του Southman
Το σαββατοκύριακο 5-6 Απριλίου 2025 διεξήχθη στο ξενοδοχείο Queen Olga στη Θεσσαλονίκη το 1ο Fantasy Guild Festival. Πρόκειται για ένα νέο φεστιβάλ αφιερωμένο στο Φανταστικό και τις τέχνες του με ομιλίες, παρουσιάσεις, έκθεση δημιουργών και εκδοτικών οίκων και πληθώρα άλλων δραστηριοτήτων γύρω από το χώρο του Φανταστικού. Το Φεστιβάλ απευθυνόταν πρωτίστως στο κοινό της Βόρειας Ελλάδας αλλά και όλης της χώρας. Στις δυο μέρες του φιλοξένησε έναν σημαντικό, για πρώτη διοργάνωση, αριθμό επισκεπτών που παρακολούθησαν τις ομιλίες και τα εργαστήριά του, ενώ προέβησαν και σε αγορές βιβλίων και τεχνουργημάτων με θεματολογία από το Φανταστικό.
Στο χώρο του ξενοδοχείου, που βρίσκεται στην καρδιά της Θεσσαλονίκης και είναι εύκολα προσβάσιμο, στήθηκε κατά το διήμερο μια μικρή αγορά με παρόντες επιλεγμένους καλλιτέχνες και εκδοτικούς οίκους, ενώ οι ομιλίες και τα εργαστήρια φιλοξενήθηκαν σε κλειστές αίθουσες στον ίδιο όροφο, ώστε να υπάρχει ησυχία, να ακούγονται οι ομιλητές χωρίς μικρόφωνο και να ενθαρρύνεται η παρακολούθηση των εισηγήσεων και ο διάλογος μεταξύ ομιλητών και κοινού. Ήταν κάτι που διαφύλαξε το αίσθημα της «κοινότητας» και της «παρέας», σε αντίθεση με «μεγάλα φεστιβάλ» του χώρου του Φανταστικού, που διεξάγουν τις ομιλίες στον ίδιο το χώρο της έκθεσης, με μεγάφωνα, μέσα στην οχλοβοή, καταστρέφοντας κάθε διάθεση πραγματικής αλληλεπίδρασης και διαλύοντας ουσιαστικά την εμπειρία της παρακολούθησης.
Οι ομιλίες κινήθηκαν γύρω από μια πληθώρα ενδιαφερόντων θεμάτων από το χώρο της Φαντασίας, γύρω από τη Δημιουργική Γραφή, την επιμέλεια κειμένων, την κοσμοπλασία, την προώθηση συγγραφικών έργων. Τα σεμινάρια είχαν να κάνουν με τη συγγραφή σεναρίων για τα Παιχνίδια Ρόλων και την οργάνωσή τους ως Game Masters, με χαρτογράφηση φανταστικών κόσμων, με δημιουργία χαρακτήρων, με βάψιμο φιγούρων για wargames και με ένα πολλά άλλα ενδιαφέροντα θέματα, ενώ υπήρχαν και ειδικά σεμινάρια για παιδιά με σκοπό να εισέλθουν στον χώρο του Φανταστικού συγκροτημένα και να αποτελέσει το φεστιβάλ μια όμορφη εμπειρία για όλη την οικογένεια.
Ενδιαφέρουσα φάνηκε η πρώτη παρουσίαση της συλλογής διηγημάτων Σκιές της Επανάστασης, που φιλοξενεί διηγήματα θεματικά ενοποιημένα μεταξύ τους, τοποθετημένα στον ίδιο παράλληλο κόσμο, σε μια φανταστική Γαλλία μετά την επικράτηση της αντίστοιχης «Γαλλικής Επανάστασης» όσο και η ομιλία – συζήτηση για την έννοια του «Grimdark», με παραδείγματα από την παγκόσμια και ελληνική φανταστική λογοτεχνία καθώς και το πολύ πρωτότυπο σεμινάριο για την ψυχική υγεία σε σύνδεση με τα Παιχνίδια Ρόλων.
Το Fantasy Guild οργανώθηκε από μια παρέα παιδιών από τη Συμπρωτεύουσα και την ευρύτερη περιοχή της Βόρειας Ελλάδας που αγαπούν το Φανταστικό σε όλες τις εκφάνσεις του και το υπηρετούν, είτε ως συγγραφείς, είτε ως καλλιτέχνες (ζωγράφοι, χειροτέχνες, φωτογράφοι, digital artists), είτε ως Αφηγητές – Καθοδηγητές Παιχνιδιών Ρόλων (Dungeon Masters - DMs), είτε ως όλα μαζί. Πρόκειται για άτομα που θέλησαν να ξεκινήσουν από την αρχή ένα νέο θεσμό, ο οποίος θα επιστρέψει την ιδέα της σύναξης όσων αγαπούν τη Φαντασία στις ρίζες της, σε συγκεκριμένες θεματολογίες και σε συγκεκριμένους τρόπους έκφρασης που, ενώ δεν περιορίζεται από τη μορφή τέχνης που υπηρετείται, εντούτοις επιμένει σε συγκεκριμένη θεματολογία και δεν «ανοίγεται» σε πεδία της σύγχρονης κουλτούρας όπως π.χ. τα άνιμε, τα funko, τα και αντίστοιχες (μετα)μοντέρνες «υστερίες».
Αυτή είναι και η διαφορά του συγκεκριμένου νέου, μικρού αλλά πολλά υποσχόμενου Φεστιβάλ από άλλα αντίστοιχα που διεξάγονται στον ελλαδικό χώρο. Είναι προϊόν συνεργασίας μιας παρέας ανθρώπων με γνώση και όραμα για αυτό που κάνουν και θέλουν να υπηρετήσουν. Ένα όραμα που θέλησαν να μοιραστούν και με άλλους, όχι όμως με το να το νοθεύσουν εντάσσοντας στο φεστιβάλ τους και κομμάτια της σύγχρονης ποπ κουλτούρας που απέχουν πολύ από την έκφραση της καθαρής Φαντασίας, απλά και μόνο για να προσελκύσουν «περισσότερο κόσμο» και χορηγούς ή για να «ακουστούν».
Αν συνεχίσει έτσι το Fantasy Guild μπορεί να αποτελέσει μια άτυπη απάντηση στα μαζικοποιημένα πανηγύρια, που από φεστιβάλ τα οποία υποτίθεται ότι γιορτάζουν το Φανταστικό σε όλες του τις εκφάνσεις, έχουν μετατραπεί σε απρόσωπα super markets ποπ κουλτούρας, εμποροπανηγύρεις προϊόντων κάθε είδους, όπου δεν μπορεί να υπάρξει πραγματική επαφή κοινού και καλλιτεχνών αλλά και μελών του κοινού μεταξύ τους, ούτε αλληλεπίδραση, συζήτηση και ανακάλυψη κοινών κωδίκων επικοινωνίας. Τα μεγάλα αυτά events έχουν χάσει από καιρό την «προσωπικότητα» και το «στίγμα» τους, έχουν χάσει την δυνατότητα δημιουργίας και καλλιέργειας της «κοινότητας» που διατείνονται ότι υπηρετούν και της οποίας θεωρητικά αποτελούν συνδετικό κρίκο. Έχουν μετατραπεί στην καλύτερη περίπτωση σε προσωπικά οχήματα δημοσίων σχέσεων των διοργανωτών τους, στην χειρότερη σε μηχανές παραγωγής οικονομικού αποτελέσματος αλλά και προαγωγής των ιδεολογιών (και ιδιομορφιών) των μελών των οργανωτικών τους επιτροπών, κάτι που τα βοηθάει να προσελκύουν τις ευμεγέθεις χορηγίες των γνωστών και μη εξαιρετέων «πολιτιστικών ιδρυμάτων», πρεσβειών και Μέσων Ενημέρωσης. Μέσα από εντελώς άσχετες εκδηλώσεις, παρουσίες και συμμετοχές, προσπαθούν στον βωμό της «πολυσυλλεκτικότητας» να χωρέσουν κάτω από την ίδια στέγη πράγματα ασύνδετα μεταξύ τους ή και εμφανώς αντιθετικά, με μόνο μέλημα την μεγιστοποίηση της προσέλευσης.
Το Fantasy Guild και η φιλοσοφία πίσω από αυτό είναι ένα «σχεδιάγραμμα» του πώς δημιουργείται, ή πρέπει να δημιουργείται, μια πραγματική κοινότητα του Φανταστικού, που δεν εστιάζει τόσο στην ποσότητα των επισκεπτών, αλλά στην ποιότητα της εμπειρίας τους, ούτε στην ποσότητα των εκθετών/ομιλητών, αλλά στην αρτιότητα και συνάφεια της πολιτιστικής τους πρότασης. Άλλα μέρη της Ελλάδας με ισχυρές κοινότητες του Φανταστικού και φυσικά οι γειτονιές της Αθήνας, θα ήταν καλό να κοιτάξουν προς το φεστιβάλ αυτό και να το μιμηθούν, δημιουργώντας μικρές, ανόθευτες κυψέλες Φαντασίας, που θα φέρουν κοντά ομονοούντες ανθρώπους, θα σφυρηλατήσουν και θα συσφίξουν σχέσεις και θα δώσουν την ευκαιρία σε νέους αναγνώστες και ιχνηλάτες του «αληθούς» Φανταστικού (δεν είναι όσο οξύμωρο ακούγεται) να γνωρίσουν τους κόσμους του σε μια προσωπική και «ζεστή» εμπειρία, μακριά από τον ορυμαγδό, τη φασαρία και τα χιλιάδες άσχετα ερεθίσματα.
Ελπίζω, καλώς εχόντων των πραγμάτων, να βρεθώ και του χρόνου στο επόμενο Fantasy Guild και σε κάθε εκδήλωση από εδώ και πέρα που σέβεται αυτές τις θεμελιώδεις αρχές, σε κάθε γωνιά της Ελλάδας. Για να παραφράσουμε το γνωστό αντιεξουσιαστικό σύνθημα «10, 100, 1000 φεστιβάλ, απέναντι σε κόσμο οργανωμένης σήψης»!
Σχόλια:
Αν σου αρέσει ο Λιούις, διάβασε τον Φίλιπ Πούλμαν από τους σύγχρονους. Δεν είναι των ιδεών μας αλλά αξίζει ως λογοτέχνης. Μπορεί να τον βρεις ενδιαφέρων.
Όντως, ο χώρος ήταν μικρός και σωστά οργανωμένος. Ήταν ένα φεστιβάλ το οποίο πήρε τον εαυτό του στα σοβαρά και αυτό φάνηκε και από τον κόσμο που είχε (κάποιοι από τους ομιλητές τελειώνουν οσονούπω το διδακτορικό τους) αλλά και από την έλλειψη οχλαγωγίας. Το κατάλαβα όταν το διάβασα στο άρθρο σου ότι, τελικά, αυτό ήταν που μου έκανε τόση εντύπωση όταν μπήκα στον χώρο. Η έλλειψη οχλαγωγίας και γελοίων συμπεριφορών. Αυτά δεν είναι που ταλανίζουν και τα φεστιβάλ του «φανταστικού» (εντός παρενθέσεως επειδή μόνο με το Φανταστικό δεν έχουν να κάνουν) και καθιστούν κάθε νοήμον άνθρωπο να μην θέλει να τα πλησιάσει ούτε στα δύο μέτρα; Στο συγκεκριμένο φεστιβάλ – εάν και έμεινα λίγο – ήταν εμφανές ότι έγινε συζήτηση μέσα σε ένα ορθό κλίμα και ότι πήρε τον εαυτό του στα σοβαρά χωρίς να κάνει εκπτώσεις στην θεματολογία του. Ήταν η πρώτη φορά που δεν είδα «περίεργες» και αλλόκοτες φιγούρες να βολτάρουν σε διαδρόμους ή ενηλίκους να κυνηγιούνται (ναι, το έχω δει κι αυτό πολλάκις!) μεταξύ τους τσιρίζοντας μέσα σε διαδρόμους. Θα το λέω μέχρι να μαλλιάσει η γλώσσα μου. Επειδή τα αρχέτυπα και τα σύμβολα δεν «σκοτώνονται», έπρεπε το σύστημα αργά και σταθερά να συνδέσει το Φανταστικό με συγκεκριμένους ανθρώπους και ακόμη πιο συγκεκριμένες συμπεριφορές.
Δυστυχώς – και ειδικά στα δικά μας ηλικιακά group – οτιδήποτε δεν θεωρείται πολιτικά ορθό (και η λογοτεχνία του φανταστικού μόνον πολιτικά ορθή δεν είναι) πρέπει να «ντύνεται» με έναν μανδύα έντονης ειρωνείας και αύτοεξευτελισμού – έτσι ώστε μην δοθεί η λάθος εντύπωση. Δηλαδή, ότι υπάρχουν αλήθειες, και δη μεταφυσικές, και ότι ο κατάπτυστος και αντιανθρώπινος Φιλελευθερισμός δεν αποτελεί μονόδρομο. Το συγκεκριμένο φεστιβάλ «τόλμησε» να πάρει τον εαυτό του στα σοβαρά. Θύμιζε συνέδριο το οποίο γινόταν σε ιδιαίτερα χαλαρό κλίμα. Μακάρι να γίνουν πολλά ακόμη!!
Επίσης, την επόμενη φορά κερνάω εγώ. Εις το επανιδείν!
Όπως πάντα, γράφεις τέλεια μια συμπληρωματική σκέψη σε όσα είχα να πω, από τόσο κοντινή αλλά ξέχωρη οπτική γωνία. Νομίζω ότι αυτή η συνθήκη οργάνωσης, της μη οχλαγωγίας και των μη ανώριμων συμπεριφορών, μπήκε τόσο πολύ στην καρδιά μου, που θα δυσκολευτώ να απολαύσω κάποιο άλλο Φεστιβάλ - συνάθροιση, που δεν θα καλύπτει αυτές τις προδιαγραφές. Καλά, δεν μιλάμε για 2-3 "πολύ μεγάλα" της Αθήνας, εκεί δεν περνάω καν απέξω πια και όχι μόνο για την πολυκοσμία.
Την επόμενη φορά, με πολύ χαρά, κερνάς εσύ!
