Λαμπερές Αναμνήσεις

                                                                του Flammentrupp

Δεκέμβριος 2018. Η οικογένεια έχει πάει για ύπνο, καθώς είναι περασμένες δώδεκα. Η «ώρα των φαντασμάτων». Στο τζάκι η φωτιά έχει χαμηλώσει κι εγώ κάθομαι απέναντι από το χριστουγεννιάτικο έλατο απολαμβάνοντας ουίσκι από την αγαπημένη μου χώρα των ξωτικών, την Ιρλανδία. Το βλέμμα έχει χαθεί στο πολύχρωμο σύμπαν που δημιουργούν τα λαμπιόνια, και χαράζω άυλες γραμμές που συνδέουν τα τυχαίως τοποθετημένα σημεία φωτός δημιουργώντας νέους αστερισμούς. Νιώθω σαν ένας νέος Τζέιμς Τ. Κερκ έτοιμος να εξορμήσει στην ομορφιά τους με το αστρόπλοιο Εντερπράιζ, και να πάει «εκεί που κανένας άνθρωπος δεν έχει πάει πριν». Όμως, παραδόξως, το ταξίδι μου δεν πραγματοποιείται  στους άγνωστους πλανήτες του γραμμικού χρόνου της πραγματικότητας, αλλά οι ηλιακοί άνεμοι των αναμνήσεων με ωθούν να περάσω την αστροπύλη που οδηγεί στο καθάριο, υπέρλαμπρο σύμπαν της χριστουγεννιάτικης παιδικής ηλικίας.

Τα Χριστούγεννα ήταν πάντα η αγαπημένη μου περίοδος στη διάρκεια ενός έτους. Μια περίοδος γεμάτη αρχαία μαγεία, όπου το φανταστικό -μα είναι όντως φανταστικό;- εισβάλλει στην ερεβώδη υλική πραγματικότητα γεμίζοντάς την χρώμα και παραδοξότητα. Ναι, αυτή την παραδοξότητα που νιώθαμε όλοι μας ως αγνά παιδιά εκείνες τις ιδιαίτερες ημέρες. Τότε που ακούγαμε τα «κουδουνάκια του Άι-Βασίλη», όπως ο μικρός ήρωας στο «Πολικό Εξπρές».

Βρίσκομαι μπροστά από το κέντρο του σύμπαντος των δικών μου Χριστουγέννων, το αειθαλές έλατο. Θες η έμφυτη αγάπη προς τη μητέρα Φύση; Θες «η αρχαία ψυχή που ζει μέσα μας αθέλητα κρυμμένη»¹, με την λατρεία και τα μυστήριά της ως τρόπους επικοινωνίας με το δικό μας Αόρατο; Θες όλα αυτά μαζί και κάτι περισσότερο; Ό,τι κι αν ήταν, συμμετείχα ως Ιεροφάντης στην Ιερή Μυσταγωγία του στησίματος στο σαλόνι του σπιτιού. Στολίδια λιτά, σε σχέση με τα σημερινά, απλές μπάλες από εύθραυστο υλικό με τον  κίνδυνο να σπάσουν από απροσεξία, και να μείνω περίλυπος αν ήταν μία από τις αγαπημένες μου, αλλά μακράν πιο «έμψυχες» από την πλαστικούρα made in China. Τη σημερινή πραγματικότητα made in China. Τα φωτάκια κανονικά, όχι LED όπως τα εντυπωσιακά σημερινά, ωστόσο, φωτάκια. Πολύχρωμα ή λευκά. Η απλούστερη μορφή μαγείας για την παιδική ψυχή. Υπήρχε, όμως, και κάτι άλλο που με άγγιζε βαθιά. Ήταν μια «πάχνη» που έπαιρνε τη θέση της τελευταία, απλωμένη στα κλαδιά. Λευκές λεπτές ίνες, ωσάν από μετάξι, έδιναν μια ομιχλώδη εικόνα στο ολόλαμπρο δέντρο που για κάποιον ανεξιχνίαστο λόγο μάγευε ακόμα περισσότερο το παιδικό μου μυαλό, έχοντας το ρόλο του οροθεσίου ανάμεσα στους τοίχους του σπιτιού και τα τείχη του παραμυθένιου κάστρου.

Γύρω μου, περιστρέφεται ένας τεράστιος χρυσαφένιος ήλιος. Το όνομά του; Δώρα. Σε εποχές δύσκολες, όπου το δώρο-παιχνίδι ερχόταν μόνο σε πολύ ιδιαίτερες στιγμές της χρονιάς, η αστερόσκονη των Χριστουγέννων έντυνε με αστραφτερά διαμάντια την προσφορά του αγαπημένου άγιου των παιδιών. Ναι, ήταν εκείνος ο πορφυροντυμένος γενειοφόρος ασπρομάλλης γέροντας, σοφός και καλοκάγαθος, τον οποίο περίμενα να δω μέσα από τις γρίλιες του παράθυρου, λίγα λεπτά μετά την αλλαγή του χρόνου και πριν κοιμηθώ, να δημιουργεί πολύχρωμους κομήτες  στο πέρασμα του πάνω από τον αθηναϊκό ουρανό, και να στέλνει στα κορίτσια και τα αγόρια που πίστευαν σε αυτόν τα μαγεμένα δέματα. 

Το μαγικό κουτί άλλοτε περιείχε μεταλλικά άτια με τα οποία οργανώναμε αυτοσχέδια ράλι στα πεζοδρόμια της γειτονιάς, άλλοτε ένα πειρατικό καράβι με ατρόμητους κουρσάρους που αρμένιζαν τις θάλασσες δίνοντας επικές μάχες με τους νομοταγείς υποτελείς του στέμματος, άλλοτε ένα φρούριο του ιππικού, του οπλισμένου τμήματος των πιονέρων εξερευνητών, έτοιμων να ιχνηλατήσουν και, τελικά, να κατακτήσουν νέα εδάφη, κι άλλοτε διαστημικά Lego, να μου θυμίζουν πως «το πεπρωμένο μου είναι τα άστρα»². 

Κομμάτια της προσωπικής μου μυθολογίας τότε, κομμάτια της πολύτιμης παιδικής ψυχής μου σήμερα. Και σίγουρα όχι τυχαία, οι θεμέλιοι λίθοι της πορείας που ακολούθησα αργότερα. Ενάντια στον σύγχρονο κόσμο. Γεννημένος σε λάθος εποχή (και σε λάθος πλανήτη), πάντα να αναπολώ τους παλιούς καιρούς και να παίρνω τις καλύτερες στιγμές των περασμένων αιώνων για να δημιουργήσω τη δική μου ουτοπία, πρώτα στη φαντασία και αργότερα -στο μέτρο του δυνατού- στη βάρβαρη πραγματικότητα.

Απέναντί μου, βλέπω να με πλησιάζει ένας κρυστάλλινος κομήτης. Είναι οι εικόνες από τις μοναδικές στιγμές του περίπατου στο κέντρο των Αθηνών. Από τη μία οι λαμπροστόλιστες οδοί Σταδίου και Πανεπιστημίου και οι πλατείες Ομονοίας και Συντάγματος, γεμάτες φωτεινά και χαμογελαστά πρόσωπα, σε πείσμα των οικονομικών δυσκολιών της εκάστοτε εποχής. Από την άλλη, τα μεγάλα ελληνικά πολυκαταστήματα, Μινιόν, Λαμπρόπουλος και Κατράντζος. Εργαστήρια του Άι-Βασίλη, που υλοποιούσαν παιδικά όνειρα. Μια ονειροχώρα μέσα στη χώρα. Έτη φωτός μακριά από το άβατο σκουπιδαριό, δίποδων και πραγμάτων, του 21ου μεταχριστιανικού αιώνα.

Πάνω από το κεφάλι μου, στέκει ένα πανέμορφο νεφέλωμα. Από μακριά, φαίνεται να αποτελείται από φωτεινά -δίχως διαστάσεις- σημεία, μα πλησιάζοντας θα δεις πως δεν είναι σημεία αλλά γράμματα. Είναι δύο ιστορίες με ξεχωριστή θέση στην ψυχή μου, που κάθε Χριστούγεννα με συντρόφευαν και ακόμη το κάνουν. Πρώτη, αξεπέραστη και αθάνατη η «Χριστουγεννιάτικη Ιστορία» του Κάρολου Ντίκενς. Αυτή που « … υπερασπίστηκε την ανάγκη των λαών να εορτάζουν σε πείσμα της εργασιακής ηθικής του Προτεσταντισμού (την οποία στις σελίδες του βιβλίου εκφράζει ο Σκρουτζ) και έκτοτε επηρέασε τον τρόπο που εορτάζονται τα Χριστούγεννα σε ολόκληρο το δυτικό κόσμο!»³. Τι παραπάνω να πω, που δεν έχει ήδη ειπωθεί; Η δεύτερη είναι η ιστορία του Χανς Κρίστιαν Άντερσεν «Το κοριτσάκι με τα σπίρτα». Ιστορία θλιβερή για την κατάντια του μαζάνθρωπου, μα συνάμα και φωτεινή αφού η μικρή κόρη ξέφυγε από το άλγος της ύλης και πέρασε στην αθανασία. Ταξιδεύει αιώνια με τους αγαπημένους της συγγενείς σε διαστάσεις μαγικές, στέλνοντας σε εμάς, τους ιδαλγούς της χίμαιρας, το μήνυμα πως ένα σπίρτο, μια φλογίτσα τόση δα, αρκεί για να διώξει μακριά το πιο πυκνό σκοτάδι. 

Δεκέμβριος 2018. Μόνος μέσα στο μαύρο της νύχτας, παρέα με τη φλογίτσα των αναμνήσεων. Στο ποτήρι έχουν απομείνει τρεις γουλιές από το απόσταγμα που παλαιώθηκε στη χώρα των Tuatha Dé Danann.Πίνω την πρώτη γουλιά στο όνομα των Παρελθόντων Χριστουγέννων. Στη μνήμη εκείνων που πέρασαν από τη ζωή μου και, όταν ήρθε το πλήρωμα του χρόνου, σαλπάρισαν για τη Δύση με το καράβι του Γκάνταλφ και του Φρόντο. Για τον πατέρα μου Μιλτιάδη, που δεν ξαναπήγε στη γειτονιά του, το Παγκράτι, όντας θλιμμένος και αηδιασμένος από τις φρικτές πολυκατοικίες και τους βρόμικους δρόμους που αντικατέστησαν τις όμορφες, ανθρώπινες γειτονιές της παλιάς Αθήνας στην οποία ανδρώθηκε. Για τη γιαγιά Θεώνη που με μεγάλωσε και τον παππού Βασίλη που πέταξε για το επέκεινα μόλις δύο μήνες πριν με πιάσει στα χέρια του. Για τον παππού Παρασκευά που ένα αυγουστιάτικο βράδυ του 1922 βρέθηκε να παλεύει, μικρό παιδί, για τη ζωή του στα μικρασιατικά παράλια, και ήρθε στη μητροπολιτική Ελλάδα, στάθηκε όρθιος, έντιμος και αξιοπρεπής, δίχως ίχνος εγκληματικής δραστηριότητας, κι έφτιαξε ζωή και οικογένεια με τον έρωτα του, τη γιαγιά Σοφία. Για τον αδελφό του παππού Βασίλη, τον Νίκανδρο, πάντα αριστοκρατικό σε εμφάνιση και τρόπους, που χώλαινε εξαιτίας θραυσμάτων που καρφώθηκαν στο πόδι του και παραλίγο να ακρωτηριαστεί, ένα παγωμένο πρωινό Δεκεμβρίου του 1940 στα βορειοηπειρωτικά εδάφη. Το παράσημό ανδρείας  πέρασε στον πατέρα μου, ελλείψει τέκνων, και πλέον στα χέρια μου, και αποτελεί έναν από τους φάρους αξιών μιας άλλης εποχής. Αξίες που αντικαταστάθηκαν με  το «status» του τελευταίου smartphone και την «ηθική» του να είσαι και να φαίνεσαι ερμαφρόδιτος σε σώμα και -κυρίως- σε ψυχή. 

Πίνω τη δεύτερη γουλιά στο όνομα των Τωρινών Χριστουγέννων. Δηλώνω παρών στο κάλεσμα του Ρολάνδου και παραμένω υπερασπιστής του Πολιτισμού, του Κάλλους, του Μέτρου και της Αισθητικής. Πρόσωπο και όχι αριθμός, ταυτότητα και όχι μάζα, άνθρωπος και όχι δίποδο. Αυθεντικός, Ρομαντικός, Ονειροπόλος, Πολεμιστής των έσχατων καιρών υπέρ της Τάξης και του Φωτός ενάντια στο Χάος, το Σκότος και την Εντροπία, ενάντια στη δυσοσμία της νεωτερικότητας. 

Πίνω την τρίτη και τελευταία γουλιά στο όνομα των Μελλοντικών Χριστουγέννων. Δίνω την υπόσχεση να κάνω τα πάντα για να περάσω στους δύο απογόνους μου τις Ελληνικές (και παν-ανθρώπινες, συνάμα) Αξίες. Να φτιάξω Ανθρώπους και όχι δίποδα, πάντα με σεβασμό στην ελεύθερη βούληση. Ο καθένας πρέπει ελεύθερος να επιλέξει αν προτιμά τον χρυσό των Αλχημιστών ή τα κόπρανα των φιλελεύθερων. 

Τελευταία μου σκέψη πριν παραδοθώ στην αγκαλιά του Μορφέα, μια ρήση που δεν προέρχεται από τους λογοτεχνικούς χώρους της προτίμησης μου, αλλά με εκφράζει απόλυτα:

«Δεν υπάρχει τίποτε πιο θλιβερό σ’ αυτόν τον κόσμο, από το να ξυπνάς τα το πρωί των Χριστουγέννων και να μην είσαι παιδί».⁴

                                             Αιώνια Παιδικότητα και Αριστοκρατική Αλητεία

                                                                  … Sol Invictus …

  

¹ Κωστής Παλαμάς, Ίαμβοι και ανάπαιστοι.

² Τίτλος βιβλίου ΕΦ του Άλφρεντ Μπέστερ.

³ Η ρομαντική επανάσταση του 1841-43 και οι Χριστουγεννιάτικοι εορτασμοί, Σταμάτης Μαμούτος, ιστολόγιο ΦΛΕΦΑΛΟ, Ιανουάριος 2011.

⁴ Ρήση της αμερικανίδας συγγραφέως Erma Bombeck.

Εικόνες

Εικόνα 1: Ρετρό εορταστική κάρτα, των μέσων του περασμένου αιώνα.

Εικόνα 3: Αρχές δεκαετίας '80, κάτω από το δέντρο με το διαστημόπλοιο Lego.

Εικόνα 5: Τέλη δεκαετίας '70, σε σχολική παράσταση ως ένας από τους βοσκούς.

Εικόνα 7: Στολίδι της δεκαετίας του '70.

Σχόλια: