Σταμάτης Μαμούτος
Όλα κυλούσαν νωχελικά τον Δεκέμβριο του 1993 για την ομάδα των εφήβων που κάναμε παρέα. Η νέα τάξη πραγμάτων είχε αρχίσει να δείχνει τα δόντια της δυο τρία χρόνια πριν. Ήμασταν αρκετά πιτσιρικάδες και ήταν πολύ νωρίς για να κατανοήσουμε το υπόβαθρο εκείνης της ιστορικής τομής. Αλλά, ταυτόχρονα, ήμασταν και αρκούντως ώριμοι για να διαπιστώσουμε ότι βιώναμε μια αλλαγή προς το χειρότερο. Ο κόσμος της δεκαετίας του ’80, στον οποίο είχαμε διανύσει την παιδική και την πρώιμη εφηβική μας περίοδο, έσβηνε σαν παιδικό όνειρο. Ασφαλώς οι αλλαγές δεν έγιναν από την μια μέρα στην άλλη. Ποτέ δεν συμβαίνει κάτι τέτοιο. Οι μικρές ή μεγάλες ιστορικές τομές πραγματοποιούνται σταδιακά.
Όπως έχω γράψει στο παρελθόν μέχρι και το 1992 η Αθήνα διατηρούσε ακόμη το άρωμα των ‘80’s. Τα νεανικά πολιτιστικά ρεύματα, οι συμπεριφορές, τα ντυσίματα, οι τρόποι και οι χώροι διασκέδασης, όλα αυτά εντάσσονταν σε ένα πλέγμα που αναπαρήγαγε, σε μεγάλο βαθμό, την κουλτούρα και τις ιδέες της προηγούμενης δεκαετίας. Κάπου στα 1993 μια μεγάλη μερίδα Αθηναίων αρχίσαμε να αισθανόμαστε ότι αυτή η αλυσίδα άρχισε να σπάει σε πολλά σημεία. Νέα δεδομένα προέκυπταν στην καθημερινότητα της ζωής μας. Δεδομένα που είχαν σχεδιαστεί στα κέντρα της παγκοσμιοποιημένης, πλέον, εξουσίας του μεταμοντέρνου καπιταλισμού και οι εγχώριοι πυρήνες διαμόρφωσης κοινωνικών αντιλήψεων άρχιζαν να τις ενσταλάζουν στον κοινωνικό μας βίο.
Μια μουσική παράδοση δεκαετιών σπρωχνόταν από την μουσική βιομηχανία στην αφάνεια προκειμένου να προβληθούν ευτελείς νεωτερισμοί[1]. Η κουλτούρα του αγοραίου αμερικανισμού καλλιεργήθηκε με τόσο συστηματικό τρόπο ώστε να αρχίσει σταδιακά να απονευρώνεται ο μέχρι τότε διαβόητος ελληνικός αντιαμερικανισμός της μεταπολίτευσης. Τα ιδιωτικά τηλεοπτικά ΜΜΕ γίνονταν, μέρα με την μέρα, οι καθοδηγητές του μέσου Έλληνα, αφήνοντας στο περιθώριο τις εφημερίδες. Τα ντυσίματα άρχισαν να αλλάζουν, τα στενά jeans και οι μηχανές να μειώνονται, τα νεανικά κουρέματα να προσαρμόζονται στις αστικές νόρμες, τα rock στέκια να ξεφτίζουν και τα αστικά clubs -με τους πορτιέρηδες και την στυλιζαρισμένα κυριλάτη παρακμή της νύχτας- να γίνονται νεανικά «must». Ακόμη και οι εξέδρες των ποδοσφαιρικών γηπέδων άδειαζαν ενώ οι οπαδοί άλλαζαν ύφος. Το ποδόσφαιρο γινόταν πια αντιληπτό ως λαϊκιστικό σπορ. Οι μοντέλες και οι δημοσιογράφοι έτρεχαν πίσω από τους αθλητές του μπάσκετ.
Ωστόσο το 1993 όλα τα παραπάνω ήταν ακόμη στην αρχή. Βρισκόμασταν σε ένα μεταίχμιο. Πολλά γνωρίσματα των ‘80’s απλώνονταν σαν μουσειακά εκθέματα γύρω μας. Νεκρά ή ετοιμόρροπα, αλλά υπαρκτά. Τα αστικοφιλελεύθερα 90’s γεννιούνταν. Είχαν εμφανιστεί σαν τα πρώιμα στάδια της ανίατης νόσου. Όμως δεν υπήρχαν πολλές μεταστάσεις τους στο κοινωνικό σώμα της χώρας. Οι παρέες των εφήβων rock μαθητών, με τις οποίες σεργιάνιζα στους δρόμους των Αθηνών, σκέφτονταν και ντύνονταν με τον τρόπο της δεκαετίας του ’80. Αλλά δεν ήταν οι μόνες.
Υπήρχαν και κάτι άλλες παρέες που βίωναν ένα ακόμη απώτερο παρελθόν. Τα παιδιά που στελέχωναν αριστερές οργανώσεις έμοιαζαν σαν να είχαν απαχθεί από την δεκαετία του ’70 και να φυτεύτηκαν στα 1993 μετά από κάποιο ταξίδι στον χρόνο. Είχαν μακριά μαλλιά ή παρόμοια κουρέματα με εμάς αλλά φορούσαν φαρδιά ρούχα, όπως εκείνα της γενιάς του Πολυτεχνείου. Χίπικα πουκάμισα, βελούδινα γιλέκα, χαϊμαλιά στους λαιμούς και τα χέρια, στρατιωτικά αμπέχονα. Πολλές φορές χρησιμοποιούσαν για σχολικές τσάντες ταγάρια και χακί στρατιωτικά σακίδια[2]. Συνήθως άκουγαν παρόμοια μουσική με εμάς, αν και την συνδύαζαν με επιλογές από έντεχνο ελληνικό τραγούδι και πολύ ελληνόφωνο rock.
Μπορούσε κανείς να διακρίνει τους κομμουνιστές από τους αναρχικούς παρατηρώντας το ντύσιμο κι εξετάζοντας τα μουσικά ακούσματα. Κάποιες φορές και συζητώντας για την λογοτεχνία. Οι αναρχικοί επέλεγαν παρόμοια ντυσίματα με εμάς. Perfecto δερμάτινα μπουφάν ή flight jackets, στενά jeans και αρβύλες μαύρου ή μπορντό χρώματος στις οποίες ενίοτε έβαζαν κόκκινα κορδόνια. Εκείνα που τους ξεχώριζαν από τους απλούς rockers ήταν τα παλαιστινιακά μαντήλια ή κάποια ραφτά με αναρχικά σύμβολα. Ανάμεσά τους υπήρχαν παιδιά που είχαν διαβάσει στίχους του Μπωντλαίρ και της Γώγου. Συνήθως άκουγαν τα brutal ρεύματα της μεταλλικής μουσικής ή punk. Αντίθετα οι κομμουνιστές μπορεί να φορούσαν ίδια μπουφάν ή αρβύλες αλλά τα συνδύαζαν με ρούχα του στυλ της δεκαετίας του ’70. Ήξεραν τον Καββαδία, τον Αραγκόν και άλλους στρατευμένους μαρξιστές λογοτέχνες. Άκουγαν περισσότερο rock και λιγότερο heavy metal.
Οι απολίτικοι ακροατές της rock και της heavy metal μουσικής, ανεξάρτητα αν ήταν γηπεδόβιοι ή όχι, δεν είχαν προστριβές με τους αναρχικούς και τους κομμουνιστές. Πολλές φορές συγχρωτίζονταν σε κοινές παρέες. Το πρόβλημα ήμασταν εμείς. Δυο εθνικιστικά ρεύματα υπήρχαν στους κόλπους της τότε νεολαίας. Το ένα συγκροτούσαν οι skinheads, οι εθνικιστές punks και ροκαμπιλάδες. Το δεύτερο ήταν το δικό μας. Οι «πρασουλικοί» επικάδες, που αργότερα αυτοπροσδιοριστήκαμε ως «ρομαντικοί».
Το δίκτυο των εθνικιστών skins-punks-ροκαμπιλάδων ήταν αποδυναμωμένο σε σχέση με την τρομερή παρουσία του κατά την δεκαετία του ’80. Οι περισσότεροι παλιοί είχαν αποσυρθεί, άλλοι είχαν χάσει την ζωή τους σε τροχαία, κάποιοι βρίσκονταν στην φυλακή. Μια απόπειρα επανένωσης της δεύτερης γενιάς αυτού του δικτύου πραγματοποίησε ο οργανωτής της Θύρας 7, που έγινε γνωστός σε όλα τα γήπεδα και τα νεολαιίστικα στέκια με το παρατσούκλι «Υποβρύχιος». Όμως το εγχείρημα είχε άδοξο τέλος μετά από μια ενέδρα στην οποία έπεσαν εξήντα περίπου άτομα εκείνου του δικτύου, όταν και χρειάστηκε να αντιμετωπίσουν κάτι λιγότερο από χίλιους αντιεξουσιαστές έπειτα από μια πολιτική συγκέντρωση που πραγματοποιήθηκε την 6η Δεκεμβρίου του 1992. Μετά από εκείνο το «σκηνικό» rock ‘n’ roll εθνικιστές συνέχισαν να υπάρχουν στα στέκια της εποχής και να αποτελούν σοβαρούς αντιπάλους για τους διεθνιστές. Αλλά η εμβέλεια της ισχύος τους δεν υπερέβαινε τα όρια της παρέας και της τοπικής συνοικίας στην οποία σύχναζαν. Το κέντρο της Αθήνας είχε χαθεί οριστικά γι’ αυτούς. Ο πιο δυνατός πυρήνας του βρισκόταν στην Κυψέλη.
Η ανεύρεση της δισκογραφίας που αναζητούσαν όσοι εντάσσονταν σε εκείνο το δίκτυο ήταν εξαιρετικά δύσκολη. Μέχρι την δεκαετία του ’90 το Oi! στην Ελλάδα γινόταν αντιληπτό ως μουσική αποκλειστικά για εθνικιστές. Ελάχιστοι γνώριζαν ότι υπήρχαν απολιτικά ή και αριστερά Oi! σχήματα. Οι ροκαμπιλάδες και οι punks εθνικιστές, από την άλλη, άκουγαν οτιδήποτε σχετιζόταν με την μουσική που αγαπούσαν, ασχέτως της ιδεολογικής ταυτότητας του δημιουργού τους. Το ντύσιμο αυτών των παιδιών στα 1993 είχε ελάχιστες διαφορές από εκείνο των παλαιότερων ομοϊδεατών τους. Flight μπουφάν ή δερμάτινα perfecto τα οποία συνδυάζονταν με εφαρμοστά jeans, που είχαν σηκωμένα ρεβέρ για να φαίνονται οι αρβύλες. Jean μπουφάν που στην πλάτη τους ήταν γραμμένα με μαρκαδόρο ονόματα συγκροτημάτων ή ζωγραφισμένοι κέλτικοι σταυροί. Κοντά μαλλιά ή ξυρισμένα κεφάλια. Ζελαρισμένα κοκοράκια με φαβορίτες. Αυτή ήταν σε γενικές γραμμές η εμφάνισή τους.
Από την άλλη η εξωτερική εμφάνιση των «πρασουλικών», που στην ουσία ήμασταν οι metalheads εθνικιστές, δεν διέφερε σχεδόν σε τίποτα από εκείνη των άλλων χεβυμεταλλάδων. Μακριά μαλλιά, στενά παντελόνια, αρβύλες, μπλούζες συγκροτημάτων, σύμβολα ποδοσφαιρικών ομάδων και ραφτά. Αυτή ήταν η «στολή» μας. Με την μόνη διαφοροποίηση ότι προσθέταμε στα μπουφάν μας, ως ραφτό ή κονκάρδα, την ελληνική σημαία ή κάποιον κελτικό σταυρό. Πολλές φορές υιοθετούσαμε και την σημαία του αμερικανικού νότου. Αλλά εκείνη την εποχή αυτή η σημαία ήταν ευρύτερα αποδεκτή ως σύμβολο της νεανικής κουλτούρας. Μπορεί κάλλιστα να την βρίσκαμε και στα ρούχα κάποιων μη πολιτικοποιημένων rockers. Δεν ήταν σύμβολο αποκλειστικά δικό εμάς.
Μια απόκλιση από τους υπόλοιπους metalheads είχε να κάνει με τις μουσικές μας επιλογές. Απορρίπταμε τα περισσότερα brutal ρεύματα του σκληρού ήχου και εστιάζαμε στο κλασικό heavy metal ή στο hard rock. Από εκεί και πέρα ακούγαμε οτιδήποτε περιελάμβανε επικές, ρομαντικές αισθητικές αναφορές. Ρομαντικούς συνθέτες της κλασικής μουσικής, folk, progressive rock κλπ. Η ουσιαστική διαφορά μας από τους υπόλοιπους metalheads ήταν η ιδεολογία μας. Έχοντας ως πρώτο ανάγνωσμα την στήλη που έγραφε ο Χάρης, με τα ψευδώνυμα Warlord και μετέπειτα Sun Knight, στο περιοδικό Metal Hammer, κάναμε τα πρώτα μας βήματα στην ανίχνευση της σχέσης ανάμεσα στον Ρομαντισμό, στην λογοτεχνία του φανταστικού και στον εθνικισμό. Από την στήλη του Sun Knight μάθαμε ονόματα όπως εκείνα του Μπενουά, του Τόλκιν και του Φίχτε, παρακάμπτοντας το παρακρατικό σκυλολόι των «πατριαρχών», των χοντρών και των ακροδεξιών διαταραγμένων που το σύστημα διαφήμιζε ως διανοητές και αρχηγούς του εθνικιστικού χώρου[3].
Καθώς προχωρούσε η δεκαετία του ’90 οι νεορομαντικοί «επικάδες» μειωνόμασταν. Στην Καλλιθέα άρχιζα να νιώθω μοναξιά. Ο πιο δυνατός πυρήνας μας βρισκόταν στις δυτικές συνοικίες των Αθηνών. Στην pub Fame σύχναζαν οι πιο γνωστοί ομοϊδεάτες μου. Εκεί πραγματοποιούσε guest εμφανίσεις και το λεβεντόπαιδο της Φ.ΛΕ.ΦΑ.ΛΟ., που γράφει με το ψευδώνυμο Flammentrupp.
Όλα αυτά πάντως μικρή σημασία είχαν για τους αριστερούς, τους αναρχικούς και τους συμβιβασμένους με τον αστικό τρόπο ζωής φίλους ή συμμαθητές μας. Απ’ την στιγμή που θα εμφανιζόταν το εθνόσημο στο μπουφάν και θα αποκάλυπτες ότι είσαι αναγνώστης του Sun Knight ή skinhead, έμπαινες στην «μαύρη λίστα των φασιστών». Η εποχή ήταν άγρια, ούτως ή άλλως. Βγαίναμε από το σπίτι και γνωρίζαμε ότι κατά την διάρκειά της ημέρας υπήρχε η πιθανότητα να πιαστούμε στα χέρια με κάποιον άγνωστο για χίλιους δυο λόγους. Για τις αντίπαλες ποδοσφαιρικές ομάδες που υποστηρίζαμε, για τα διαφορετικά μουσικά ρεύματα που ακούγαμε, γιατί βρεθήκαμε σε ένα στέκι που δεν ήμασταν ευπρόσδεκτοι, γιατί κάποιος ήθελε να «ψειρίσει» το ραφτό ή την κονκάρδα μας, γιατί κάποιος άλλος νόμιζε ότι τον στραβοκοιτάξαμε αγριεμένα (ή γιατί όντως τον στραβοκοιτάξαμε αγριεμένα). Μετά την εγγραφή μας στην «μαύρη βίβλο των φασιστών» υπήρχε ένας ακόμη σοβαρός λόγος που μας έκανε να προετοιμαζόμαστε, ανά πάσα στιγμή, για το ενδεχόμενο της συμπλοκής.
Ορισμένοι ιδεολογικοί αντίπαλοι αντιδρούσαν χαλαρά στην όλη αντιπαράθεση. Είτε γιατί ήταν φίλοι μας, είτε γιατί ήταν ωραίοι ως άνθρωποι. Συζητούσαμε τις διαφορές μας, τσακωνόμασταν, πικάραμε οι μεν τους δε, και κάπου εκεί τελείωνε η αντιπαράθεση. Στο τέλος της μέρας παίζαμε μαζί ηλεκτρονικά, πηγαίναμε παρέα σε συναυλίες ή στο γήπεδο. Υπήρχαν, όμως, και άλλοι που ήταν στρατευμένοι. Η στράτευση τους ανάγκαζε να πείθουν τους εαυτούς τους ότι οι εθνικιστές ήμασταν όπως μας περιέγραφαν οι καθηγητές και η προπαγάνδα της οργάνωσης που στελέχωναν. Όχι όπως μας έβλεπαν καθημερινά με τα ίδια τους τα μάτια.
Μεγάλη βοήθεια σε αυτή την προσπάθεια των αριστερών και των αναρχικών να μας δουν με τα μάτια της οργάνωσης που στελέχωναν προσέφεραν, διαχρονικά, τα ακροδεξιά κόμματα. Σαν να ήθελαν να εκπληρώσουν την άθλια εικόνα που είχε σκιαγραφήσει για τον εθνικισμό το σύστημα εξουσίας, οι κομματικοί ακροδεξιοί καρνάβαλοι την υιοθέτησαν και γαλούχησαν στο κάδρο της γενιές παιδιών. Αυτή η «ανταποδοτικότητα» στην σκύλευση της αλήθειας, αναφορικά με το τι είναι πράγματι ο εθνικισμός, δημιουργούσε ένα κλίμα ιδιαίτερα τεταμένο για όσους παραμέναμε νεορομαντικοί και αυτόνομοι.
Στην τάξη μου υπήρχε μια παρέα από κορίτσια που αν σήμερα υιοθετούσαν το ένα δέκατο απ’ τις απόψεις και τις συμπεριφορές που υιοθέτησαν εκείνα τα χρόνια δεν θα περνούσαν ούτε έξω από τον Περισσό. Όμως το 1993 η Αλέκα είχε μόλις λίγο δυο χρόνια στην ηγεσία του κόμματος. Η συντηρητική κουλτούρα που εγκαθίδρυσε στο ΚΚΕ ακόμη δεν είχε απλωθεί στην κομματική βάση. Οι νεολαίοι της ΚΝΕ διέθεταν πολλά ριζοσπαστικά μέλη και υποστηρικτές. Οι συγκεκριμένες συμμαθήτριες ήταν τέτοιες και ζούσαν σε ένα αέναο ψυχεδελικό παραλήρημα. Γέμιζαν τα τετράδιά τους αυτοκόλλητα της ΚΝΕ για να εκνευρίζουν τους πασοκτζήδες και τους δεξιούς καθηγητές μας. Φορούσαν τα γνωστά κουρέλια με την ‘70’s αισθητική. Έπιναν ρετσίνα και μπύρες ακόμη και το πρωί. Σαρκάζονταν τους πάντες και τις σαρκάζαμε άπαντες. Ξάπλωναν σε παγκάκια, σκαλιά πολυκατοικιών και βρώμικα πεζοδρόμια. Θα μπορούσαν να είναι θελκτικές ως κοπέλες αν αποφάσιζαν να μην ντύνονται σαν χίπισσες, να τηρούν κάποιους κανόνες υγιεινής και να μεθάνε λιγότερο.
Δεν ξέρω ποιος καθηγητής είχε την φαεινή ιδέα, μέσα σε ένα σχολικό κλίμα που διαμορφωνόταν από αλλεπάλληλα κύματα καταλήψεων, από πιωμένες κομμουνίστριες, από αναρχικούς, εθνικιστές, οπαδούς ποδοσφαιρικών ομάδων και rockers, να επαναφέρει το σχολικό έθιμο της ανταλλαγής δώρων κατά την τελευταία ημέρα πριν τις διακοπές της εορταστικής περιόδου των Χριστουγέννων. Η ανταλλαγή δώρων ανάμεσα στους μαθητές πραγματοποιήθηκε κάποιες χρονιές όταν ήμουν πιτσιρικάς στο δημοτικό σχολείο. Αλλά, στην δική μας λαϊκή συνοικία, αντιμετωπίστηκε από γονείς και παιδιά ως ξενόφερτη αμερικανιά και γρήγορα ατόνησε. Φανταστείτε, λοιπόν, πως αντιμετωπίστηκε η εν λόγω ιδέα όταν ανακοινώθηκε η επαναφορά της στους βάρβαρους εκείνους εφήβους, τον Δεκέμβριο του 1993.
Τελικά κανείς μαθητής δεν έφερε δώρο. Αλλά αυτό ήταν το λιγότερο. Ένα από τα κορίτσια της παρέας των κομμουνιστριών ισοπέδωσε την αστική κανονικότητα των διδασκόντων πραγματοποιώντας μια αλησμόνητη διονυσιακή επέλαση. Ήταν η μόνη που έφερε δώρο για ανταλλαγή. Και τι δώρο. Μια μεγάλη κούτα με προφυλακτικά! «Γ@#μάτε γιατί χανόμαστε» άρχισε να φωνάζει και να γελά ασταμάτητα μπροστά στους άναυδους καθηγητές, προκαλώντας ντελίριο χαβαλέ στην αίθουσα. Η συγκεκριμένη ατάκα αποτελούσε προϊόν μιας αριστερής σάτιρας στο θέμα της ελληνικής υπογεννητικότητας, το οποίο απασχολούσε τον δημόσιο διάλογο εκείνα τα χρόνια. Αν και τώρα που το σκέφτομαι ήταν μάλλον αντιφατικό να την χρησιμοποιεί κανείς ταυτόχρονα με την παρότρυνση για την χρήση προφυλακτικών. Αλλά ας υποθέσουμε ότι αυτή αποτέλεσε μια ακόμη αντίφαση του διαλεκτικού υλισμού. Το σημαντικό ήταν ότι η παρέμβαση της συμμαθήτριας είχε προκαλέσει τον πανικό.
Θυμάμαι τον εαυτό μου, διπλωμένο στην ξύλινη σχολική καρέκλα από το γέλιο, να πιάνει με την άκρη του ματιού την Άλκηστη ερχόμενη απειλητικά προς τα πάνω μου. Πριν προλάβω να καταλάβω τι σκεφτόταν έφτασε στο τελευταίο θρανίο, πέταξε δυο χούφτες προφυλακτικά στο στήθος μου και με παρότρυνε να κάνω κάτι συγκεκριμένο. «Χρησιμοποίησέ τα, ρε φασίστα, μήπως και γίνεις άνθρωπος». Πάνω από δέκα ασημένια χαρτάκια βρίσκονταν πάνω μου, κάποια αιωρήθηκαν για λίγο στον αέρα, ενώ ο Κωστής (ο διπλανός μου) και οι υπόλοιποι της παρέας καβάτζωναν με ταχύτατες κινήσεις όσα είχαν πέσει στο πάτωμα. Οι καθηγητές αποχωρούσαν από την αίθουσα απειλώντας με τιμωρίες. Ευτυχώς δεν πρόλαβαν να μας δουν να φουσκώνουμε αρκετά προφυλακτικά, να τα δένουμε στην άκρη και να τα χρησιμοποιούμε σαν μπαλόνια στολισμού της αίθουσας.
Η εορταστική περίοδος που ακολούθησε ήταν από τις χειρότερες που έζησε η ελληνική κοινωνία. Λίγο πριν κλείσει εκείνη η δύσκολη χρονιά δύο φρικιαστικές υποθέσεις του ποινικού δικαίου συγκλόνισαν το πανελλήνιο. Ήταν το έγκλημα του παιδεραστή-παιδοκτόνου της Ερμιόνης και η υπόθεση των σατανιστών της Παλλήνης. Η δεύτερη αποτέλεσε αφορμή για την οργάνωση μιας συστημικής προπαγάνδας κατά του rock και του heavy metal.
Τρία τσογλάνια εμπλέκονταν σε δολοφονίες αθώων γυναικών, τις οποίες θυσίαζαν στον σατανά. Για κακή μας τύχη ο αρχηγός της συμμορίας, ανάμεσα στις ανοησίες που είπε στον ανακριτή, δήλωσε ότι προκειμένου να ασπαστεί τον σατανισμό είχε επηρεαστεί κι από το στυλ κάποιων heavy metal συγκροτημάτων. Αυτό ήταν. Δεν θυμάμαι για πόσο καιρό η μουσική μας παραδόθηκε στην τηλεοπτική σκύλευση. Ούτε τις σχολικές ώρες που χρειάστηκαν καθηγητές ακαλλιέργητοι, με μηδαμινές μουσικές γνώσεις και καμία επίγνωση των νεανικών ρευμάτων κουλτούρας, για να στραφούν εναντίον του rock με επιχειρήματα του τύπου «υπάρχουν κρυμμένα μηνύματα στους δίσκους, αν παιχτούν ανάποδα».
Οι δυο εκείνες υποθέσεις δεν άφησαν περιθώρια εορταστικής διάθεσης κατά τον Δεκέμβριο του 1993. Όπως προανέφερα υπήρχε ακόμα κάτι από την παλιά Ελλάδα ζωντανό. Τέτοια εγκλήματα δεν αντιμετωπίζονταν με απάθεια. Το άκουσμα τους προκάλεσε πάνδημο πένθος. Όλη η χώρα παρακολουθούσε βουβή το δράμα που εκτυλισσόταν στους τηλεοπτικούς δέκτες και βίωνε μέρος της οδύνης των συγγενών των θυμάτων. Εγώ και οι συμμαθητές μου είχαμε ένα ακόμη πρόσθετο βάρος. Οι καθηγητές είχαν πάρει την εκδίκησή τους φορτώνοντάς μας με υπερβολικά δύσκολες εργασίες για το σπίτι. Ήταν οι πρώτες εορτές Χριστουγέννων που αναγκάστηκα να διαβάσω τόσο πολύ, τόσα αχρείαστα μαθήματα.
Έτσι, το ντέρμπι του Θρύλου με τον Παναθηναϊκό, που πραγματοποιήθηκε 5 Ιανουαρίου του 1994 στο Ολυμπιακό Στάδιο, αποτέλεσε ένα ευχάριστο διάλειμμα. Ο Ολυμπιακός εκείνη την περίοδο πήγαινε από το κακό στο χειρότερο. Οι αλλαγές στην διοίκηση του συλλόγου από τον Σαλιαρέλη στον Μπανασάκη, από τον Μπανασάκη στον Νταϊφά, κι από αυτόν στον Κόκκαλη, μέσα σε ενάμιση χρόνο, είχαν προκαλέσει το χάος. Η ομάδα ήταν ουσιαστικά ακέφαλη μολονότι εξακολουθούσε να διαθέτει ένα εξαιρετικό σύνολο ποδοσφαιριστών. Δημοσιογράφοι μπαινόβγαιναν στους χώρους των ποδοσφαιριστών, νέα που πυροδοτούσαν εσωτερικές εντάσεις δημοσιεύονταν καθημερινά στις αθλητικές εφημερίδες, στο πρωτάθλημα χάναμε απ’ όλες τις επαρχιακές ομάδες, στο κύπελλο είχαμε ήδη αποκλειστεί. Μόνη αναλαμπή οι δυνατές μας εμφανίσεις στο κύπελλο ΟΥΕΦΑ, που δυστυχώς ολοκληρώθηκαν μετά από έναν ανεπανάληπτο αγώνα με την ισπανική Τενερίφη κι έναν άδικο αποκλεισμό. Τον Ιανουάριο του 1994 η ΑΕΚ ήταν κάπου δεκαπέντε βαθμούς μπροστά μας κι ο Παναθηναϊκός πάνω από δώδεκα. Βρισκόμασταν τέταρτοι ή πέμπτοι στην βαθμολογία. Δεν θυμάμαι. Ο Λιούπκο Πέτροβιτς είχε απομακρυνθεί από τον πάγκο και στην θέση του βρισκόταν, ως υπηρεσιακός προπονητής, ο παλαίμαχος Κώστας Πολυχρονίου. Αλλά το ντέρμπι των αιωνίων ήταν πάντα κάτι ξεχωριστό.
Κατέβηκα από την Καλλιθέα για να αγοράσω το εισιτήριο στον σύνδεσμο του Μοσχάτου. Σε εκείνο το ιστορικό club σύχναζαν γνωστά «άτομα» της εξέδρας, όπως ο Γρηγόρης και ο Πητ. Αλλά η ανεπανάληπτη «μορφή» έκανε καμεό περάσματα. Επρόκειτο για έναν τύπο που έμοιαζε να έχει ξεχαστεί κάπου στα 1981-82. Φορούσε sportex της περασμένης δεκαετίας, είχε φουντωμένα καστανόξανθα μαλλιά και μούσια, ενώ τα γυαλιά του ήταν τεράστια σαν πάτοι μπουκαλιών. Έμοιαζε με τον Eric Bloom των Blue Öyster Cult και όλες οι γενιές της Θύρας 7 φώναζαν μόλις τον έβλεπαν να πλησιάζει, «ο Βιολάρης». Στον σύνδεσμο του Μοσχάτου κατέβαιναν και δυο γνωστοί χεβυμεταλλάδες φημισμένοι για την ικανότητά τους να ισοπεδώνουν στο ξύλο αντιπάλους. Ο Γιώργος ο «eddie» και ο Στέλιος ο «μάσκας».
Ώσπου έφτασε η μεγάλη στιγμή. Μια ηλιόλουστη χειμωνιάτικη μέρα είχε ξημερώσει. Μετρούσα τις ώρες με ανυπομονησία μέχρι να φτάσει το μεσημέρι και να αρχίσει το ντέρμπι. Το ραντεβού των οργανωμένων της Θύρας 7 ήταν κάτω απ την Ομόνοια, στην οδό Αγίου Κωνσταντίνου, εκεί όπου βρισκόταν ο σύνδεσμος του «Υποβρύχιου». Η πορεία της Θύρας 7 είχε ξεκινήσει από τον σύνδεσμο και είχε φτάσει στον υπόγειο σταθμό του ηλεκτρικού συρμού, όταν το βαγόνι που με μετέφερε εισήλθε στην Ομόνοια. Οι πύλες της αβύσσου είχαν ανοίξει. Καθώς ο συρμός έκοψε ταχύτητα οι επιβάτες του τραίνου μπορούσαμε να δούμε μια ορδή μαυροντυμένων μακρυμάλληδων νεαρών να αλαλάζει σαν τους αρχαίους πολέμαρχους της ομηρικής εποχής. Ένα πλατύ χαμόγελο απλώθηκε στο δικό μου πρόσωπό καθώς έβλεπα τον τρόμο να ζωγραφίζεται σε εκείνα των συνεπιβατών, καθώς ένιωθα την γη να δονείται, τα βαγόνια να αγκομαχούν και τις ράγες να τρέμουν. Αυτή δεν ήταν πορεία. Αυτό ήταν πραγματικός σεισμός. Όσο γλαφυρά κι αν προσπαθήσω να περιγράψω τις συμπεριφορές και τις εκδηλώσεις των σωμάτων, δεν θα τα καταφέρω. Μόνο στην Ιλιάδα μπορούν να βρεθούν παρόμοιες αντιστοιχίσεις. Λυπάμαι για τους οπαδούς των νεώτερων γενιών, που δεν θα ζήσουν ποτέ αυτές τις στιγμές.
Μόλις άνοιξαν οι θύρες του συρμού χώθηκα ανάμεσα στους υπόλοιπους της πορείας. Κανείς μας δεν μπήκε στο τραίνο. Οι οργανωτές προσπαθούσαν να σχηματίσουν μια αλυσίδα, εμποδίζοντάς μας να προχωρήσουμε. Έπρεπε να φύγουμε με τον επόμενο συρμό. Ο σταθμός της Ομόνοιας συνέχισε να μοιάζει με ηφαίστειο για λίγη ακόμη ώρα. Οι ανόητοι σατανιστές, που σκότωναν αθώους ανθρώπους για να εξασφαλίσουν μια θέση στην κόλαση, μάλλον δεν είχαν αντιληφθεί τι σήμαινε Θύρα 7 για όσα χρόνια είχε την οργανωτική πρωτοβουλία ο «Υποβρύχιος». Γιατί αν το είχαν θα εγκατέλειπαν αμέσως την άθλια πίστη τους με τα γελοία τελετουργικά της και θα έρχονταν στο γήπεδο προκειμένου να βιώσουν όση κόλαση ζητούσε η καρδιά τους.
Λίγο αργότερα ξεκινήσαμε για το Ολυμπιακό Στάδιο. Αφού πρώτα έγινε μια «επιχείρηση σκούπα» στην Βικτώρια, η ορδή της αβύσσου βρέθηκε στο προαύλιο των εξεδρών που θα χρησιμοποιούσαμε ως φιλοξενούμενοι. Τότε οι οργανωμένοι όλων των ομάδων καταλαμβάναμε τις εξέδρες του επάνω διαζώματος. Κατά την περίοδο 1997-98 μετατοπίστηκαν οι οργανωμένοι στις κάτω εξέδρες, όπου και παραμένουν μέχρι σήμερα. Νοσταλγώ ακόμη εκείνο το παλιό συναίσθημα ακατανίκητης προσμονής. Όταν βλέπαμε τα γήπεδα αισθανόμασταν ότι πλησιάζαμε σε ναό. Τα πόδια και οι καρδιές μας έβγαζαν φτερά. Σχεδόν πετούσαμε για να μπούμε όσο το δυνατόν γρηγορότερα στον ιερό χώρο. Για να αφήσουμε τις ματιές μας να ατενίσουν τις κερκίδες. Για να γεμίσουν τα ρουθούνια μας με την εξαίσια μυρωδιά του ποτισμένου γρασιδιού.
Βρισκόμουν στην είσοδο της Θύρας 4. Γύρω μου είχαν στριμωχτεί πάνω από τριάντα άτομα. Σπρώχναμε, σκουντούσαμε, βιαζόμασταν να μπούμε μέσα. Ένας γενειοφόρος θυρωρός μου ζήτησε το εισιτήριο. Το άρπαξα με λαχτάρα από την τσέπη του μαύρου flight jacket και του το έδωσα. Μόνο τότε κατάλαβα ότι στην τσέπη μου είχαν ξεχαστεί, για μέρες, τα προφυλακτικά της Άλκηστης. Μαζί με το εισιτήριο είχαν χωθεί στην παλάμη μου και μερικά απ’ αυτά. «Δώσε μου το εισιτήριο, όχι τις καπότες», είπε ο θυρωρός και δεκάδες γέλια από τους γύρω οπαδούς και τους υπόλοιπους θυρωρούς ακολούθησαν τα λόγια του. «Τα έχω για να κάνουμε πλάκα στους βαζέλες, όποιος θέλει παίρνει» απάντησα, όντας σε εγρήγορση. Η αλήθεια ήταν ότι απλώς τα είχα ξεχάσει στο μπουφάν μου. Αλλά η ατάκα προκάλεσε νέα σειρά γέλιων και πολλά χέρια απλώθηκαν γύρω μου για να τους δώσω μερικά ασημένια χαρτάκια. Λίγο αργότερα αρκετά προφυλακτικά αιωρούνταν φουσκωμένα στον ουρανό της Καλογρέζας, ταξιδεύοντας από το επάνω στο κάτω διάζωμα.
Μολονότι το ντέρμπι ήταν χορταστικό και μας προσέφερε ωραίο θέαμα, η εικόνα της εξέδρας αντανακλούσε την παρακμή η οποία είχε αρχίσει να αγκαλιάζει το ελληνικό ποδόσφαιρο. Οι παλιές καλές μέρες των κατάμεστων γηπέδων έτειναν να αποτελέσουν ανάμνηση. Οι παναθηναϊκοί βρίσκονταν σε χρόνια τριβή με την οικογένεια Βαρδινογιάννη. Η οικονομική επιφάνεια της οικογένειας ήταν τέτοια που ανά πάσα στιγμή θα μπορούσε να εκτοξεύσει τον Παναθηναϊκό σε επίπεδα ανταγωνιστικά των ευρωπαϊκών συλλόγων. Όμως η στρατηγική της διοίκησης ήταν ακατανόητα μίζερη. Τα χρήματα που επενδύονταν στην ομάδα ήταν αυστηρά προϋπολογισμένα. Πράγμα που ανακύκλωνε μια έκδηλη δυσαρέσκεια των φιλάθλων. Επιπλέον η αστική κουλτούρα της ισχυρότερης οικογένειας της χώρας την έφερε εξαρχής σε ρήξη με τους φανατικούς οπαδούς του Παναθηναϊκού. Πράγμα που είχε γενικεύσει μια ευρύτερη έλλειψη συνεννόησης στους κόλπους τους. Σε τέτοιο βαθμό ώστε να καταλαμβάνουν διαφορετικές εξέδρες στο αχανές ΟΑΚΑ. Αλλού οι Cockneys, αλλού οι Mad Boys (το club του Ζωγράφου, που αποτέλεσε την βάση των μεταγενέστερων Athens Fans), αλλού τα αυτόνομα underground clubs. Εκείνη την ημέρα η διοίκηση δεν είχε ανοίξει καθόλου το επάνω διάζωμα, με αποτέλεσμα όλοι οι οπαδοί του Παναθηναϊκού να μαζευτούν στο κάτω. Όμως κι αυτό δεν κατάφεραν να το γεμίσουν. Ήταν γύρω στις είκοσι με εικοσιπέντε χιλιάδες. Το καλό, όμως, γι’ αυτούς ήταν ότι οι λίγες ανοιχτές εξέδρες είχαν φέρει τους οργανωμένους μαζί. Για πρώτη φορά, μετά από πολύ καιρό, έβλεπα όλα τα clubs της Θύρας 13 ενωμένα να γεμίζουν ασφυκτικά τις εξέδρες 15-17 και 19. Εμείς, από την άλλη, ήμασταν παντός καιρού. Ακόμη κι όταν βλέπαμε την κορυφή με το μακαρόνι, μέχρι το 1994 (και, με ελάχιστες εξαιρέσεις, σχεδόν πάντοτε) οι εξέδρες μας στα ντέρμπι ήταν κατάμεστες.
Ο αγώνας προσέφερε θέαμα που θύμιζε παλαιότερες εποχές. Ανοιχτό και επιθετικό ποδόσφαιρο. Ποδοσφαιριστές εξαιρετικά τεχνικοί, η μπάλα πάνω κάτω. Ο Ολυμπιακός αγωνιζόταν ξανά σαν μεγάλη ομάδα και δεν θύμιζε σε τίποτα τις προηγούμενες κακές εμφανίσεις. Από τα πρώτα λεπτά πήρε τα ηνία. Όπως συνήθιζε να κάνει τις παλιές καλές μέρες. Κάπου κοντά στο τέταρτο έγινε μπροστά την θύρα που βρισκόμουν καθαρό πέναλτι στον Τσιαντάκη. Αλλά ο διαιτητής είπε «παίζεται». Ο Παναθηναϊκός ανέβασε στροφές σταδιακά. Όμως στο τελευταίο λεπτό του πρώτου ημιχρόνου ο turbo Μπεν Κρίστενσεν έκανε μια γλυκιά σέντρα, ο Κρις Καλατζής βγήκε στα δεξιά της μεγάλης περιοχής και με ένα ανεπανάληπτο ψαλιδάκι έγραψε το 0-1, προκαλώντας ντελίριο στις εξέδρες μας.
Το δεύτερο μέρος ήταν ακόμη καλύτερο. Ο Παναθηναϊκός προσπάθησε να βγει μπροστά αλλά στους κενούς χώρους που άφηνε γινόταν μακελειό. Οι ευκαιρίες μας διαδέχονταν η μία την άλλη. Ώσπου σε μια κόντρα ο Κρίστενσεν έφυγε σε τετ α τε με τον Βάντσικ. Οι γύρω μου οπαδοί παρακολουθούσαν στις μύτες των ποδιών, με κομμένη την ανάσα. Αλλά εγώ είχα αρχίσει να ουρλιάζω «γκολ», πριν ο Δανός σουτάρει. Μέχρι εκείνη την στιγμή δεν είχε χάσει κανένα τετ α τετ με την φανέλα του Θρύλου. Ήταν μια ποδοσφαιρική φονική μηχανή. Δεν προκαλούσε ανακάτεμα στην αντίπαλη άμυνα. Δεν γέμιζε την αντίπαλη περιοχή. Εξέπεμπε, όμως, μια ήρεμη δύναμη. Κι εμφανιζόταν σαν αστραπή, εκεί που κανείς αμυντικός δεν τον περίμενε, χτυπώντας καίρια χωρίς να αφήνει περιθώριο για αντίδραση.
Συνέχισα να πανηγυρίζω καθώς τον έβλεπα να κινείται προς την δεξιά πλευρά της μεγάλης περιοχής και να πλασάρει στο απέναντι γάμμα. Η μπάλα ταξίδευε προς το πλεκτό κι εγώ βρισκόμουν σε κατάσταση έκστασης. Ώσπου, κάποια στιγμή την οποία βίωσα περίπου σαν αιώνα, είδα κάτι που τα μάτια μου αρνήθηκαν να πιστέψουν. Ακόμη και σήμερα αρνούνται να το κάνουν. Ο Βάντσικ ήταν εξουδετερωμένος όμως η μπάλα χτύπησε στο οριζόντιο δοκάρι. «Ααααααααα», μια κραυγή απόγνωσης, αναμεμιγμένη με λίγες δόσεις παράνοιας, τραυμάτισε τον λαιμό μου. Κραύγαζα ασυνάρτητα, δίχως να καταλαβαίνω τι έλεγα, αν έλεγα κάτι. Η αίσθηση του χώρου και του χρόνου είχαν χαθεί. Θυμάμαι μόνο ότι κάποια στιγμή άρχισα να κλωτσώ με μανία το μπροστινό κάθισμα.
Το 1994 δεν είχαν αντικατασταθεί όλα τα καθίσματα του σταδίου με τα νέα, που ήταν κατασκευασμένα από ανθεκτικό υλικό ακριβώς για να μην καταστρέφονται. Υπήρχαν ακόμη πολλά πλαστικά καθίσματα του στυλ της δεκαετίας του ’80. Το μπροστινό μου ήταν ένα από αυτά. Και δυστυχώς δεν άντεξε τις συνεχείς κλωτσιές από τις doc Martens με την σιδερένια επένδυση που φορούσα. Κάποια στιγμή ένα μεγάλο μέρος της πλάτης του καθίσματος έσπασε και με την φόρα της κλωτσιάς μου εκτοξεύτηκε περιστρεφόμενο εμπρός, σαν μπούμερανγκ. Τότε μόνο προσγειώθηκα στην πραγματικότητα. Όταν είδα το σπασμένο κομμάτι να περνά σαν τσεκούρι ελάχιστα δίπλα από το κεφάλι του μπροστινού θεατή. Ανατρίχιασα σύγκορμος. Πάγωσα όταν σκέφτηκα τι τραυματισμό θα είχε προκαλέσει αν χτυπούσε το κεφάλι του θεατή στην τρελή τροχιά του. Από εκείνη την μέρα και μέχρι σήμερα προσέχω σαν να είναι δικό μου ακόμη και το πιο βρώμικο σκαλοπάτι του χειρότερου γηπέδου.
Ο αγώνας, πάντως, συνεχίστηκε στον ίδιο ρυθμό. Ήταν ένα ντέρμπι «ροντέο». Μετά το δοκάρι του Κρίστενσεν, ο Χατζίδης πέτυχε το 0-2. Η εξέδρα μας είχε καταληφθεί από αμόκ. Ο Σαραβάκος μείωσε σε 1-2 προς το τέλος και οι παναθηναϊκοί αναθάρρησαν. Κατά το τελευταίο δεκάλεπτο έλιωσαν τα σίδερα. Ευκαιρίες εκατέρωθεν, κόκκινες και πράσινες εξέδρες λυσσομανούσαν. Λίγο πριν την λήξη ο Πολυχρονίου αντικατέστησε το καινούργιο δεκάρι της ομάδας μας, τον Χιλιανό Φαμπιάν Εστάι, με τον επίσης παικταρά Τάκη Γκώνια. Καθώς ο Χιλιανός αποχωρούσε 15.000 ερυθρόλευκες φωνές δονούσαν το ΟΑΚΑ κραυγάζοντας στους αντιπάλους, «Εστάι-Εστάι-αυτός που σας γ@#μάει».
Στην τελευταία φάση ο Παναθηναϊκός διαμαρτυρήθηκε δικαιολογημένα για πέναλτι. Με το σφύριγμα της λήξης παράγοντες, οπαδοί και ο πρόεδρος του Παναθηναϊκού, όπως συνήθιζε να κάνει εκείνα τα χρόνια, εισέβαλλαν στα αποδυτήρια και πήραν στο κυνήγι διαιτητή κι αστυνομικούς από την Καλογρέζα μέχρι το Παλαιό Ψυχικό. Αλλά η νίκη ήταν δική μας. Ο δαφνοστεφής αυτοκράτορας είχε υπερασπιστεί τα σκήπτρα του, μολονότι η συνέχεια του πρωταθλήματος φάνταζε εξαιρετικά δύσκολη. Όπως και η ζωή μας.
Τρομερο, τι μας κανεις καθε φορα..ανατριχίλα. Εποχές μοναδικές. Να προσθέσω οτι οι αριστεροί συχναζαν και στα άθλια καταγωγια της μίζερης και τουρκοσπορης ανατολίτικης μουσικής , τα ρεμπέτικα. Αισχρά και θλιβερά. Και να προσθέσω επίσης ότι ενδυματολογικα επαιζε και το λεγομενο " κολεγιακο" με ασπρα μανικια και σε διαφορα χρωματα το υπολοιπο- πρασινο εγω φυσικα- και συνηθως το φορουσανε τα ροκαμπιλια.
Ο Σταμάτης είπε...Το κολλεγιακό μπουφάν πολύ στα πάνω του στις αρχές των 90's. Αλλά το θυμάμαι ως συμβολική ενδυματολογική επιλογή πιο αστικών στρωμάτων. Και περισσότερο των παιδιών που άκουγαν pop. Στα τέλη των 80's το φορούσαν ακόμη και metalheads.
Για το ρεμπέτικο έχεις απόλυτο δίκιο. Αλλά το άκουγαν περισσότερο οι φοιτητές και λιγότερο οι μαθητές.
Εντωμεταξυ υπήρχε μια απίστευτη μορφή του εθνικιστικού χώρου που ήταν ρεμπέτης. Έπαιζε μπουζούκι, μάλιστα. Ήταν ο τύπος που έκανε καταλήψεις εγκαταλελειμμένων σπιτιών και ζούσε μόνος του ως καταληψίας. Νομίζω Θησείο κυκλοφορούσε. Ποιος να ξέρει που να βρίσκεται άραγε αυτή η μορφή σήμερα;
Ο/Η Ανώνυμος είπε...Παιζει να μην ζει πλεον ο συγκεκριμένος που αραζε Θησείο
Ακριβώς, ήταν σκινας, κοντούλης σχετικά δίπλα στον Κοστελο και τους άλλους, υπάρχει άλλωστε στην διάσημη και καταπληκτική φωτο της ομάδας Κοστελο στην Ακρόπολη το 85. Έμενε Μοναστηράκι και θυμάμαι μια εκπομπή αφιερωμένη στον νεοφασισμο στην Ελλάδα, είχαν πάει κάποιοι δημοσιοκαφροι για συνεντευξη και τους κυνήγησε με ένα σπαθί...
Επισης θυμάμαι προσωπικα την μορφη αυτη, καπου το 89, επισκεψη εγω και 2 ιταλοι σκιναδες στο μοναστηρακι, με πλησιασε και βλέποντας το μπλουζάκι μου με screwdriver φώτο, μου έκανε το σήμα της νικης.
Ο Παυλάκης, έτσι λεγόταν αν θυμάμαι, είχε παίξει λοιπόν και στην ταινία το Μινόρε της αυγής και έπαιζε μπουζούκι παρακαλαω...
Ο Παυλάκης ο ρεμπέτης, σωστός! Αυτόν εννοώ. Με κάτι χιτώνια από στρατιωτικές στολές εποχής τον θυμάμαι να κυκλοφορεί στο Μοναστηράκι.
Έλα ρε, είχε παίξει και στο "Μινόρε της Αυγής";
Ένας από τους λόγους που μου άρεσε η παλιά Αθήνα ήταν και αυτοί οι γραφικοί τύποι. Και όταν αναφέρομαι στην λέξη "γραφικοί" την χρησιμοποιώ με την παλιά σημασία που υποδηλώνει ιδιοτυπία. Όχι με την ολικά αρνητική σημερινή εκδοχή της.
Η προσαρμογή στα πρότυπα των Βρυξελλών και η μαζική εισροή μεταναστευτικών πληθυσμών στο κέντρο της πόλης, με κάποιον τρόπο εξαφάνισε και αυτούς τους τύπους.
Ο/Η Ανώνυμος είπε...Κάνετε λάθος παιδιά του club της Βερόνα. Δεν ήταν ο Παυλάκης στην φωτογραφία στην Ακρόπολη.
Ο/Η Ανώνυμος είπε...Ο κοντούλης που είχε βγει φωτογραφία δίπλα στον Κοστέλο και τον συνόδευε συνέχεια είχε το ψευδώνυμο Τζούνιορ νομίζω.
Αυτος ειναι αγαπητε, 100%
Ο/Η Ανώνυμος είπε...Η κνιτισσα που έφερε τα προφυλακτικά δυνατό μωρό ή όχι;
Έχει ήδη απαντηθεί το ερώτημα μέσα στο άρθρο.
Η μανία με το μπάσκετ άρχισε καμιά 5-6 χρόνια πιο πριν, με τις "Πέμπτες του Γκάλη" αν θυμάστε.
Πάντως όντως πρόκειται για αδικία. Δηλαδή, να θεωρείσαι μπανάλ λαικατζής αν ξέρεις πχ πόσο ήρθε ο ΟΣΦΠ με τον Αστέρα, ενώ να είσαι in αν ξέρεις πόσους πόντους έβαλε ο Αντετοκούνμπο στο Χ ματς των Μπακς. Και το λέω ως παλιός μπασκετικός και φαν του Γκάλη (και του ΛεΜπρόν, όταν ήταν στα πάνω του)
Στα υπόλοιπα, δεν νομίζω ρε μάγκες η όλη σαπίλα να μας φορέθηκε απλά από κάποιους παγκοσμιοποιητές του εξωτερικού, που σε κάποια γραφεία στο Μανχάταν σχεδίασαν την όλη φάση και απλά μας την πάσαραν.
Περισσότερο (ή μήπως αποκλειστικά;) έχει να κάνει με την ιδιωτική τουβου αρχικά και το ίντερνετ στο καπάκι. Με τα σοσιαλ αρχίδια-μίντια και τις έξυπνες φωτεινές παντόφλες να δίνουν το τελειωτικό χτύπημα. Η τρομακτική αλλαγή στην καθημερινή ζωή αναπόφευκτα είχε αντίκτυπο και στις ανθρώπινες σχέσεις, τις αξίες κτλ
Καλά, εννοείται ότι η κατάσταση είναι μη αναστρέψιμη και ότι το μόνο που μένει στον καθένα μας είναι μια σχετικά αξιοπρεπής ατομική στάση ζωής. Μεγάλο το κρίμα για τον κόσμο που μας στέρησαν οι βρωμεροί τεχνολογικοί σχεδιαστές.
Κοίταξε φίλε το internet ήρθε αργότερα. Στα υπόλοιπα που αναφέρεις έχεις δίκιο ότι για την ελλαδική παρακμή οι εγχώριοι διαχειριστές είχαν την ευθύνη. Αλλά δεν νομίζω ότι δρουν μόνοι τους. Ποτέ δεν συμβαίνει αυτό σε τέτοιες μαζικές εμβέλειες. Εξάλλου τα τηλεοπτικά ΜΜΕ αντιγραφές των αμερικανικών είναι.
Ωστόσο, πέρα από αυτό, στο θέμα της μουσικής είναι γνωστός ο ρόλος της αμερικανικής μουσικής βιομηχανίας από την περίοδο που μπήκαμε στην εποχή του new world order. Το και στην λογοτεχνία. Όπως και στα περισσότερα πεδία του πολιτισμού.
Ούτε οι εγχώριοι διαχειριστές ευθύνονται (πέραν από το ότι υποστήριξαν την όλη κατάσταση). Η τεχνολογία και οι τεράστιες αλλαγές που επέφερε αρχικά στην ανθρώπινη δραστηριότητα και κατόπιν στην ψυχοσύνθεση είναι η ρίζα του κακού.
Αυτό το βλέπουμε και σε χώρες με τελείως άλλα πολιτισμικά χαρακτηριστικά από αυτά της φιλελέδικης διαφωτιστικής Δύσης (βλ Κίνα, Ιαπωνία κτλ). Όλα ίσιωμα λέμε.
Τέλος πάντων, η ζημιά έγινε και δεν έχει νόημα να ψάχνουμε φταίχτες.
Κάτσε ρε φίλε. Η τεχνολογία δεν εξελίχθηκε τόσο απότομα ανάμεσα στο 1991-92 και το 1995-96. Δεν μπορεί να μην υπολογίζουμε την αλλαγή που επέφερε η πτώση του "παραπετάσματος" και η είσοδος στην παγκοσμιοποίηση. Σωστά το επισημαίνει ο Σταμάτης. Σίγουρα η τεχνολογία έπαιξε το ρόλο της. Όχι μόνο στη δεκαετία του 90. Από τη βιομηχανική επανάσταση στην εποχή του Διαφωτισμού συμβαίνει αυτό. Για αυτό γουστάρουμε και τους Λουδιτες. Αν το καλοσκεφτείς πάντως υπήρχε ανέκαθεν τεχνολογική εξέλιξη. Το θέμα είναι ότι ο Διαφωτισμός την έβαλε στη θέση της πνευματικότητας. Έγινε κυρίαρχη και υπέταξε το πνεύμα και το συναίσθημα.
Τι θα πει ούτε οι εγχώριοι διαχειριστές ευθύνονται; Το Metal Hammer δεν έπαιξε το παιχνίδι της βιομηχανίας όταν χτυπήθηκε το heavy metal και το παραδοσιακό rock για να προβληθούν το grange και οι υπόλοιπες παπαριές την εποχή που αναφέρει ο Σταμάτης? Τα ξεχάσαμε τα αφιερώματα στους Nirvana, Faith No More, Extreme, Rage Against the machine και δε συμμαζευεται?
Το Χάρη τον είχαν να αρθρογραφεί γιατί ήταν υπεύθυνος για τη μεγάλη αναγνωσιμότητα. Ξέρανε ότι θα φέρει όλους τους πιτσιρικάδες εθνικιστές στα περίπτερα για να αγοράσουν το περιοδικό κάθε μήνα και όλους τους αντιπάλους για να τον βρίσουν. Έγραφε μετά ο Μάστορας μια εκλαϊκευμένη εκδοχή των θεωριών του sun knight στη σελίδα αλληλογραφίας. Τον άλλο μήνα έμπαιναν οι αριστεροί να του απαντήσουν με δική τους αλληλογραφία. Μετά απαντούσε ξανά ο sun knight ή κάποιος επικάς στην αλληλογραφία. Μετά την πέφτανε στον sun knight οι αριστεροί και οι φιλελε συντάκτες του περιοδικού (εποχές σύγκρουσης των εθνικιστών metalheads με τον ιδιοκτήτη του rock city). Όσο αυτό ανακυκλωνόταν το Hammer έγινε δεύτερο περιοδικό σε πωλήσεις στην Ελλάδα. Όσο ο κόσμος αγόραζε το έντυπο για να παρακολουθήσει τους τσακωμούς των πρασουλικων με τους δημοκρατικούς η θεματολογία του περιοδικού είχε γίνει κατευθυνόμενη από τις πανίσχυρες εκείνη την εποχή μουσικές εταιρίες.
Ο/Η Σταμάτης είπε...Αυτά που γράφει ο φίλος για την τακτική του συγκεκριμένου περιοδικού ισχύουν. Όμως θέλω να έχουμε μπροστά μας την πλήρη εικόνα.
Από την μια ισχύουν όσα γράφει το παραπάνω παιδί για τα έτη 1991-1995. Από την άλλη, όταν έγινε αντιληπτό ότι με αυτή την τακτική σε λίγα χρόνια δεν θα υπήρχε heavy metal και μόλις ανέβηκε δημιουργικά η τάση του επικού heavy-power στα 1995-2000, το Metal Hammer την προβάλει επαρκώς. Θυμάμαι τεύχη της περιόδου 1996-1998 που ήταν σχεδόν εξολοκλήρου λες και τα έγραφε η Φ.ΛΕ.ΦΑ.ΛΟ. στο μουσικό τους ύφος. Το ίδιο θα μπορούσα να πω και για το πιο βραχύβιο Metal Invader.
Την ίδια εποχή είχε γίνει γνωστό και ότι ο Halford ήταν ομοφυλόφιλος. Το editorial του Metal Hammer πρόκρινε -σε γενικές γραμμές- την θέση ότι ο Halford συγχωρείται λόγω της κλάσης του αλλά για τους υπόλοιπους ομοφυλόφιλους οι θύρες της κοινότητάς μας θα έμεναν κλειστές.
Συνεπώς σε εκείνη την περίοδο υπήρχε ένα μέρος του μουσικού τύπου το οποίο δεν πήγαινε κόντρα στις προσεγγίσεις της τότε γενιάς των ρομαντικών.Εντούτοις δεν πετύχαμε κάτι σπουδαίο στο επίπεδο της κινηματικής δυναμικής.
Μπορεί το heavy metal να σώθηκε από τα χειρότερα. Μπορεί οι ρομαντικοί να γίναμε περισσότεροι. Ωστόσο ούτε το heavy metal απέκτησε συνολικά την δυναμική που είχε κατά την δεκαετία του '80, ούτε δημιουργήθηκε κάποια ισχυρή τάση που να ήταν κοινωνικά αναγνωρίσιμη όσον αφορά την ιδεολογία μας.
Το συμπέρασμα είναι ότι πρέπει να λαμβάνουμε υπόψη τι συμβαίνει και στις υπόλοιπες χώρες, εφόσον μιλάμε για μια οικουμενική περίπτωση όπως είναι το heavy metal. Ακριβώς αυτή την οικουμενικότητα εκμεταλλεύονται οι πυρήνες της εξουσίας για να στήσουν τις στρατηγικές τους. Όχι μόνο για το συγκεκριμένο μουσικό ρεύμα. Αλλά για οτιδήποτε έχει μαζική απήχηση.Όπως επίσης μια σφαιρική ανάλυση θα πρέπει να λάβει υπόψη και τις επιμέρους μεταβλητές, πέρα από τα μουσικά ΜΜΕ. Εφόσον μιλάμε για μια περίπτωση όπως η ρομαντική ιδεολογία που δεν έχει να κάνει μόνο με την μουσική αλλά ταυτόχρονα και με την πολιτική, την λογοτεχνία κ.α.
Στο παιδί που αναφέρει τα άρθρα του Γιώργου Μάστορα στην αλληλογραφία του Metal Hammer, τα οποία υπέγραφε ως Festavis, θα συμπληρώσω ότι ήταν δύο και γράφτηκαν το 1988 και το 1989. Του είχε απαντήσει για λογαριασμό των αναρχικών ο αρχισυντάκτης του περιοδικού Decapitated zine. Μετά από δέκα χρόνια μεταπήδησε και αυτός εθνικισμό.
Πάντως η φασαρία που περιγράφεις φίλε δεν έγινε μόνο τότε που έγραφε ο Festavis. Αυτό που περιγράφεις έγινε και την εποχή που αναφέρει το άρθρο. Από το 1992 μέχρι το 1994. Τότε υπήρχαν και άλλοι επιστολογράφοι που τσακώνονταν στην στήλη του Hammer για τον εθνικισμό και τον διεθνισμό. Φυσικά η διεύθυνση του εντύπου έκανε προσεγμένη διαχείριση στην αλληλογραφία. Άφηνε μεμονωμένα καλογραμμένα άρθρα και των δύο πλευρών για να προκαλέσει το ενδιαφέρον και να μαγνητίσει αναγνώστες. Πράγμα που μεταφραζόταν σε πωλήσεις τευχών και κέρδη.
Την τεχνολογία να καταράσθε γιατί αυτή θα είναι η αιτία.
Όλα τ' άλλα είναι τα παρελκόμενα. Ακόμη και η πτώση του υπαρκτού συνδέεται με την αδυναμία πρόσληψης της ψηφιακής εποχής από τις ασιατικές δεσποτείες που κυβερνούσαν εκεί πέρα. Οι μουσικές υποκουλτούρες, οι πασόκοι, οι μοντέλες, το λάιφ στάιλ, ακόμα και ο διαφωτισμός/φιλελευθερισμός κτλ κτλ είναι άσχετα (ή έστω απλά το εποικοδόμημα, για να το πούμε και κορακίστικα). Επίσης, οι αλλαγές δεν έγιναν αιφνίδια, αλλά σταδιακά σε βάθος τουλάχιστον μιας δεκαετίας.
Δεν ξυπνήσαμε ξαφνικά μια μέρα του '91 από τα πέτσινα, τις αρβύλες και τις ροκατζίδικα στα τιμπερλαμτ και τη Μπρίτνει Σπίαρς. Ήταν μια αργή εκφυλιστική διαδικασία που συντελέστηκε σε όλες τις πολιτισμικές σφαίρες όπου κατέφτασε ο εξ' Αμερικής τεχνολογικός Λεβιάθαν (Κίνα, Ιαπωνία, κτλ κτλ). Από όπου πέρασε η τβ και το ίντερνετ δε ξαναφύτρωσε χορτάρι. Όλα τα άλλα είναι απόσπαση προσοχής.
Άσε μας ρε φίλε. Υπάρχει συντονισμένο σχέδιο για την υποταγή της ανθρωπότητας στις πολυεθνικές και την φιλελεύθερη παγκοσμιοποίηση. Η τεχνολογία είναι απλά το μέσο για την επίτευξη του σκοπού.
Δηλαδή τη δεκαετία του 70 και του 80 που άνθισε το rock και το metal δεν υπήρχε τηλεόραση; Μην τρελαθούμε τώρα
Ο/Η Ανώνυμος είπε...Μόνο το '70? Εδώ δεν είχαμε τηλεοπτικές εκπομπές heavy metal μέχρι τη δεκαετία του '90? Ο Κουτουβός, ο Κατής (που θα ήταν νεορομαντικός καθαρά αν δεν τον έμπλεκε ο πατέρας του με τη Νέα Δημοκρατία) και άλλοι έκαναν τηλεοπτικές εκπομπές πριν παρακμάσει η φάση. Όταν φτιάχτηκε το Mad tv κατέρρευσε ότι είχε απομείνει στη μουσική σκηνή της χώρας. Γενικά μιλάω όχι για το metal. Το έχει πει και ο Σταμάτης εκατό φορές αυτό στις ραδιοφωνικές του εκπομπές.
Το Metal είναι ζωντανό και ακμαίο μουσικά σήμερα στην Ελλάδα. Άλλο αν η εκπομπή που έμεινε είναι της ίδιας νοοτροπίας με το υπόλοιπο Mad και δεν βλέπεται.
Ο/Η Ανώνυμος είπε...Φυσικά και υπήρχε τουβου πριν τα 90ς. Και ας μην κοροιδευόμαστε το μέταλ ήταν απότοκο της παρακμιακής αντικουλτούρας των 60ς. Έστω το ατίθασο, με πατροκτονικές τάσεις κατά καιρούς, στερνοπαίδι της. Δηλ τις ηλεκτρικές κιθάρες, τα μπάσα, τα ντραμς, τα πλήκτρα, τον λεγόμενο σκληρό ήχο κτλ από που τα πήρατε; Απ' τον Βάγκνερ και τον Μάλερ; Απ' τα χιπιά με τα lsd τα κληρονομήσατε όλα αυτά.
Και όχι, ρε μάγκες, δεν υπάρχει "σχέδιο παγκοσμιοποίησης από σκοτεινά κέντρα" κτλ. ΜΚΟτζήδες, think tanks, επιδοτούμενοι φιλελέδες ακτιβιστές κτλ είναι απλά οι cheerleaders της όλης φάσης. Δεν είναι τόσο απλά τα πράματα. Μακάρι να υπήρχε ένας ορατός, απτός, συγκεκριμένος εχθρός να του ρίξουμε τον πάσσαλο στην καρδιά να ησυχάσουμε.
Δυστυχώς τέτοιο πράμα δεν υπάρχει σήμερα...
Δηλαδή για σένα ο εχθρός είναι μόνο η τεχνολογία; Οι cheerleader's που αναφέρεις για ποιον χορεύουν; Για την τεχνολογία έτσι γενικά και αόριστα; Έλα ρε μεγάλε τώρα. Μην μας τρολάρεις έτσι.
Στο θέμα της μουσικής παράδοσης οι χίπηδες δεν είχαν μεγάλη σχέση με το rock. Τα μπερδεύεις. Κάπου ανάμεσα στον ηλεκτρικό και τον ακουστικό ήχο ήταν. Συγκροτήματα σαν τους The Mama's and the Papas άκουγαν περισσότερο και λιγότερο τους doors και τον Hendrix. Οι πρώτοι καθαροί rockers που άκουγαν μπάντες όπως οι The Who σε αυτό ακριβώς στηρίχτηκαν. Στο ότι προτιμούσαν μια πολεμική επιθετική μουσική και απέρριπταν τον φιλειρηνικό λόγο και ήχο των χίπις.
Τα όργανα που γράφεις υπήρχαν και στο rockabilly στα '50's. Τύμπανα, κιθάρες, μπάσο υπήρχαν και στο country, το hillbilly, τα blues και την παραδοσιακή αμερικανική μουσική. Δεν έπιναν lsd ούτε οι βλάχοι της Αμερικής ούτε οι μαύροι που έπαιζαν blues. Μια χαρά συντηρητικοί ήταν οι περισσότεροι.
Εννοείται πως το metal είναι γέννημα των αγγλικών midlands και αφού είναι μεταγενέστερο αφομοιώνει επιρροές από τα προηγούμενα. Όπως λες και εσύ όμως η ιδεολογία και το στυλ του είναι διαφορετικό.
Ο/Η Ανώνυμος είπε...Εντάξει, στα μουσικολογικά πάω πάσο, με μια ένσταση μόνο. Το χίππις/LSD το είπα μπακαλίστικα εννοώντας όλα τα κινήματα αμφισβήτησης των 60ς (αλλά και 50ς, βλ beatniks) που σάρωσαν το Δυτικό κόσμο. Από τη Νέα Αριστερά και τη σεξουαλική απελευθέρωση, μέχρι τον δευτεροκυματικό φεμινισμό, τα lgbtq, το χάσμα γενεών, τη ριζοσπαστική αθεία (καλά αυτή υπήρχε από πριν) κτλ κλτ Και νομίζω ότι από αυτό το περιβάλλον ξεπήδησε και η ροκ εν ρολ, δηλ ο κοινός πρόγονος της μέταλ και της ποπ. Προφανώς και υπήρχαν επιρροές από προγενέστερες μουσικές παραδόσεις/ρεύματα, τίποτα δεν βγαίνει από παρθενογένεση, αρχικά όμως το ροκ εν ρολ/κλασικο ροκ συνδέθηκε με τον τότε αντισυντηρητικό ριζοσπαστισμό. Όχι πολιτικά, όσο πολιτισμικά και κοινωνικά. Ψέματα;
Για την τεχνολογία... ναι αυτό πιστεύω. Μακάρι να υπήρχε ένας πιο ευάλωτος εχθρός που με ένα ντου να τον παίρναμε φαλάγγι και να γυρνούσαμε στις παλιές καλές εποχές.
Άντε να πούμε ότι υπάρχει αμφίδρομη σχέση μεταξύ τεχνολογικής προόδου και cheerleaders; Αλλά και πάλι το νταούλι το βαράει η υλική βάση.
Δηλαδή, ο πιτσιρικάς (και όχι μόνο...) που τον παίζει 10 ώρες σερί έμπροσθεν μιας οθόνης δεν το κάνει επειδή διάβασε την "Ιστορία της Σεξουαλικότητας" του Φουκώ, αλλά επειδή...πλέον μπορεί να το κάνει. Σήμερα δε χρειάζεται να βρεθείς στη λάθος πλευρά της πόλης για να αγοράσεις (πληρώνοντας δηλ) δυο τσοντοπεριοδικά με 5 γυμνά μοντέλα. Τώρα με δυο κλικ έχεις δωρεάν τόνους πορνογραφίας και μάλιστα όλων των κατευθύνσεων.
Αυτό λέω. Οι μηχανές λειτουργούν πολλαπλασιαστικά στην χυδαιότητα και την ασχήμια.
Και για του λόγου του αληθές, αυτά που λίγο πολύ συμβαίνουν εδώ λαμβάνουν χώρα και σε πολιτισμούς που όχι μόνο δε γνώρισαν φιλελευθερισμό και διαφωτισμό, αλλά και που η δράση ΜΚΟτζήδων και λοιπών φυτευτών είναι ελάχιστη. Σε Κίνα, Ιαπωνία, Αν Ευρώπη τα ίδια γίνονται.(Δεν ξέρω αν κανείς σας έχει πάει Πολωνία ή Ουγγαρία. Μπροστά στην εκεί νεολαία ο μέσος Έλληνας πιτσιρικάς είναι η μετενσάρκωση του Ζοζέφ ντε Μαιστρ.)
Μιας και με πήρε η μπάλα και το ποστ θα βγει σεντόνι, να πω κάτι για το παλικάρι που είπε ότι είναι αριστερός χωρίς τον αντιρατσισμό. Μα το μόνο που αξίζει από την αριστερά (και τον παλιάς κοπής φιλελευθερισμό) είναι η καταδίκη των χυδαίων αντιεπιστημονικών φυλετιστικών θεωριών του 19ου αιώνα, που μετρούσαν κρανία και μύτες. Στο σημείο αυτό οι φιλελέ έχουν απόλυτο δίκιο. Πως να το κάνουμε; Στα υπόλοιπα είναι που χωλαίνουν άσχημα.
Στο κάτω κάτω, αυτοί που μας καβαλάνε καιρό τώρα είναι λευκοί λευκότατοι Αγγλοσάξονες αμερικανοευρωπαίοι. Ούτε μαύροι είναι, ούτε Μεξικανοί.
ΜΚΟ, think tanks, επιδοτούμενοι φιλελεδες ακτιβιστές για ποιους δουλεύουν όλοι αυτοί; Ποιος κατευθύνει την φάση; Τους επιδοτούμενους ποιους του επιδοτεί; Υπάρχει συγκεκριμένος και πολύ ορατός εχθρός. Ο παγκοσμιοποιημένος φιλελεύθερος καπιταλισμός και ο πολιτιστικός μαρξισμός.
Ο/Η Ανώνυμος είπε...Έλα φίλε μας γκαστρωσες. Την μια λες ότι για όλα φταίει η τεχνολογία (λες και αυτή ξεπήδησε από μόνη της) την άλλη λες ότι η αριστερά είναι ελκυστική γιατί είναι αντιρατσιστική. Ο αριστερός αντιρατσισμός δεν περιορίζετε την απόρριψη του βιολογικού ντετερμινισμού και των κρανιομετρησεων. Από την γέννηση του ο μαρξισμός ήταν ξεκαθαρα διεθνιστική ιδεολογία που αντιμετώπιζε τα έθνη ως καπιταλιστικά δημιουργήματα που έπρεπε να ισοπεδωθουν. Έχεις ανοίξει μανουαλ πρακτοράκου μου φαίνεται.
Η Φοιτητική Λέσχη Φανταστικής Λογοτεχνίας είπε...Σωστή είναι αυτή η προσέγγιση ανώνυμε 6 Ιανουαρίου. Αλλά είναι σωστή γιατί αναλύει με λεπτομέρειες τη θέση σου και κυρίως γιατί δεν μένει στην μονομέρεια των συνεπειών της τεχνολογίας. Η τεχνολογία είναι εργαλείο δημιουργημένο και σχεδιασμένο από τα κεφάλαια ανθρώπων συγκεκριμένης κοινωνικής τάξης και ιδεολογίας, όπως γράφει το παιδί πιο πάνω. Το βλέπουμε να συμβαίνει και στο πανεπιστήμιο καθημερινά. Ερευνητικές ιδέες υπάρχουν πολλές. Όμως αυτές που προωθούνται και γίνονται πατέντες είναι εκείνες που πληρώνει η οικονομική και πολιτική ελίτ. Δεν γίνεται τυχαία αυτό. Ακόμη και οι συνέπειες της κάθε νέας πατέντας είναι μελετημένες.
¨ελα ρε Σταμ που διαμαρτυρήθηκαν δικαιολογημένα τα κοιυνέλια. Πλάκα μας κάνεις;
Προτελευταία φάση του αγώνα. Για δες το video.
Ο/Η Ανώνυμος είπε...Έχει ήδη αρχίσει να πέφτει με την κόντρα που του έβαλε ο παίκτης μας. Σιγά μην πάρει πέναλτι
Εκεί ναι. Εγώ εννοώ το σπρώξιμο που του κάνει ο δικός μας που έρχεται από πίσω. Υπάρχει επαφή. Αλλά πιστεύω Δεν το δίνει γιατί είναι προφανές ότι ο παίκτης του Παναθηναϊκού πάει να το εκμαιεύσει. Πάντως σπρώξιμο βλέπω ότι υπάρχει.
Ο/Η Ανώνυμος είπε...Δεν υπάρχει κανένα πέναλτι.
ΥΓ. Τρομερή η παρατήρηση ότι ο Βιολάρης έμοιαζε με τον Bloom. Ήταν από Κορυδαλλό. Με αστυνόμο πατέρα και παοκτζη αδερφό. Πολύ περίεργος τύπος. Αλλά στα ντου δε μασάτε. Τας. Έμπαινε παντού.
Πηγαίνω πάσο.
Σταμάτη σε όλους τους μικροαστούς που δηλώνουν ότι είναι ρομαντικοί επειδή θέλουν λουλούδια και δείπνα αλλά και σε κάτι αγαπησιάρες που δηλώνουν ρομαντικές επειδή ευαγγελίζονται ένα ειρηνικό κόσμο χωρίς πολέμους θανάτους και κακίες τι να απαντάει κανείς; Έχουν όλοι αυτοί το δικαίωμα να αυτοπροσδιορίζονται ως ρομαντικοί;
Ο Σταμάτης είπε...Γεια σου φίλε. Η λέξη δικαίωμα χωρά πολλή συζήτηση. Σχετίζεται με την θεσμική υπόσταση, με την έννομη τάξη και ενώ αν την δούμε ιστορικά είναι δημιούργημα της φιλελεύθερης θεωρίας. Συνεπώς χρειάζεται προσοχή στο που και πότε την χρησιμοποιούμε.
Εντάξει, αυτοί που αναφέρεις χρησιμοποιούν τον όρο με την καθημερινή του σημασία. Εμείς με την έννοια που έχει στην ιστορία των ιδεών και στις κοινωνικές επιστήμες. Αυτοί μπορεί να αυτοπροσδιοριστούν ρομαντικοί σχηματικά. Για εμάς είναι η ουσία της κοσμοθεώρησης που υιοθετούμε.
Πάντως δεν νομίζω ότι θα δυσκολευτεί να καταλάβει την διαφορά κάποιος που χρησιμοποιεί τον όρο σχηματικά, αν του τον εξηγήσουμε. Το πρόβλημα που επισημαίνεις θα γίνει έντονο αν κάποτε η ιδεολογία μας αποκτήσει μαζική απήχηση. Τότε θα παίξουν το παιχνίδι της σύγχυσης των όρων τα συστημικά ΜΜΕ. Άρα αυτό που θα πρέπει να μας απασχολεί είναι το πως θα τον επικοινωνήσουμε με τρόπο ικανό να υπερβεί τις συστημικές μεθοδεύσεις.
Υπάρχει κάποια ελπίδα για μαζική αποκέντρωση στο μέλλον και δραστική μείωση του αστικού τσιμέντου στη πρωτεύουσα ή η τερατουπολη συνεχώς θα αυξάνει σε έκταση και κοσμο;
Η Φοιτητική Λέσχη Φανταστικής Λογοτεχνίας είπε...Ποιος μπορεί να απαντήσει σε αυτό το ερώτημα; Κάτι τέτοιο θα προϋπέθετε και μια αλλαγή στην σκέψη του μέσου Έλληνα και στη δομή του κράτους. Πώς είναι δυνατόν να συμβεί κάτι τέτοιο όταν ακόμα η ιατρική φροντίδα είναι ελλιπής στην επαρχία και για να γίνει μια επέμβαση ή να υπάρξει μια δύσκολη θεραπεία είναι απαραίτητη η επίσκεψη σε ιατρούς η νοσοκομεία μεγάλων πόλεων;
Αυτό που φαίνεται είναι ότι ακόμα και αν υπάρξει κάποια τάση αποκέντρωσης στο μέλλον η φυγή από το κλεινόν άστυ θα ισοσταθμιστεί από τη συνεχή εισροή μεταναστευτικών ρευμάτων. Άρα, δύσκολο να μειωθεί η τσιμεντοκρατία με αποκέντρωση. Ο μόνος τρόπος είναι ο σοβαρός σχεδιασμός του αστικού ιστού που θα προϋποθέτει ρομαντική αισθητική και μια αυτονόητα βασική οικολογική συνείδηση. Δυστυχώς είμαστε πολύ μακριά από κάτι τέτοιο. Ακόμη και τα οικολογικά κινήματα-οργανώσεις είναι σήμερα προσαρμοσμένα στις επιταγές του εξουσιαστικού καπιταλιστικού φιλελευθερισμού.
Διαβάζω και σέβομαι τα όσα γράφει ο Σταμάτης Μαμούτος μόνο που προέρχομαι απο την άλλη οχθη ιδεολογικά.Αυτό για τις μικτες πολιτικά παρεες το επιβεβαιώνω γιατι το εχω ζησει.Σταμάτη ειμαι λίγο μεγαλυτερος σου εχω μεγαλωσει πολυ κοντα στη γειτονειά σου Ξερω πολλα απο τα ατομα και τα σκηνικά για τα οποία γραφεις.Ακουγα επικο μεταλ αλλατοτε εφαγα χερι και το ψιλοεκοψα.Το ακουω τωρα στα γεραματα χωρις τυψεις.Θα έγραφα σεντονια αλλα αφενος δεν χρειαζεται αλλη φλυαρία ,αφετερου οπως προειπα εχω ανδρωθεί στην αντιπαλη όχθη και αισθανομαι λιγο αβολα σαν απροσκλητος μουσαφίρης.
Τελος ο Παυλάρας μενει ακομα θησειο και τρωει συχνα μεσημερια σε ταβερνα της περιοχής.Όσο για τον Κοστελο που ανέφερες είχατε στην Καλλιθεα άνθρωπο που ήταν στη φαση τον Κουλη(Πανιωνάκιας) που ήταν φοβερος τύπος αν και εχει ψιλοχαθεί Καπου στα γραπτα σου που τα διαβαζω με χαρα τον αναφερεις.Αυτα και συγνωμη για την ψιλοακυρη παρέμβαση.
Γεια σου Λώλε. Καθόλου άβολα να μη νιώθεις και να σχολιάζεις όσο συχνά θες, γράφοντας ο,τι νομίζεις πως πρέπει να ειπωθεί. Δεν έχουμε στην Φ.ΛΕ.ΦΑ.ΛΟ. τέτοια κολλήματα. Το ιστολόγιο είναι στην διάθεση του κάθε φίλου αναγνώστη που σχολιάζει με καλή διάθεση. Κανένα πρόβλημα αν είσαι αναρχικός ή μαρξιστής. Κι εγώ εξάλλου έχω μεγαλώσει με αδερφικούς φίλους γνωστούς εκφραστές του αναρχικού χώρου, με κομμουνιστές συμμαθητές που ήμαστε ακόμη φίλοι καρδιάς κλπ.
Ο Κούλης ο Πανιώνιος είναι μια χαρά. Πίνουμε καφέ όταν κατεβαίνει στην Καλλιθέα. Στο επόμενο τεύχος τον έχουμε συνέντευξη μαζί με τον ακόμη παλιότερο Βασίλη Π. όπου μιλούν για το Oi! στα ελληνικά 80's. Με φωτογραφικό υλικό της εποχής και αναλυτικές λεπτομέρειες για πρόσωπα, σκηνικά, συγκροτήματα και στέκια.
Χαίρομαι για τον Παυλάρα. Είναι εντάξει; Παίζει ακόμα μπουζούκι;
Σταμάτη ημουν οργανωμένος μεταξυ εξωκοινοβουλευτικής αριστερας κ α/α χώρου μεχρι το καστελοριζο.Μετα αναθεωρησα λίγο αφου σχετιστηκα κ με την πανω πλατεια.Ημουν μελος στο επαμ μεχρι το 2016 κ εκτοτε είμαι μαλλον ανενταχτος αριστεροστροφος πατριωτης που συμνετεχω πολιτικα πιο χαλαρα λογ ηλικιας και υποχρεώσεων Τηρώ πάντως το " αριστερο " τελετουργικό εξαιρωντας το " αντιρατσιατικο" που πια το θεωρω ολέθριο .Περιμένω την συνεντευξη Κουλη.Ο τυπος ξερει πολλα απο παλια.Δρομισιο Αλανι παλιας κοπής χωρίς έπαρση Είχα την τυχη να τον γνωρισω αρκετά.Ο Παυλάρας δεν
πολυπαιζει μπουζούκι αλλά ειναι κοτσωνάτος.Τρώει σε ταβερνειο επι της οδου Νηλεως στο θησείο.Διαβάζω με ενδιαφερον τα οσα γραφεις ακομα και να διαφωνώ δυσκολα βρισκεις τυπους κ φασεις σαν την δικη σου/ σας.δηλαδη ανιδιοτελεια,διαβασμα κ λογικα επιχειρηματα Με τετοιες φασεις χαιρεσαι κ να διαφωνεις γιατι σου ανοιγουν οριζοντες και ακονιζεις το μυαλο σου.Καμμια φορα ειναι καλυτερα και απο κάφρους που νομιζεις οτι συμφωνείς Αυτα και καλή συνέχεια
τα τελευταία χρόνια ποιοτικά άτομα της μιας όχθης μιλάνε συχνά πυκνά με ποιοτικά άτομα της άλλης όχθης και αυτό είναι ενδιαφέρον εδώ δεν είναι ιντυ ή αντεπίθεση να σου κοπούν τα σχόλια αρκεί να είσαι ευγενικός χάσαμε το μέτρο και την μπάλα στην χώρα που υποτίθεται βρήκαμε τα πάντα πλην του διαλόγου ακόμη και με τον αντίπαλο η φλεφαλο εντάσσεται στα ελάχιστα διαδικτυακά μέσα που μπορού να γράψουν άτομα από διαφορετικές ιδεολογικές αφετηρίες εδώ ολόκληρος Μάχνο συνομιλούσε με εθνίκια και θα κολλήσουμε στον λώλο δροσινό
Ο Σταμάτης είπε...Ευχαριστώ εκ μέρους όλων των μελών για τα καλά σου λόγια. Θυμάμαι ένα παιδί που έτρεχε για το ΕΠΑΜ στα νότια προάστια, με εμφάνιση χεβυμεταλλά, μακριά μαλλιά και έναν πέλεκυ για μενταγιόν. Αν είσαι αυτός μάλλον σε έχω δει στον δρόμο. Όπως και να έχει, για οτιδήποτε χρειαστείς είμαστε στην διάθεσή σου. Μην διστάσεις να επικοινωνήσεις στο mail ή να γράψεις σχόλιο, όποτε θελήσεις.
Συγχαρητήρια για το καλογραμμένο και ιδιαίτερα ενδιαφέρον άρθρο!
Πράγματι το 1993 είχε προβληθεί εκπομπή όπου εμφανιζόταν ο Παύλος να εφορμά με ξιφολόγχη εναντίον της Σεμίνας Διγενή και των υπολοίπων λακέδων δημοσιοκάφρων υπερασπιζόμενος σθεναρά τον χώρο του. Τα αλαζονικά αυτά λαμόγια του κίτρινου τύπου είχαν την εντύπωση ότι ο Παύλος ήταν του χεριού τους και ότι θα αποτελούσε εύκολη λεία, ήταν όμως γελασμένα...
Όταν εκείνος τους κατεδίωξε με αποφασιστικότητα και θάρρος που μαρτυρούσε μπαρουτοκαπνισμένο μαχητή που δεν διστάζει να πολεμήσει ακόμα και μόνος εναντίον πολλών, εκείνοι έβαλαν την ουρά στα σκέλια υποχωρώντας άτακτα προκειμένου να σώσουν τα πλαδαρά τομάρια τους, ενώ στη συνέχεια από την ασφάλεια της απόστασης επιχειρούσαν να του κάμψουν το ηθικό με φθηνά κόλπα και να τον εκνευρίσουν με κλισαρισμένες μπούρδες περί "κακού φασισμού" κτλ.
Ένα είναι σίγουρο: Εκείνη την ημέρα τα θρασύδειλα αυτά ανθρωπάρια διδάχθηκαν ένα καλό μάθημα που θα το θυμούνταν για πολλά χρόνια:
https://youtu.be/vfXG-kQSie4?t=628
«ΠΑΡΑΒΙΑΣΗ ΑΣΥΛΟΥ ΣΗΜΑΙΝΕΙ ΘΑΝΑΤΟΣ!»
Είπαμε να είμαστε ρομαντικοί όχι και υπερβολικοί. Μια κοπέλα και δύο τεχνικούς πήρε στο κυνήγι όχι κανένα μπλοκ. Γουστάρουμε τέτοιες μορφές για τους λόγους που γράφει ο Σταμάτης. Δεν θα τους περάσουμε και για ηγετικές φυσιογνωμίες.
Το βίντεο επιβεβαιώνει όσα γράφει ο Σταμάτης 100%. Εκτός από μια δυο εξαιρέσεις που μιλάνε σαν άνθρωποι οι άλλοι εκπρόσωποι του "χώρου" εκφράζουν την εικόνα που έχει σκηνοθετήσει το κατεστημένο για τους εθνικιστές. Άλογη βία και παρακράτος. Ο άλλος βγήκε με την πλάτη στη κάμερα να αποκαλύψει μυστικά στρατόπεδα εκπαίδευσης (τα οποία δεν υπήρξαν ποτέ) στους δημοσιογράφους και την ίδια ώρα έχει το θράσος να δηλώνει επανάστασης ε/ς και παπάρια μέντολες. Πετάει και την ατάκα με τα ιπτάμενα λουκούμια για να δέσει το γλυκό. Ο επενιτης λέει για την "πολυκεφαλο δεξιά και αριστερά". Ο Φραγκίσκος πριν γίνει παπάς με το κυνηγετικό όπλο συζητά για εκπαίδευση καταδρομέων. Τύφλα να έχουν οι εστιάτορες. Γαμώ τα τσιρκολικια σου λέω.
Κάθε φορά που γράφεις Σταμάτη άρθρα για την εποχή αυτή, που συμπίπτει με την εφηβική και μετεφηβική σου ηλικία, τους προσθέτεις κάτι το λογοτεχνικό, κάτι από μαγικό ρεαλισμό. Ενώ προσδιορίζεις με ακρίβεια ημέρας και ώρας, εντούτοις τα κάνεις να φαίνονται σαν "έξω από το χρόνο", σαν να έχουν συμβεί σε μια άλλη πραγματικότητα, σε ένα μυθικό κόσμο, που ίσως υπήρξε, ίσως και όχι. Αυτή η λογοτεχνική προσέγγιση είναι ένα μεγάλο συν σε τέτοια κείμενα. Απολαυστικό.
Χαίρομαι και για τον μεγάλο αριθμό σχολίων που έχουν ξεκινήσει έναν διάλογο για την εποχή και τους "γραφικούς" (με την έννοια που τους ορίζεις και εσύ, όχι την σημερινή αρνητική έννοια) τύπους της εποχής. Στόχος του κάθε κειμένου πρέπει να είναι να αποτελεί έναυσμα για έναν δημιουργικό διάλογο.
Αναμένω τα επόμενα δικά σου άρθρα που θα προκαλέσουν δυσφορία στις κουζίνες των εστιατορίων 😁
Ο Γρηγοράκης αποτελεί στυλιστική εξαίρεση στη φωτογραφία. Σε μια παρέα γαύρων μεταλλαδων σε εκδρομή στη Λιβαδειά, αν θυμάμαι καλά, είναι ο μοναδικός άσχετος. Αν η θύρα 7 είχε fashion police θα τον είχε συλλάβει.
Από τους πιο τρελαμένους ολυμπιακούς και ένα από τα καλύτερα παιδιά που έτυχε να γνωρίσω εκείνα τα χρόνια.
Ο Σταμάτης είπε...Υποθέτω είναι η παρέα με τον Υποβρύχιο που τον έκανε να υιοθετεί ντύσιμο skinhead. Πάντως πιτσιρικάς ήταν μοντελακι. Μόλις πάτησε τα είκοσι πέντε άρχισε να φορτώνει κιλά και να καλλιεργεί την θρυλική μπυροκοιλιά.
Σε αντίθεση με Κούλη που παραμένει άνευ περιττών κιλών ένας αιώνιος Έλλην έφηβος 😀
Σταμ όλα τα λες άποψη για το συνέδριο δεν είπες
Ο Σταμάτης είπε...Τι να πω ρε παιδιά; Για μια φήμη που διακινούν ανώνυμοι θέλετε να σχολιάσω; Ξέρετε ότι αυτά τα κρυφοδήθεν δεν τα συμπαθώ. Ας βγει μια επίσημη ανακοίνωση, να δούμε τους οργανωτές και τους σκοπούς τους και τότε θα σχολιάσουμε.
Πάντως όλοι γνωρίζετε ότι η λέσχη μας με ανθρώπους που θεωρούμε υποκινούμενους ή ηθικά-ποιοτικά ανεπαρκείς δεν συζητά.