του Κωνσταντίνου Γαβρόγλου
Αρ Νουβό είναι το όνομα ενός νεορομαντικού καλλιτεχνικού κινήματος που αναπτύχθηκε στα πλαίσια του κινήματος σκέψης της γενιάς του 1890. Σύμφωνα με τον Στάνλεϊ Πέιν,
«Ενώ ο 19ος αιώνας κυριαρχούνταν όλο και περισσότερο από το φιλελευθερισμό στην πολιτική και από τον υλισμό και την επιστήμη στην κουλτούρα, ένα μέρος της γενιάς των δεκαετιών του 1880 και του 1890 απέρριπτε αυτές τις αξίες, αντικαθιστώντας τες με έναν νέο προσανατολισμό προς τον υποκειμενισμό, το συναισθηματισμό, τον ανορθολογισμό και το βιταλισμό. Αυτή η προσπάθεια αντιστροφής των κυρίαρχων αξιών παρήγαγε αυτό που ένας ιστορικός ονόμασε «διανοητική κρίση της δεκαετίας του 1890»[1].
Ο Zeev Stenhell επισήμανε ότι το νεορομαντικό κίνημα σκέψης του 1890 δεν αντιμετώπισε τον ορθολογισμό και τον θετικισμό απλά ως όργανα και μεθοδολογίες ανάλυσης της πραγματικότητας[2]. Το κίνημα σκέψης του 1890 στράφηκε ενάντια στις ίδιες τις θεμελιώδεις αξίες της ευρωπαϊκής κοινωνίας που είχε εγκαθιδρύσει ο Διαφωτισμός, θεωρώντας τον θετικισμό ως απλή προμετωπίδα τους. Το κίνημα του 1890 εκφράστηκε μέσα από πολλά λογοτεχνικά, διανοητικά και καλλιτεχνικά υπορρεύματα. Ήταν μάλιστα τόσο εκρηκτικό που προκάλεσε διαστάσεις μιας κρίσης του ευρωπαϊκού πολιτισμού, θέτοντας στο στόχαστρο της κριτικής του τις κεντρικές αξίες της φιλελεύθερης αστικής κοινωνίας[3].
Το Αρ Νουβό ήταν ένα από τα καλλιτεχνικά ρεύματα του κινήματος του 1890. Κυρίως εκφράστηκε μέσα από την αρχιτεκτονική, την διακόσμηση και τη ζωγραφική ενώ εκφράστηκε σε πρακτικές καλλιτεχνίας όπως η υαλουργική, η επιπλοποιία και η υφαντουργία. Χρονικά διήρκεσε από το 1890 ως την δεύτερη δεκαετία του 20ου αιώνα, όταν και υποχώρησε μπρος στην ανάδυση πιο μοντερνιστικών κινημάτων. Ο φιλοσοφικός πυρήνας του Αρ Νουβο σχηματίστηκε από τις επιρροές του decadent νεορομαντισμού και του συμβολισμού, στις οποίες προστέθηκαν νέες ιδέες και όλες μαζί δημιούργησαν το νέο κίνημα. Στο επίπεδο των καλλιτεχνικών επιρροών η Αρ Νουβό βασίστηκε στην μεσαιωνική γοτθική και στην ιαπωνική τέχνη, από την σχολή των προ-ραφαηλιτών και από επί μέρους γνωρίσματα σε κάθε χώρα.. Από την ιαπωνική τέχνη άντλησε το ενδιαφέρον για τα περίπλοκα διακοσμητικά θέματα και τις ιδιαίτερες αποδόσεις των φυσικών τοπίων. Επίσης διακρίνουμε έντονα χαρακτηριστικά Ζόλναυ καθώς το Αρ Νουβό αποτέλεσε τον προκάτοχο του μεγάλου εργαστηρίου κεραμικών Ζόλναυ. Συμπερασματικά θα μπορούσαμε να πούμε ότι το Αρ Νουβό ήταν μια απόπειρα να ειδωθεί με ρομαντικά μάτια η μοντέρνα αισθητική σε διάφορα καλλιτεχνικά ρεύματα. Αν θέλουμε να μιλήσουμε με όρους πολιτικής ίσως να μην ήταν λάθος η εκτίμηση ότι το εν λόγω κίνημα υπήρξε μια εκδοχή του «αντιδραστικού μοντερνισμού»[4].
Σημείο αναφοράς της Αρ Νουβό ήταν η έκθεση του 1895 στην γκαλερί Maison de l’arte στο Παρίσι. Τον Φεβρουάριο του 1894 άνοιξε η πρώτη έκθεση της La Libre Esthetique στις Βρυξέλλες του Βελγίου και φιλοξένησε έργα του Πιερ Ωγκύστ Ρενουάρ, του ΓκοΓκέν και του Πουβί Ντε Τσαβάν, του Καμίλ Πισσαρό και του Πωλ Σινιάκ. Όμως μαζί με του συγκεκριμένους πίνακες, έκαναν την εμφάνιση τους εικονογραφημένα βιβλία, όπως η Σαλώμη του Όσκαρ Ουάϊλντ, πίνακες του Τουλούζ Λωτρέκ, αλλά και ζωγραφιές του Εζέν Γκρασέ. Τον Μάιο του 1897 ο Γερμανός αρχιτέκτονας Αλεξάντρ Κοχ θέλησε συνδυάσει όλους τους καλλιτέχνες μαζί, αρχιτέκτονες, γλύπτες, ζωγράφους, ώστε να δουλέψουν για τον ίδιο σκοπό. Έτσι ξεκίνησε ένα καινούριο κίνημα.
Ας δούμε την περίπτωση του Αρ Νουβό στη Γερμανία. Το γερμανικό περιοδικό Jugend (νεότητα) συν κάποια ακόμη έντυπα βοήθησαν στην ανάπτυξη του Αρτ Νουβό. Επίκεντρο ήταν η πόλη του Μονάχου. Η πρώτη επιτυχία ήρθε το 1897 χάρη σε κάποια εργαστήρια, τα λεγόμενα εργαστήρια χειροτεχνίας. Εν συνεχεία, με την παρέμβαση του Φλαμανδού καλλιτέχνη Ανρί Βαν Ντε Βέλντε, οποίος ήταν διευθυντής στο μουσείο βιομηχανικών τεχνών της Βαϊμάρης, το Μόναχο γίνεται το επίκεντρο πολιτιστικός κόμβος του Judgenstill. Χαρακτηριστικά δείγματα του είναι τα έργα stoneware jug του Ρίχαρντ Ρίμερσιντ.
Επίκεντρο του βρετανικού Αρ Νουβό ήταν η Γλασκόβη. Σημαντικό δείγμα τέχνης εκείνης της περιόδου είναι το Embroidered panels της Margaret Macdonald Mackintosh. Στην Ιταλία του Αρ Νουβό είχε απελευθερωτικό χαρακτήρα για τους ιταλούς αρχιτέκτονες. Χαρακτηριστικά δείγματα του ιταλικού Αρ Νουβό είναι το περίφημο palazzo castiglioni που βρίσκεται στο Μιλάνο της Ιταλίας, αλλά και το περίφημο ξενοδοχείο Grand hotel στο Παλέρμο της Ιταλίας. Χτίστηκε από τον Μπαζίλ το 1898. Το Liberty style στην Ιταλία ξεκίνησε το 1902 σε μια διεθνή έκθεση του Τορίνου, έκτοτε έγινε σύμβολο του Ιταλικού Αρτ Νουβό. Το Αρ Νουβό στην Βιέννη ξεκίνησε το 1897 από καλλιτέχνες όπως ο Γκούσταφ Κλιμτ, ο Μαξ Κουρτσβάιλ, ο Κόλομαν Μόζερ, ο Γιόζεφ Χόφμαν. Σημαντικά έργα της περιόδου ήταν ο πίνακας Lady in yellow του Μαξ Κούρζουελ, το οποίο εκτέθηκε στην τέταρτη έκθεση του Secession το 1899. Το όνομα του πήρε από την δεύτερη περίοδο του γερμανικού Αρ Νουβό οποίο λεγόταν Secessions. Κυριότερο χαρακτηριστικό του ήταν το περίφημο Secession Building (εκθεσιακός χώρος Βιέννης), του Όλντμπριχ. Το μνημείο λειτούργησε σαν σημείο ορόσημο του βιεννέζικου Αρ Νουβό. Τέλος σημαντικό ρόλο στην εξέλιξη του αυστριακού Αρ Νουβό έπαιξε η ομάδα Hagenbund, τα Wiener Werkstätte (Βιεννέζικα εργαστήρια).
Το Αρ Νουβό στην Ισπανία έγινε γνωστό με τον όρο Modernismo. Κύριος εκπρόσωπος ήταν ο Άντονι Γκάουντι. Μελετητής της γοτθικής τέχνης στόχος του ήταν η ενίσχυση της λαϊκής τέχνης. Σημαντικότερο έργο του ισπανικού Αρ Νουβό είναι η περίφημη Σακράντα Φαμίλια στην Βαρκελώνη.
Στην ουσία το Αρ Νουβό αποτέλεσε μια από τις πολλές αναγνώσεις μοντέρνων στυλ με ρομαντικά παραδοσιοκρατική οπτική, που πραγματοποιήθηκε στα πλαίσια του κινήματος σκέψης του 1890. Η Κλεοπάτρα Λεονταρίτου στο αξεπέραστο έργο της Η Νεορομαντική Βιοθεωρία Του Καζαντζάκη. Η Ποίηση Της Ζωής, που κυκλοφόρησε πριν αρκετά χρόνια από τις εκδόσεις Θεμέλιο, παρουσίασε συνολικά το κίνημα του 1890 ως ένα νεορομαντικό πρελούδιο της φιλοσοφίας των εσωτεριστών και βιταλιστών θεωρητικών του 20ου αιώνα, καθώς και ως προπομπό των εθνικιστικών κινημάτων του μεσοπολέμου (φασισμού, εθνικοσοσιαλισμού, εθνικομπολεσβικισμού κλπ). Ωστόσο, πιο σύγχρονες έρευνες διεισδύουν βαθύτερα στον πολλαπλότητα των κινημάτων του 1890 και αναγνωρίζουν διαφορετικές τάσεις. Όταν ολοκληρωθεί η διατριβή του Σταμάτη θα έχουμε και ένα εντελώς καινούργιο ερευνητικό εργαλείο στα χέρια μας. Προς το παρόν αρκούμαστε στο ότι το Αρ Νουβό είναι ένα από τα νεορομαντικά ρεύματα του εν λόγω κινήματος. Είναι μια απόπειρα ανάγνωσης των μοντέρνων συνθηκών με ρομαντικούς όρους. Το βιβλίο του Stephen Escritt ΑΡ ΝΟΥΒΩ, των εκδόσεων Καστανιώτη αποτελεί ένα πολύ χρήσιμο οδηγό. Πρόκειται για το πρώτο βιβλίο που εξετάζει την Αρ Νουβώ παγκοσμίως στο πλαίσιο των προβλημάτων που απασχόλησαν την εποχή της, από τις fin-de-siecle ανησυχίες για την πίεση της σύγχρονης ζωής μέχρι τον εθνικισμό, τον πνευματισμό, τη χειραφέτηση των γυναικών και τον ηρωικό μύθο της νεότητας.
[1]Στάνλεϊ Πέην, Η ιστορία του φασισμού, 1914-1945, μτφ. Κώστας Γεώρμας, Φιλίστωρ, Αθήνα 2000, σελ. 49.
[2] Για μια εκτενή αναφορά στα λογοτεχνικά και καλλιτεχνικά υπορρεύματα που εξέφρασαν το κίνημα σκέψης του 1890 και για το πώς συνδέθηκαν με την μαζική κουλτούρα δείτε το SERGE BERSTEIN-PIRRE MILZA, Ιστορία της Ευρώπης 2, Η ΕΥΡΩΠΑΪΚΗ ΣΥΜΦΩΝΙΑ ΚΑΙ Η ΕΥΡΩΠΗ ΤΩΝ ΕΘΝΩΝ 1815-1919, μτφ. Αναστάσιος Δημητρακόπουλος, Αθήνα 1997, σελ. 225-245.
[3] Στο Ζεεβ Στέρνχελ, Η φασιστική ιδεολογία, μτφ. Σωτήρης Γιαννέλης, Έξοδος, Αθήνα, 2021, σελ. 35-36
[4] Για μια εκτενή ανάλυση των εθνικιστικά συντηρητικών εκδοχών του αντιδραστικού μοντερνισμού και της διαλεκτικής ανάμεσα σε Ρομαντισμό και τεχνολογία στην εποχή της Βαϊμάρης δείτε το Jeffrey Herff, Αντιδραστικός μοντερνισμός. Τεχνολογία, κουλτούρα και πολιτική στη Βαϊμάρη και το Γ’ Ράιχ, μτφ. Παρασκευάς Ματάλας, Πανεπιστημιακές εκδόσεις Κρήτης, Ηράκλειο 2012.
Σχόλια:
Ο/Η Ανώνυμος είπε...Μάγκες εστιάτορες και δουλοπάροικοι του Πόποτα το βάζουν στα πόδια. Άρχισαν να κατεβάζουν τις αναρτήσεις κατά του Δραγούμη από το μενού. Τους στείλατε για βρούβες. Μόνο τον Καζαντζάκη συνεχίζουν να βρίζουν και τώρα ανεβάσατε βιβλιογραφία για Καζαντζάκη; Ώρε γλέντια που θα γίνουν. Έλεος ρε μάγκες. Θα κλείσει η σχολή του Ψευτοθόδωρα και των μαθητών του.
Η Φοιτητική Λέσχη Φανταστικής Λογοτεχνίας είπε...
Ελα ρε φίλε..
χαχαχα....
Λες να σοβαρευτούν ή ανανεώνουν το menu για την εορταστική περίοδο;
Ο Πόποτας ποιος είναι;
Ο/Η Ανώνυμος είπε...Τι λες ρε φίλε; Κανονικά υπάρχουν τα αντιδραγουμικά στο ριστοραντ. Εκτός και αν εννοείς τα γκαρσόνια και τις διασπάσεις.
Ο/Η Ανώνυμος είπε...Μάλλον εννοεί τον Γκόραν Μπρέγκοβιτς ο ανώνυμος. Ίσως εκείνος τον βλέπει για Πόποτα. Έχει πολλά alter-ego ο άτιμος.
Η Φοιτητική Λέσχη Φανταστικής Λογοτεχνίας είπε...Μας ταράξατε στα μοντέρνα ρε παιδιά. Ο Μπρέγκοβιτς ποιος είναι πάλι; Έχουμε χάσει επεισόδια.
Ο/Η Ανώνυμος είπε...Ο ινδροδραβίδας εστιάτορας είναι. Φέρνει λίγο στον Μπρέγκοβιτς εμφανισιακά.
Ο/Η Ανώνυμος είπε...Μια χαρά διναρικος είναι ο Γκόραν Μπρεκοβιτς και κατά την γνώμη μεγάλος μουσικός. Η μουσική ,δε,που έγραψε για το Underground του Εμίρ Κουστουρίτσα τα σπάει κυριολεκτικά . Προτιμώ βέβαια τους Orthodox Celts που ο τραγουδιστής τους είναι ιδεολογικά δικός μας αλλά ο Γκόραν είναι από τους κορυφαίους μουσικούς παγκοσμίως. Ο εστιατορας πιο πολύ στον Βας Βας ο Παρασκευάς φέρνει imho. Να περάσει το επόμενο ακροδεξιό παρατράγουδο παρακαλώ .
Ο/Η Ανώνυμος είπε...Ο Περίανδρος Πώποτας είναι δήμαρχος στο Κολοκοτρωνίτσι της γνωστής τηλεοπτικής σειράς.
🤣 αυτό είναι καινούργιο πρώτη φορά το ακούω
Ο/Η Ανώνυμος είπε...τα έσβησες όλα
κάτι μου λέει ότι θα κάνει μεγάλο σουξέ αυτό το παρατσούκλι
Η Φοιτητική Λέσχη Φανταστικής Λογοτεχνίας είπε...Καλώς το γκαρσόνι. Καταρχάς τα σχόλια για τις διαγραφές άρθρων γράφτηκαν από αναγνώστες και όχι από εμάς. Φαίνεται πάντως ότι έχουν γίνει έμμονη ιδέα σου οι ρομαντικοί. Για αυτό βγάλε τα εισαγωγικά από την λέξη όσο είναι νωρίς γιατί δεν φαντάζεσαι τι προβλέπει η συνέχεια του σεναρίου για εσάς.
Δείξε μας τώρα σε ποιο φιλοΝΔ άρθρο αναφέρεσαι για να γελάσουμε ξανά (βλέπεις εμείς δεν κόβουμε ούτε τα προβοκατορικα σχόλια όταν διατυπώνονται με ευπρέπεια) και πήγαινε φέρε το λογαριασμό.
Έλα τώρα βρε. Ότι πιο αστικοεθνικιστικό υπάρχει είσαι και τολμάς και κανείς μαθήματα επαναστατικότητας. Ποιος μιλούσε στην πρώτη καραντίνα υπέρ της ΝΔ; Ποιος το καλοκαίρι μποϋκοταρε τις δράσεις ενάντια στον υποχρεωτικό εμβολιασμό; Μα φυσικά οι "ρομαντικοί" της ΦΛΕΦΑΛΟ.
Ο Πατριάρχης είπε...Πείτε τα των αγαπητοί πιστοί του Άβαταρ. Ουχί μόνον είναι κρυπτοκομμουνισταί αλλά και επέδειξαν άρνησιν να συμμετάσχουν εις τας αντιεμβολιαστικάς συγκεντρώσεις του περασμένου θέρους. Έθεσαν έτσι εμπόδιαν, δια πολλοστή φοράν, είς την πίεση που ασκήσαμε προκειμένου να γίνει υπουργός ο συναγωνιστής Αθανάσιος.
Σας ευχαριστώ εκ της καρδίας μου φίλοι για εκείνην την αλησμόνητο πυγμή. Ημείς πετύχαμεν το σκοπόν μας. Μετά τας αντιεμβολιαστικάς διαδηλώσεις καταλάβαμε το υπουργείο υγείας, ενώ αι στρασεροδραγούμηδες υποχώρησαν δια άλλην μια φορά εις τας κρύπτας των.
Εμπρός δια να επιβάλλουμε τον αληθή εθνικοσοσιαλισμόν. Εμπρός για νέα υπουργεία. Ο κυρ Αλέκος Ιανός και άλλα νεαρά στελέχη αναμένουν υπομονετικώς εις την ουράν. Η Νέα Δημοκρατία μας ανήκει, μεγάλη η δόξα του Άβαταρ!
Όχι και να κατεβάσουν τα αντιδραγουμικά τους άρθρα. Αυτά είναι τα πιάτα γκουρμέ που σερβίρουν.
Ο/Η Ανώνυμος είπε...Τι γνώμη έχετε για τον νεοπλατωνισμό;
Πολύ σημαντικό φιλοσοφικό ρεύμα.
Όλοι αυτοί που μπαίνουν στα τριτοθεσίτικα αυτόνομα ή ρομαντικά ιστολόγια και σχολιάζουν με τι ασχολούνται όλη μέρα; Έχουν δουλέψει για κάνα ένσημο η μόνο καφέ στην τρύπα του σεφ; Κάποιοι πιτσιρικάδες είναι λογικό να μην ξέρουν δικαιολογούνται αλλά οι μεγαλύτεροι καλό θα είναι να είναι πιο προσεκτικοί σε δηλώσεις και διαπιστώσεις. Όταν αποφασίσουν να μας πουν τι ρόλο έπαιξε ο μέθυσος εκδοτάκος όλα αυτά τα χρόνια τότε ίσως βρούμε χρόνο να απαντήσουμε σε απορίες
Ο/Η Ανώνυμος είπε...Πάνε οι εποχές που έπιναν μπύρες στην τρύπα. Τώρα πια δεν πατάει κανείς.
Ο/Η Ανώνυμος είπε...Ποια είναι η άποψή σας για τον Κωνσταντίνο Σάθα και το έργο του;
Η Φοιτητική Λέσχη Φανταστικής Λογοτεχνίας είπε...Εξαιρετικός ιστοριοδίφης. Αλλά κατώτερος του επιστημολογικά αρτιότερου εκείνα τα χρόνια Κ. Παπαρρηγόπουλου. Στη συνέχεια η βυζαντινολογία, η μεσαιωνική ιστορία κλπ εξελίχθηκαν από σημαντικούς ιστορικούς.
Μάγκες, μην το εκλάβετε ως ειρωνεία.
Θα ήθελα την άποψή σας για το kitsch (προφανώς ως καλλιτεχνική τάση, όχι με την καθημερινή χροιά του όρου), για τον μαγικό ρεαλισμό (κυρίως στη ζωγραφική) και τέλος για τον -πως να το πω;- trash μελό "ρομαντισμό", σαν να λέμε λατινοαμερικάνικες τηλενουβέλες.
Συμφωνείτε ότι όλα αυτά έχουν μια εσάνς παραδοσιακής ηθικής και αισθητικής; Ή τουλάχιστον όχι μεταμοντέρνας;
Φίλε σχολιαστή ο Ρομαντισμός, όπως και πολλές άλλες λέξεις, έχουν διαφορετική έννοια στην γλώσσα της καθημερινότητας από εκείνη που της αποδίδουν οι κοινωνικές επιστήμες. Προφανώς όταν μιλάμε για Ρομαντισμό στην ΦΛΕΦΑΛΟ (όπως και στα πανεπιστήμια) αναφερόμαστε στον ορό με την "κοινωνιολογική" και ιστορική του σημασία. Όχι στον τρόπο με τον οποίο χρησιμοποιείται η λέξη στην καθημερινή γλώσσα (πχ. βγήκα ένα ρομαντικό ραντεβού με την κοπελιά μου).
Τις τηλεοπτικές σειρές που αναφέρεις δεν τις έχω υπόψη. Ποιες εννοείς; Υποθέτω πάντως ότι θα πρόκειται για απλοϊκές σειρές με σενάριο βασισμένο σε ερωτικές σχέσεις. Αν εννοείς κάτι τέτοιο προφανώς πρόκειται για χρήση του όρου με την καθημερινή του έννοια. Συνεπώς μάλλον δεν θα έχουν σχέση με τον Ρομαντισμό.
Τώρα στην καθημερινή του χρήση ο όρος ρομαντισμός αναφέρεται κυρίως σε θέματα που έχουν να κάνουν με το αγνό συναίσθημα. Ασφαλώς αυτό είναι μια συνθήκη που υπάρχει και στην κανονική έννοια του Ρομαντισμού. Αλλά η κανονική έννοια δεν περιορίζεται μόνο σε αυτό. Σημαίνει πολλά περισσότερα. Περιγράφει ένα συνολικό διανοητικό κίνημα που γεννήθηκε στις αρχές της νεωτερικότητας με στόχο να ανατρέψει την κυρίαρχη ορθολογιστική και καπιταλιστική ιδεολογία του Διαφωτισμού, που επικράτησε στο πνευματικό στερέωμα εκείνα ώρα χρόνια. Δυστυχώς στην καθημερινή του χρήση ο όρος ταυτίστηκε μόνο με ένα μικρό μέρος της αρχικής του "ταυτότητας". Δηλαδή με τον συναισθηματισμό.
Δεν μπορούμε να μιλάμε λοιπόν για τέτοιες σειρές που έχουν σχέση με τον Ρομαντισμό, αν θέλουμε να είμαστε ακριβείς. Πρέπει να εξετάζουμε τα κριτήρια σχετικά με το τι αφορά τον Ρομαντισμό και τι όχι, ιδίως αν κάνουμε πολιτική ανάλυση. Και να μην ξεχνάμε ότι η συζήτηση είναι πάντα ανοιχτή.
Ο μαγικός ρεαλισμός στη ζωγραφική ήταν ένα Anant Garde κίνημα της Γερμανίας. Είχε κάποιες ρομαντικές ιδέες στον πυρήνα της θεώρησης που ανέπτυξε. Όπως και αρκετά από τα κινήματα του 1890. Πάντως καθαυτό ρομαντικά ήταν λίγα από αυτά. Το Αρ Νουβό ήταν πολύ πιο κοντά στον αρχικό Ρομαντισμό.
Η λογοτεχνία του μαγικού ρεαλισμού για μένα είναι ένα κράμα από ρομαντικά και μοντέρνα αντιρομαντικά στοιχεία. Ούτε αυτή είναι αμιγώς ρομαντική λογοτεχνικά αν την εξετάσουμε συνολικά. Μεμονωμένα καθαρά ρομαντικά στοιχεία σε γραπτά κάποιων λογοτεχνών του μαγικού ρεαλισμού ίσως μπορούμε να βρούμε. Για να είμαι ειλικρινής δεν μου λέει και κάτι. Εφόσον ο φιλελεύθερος Διαφωτισμός έδωσε συντριπτικά μεγαλύτερη προτεραιότητα στον ορθολογισμό της επιστήμης όλα τα νεώτερα καλλιτεχνικά ρεύματα τραβάνε επιρροές από τον Ρομαντισμό. Το θέμα είναι να κρατούν και κάτι από τον ιδεολογικό του πυρήνα. Το να βάζουν ρομαντικά στολίδια σε κάθε μοντέρνα ή μεταμοντέρνα καλλιτεχνική μαλακία είναι ανούσιο. Είναι σαν τους σύγχρονους Αμερικανούς συγγραφείς φαντασίας. Εκφύλισαν το επικό στοιχείο σε σαπουνόπερα.
Ο/Η Ανώνυμος είπε...Εφόσον ο φιλελεύθερος Διαφωτισμός έδωσε συντριπτικά μεγαλύτερη προτεραιότητα στον ορθολογισμό της επιστήμης όλα τα νεώτερα καλλιτεχνικά ρεύματα τραβάνε επιρροές από τον Ρομαντισμό.
Σωστό αυτό. Οποιαδήποτε σύγχρονη καλλιτεχνική δραστηριότητα, έστω ασυνείδητα, βουτάει σε ρομαντικά νερά. Αλλιώς δεν μιλάμε για τέχνη. Φαντάζομαι με εξαίρεση τίποτα σαχλαμάρες τύπου αφηρημένου εξπρεσιονισμού.
Επιμένω πάντως περί του (παλιού) κιτς και trash. Μου φαίνονται ορισμένες πλευρές τους εξόχως αντιδραστικές και αντιμεταμοντέρνες.
Και κάτι άλλο. Δεν θέλω να σας κάνω υποδείξεις για το πως να διαχειρίζεστε το ιστολόγιό σας, όμως η κατάσταση στα σχόλια πηγαίνει από το κακό στο χειρότερο. Μπαίνεις να διαβάσεις για την αρ νουβό και από κάτω έχει κόπυ πέιστ την ίδια ακατάληπτη συζήτηση. Εντάξει το εμπεδώσαμε για τους ψευτοεθνικιστές οννεδίτες, τους γεροπλεύρηδες και τους Μιχαλολιάκους.
Τι θα γίνει; Θα σταματήσει η ζωή εδώ δηλαδή;
Η Φοιτητική Λέσχη Φανταστικής Λογοτεχνίας είπε...Η κάθε καλοπροαίρετη παρατήρηση και πρόταση είναι αποδεκτή. Το καταλαβαίνουμε ότι στον μέσο αναγνώστη μπορεί να ξενίζει η όλη σήψη του -εντός πολλών εισαγωγικών- "χώρου" που αποκαλύπτεται στα σχόλια. Πίστεψέ μας, όμως, είναι ζήτημα εξαιρετικής σημασίας για την ελληνική κοινωνία και για την δυνατότητα ανάπτυξης μιας ρομαντικής κίνησης στην νεολαία η ιδεολογική εκμηδένιση όσων στηλιτεύουμε.
Εύκολο είναι να το αντιληφθεί κανείς αν σκεφτεί ότι το άκουσμα των εννοιών "ρομαντικός εθνικισμός", "Ρομαντισμός", "ριζοσπαστικός συντηρητισμός", εθνικός σοσιαλισμός" κλπ, φέρνει αυτομάτως στο νου του μέσου Έλληνα είτε την αντιφασιστική προπαγάνδα της εξουσίας, είτε όλους τους ακροδεξιούς σαρδανάπαλους. Όσοι έχουν ασχοληθεί με λογοτεχνικούς συλλόγους, έχουν συνεργαστεί με εκδοτικούς οργανισμούς κλπ, αντιλαμβάνονται αυτό που λέμε. Ο Ρομαντισμός και τα ρεύματα του βάλλονται από παντού. Θες να γράψεις φανταστική λογοτεχνία, πρέπει να μην γράψεις ως στιγματισμένος ρομαντικός αλλά σαν τους Αμερικανούς εμπορικούς γραφιάδες της εποχής μας. Θες να σκιτσάρεις, απαγορεύεται η επιρροή του Ρομαντισμού. Θεματολογικά και υφολογικά πρέπει να ακολουθήσεις την φιλελεύθερη εξουσιαστική made in USA νόρμα. Ειδάλλως θα βρίσκεις παντού κλειστές πόρτες. Το ίδιο ισχύει και για άλλα καλλιτεχνικά ρεύματα.
Αν λοιπόν θέλουμε να απαντήσουμε σε αυτό τον εξουσιαστικό έλεγχο της πολιτισμικής έκφρασης πρέπει να δώσουμε έμφαση στην αυτοοργάνωση. Να σχηματίσουμε δικές μας ομάδες, να κυκλοφορήσουν δικές μας εκδόσεις κλπ. Όταν επιχειρούμε να κάνουμε το ελάχιστο αυτονόητο προκειμένου να εκφραστούμε και δεν μας αφήνει η εξουσία να κάνουμε ούτε αυτό, βάζοντας πληρωμένους λακέδες να καπελώνουν τον ζωτικό χώρο της πολιτισμικής μας δράσης, η αντίδραση είναι μονόδρομος. Όσο υπάρχουν αυτά τα σκουπίδια ως κλειδοκράτορες των ιδεολογικών ζυμώσεων του χώρου μας δεν θα αποκαλυφθεί η αληθινή ρομαντική προέλευση της ιδεολογίας μας. Κατά συνέπεια δεν θα υπάρξει και χώρος για την ανάπτυξη των καλλιτεχνικών-λογοτεχνικών σχημάτων που μας εκφράζουν. Όπως γίνεται με μέχρι σήμερα.
Οι κοινότητες των παιδιών που ακολουθούν συστημικές οδούς (στα πανεπιστήμια, στις τέχνες κλπ) αναπαράγονται, οι καραγκιόζηδες συνεχίζουν να διαχειρίζονται τους χώρους στους οποίους θα έπρεπε να απλώνονται οι δικές μας κοινότητες και εμείς να μην υπάρχουμε.
Ε, κάπως και κάποτε πρέπει να σταματήσει όλο αυτό. Εμείς πήραμε απόφαση να βγούμε μπροστά για να το πετύχουμε. Να τους δείξουμε ότι όταν σκυλεύουν την ιδεολογία μας είναι σαν να καταπατούν μια άυλη κληρονομιά μας. Αναμενόμενο είναι τα σκουλήκια να αντιδράσουν. Έτσι μπορούν, έτσι αντιδρούν. Δείτε τους εσείς οι αναγνώστες και κάνετε τις συγκρίσεις. Εμείς κόβουμε αρκετά από τα χυδαία και προβοκατόρικα σχόλια που γράφουν. Καλό είναι όμως να ανεβάζουμε και μερικά, για να καταλάβετε και οι αναγνώστες με ποιους ελέγχει το σύστημα εξουσίας τους χώρους της δικής μας έκφρασης και τι μας διακρίνει από αυτούς.