίτρελους κομπλεξικούς μισογύνηδες που έχουν να αγγίξουν γυναίκα καμία δεκαετία και last but not least, alt-right "αμερικανάκια" τα οποία μπήκαν στον χώρο επί Trump μέσω ιδεολογημάτων δεξιών Αμερικανών.
Οι τελευταίοι ίσως είναι και οι χειρότεροι. Εικοσιτέσσερις ώρες το εικοσιτετράωρο στο Twitter για να βλέπουν σαν κουτσομπόλες το τι συμβαίνει χωρίς οι ίδιοι να κάνουν τίποτα για αυτό. Εδώ για έναν καφέ φοβούνται να συναντηθούν! Θέλουν και επανάσταση!
Εγώ επέλεξα να φύγω από το Twitter καθώς δεν γινόταν να έρχομαι σε καμία επαφή με όλη αυτή την βρωμιά. Ο πραγματικός χώρος είναι μόνον η ΦΛΕΦΑΛΟ. Αλλά δεν θα έπρεπε να είναι έτσι. Και άλλες συλλογικότητες θα έπρεπε να έρθουν στο προσκήνιο. Που είναι και τι περιμένουν; Και εάν κάποιος δεν έχει από που να ξεκινήσει ας έρθει σε επαφή μαζί μας. Εγγυώμαι ότι δεν θα πάθει κάτι! Χαχα!
Ρε παιδιά, ο Τζούμας στον Τραμπάκουλα και ο Φωτόπουλος το 1948 δεν παρίσταναν τους μεταμοντέρνους.. τους κλασικούς μαρξιστές έπαιξαν. Μάλιστα ο Φωτόπουλος ήταν ο καθοδηγητής του εαμ που θα μυούσε τον Λογοθετίδη στην αντίσταση. Καμία σχέση με μεταμοντερνισμό και Φρανκφούρτη.
για Φωτόπουλο δε μπορώ να εκφέρω γνώμη χωρίς να θυμάμαι τη σκηνή (και το '48 δύσκολα όντως να ήξερε ο μέσος Έλληνας σεναριογράφος τη Φρανκφούρτη). Αλλά ο Τζούμας κάνει ένα δογματικό γραμμιτζή παπαγάλο, που όμως εκείνα τα χρόνια η γραμμή του ΚΚΕ προς τους ινστρούχτορες δεν ήταν να μιλάνε με μακρόσυρτα κοινωνιολογίστικα τσιτάτα σαν αυτό του Τζούμα, αλλά με λαϊκή γλώσσα όπως επισημαίνει και το άρθρο. Οπότε σατιρίζει τον γραμμιτζή κάποιου άλλου κόμματος (μπορεί του ΚΚΕ του '50, μπορεί κανενός ΚΚΕς ή κανενός ΕΚΚΕ, αλλά δεν είναι σίγουρα γραμμιτζής του ΚΚΕ της εποχής Φλωράκη).
btw ο αληθινός Τζούμας σαν αστός εστέτ αντιπροσώπευε αυτό που ο Τόμας Μαν ονομάζει Machtgeschuetzte innerlichkeit (εσωτερικότητα προστατευόμενη από την εξουσία). Δηλαδή, έναν εκλεπτυσμένο "αντισυστημισμό" που όμως ήταν εκ του ασφαλούς και ξεκάθαρα ενδοσυστημικός, έναν ελιτισμό και μια αστική σνομπαρία στο όνομα της "πρωτοπορίας" και ψευδο-ανατρεπτικότητας, βασικά μια μεγαθυμία για το ότι αυτός μπορεί να κάνει ό,τι εσείς οι πλεμπαίοι δε μπορείτε. Κάπου σε μια από τις τρεις (!) αυτοβιογραφίες του, γράφει για ένα περιστατικό, επί χούντας, που τον είχαν σταματήσει με την παρέα του στο αμάξι μπάτσοι, το γύρισε στην πλάκα γιατί βγαίναν από πάρτι της καλής κοινωνίας και φορούσαν μπλέιζερ και οι μπάτσοι υποτίθεται έκατσαν προσοχή, ενώ παραδίπλα σάπιζαν στο ξύλο τον κόσμο σε μια διαδήλωση. Σύμπτωμα αστικής παρακμής είναι και το ότι ο Τζούμας, ενώ είχε τεράστιο ταλέντο για να γίνει λογοτέχνης, από σκέτη τεμπελιά δεν το προσπάθησε ποτέ και έγραψε μόνο αυτάρεσκες αυτοβιογραφίες. Τελικά και όσον αφορά αυτό που λέμε κληρονομιά, όσο ζουν οι μπούμερ θα τον θυμούνται σαν ραδιοφωνατζή, ροκά με κυριλέ ρούχα, και μπον βιβέρ των Αθηνών, οι επόμενες γενιές θα τον θυμούνται για δυο-τρεις κομπαρσοσκηνές σε καλτ ταινίες. Αν και η αλήθεια είναι ότι ο σχωρεμένος χέστηκε για το legacy, ποτέ δεν τον ένοιαζε (αν πω ότι κι αυτό είναι σύμπτωμα αστικής παρακμής θα γίνω κακός).
Η σκηνή με τον Φωτόπουλο που ανέφερε ο ανώνυμος παραπάνω είναι αυτή:
https://www.youtube.com/watch?v=TqRm55kLD6A
Υποδύεται τον ΕΑΜίτη, αν και φέρνει περισσότερο σε κομμουνιστή του μεσοπολέμου.
Η σκηνή με τον Φωτόπουλο που αναφέρει ο ανώνυμος παραπάνω είναι αυτή:
https://www.youtube.com/watch?v=TqRm55kLD6A
Πάντως στο δεύτερο βιντεάκι της ανάρτησης ο Τζούμας κράζει ξεκάθαρα τον ΚΝΙτη της δεκαετίας του '80 επί Χαριλάου Φλωράκη. Το άρθρο του Ριζοσπάστη που τον κάνει να "κλαίει" είναι 100% "ορθόδοξο".
αν κράζει τον ΚΝίτη του Φλωράκη μάλλον έχει μείνει πίσω ο σεναριογράφος (ο ίδιος ο Κλυνν ή ο Κακουλίδης, δε θυμάμαι ποιος έγραψε το συγκεκριμένο). Στα 80s οι ινστρούχτορες δεν πήγαιναν με τα εγχειρίδια του Ριζοσπάστη στον κόσμο να παπαγαλίζουν. Αυτό το έκαναν στα 50s-60s (το έχει πει και ο Σάββας Μιχαήλ, που ήταν ΚΚΕ πριν γίνει τρότσκα, ότι "μας έφερναν τα σοβιετικά εγχειρίδια φιλοσοφίας μεταφρασμένα στο Βουκουρέστι να τα αποστηθίσουμε").
Μπορεί και να είχε μείνει πίσω. Τι να σου πω; Πάντως στα '50-60's ήταν στις φυλακές οι ΚΚΕδες. Τι προπαγάνδα να έκαναν; Η ΕΔΑ που υπήρχε ήταν πιο alternative. Επίσης στον Δράκουλα των Εξαρχείων ο Μπουλάς πάλι τον "ορθόδοξο" ΚΝΙΤΗ υποδύεται στο θρυλικό σκετσάκι με το ντίσκο τσουτσούνι. Είναι η κλασική κριτική στους μαρξιστές της εποχής που ερμήνευαν το rock ως μουσική των καπιταλιστών (όχι ως παρακμιακή μουσική, ως μουσική του συστήματος). Την ίδια ώρα έδιναν στο ρεμπέτικο μια δική τους φιλική ερμηνεία που και αυτή ήταν συζητήσιμης αξίας.
στα 80s δεν πέρναγε στη νεολαία το ινστρουχτορίστικο υφάκι, γιατί σε 10 χρόνια μεταπολίτευσης όλοι ψάχνονταν από μόνοι τους και διάβαζαν Καστοριάδηδες, Γκράμσι, Τρότσκι, Μάο, υπαρξιστές, μεταδομιστές, αυτόνομους κλπ. Ένας ΚΝίτης με το στυλ του Τζούμα (στη σκηνή) θα είχε πάει άπατος στα 80s, γι' αυτό ο Φλωράκης τους είπε να γίνουν πιο "όπεν" (χοντρικά μέχρι το '80-'81 ήταν όντως έτσι σαν τον Τζούμα).
στα 50s-60s μέσα στην ΕΔΑ, αντίθετα, και στους Λαμπράκηδες ακόμα, υπήρχε ακριβώς αυτό το στυλάκι από τους "παλιούς" προς τους νέους. Η βιβλιογραφία που υπήρχε τότε γενικά στην Ελλάδα για να διαβάσεις ήταν έτσι κι αλλιώς περιορισμένη, οπότε βολευόταν ο νέοπας με τα εγχειρίδια που του πάσαρε ο ινστρούχτορας με το παπαγαλίστικο ύφος (μιλάμε τώρα για προκάτ εγχειρίδια της Ακαδημίας Επιστημών της ΕΣΣΔ, άντε και κανέναν Γκαρωντύ, που ήταν ακόμα τότε ορθόδοξος σταλίνας). Πριν το 1975 δεν υπήρχε καν μετάφραση του Μπρεχτ στα ελληνικά, ούτε Γκράμσι ή Λούκατς (που έστω ήταν τριτοδιεθνιστές, καλά για "αναθεωρητές" δε μιλάμε καν, το να βγάλει βιβλίο αυτών κάποιο εκδοτικό της ΕΔΑ πριν το '75 ήταν έγκλημα καθοσιώσεως). Μόνο το σοβιετικό φιλοσοφικό λεξικό Ρόζενταλ-Γιούντιν (εκδόσεις Αναγνωστίδη 1955) και κάτι τέτοια αυστηρά κομματικά υπήρχαν.
δεν τα λέω εγώ αυτά (πού να τα ξέρω άλλωστε αγέννητος ήμουνα) αλλά ο Σάββας Μιχαήλ που ήταν τότε στους Λαμπράκηδες και στο ΚΚΕ. Κι ο Χάρρυ Κλυνν τους κουκουέδες-εδαΐτες-λαμπράκηδες αυτής της εποχής λογικά θυμόταν, τους συνομήλικούς του.
Εκεί στα 1980-82 είχαν γίνει τα γυρίσματα της ταινίας. Για αυτό τους παρουσιάζει έτσι. Πρέπει να υπήρχε ακόμα πολύ άρωμα '70's στην ατμόσφαιρα της Αθήνας.
το '80-'81 πράγματι ήταν έτσι οι κνίτες. Σνόμπαραν και το ροκ, λέγανε ότι είναι ιμπεριαλιστική παρακμή και τέτοια. Όταν είχαν έρθει οι Police στην Αθήνα το '80 ο Ριζοσπάστης έγραφε ότι το παρακμιακό μουσικό είδος του Ροκ μας έρχεται και στην Ελλάδα με εκπροσώπους το συγκρότημα της Αστυνομίας ( :D )
στο sound check των Police εκείνη τη μέρα πρωτοακούστηκε στην Ελλάδα και αυτή η κομματάρα, που μετά την έπαιζαν όλα τα πειρατικά ράδια:
https://youtu.be/GFEgMy7uoTU