Παλιό και αγαπημένο απόσπασμα από τις ραδιοφωνικές μέρες του «Ατσάλινου Ρόδου». Ο Σταμάτη ανατρέχει στην ιστορία της άλωσης της βασιλεύουσας του μεσαιωνικού ελληνισμού και παρουσιάζει ιστοριογραφικές αναφορές για την μαύρη επέτειο της 29ης Μαΐου. Αναφέρει επίσης πως οι λαϊκές παραδόσεις και οι θρύλοι για την Πόλη επέζησαν κατά τα χρόνια του οθωμανικού ζυγού και ζυμώθηκαν ιδεολογικά στο ελληνικό ρομαντικό αίτημα της Μεγάλης Ιδέας κατά τον 19ο αιώνα.
Ο/Η Ανώνυμος είπε...Γιατί ένας Έλληνας Εθνικιστής της τρίτης Θέσης, αντί δημοκράτης Φασίστας και Εθνικοεπαναστατης να λυπηθεί για την κατάρρευση μιας ανθελληνικης , πολυφυλετικής και πολυπολιτισμικης κοσμοκρατορίας όπως ηταν η Ρωμανία την οποία νοσταλγουν τα γκόμπλιν της ακροδεξιάς ;
Η Φοιτητική Λέσχη Φανταστικής Λογοτεχνίας είπε...Γιατί η αυτοκρατορία είχε περάσει σε ελληνικά χέρια από πολύ νωρίτερα, αλλά μετά ιδίως μετά το 1204 αρχίζει να γίνεται ελληνική και γεωγραφικά. Γιατί κατά το 1453 ήταν ένα ελληνικό βασίλειο που απλά για λόγους διπλωματίας και γεωπολιτικής διατηρούσε τον τίτλο της αυτοκρατορίας (ήδη από την εποχή του Ανδρόνικου του Α υπήρχε δημόσιο αίτημα να αλλάξει το όνομα από ρωμαϊκή αυτοκρατορία σε ελληνικό βασίλειο). Γιατί η νεότερη συνείδηση του έθνους μας έχει τις ρίζες της ακριβώς στην εποχή της πτώσης και λίγο πριν. Όταν οι Έλληνες έπρεπε να διώξουν τους τελευταίους Λατίνους ιππότες που κρατούσαν ακόμα ελληνική γη, να αντιμετωπίσουν την αυξημένη επιρροή των δυτικών οικονομικών παραγόντων που διαμόρφωναν συσχετισμούς μέσα στην Κωνσταντινούπολη και να αποκρούσουν τις ορδές της ανατολής που πλημμύριζαν την περιοχή. Ακριβώς σε εκείνο το σημείο υπάρχει ο κρίκος που συνδέει όλες τις ιστορικές περιόδους του έθνους. Αυτή η εποχή είναι το κόκκινο διαμάντι στο στέμμα της εθνικής μας αυτοσυνειδησίας. Ο ιστορικός αρμός του ελληνικού εθνικισμού.
Δεν είναι απαραίτητο να αυτοπροσδιορίζεται ως τριτοθεσίτης κανείς για να αντιληφθεί όλα τα παραπάνω. Είναι η ιδεολογική παράδοση κάθε Έλληνα εθνικιστή. Συντηρητικού, ριζοσπάστη κλπ. Αν δεν αναγνωρίζει όλα τα παραπάνω τότε απλά δεν είναι Έλληνας εθνικιστής. Μπορεί να είναι πατριώτης, ελληνιστής ή κάτι άλλο. Όχι όμως εθνικιστής, ε/ς, εμ, ένα κλπ
Ο/Η Ανώνυμος είπε...Έχεις δίκιο, μπορεί να πανηγυρίζει για την κατάκτηση και την υποταγή στον Τούρκο. Ε ρε τι θα ακούσουμε με τις δήθεν ψαγμένες απόψεις του χώρου. Ας πάει κάποιος να ενημερώσει και τον Κολοκοτρώνη, ότι καλώς έπεσε ο Παλαιολόγος και διαλύθηκε η αυτοκρατορία γιατί ήταν "ανθελληνική".
Ότι γνώμη και να έχει κάποιος για την βυζαντινή αυτοκρατορία γενικότερα είναι δεδομένο ότι η βυζαντινή αυτοκρατορία του 14ου και 15ου είναι σαφώς "ελληνοποιημένη" σε μεγάλο βαθμό. Και από πολύ νωρίτερα δηλαδή αλλά δεν χρειάζεται να πάμε εκεί. Η κατηγορία της "πολυπολιτισμικότητας" δεν στέκει και δείχνει ότι δεν ξέρετε καν την σημασία των όρων που χρησιμοποιείτε.
Μόνο δέος για τον Παλαιολόγο, με ελληνική εθνική συνείδηση αφού στο Μυστρά είχε σχέσεις με τον Πλήθωνα. Αυτός ετοίμαζε την άμυνα και οι ρωμιοί τον διαολόστελναν σαν ουνίτη επειδή άφησε να τον κοινωνήσει καρδινάλιος και έφερε και κάτι Ιταλούς στρατιώτες πράκτορες του Πάπα που θυσιάζει ορθόδοξα παιδάκια την πανσέληνο. Επίπεδο ελεύθερης ώρας. Πώς γίνεται οι ρωμιοί να είναι το ίδιο ηλίθιοι σε κάθε ιστορική περίοδο; Για την Ουκρανία πχ, οι ρωμιοί είναι με τον Πούτιν επειδή η Ουκρανία είναι ουνίτες. Αν δεν έπεφτε η Κωνσταντινούπολη, η αυτοκρατορία θα εξελισσόταν σε κάτι άλλο, τελείως ελληνικό και μέσα στα πλαίσια της δυτικής αναγέννησης. Γι' αυτό και οι Ρωμιοί ψήφισαν Οθωμανία και ανατολή, επειδή είχαν χεστεί πάνω τους βλέποντας που πήγαινε το πράμα.
Η Φοιτητική Λέσχη Φανταστικής Λογοτεχνίας είπε...Πολύ μπερδεμένα μας τα λες ρε ανώνυμε. Αυτοί που αποκαλείς "Ρωμιούς" δεν καταφέρονται κατά του Παλαιολόγου. Ακόμη και οι γραφικοί ακροδεξιοί τον τιμούν. Πάντως υπήρχαν σημαντικές προσωπικότητες του ελληνισμού στην μεσαιωνική μας ιστορία, πέρα από τον τελευταίο Αυτοκράτορα και τον Πλήθωνα. Ο Μιχαήλ Χωνιάτης και ο Λέοντας Σγούρος για παράδειγμα. Τους αναφέρουμε επειδή ήταν αντίπαλοι. Αλλά σίγουρα σπουδαίοι αντίπαλοι αμφότεροι.
Κατά τα άλλα στο ουκρανικό μάλλον μας τρολάρεις.
Ο,τι να'ναι, τρικυμία εν κρανίω. Το ότι μπλέκεις και την Ουκρανία μέσα το κάνει ακόμα καλύτερο. Και τα πράγματα που περιγράφεις για την σύνοδο της Φλωρεντίας και την προσπάθεια προσέγγισης με την δύση είναι χοντροκομμένες και απλοϊκές γενικότητες. Όποιος έχει διαβάσει για αυτήν την ιστορική περίοδο γνωρίζει ότι η προσπάθεια ήταν εξ αρχής καταδικασμένη και ακόμα και αν πετύχαινε ουσιαστική στήριξη για την Βυζαντινή αυτοκρατορία δεν θα υπήρχε.
Αλλά εντάξει, πολλά ζητάω, πιο εύκολο να αφήσεις την ιστορία και να κυνηγάς τον φανταστικό "Ρωμιό" που έχεις φτιάξει στο κεφάλι σου
Ο Σχολάριος, πριν κλειστεί στο κελί του, κατηγορούσε δημόσια τον Παλαιολόγο ότι στη Δευτέρα Παρουσία θα κριθεί ως "Έλλην" και οι ρωμιοί δεν πάταγαν στην Αγιά Σοφιά επειδή εκτός από ουνιτική την θεωρούσαν "ελληνικό τέμενος του Απόλλωνα". Θεωρείτε ότι αυτά δεν έχουν καμία σχέση με το ότι ο Παλαιολόγος είχε πολύ στενές σχέσεις ως "Δεσπότης του Μυστρά" με τον Πλήθωνα που είχε εκεί 12θεϊστικό λατρευτικό κύκλο;
Από την καλύτερη σελίδα του χώρου:
"Ο Πλήθων ενώνει πνευματικά τον Ελληνισμό με την Ευρωπαϊκή Αναγέννηση και συμβολίζει όχι μόνο την αντίσταση στην Χριστιανική μονοσήμαντη σκέψη αλλά και την πολιτική και κοινωνική ανανέωση μιας ετοιμοθάνατης αυτοκρατορίας με θεμέλιο την Ιεραρχική Οργανική Κοινότητα του Έθνους"
https://lykavges.wordpress.com/2022/02/26/%cf%80%ce%bb%ce%ae%ce%b8%cf%89%ce%bd-%cf%81%ce%b9%ce%b6%ce%bf%cf%83%cf%80%ce%b1%cf%83%cf%84%ce%b9%ce%ba%cf%8c%cf%82-%cf%80%ce%bb%ce%b1%cf%84%cf%89%ce%bd%ce%b9%cf%83%ce%bc%cf%8c%cf%82-%cf%83%cf%84/
Εννοείται ότι οι ρωμιοί είχαν τρομοκρατηθεί. Και μέχρι σήμερα υποβαθμίζουν Παλαιολόγο και λένε ότι ο Μαρμαρωμένος Βασιλιάς είναι ο Βατάτζης που τον θεωρούν υπόδειγμα Ορθοδόξου, σ' αντίθεση με τον Παλαιολόγο...
Ο/Η Ανώνυμος είπε...2000 καθολικοί Ιταλοί στρατιώτες κρίνονται λίγοι. Τα ορθόδοξα αδέρφια Σερβία και Ρωσία πόσους είπαμε ότι έστειλαν; Με το ουκρανικό δείχνω ότι η ηλιθιότητα των ρωμιών είναι πάντα η ίδια. Το 1452 θεωρούσαν ως μεγαλύτερο κακό τον ουνιτισμό του Παλαιολόγου και όχι την οθωμανική κατάκτηση όλης της Μ. Ασίας, της Θράκης και της Θεσ/νίκης. Το 2022 θεωρούν ως μεγαλύτερο κακό τους Greek Catholics της Ουκρανίας ή την Αυτοκέφαλη Ουκρανική Εκκλησία και όχι την ισοπέδωση της ελληνικής Μαριούπολης από τους Ρώσους.
Το μόνο που δείχνεις είναι την ηλιθιότητα του να συσχετιζεις ένα γεγονός που συνέβη τον μεσαίωνα με κάτι εντελώς άσχετο, σε διαφορετικό τόπο και με διαφορετικούς πρωταγωνιστές που συμβαίνει σήμερα.
Οι καθολικοί Ιταλοί (αλλιώς αυτοπροσδιορίζονταν τότε γιατί ακόμα η εθνική συνείδηση του ιταλικού έθνους ήταν υπό διαμόρφωση, σε αντίθεση με εκείνη του δικού μας έθνους που ήδη είχε αιώνες ιστορίας, αλλά υιοθετούμε τον όρο που έγραψες για την οικονομία της συζήτησης), ήρθαν για να υπερασπιστούν τα προδρομικα του ιμπεριαλισμού συμφέροντα των κρατών τους που ήταν μισητά στον εθνικό μας πληθυσμό της Πόλης (και όχι γενικά και αόριστα στους "Ρωμιούς" που αναφέρεις). Υπήρχαν κοινότητες τέτοιων πληθυσμών και μεγάλα γεωπολιτικά και οικονομικά συμφέροντα των Λατίνων στην καταρρέουσα αυτοκρατορία. Αυτά ήρθαν να υπερασπιστούν, ανόητε προβοκάτορα (ο χαρακτηρισμός σου αποδίδεται γιατί είναι προφανές ότι γνωρίζεις την ιστορική αλήθεια αλλά την αλλοιώνεις). Όχι την Πόλη ή τον ελληνισμό.
Αλλά ακόμα και έτσι ήταν καλοδεχούμενη η βοήθεια και αναγνωρίστηκε ο ηρωισμός της πράξης τους. Τίποτα από τις βλακείες που γράφεις για υποτιθέμενη έριδα κάποιων που αποκαλείς "Ρωμιούς" με τον αυτοκράτορα και τους ξένους στρατιώτες δεν ισχύει όπως το εννοείς. Σαφώς υπήρχαν πολλοί θρασύδειλοι οι οποίοι δεν άφησαν τα μοναστήρια για να πολεμήσουν. Αλλά όλοι όσοι πολέμησαν ήταν ορθόδοξοι. Τι ήταν οι υπερασπιστές στρατιώτες της Πόλης; Ουνίτες; Οι Κρητικοί τοξότες, οι ιππότες της βασιλεύουσας, τι ήταν; Καθολικοί;
Η ρασιαδικη αθλιότητα της προπαγάνδας σας έχει φτάσει σε τέτοιο σημείο ώστε να σας κάνει να υποδύεστε τους φίλο καθολικούς; Ή απλά αναπαράγετε τα δελτία τύπου της πρεσβείας των ΗΠΑ; Ή μήπως είστε και τουρκαλβανοί ταυτόχρονα;
Ότι και αν είστε τα φιλελεύθερα κόλπα σας δεν περνάνε πλέον σε μεγάλο μέρος του εθνικιστικού χώρου. Και για αυτό είμαστε πολύ υπερήφανοι ως συλλογικότητα. Γιατί οφείλεται εν πολλοίς σε εμάς.
Ο/Η Ανώνυμος είπε...Ξαναλέω, οποίος έχει ασχοληθεί σοβαρά με την ιστορία της εποχής γνωρίζει ότι κάθε τέτοια προσπάθεια ήταν εξ αρχής καταδικασμένη. Φυσικά δεν θα κατηγορήσω τον Παλαιολόγο γιατί προσπάθησε να βρει κάπου να πιαστεί, καλά έκανε. Και φυσικά τιμάμε τους δυτικούς που έπεσαν υπερασπιζόμενοι την Πόλη.
Ακόμα και αν δεν έχεις διαβάσει ιστορία (προφανές) και για να μην σου κάνω τζάμπα φροντιστήριο, δεν υπάρχει δικαιολογία, απλά μπες στην Wikipedia και πάρε μια γεύση από την κατάσταση που επικρατούσε τότε στη Καθολική εκκλησία και αν έχεις μισό γραμμάριο μυαλό (προσωπικά δεν είμαι βέβαιος γι'αυτό) θα καταλάβεις πολλά.
Εν τω μεταξύ μιας και μιλάμε για Παλαιολόγο, Πλήθων, Πόλη κλπ. μόλις τελείωσα να διαβάζω μια εκπληκτική εργασία πάνω στο φαινόμενο του Νέο-παγανισμού της «Νέας εποχής». Είναι γραμμένο από διδακτορικό ορθόδοξο ιερέα. Κυριολεκτικά μέσα στο βιβλίο λέγεται σαφώς ότι αυτό το φαινόμενο ήταν υποκεινούμενο μέχρι το 2008(τοτε γράφτηκε το βιβλίο) από Ρασσιά, Άδωνη και Πατριάρχη. Θα ήθελα πολύ να μάθω ποια θα ήταν η άποψη των ακροδεξιών boomer που ψηφίζουν τους δύο τελευταίους αν μάθαιναν το τι έχουν πει για τον Χριστό. Κόβει και ράβει η Αμερικανική πρεσβεία...
"Εν τω μεταξύ μιας και μιλάμε για Παλαιολόγο, Πλήθων, Πόλη κλπ. μόλις τελείωσα να διαβάζω μια εκπληκτική εργασία πάνω στο φαινόμενο του Νέο-παγανισμού της «Νέας εποχής». Είναι γραμμένο από διδακτορικό ορθόδοξο ιερέα."
Μπορείτε να μας αποκαλύψετε ποια είναι αυτή η εκπληκτική εργασία αυτού του δόκτωρα ορθόδοξου ιερέα που εκθέτει την αντεθνική συμμορία των Ρασσιά, Άδωνι και Πλεύρη;
Αν με το "ε/σ" εννοούμε ημι-παράφρων κακοφτιαγμένος φετιχιστής, εμμονικός με την γερμανία του 33-45' και με ψυχιατρικού ενδιαφέροντος συμπλέγματα κατωτερότητας (όπως θα νόμιζε κάποιος αν παρακολουθούσε τον "χώρο") τότε μια χαρά μπορεί να είναι ακόμα και αν δεν αναγνωρίζει τίποτα από αυτά που αναφέρετε. Μάλλον το να μην τα αναγνωρίζει είναι και βασικό προαπαιτούμενο.
Η Φοιτητική Λέσχη Φανταστικής Λογοτεχνίας είπε...Προφανώς και δεν έχει καμία σχέση με τον ε/ς ως ιστορικό φαινόμενο αυτό που περιγράφεις. Αυτά είναι καρναβαλικές εκδοχές που κατασκευάζει η πρεσβεία των ΗΠΑ και αναπαράγει η κατευθυνόμενη (άκρα) Δεξιά.
Προφανώς, συμφωνώ μαζί σας, ειρωνικό είναι το σχόλιο.
Ναι προφανώς. Απλά το διευκρινίζουμε για να μην μπερδεύουμε και μεταξύ μας στο τέλος από τα menu των προβοκατόρων Δεξιών (πρώην χρυσαυγιτων).
Αυτά τα κόμπλεξ πρέπει να είναι αποκλειστικά ελληνικό φαινόμενο. Έχει δει κανένας Ιταλό πχ φασίστα να επιτίθεται με μένος και μίσος στην ρωμαϊκή αυτοκρατορία ή στην δυτική συνέχεια της και να προσπαθεί να την διαγράψει από την ιστορία του;
Βέβαια αν αναλογιστούμε γνωστές μορφές του χώρου, που άλλος μοιάζει σαν να ήρθε από τα βάθη της δραβιδικής Ινδίας και άλλος σαν να το έσκασε από τον Καιάδα, είναι εύκολο να αντιληφθούμε ότι πρόκειται για κάποια μαζοχιστική εκδήλωση συμπλέγματος κατωτερότητας.
Ο/Η Ανώνυμος είπε...Είτε το γουστάρετε είτε όχι κάποιοι... "αντιχατζηρωμιοί" (ναι μλκμου, έτσι αυτοπροσδιορίζονται!), η Μάνα του Νεοελληνικού έθνους είναι η Υστεροβυζαντινή περίοδος.
"Εμείς, καπιτάν 'Αμιλτον, ποτέ συμβιβασμό δεν εκάμαμε με τους Τούρκους. Ο βασιλεύς μας εσκοτώθη, καμμία συνθήκη δεν έκαμε, η φρουρά του είχε παντοτινό πόλεμο με τους Τούρκους και δύο φρούρια ήτον πάντοτε ανυπότακτα.
- Θεόδωρος Κολοκοτρώνης
Αν δε θέλουν Κολοκοτρώνη κάποιοι και θέλουν Φαλμεράυερ που ήταν και πιο ξανθός και πιο γαλανομάτης βόρειος κοντά στα γούστα τους, ας πάρουν τον Φαλμεράυερ, να μείνουμε εμείς οι χατζηρωμιοί με Κολοκοτρώνη.
Η πλάκα ποια είναι, ότι αυτοί που δηλώνουν "αντι-χατζηρωμιοι" άμα τους δεις εμφανισιακά δεν βρίσκονται καν στο επίπεδο της καρικατούρας του Ρωμιού που έχουν στο κεφάλι τους. Άλλος από Καιάδα το έσκασε και άλλος από την Σρι λανκα
Ο/Η Ανώνυμος είπε...αμ στο δίκιο του Ζελέ ήθελε να το πάει ο χατζηνατοϊκός Alvanaj, και το 'φερνε γύρω-γύρω με Σχολάριους, Παλαιολόγους και Ρωμιούς.
Ποιος Ιταλός φασίστας να επιτεθεί στη Ρωμαϊκή Αυτοκρατορία; Πλάκα κάνουμε;
Εδώ δεν υπάρχει καν Ρώσος εθνικοσοσιαλιστής που να μην αναγνωρίζει τις ωφέλιμες για το ρωσικό έθνος πράξεις της ΕΣΣΔ (ανάπτυξη πυρηνικών, ποινικοποίηση ομοφυλοφιλίας και εκτρώσεων, προστασία της οικογένειας, νόμοι για την αποτροπή της εσωτερικής μετανάστευσης από ΣΔ σε ΣΔ, που εν πολλοίς κράτησαν την ευρωπαϊκή Ρωσία φυλετικά ομοιογενή ως το 1990, κλπ).
Αυτά τα λέω με εμπειρία 15 χρόνων διαβάσματος συζητήσεων Ρώσων και Ουκρανών Ε/Σ σε Stormfront και σε ρωσικά και ουκρανικά εθνικοσοσιαλιστικά φόρουμ και κανάλια telegram.
Οι Ουκρανοί να δείτε τι λένε ειδικά τώρα στον πόλεμο: πόσο μάγκας ήταν ο Στάλιν που έδινε εντολές για μάχη μέχρι τέλους χωρίς υποχώρηση και μάτωνε τον εχθρό για κάθε σπιθαμή εδάφους (με νύξη: να κάνουμε κι εμείς το ίδιο παντού αλά Μαριούπολη), ή πόσο αλάνι ήταν με τα οχυρωματικά που έφτιαξε στο Ντονμπάς και ευτυχώς που έχουμε κι αυτά και δεν έχουν φτάσει οι Ρώσοι στο Λβιβ, κλπ κλπ κλπ.
Αυτά τα λένε Ρώσοι και Ουκρανοί εθνικοσοσιαλιστές με κάτι σβάστικες ΝΑ με το συμπάθειο στο μπράτσο.
Οι δε Ιταλοί δεν βρίζουν Ρώμη. Τη Ρώμη ο μόνος που την έκραζε ήταν ο χαζοβιόλης ο Ρόζενμπεργκ (κι αυτό γιατί η Ρώμη πήγαινε από 5 αιώνες πίπα-κώλο τους άπλυτους Τεύτονες προγόνους του), αλλά κανένας Ιταλός νεοφασίστας δεν έχει ενσωματώσει αντιρωμαϊκό λόγο στη σύγχρονη Ιταλία.
Αλλά εμείς θα πρέπει για κάποιο λόγο να βρίζουμε το Βυζάντιο.
Όχι "εμείς" για την ακρίβεια. Ο δαπιτάκος το βρίζει. Ο οποίος από το Φλεβάρη έχει ξανοιχτεί υπερβολικά. Μας έχει πει τι μισεί (Ρώσους, Σέρβους, Ανδρέα Παπανδρέου, Βυζάντιο, Ορθοδοξία) και τι γουστάρει (Ουκρανούς, Αλβανούς, Κροάτες, φιλελευθερισμό, παγανισμό), οπότε βλέπω σε λίγο να τον απολύει η πρεσβεία γιατί με τη βλακεία και την αμετροέπειά του μαρτυράει ποιοι είναι οι φίλοι και ποιοι οι εχθροί της.
Αν η ομάδα που διατηρεί το ιστολόγιο "λυκαυγές" που παρέθεσες συμφωνεί με τα πορίσματα του συγγραφέα (το έργο του οποίου παρουσιάζει) τότε αποδεικνύεται για άλλη μια φορά το εξής:
Όταν κάποιος στρέφεται στην "ελληνική θρησκεία" και στον "παγανισμό" πρωτίστως από έναν στείρο αντιχριστιανισμό τότε η "παγανιστική" αντίληψη που δημιουργεί στο μυαλό του καταλήγει να είναι πολύ πιο μακριά από το ελληνικό πνεύμα και την ελληνική μεταφυσική/θρησκευτικότητα (όπως αυτή εκφράζεται από τον Πλάτωνα και τους νεοπλατωνικούς) απ'ότι η Ορθοδοξία (την οποία πολεμά ως δήθεν ξένη προς το ελληνικό πνεύμα). Αυτό είναι εμφανές και στις συλλογικότητες του χώρου που υιοθετούν μια στείρα και τυφλή πολεμική έναντι του χριστιανισμού και της Ορθοδοξίας.
Γράφει για παράδειγμα: "Με λίγα λόγια, ο «Θεός ως Αλήθεια» είναι προσβάσιμος στα ανθρώπινα όντα μέσω της απόκτησης ορθολογικής γνώσης, όχι μέσω του θρησκευτικού φωτισμού." Όποιος πιστεύει ότι αυτό είναι πιο κοντά στην μεταφυσική της αρχαίας Ελλάδας και στην πλατωνική θεολογία τότε πραγματικά είναι εντελώς ασχέτως και καλό θα ήταν να μην συμμετέχει σε συζητήσεις πάνω σε θρησκευτικά ζητήματα. (Προφανώς και αυτό δεν είναι θέση του Πλωτίνου εντωμεταξύ)
Ο/Η Ανώνυμος είπε...Για να είμαι δίκαιος εδώ να πω ότι το αδίκησα το ιστολόγιο "λυκαυγές", διαβάζοντας αλλά κείμενά τους φαίνεται ότι καταλαβαίνουν πράγματα και ότι δεν έχουν σχέση με το επίπεδο του μέσου τυφλού "αντιχριστιανού" του χώρου. Απορώ απλώς που δεν σχολίασαν τα αστεία συμπεράσματα του συγγραφέα στο βιβλίο που παρουσίασαν και άφησαν να φαίνεται ότι συμφωνούν
Όντως η υστεροβυζαντινή περίοδος ήταν ελληνική και όντως υπήρχαν ξεσπάσματα ελληνικής εθνικής συνείδησης και τότε αλλά και πιο πριν. Το να πετάμε στα σκουπίδια όλο τον ελληνικό μεσαίωνα και όλο το Βυζάντιο είναι ανώφελο, ανιστορητο και αντι-εθνικοσοσιαλιστικό. Η αδιάσπαστη συνέχεια της ελληνικής ιστορίας είναι πρώτη βασική προϋπόθεση του εθνικισμού, πολλώ δε μάλλον του Ε/Σ, το ίδιο και η αποδοχή του αναλλοίωτου του ελληνικού εθνικού κορμού. Δεν ήταν όλος ο μεσαίωνας ανθελληνικός, ρωμαϊκός και αντιπνευματικος. Μελετήστε καλύτερα την ιστορία του Βυζαντίου.
Ο/Η Ανώνυμος είπε...Ο Παλαιολόγος υπερασπίστηκε τη βαρύτερη φανέλα της Ιστορίας. Ό,τι και να λέει το δαπιταριό είναι άνευ σημασίας. Και για νά χουμε καλό ερώτημα, γιατί ρε μάγκες, δε τα λέτε όλα αυτά ανοιχτά; Γιατί η ΟΝΝΕΔ δε γράφει ένα ιστορικό δοκίμιο που να καταδικάζει το Βυζάντιο, αφού σας καίει τόσο πολύ το θέμα;
Η Φοιτητική Λέσχη Φανταστικής Λογοτεχνίας είπε...Γιατί προς τα έξω θέλουν να το παίζουν πατριώτες προκειμένου να τους ψηφίζουν οι αδαείς. Στα κέντρα που διαμορφώνουν αυτές τις προπαγάνδες δρουν άνθρωποι των ΗΠΑ, της Γερμανίας, το σύστημα Σημίτη και άλλοι που μπορεί να μην συνδέονται με την λαϊκή βάση του αποκόμματος της Νέας Δημοκρατίας. Στη λαϊκή βάση των Δεξιών τα κέντρα της προπαγάνδας το φέρνουν με διαφορετικό τρόπο και σε διαφορετικά επίπεδα το menu. Στους πρώην χρυσαυγίτες με κάδρα του Χίτλερ και νεοφιλελεύθερη προπαγάνδα που συγχέει στοχευμένα τον παλιό ρατσισμό του ε/ς με τον κοινωνικό ρατσισμό του φιλελευθερισμού, προς όφελος του δεύτερου ασφαλώς. Σε άλλους πιο ριζοσπαστικους εθνικιστές το φέρνει με προπαγάνδα περί λαϊκότητάς του αλαβανικού πολιτισμού που συγχέεται επιτήδεια με την φυλετική συγγένεια, η οποία τάχα θα γίνει εθνοφυλετικη ενότητα (προφανώς εναντίον των εθνών που δεν υπηρετούν τις αμερικανικές στοχεύσεις). Στους κλασικούς ΔΑΠιτες το σερβίρουν αλλιώς το ίδιο αφήγημα. Η χώρα μας ανήκει στη δύση, πρέπει να εκχωρήσει εθνική ανεξαρτησία για να έχει λόγο στους διεθνείς θεσμούς, ο ελληνικός λαϊκός πολιτισμός είναι ανατολίτικος και δεν επιτρέπει στην χώρα να ευθυγραμμιστεί άμεσα με τις δυτικές συμμαχικές χώρες, ο ελληνικός λαϊκός πολιτισμός είναι ο αντιδημοκρατικός πολιτισμός του Βυζαντίου, (ή και της ομηρικής αρχαιότητας ή της Μακεδονίας του Αλέξανδρου) ενώ οι οικουμενικός πολιτισμός που λατρεύουν οι οικουμενιστές είναι ο δημοκρατικός πολιτισμός της κλασικής εποχής κλπ. Οι δρόμοι που χρησιμοποιούν είναι διαφορετικοί αλλά ο προορισμός ένας. Και προς αυτόν πρέπει να συγκλίνουν πολλές διαφορετικές τάσεις της ελλαδικής Δεξιάς. Χρειάζεται προετοιμασία στο υπόβαθρο. Δεν μπορούν να τα πουν ευθέως αυτά. Μην ξεχνάμε ότι ακόμα και οι δικοί τους δεν έχουν αφομοιώσει πλήρως αυτά τα σχήματα. Οι νεαροί συμφοιτητές μας της ΔΑΠ μάλλον τα αγνοούν όλα αυτά. Όσο ανεβαίνουν ιεραρχικά, παίρνουν κομματικές και κρατικές θέσεις, λεφτά και μεταπτυχιακές σπουδές τους μυούν σε αυτές τις αθλιότητες. Όσο είναι φοιτητές το πολύ που μπορούν να γράψουν είναι για την δισκογραφια της Πάολα, για τα club της Μυκόνου κλπ.
Και η πλάκα είναι ότι αυτή που επικαλούνται την "δημοκρατία" ως βασική (ή και μοναδική) κληρονομιά του ελληνικού πνεύματος ταυτόχρονα τολμάνε να παραθέτουν και αποσπάσματα του Πλάτωνα. Ποιου δηλαδή; Του μεγαλύτερου αντι-δημοκράτη που έχει υπάρξει, του φιλοσόφου που θέτει που θέτει τις βάσεις της ιεραρχίας σε μεταφυσικό επίπεδο και κονιορτοποιεί τα ιδεακά θεμέλια της νεωτερικότητας 2000 χρόνια πριν αυτά καταστούν κυρίαρχα
Ενδιαφέρουσα η αναφορά στον Στάλιν, όπως και η αποδοχή του από τους σύγχρονους Ρώσους εθνικιστές. Κατά τη γνώμη μου, η ομοφυλοφιλία και οι αμβλώσεις θα απαγορεύονταν στη Ρωσία (σε αντίθεση με τον εκφυλισμένο δυτικό κόσμο) υπό οποιοδήποτε καθεστώς. Και ο Κορνίλοφ να επικρατούσε πάλι θα ξηλώνονταν ο εισαγμένος φιλελευθερισμός του βαιμαικού Κερένσκυ, που στο κάτω κάτω ούτε μερικούς μήνες δεν κράτησε.
Αλλά την εκπληκτικά ταχεία εκβιομηχάνιση και την μετατροπή της Ρωσίας σε νο2 υπερδύναμη, μόνο ο σταλινισμός θα μπορούσε να τα φέρει βόλτα. Ο οποίος σταλινισμός/κομμουνισμός δεν ήταν παρά συμπυκνωμένος καπιταλισμός για μη αναπτυγμένα βιομηχανικά έθνη. Ό,τι έκαναν οι άλλοι σε 3 αιώνες, ο Γεωργιανός το έκανε σε μια γενιά, έστω διά πυρός και σιδήρου. Επίσης, αν μπορεί σήμερα το Κρεμλίνο να κάνει ταρζανιές είναι ακριβώς λόγω του σοβιετικού οπλοστασίου που κληρονόμησε.
Σήμερα όμως αυτός ο τρόπος σκέψης δε έχει να προσφέρει πολλά. Ο βιομηχανικός -πλέον μεταβιομηχανικός- πολιτισμός έχει εξαπλωθεί παντού, και κανένας δε χρειάζεται περαιτέρω "ανάπτυξη". Πάμε για άλλα τώρα.
Ο/Η Ανώνυμος είπε...Είναι μια διαδεδομένη παρανόηση πως οι εθνικοί φιλόσοφοι ήταν ορθολογιστές νεωτερικού τύπου δηλαδή υποστηριχτές ενός αφελούς υλισμού, όπως κάποτε ήταν τέτοια η πεποίθηση πως ήταν διεφθαρμένοι δεισιδαίμονες.
Η παρανόηση αυτή ίσως επίσης να οφείλεται στην παρεξήγηση της έννοιας του υλοζωισμού των στωικών και ορισμένων προσωκρατικών φιλοσόφων.
Το σπουδαίο είναι πως οι σοφοί αυτοί αγκάλιαζαν και τον Λόγο και την κριτική εξέταση των φαινομένων, αλλά και την ενόραση και το θρησκευτικό συναίσθημα.
Ένα ενδιαφέρον κείμενο σχετικά:
https://www.scribd.com/doc/18272809/%CE%94%CE%99%CE%91%CE%A4%CE%99-%CE%9F%CE%9C%CE%99%CE%9B%CE%9F%CE%A5%CE%9C%CE%95-%CE%94%CE%99%CE%91-%CE%98%CE%A1%CE%97%CE%A3%CE%9A%CE%95%CE%99%CE%91
Όλα ξεκίνησαν από το καταραμένο Ματζικέρτ.. όμως δυστυχώς οι Βυζαντινοί ακολούθησαν μία πολιτική προσέγγισης με τους Τούρκους. Δυστυχώς, είχαν γίνει κάμει κάποιες συμμαχίες με τους Τούρκους και είχαν χρησιμοποιήσει και ως μισθοφόρους.
Αργότερα οι Τούρκοι βλέποντας πως η δύναμή τους έχει μεγαλώσει αθέτησαν όρους και συμμαχίες και άρχισαν να καταπίνουν το βασίλειο και να εφορμούν κατά της Πόλεως.
https://www.youtube.com/watch?v=zlPBlqi83Dc
Ο/Η Ανώνυμος είπε...Η γνώμη της λέσχης για τα βιβλία του αείμνηστου Γιώργου Βελουδή για το Ρομαντισμό;
Η Φοιτητική Λέσχη Φανταστικής Λογοτεχνίας είπε...Αποκλειστικά για τον Ρομαντισμό δεν είχε γράψει (ή δεν τα έχουμε υπόψη). Για τις επιρροές του Σολωμού από τον γερμανικό Ρομαντισμό είχε γράψει και ήταν ενδιαφέρουσες μελέτες. Αλλά στα ιστορικό -πολιτικα ένα σημαντικό βιβλίο είχε γράψει, με επίκεντρο την αντιπαράθεση των Ελλήνων ρομαντικών με τον Φαλμεράγιερ. Σε αυτό περιλαμβάνει αναλύσεις και αναφορές στην πολιτική σκέψη του ελληνικού Ρομαντισμού, εφόσον το κύριο θέμα είναι ο Φαλμεράγιερ και οι επικριτές του . Ασφαλώς πρόκειται για πολύ ενδιαφέρον σύγγραμα.
Έχει γράψει κι αυτό:
https://www.vlioras.gr/Philologia/Literature/Sxolika/LykeiouC/Solomos/VeloudisRomantismos.htm
Η Φοιτητική Λέσχη Φανταστικής Λογοτεχνίας είπε...Σωστός!! Αυτό στην αρχική εκδοχή του ήταν άρθρο σε περιοδικό αν θυμάμαι καλά.
Καλό είναι ως μια εποπτική επαφή με το θέμα. Αλλά αν πρέπει να μπούμε πιο βαθιά στην θεματική του ελληνικού Ρομαντισμού πρέπει να προτείνουμε επιπλέον βιβλιογραφία. Για την πολιτική σκέψη του ελληνικού Ρομαντισμού δεν είναι λάθος αυτά που αναφέρει. Αλλά χρειάζεται περαιτέρω εμβάθυνση.
Ο/Η Ανώνυμος είπε...Περί της δήθεν "προδοσίας των ανθενωτικών" που παραθέτει και βίντεο ο δαπιτάκος, έχει χρειαστεί να επιχειρηματολογήσω στο παρελθόν ενάντια σε Νεοδημοκράτη που υποστήριζε ακριβώς τα ίδια. Είναι ίδιον του νεοπαγούς σημιταριού-κουλαριού-βερέμηδων να υποστηρίζουν ότι πάντα στην ελληνική ιστορία η "καλή πλευρά" ήταν η δυτικόφιλη.
Έλα όμως που Ανθενωτικός ήταν και ο Γεμιστός, η δε νεοπαγής προπαγάνδα των Νεοδημοκρατών που θέλουν να περάσουν τη δική τους εθελοδουλία ως "διαχρονικά εθνικά υπεύθυνη στάση" και γι' αυτό λοιδορούν τους Ανθενωτικούς, καταρρίπτεται εξολοκλήρου ΕΔΩ:
https://www.phorum.com.gr/viewtopic.php?f=11&t=11813&p=2092344&hilit=%CE%9D%CE%BF%CF%84%CE%B1%CF%81%CE%AC%CF%82+%CF%84%CF%89%CE%BD+%CE%B1%CE%BD%CE%B8%CE%B5%CE%BD%CF%89%CF%84%CE%B9%CE%BA%CF%8E%CE%BD#p2087008
(καταρρίπτεται σε όλο το νήμα, αλλά κυρίως στην εξαιρετική απάντηση -εμπλουτισμένη με ιστορικές πηγές και screenshots από τα πρωτότυπα κείμενα- του μέλους "Ζαποτέκος", που παρεμπιπτόντως ΔΕΝ είμαι εγώ).
Με τον Κορνίλοφ η διαφορά είναι ότι ο Στάλιν κληρονομεί μια κομμουνιστική επανάσταση σε πλήρη εξέλιξη, και μάλιστα μετά από την εντελώς ριζοσπαστική περίοδο Λένιν-Τρότσκι, και ο Στάλιν επαναφέρει συντηρητικές νομοθεσίες. Ο Κορνίλοφ σαν κληρονόμος του τσάρου θα διατηρούσε τις συντηρητικές νομοθεσίες, αλλά στον Στάλιν αναγνωρίζουν οι Ρώσοι παραδοσιοκράτες και εθνικιστές ότι τις επανέφερε από τη θέση του κληρονόμου μιας εντελώς διαφορετικής κατάστασης, ως μια "επιστροφή στο ρεαλισμό" που δεν είναι σίγουρο αν θα γινόταν με έναν Ζινόβιεφ ή Τρότσκι.
(btw ο τεϊλορισμός ως μοντέλο μάνατζμεντ μαζικής παραγωγής δεν ταυτίζεται κατ' ανάγκη με τον καπιταλισμό. Με τον βιομηχανισμό ναι, αλλά "καπιταλισμό" τον σοβιετικό τεϊλορισμό δε θα τον αποκαλούσα. Απλά, έπρεπε από το 1928 ως το 1941 να ολοκληρώσουν διαδικασία "πρωταρχικής συσσώρευσης" που στη Δύση χρειάστηκε όντως 3 αιώνες, κάνανε έναν "σοσιαλισμό της στρατώνας" για να το πετύχουν αυτό).
Σωστά διαφοροποιείς τον καπιταλισμό και τον τειλορισμό. Ο πρώτος περιλαμβάνει και προγενέστερα του στάδια, όπως ο μερκαντιλισμός κτλ.
Αυτό που ήθελα να πω είναι ότι ο υπαρκτός σοσιαλισμός ήταν εξαρχής μία προγραμματισμένη βίαιη προσπάθεια από τα πάνω (ο καραγκιόζ μπερντές των "εργατικών σοβιέτ" τελείωσε ήδη από το 1922) ταχείας εκβιομηχάνισης και εκμοντερνισμού των υπανάπτυκτων χωρών. Δεν υπήρχε κάτι άλλο βαθύτερο ή πρωτότυπο από πίσω, πέραν από το νεφελώδη στόχο του "Νέου τύπου Ανθρώπου", που δεν ήταν παρά μια επικαιροποιημένη συμπύκνωση ενός ακραία διαφωτιστικού ιδεώδους.
Ο "σοσιαλισμός του στρατώνα", η επιθετική αθεία, η πολεμική στην παράδοση, η ιεροποίηση της επιστήμης, η διάλυση των αγροτικών κοινοτήτων αυτόν το σκοπό είχαν. Προφανώς, οι μπολσεβίκοι επί Στάλιν, την ανάγκην φιλοτιμίαν ποιούμενοι, αναγκάστηκαν να παραμερίσουν πτυχές του "ακραίου μοντερνισμού" και να συμβιβαστούν με τις τοπικές παραδόσεις. Αν ο κομμουνισμός επικρατούσε στην Γερμανία, προφανώς τέτοιου τύπου συντηρητικοποίηση δε θα υπήρχε.
Με το που ολοκληρώθηκε η διαδικασία, ξεκίνησαν τα ανοίγματα και κάποια στιγμή το έκλεισαν το μαγαζί, είτε de jure (Ρωσία), είτε de facto ( Κίνα). Σήμερα ο βιομηχανικός πολιτισμός κυριαρχεί παντού, και σε ορισμένες περιπτώσεις έχει ξεπεραστεί (δυτικός κόσμος), οπότε δεν νομίζω να ευδοκιμήσουν παρόμοιες πολιτικές, τουλάχιστον σε οικονομικό επίπεδο. Δεν έχει νόημα δηλαδή..
Φυσικά πολύ σωστά ο Στάλιν θεωρείται από τους Ρώσους σημαντικός ηγέτης. Έκανε τη χώρα τους υπερδύναμη, ούτε στα πιο τρελά τους όνειρα. Είναι κάτι σαν τον Ναπολέοντα χωρίς το Βατερλώ, και βάλε..
Ο/Η Ανώνυμος είπε...Καλά προφανώς και η 100% κρατική-κολλεκτιβιστική οικονομία της ΕΣΣΔ της δεκαετίας του '30 (ως και τα κουρεία είχαν κολλεκτιβοποιήσει), με την υπαγωγή των εμπορευματικών και χρηματικών σχέσεων στον κεντρικό σχεδιασμό και κατάργηση του κινήτρου του ατομικού κέρδους, δεν ήταν καπιταλισμός σκέτο. Πρέπει όμως να ερωτηθεί: δρούσε το κράτος-γραφειοκρατία ως συλλογικός επιχειρηματίας (με την καπιταλιστική έννοια του επιχειρηματία); Αν δρούσε, τότε μπορεί να χαρακτηριστεί κρατικός καπιταλισμός. Δρούσε όμως; Ποια είναι τα βασικά γνωρίσματα της δραστηριότητας του καπιταλιστή-επιχειρηματία; H αγορά και πώληση του εργατικού δυναμικού και των μέσων παραγωγής με στόχο το κέρδος. Κάτι τέτοιο δεν έγινε ποτέ από μέρους του κράτους στην ΕΣΣΔ. Οι εργάτες δεν είχαν τον χαρακτήρα εμπορεύματος, στον καπιταλισμό το εργατικό δυναμικό είναι εμπόρευμα. Η δε γραφειοκρατία δεν ήταν ιδιοκτήτες των μέσων παραγωγής και του εργατικού δυναμικού, αλλά διευθυντές. Δεν ήταν ξεχωριστή οικονομική τάξη (και ακριβώς γι' αυτό, με το που έσκασε η περεστρόικα, οι γραφειοκράτες την υποδέχτηκαν αμέσως με ανοιχτές αγκάλες, γιατί βρήκαν την ευκαιρία να μετατραπούν από απλούς "υψηλόβαθμους εργάτες" σε τάξη εκμεταλλευτών. Αν ήταν ήδη τέτοια εκμεταλλευτική τάξη επί ΕΣΣΔ, θα έπαιρναν όπλα να υπερασπιστούν το σοβιετικό "καπιταλιστικό" κράτος ως ταξικό κεκτημένο τους, όπως κάνει κάθε τάξη ιστορικά).
Γενικά είναι λίγο γελοίο, να ονομάζουμε απ' τη μια "σοσιαλισμό" την κάθε ρεφορμιστική μικτή οικονομία τύπου Νάσερ, Χίτλερ, Καντάφι κλπ. και απ' την άλλη να λέμε καπιταλιστική την ΕΣΣΔ.
Ποια βιβλία μπορούμε να διαβάσουμε οι πολιτικά άσχετοι (στα πρώτα βήματα δλδ) για να ενημερωθούμε αντικειμενικά για την οικονομική ιστορία της εσσδ; Ούτε κάργα μπολσεβίκους τύπου μπογιόπουλου ούτε νεοφιλελεύθερους θιασώτες του ρήγκαν και της θάτσερ ζητάω ως πηγές. Όσο το δυνατόν μια πιο σωστη ιστορική προσέγγιση.
Ο/Η Ανώνυμος είπε...Το καθεστώς της ΕΣΣΔ φιλελευθεροποιησε αρκετά την οικονομία της ηδη απο την δεκαετία του 1960
Πόσοι άραγε από τους αγράμματους και φανατισμένους "αντι-χριστιανούς" φιλελεύθερους που τελευταία λυμαίνονται τον εθνικιστικό χώρο ξέρουν ότι ο (σπουδαίος) Πλήθωνας ήταν επίσης ανθενωτικός;
Ο/Η Ανώνυμος είπε...------"Καλά προφανώς και η 100% κρατική-κολλεκτιβιστική οικονομία της ΕΣΣΔ της δεκαετίας του '30 (ως και τα κουρεία είχαν κολλεκτιβοποιήσει), με την υπαγωγή των εμπορευματικών και χρηματικών σχέσεων στον κεντρικό σχεδιασμό και κατάργηση του κινήτρου του ατομικού κέρδους, δεν ήταν καπιταλισμός σκέτο. "-----
Εδώ χάνεις το δάσος. Καλύτερα άσε τους όρους "καπιταλισμός-σοσιαλισμός" και πιάσε το δίπολο "μοντερνισμός-παράδοση", έτσι θα εξηγήσεις καλύτερα την ιστορία του 20ου αιώνα. Ο υπαρκτός ήταν μια βίαιη απότομη εισαγωγή δυτικότροπων μοντερνιστικών στοιχείων στη Ρωσική κοινωνία. Αυτό που έκαναν οι άλλοι μαλακά και ήπια σε βάθος 3 αιώνων, οι μπολσεβίκοι το έκαναν με τα πόδια στην πλάτη σε 30 χρόνια. Πέρασαν από τις αυτόνομες αγροτικές κοινότητες των βογιάρων στην μοντέρνα, τειλορική, βιομηχανική, φορντική, απομαγευμένη, δυτική (πες την όπως θες) κοινωνία, κάτι που δε θα μπορούσε να το φέρει εις πέρας μια χλιαρή φιλελεύθερη κυβέρνηση ούτε φυσικά τα τσαρικά υπολείμματα του Κορνίλοφ.
Τηρουμένων των αναλογιών (και λαμβάνοντας υπόψιν τις πολιτιστικές ιδιαιτερότητες μεταξύ ΗΠΑ και Ρωσίας) ο Στάλιν ήταν ένας Λίνκολν σε στεροειδή. Δεν λέω ότι αυτό ήταν απαραίτητα κακό. Αν η Ρωσία παραίμενε στην προ 1917 κατάσταση, θα ακολουθούσε την μοίρα της Ινδίας ή της Κίνας των τελών 19ου αιώνα, και λογικά θα καθίστατο αποικία-ημιαποικία κάποιας ευρωπαικής δύναμης (πιθανόν της Γερμανίας).
Σήμερα όμως δεν υφίσταται πουθενά στον κόσμο ανάγκη βίαιης εισαγωγής τειλορισμού και μετατροπής μιας αγροτικής κοινωνίας σε βιομηχανική, επομένως δε θα ξαναυπάρξει παρόμοιο πείραμα.
Επίσης, αναζήτηση εκμεταλλευτριών τάξεων αποκλειστικά με οικονομικά κριτήρια είναι παραπλανητική. Ακόμα και σε ακραία ισοπεδωτικά περιβάλλοντα (πχ φυλακές, ή στρατός) κάποιοι είναι αφεντικά και κάποιοι θύματα.
----"Γενικά είναι λίγο γελοίο, να ονομάζουμε απ' τη μια "σοσιαλισμό" την κάθε ρεφορμιστική μικτή οικονομία τύπου Νάσερ, Χίτλερ, Καντάφι κλπ. και απ' την άλλη να λέμε καπιταλιστική την ΕΣΣΔ."-------
Εδώ έχει δίκιο. Κατά τη γνώμη μου δεν υπάρχει επιστημονικός τρόπος να ορίσουμε ένα καθεστώς ως σοσιαλιστικό ή καπιταλιστικό. Καλύτερα να μιλάμε για "σοσιαλιστικές" ή "καπιταλιστικές" τάσεις.
Υπάρχει τροπος κ καθορίζεται απο τις σχέσεις παραγωγης στην οικονομία.
Να σου θυμίσω ότι ο Μπολσεβικισμός επικράτησε στη Γερμανία (το ανατολικό της κομμάτι) για 45 χρόνια, και δε θυμάμαι να ήταν τίποτα υπερμοντέρνοι φιλογκέι ανοιχτοσυνοράκηδες. Μια χαρά το Πατρίς - Επιστήμη - Οικογένεια είχαν ως δόγμα κι αυτοί, στη μοντέρνα Γερμανία, όσο κι οι άλλοι στην οπισθοδρομική Ρωσία.
Κοινώς, αυτό το "την ανάγκην φιλοτιμίαν ποιούμενοι" είναι ένα από τα κυριότερα λάθη που κάνουν οι εθνικίζοντες αναλυτές όταν προσπαθούν να αναλύσουν το φαινόμενο του υπαρκτού σοσιαλισμού του 20ού αιώνα. Θεωρούν δηλαδή ότι οι έμπρακτες μορφές του μαρξισμού (λενινισμός-σταλινισμός-μαοϊσμός) είναι απλά λίγο-πολύ ένα ακραία ριζοσπαστικό 1789, συνέχιση του διαφωτισμού-μοντερνισμού στο νομοτελές του έπακρο, και άρα, ό,τι κίνηση έγινε από αυτά τα καθεστώτα προς κατευθύνσεις όχι ακραία μοντερνιστικές, ήταν απλά "κατ' ανάγκη" ιδεολογική αναδίπλωση.
Ξεχνούν αυτού του τύπου οι επιφανειακές αναλύσεις ότι ο υπαρκτός σοσιαλισμός ήταν παντού ανατροπή του φιλελευθερισμού, και όχι συνέχισή του.
Ο Λένιν ακριβώς πάνω σε αυτό έχει γράψει το 1897 το "Από ποια Κληρονομιά παραιτούμαστε;" απαντώντας στους φιλελέδες της εποχής που λοιδορούσαν την ιστορική λαϊκή παράδοση των αγροτικών συνεταιρισμών της Ρωσίας, αλλά και ταυτόχρονα στους ναρόντνικους που την εξιδανίκευαν σε υπερβολικό βαθμό. Ο Λένιν είναι αυτός που έδωσε μάχη ενάντια στους εξτρεμιστές του Προλετκούλτ που ήθελαν την καταστροφή όλης της αστικής τέχνης, και ακόμα και όταν νομιμοποίησε τις εκτρώσεις το 1920 γράφει ότι η έκτρωση είναι κοινωνικό κακό, ναι μεν αναγκαίο σε καιρούς φτώχειας και εμφυλίου με τις μανάδες και τα παιδιά να πεθαίνουν της πείνας, αλλά θα καταστεί αχρείαστο σε μια προχωρημένη σοσιαλιστική κοινωνία (σε αυτά τα λόγια πάτησε και ο Στάλιν το 1936 για να την επανα-ποινικοποιήσει, λέγοντας τώρα έχουν όλοι και όλες δουλειά και φαΐ εξασφαλισμένο άρα δεν υπάρχει πια η ανάγκη για εκτρώσεις, βλ. δύο άρθρα της Κρούπσκαγια από το 1920 και το 1936).
Μάλλον λοιπόν "αναγκαία αναδίπλωση" ήταν ο "μοντερνισμός" του 1920, παρά ο συντηρητισμός του 1936.
Δεν ήταν οι Μπολσεβίκοι αυτό που έχουν κάποιοι στο μυαλό τους ως έκφυλοι καταστροφείς της οικογένειας κλπ. Αν είχαν ένα όραμα για το απώτερο μέλλον, αυτό προσέγγιζε το όραμα του Γκαίτε στον Φάουστ: μετασχηματισμός της φύσης από τους ανθρώπους μέσω της συλλογικής, αρμονικής παραγωγικής εργασίας. Καμιά σχέση με μεταμοντέρνα φρανκφουρτιανά ροζ αφηγήματα, και η "συντηρητική στροφή" του Στάλιν για όποιον έχει μελετήσει τα γραπτά δεν είναι παρά νομοτελής εξέλιξη της ιδεολογίας του Λένιν σε συνθήκες νικηφόρου οικοδομημένου σοσιαλισμού. Από τον "επαναστατικό ρομαντισμό" της εποχής Λένιν (που αναμφισβήτητα είχε μπόλικη καταστροφή, καθώς είναι εποχή επαναστατικής πάλης), νομοτελώς πάμε στον "κλασικισμό-ρεαλισμό των νικητών" της εποχής του Στάλιν. Και ο ίδιος ο Λένιν στα γραπτά του πάντα προειδοποιεί πως ο βίαιος "ρομαντισμός" είναι καλός μόνο στο αρχικό στάδιο, μετά πρέπει να υπάρξει καταλάγιασμα της ταξικής πάλης και ρεαλισμός.
Ο Τρότσκι είναι άλλη υπόθεση. Εκείνος όντως ήθελε διαρκή επανάσταση εδώ και τώρα και παντού.
"Ο υπαρκτός ήταν μια βίαιη απότομη εισαγωγή δυτικότροπων μοντερνιστικών στοιχείων στη Ρωσική κοινωνία."
Κι εδώ είναι το δεύτερο λάθος που κάνεις (συναφές με το προηγούμενο με την ανάγκη και τη φιλοτιμία).
Ο σοσιαλισμός της ΕΣΣΔ ήταν ταυτόχρονα εισαγωγή του βιομηχανισμού στη Ρωσία και διάσωση του κοινοτικού μοντέλου παραγωγής στην ύπαιθρο μέσω της αναβάθμισής του σε κολλεκτιβιστικό. Αυτό το δεύτερο στοιχείο ο δυτικός καπιταλισμός δεν το έχει και ούτε ποτέ θα το αποκτήσει, είναι όμως θεμελιώδες στοιχείο του σοσιαλισμού. Το έκανε και ο Μάο (διατηρώντας-αναβαθμίζοντας το θεσμό της λαϊκής κομμούνας στην κινέζικη ύπαιθρο, θεσμό που κατάργησε ο Τενγκ μόλις έκανε τη στροφή στον καπιταλισμό). Ας αναρωτηθεί κάποιος, γιατί στις περιοχές της ΕΣΣΔ που υπήρχαν ακόμα τα "προνεωτερικά" μοντέλα αγροτικής κοινότητας (κεντρική Ρωσία) η κολλεκτιβοποίηση προχώρησε σχετικά ομαλά, ενώ σε εκείνες που υπήρχαν τα "νεωτερικά" μοντέλα ατομικής καπιταλιστικής-γαιοκτημονικής ιδιοκτησίας (Ουκρανίας) έγινε μπάχαλο; Μήπως λέει κάτι αυτό για την ύπαρξη συγγένειας μεταξύ του "προνεωτερικού" αγροτοκοινοτισμού και του σοβιετικού κολλεκτιβισμού;
Με λίγα λόγια ήταν ένας Ιανός, ταυτόχρονα "δυτικός/ευρωπαϊκός" και "αντιδυτικός/ασιατικός", συνεχιστής της νεωτερικότητας αλλά και κουβαλητής προνεωτερικών παραδόσεων μέσα σε αυτή (που τις θεωρούσε χρήσιμες ως την κομμουνιστική κοινωνία, και δεν τις έπαιρνε απλά κατ' ανάγκη). Για να το κατανοήσουμε αυτό, πρέπει να διαχωρίσουμε την έννοια της "προόδου" στην αστική ιδεολογία από την έννοιά της στο μαρξισμό. Η αστική ιδεολογία βλέπει την πρόοδο ωφελιμιστικά με στόχο το άμεσο κέρδος και ως γραμμική ανάπτυξη, ο μαρξισμός (ως παιδί της χεγκελιανής διαλεκτικής) τη βλέπει καθολικά ξεκινώντας από την αρχή της ιστορίας της Γης και φτάνοντας ως αυτό που θεωρεί τέλος της. Μέσα σε αυτή την τεράστια ιστορία, δεν απορρίπτει απαραίτητα κάθε παλιό, ή, κάποιες φορές, φτιάχνοντας το καινούριο επαναλαμβάνει το παλιό σε αναβαθμισμένη μορφή (νόμος της ελικοειδούς ανάπτυξης, η έλικα περιστρέφεται κυκλικά προς τα πάνω, έτσι κι η ιστορία, δεν προοδεύει "γραμμικά" αλλά κυκλικά, και στους κύκλους ορισμένες φορές το "παλιό" ξαναγίνεται νέο). Όποιος αδυνατεί να δει αυτή την πλήρη εικόνα εύκολα πέφτει σε εξισωτισμούς του στυλ "τι δυτικός καπιταλισμός, τι ανατολικός σοσιαλισμός, όλα μοντερνιές του 1789 είναι".
Καλά θα κάνει βέβαια κάποιος να μελετήσει από πρωτογενείς πηγές την οικονομική ιστορία Κίνας και ΕΣΣΔ (θα μου πεις πού να ξέρει ρώσικα και κινέζικα; υπάρχουν ουκ ολίγα συγγράμματα από πρωτογενείς πηγές μεταφρασμένα στα αγγλικά και ίσως να υπάρχουν και στα ελληνικά).
Για το τι ορίζεται ως εκμεταλλεύτρια τάξη, είτε το θέλουμε είτε όχι ο επιστημονικότερος τρόπος να το βρούμε είναι μέσω της πολιτικής οικονομίας. Δεν είναι τόσο απλό όσο το "αυτός με βαράει κάθε βράδυ για να του κάτσω στο κρεβάτι άρα είναι ο εκμεταλλευτής μου". Σε επίπεδο κοινωνικών σχηματισμών υπερεκμετάλλευση συνεπάγεται υπερκέρδος για τον εκμεταλλευτή. Κάποια τάξη που να κομίζει υπερκέρδος από την υπερεκμετάλλευση κάποιας άλλης στην ΕΣΣΔ δεν υπήρχε.
Φίλε, δεν υπάρχει η ιστοριογραφία που ψάχνεις, ειδικά σε σύγχρονα ζητήματα. Εδώ δεν μπορεί να υπάρξει αντικειμενική ματιά πχ στην Άλωση της Πόλης και εσύ ζητάς αντικειμενικότητες στα της ΕΣΣΔ. Μη ψάχνεις άδικα.
Βλέπω με λύπη μου ότι έχει διεισδύσει σε μεγάλο βαθμό ο μεταμοντερνισμός στη σκέψη μερικών στο χώρο. Διαβάζουμε περί μη ύπαρξης επιστημονικού τρόπου διάκρισης καπιταλισμού-σοσιαλισμού, για μη διακριτές διαφορές μεταξύ των δύο, εν πολλοίς για απόρριψη της κλασικής οικονομικής επιστήμης ως μεθόδου εύρεσης απαντήσεων σε τέτοια ερωτήματα... και τελικά κατάληξη "μην το ψάχνετε, όλοι ίδιοι είναι τα τελευταία 200 χρόνια".
Δεν είναι σε καμιά περίπτωση ρομαντική πολεμική με το διαφωτισμό αυτό. Είναι μεταμοντέρνα απόρριψη όλων των κεκτημένων της ανθρώπινης γνώσης και επιστήμης της εποχής της νεωτερικότητας. Επικίνδυνο λάθος. Δε θα πετάξουμε στα σκουπίδια την οικονομία ως πυξίδα για το τι είναι καπιταλισμός, τι σοσιαλισμός, τι εκμετάλλευση κλπ.
Αναφέρθηκα σε μια εποχή (χοντρικά τη Σταλινική) όπου παγκοσμίως επικρατούσαν αυτό που σήμερα ονομάζουμε 'συντηρητικές αξίες'. Αν πήγαινες στην Ν Υόρκη των 50ς (πόσο μάλλον σε καμιά Αλαμπάμα) και ισχυριζόσουν ότι υπάρχουν 159 genders, θα σου κρεμούσαν κουδούνια ακόμα και οι καθηγητές του Κολούμπια, και αν έλεγες στον μεγαλοκαπιτάλα Χένρυ Φορντ ότι ένα 12χρονο αγόρι έχει δικαίωμα να κουμπώνει ορμόνες θα τραβούσε περίστροφο. Τα μεταβιομηχανικά ροζ φρανκφουρταριανά είναι μεταγενέστερα φρούτα, και πράγματι γεννήματα της βαθιάς δύσης, τα οποία όντως δεν μπολιάστηκαν ποτέ στο αμετανόητα τειλορικό ανατολικό μπλοκ.
Επίσης, λόγω πολιτισμικών/ιστορικών ιδιαιτεροτήτων και υπό οποιοδήποτε καθεστώς (τσαρικό ή κομμουνιστικό ή πουτινικό) η νεότερη Ρωσία διαχρονικά είναι δυο κλικ 'παραδοσιακότερη' της δύσης. Και τέλος, καλό θα ήταν να συγκρίνουμε την ηθική και τις αξίες της Ρωσίας του μεσοπολέμου με αυτές της Ρωσίας του 1916 και όχι με αυτές των ΗΠΑ του 2022.
Εκεί που διαφωνώ είναι στο ότι ο κομμουνισμός αποτελεί συντηρητική αναδίπλωση. Το επιχείρημα που θέλει τον μαρξισμό, ως τέκνο του χεγκελιανισμού και όχι του αγγλοσαξονικού θετικισμού, περισσότερο παραδοσιοκρατικό από τον κλασικό φιλελευθερισμό δε στέκει. Είναι σίγουρο ότι το μπολσεβικικό πραξηκόπημα ήταν 'μαρξιστικό' ή απλά άρπαξαν μια ταμπέλα για να κάνουν τη δουλειά τους; Πέραν αυτού, Χεγκελιανές αναφορές έχουν και οι Φρανκφουρταρινοί και οι μεταμοντέρνοι μεταμαρξιστές, όπως επίσης γέννημα θρέμμα του γερμανικού κόσμου είναι και η 100% αντιθετικιστική ψυχανάλυση.
----"Για το τι ορίζεται ως εκμεταλλεύτρια τάξη, είτε το θέλουμε είτε όχι ο επιστημονικότερος τρόπος να το βρούμε είναι μέσω της πολιτικής οικονομίας. Δεν είναι τόσο απλό όσο το "αυτός με βαράει κάθε βράδυ για να του κάτσω στο κρεβάτι άρα είναι ο εκμεταλλευτής μου". Σε επίπεδο κοινωνικών σχηματισμών υπερεκμετάλλευση συνεπάγεται υπερκέρδος για τον εκμεταλλευτή. Κάποια τάξη που να κομίζει υπερκέρδος από την υπερεκμετάλλευση κάποιας άλλης στην ΕΣΣΔ δεν υπήρχε."----
Η απλοική προσέγγιση είναι αυτή που θέλει την εκμετάλλευση να έπεσε από τον ουρανό κάπου στο 3000 πχ σε κάποια πόλη κράτος της Μεσοποταμίας. Ο μαρξισμός αμφισβητεί τις ιεραρχίες στις πρωτόγονες ανθρώπινες κοινότητες; Αμφισβητεί τις ιεραρχίες (με τη συνεπαγόμενη εκμετάλλευση) στα αγελαία ζώα; Ή θεωρεί ότι οι χιμπατζήδες έχουν "πρωτόγονο κομμουνισμό";
Τέλος πάντων, αν υπάρχουν η ιστορική αναγκαιότητα επανάληψης του κομμουνιστικού εγχειρήματος, τότε λογικά θα ξεσπάσουν στο μέλλον και οι ανάλογες επαναστάσεις. 'Ιδού η Ρόδος', που είπε κάποιοα ψυχή πριν 170 χρόνια . Προσωπικά αμφιβάλω.. Φυσικά, αν είναι με τις κόκκινες σημαίες και τα σφυροδρέπανα να κινητοποιούνται οι νοσταλγοί του υπαρκτού στη Ρωσία, πολύ καλώς χρησιμοποιούνται από το Κρεμλίνο. Αλλά στα σοβαρά να συζητάμε το 2022 για νεκρανάσταση της μούμιας του Βλαδίμηρου του Α', πάει πολύ. Αυτή η ιστορία τελείωσε ανεπίστρεπτα.
Η Φοιτητική Λέσχη Φανταστικής Λογοτεχνίας είπε...
Ωραία συζήτηση! Μπράβο παιδιά.
Ανώνυμε που αναφέρεις τα περί μεταμοντερνισμού, σαφώς δεν πρέπει να πεταχτεί στα σκουπίδια όλη η επιστημονική γνώση. Αλλά η ταυτόχρονη απόρριψη -ακόμη και η εκτίμηση ότι καπιταλισμός και μαρξισμός απτελούν άλλες όψεις του ίδιου νομίσματος- δεν είναι καινοφανές προίόν της μεταμοντέρνας σκέψης. Αυτό που θεωρείς ως γενίκευση του τύπου "όλοι ίδιοι είναι α τελευταία 200 χρόνια", αν διαμορωθεί ως "όλοι οι θιασώτες των προοδευτικών ιδεολογιών της νεωτερικότητας είναι ίδιοι τα τελευταία 200 χρόνια" υπήρχε -διατυπωμένη πιο κομψά, αλλά με το ίδιο νόημα- σε παλαιότερες εκδοχές της ρομαντικής αντιδιαφωτιστικής σκέψης. Στην συντηρητική επανάσταση έγινε σχεδόν σύνθημα προμετωπίδας.
Αν θες την γνώμη μας, δεν είναι κακό να υπάρχει ως ένας πρώτος μπούσουλας. Αρκεί να μην μένει κανείς μόνο σε αυτό τον αρχικό αφορισμό και σταματά να ψάχνει.
Επίσης, στην ρομαντική σκέψη δεν ήταν ποτέ η οικονομία πυξίδα -απόλυτο εργαλείο- διάκρισης του τι είναι και τι όχι καπιταλισμός και σοσιαλισμός. Η οικονομία συμπλήρωνε την ρομαντική κριτική της νεωτερικότητας που είχε ηθικό, αισθητικό, πολιτικό, ακόμα και μεταφυσικό περιεχόμενο.
Δε νομίζω να διάβασες σωστά το μήνυμα αν θεωρείς ότι είπα ποτέ ότι ο κομμουνισμός στο σύνολό του είναι "συντηρητική αναδίπλωση" της αστικής νεωτερικότητας. Αυτό που λέω είναι ότι οι μορφές εφαρμοσμένου σοσιαλισμού-κομμουνισμού του 20ό αιώνα ΔΕΝ μπορούν να εξηγηθούν με βάση το δίπολο "αστική πρόοδος - αστική ή προαστική συντήρηση" γιατί βρίσκονται ΕΞΩ από την αστική νεωτερικότητα. Εκεί είναι που το οικονομικό σκέλος (μαζί με αυτό των κοινωνικών σχέσεων) κάνουν πράγματι τη διαφορά. Το 1917 αποτελεί νέα τομή στην ιστορία μεγαλύτερη από το 1789. Αυτό, μια συντηρητική σκέψη βασισμένη μόνο στην κριτική στην αστική νεωτερικότητα (και που παρωχημένα θεωρεί το σοσιαλισμό απλά παραφυάδα αυτής) απλούστατα ΔΕΝ μπορεί να το συλλάβει. Όταν όμως πιάνουμε ιστορία ΕΣΣΔ και Κίνας πρέπει να αντιληφθούμε ότι πιάνουμε ένα γίγνεσθαι εντελώς διαφορετικό της αστικής νεωτερικότητας, υπερβατικό-αντιθετικό αυτής. Ως τέτοιο πρέπει να το κρίνουμε. Δεν ήταν "συντηρητική αναδίπλωση" της αστικής νεωτερικότητας, γιατί πολύ απλά δεν ανήκει σε αυτήν.
Ένα τέτοιο γίγνεσθαι, που βλέπει την ιστορία από την αρχή της ως μια διαδικασία ανάπτυξης προς τον αταξικό κομμουνισμό, προφανώς θα χρησιμοποιήσει και στοιχεία της αστικής νεωτερικότητας (βιομηχανισμό-τεϊλορισμό) αλλά και στοιχεία αντελώς αντίθετα σε αυτή (αγροτικός κολλεκτιβισμός), γιατί, πολύ απλά, αυτό το γίγνεσθαι δεν το ενδιαφέρει να φέρει σε πέρας κάποια ατζέντα του 1789, αλλά να φέρει σε πέρας τον κομμουνισμό. Ως εκ τούτου, αντιμετωπίζει τόσο την αστική νεωτερικότητα, όσο και όλα τα άλλα, ως εργαλεία προς αυτή την κατεύθυνση. Κοινώς, το τι είναι "συντηρητική στροφή" σε ένα τέτοιο γίγνεσθαι, είναι λάθος να το αντιμετωπίζουμε με όρους αστικής νεωτερικότητας.
Στο κάτω-κάτω, στον καπιταλισμό η λαϊκή αγροτική κομμούνα γίνεται McDonalds. Στο σοσιαλισμό παραμένει λαϊκή αγροτική κομμούνα. Αυτό με Ντε Μαιστρ μόνο δεν μπορεί να εξηγηθεί. Θέλει και γνώση Ηράκλειτου και Χέγκελ και Λένιν και Μαρξ (και εννοείται η γνώση αυτή να μην περιλαμβάνει μόνο οικονομία, αλλά και το "ηθικό, πολιτικό, αισθητικό και μεταφυσικό περιεχόμενο" που λέει ο άλλος συναγωνιστής).
πολύ πλάκα έχει να μιλάμε για μεταβιομηχανική εποχή όταν η μόνη χώρα που αναπτύσσεται σοβαρά στον 21ο αιώνα είναι αυτή που επιμένει στο βιομηχανικό μοντέλο (Κίνα) και όταν οι κυρώσεις των μη-πλουτοπαραγωγικών χρηματιστηριοκίνητων χωρών κλάνουν τα @@ των πλουτοπαραγωγικών-βιομηχανικών. Παιδάκια, επειδή αυτοκτόνησε η Δύση με την αποβιομηχάνιση, δεν περάσαμε ξαφνικά σε καμιά "μεταβιομηχανική" εποχή. Μέχρι την πλήρη ρομποτική αυτοματοποίηση (και αργεί αυτή), στη βιομηχανική εποχή θα βρισκόμαστε.
πριν έκανες τη σύγκριση Ρωσίας-Γερμανίας το 1930 για να υπαινιχθείς ότι μια σοσιαλιστική Γερμανία θα ακολουθούσε περισσότερο μοντερνίστικη κουλτούρα από τη Ρωσία και το ίδιο ή περισσότερο μοντερνίστικη με την καπιταλιστική Δύση. Όταν σου αντιπαρατέθηκε το παράδειγμα της Ανατολικής Γερμανίας, που ήταν το ίδιο συντηρητική με τη Ρωσία και λιγότερο μοντέρνα από τη Δυτική Γερμανία και την υπόλοιπη Δύση (όχι μόνο στα του "τεϊλορισμού" που επιμένεις, αλλά ειδικά σε θέματα κουλτούρας) τα γυρνάς και λες "έλα μωρέ κι η Δύση τότε συντηρητική ήταν σε σχέση με τώρα, μη συγκρίνουμε με το 2022".
Και ποιος μίλησε "σε σχέση με τώρα"; Ποιος σύγκρινε με το 2022; Οι συγκρίσεις ήταν μεταξύ α) Ρωσίας-Δύσης μεσοπολεμικά και β) Ανατ. Γερμανίας-Δ. Γερμανίας μεταπολεμικά. Και στις δυο περιπτώσεις η κλίμακα γέρνει στο ότι τα σοσιαλιστικά κράτη υπήρξαν έμπρακτα πιο παραδοσιοκρατικά. Η διαφωνία μας είναι ότι εσύ αυτό το βλέπεις ως κάτι που δεν ήθελαν οι μπολσεβίκοι και απλά τους το επέβαλε η ιστορία, ενώ υπάρχουν άπλετες αποδείξεις ότι ήταν κάτι οργανικό, γιατί απλά, το τι είναι "παραδοσιακό" το ορίζουν αλλιώς οι μαρξιστές από ό,τι το ορίζουν οι αστοί. Με το 2022 αν μπορεί να γίνει κάποια σύγκριση, είναι μεταξύ Κίνας και Δύσης.
Βέβαια το τι ορίζει η δυτική σκέψη ως "συντηρητικό" ο Κινέζος μπορεί να μην το αντιλαμβάνεται καν ως τέτοιο. Οπότε μάλλον το λάθος που κάνουν όλοι οι σχολιαστές σε αυτή τη συζήτηση, είναι ότι βάζουν το "συντηρητικόμετρο" με δυτικό γνώμονα. Λένε στον Ρώσο ή τον Κινέζο "δεν είσαι πραγματικά συντηρητικός επειδή το καθεστώς σου δεν είναι αντίδραση στο διαφωτισμό όπως ο ευρωπαϊκός συντηρητισμός". Μα αυτά τα έθνη δεν πέρασαν διαφωτισμό για να είναι ο συντηρητισμός τους αντίδραση σε αυτόν. Σημαίνει αυτό ότι δεν είναι συντηρητισμός; ΟΧΙ. Είναι συντηρητισμός μη-ευρωπαϊκός; ΝΑΙ. Είναι ο υπαρκτός σοσιαλισμός ένας συντηρητισμός; ΟΧΙ. Έχει όμως οργανικά μέσα του και στοιχεία που η δυτική σκέψη μπορεί να ονομάσει συντηρητικά; ΝΑΙ.
Ο Λένιν δεν κληρονομεί μόνο δυτικόφιλα ιδεολογήματα. Κληρονομεί και το "αριστερό" εκείνο κομμάτι του ρωσικού Σλαβοφιλισμού (Χέρτσεν, Τσερνισέφσκι, Στσεντρίν) που αντιτίθεται στον δυτικό καπιταλισμό όχι από θρησκευτική-αντιδραστική σκοπιά αλλά από τη σκοπιά του "ρωσικού σοσιαλισμού" (των αδούλωτων κοινοτικών παραδόσεων της ρωσικής αγροτιάς που οι Ρώσοι σοσιαλιστές του 19ου αιώνα θεωρούν ανώτερες από τον δυτικό ατομικισμό). Η έμφαση των Μπολσεβίκων στον αγροτικό κολλεκτιβισμό είναι ακριβώς η συνέχεια αυτών των παραδόσεων. Το ίδιο και η έμφαση του Μάο. Δεν είναι "ανάγκη που έγινε φιλοτιμία", ούτε κάποιο ιστορικό κατάλοιπο που το διατήρησαν επειδή απλά δεν μπορούσαν ακόμα να το καταστρέψουν. Όποιος δεν το κατανοεί, καλύτερα να κάτσει να διαβάσει.
Πώς ορίζεται η νεωτερικότητα;
Αν ορίζεται υλικά, ως η βιομηχανική εποχή, ξεκινά το 1800 και είμαστε ακόμα εντός αυτής.
Αν ορίζεται πολιτικά, ως πολιτική μονοκρατορία του αστικού συστήματος, ξεκινά είτε το 1688 είτε το 1789 και αντικειμενικά πρέπει να τελειώνει το 1917.
Αν ορίζεται πνευματικά, ξεκινάει με το Διαφωτισμό και είτε τέμνεται (κατά τους μαρξιστές) με τη δημιουργία του μαρξισμού (ως υπέρβαση του Διαφωτισμού), είτε, κατά την αστική σκέψη, διαρκεί ακόμη ως σήμερα.
Να διευκρινίσουμε πρώτα αν την ορίζουμε πολιτικά, οικονομικά ή πνευματικά, γιατί ο κάθε ορισμός δίνει και άλλες "στάσεις".
Φυσικά καμιά σχολή σκέψης (ρομαντικοί, φιλελεύθεροι, μαρξιστές) δεν είναι υποχρεωμένη να εγκαταλείψει τον δικό της ορισμό της νεωτερικότητας και να δεχτεί αυτόν μιας άλλης σχολής.
Καλό είναι να μην εστιάσουμε σε "ιδεολογικούς ορισμούς" ή περιγραφές του φαινομένου της νεωτερικότητας. Υπάρχουν οι κοινωνικές επιστήμες και η φιλοσοφική σκέψη προκειμένου να προσεγγιστούν τέτοια ζητήματα.
Αν μπούμε σε αυτή την ερμηνευτική οδό η απάντηση είναι όλα αυτά που που αναφέρεις. Καμία ιστορική περίοδος δεν ξεκινά με μια κάθετη τομή στην ιστορία. Υπάρχουν αποκλίσεις στον τρόπο που μπαίνει η ανθρώπινη ιστορία σε μια νέα ιστορική περίοδο σε ιδεολογικό, σε οικονομικό -παραγωγικο, σε κοινωνικό επίπεδο κλπ. Επίσης υπάρχουν αποκλείσεις και στα γεωγραφικά πλάτη που δέχονται την μεταβολή (πχ η νεωτερικότητα αρχίζει πολύ αργότερα και με διαφορετικό τρόπο στην κεντρική και την ανατολική Ευρώπη, απ' ότι στην δυτική).
Σε πολύ γενικές γραμμές ως νεωτερικότητα μπορούμε να ονομάσουμε την ιστορική περίοδο που ΣΥΜΒΟΛΙΚΑ ξεκινά στον δυτικό και τον ευρωπαϊκό κόσμο μετά την Αμερικανική και την Γαλλική επανάσταση. Κύρια γνωρίσματα της της υπήρξαν η επικράτηση -ως επίσημης αφήγησης- ενός εργαλειακου ορθολογιστικού τρόπου ερμηνείας των πραγμάτων εις βάρος της παλαιότερης μεταφυσικής, η εκβιομηχάνιση της παραγωγής που οδήγησε στην μαζική προσφορά τυποποιημένων προϊόντων και στην απώλεια της προνεωτερικης μαστοριάς στην παραγωγή των προϊόντων, η πολιτική προοπτική του παγκόσμιου κράτους συνοδευόμενη από την παγκοσμιοποίηση του δυτικού φιλελευθερισμού ως κρατούσας ιδεολογίας, η πραγμοποίηση και η οικοδόμηση των κοινωνικών σχέσεων στον άξονα ενός πρακτικά μετρισιμου και ωφελιμιστικου πλαισίου, η κοινωνική -πολιτικη αναρρίχηση της μεγαλοαστικής τάξης στην πυραμίδα της κοινωνικής ιεραρχίας, η μετακίνηση πληθυσμών κλπ.
Υπάρχει μεγάλη συζήτηση και ανάλυση αυτής της αρχικής περιγραφής.
επίσης είναι λάθος να θεωρούμε τη βιομηχανοποίηση ως αντίθετο του συντηρητισμού ή ως απόδειξη έλλειψης συντηρητισμού σε μια κοινωνία.
η μεγαλύτερη έξαρση βιομηχανικής παραγωγής στο Ιράν γίνεται την 40ετία της Ισλαμικής Επανάστασης και όχι πριν, ενώ στη Γερμανία έγινε επί του συντηρητικού Βίσμαρκ.
το να λέμε ότι ένα κράτος εισάγει βιομηχανία στην παραγωγή, άρα δεν είναι συντηρητικό στην καθημερινή ζωή και στα έθιμα των ανθρώπων, είναι ψιλογελοίο. Κάποιες απαρχαιωμένες μορφές παραγωγής μπορεί όντως να καταστρέφονται με τη βιομηχανία, αλλά μια χαρά μπορείς να διατηρήσεις μια συντηρητική-παραδοσιοκρατική κοινωνία και με τεϊλορισμό και με βιομηχανισμό, αρκεί πραγματικά να το θες.
Αυτό ενδεχομένως να έχει κάποιο νόημα να συζητηθεί σήμερα. Ωστόσο αν ανατρέξουμε στις ιδεολογικές απαρχές (και όχι μόνο) του Ρομαντισμού η βιομηχανοποίηση και οι συνέπειες της γίνονταν νοητές ως παθογένειες. Ο Βίσμαρκ επίσης ήταν το κόκκινο πανί για τους ρομαντικούς συντηρητικούς της Γερμανίας (Πωλ ντε Λαγκάρντ). Μέχρι και στον Τόλκιν υπάρχει αυτή η απόρριψη της βιομηχανικής τεχνοκρατίας.
Αυτή η αντιπαράθεση παράδοσης και βιομηχανίας τερματίστηκε με την συντηρητική επανάσταση εντός του εθνικιστικού χώρου. Για να αναβιώσουν κάποιες εκδοχές της στην νεοφασιστική σκέψη , που δοκίμασε να απλωθεί μερικώς προς την παραδοσιοκρατική οικολογία.
Από εκεί και πέρα είναι θέμα του κάθε παιδιού ποια ιδεολογική υποπαράδοση θα ακολουθήσει.
Ο/Η Ανώνυμος είπε...χώρια που σήμερα το αίτημα για επανα-βιομηχανοποίηση της δύσης είναι καθαρά συντηρητικό αίτημα. Οι κύκλοι που λέγαμε...
Πολύ ενδιαφέρουσα η συζήτηση για εμάς που δεν έχουμε εξειδικευμένες γνώσεις πάνω στην περίοδο. Σε κάθε περίπτωση πάντως και ο μαρξισμός και ο φιλελευθερισμός έχουν κοινή πηγή. Ο μαρξισμός δεν έρχεται ως αντίθεση στον Διαφωτισμό, αποτελεί τέκνο του. Απλά προχωράει σε διαφορετική κατεύθυνση απ'ότι το κυρίαρχο σήμερα φιλελεύθερο οικοδόμημα
λάθος είναι επίσης να εξηγούμε το σοσιαλισμό του 20ού αιώνα μόνο ως προσπάθεια εισαγωγής τεϊλορισμού σε υπανάπτυκτες χώρες. Έτσι ο Στάλιν πχ ή ο Μάο θα φαίνεται απλά σαν ένας "πατριώτης" εκσυγχρονιστής του έθνους του, σαν Λίνκολν ή Μέγας Πέτρος του 20ού αιώνα. Αυτό όμως δεν είναι παρά μια πτυχή του τι ήταν ο σοσιαλισμός σε μια πολύ συγκεκριμένη ιστορική περίοδο και υπό πολύ συγκεκριμένες συνθήκες, και επουδενί δεν είναι μόνο αυτό. Γνώμη μου είναι ότι δεν πρέπει να απορρίπτουμε τελείως τα γνωσιακά κεκτημένα του ιστορικού υλισμού. Σύμφωνα με αυτά, ο σοσιαλισμός είναι άρνηση-υπέρβαση όχι μόνο του καπιταλισμού αλλά και ολόκληρης της ταξικής κοινωνίας, από τη δουλοκτησία και τη φεουδαρχία ως το τώρα. Υπό αυτή τη σκοπιά, μακροϊστορικά η τομή του 1789 φαίνεται σχεδόν νάνος μπροστά στην τομή του 1917. Τα επόμενα 100, 200, 500 χρόνια, όποτε ξεσπούν γενικευμένες κρίσεις του καπιταλισμού, οι πιο προωθημένες επαναστάσεις είναι το πιο πιθανό να έχουν κάποιου είδους σοσιαλιστικό χαρακτήρα (όπως τον 18ο αιώνα, στις κρίσεις της φεουδαρχίας οι πιο προωθημένες επαναστάσεις είχαν χαρακτήρα αστικό). Φυσικά, και στη σημερινή εποχή, θα συνεχίσουν να υπάρχουν επαναστάσεις εθνικοαπελευθερωτικές ή θρησκευτικές (η Ιρανική είχε αυτά τα 2 γνωρίσματα), όπως και επί φεουδαρχίας δεν υπήρχαν μόνο αστικές όπως η γαλλική αλλά και εθνικές όπως η ελληνική.
γι' αυτό δεν βαυκαλίζομαι με κάποιο "τέλος της ιστορίας" λόγω της εγκατάλειψης του σοσιαλισμού σε εθνικό επίπεδο από Ρωσία και Κίνα. Η γνώμη μου είναι ότι, μακροϊστορικά, εκείνο το zeitgeist που αποτελεί ακόμα (και θα αποτελεί όσο υπάρχει καπιταλισμός) τον πραγματικά μοναδικό αντίπαλο της κυρίαρχης αφήγησης, εξακολουθεί να είναι το σοσιαλιστικό.
θα διαφέρει βέβαια από έθνος σε έθνος η μορφή του κάθε "σοσιαλισμού" και "αντικαπιταλισμού". Και δεν είναι σίγουρο ότι θα γίνονται συχνά τέτοια ξεσπάσματα (μέσα σε έναν αιώνα μπορεί να γίνει μόνο ένα ή και κανένα). Αλλά οι επόμενοι αιώνες ανήκουν στην εποχή που τα μεγάλα ξεσπάσματα των μαζών θα έχουν ως στόχο την ανατροπή του καπιταλισμού και την αντικατάστασή του με σύστημα προσανατολισμένο στην κοινωνική ιδιοκτησία των αγαθών. Εποχή που ξεκινάει με το '17 και όχι με το '89.
γνώμη μου είναι αυτό, ο καθένας μπορεί να διαφωνήσει.
Ο/Η Ανώνυμος είπε...Η εκβιομηχάνιση, αν την δει κάποιος αποκομμένα, δεν είναι από μόνη της ούτε προοδευτική ούτε συντηρητική. Υπάρχουν ιστορικά παραδείγματα χωρών που ανέπτυξαν ισχυρή εγχώρια βιομηχανία διατηρώντας παράλληλα μια παραδοσιακή μορφή κοινωνικής οργάνωσης και παραδοσιακές αξίες (βλ. Ιαπωνία ως το 45'). Παρ'όλα αυτά, η στροφή του κέντρου βάρους των κοινωνιών από υψηλότερες αρχές στην οικονομία είναι σύμπτωμα της νεωτερικότητας.
Σήμερα η επαναβιομηχάνιση της δύσης είναι "συντηρητικό" αίτημα μάλλον ως απάντηση στην παγκοσμιοποίηση και στο πλαίσιο μιας ανάγκης για "αυτονομία".
Ο/Η Ανώνυμος είπε...Επειδή η συζήτηση κάνει κύκλους (λογικό είναι, έχουμε ανταλλάξει 5-6 απαντήσεις) θα κλείσω εδώ με τα εξής σημεία:
1) Ζητάς πολλά. Εντάξει, να παραδεχτούμε τα προφανή: Ο μπολσεβικισμός έκανε τη Ρωσία υπερδύναμη, φύτεψε παντού φουγάρα, συνέτριψε τη Γερμανική μηχανή, έστειλε ανθρώπους και σκυλιά στο διάστημα, έφτιαξε και μια Τσαρ Μπομπ να τρέμουν οι Γιάνκηδες. Αλλά να τους βγάλουμε "δικά μας παιδιά", παραδοσιοκράτες και ρομαντικούς, πάει πολύ. Μη βαπτίσουμε το κρέας ψάρι. Οι πολιτικάριοι που μας διαβάζουν (εγώ δεν είναι πολ. επιστημ.) να μας ενημερώσουν, υπάρχουν σχετικές επιστημονικές μελέτες που να υποστηρίζουν την παραπάνω άποψη;
Άντε να δεχτούμε ότι ενσωμάτωσαν πτυχές της αγροτοκεντρικής παράδοσης των αριστερών εσέρων, οι οποίοι με τη σειρά τους εμπνέονταν όντων από προμοντέρνα συστήματα κοινωνικής οργάνωσης, αλλά κατά τα άλλα οι μπολσεβίκοι μια χαρά διαφωτιστές υπήρξαν σε όλα τους. Από τις θρησκευτικές τους αντιλήψεις και τις απόψεις για το ρόλο της επιστήμης, μέχρι την τοποθέτηση της οικονομίας στο επίκεντρο της ανθρώπινης ζωής (κάτι που κόπιαραν από τους κλασικούς φιλελεύθερους της δύσης) και τη δημιουργία απομαυγευμένων πολιτικών θεσμών (μη συγκρίνουμε τώρα το στέμμα των Τσάρων με τα Πολίτμπιρα και τις κομματικές επιτροπές).
Επίσης, επιμένω στο "την ανάγκην φιλοτιμίαν ποιούμενοι". Η προσφυγή στο "όποιο του λαού" με το άνοιγμα των εκκλησιών, και η επίκληση στη "Αιωνία Ρωσία" με τις συγκρίσεις του κόκκινου στρατιώτη του '41 με τον αντίστοιχο του 1812 που πολέμησε τον Ναπολέοντα, έγιναν όταν ο φον Μποκ ήταν δυο τσιγάρα έξω από τη Μόσχα. Να θυμίσω ακόμη ότι παρόμοιου τύπου προπαγάνδα έλαβε χώρα και στο ΗΒ του Τσώρτσιλ όταν βομβαρδίζονταν το Λονδίνο. Μάλιστα στη συγκεκριμένη περίπτωση έγινε ρητή αναφορά σε "χριστιανικές αξίες και ευρωπαικό πολιτισμό". Τί; Και ο Τσώρτσιλ παραδοσιοκράτης λοιπόν; Καλύτερα να αποφεύγουμε τις βιαστικές πολιτικές κατηγοριοποιήσεις.
2) Ακόμα κι αν παραδεχτούμε ότι οι μπολσεβίκοι ασπάζονταν το μαρξιστικό δόγμα και ότι το 1917 ήταν πράγματι η προφητευμένη "εργατική επανάσταση" του Μαρξ, πως είναι δυνατόν μια τέτοια βαθιά τομή (η μεγαλύτερη από όλες..) να επουλώθηκε μερικές δεκαετίες αργότερα και να μη βιώνουμε σήμερα τα απόνερά της. Εκτός κι αν νομίζεις ότι σήμερα ζούμε σε ένα νέο στάδιο, απότοκο του '17, και όχι στη νεωτερική/μετανεωτερική δυστοπία ως εξέλιξη του διαφωτισμού. Εδώ νομίζω η πιο λογική εξήγηση είναι αυτή που θέλει τη μαρξιστική περιοδολόγηση "φεουδαρχία-καπιταλισμός-σοσιαλισμός-κομμουνισμός" αντιεπιστημονική και τις πομφόλυγες τις αταξικής/αεθνικής κοινωνίας ως ουτοπία. Εντάξει, δεν υπάρχει πρόβλημα, οι ουτοπίες ήταν συνηθισμένο καταφύγιο των διανοούμενων του 19ου αιώνα. Πάντως, ο συγκεκριμένος κύκλος (αν υπήρξε ποτέ στην πραγματικότητα) έκλεισε οριστικά και ανεπίστρεπτα. Ούτε καν τα σύμβολά του δεν διασώθηκαν, πόσο μάλλον η ουσία. Να το πούμε κι αλλιώς, δεν υπάρχει κάποια ιστορική νομοτέλεια που να θέλει την Ιστορία να καταλήγει σε ένα αταξικό χάπυ εντ. Εδώ μιλάμε για μια εντελώς αυθαίρετη/αβάσιμη εικασία, και μάλιστα σε τέτοιο βαθμό που δεν είναι καν λάθος, όπως πχ δεν είναι "λάθος" η αναμονή της Β' παρουσίας από τους θρησκευόμενους Χριστιανούς.
Από κει και πέρα ο εφαρμοσμένος μαρξισμός/υπαρκτός σοσιαλισμός ήταν αυτό που έδειχνε (ξυράφι του Όκαμ αν θες), δηλαδή μια γιγαντιαία επιχείρηση εκβιομηχάνισης και εκμοντερνισμού, με φυσιολογική αποδοχή ορισμένων πολιτισμικών/ιστορικών ιδιαιτεροτήτων των χωρών όπου επικράτησε, αλλά πάντα εντός του διαφωτιστικού/νεωτερικού πλαισίου. Συμφωνώ, οι μπολσεβίκοι έκαναν περισσότερες κρατικοποιήσεις από τον... Ντε Γκωλ και τον Καραμανλή, αλλά αυτό (άσχετα με το ότι πράγματι ωφέλησε την κρατική/πολιτική οντότητα με την επωνυμία ΕΣΣΔ) είναι παντελώς άσχετο με το θέμα παράδοση/μοντερνισμός. Με το που ολοκληρώθηκε η διαδικασία άρχισαν τα ανοίγματα και με την έλευση της ψηφιακής επανάστασης τελείωσε το πανηγύρι.
(συνεχίζεται...)
Ο/Η Ανώνυμος είπε...(συνέχεια...)
3) Ο σκεπτικισμός για τον μπολσεβικισμό και η αμφισβήτηση της εγκυρότητας της μαρξιστικής ανάλυσης προφανώς και δεν είναι προιόντα του μεταμοντερνισμού. Επίσης, η μαρξική περιοδολόγηση της ιστορίας και η αντίληψη ότι μια κοινωνία οφείλει να φτάσει στην καπιταλιστική/αστική της ακμή για να "εκπληρώσει το ιστορικό της χρέος" είναι απολύτως αντιρομαντική. Δεν χρειάζεται περεταίρω επιχειρηματολογία.
Επίσης, αν υπάρχει επιστημονικός τρόπος διάκρισης των κοινωνιών σε σοσιαλιστικές και καπιταλιστικές, και μάλιστα χωρίς ενδιάμεση γκρίζα ζώνη, τότε τί ήταν η φασιστική Ιταλία, η μπααθική Συρία, η Πρωσία/Γερμανία του Βίσμαρκ, και για να σε πάω στα πιο δύσκολα, τί λογιό είναι σήμερα οι λεγόμενες λδ Ντονμπας/Λουγκανσκ; Είναι προφανές ότι το εν λόγω δίπολο είναι εξαιρετικά αδύναμο ερμηνευτικό εργαλείο.
4) Το ξαναγραφώ, η Ρωσία διαχρονικά ήταν δυο κλικ πιο 'παραδοσιακή' από την αγγλοσαξονική δύση. Όντως εκεί δεν ευδοκίμησαν γηγενείς διαφωτιστικές αντιλήψεις και ό,τι διαφωτιστική/μοντερνιστική σαβούρα απέκτησαν την πήραν εισαγόμενη απ'έξω, κυρίως για στρατιωτικούς και οικονομικούς λόγους. Αυτή η ιστορία κρατάει από τον Μ. Πέτρο και συνεχίζεται μέχρι σήμερα. Αυτό δε σημαίνει πως ο Στάλιν ή ο Πούτιν είναι "παραδοσιοκράτες". Το αντίθετο.. Έκαναν/κάνουν ότι μπορούν για να πετύχουν εκσυγχρονιστικού τύπου σύγκληση με τη δύση (για να θυμηθούμε τα δικά μας 90ς).
5) Για την Κίνα.. "μηδένα προ του τέλους μακάριζε". Η Κίνα υποτίθεται θα γίνει αυτό που υποτίθεται ότι θα γινόταν η Ιαπωνία στα 80ς. Προσωπικά αν δε δω τους πιτσιρικάδες της γειτονιάς μου να πηγαίνουν φροντιστήριο Κινέζικων αντί Αγγλικών, δεν πιστεύω τίποτα. Επίσης, μιας και αναφέρθηκε, η Κίνα τί είναι σοσιαλιστική ή καπιταλιστική;
Κοιτάξτε παιδιά αν ανατρέξουμε στις ιδεολογικές απαρχές (και όχι μόνο) του Ρομαντισμού η βιομηχανοποίηση και οι συνέπειες της γίνονταν νοητές ως παθογένειες. Ο Βίσμαρκ, επίσης, ήταν το κόκκινο πανί για τους ρομαντικούς συντηρητικούς της Γερμανίας (Πωλ ντε Λαγκάρντ κλπ). Μέχρι και στον Τόλκιν υπάρχει αυτή η απόρριψη της βιομηχανικής τεχνοκρατίας. Στο παράδειγμα της Ιαπωνίας, επίσης, οι παραδοσιοκράτες εθνικιστές συνήθως κατηγορούν σφοδρά τον εκσυγχρονισμό της εποχής των Μέιτζι και παρουσιάζουν ως συμβολικό σημείο αναφοράς το Σινπούρεν.
Ωστόσο, η αντιπαράθεση παράδοσης και βιομηχανίας τερματίστηκε με την συντηρητική επανάσταση εντός του ευρωπαϊκού εθνικιστικού χώρου. Η συντηρητική επανάσταση ήταν ακριβώς αυτό (και το Τρίτο Ράιχ). Το πάντρεμα της τεχνολογικής ανάπτυξης με τον παραδοσιοκρατικό Ρομαντικό αντιδιαφωτιστικό εθνικισμό, προς όφελος του δεύτερου. Ο εθνικομπολσεβικισμός ήταν συνδεδεμένος με την συντηρητική επανάσταση αν και το ίδιο το υπόβαθρό του άφηνε -και αφήνει- χώρο ελευθερίας για επιμέρους προσεγγίσεις. Η ρωσική εκδοχή του ήταν αναμενόμενο να έχει απορροφήσει αρκετή από την σοβιετική παράδοση.
Όμως μεταπολεμικά στη μη κομμουνιστική Ευρώπη και πάλι αναβίωσαν κάποιες εκδοχές της παλιάς αντιπαράθεσης. Αναφερομαστε στην νεοφασιστική σκέψη, που δοκίμασε να απλωθεί μερικώς προς την παραδοσιοκρατική οικολογία.
Από εκεί και πέρα είναι θέμα του κάθε παιδιού ποιο ιδεολογικό ρεύμα θα ακολουθήσει. Σημασία έχει να υιοθετούμε τις βασικές αρχές του παραδοσιοκρατικού εθνικιστικού Ρομαντισμού. Αν αυτό επιτευχθεί το κάθε παιδί μπορεί να αποκρυσταλλώνει τα ιδεολογικά σχήματα που θεωρεί σωστά και να καταλήγει σε όποιο από τα ρεύματα της εθνικιστικής ιδεολογίας το εκφράζει.
ΥΓ. Και επειδή δεν πρέπει να ξεχνάμε να παινεύουμε το σπιτι μας, μην λησμονούμε την επάνοδο των εκδόσεων Κλέος παιδιά. Θα υπάρξουν αμιγώς πολιτικές κυκλοφορίες προσεχώς. Αλλά και το βιβλίο του Γέητς πρέπει να διαβαστεί απ' όσους αντιλαμβάνοται την σφαιρικότητα της ρομαντικής πολιτικής σκέψης. Μολονότι είναι λογοτεχνικό, έχει βαθύτατο πολιτικό νόημα.
Ο/Η Ανώνυμος είπε...Ωχ, το ψιλοσκότωσα στα ορθογραφικά.. Εννοούσα "όπιο του λαού" και όχι "όποιο", και προφανώς "σύγκλιση" και όχι "σύγκληση", που έγραψα εκ παραδρομής.
Και ένα τελευταίο σχόλιο για την Αν Γερμανία. Ισχύει ότι η Αν. Ευρώπη έμεινε απρόσβλητη από την αντικουλτούρα των 60ς. Τα χιπιά, τα ντράγκια, η προπαγάνδα της αντισύλληψης, το new age κτλ δεν βρήκαν γόνιμο έδαφος εκεί. Good for them, αλλά μη ξεχνάμε ότι και η βαθιά δύση πέρασε αιώνες μετά το διαφωτισμό έχοντας (σχετικά) υγιείς απόψεις περί φύλου, σεξουαλικότητας, ηθικής κτλ. Βλ τις ΗΠΑ των 50ς ή πολύ περισσότερο τη βικτωριανή Αγγλία. Μπορούμε να πούμε ότι ο υπαρκτός έμεινε καθηλωμένος μέχρι τέλους σε μια καλβινίζουσα/φορντική ηθική (ίσως δεν είναι δόκιμοι οι όροι, αλλά καταλάβατε τι εννοώ) και δεν πέρασε ποτέ στον μεταμοντερνισμό.
"να τους βγάλουμε δικά μας παιδιά, παραδοσιοκράτες και ρομαντικούς, πάει πολύ"
συνεχίζεις να βάζεις πράγματα στο στόμα μου που δεν είπα. Ούτε συντηρητικούς ούτε παραδοσιοκράτες τους έβγαλα. Ρομαντικοί υπήρξαν με την έννοια των συνεχιστών του "επαναστατικού ρομαντισμού" των ουτοπικών σοσιαλιστών του 19ου αι. Αλλά συντηρητικούς όχι, δεν τους λέω. Επιμένω όμως ότι, αν μετρήσουμε τα στοιχεία που θεωρούμε εμείς συντηρητικά, ο σοσιαλισμός του 20ού εμπεριέχει έμπρακτα και οργανικά πολύ περισσότερα τέτοια από όσα ο φιλελευθερισμός την ίδια περίοδο.
"υπάρχουν σχετικές επιστημονικές μελέτες που να υποστηρίζουν την παραπάνω άποψη"
χωρίς να είμαι της άποψης, θυμίζω μόνο ότι ο Κονδύλης στο Συντηρητισμό (που έγραψε μετά την πτώση του τείχους) περιλαμβάνει ως τελευταίο συντηρητικό καθεστώς το σοβιετικό και τις παραφυάδες του (μάλιστα κριτίκαραν τον Κονδύλη ότι αφού δεν υπήρχε ατομική ιδιοκτησία, δε γίνεται να είναι συντηρητικό καθεστώς - ήδη εδώ συγχέουν συντηρητισμό με φιλελευθερισμό, απότοκο της καπηλείας του συντηρητισμού από την αστική δεξιά τον 20ό αι, στο 19ο δεν υπήρχε αυτή η σύγχυση).
"Η προσφυγή στο όπιο του λαού έγιναν όταν ο φον Μποκ ήταν δυο τσιγάρα έξω από τη Μόσχα"
Εντελώς επιδερμική και -μην το πάρεις προσωπικά- ανιστόρητη προσέγγιση κάποιου που εμφανώς δεν έχει εντρυφήσει στην ιστορία της ΕΣΣΔ. Η αποκατάσταση του "εθνικού μεγαλείου" των Τσάρων και η καλλιέργεια ισχυρού πατριωτισμού στο λαό γίνεται σταδιακά σε ΟΛΗ τη δεκαετία του 30, βλ. αλλαγές σε σχολικά βιβλία το 34 με εισήγηση Στάλιν (εξαφανίζεται ο όρος "φυλακή λαών" για τον τσαρισμό), βλ. σκληρή κριτική Kerzhentsev σε Bedny το 36 για μια όπερα που παρουσιάζει "αντεθνικά" τους σλάβους bogatyr του Μεσαίωνα, βλ. ταινίες με Μ. Πέτρο και Νέφσκι σε όλα τα 30s, βλ. μελέτες του David Brandenberger.
Αυτή η στροφή ήταν ξεκάθαρα οργανική: ήταν το τέλος του εμφυλίου και των ακραίων επαναστατικών πρακτικών και η αρχή της ένωσης ενός "νέου" λαού μέσα σε μια δημιουργούμενη σοσιαλιστική υπερδύναμη. Αυτό θα χρειαζόταν το σοσιαλιστικό πατριωτισμό, και το λέει ήδη προεπαναστατικά ο Λένιν, δεν πάμε να θάψουμε τον πατριωτισμό αλλά να φτιάξουμε δικό μας (ο Paetel στο Μανιφέστο των NazBol αναφέρει και τη ρήση του Μαρξ "το προλεταριάτο πρέπει να γίνει έθνος" δλδ να κατακτήσει για πάρτη του την πατρίδα από τους αστούς).
Για το 2 απάντησα. Η αξεδιάλυτη αντίθεση και της δικής μας εποχής είναι κεφάλαιο-εργασία, και το μεγάλο δίλημμα για το μέλλον της ανθρωπότητας εξακολουθεί να είναι ατομική ή κοινωνική ιδιοκτησία των μέσων παραγωγής. Τίποτα δεν "επουλώθηκε" με την οπισθοδρόμηση σε εθνικό επίπεδο (ΕΣΣΔ-Κίνα) των πρώιμων σοσιαλιστικών επαναστάσεων, υπήρξε απλά παλινόρθωση κι από αυτές η Ιστορία είναι γεμάτη. Η εποχή εξακολουθεί λοιπόν να είναι απότοκο της τομής του 17 (ταξική vs μετα-ταξική κοινωνία) και οι μελλοντικοί αγώνες σε αυτό το γήπεδο θα δοθούν.
3) τα παραδείγματα που αναφέρεις είναι οικονομίες αγοράς με αυξημένο τον κρατικό παρεμβατισμό/έλεγχο. Δε βλέπω κάποια γκρίζα ζώνη.
4) χωρίς να κατανοώ γιατί οι όποιες συγκυριακές προσπάθειες γεωπολιτικής σύγκλισης με τη Δύση είναι ένδειξη του αν κάποιος είναι παραδοσιοκράτης ή όχι, πάω στο επόμενο. Στη μοντέρνα, και όχι "2 κλικ πίσω" Αν. Γερμανία, αντί ο σοσιαλισμός να ακολουθήσει τη νεωτερικότητα, ήταν η νεωτερικότητα αυτή που προσαρμόστηκε στο σοσιαλισμό και "γύρισαν" την καθημερινή ζωή τους σε εποχές Β και Γ Ράιχ. Σαν να μην είναι λοιπόν τόσο σάρκα από τη σάρκα της νεωτερικότητας μια ιδεολογία που αντί να προσαρμόζεται στη νεωτερικότητα, την προσαρμόζει προς τα πίσω.
5) η Κίνα επίσης είναι ελεγχόμενη οικονομία αγοράς. Με τις εμπορευματοχρηματικές σχέσεις και το Νόμο της Αξίας να κυριαρχούν (αλλά ισχυρό κρατικό παρεμβατισμό στις τιμές) δε γίνεται να ονομαστεί σοσιαλισμός αλά ΕΣΣΔ. Κρατικός καπιταλισμός ναι. Δεν υπάρχει σχέση όμως με την κεϋνσιανή Ιαπωνία των 80s, θέλει ιδιαίτερη μελέτη.
Γενικά, και πάλι μην το πάρεις στραβά, οι απόψεις σου έχουν πολλά κοινά με απόψεις αστών "συντηρητικοφιλελεύθερων".
"H Γερμανία θα βρει το δρόμο της προς το καλό, όταν ο Κάρολος Μαρξ διαβάσει τον Φρειδερίκο Χέλντερλιν" (Τόμας Μαν)
Το αναδιατυπώνω:
"Ο χώρος μας θα βρει το δρόμο της προς το καλό, όταν ο Μαρξ διαβάσει Βελεστινλή και Δραγούμη".
Σοσιαλισμός - Ρομαντισμός - Εθνικισμός. Αυτές να γίνουν οι πυξίδες μας, κι ας πάρουμε από τον καθένα (Κάρολο - Ρήγα - Ίωνα) ό,τι αξίζει και είναι χρήσιμο να παρθεί.
αγγλικά μαθαίνουν τα παιδιά σου μόνο στην Ευρώπη που δεν παράγει τίποτα και που σε τρεις γενιές θα πεθάνει. Σε όλο τον πλουτοπαραγωγικό κόσμο (Νότο και Ανατολή) κινέζικα μαθαίνουν.
καταρχήν τη βιομηχανοποίηση της Ρωσίας (και μάλιστα κατά δουλική απομίμηση των δυτικών προτύπων) την ξεκινάνε οι τσάροι, την εισαγωγή και απομίμηση δυτικών εθίμων επίσης την ξεκινάνε οι τσάροι. Ίσα ίσα με τους μπολσεβίκους είναι που η Ρωσία κάνει στροφή στην ανατολή. Το οικονομικό μοντέλο με τα πλάνα και τον κολλεκτιβισμό είναι κάτι που δεν είχε εφαρμοσθεί ποτέ ως τότε στη δύση ή πουθενά αλλού. Ο Σορέλ έχει γράψει ολόκληρο κείμενο υμνητικό προς την προσπάθεια του Λένιν να ξεκόψει τη Ρωσία από την "παρακμιακή" δύση. Ως και τη μεταφορά της πρωτεύουσας από την κοσμοπολίτικη Πετρούπολη στη ρώσικη Μόσχα αναφέρει ως στρατηγική αποδυτικοποίηση της Ρωσίας από τους μπολσεβίκους.
Ο/Η Ανώνυμος είπε...όσο το 1815 επούλωσε την τομή του 1789, άλλο τόσο και το 1991 επούλωσε αυτή του 1917. Για τους Μέτερνιχ και τους Φουκουγιάμα ισχύει το πατσινικό "every dog has his day", η ιστορία προχωρά πέρα από αυτούς. Κάποιος που βλέπει μεν "τη νεωτερική/μετανεωτερική δυστοπία ως εξέλιξη του διαφωτισμού" αλλά δε βλέπει μέσα σε αυτή τις εργατικές επαναστάσεις του 1848, 1871, 1905, 1917, 1949, 1968... νομίζει ότι βλέπει τον ουρανό αλλά το μάτι του δεν έχει πιάσει ούτε τον ψύλλο.
να μας πει ο φίλος που μιλά για "ουτοπίες και πομφόλυγες" ποια είναι η δική του ιδεολογία. Γιατί μέχρι τώρα μόνο αυτό δε μας έχει πει. Ο συνομιλητής του αυτοπροσδιορίζεται ως ρομαντικός σοσιαλιστής. Αυτός πώς προσδιορίζεται;
την ιδεολογία σου πες μας, φίλε μου, να χαρείς. Γιατί όποτε σε βολεύει χρησιμοποιείς εργαλειακά το οπλοστάσιο του ρομαντισμού και μετά αμέσως πηδάς σε αφηγήσεις τραγικά φιλελεύθερες.
ο Πούτιν εντωμεταξύ πού κολλάει και τον αναφέρεις στη συζήτηση; ένας συγκεκριμένος Ανώνυμος είναι σε σχόλια ΦΛΕΦΑΛΟ και ΜΚ που έχει κόλλημα μαζί του και πρεμούρα να μας αποδείξει ότι ο Πούτιν δεν είναι δικός μας (χωρίς να έχουμε ισχυριστεί ποτέ κάτι τέτοιο). δεν πιστεύω να είσαι αυτός
Ο/Η Ανώνυμος είπε...Μας είπε ότι θεωρεί αντιεπιστημονική τη θεωρία της πάλης των τάξεων αυτός που προηγουμένως παραδέχτηκε ότι αδυνατεί να βρει επιστημονικό τρόπο να ορίσει τι είναι τάξη.
Ενδιαφέρον.
Ο/Η Ανώνυμος είπε...Χωρις να ειμαι ειδικος, μου θυμισε η συζητηση οτι ο εθνικοσοσιαλιστης Kerry Bolton (Νεοζηλανδος) εχει ισχυριστει στο πραγματικα εξαιρετικο βιβλιο STALIN THE ENDURING LEGACY οτι στον κλειστο κυκλο του Σταλιν υπηρχε τουλαχιστον ενας συνειδητος παραδοσιοκρατης, ο Κομισαριος Πολιτισμου Αντρεϊ Ζντανοφ...
Βεβαια δεν ειμαστε και δε θα γινουμε Σταλινικοι, αλλα αν ειχα να διαλεξω μεταξυ Σταλιν και Αζοφ, μαλλον Σηφη θα το εριχνα...
Ο/Η Ανώνυμος είπε..."Εν τω μεταξύ μιας και μιλάμε για Παλαιολόγο, Πλήθων, Πόλη κλπ. μόλις τελείωσα να διαβάζω μια εκπληκτική εργασία πάνω στο φαινόμενο του Νέο-παγανισμού της «Νέας εποχής». Είναι γραμμένο από διδακτορικό ορθόδοξο ιερέα."
Μπορείτε να μας αποκαλύψετε ποια είναι αυτή η εκπληκτική εργασία αυτού του δόκτωρα ορθόδοξου ιερέα που εκθέτει την αντεθνική συμμορία των Ρασσιά, Άδωνι και Πλεύρη;
"Εν τω μεταξύ μιας και μιλάμε για Παλαιολόγο, Πλήθων, Πόλη κλπ. Θα ήθελα πολύ να μάθω ποια θα ήταν η άποψη των ακροδεξιών boomer που ψηφίζουν τους δύο τελευταίους αν μάθαιναν το τι έχουν πει για τον Χριστό."
"Πόσοι άραγε από τους αγράμματους και φανατισμένους "αντι-χριστιανούς" φιλελεύθερους που τελευταία λυμαίνονται τον εθνικιστικό χώρο ξέρουν ότι ο (σπουδαίος) Πλήθωνας ήταν επίσης ανθενωτικός;"
Τα έργα του Πλήθωνος «Περί της ενσαρκώσεως του Υιού του Θεού» και «Περί της εκπορεύσεως του Αγίου Πνεύματος» δεν έχαιραν εκτιμήσεως.
Ο πρώην μαθητής και ενωτικός, Γεννάδιος Σχολάριος, μας στέρησε τα περισσότερα κεφάλαια της Συγγραφής των Νόμων.
Πλήθων: "Έλληνες εσμέν το γένος, ως η τε φωνή και η πάτριος παιδεία μαρτυρεί".
Σχολάριος: "Ἕλλην ὢν τῇ φωνῇ, οὐκ ἄν ποτε φαίην Ἕλλην εἶναι, διὰ τὸ μὴ φρονεῖν ὡς ἐφρόνουν ποτὲ Ἕλληνες· ἀλλ’ ἀπὸ τῆς ἰδίας μάλιστα θέλω ὀνομάζεσθαι δόξης. Καὶ εἴ τις ἔροιτό με τίς εἰμί, ἀποκρινοῦμαι χριστιανὸς εἶναι".
Λουκὰς Νοταράς: «κρειττότερον ἐστὶν εἰδέναι ἐν μέσῃ τῇ Πόλει φακιόλιον βασιλεῦον Τούρκου, ἢ καλύπτραν λατινικήν! »
"Περί της δήθεν "προδοσίας των ανθενωτικών" που παραθέτει και βίντεο ο δαπιτάκος, έχει χρειαστεί να επιχειρηματολογήσω στο παρελθόν ενάντια σε Νεοδημοκράτη που υποστήριζε ακριβώς τα ίδια. Είναι ίδιον του νεοπαγούς σημιταριού-κουλαριού-βερέμηδων να υποστηρίζουν ότι πάντα στην ελληνική ιστορία η "καλή πλευρά" ήταν η δυτικόφιλη."
Σύμφωνα με τον χρονικογράφο της Αλώσεως Γεωργίου Φραντζή, που ήταν πρωτοβεστάριος του Κωνσταντίνου Παλαιολόγου,
για προδοσία της Πόλεως συνελήφθησαν και καταδικάστηκαν 6 άτομα μεταξύ των οποίων ο Ιωασάφ Κόκας, ο Μέγα Δούκας Λεόντειος και ο αρχιναύαρχος Νεόφυτος.
Οι όροι που αυτοί διαπραγματεύθηκαν με τον εκπρόσωπο του Σουλτάνου, Ρεσίτ πασά, ήταν:
1. Η Αγία Σοφία και οι 10 κυριότερες εκκλησίες, καθώς και τα μοναστήρια με τις περιούσιες τους και τα εισοδήματα τους να παραμείνουν στην εκκλησία.
2. Εγγύηση για την ζωή και τις περιούσιες των ατόμων που περιέχονταν στον κατάλογο που έδωσαν.
3. Οι χριστιανοί ιερωμένοι να μην αλλάξουν αμφίεση, να λατρεύουν τον Θεό τους ελεύθερα και να καβαλάνε άλογο!
Κάποιοι θα μπορούσαν να χαρακτηρίσουν τέτοιες ενέργειες ως προδοσία, κάποιοι άλλοι ως ρεαλισμό και συνθηκολόγηση.
Ανάλογες περιπτώσεις και αυτές του Αγίου Όρους και της Θεσσαλονίκης.
Νομίζω πως κάπου έχει χαθεί η συνολική εικόνα του ζητήματος. Έτσι κι αλλιώς, η Άλωση υπήρξε η τελευταία πράξη του δράματος της Ανατολικής Ρωμαϊκής αυτοκρατορίας.
1ον, είναι καταφανής η εχθρική διάσταση ανάμεσα σε ανατολικούς χριστιανούς και σε δυτικούς χριστιανούς, που κάποτε ήταν ένα αλλά παρά την αγαπητική ενότητα τους χώρισαν θεολογικές μικροδιαφορές και πολιτικές σκοπιμότητες
2ον, πως μπορούν να χωρέσουν πολιτικές διαφορές σε θρησκευτικές πίστεις και αν αυτές οι πίστεις μπορούν να υπερτερίσουν της κοινής καταγωγής και του κοινού παρελθόντος και να εξελιχθούν σε εθνικισμούς, δηλαδή αν αναφανεί μια διαφορετική αντίληψη θεολογική ή φιλοσοφική, έχουμε μια διαφορετική σχολή, διαφορετική εκκλησία ή διαφορετικό εθνισμό προδοτικό ή εχθροπαθή;
3ον, στο μεσαίωνα το κυρίαρχο κρατικό δόγμα και η επιβεβλημένη πίστη ήταν το χριστιανική, το Σύμβολο της πίστεως. Η υπηκοότητα ήταν η ορθόδοξη χριστιανική. Υπό αυτήν την αρχή και μόνον, ευδοκίμησε, από τους Κομνηνούς και μετά, να ασχολειται κανείς με την ελληνική γραμματεία και κατά προτίμηση με τον σχολαστικό Αριστοτέλη. Όπως και να 'χει όμως, την μερική αποκάλυψη του Θεού την είχαν ο εκλεκτός λαός της παλαιάς διαθήκης.
Πάντως, σε ανατολή και δύση, με την κατηγορία της αίρεσης ή της ειδωλολατρίας καταδίκαζαν ανθρώπους σε μοναστηριακό εγκλεισμό, σε φυλάκιση, βασανιστήρια, ακόμα και σε θάνατο.
4ον, η σύγκριση μεταξύ της αρχαίας Ελλάδος ή του ελληνορωμαϊκού κόσμου με της Ανατολικής Ρωμανίας, σε όλα τα πεδία, είναι αβυσσαλέα.
Όσον αφορά την πολεμική δεινότητα, η αρχαία Ελλάς στάθηκε αρτιότερη και δυνατότερη, αντιμετωπίζοντας στρατούς μυρίων. Προφανώς και η αρχαία εποχή έβριθε από εμφυλίους και συγκρούσεις αλλά αυτές δεν υπήρξαν θρησκευτικές, λ.χ. να σκοτώνονται οι Στωικοί με τους Πλατωνικούς μέχρι απόσχισης..
Να σημειώσω πως δεν συμπαθώ την δαπ, ούτε είμαι ούτε καπιταλοατομιστής, ούτε λίμπεραλ ανοιχτοσυνοράκιας, ούτε όργανον κάποιου αρχέκακου όφεως (δεν έχω αντιληφθεί κάτι τέτοιο).
Ο/Η Ανώνυμος είπε...Απολύτως σεβαστές οι απόψεις σου, αλλά οι πολιτικοί σου χαρακτηρισμοί είναι πέραν από κάθε λογική..
Σοβαρά τώρα; "Συντηρητικοφιλελεύθερος" και "Φουκουγιαμικός φιλελέ" όποιος δεν ασπάζεται την μαρξιστική ανάλυση και δε θεωρεί ότι κάποιες σιδερένιες νομοτέλειες θα οδηγήσουν αναγκαστικά την ανθρωπότητα σε ένα αταξικό/αεθνικό μέλλον;
Σα να λέμε ΟΛΗ η παραδοσιοκρατική/νεορομαντική διανόηση του 19ου/20ου ήταν στην πράξη φιλελεύθερη. Δε φαντάζομαι πάλι να ισχυριστείς ότι σου αποδίδω λόγια που δεν είπες. Ευθέως αυτό υπονοείς. (Δεν κρίνω αν έχεις δίκιο ή άδικο, διατυπώνω συνοπτικά το κεντρικό συμπέρασμά σου).
Βασικά ισχυρίζεσαι ότι ο κόσμος διέπεται από διαλεκτικές αντιθέσεις, με τη βασική αντίθεση της εποχής μας να είναι 'καπιταλισμός vs (μαρξικού) σοσιαλισμού', όπου ο δεύτερος είναι ο καλός της υπόθεσης, και συνεπώς (για κάποιον λόγο) υποχρεωμένος από την Ιστορία να νικήσει. Δε λες κάτι καινούριο, είναι η χιλιοειπωμένη πασίγνωστη μαρξιστική προσέγγιση. Αλλά γιατί μπλέκεις την παραδοσιοκρατία, το ρομαντικό ρεύμα κτλ. Πέραν από κάποιες ελάχιστες υπόγειες επιρροές τους ρομαντισμού στο (πρώιμο) μαρξικό έργο (στο κάτω κάτω και ποιος δεν επηρεάστηκε από το ρομαντισμό τότε. Μέχρι και στον Τζον Στιούαρτ Μιλ υπάρχουν ψήγματα) δεν υφίσταται κάποια άλλη σύνθεση μεταξύ αυτών των δύο παραδόσεων.
Αν έχει κάποιος υπόψιν του μελέτες που 1) Να θεωρούν τον Μαρξισμό νόμιμο κληρονόμο του Ρομαντισμού και 2) Το σύνολο της αντιμαρξιστικής σκέψη ως φιλελεύθερης/διαφωτιστικής είμαι έτοιμος να δηλώσω λάθος. Περιμένω.
Ο/Η Ανώνυμος είπε...Και τέλος, η αναφορά στον Πούτιν (και τον Στάλιν) σχετίζονταν με το γεγονός ότι ενώ στη Ρωσική κοινωνία επιβιώνουν ζωντανές παραδόσεις, και τέλος πάντων δεν έχουν γίνει όλα ίσιωμα, οι ηγέτες τις δεν μπορούν να χαρακτηριστούν 'παραδοσιοκράτες'. Εσύ προσπαθείς να με συνθέσεις με άλλα πράματα (με φιλονατοισμό τύπου ΜΚ ίσως;). Φθηνό επιχείρημα..
Από κει και πέρα, το ξαναλέω. Δεν είμαι πολιτικός επιστήμονας ούτε μελετητής του ρομαντικού ρεύματος. Αν μπορεί κάποιος να μου αποδείξει ότι ο Μαρξισμός αποτελεί ρομαντικό ρεύμα και ότι η απόρριψη της μαρξιστικής ανάλυσης συνεπάγεται αυτομάτως 'φιλελευθερισμό', είμαι έτοιμος να του δώσω δίκιο. Με αποδείξεις και ιστορικά ντοκουμέντα όμως. Όχι με: "δεν είσαι μαρξιστής, άρα είσαι ουκρανόφιλος νατοικός".
Ο/Η Ανώνυμος είπε...Και κάτι πραγματικά τελευταίο. Ο (σωστός) ισχυρισμός ότι ο σταλινισμός/σοβιετισμός ήταν 'προτιμότερος' από τον δυτικού τύπου αγγλοσαξονικό φιλελευθερισμό, δεν κατατάσσει τον πρώτο στις αντιδιαφωτιστικές παραδόσεις. Επίσης, το συγκεκριμένο δίπολο πιθανόν να είχε νόημα επί ψυχρού πολέμου (βλ τη σχετική ρήση του Μπενουά με την κόκκινη πλατεία και το Μπρούκλυν), σήμερα όμως με δεδομένη την πλήρη επικράτηση του φιλελευθερισμού (και το απίθανο της επανάληψης του 1917), δεν έχει νόημα. Η επαναφορά της διαμάχης "κομμουνισμού-καπιταλισμού", και τα "διαλέξτε στρατόπεδο, αλλιώς είστε "φιλοαμερικάνοι" δεν παίζει σήμερα, ούτε ως προπαγάνδα. Από το '89 ξεκινάμε από την αρχή.
Ο/Η Ανώνυμος είπε...* όπου "σύνθεση".. "σύνδεση"
Ο/Η Ανώνυμος είπε...To φουκουγιαμικός φιλελέ δεν το είπα. Σχολίασα για Μέτερνιχ-Φουκουγιάμα, ειλικρινά συγνώμη αν νομίστηκε ως προσωπικό.
Το "κοινά με συντηρητικοφιλελεύθερους" το είπα, και πήγαινε κυρίως σε 2 πεποιθήσεις: 1) ότι ο σοβ. πατριωτισμός ήταν αναδίπλωση του 41. Μια τέτοια άποψη πέραν του ότι αγνοεί την ιστορία της ΕΣΣΔ, κυρίως δηλοί άγνοια για το τι αντιλαμβάνεται ο μαρξισμός ως επαναστατική διαδικασία. Την αντιλαμβάνεται όχι ως τακτικισμό του σήμερα ή του αύριο, αλλά ως αέναη διαδικασία που μπορεί να τελεστεί σε αιώνες ή χιλιετίες. Ως εκ τούτου, την αταξική/αεθνική κοινωνία την τοποθετεί στο τελευταίο στάδιο του κομμουνισμού, δηλαδή αφού επιτευχθεί πλήρης αφθονία αγαθών, πλήρης αυτοματοποίηση της εργασίας, πλήρης ανάπτυξη των αρετών ενός εκάστου σε συνδυασμό με τις αρετές του συλλογικού, κοινώς μόνο όταν όλοι γίνουμε Red Cyborgs θα τελειώσουν τάξεις/έθνη. Αλλά για να φτάσουμε λένε εκεί, θέλουμε κάμποσες επαναστατικές νίκες, και για να έρθουν αυτές, θέλουμε σοσιαλιστικά έθνη δυνατά και αφοσιωμένα στην πατρίδα που με τα χέρια τους έχτισαν (Ένγκελς το 1845 λέει "αν οι Γάλλοι αβράκωτοι ήταν τόσο πατριώτες στα πεδία των μαχών για μια επανάσταση ταξικά ξένη, αστική, φανταστείτε πόσο πατριώτες θα είναι οι νικητές εργάτες υπερασπιζόμενοι τη δική τους επανάσταση". Από αυτά συμπεραίνεται ότι Λένιν-Στάλιν, που ο ένας έσωζε την πολιτιστική κληρονομιά και προστάτευε Μπολσόι και Πούσκιν, και ο άλλος καλλιεργούσε δυνατή εθνική συνείδηση στους Ρώσους εργάτες-αγρότες πολύ πριν τον πόλεμο, ήταν απλά ΣΥΝΕΠΕΙΣ ΜΑΡΞΙΣΤΕΣ και όχι "αναγκοφιλότιμοι". Η διαλεκτική τι λέει; Κάθε υπέρβαση δεν καταστρέφει όλο το παλιό, αλλά μόνο τα άχρηστα, σώζοντας τα χρήσιμα. Στην υπέρβαση του καπιταλισμού που λέγεται σοσιαλισμός, πράγματα όπως έθνος, αγροτική κομμούνα, συλλογικό δέσιμο και κοινωνική συνοχή (στοιχεία που οι αστοί βλέπουν ως συντηρητικά) δεν καταστρέφονται, τουναντίον εμπλουτίζονται, παίρνουν σοσιαλιστική μορφή και δυναμώνουν. Στην εποχή του διεθνοποιημένου κεφαλαίου, ο μαρξισμός δε σου λέει να είσαι αεθνιστής. Αυτά τα λέει ο μεταμοντέρνος Συριζισμός. Ο μαρξισμός σου λέει να κατακτήσεις ως εργαζόμενη τάξη το έθνος/πατρίδα σου και να το κάνεις πραγματικά δικό σου. Το έκαναν Γιουγκοσλάβοι παρτιζάνοι, Βιετκόνγκ, Ρώσοι, Κινέζοι, Κουβανοί. Το ότι στον 20ό αι. το αίτημα της εθνικής απελευθέρωσης συνδέθηκε με το μαρξισμό δεν είναι τυχαίο, είναι νομοτελής μετατροπή της θεωρίας σε πράξη τη συγκεκριμένη ιστορική περίοδο.
2) η πρόσληψη των Λένιν-Στάλιν-Μάο απλά ως ανατολικού τύπου εκσυγχρονιστών εντός του νεωτερισμού, ανατολικών Λίνκολν. Συναντάται η άποψη σε όσους βλέπουν μόνο το δέντρο (εδώ τον τομέα της εθνικής οικονομίας σε μια δοσμένη περίοδο του 20ού αι). Δε γίνεται όμως να ορίσουμε ένα τέτοιο κοσμοϊστορικό φαινόμενο όπως ο πρώιμος σοσιαλισμός μόνο σαν προσπάθεια ανύψωσης κάποιων εθνικών οικονομιών. Είναι κάτι πολύ πιο μεγάλο: η πρώτη έμπρακτη και οργανωμένη αμφισβήτηση και προσπάθεια υπέρβασης ολόκληρης της "προϊστορίας" του ανθρώπου, αυτής των ταξικών-εκμεταλλευτικών κοινωνιών, και το πρώτο άνοιγμα της πύλης της "ιστορίας" του, πέρασμα στην κοινωνικά οργανωμένη, την πραγματικά ανθρωποκεντρική κοινωνία. Ήταν φρικτός σε πτυχές του ο λενινισμός-σταλινισμός, σίγουρα, αλλά μακροϊστορικά είναι η πρώτη τομή όπου η διαλεκτική πάλη των αντιθέτων αλλάζει από "παλιά ταξική-νέα ταξική κοινωνία" σε "ταξική-μεταταξική κοινωνία". Η άποψή μου, και κλείνω, είναι ότι οι Μπολσεβίκοι ούτε συντηρητικοί ήταν, ούτε διαφωτιστές: ήταν κάτι ιστορικά εντελώς νέο, η ολότητα της θεωρίας και πράξης τους (πέρα από τα διάφορα μέρη του όλου, τεϊλορισμοί κλπ που μπορεί να πατούσαν στη μια ή την άλλη άκρη του νεωτερικού διπόλου) συνολικά υπερβαίνει το νεωτερικό παράδειγμα. Αν δεν είχε καπαρωθεί ο όρος μετανεωτερικός, θα τους έλεγα μετανεωτερικούς (με εντελώς άλλη έννοια όμως από αυτή των σήμερα ονομαζόμενων τέτοιων).
Ξανά συγνώμη αν το σχόλιο με Φουκουγιάμα επέτρεψε παρεννόηση ότι ήταν προσωπικό. Kάτι τέτοιο δεν το ήθελα.
Σχετικά, επιπλέον, περί έθνους, εθνικιστών και μαρξιστών, μια σωστή απάντηση δίνει το κεφάλαιο του "Μανιφέστου των Εθνικομπολσεβίκων" του Paetel με τίτλο "Μαρξισμός και Έθνος" (ή κάτι τέτοιο). Εκεί, λέει ο Paetel ότι συμφωνούμε με τους μαρξιστές ότι η αντεθνική δύναμη της εποχής μας είναι ο καπιταλισμός, η εθνική πρωτοπορία οι εργάτες, και ο τρόπος για την πλήρη εθνική απελευθέρωση ο σοσιαλισμός. Διαφωνούμε με την πεποίθηση των μαρξιστών ότι στο τέλος (έστω μετά από δεκάδες χιλιάδες χρόνια) δεν θα υπάρχουν έθνη. Αλλά η διαφωνία αυτή, λέει ο Paetel, δεν μας εμποδίζει να βλέπουμε "στο μαρξιστικό κόμμα" σήμερα τον πιο δυνατό σύμμαχο στον αγώνα για εθνική και κοινωνική απελευθέρωση.
Εννοούσε φυσικά τον πραγματικό, τον επαναστατικό μαρξισμό, αυτόν που έβγαλε τους Τίτο, τους Μάο, τους Χο Τσι Μινχ, τους Τέλμαν, τους Φούτσικ, τους Ζούκοφ, τους Γκιαπ, τους Κάστρο, τους Τσε. Σήμερα αυτός είναι σε ανυπαρξία στον παρακμάζοντα δυτικό κόσμο. Αλλά αν δεν υπάρχει αυτός, τότε άλλος κανένας σύμμαχος για μας δεν υπάρχει. Ούτε οι Λεπέν, ούτε οι Ορμπάν, ούτε οι Κασιδιάρηδες.
Αυτά φίλε μου, και τέλος, και ξανά συγνώμη αν υπήρξε προσωπική παρεξήγηση.
Ο/Η Ανώνυμος είπε...Ζητώ την κατανόηση του mod που ξαναεπεμβάινω, ενώ δήλωσα ότι δεν θα το κάνω.
Σύντροφε, η (απολύτως σεβαστή) ανάλυση σου δεν κομίζει κάτι καινούριο. Πράγματι, αναπαράγεις ατόφιο μαρξισμό-λενινισμό με κάποιες πινελιές Βαζιούλιν ("πρώιμος σοσιαλισμός" κτλ). Ακόμα και η σύνδεση πατριωτισμού και ταξικής πάλης δεν είναι καινοφανής (α ρε αθάνατο ΕΚΚΕ, λείπεις..).
Το προβληματικό της υπόθεσης είναι ότι προσπαθείς να τα συνδέσεις όλα αυτά με το παραδοσιοκρατικό/νεορομαντικό ρεύμα των τελών 19ου αιώνα/20ου. Ε αυτό δεν νομίζω να γίνεται. Ο παραδοσιοκρατικός λόγος ήταν σαφώς μη μαρξιστικός (και περιπτωσιολογικά αντιμαρξιστικός) και προφανώς δεν αποδεχόταν ούτε την μαρξική περιοδολόγηση της Ιστορίας, ούτε τις, εμπειρικά διαψευσμένες, εικασίες περί "πτώσης του ποσοστού κέρδους", ούτε τον "ιστορικό υλισμό" (αν είναι δυνατόν..), ούτε φυσικά οραματιζόταν ένα αταξικό/αεθνικό μέλλον με.. cyborgs, το οποίο μάλιστα θα έρθει λόγω αναπόφευκτων σιδερένιων/νευτώνειων νομοτελειών.
Δεν λέω ότι εσύ έχεις άδικο και αυτοί (οι νεορομαντικοί κτλ) δίκιο. Να σου πω την αλήθεια, το πιθανότερο είναι και στις δυο περιπτώσεις να μιλάμε για μάταιο κυνήγι ουτοπιών, με την ρομαντική ουτοπία βέβαια να είναι αισθητικά θελκτικότερη από τη μαρξιστική. Απλώς αδυνατώ να βρω ουσιαστικά σημεία σύνδεσης και επικοινωνίας μεταξύ αυτών των δύο ιστορικών ρευμάτων/παραδόσεων του 19ου/20ου. Εννοώ εκείνη την εποχή, όχι σήμερα που μπορείς να βρεις τα πάντα, από "αναρχοναζισμό", μέχρι "σατανοεθνικισμό" και ό,τι άλλη σούπα θες.
Ο/Η Ανώνυμος είπε...Δε διεκδίκησα δάφνες καινοφάνειας, σύντροφε.
Τη σύνδεση που λες ότι κάνω μεταξύ συντηρητικών ρομαντικών (με σκέψη στραμμένη αυστηρά στο παρελθόν όπως οι Σισμοντί και Καρλάιλ) και μαρξισμού, δεν την έκανα πέραν του βαθμού της σύνδεσης πρώιμης και ώριμης αντικαπιταλιστικής σκέψης. Τέτοια είναι η σύνδεση των ρομαντικών του α' μισού του 19ου αιώνα με τον μαρξισμό του β' μισού: η δική τους σκέψη αποτελεί την πιο πρώιμη μορφή κριτικής στον καπιταλισμό, η μαρξιστική σκέψη αποτελεί την ώριμη ανάπτυξή της (όλοι οι μαρξιστές είχαν κολακευτικά λόγια για τον προ-του-1848 Καρλάιλ που μελέτησε επιστημονικά και στηλίτευσε τις ανισότητες στον καπιταλισμό). Αυτούς οι μαρξιστές τους έβλεπαν ως καλοπροαίρετους πατεράδες, που δεν είχαν ακόμα το επιστημονικό υλικό για πιο σωστή-εμπεριστατωμένη κριτική.
Σύνδεση πολύ βαθύτερη υπάρχει, όμως, και μάλιστα ομολογούμενη από τον ίδιο το Λένιν, με εκείνη την άλλη πτέρυγα του ρομαντικού αντικαπιταλισμού που έβλεπε -έστω θολά- προς το μέλλον μέσω των ουτοπιών του παρελθόντος: με τον Γουίλιαμ Μόρρις, με τον Έντουαρντ Μπέλλαμυ, με τον Ζωρζ Σορέλ, με τον πρώιμο Γκόρκι και τον πρώιμο Ανατόλ Φρανς (αμφότεροι στα νιάτα τους νεορομαντικοί αντικαπιταλιστές που ασπάστηκαν το σοσιαλισμό ως κοσμοσωτήριο γεγονός χωρίς απαραίτητα να κατανοούν πλήρως τα μαρξιστικά αφηγήματα), με ρομαντικούς ουτοπικούς σοσιαλιστές όπως ο Victor Considerant, o Χέρτσεν, ο Τσερνισέφσκι, ο Γκλεμπ Ουσπένσκι. Με ναρόντνικους αγροτο-λαϊκιστές όπως ο Nikolai Meshcheryakov και ο Mikhail Olminsky που συμμετείχαν εν τέλει στον Οκτώβρη και στην οικοδόμηση του σοσιαλισμού. Με τους πρώιμους Λούκατς και Μπλοχ, ρομαντικούς τότε, που, ψάχνοντας διέξοδο από τη ζοφερή "τραγικωμωδία της καπιταλιστικής πεζότητας" τη βρήκαν στο "παγκόσμιο δικαστήριο που στήνουν για κάθε τι σάπιο και άδικο οι Μπολσεβίκοι".
Με αυτούς, ναι, υπάρχει καταφανέστατη σύνδεση. Και ήταν ρομαντικοί όλοι αυτοί, όχι διαφωτιστές προοδολάγνοι μηχανολάγνοι φουτουριστές.
Η διαφωτιστική νεοκαντιανή παράδοση, πάλι, απορρίπτει τον μαρξισμό εξαιτίας της επιμονής της υλιστικής μαρξιστικής διαλεκτικής στην ύπαρξη υλικής αντικειμενικότητας έξω και πέρα από την περιορισμένη μορφή του διαφωτιστικού ορθολογισμού (που αντιλαμβάνεται τη νόηση μόνο ως διάνοια και όχι ως διαλεκτική). Ακόμα και η ιδεαλιστική διαλεκτική του Χέγκελ είναι υπέρβαση του διαφωτισμού σε αυτό το κομμάτι, πόσο μάλλον αυτή του Μαρξ. Μόνο τυχαίο δεν είναι που ο Χέγκελ έχει εγκαταλειφθεί από όλους τους mainstream ιδεολόγους του διαφωτιστικού φιλελευθερισμού (ειδικά ο Πόπερ τον τοποθετεί μαζί με Πλάτωνα και Μαρξ στους τρεις μεγάλους εχθρούς του διαφωτιστικού-φιλελεύθερου ορθολογισμού), ενώ αντίθετα κρατούν ζωντανή τη χεγκελιανή σκέψη συντηρητικοί και μαρξιστές.
Ο μεγαλύτερος ξεσηκωμός μαζών του 20ού αιώνα και η τεράστια πνευματική ζύμωση που αυτός προκάλεσε είναι αδύνατο να ειδωθούν μόνο στο πρίσμα ενός μηχανιστικού ορθολογισμού όταν περιλαμβάνουν μια απέραντη έκχυση ρομαντισμού, για την ακρίβεια, την τελευταία μεγάλη έξαρση μαζικού ρομαντισμού που γνώρισε η ανθρωπότητα. Ένας ρομαντισμός που γέννησε τους ήρωες που πήγαιναν αμισθί από την άλλη άκρη του κόσμου να πολεμήσουν στην Ισπανία, ένας ρομαντισμός που έκανε τους ξυπόλητους να κυριεύουν απόρθητα κάστρα, ένας επαναστατικός ρομαντισμός που έχει χαθεί από τότε που αυτό το γιγάντιο κοσμοαπελευθερωτικό κύμα υποχώρησε προδομένο από μέσα.
Πάντως εσύ ακόμα δε μας είπες αν έχεις ιδεολογία και αν ναι ποια είναι αυτή, και αν όχι, αν θεωρείς γενικά τις ιδεολογίες ως φενάκη. "Μάταιη ουτοπία" ο ρομαντισμός, "μάταιη ουτοπία" ο μαρξισμός, άρα ως μη-μάταιο, ως κάτι που αξίζει να αγωνιστεί κανείς γι' αυτό, τι μένει; Μένει τίποτα; Αν δεν μένει, έχουμε περίπτωση typical μεταμοντερνισμού (=όλα μάταια, άρα εν τέλει καπιταλισμός και ξερό ψωμί, μην ξεβολευτούμε κιόλας κυνηγώντας χίμαιρες).
Αλλά δεν υπάρχει τίποτα πιο εχθρικό για το ρομαντισμό (με όλες τις έννοιες της λέξης ρομαντισμός) από μια τέτοια παραιτημένη αφήγηση.
Ο/Η Ανώνυμος είπε...Επίσης, επουδενί δεν απέρριπταν οι ρομαντικοί μια περιοδολόγηση της Ιστορίας σε στάδια και τον λεγόμενο νόμο κίνησης της Ιστορίας. Βασικά, μια υλιστική περιοδολόγηση με βάση όχι την οικονομία αλλά τη γεωγραφία ξεκινά με το Χέγκελ, και τους συγχρόνους του Γάλλους ιστορικούς Guizot, Mignet και Thierry.
Λέει ο κορυφαίος μοντέρνος μελετητής του Χέγκελ Domenico Losurdo:
"Ως προς την ιστορία, ο Χέγκελ δεν είναι ιδεαλιστής, το αντίθετο. Εάν διαβάσετε, για παράδειγμα, τη Φιλοσοφία της Ιστορίας του Χέγκελ … το βιβλίο ξεκινά με ένα κεφάλαιο για την πρωτοκαθεδρία της γεωγραφίας στην ιστορία, μια υλιστική ανάλυση. Γιατί το κράτος δικαίου αναπτύχθηκε καλά στην Αγγλία και στις Ηνωμένες Πολιτείες; Επειδή ακόμη και η γεωγραφική κατάσταση αυτών των χωρών επέτρεψε μια ασφαλέστερη ανάπτυξη. Στη Ρωσία ή τη Σοβιετική Ρωσία, η γεωγραφική κατάσταση ήταν πολύ διαφορετική. Είχε πολλούς κινδύνους. Οι υλιστές έχουν πολλά να μάθουν από το Χέγκελ."
(και μιλάμε για το βιβλίο στο οποίο ο Χέγκελ είναι πιο "ρομαντικός" και "συντηρητικός" από ποτέ, δεν το γράφει ο Χέγκελ του 1802, αλλά ο Χέγκελ του Βερολίνου, που είχε γίνει ο επίσημος διανοούμενος του Πρωσικού κράτους).
Ως προς τη γνώμη που είχε ο Μαρξ για το ρομαντισμό, είναι ακριβώς στο κομμάτι της ανακάλυψης των νόμων της Ιστορίας που ο Μαρξ έχει καλή γνώμη για τους ρομαντικούς. Σε επιστολή στον Ένγκελς με ημερομηνία 25 Μαρτίου 1868, αφού πρώτα εξυμνεί τις ιστορικές μελέτες του Μάουρερ (του δικού μας άλλοτε Αντιβασιλέα, που ανήκε στην "ιστορικιστική" σχολή που συνδέεται με το ρομαντισμό και το Χέγκελ), λέει το παρακάτω:
"The first reaction against the French Revolution and the period of Enlightenment bound up with it was naturally to see everything as mediaeval and romantic, even people like Grimm are not free from this. The second reaction is to look beyond the Middle Ages into the primitive age of each nation, and that corresponds to the socialist tendency, although these learned men have no idea that the two have any connection. They are therefore surprised to find what is newest in what is oldest--even equalitarians, to a degree which would have made Proudhon shudder."
Έχει τεράστιο ενδιαφέρον αυτό το σχόλιο.
Κατά πρώτον, αναγνωρίζει ότι στον τομέα της ιστορικής και της ανθρωπολογικής επιστήμης, οι ρομαντικοί μας άφησαν μελέτες πιο προωθημένες και πρωτοποριακές (βλ. Χέρντερ, Γκριμ) σε σχέση με τους διαφωτιστές. Και κατά δεύτερον, ισχυρίζεται ότι η ρομαντική ανθρωπολογία είναι άμεσος πρόδρομος της κοινωνικής-εξελικτικής ανθρωπολογίας των Μπαχόφεν και Μόργκαν, με την οποία συμφωνούσαν οι Μαρξ και Ένγκελς και εδώ ο Μαρξ λέει ότι συνδέεται με το σοσιαλισμό "χωρίς οι υποστηρικτές της να το ξέρουν" επειδή ψάχνει την αρχή των κοινωνικών σχέσεων στην πρωτόγωνη εποχή όπως ακριβώς ο ιστορικός υλισμός (οι ρομαντικοί το μόνο λάθος που έκαναν ήταν ότι την έψαχναν στο Μεσαίωνα, ακόμα κι έτσι όμως προετοίμασαν το έδαφος για τους Μπαχόφεν-Μόργκαν).
Στη ρομαντική περίοδο της επιστήμης επίσης ανήκουν οι θεωρητικές απαρχές της εξελικτικής βιολογίας (Λαμάρκ) και η φαινομενολογική προσέγγιση του Γκαίτε (ως φυσιοδίφης ήταν ρομαντικός, ως λογοτέχνης όχι). Γενικά, μην κάνουμε το λάθος να θεωρούμε τους ρομαντικούς σαν τίποτα χονδροειδείς ανορθολογικούς αντι-ιστορικιστές. Τουναντίον, πολλές από τις λεγόμενες "υλιστικές" ανακαλύψεις στις επιστήμες, προέρχονται από ρομαντικούς.
O ρομαντισμός είναι βαθύτατα διαλεκτικός. Είναι το πρώτο ρεύμα που φέρνει πραγματικά στο προσκήνιο την πάλη των αντιθέτων. "Πραγματικό και φανταστικό, πόλη και ύπαιθρος, αλήθεια και ιδανικό" (Λούκατς). Είναι επίσης βαθύτατα ιδεαλιστικός, αλλά ανήκει σε εκείνη την ιστορική περίοδο που η νέα επιστημονική γνώση επέτρεπε στους ρομαντικούς την ανάπτυξη θεωριών που σήμερα ορθώς κρίνονται ως πρόδρομες του υλισμού.
Ο φιλόσοφος του ρομαντισμού είναι ο Χέγκελ. Όχι ο Μαρξ. Ο Χέγκελ είναι που αληθινά κορυφώνει τη ρομαντική σκέψη, συνθέτοντας τα δύο κύρια σημεία της, διαλεκτική και ιδεαλισμό, σε Σύστημα. Κι όμως ο Χέγκελ ως ιστορικός ήταν υλιστής.
Δεν είναι δεδομένο ότι ο Χέγκελ ήταν φιλόσοφος του Ρομαντισμού πόσο μάλλον "ο κατεξοχήν φιλόσοφος του Ρομαντισμού". Υπάρχει μεγάλη συζήτηση για το κατά πόσο ήταν μέρος της ρομαντικής παράδοσης ή θεωρία του. Ότι ήταν ο τελευταίος της τριανδρίας του γερμανικού ιδεαλισμού είναι σίγουρο. Δεν είναι όμως ο κάθε ιδεαλισμός απαραίτητα και ρομαντικός ιδεαλισμός.
Το πιο συνηθισμένο συμπέρασμα είναι ότι άντλησε και από τον Διαφωτισμό και από τον Ρομαντισμό. Πιο πολύ προς την μεριά του Διαφωτισμού φαίνεται να βασίστηκε. Στην αντιπαράθεση με τον Σέλλινγκ ο τελευταίος θεωρείται εκπρόσωπος του Ρομαντισμού στην φιλοσοφία. Όχι ο Χέγκελ.
Σύντροφε,
1) Ίσως δεν το διατύπωσα σωστά. Πιθανόν να υπάρχουν κάποιες υπόγειες ρομαντικές επιρροές στο μαρξικό έργο. Άλλωστε, το επαναλαμβάνω, ψήγματα ρομαντισμού μπορούμε να ανιχνεύσουμε και στον εμβληματικό φιλελεύθερο Τζον Στιούαρτ Μιλ, όπως και σε σύγχρονους "συντηρητικοφιλελεύθερους" τύπου Kirk και Scruton. Επιρροές βρίσκουμε και στις αντιαποικιακές επαναστάσεις του ψυχρού πολέμου, βρίσκουμε όμως και στο "we shall never surrender" του Τσώρτσιλ με τις ρητές αναφορές στην υπεράσπιση του Έθνους και του βρετανικού πολιτισμού από τον "ξένο" επίδοξο κατακτητή. Ακόμα και στα μεταμοντέρνα 80ς μπορούνε να βρούμε, έστω με το σταγονόμετρο, τέτοια ρητορική σε Αμερικάνους συντηρητικούς που υποστήριξαν Ρήγκαν (μπλιαχ).
Αλλά έχουμε να κάνουμε με διακριτές, μη συγγενείς κοσμοθεωρίες. Ούτε ο μαρξισμός υπήρξε κληρονόμος της ρομαντικής παράδοσης, ούτε ο ρομαντισμός ήταν ένας πρωτομαρξισμός. Πως να το πούμε, ο μαρξισμός (δυτικός και σοβιετικός) είχε περισσότερα κοινά με τον κλασικό φιλελευθερισμό της εποχής του, παρά με τους νεορομαντικούς. Τέλος πάντων, οι ειδικοί ρομαντικολόγοι ας ανεβάσουν κάνα άρθρο επί του θέματος. Καλό το μέταλ και ο Τόλκιν, αλλά και κάνα βαρύ ιδεολογικό δε θα έβλαπτε. Εγώ, αν και ερασιτέχνης, έχω γράψει τα άντερά μου τρεις μέρες τώρα..
2) Σίγουρα η φρανκφουρταριανή ροζ αντικουλτούρα δεν βρήκε γόνιμο έδαφος στο Ανατολικό Μπλοκ. Οκ, εκεί δεν πέρασε ο μεταμοντερνισμός και έμειναν καθηλωμένοι μέχρι τέλους σε μια φορντική/καλβινίζουσα ηθική περί σεξουαλικότητας, φύλου κτλ. Αυτό δεν καταδεικνύει παραδοσιοκρατικές τάσεις στις εν λόγω χώρες. Αλλιώς με το ίδιο ακριβώς σκεπτικό οφείλουμε να θεωρήσουμε παραδοσιοκρατικές τις ΗΠΑ των 50ς.
3) Με δεδομένο ότι η εποχή όπου όλα τα πλάκωνε το δίπολο "κομμουνισμός vs καπιταλισμός" έχει περάσει ανεπιστρεπτί, δεν υπάρχει λόγος πλέον για κάποιον παραδοσιοκράτη να επιλέξει ανάμεσα στα δύο. Η ρήση του Μπενουά δεν έχει νόημα σήμερα. Δεν μπορείς να επιλέξεις μεταξύ δύο πραγμάτων, εκ των οποίων το ένα δεν υπάρχει (και δεν θα υπάρξει ποτέ ξανά στο μέλλον). Κατά τη γνώμη μου, ένας παραδοσιοκράτης σήμερα θα πρέπει να σηκώνει τη σημαία της ιδεολογίας του, και όχι κάποιας άλλης και μάλιστα εντελώς πεθαμένης και πρακτικά ανύπαρκτης. Από κει πέρα, εννοείται ότι στηρίζουμε Ρωσία (υπό οποιοδήποτε καθεστώς) εναντίον του δυτικού Λεβιάθαν. Δεν τίθεται θέμα.
4) Εννοείται πως ο ρομαντισμός είναι κυνήγι της Ουτοπίας. Ο ρομαντικός δεν ψάχνει δικαίωση σε αυτόν τον κόσμο. Για τον μαρξισμό η αλήθεια είναι δεν ξέρω, βρείτε τα μεταξύ σας.
5)Αυτά.. Συνέχισε τώρα να αποκαλείς μεταμοντέρνους και φιλελεύθερους όσους δεν ασπάζονται τον μαρξισμό/ιστορικό υλισμό. Τζάμπα είναι.
Ο/Η Ανώνυμος είπε...ξέχασα επίσης να αναφέρω την ιδέα του αντιιμπεριαλιστικού-αντιρατσιστικού εθνικισμού (κάθε έθνος είναι μοναδικό και κανένα έθνος δεν επιτρέπεται να καταπιέζει άλλο έθνος) που την πήρε ο Μαρξ από το Χέρντερ και όχι από κάποιο διαφωτιστή.
Σύντροφε.
1) εξακολουθείς να ασημαντοποιείς-σχετικοποιείς τις συγγένειες μη έχοντας διαβάσει μισή γραμμή Τσερνισέφσκι ή Χέρτσεν ή Σισμοντί ή Φόιερμπαχ. Ως και η (κατεξοχήν ρομαντική) ανθρωπιστική φυσιολατρία του Φόιερμπαχ είναι άμεσος πρόγονος του πρώιμου Μαρξ (Παρισινά Χειρόγραφα, Εβραϊκό Ζήτημα, Κριτική Εγελιανής Φιλοσοφίας κλπ) - η ίδια η ιδέα της αλλοτρίωσης του ανθρώπου από εκεί προέρχεται (από τους ρομαντικούς -στην ανθρωπολογία τους- Σισμοντί και Φόιερμπαχ, όχι από διαφωτιστές).
2) Γιατί να ντραπούμε να πούμε ότι οι Μακαρθικές ΗΠΑ είχαν έντονο το παραδοσιοκρατικό στοιχείο; Δεν θα τις πούμε καθ' ολοκληρία παραδοσιοκρατικές, ούτε λέμε έτσι την ΕΣΣΔ.
3) παραδοσιοκράτες όλοι λέμε ότι είμαστε, αλλά το κρισιμότερο ζήτημα για το μέλλον του ανθρώπινου πολιτισμού παραμένει αυτό τις ιδιοκτησίας των μέσων παραγωγής, και θα παραμένει όσο ο καπιταλισμός ελλείψει προσωρινά αντιπάλου επιλέγει να αργο-αποσυντεθεί μόνος του παρασέρνοντας σε αργό θάνατο όλη την ανθρωπότητα. Χωρίς να δώσουμε ξεκάθαρη απάντηση σε αυτό, απλά κάνουμε αέρα στα @@ των χορτάτων.
4) προφανές είναι ότι ένας που δηλώνει ρομαντικός κομμουνιστής και ένας που δηλώνει ότι ρομαντισμός και κομμουνισμός είναι δύο εξίσου μάταια ανορθολογικά φληναφήματα, δεν μπορούν παρά να συμφωνήσουν ότι διαφωνούν.
5) όποιος αρνείται τις μεγάλες αφηγήσεις ως μάταιες, από όποια αφετηρία κι αν προέρχεται αυτή η άρνηση, σε μεταμοντέρνο-φιλελεύθερο λάκκο έχει πέσει, είτε θέλει να το παραδεχτεί είτε όχι.
Η Φοιτητική Λέσχη Φανταστικής Λογοτεχνίας είπε...Δεν χρειάζεται να γραφτούν πολλά. Είναι σαφές ότι όλες οι διανοητικές παραδόσεις της εποχής έχουν σημεία επαφής και ταυτόχρονα μεγάλες αποκλίσεις. Το έχετε αναφέρει και εσείς πιο πάνω.
Ο πυρήνας του μαρξισμού δεν έχει επαφές με την ρομαντική θεώρηση, ικανές να τον συνδέσουν με την παράδοση της σκέψης του Ρομαντισμού σε μεγάλο βαθμό. Υπήρχαν όμως μεταγενέστεροι του Μαρξ, μαρξιστές, διανοητές, που χρησιμοποίησαν ρομαντικά εργαλεία και τα ενσωμάτωσαν στην σκέψη τους αρμονικά. Σαρλ Πεγκύ, Έρνστ Μπλοχ, Βάλτερ Μπένγιαμιν κλπ.
Στην νεότερη βιβλιογραφία ο Michael Lowy έχει παρουσιάσει την ιστορικό - κοινωνιολογική, εν πολλοίς δομιστικη, προσέγγιση, που χοντρικά θέλει τον μαρξισμό να είναι τρόπον τινά παιδί του Ρομαντισμού. Ο Lowy παραθέτει εξαιρετικά πραγματολογικά στοιχεία και έχει εντυπωσιακή γνώση της ρομαντικής βιβλιογραφίας. Αλλά αλλά το συμπέρασμα που παραθέτει είναι δύσκολο να σταθεί. Η βεμπεριανη του τυπολογία έχει εμφανή κενά και επικαλύψεις. Δεν τίθεται ζήτημα για το αν ο μαρξισμός είναι προϊόν της ρομαντικής σκέψης. Ασφαλώς δεν είναι. Ο μαρξισμός είναι ένα αυτόνομο διανοητικό ρεύμα. Έχει βάσεις στον σκωτικό Διαφωτισμό, αντλεί από γερμανικό ιδεαλισμό επιρροές, λαμβάνει υπόψη και την προγενέστερη ρομαντική κριτική στην φιλελεύθερη νεωτερικότητα. Αλλά είναι κάτι εντελώς διαφορετικό από τον Ρομαντισμό.
Όλα αυτά αν μιλάμε για τις αναγνώσεις των "καθαρών πυρήνων" των δύο θεωριών. Αν μπούμε σε μεταγενέστερα ρεύματα το πράγμα δεν αλλάζει αλλά μετριάζεται. Προφανώς και θεωρούμε άπαντες άθλια και υπερεκτιμημένη την σχολή της Φρανκφούρτης, αλλά ακόμα και αυτή αντλεί αρκετές επιρροές από την Ρομαντισμό. Δεν είναι απίθανο να δούμε μαρξιστές κριτικές στην φιλελεύθερη νεωτερικότητα που θα περιλαμβάνουν ρομαντικές επιρροές. Ωστόσο η αρχική διαφορά των πρωταρχικών θεωριών δεν αναιρείται.
Στο ζήτημα του εθνικομπολσεβικισμού η όλη συζήτηση περνάει σε άλλο στάδιο.. Εκεί πρέπει να μπει ένα αναλυτικό μικροσκοπικό εφόσον μιλάμε για πάντρεμα των δύο παραδόσεων. Συνεπώς η πρώτη τομή σε κάθε συζήτηση πρέπει να γίνεται με τον ορισμό του πεδίου το οποίο αφορά. Αν συζητάμε για την σχέση του Ρομαντισμού με τον Μαρξισμό σε γενικό πλαίσιο δεν είναι δύσκολο να καταρριφθεί το επιχείρημα του Lowy. Προφανώς και πρόκειται περί πολύ διαφορετικών διανοητικών παραδόσεων. Αν συζητάμε για τις παραδόσεις που συγκροτούν την ιδεολογία του εθνικομπολσεβικισμού τότε περνάμε σε άλλο στάδιο συζήτησης. Προφανώς και σε αυτόν προηγείται ο ρομαντικός εθνικισμός του Χέρντερ κλπ. Εκεί είναι το αρχικό υπόστρωμα. Αλλά και η σοσιαλιστική παράδοση του Μαρξ (και άλλων σοσιαλιστών διανοητών) παίζει στον ΕΜ πολύ βασικό ρόλο, σε σύγκριση με άλλα ρεύματα του ριζοσπαστικού εθνικισμού.
Συνεπώς για αρχή ξεκαθαρίσουμε για το συζητάμε. Για την σχέση Ρομαντισμού και Μαρξισμού γενικά ή για την σχέση Ρομαντισμού και Μαρξισμού στα πλαίσια μιας εθνικομπολσεβικικης ανάγνωσης της πολιτικής ζωής και της νεώτερης ιστορίας;
Ο/Η Ανώνυμος είπε...ο Σέλλινγκ είναι ο φιλόσοφος της πρώτης περιόδου του Γερμανικού Ρομαντισμού, της Ιένας (Σλέγκελ, Νοβάλις κλπ). Η φιλοσοφία του παραμένει αυστηρά περιορισμένη στο γερμανικό έδαφος (ο Μπράντες λέει ότι είχε και λίγους ακόλουθους στη Δανία κι από κει και πέρα τίποτα). Κι αυτό γίνεται αντιληπτό γιατί ο Σέλλινγκ δεν έχει τη συστηματικότητα-ολιστικότητα του φιλοσοφικού οικοδομήματος του Χέγκελ.
ο ύστερος ολοκληρωμένος Χέγκελ (στη Φαινομενολογία του 1802 που αναφέρεις όντως έγερνε ακόμα περισσότερο στη μεριά του διαφωτισμού), της περιόδου του Βερολίνου (Φιλοσοφία του Δικαίου, Φιλοσοφία της Ιστορίας, Αισθητική) είναι ο κατεξοχήν φιλόσοφος της ευρωπαϊκής ρομαντικής εποχής. Από του Χέγκελ το σύστημα πηγάζουν οι ιδέες του γερμανικού ιστορικισμού, της ρομαντικής φιλοσοφίας του δικαίου, της οικονομικής σχολής του κρατικού παρεμβατισμού (μετέπειτα πραγματώνεται επί Βίσμαρκ, αν και την ξεκινάει ο Φίχτε στο "Κλειστό εμπορικό κράτος" είναι ο Χέγκελ αυτός που τη συστηματοποιεί), της νεορομαντικής κοινωνιολογίας του Ferdinand Toennies, της ρωσικής λογοτεχνικής κριτικής και φιλοσοφίας των Μπελίνσκι, Χέρτσεν και Τσερνισέφσκι, κυρίως τα εθνικά ρομαντικά μορφωτικά κινήματα (Ζαμπέλιος, Σολωμός, Παπαρρηγόπουλος είναι είτε άμεσοι μαθητές του είτε επηρεασμένοι από τη σκέψη του), η νατουραλιστική ανθρωπολογία του Φόιερμπαχ (εκλαϊκεύεται από τον πρώιμο Βάγκνερ στα γραπτά του αλλά και σε σημεία του Ιπτάμενου Ολλανδού και του Lohengrin), κλπ. κλπ. κλπ.
φυσικά η φιλοσοφία του Χέγκελ δεν αποτελεί άρνηση του διαφωτισμού με την έννοια της πλήρους άρνησης, αλλά με την έννοια της διαλεκτικής υπέρβασης, δηλαδή της σύνθεσης, όπως σωστά λες, διαφωτισμού-ρομαντισμού από την ιστορική όμως θέση της εποχής της ακμής του ρομαντισμού. Η μεγαλύτερη υπέρβαση του διαφωτισμού στο έργο του Χέγκελ είναι η αντικατάσταση της τυπικής λογικής των διαφωτιστών από τη διαλεκτική λογική. Αυτό μόνο στην εποχή του ρομαντισμού θα μπορούσε να συμβεί, η εποχή του διαφωτισμού δεν το είχε στον ορίζοντα. Γι' αυτό λέω ότι είναι ο κατεξοχήν φιλόσοφος της (διεθνοποιημένης) εποχής του Ρομαντισμού.
και ακριβώς ενάντια σε αυτόν τον "holism" της διαλεκτικής λογικής του Χέγκελ στέκονται με λύσσα οι φιλελεύθεροι ως σήμερα, από τον Ράσελ που διακήρυξε ότι η αναλυτική του φιλοσοφία στρεφόταν εξαρχής κατά του Χέγκελ, ως τον Πόπερ που ονομάζει τον Χέγκελ απόστολο της αντίδρασης του "tribalism" (εθνικισμού;) και "ολοκληρωτισμού" ενάντια στις "ιδέες του 1789".
Ο/Η Ανώνυμος είπε...εγώ πάντως λέω να αποσυρθώ από τη συζήτηση, γιατί με μέντιουμ δεν μπορώ να τα βάλω. Δηλώνω ανίκανος να αντιπαρατεθώ την υψηλή βουλησιαρχική γνώση της διατύπωσης "το ένα δεν υπάρχει και δεν θα υπάρξει ποτέ ξανά στο μέλλον". Με εγγαστρίμυθους είμαι και αδύναμος και αναρμόδιος να τα βάλω, θα με νικήσουν. Άσε που μπορούν να προβλέψουν με απόλυτη ακρίβεια ότι μπορεί να με πατήσει νταλίκα αύριο, όπως προβλέπουν με τέτοια βολονταριστική βεβαιότητα το απώτερο παγκόσμιο μέλλον. Πού να μπλέκω;
Η Φοιτητική Λέσχη Φανταστικής Λογοτεχνίας είπε...😆 εντάξει βρε παιδιά. Μια συζήτηση κάνετε. Δεν είναι ανάγκη να χαλάτε τις καρδιές σας.
Ο Ρεμπούτζουλος είπε...Εντάξει είναι άλλο "η εποχή του Ρομαντισμού'" όπως γράφεις και άλλο ο καθαυτό Ρομαντισμός. Αν αντιλαμβάνομαι σωστά, και λόγω της διαλεκτικου πυρήνα της σκέψης σου, ο όρος "εποχή του Ρομαντισμού'" περιλαμβάνει όχι μόνο τις ρομαντικές ιδέες αλλά και τον τρόπο που αυτές επηρέασαν άλλες διανοητικές τάσεις του 19ου αιώνα. Υπό αυτή την έννοια ο Χέγκελ είναι όντως αυτό που περιγράφεις.
Όμως αν θέλουμε να ξεδιαλύνουμε αυτό το διαλεκτικό κουβάρι για να βρούμε τις καθαρές επιρροές, το γεγονός ότι ο Σέλλινγκ είχε λιγότερους αναγνώστες δεν αναιρεί ότι ήταν ο φιλόσοφος που εξέφρασε "περισσότερο Ρομαντισμό" από τον Χέγκελ. Ο ολισμός πάλι στον οποίο αναφέρεσαι είναι μετασχηματισμενος στην εγελιανή διαλεκτική ενώ η καθαρή εκδοχή του ολοκληρωτικού κράτους έχει τις ρίζες της στον ρομαντικό Α. Μύλλερ (απλά είναι πολύ χύμα δοσμένη και με μια πρωτόγονη διαλεκτική). Από αυτόν την πήρε ο Χέγκελ. Η εθνικιστική οικονομία όπως πολύ σωστά λες έχει τους Φίχτε και Μύλλερ θεωρητικούς πατέρες. Ο Χέγκελ απλά προσπάθησε να δώσει μορφή κλειστού φιλοσοφικού συστήματος στις ιδέες των δύο αυτών. Ως γνωστόν η πολύ συστηματοποίηση απομακρύνει από την ερμηνευτική του Ρομαντισμού (Σλάιερμαχερ).
Που θέλω να καταλήξω; Επειδή διαβάστηκε περισσότερο από όλους τους υπόλοιπους ιδεαλιστές της Γερμανίας ο Χέγκελ και επειδή λόγω αυτής της δημοτικότητας έδωσε ερέθισμα σε πνευματικούς άντρες άλλων χωρών να ψαχτούν με τη γερμανική φιλοσοφία και να διαβάσουν Ρομαντισμό δεν πιστεύω ότι πρέπει να δεχτούμε ότι ήταν ο ίδιος η προμετωπίδα του Ρομαντισμού. Μάλλον αυτός που συνόψισε κάποιες αρχές της ρομαντικής σκέψης σε ένα εντελώς προσωπικό σύστημα ήταν.
Το γεγονός ότι τον χτυπάνε οι φιλελεύθεροι πιστεύω ότι έχει να κάνει με αυτή τη δημοτικότητα του έργο του και με το γεγονός ότι οι liberals θεωρούν πολύ underground και παρακμή το να αντιπαρατεθούν με τους καθαυτό ρομαντικούς. Τον Χέγκελ τον χτυπούν περισσότερο ως αναγνωρισμένο από το ακαδημαϊκό mainstream φιλόσοφο, που ενώνει υπόγεια τους μαρξιστές με τους εθνικιστές. Όχι γιατί μετο να χτυπούν τον Χέγκελ αισθάνονται ότι χτυπούν την καρδιά του Ρομαντιsmo;y. Τον καθαυτό Ρομαντισμό τον πολεμούν με δύο τρόπους. Ή τον αγνοούν σκόπιμα και τον αφήνουν στην αφάνεια ή επιχειρούν να τον αλλοιώσουν με ατομικιστικές αναγνώσεις οι οποίες δεν έχουν καμία σχέση με τον ρομαντικό εγωισμό. Εδώ τα τελευταία χρόνια μέχρι και τον Δραγούμη προσπαθούν να τον περάσουν για φιλελεύθερο.
Ο/Η Ανώνυμος είπε...Μερικές ερωτήσεις προς τον φίλο που υπερασπίζεται τον μαρξισμό στα σχόλια:
-Τι πιστεύει για την ελληνικότητα της Μακεδονίας
-Τι πίστευε για τον εμφύλιο πόλεμο
-Τι πιστεύει για τον Άρη Βελουχιώτη, τον Τίτο και τον Νικόλαο Ζαχαριάδη
Η Φοιτητική Λέσχη Φανταστικής Λογοτεχνίας είπε...Υποθέτουμε ότι θα σου απαντήσει ο ίδιος. Πάντως στα σχόλια φαίνεται ότι εκφράζει έναν ρομαντικό εθνικομπολσεβικισμό, άρα είναι συναγωνιστής μας πέρα από τις ερμηνευτικές διαφωνίες, και δεν προκρίνει τον τυπικό διεθνιστικό μαρξισμό.
Πριν απαντήσει ο ανώνυμος πάντως, όσον αφορά τον εμφύλιο, δεν νομίζουμε ότι υπάρχουν σοβαροί λόγοι που μπορούν να κάνουν τον Έλληνα εθνικιστή του 21ου αιώνα να συνδεθεί με κάποια από τις δύο παρατάξεις. Αρκεί να είναι όντως εθνικιστής και όχι ρετάλι της Δεξιάς.
Το στρατόπεδο των κομμουνιστών ήταν υποκινούμενο από ξένες χώρες, χρεώνεται το αισχος της στάσης για το μακεδονικό, αλλά είχε ένα ρομαντικό ύφος στον αγώνα και στην επικοινωνιακή του στρατηγική.
Το δεξιό στρατόπεδο ήταν υποκινούμενο από ξένες δυνάμεις, έδωσε τα προσχήματα όσον αφορά την ρητορική περί της ενότητας του έθνους, αλλά χρεώνεται την ενσωμάτωση στην πολιτική ελίτ του τόπου των πιο χυδαίων ανθρώπων του πολιτικού βίου, την εμμονή στη νοοτροπία του εθνικού διχασμού και κυρίως την εγκαθίδρυση του συστήματος που ξεπούλησε τη χώρα στο δυτικό κεφάλαιο το οποίο πολεμάμε σήμερα.
Ο/Η Ανώνυμος είπε...-Για Μακεδονία: η Μακεδονία είναι μία και ελληνική. Δεν το διαπραγματεύομαι.
-Για Τίτο είχα γράψει περιληπτικά πριν κάποιους μήνες. Για τους Νότιους Σλάβους υπήρξε μεγάλος ηγέτης και ο μόνος που ένωσε τους λαούς των Δ. Βαλκανίων σε περιφερειακή δύναμη, αλλά σαν Έλληνας τον μέμφομαι για την ανιστόρητη αναγόρευση των Σκοπιανών σε Μακεδόνες, μεμφόμενος ωστόσο εξίσου σκληρά τη δική μας αστική τάξη που, στα πλαίσια της αμερικανοδουλίας (που υπαγόρευε φιλικές σχέσεις με Γιουγκοσλαβία έναντι ΕΣΣΔ) αναγνώρισε "μακεδονική" εθνότητα και γλώσσα πριν το 1991.
-Για εμφύλιο: γνώμη μου είναι ότι το πιο αξιοπρεπές για την Ελλάδα μεταπολεμικά ήταν να ακολουθήσει εσωτερική πολιτική εθνικής συμφιλίωσης παρόμοια με της Ιταλίας και της Γαλλίας, αλλά οι μεν Άγγλοι με τη στρατηγική της έντασης προκάλεσαν τα Δεκεμβριανά, ο δε Ζαχαριάδης με τη δική του αυτοκτονική στρατηγική της έντασης προκάλεσε το σπαραγμό του 46-49. Τα αιτήματα του ΕΑΜ δεν ήταν κομμουνιστικά, αλλά εθνικοαπελευθερωτικά και δημοκρατικά, και έπρεπε να ευοδωθούν. Αντ' αυτού είχαμε την αστική δεξιά των Παπαγο-Καραμανλήδων να κρατάει τη χώρα κοινωνικά και πολιτισμικά σε ένα παρατεταμένο 1920. Κάποιοι διορατικοί πολιτικοί του Κεντρου όπως ο Ιωάννης Σοφιανόπουλος, ακόμα και αντικομμουνιστές όπως Πλαστήρας-Γ. Παπανδρέου, είχαν αντιληφθεί από τότε την ανάγκη της εθνικής συμφιλίωσης και της σταδιακής ευόδωσης των ΕΑΜικών αιτημάτων, αλλά λόγω των παρεμβάσεων του αμερικάνικου παράγοντα, έπρεπε η Ελλάδα να περιμένει ως τη δεκαετία του '80 για να γίνει αυτό.
-Για Ζαχαριάδη: εν τοις πράγμασι υπήρξε τυχοδιώκτης. Θυσίασε σε έναν αυτοκτονικό εμφύλιο ένα ανθρώπινο δυναμικό που αποτελούσε τον ανθό εκείνης της γενιάς Ελλήνων, αντί να πάει σε λύση ειρήνης και ενώ ήξερε ότι ο Στάλιν δε θα στήριζε έμπρακτα τον εμφύλιο. Γιατί το έκανε; Ίσως γιατί ζήλευε τα άλλα στελέχη της Γ' ΚΔ που μετά το '45 κυβερνούσαν τις χώρες τους ενώ αυτός όχι (προς αυτό το συμπέρασμα με οδηγεί η απάντησή του το '56 στον ΓΓ του ΚΚ Ρουμανίας Ντεζ "εσύ κοιμήθηκες με φασισμό και ξύπνησες με λαϊκή δημοκρατία που σου την έδωσαν τα σοβιετικά τανκς"), πρέπει να ζήλευε που άλλοι Κούτβηδες με λιγότερα κομμουνιστικά παράσημα κυβερνούσαν τις χώρες τους, ενώ αυτός με Κέρκυρες και Νταχάου στο παλμαρέ του ήταν αντιπολίτευση στην Ελλάδα, πιστεύω ήταν κι αυτός ένας απ' τους παράγοντες που τον ώθησαν να ξεκινήσει τον εμφύλιο, ήθελε να δείξει στο Στάλιν ότι είναι "μεγάλος ηγέτης". Και η ειρωνεία είναι ότι μέχρι σήμερα αυτός είναι μακράν ο πιο πεφωτισμένος από τους ηγέτες του ΚΚΕ. Ξεχωρίζει η εξαιρετικού ενδιαφέροντος μονογραφία του για τον "Δωδεκάλογο του Γύφτου" του Κ. Παλαμά, που την έγραψε σε κομμάτια από πανί στις φυλακές της Κέρκυρας. Κρίμα που ένας τέτοιος Έλληνας έγινε υπαίτιος για τόσα δεινά των Ελλήνων, ενώ θα μπορούσε σήμερα να δοξάζεται στη μνήμη όλων των Ελλήνων όπως οι Τολιάτι και Μπερλιγκουέρ στη μνήμη των Ιταλών, αν είχε διαλέξει την ειρήνη.
-Για Βελουχιώτη: ανήκει στον τύπο της φιγούρας του "εξεγερμένου ληστή", του "στεριανού κουρσάρου" που γίνεται καπετάνιος της υπαίθρου, σε αυτόν τον τύπο που παγκόσμια έχει δώσει φιγούρες όπως ο Νέστορ Μαχνό, o Πάντσο Βίλα, στην Ελλάδα πάρα πολλοί: οι Κλέφτες, ο Κατσαντώνης, ο Ανδρούτσος, οι λήσταρχοι μετέπειτα, Νταβέλης, Γιαγκούλας, όλοι αυτοί οι κατά καιρούς αρχηγοί των ατάκτων της ελληνικής υπαίθρου είναι φτιαγμένοι από το ίδιο υλικό που έβγαλε στην ιστορική συγκυρία της Κατοχής τον Βελουχιώτη. Φυσικά ένας τέτοιος χαρακτήρας έχει έμφυτα τα στοιχεία του τυχοδιωκτισμού, της απείθειας σε κομματικούς μηχανισμούς και της σκληρότητας (έγκλημα κατά Ψαρρού), αλλά δεν παύει να είναι τύπος εξεγερμένου επαναστάτη. Για μένα είναι ο πιο αρχετυπικά Έλληνας από τους ήρωες της ΕΑΜικής αντίστασης, ενσαρκώνει τα αιώνια συστατικά της αδούλωτης ελληνικής υπαίθρου. Του πρέπει ιδιαίτερη μνεία για την καταπολέμηση της ανθελληνικής Λεγεώνας των Βλάχων στη Θεσσαλία. Όπως πρέπει άφταστος σεβασμός και στο Ζέρβα για στιγμές όπως η μάχη της Μενίνας και η δίκαιη άμυνα ενάντια στους Αλβανοτσάμηδες.
Ο/Η Ανώνυμος είπε...κάτι τελευταίο (πραγματικά τελευταίο όμως)
στη Δίκη της Νυρεμβέργης, τρεις ήταν οι φιλόσοφοι που καταδικάστηκαν ονομαστικά ως πρόδρομοι του εθνικοσοσιαλισμού:
Φίχτε
Χέγκελ
Νίτσε
βλέπε Πρακτικά:
https://avalon.law.yale.edu/imt/01-17-46.asp
Μπορεί. Αλλά δεν σημαίνει ότι είναι και σωστή η επιλογή. Ειδικά η επιλογή του Νίτσε παραείναι τραβηγμένη από τα μαλλιά. Μάλλον χρειάζονταν ένα φροντιστήριο από την λέσχη εκείνοι που συνέταξαν την λίστα.
Όσο αφορά τον εμφύλιο , πιστεύω ότι οι ηγεσίες και των δύο πλευρών . Στην περίπτωση της ηγεσίας του ΚΚΕ και του ΕΑΜ μιλάμε για διπλούς και τριπλούς πράκτορες.
Όσο για την ηγεσία της δεξιάς δεν έχουμε να κάνουμε μόνο για πράκτορες αλλά για κανονικούς υποτελείς στον βρετανικό και αργότερα αμερικανικό παράγοντα. Όσοι υπηρέτησαν στον " εθνικό" στρατό" το έκαναν γιατί ήταν πατριώτες και δεν ήθελαν η Μακεδονία να πέσει στα χέρια του Τίτο. Και αρκετοί από την άλλη πλευρά το έκαναν γιατί πίστεψαν ότι πολεμάνε για εθνική ανεξαρτησία και κοινωνική δικαιοσύνη . Βέβαια στον ΔΣΕ υπήρξαν και οι συνειδητοί μαρξιστές και τα " σλαβομακεδονικά" τάγματα αλλά αρκετοί που πολέμησαν εκεί είχαν μαύρα μεσάνυχτα.
Τεσπά οποίος επενδύει στον εμφύλιο και από τις δύο πλευρές δεν το κάνει με καλό σκοπό αλλά για να διχάσει.
Voivod
Ο/Η Ανώνυμος είπε...Αν σε διαβάζω σωστά, τώρα λες αφενός ότι η ΕΣΣΔ δεν αποτέλεσε παραδοσιοκρατικό εγχείρημα, και αφετέρου ότι η σχέση ρομαντικής παράδοσης και μαρξισμού περιορίζεται σε κάποιες επιρροές της πρώτης στον δεύτερο. Έτσι όπως το θέτεις μπορώ να πω ότι συμφωνώ. Τζάμπα λιώσαμε πληκτρολόγια σε πινγκ πονγκ ανταπαντήσεων.
Ορθώς επισημαίνεις και τις μεταγραφές παραδοσιοκρατών διανοητών στην μπολσεβικική ΠΑΕ, επίτρεψέ μου όμως να σου υπενθυμίσω ότι αν αρχίσουμε να αναφερόμαστε στους πρώην μαρξιστές που την έκαναν για φιλελεύθερα λημέρια, θα γεράσουμε παραθέτοντας ονόματα. Μέχρι και ο Καρλ Πόπερ -ο γενάρχης του μεταμοντέρνου φιλελευθερισμού- έκανε το αγροτικό του στο χώρο σας. Όπως φυσικά υπήρξαν και ρομαντικοί που το γύρισαν σε διαφωτιστικά μονοπάτια και το ανάποδο. Λίγο πολύ γνωστές οι "προδοσίες" σε κάθε ιδεολογικό/πολιτικό ρεύμα.
Εκεί που πιθανόν διαφωνούμε είναι στο αν γενικά ο μαρξισμός, κατά τη διάρκεια του σχετικά σύντομου βίου του, βρέθηκε πιο κοντά στον κλασικό φιλελευθερισμό/διαφωτισμό απ' ότι στον νεορομαντισμό. Αλλά εντάξει αυτή είναι μια εξειδικευμένη συζήτηση χωρίς ιδιαίτερο νόημα για το σήμερα.
Αναφορικά με την παρακμή του μαρξισμού, νομίζω θα συμφωνήσεις κι εσύ ότι το υλικό αυτό έχει πάψει να αναπαράγεται, πόσο μάλλον να εξελίσσεται, ήδη από τα 60ς. Βασικά, οι τελευταίοι των Μοικανών ήταν οι γνωστοί βαρετοί Γάλλοι στρουκτουραλιστές, ενώ με την έλευση της μεταμοντερνιστικής λαίλαπα τελείωσε το πανηγύρι. Εντάξει, shit happens. Αν στο μέλλον εμφανιστεί κάτι που να εμπνέεται από πτυχές της μαρξιστικής θεώρησης, θα το δούμε και θα κρίνουμε (γιατί αν είναι αριστερόστροφος αμερικανοτσολιαδισμός τύπου ΠΚΚ, βράστα). Αυτό καθ' αυτό το ιδεολογικό ρεύμα όμως δεν υφίσταται πλέον, ούτε ως ζωντανή θεωρία ούτε ως πυξίδα πολιτικής πρακτικής. Φαντάζομαι αν δεν συνέβαινε αυτό δεν θα είχαμε.. "ρομαντικούς κομμουνιστές", αλλά "κανονικούς μαρξιστές", που θα σήκωναν περήφανα το λάβαρο της "αθάνατης" κοσμοθεωρίας τους.
Στα υπόλοιπα, το κατά πόσο το αίτημα για σοβιετικού τύπου κρατικοποιήσεις εντάσσεται σε μια παραδοσιοκρατική οπτική, όπως επίσης και το τι σημαίνει "ρομαντικός κομμουνιστής" και πως διαφοροποιείται από τον... "σκέτο κομμουνιστή", είναι άλλου τύπου θέματα που μακάρι να μας δοθεί η ευκαιρία να τα συζητήσουμε κάποια στιγμή στο μέλλον.
Τέλος, τί επίθεση είναι αυτή ρε; Αν είναι δυνατόν.. Και όλα αυτά επειδή αμφισβήτησα την εγκυρότητα του μαρξισμού σε ένα μη μαρξιστικό (έτσι νομίζω τουλάχιστον) σάιτ; Λοιπόν ας αφήσουμε τα πόσα βιβλία διάβασε ο καθένας και τους αστήρικτους πολιτικούς χαρακτηρισμούς. Δε γνωριζόμαστε, και στο κάτω κάτω εγώ μπορεί να είναι γαύρος με ωροσκόπο σκορπιό, εσύ όμως αν έχεις την καλοσύνη επικεντρώσου στα επιχειρήματα, όπως ακριβώς κάνω κι εγώ. Όλα τα άλλα δεν έχουν νόημα μεταξύ ανωνύμων. Εντάξει, σύντροφε, όλοι οι υπόλοιποι είμαστε βολεμένοι καπιτάλες, και μόνο το Άγιο μαρξιστικό-λενινιστικό κόμμα σου (όποιο κι αν είναι αυτό) είναι η μοναδική επαναστατική οργάνωση παγκοσμίως. Δεκαετίες τώρα η ίδια κασέτα. Κούρασε..
Οι εθνικομπολσεβίκοι (μιας και αναφέρθηκαν) είναι σίγουρο ότι ασπάζονται την μαρξιστική ανάλυση; Δηλαδή αποδέχονται το αναπόφευκτο της αταξικής/ακρατικής κοινωνίας και τα -παρωχημένα ήδη από τον Α' ΠΠ- μεταρικαρντιανά οικονομικά του Μαρξ; Εμένα μου θυμίζουν περισσότερο τον αφορισμό του Σαμαράκη, που έλεγε "δεν ξέρω αν είμαι Χριστιανός, Ορθόδοξος είναι σίγουρα". Πιθανότατα οι Ρώσοι και οι Γερμανοί που είδαν με καλό μάτι το λενινιστικό πραξικόπημα να μετετράπησαν μεν σε φιλομπολσεβίκους, χωρίς κατ' ανάγκην να βυθιστούν στη συνολική μαρξιστική κοσμοθεωρία. Αν είναι έτσι μπορούμε να πούμε ότι ανήκουν εξολοκλήρου στην παραδοσιοκρατική σκέψη, αποτελώντας ένα ριζοσπαστικό/μη συντηρητικό παρακλάδι της.
Η Φοιτητική Λέσχη Φανταστικής Λογοτεχνίας είπε...Στο θέμα των εθνικομπολσεβικισμού, που έχει να κάνει με προηγούμενο σχόλιο μας.
Αναμφίβολα είναι ρεύμα της εθνικιστικής ιδεολογίας. Οι απαρχές του ανάγονται στην εποχή της συντηρητικής επανάστασης. Το ότι επιχείρησε μια διαλεκτική σύνθεση εθνικισμού και μπολσεβικισμού είναι σαφές, αν και δεν ήταν κάτι σπάνιο για τα δεδομένα της εποχής. Ας θυμηθούμε τον αρχικό φασισμό της δεκαετίας του 1910, περιπτώσεις διανοητών όπως ο Σορελ κλπ. Σίγουρα υπήρχαν οι προηγούμενες απόπειρες σύνδεσης του συντηρητισμού με τον σοσιαλισμό των νεορομαντικων Ρασκιν, Μπαρρες κλπ. Αλλά αυτά κινούνταν στον καθαρά θεωρητικό στοχασμό ρομαντικών διανοητών. Από το 1910 χοντρικά και μετά έχουμε την πρακτική σύγκλιση κοινωνικών ομάδων που υποστήριζαν σοσιαλιστικά σχήματα με αντίστοιχες ομάδες εθνικιστών. Η θεωρία περνά στην πράξη. Και αντίστροφα η πράξη τροφοδοτεί την επαναπροσέγγιση των ιδεολογικών επεξεργασιών.
Λίγη υπομονή και ο εκδοτικός οίκος της λέσχης θα αρχίσει να κυκλοφορεί βιβλία σχετικά με αυτό το θέμα. Οπότε θα έχουμε μια καλύτερη εικόνα.
Πάντως οι περισσότεροι εθνικομπολσεβικοι διανοητές ήταν μεγάλοι φαν της γαλλικής επανάστασης.
Η Φοιτητική Λέσχη Φανταστικής Λογοτεχνίας είπε...Ακόμα και κάποιοι εκ των πλέον συντηρητικών ρομαντικών δεν εναντιώνονταν στην Γαλλική Επανάσταση ως πρακτική. Στην ιδεολογία της εναντιώνονταν. Βλέπε Καρλάιλ, Μύλλερ κλπ
Συνεπώς, αυτό που γράφεις, σκέτο και χωρίς ερμηνεία, δεν λέει και πολλά.. Αλλά μιας και το ανέφερες , δώσε μερικά παραδείγματα.
Προς το παιδί που γράφει αν είμαστε λέσχη που εναντιώνεται στον μαρξισμό, δεν νομίζουμε ότι υφίσταται το ερώτημα. Προφανώς και ναι. Μολονότι διαφωνούν ο "πατριάρχης" και ο "λεμούριος".
οι διάφοροι Πόπερ κλπ. ήταν στα νιάτα τους αριστεροί και, μην έχοντας ποτέ στην πραγματικότητα αφομοιώσει την ολότητα του μαρξισμού, πήγαν στο φιλελευθερισμό επειδή απογοητεύτηκαν από αυτό που νόμιζαν ως "ρωσικό Θερμιδώρ" (την επικράτηση του σταλινισμού), που όμως δεν ήταν τίποτα άλλο από τη νομοτελή συνέχεια του λενινισμού σε συνθήκες άμβλυνσης της παγκόσμιας επαναστατικής πάλης και απομόνωσης της Ρωσίας. Κοινώς, αυτού του τύπου οι "μαρξιστές" που έγιναν φιλελεύθεροι, είχαν μαύρα μεσάνυχτα περί διαλεκτικής του ιστορικού γίγνεσθαι. "Λίγο έγκυος" σαν να λέμε ήταν ο "μαρξισμός" τους.
Αντίθετα, δυο πλήρως καταρτισμένοι μαρξιστές, ηγέτες της λεγόμενης "ορθόδοξης" Ευρωπαϊκής μαρξιστικής σκέψης για δεκαετίες, ο Ροζέ Γκαρωντύ και ο Λούτσιο Κολέττι, μετατοπίστηκαν σε πολύ συντηρητικές θέσεις.
Οι ρομαντικοί, πάλι, που αναφέρθηκαν, όπως ο Μόρρις ή ο Μπλοχ ή οι ναρόντνικοι Ολμίνσκι-Μεσεριάκοφ που μετά στήριξαν τους μπολσεβίκους, δεν ήταν "λίγο ρομαντικοί" (σε αντίθεση με τους "λίγο μαρξιστές" Πόπερ κλπ), αλλά ήταν μέχρι τα μπούνια ρομαντικοί και για πολλά χρόνια, αυτό που τους έκανε μπολσεβίκους ή φιλομπολσεβίκους ήταν η πρόσληψη ότι ο Οκτώβρης αποτελούσε επιτέλους το φως που πάντα έψαχναν στην άκρη του καπιταλιστικού τούνελ. Οι ρομαντικοί αυτοί έψαχναν την αρμονία του ανθρώπου με τη φύση (κάθε ρομαντικός την ψάχνει), και εφόσον ο καπιταλισμός είχε μόλις οδηγήσει τον πλανήτη σε Παγκόσμιο Πόλεμο και καμία δύναμη πλην των λενινιστών δεν αντιστεκόταν σε αυτό το καταστροφικό γεγονός, αυτοί οι ρομαντικοί θεώρησαν ότι μέσα στις απέραντες "στρατιές του κακού" οι Μπολσεβίκοι αποτελούν τη μόνη "στρατιά του καλού" (ο χαρακτηρισμός είναι του Ρώσου ρομαντικού συγγραφέα Βλαδίμηρου Κορολένκο) που ήταν η μόνη εναλλακτική στον κόσμο των πολέμων και της καταπάτησης της προσωπικότητας.
Για την επίθεση που λες, όπου αυτή ήταν ανοίκεια (σχόλιο περί Φουκουγιάμα) ζήτησα συγνώμη. Τώρα ως προς το σχόλιο περί μέντιουμ, πού να δεις τι κάφρικες μπηχτές πετούσαν οι μεγάλοι φιλόσοφοι του 19ου αιώνα ο ένας για τον άλλο στις αντιπαραθέσεις τους. Απλά, το ότι ήταν καθ' ολοκληρία παραδοσιοκρατική η ΕΣΣΔ δεν το ισχυρίστηκα ποτέ στη συζήτηση, ούτε ότι θεωρώ εφικτό ένα πάντρεμα όλου του μαρξισμού με όλο το ρομαντισμό (θέλω όμως πάντρεμα εκείνων των στοιχείων των δύο ιδεολογιών που αντικειμενικά μπορούν να συνδεθούν). Αυτά λέω από την αρχή. Αν παρεξηγούμαι μπορεί να μην είναι του αναγνώστη το πρόβλημα, μπορεί να είναι δικό μου, να μην επικοινωνώ με σωστό τρόπο τη γνώμη μου.
Ο/Η Ανώνυμος είπε...Οι εθνικομπολσεβίκοι -όπως ξαναέγραψα παραπάνω, και δε θέλω να συνεχίσω καμία προσωπικού τύπου επίθεση αλλά μου ξαναμπαίνει η υποψία ότι δε με διαβάζεις- διαφωνούσαν με τους μαρξιστές ακριβώς στο περί αεθνικής κοινωνίας ως τελικού σκοπού. Δεν θεωρούσαν ότι μπορεί να υπάρξει αεθνική κοινωνία. Ως προς την κατάργηση των τάξεων με την έννοια της σχέσης εκμεταλλευτή-εκμεταλλευόμενου, σε αυτήν πίστευαν, αλλά σε άλλη βάση από εκείνη των μαρξιστών. Ο Paetel στο Μανιφέστο των Εθνικομπολσεβίκων γράφει:
"Revolutionary Marxism – the KPD – strives for, as its ultimate goal, the classless society, which (through the slow death of the state and the amalgamation of nations) unites the peoples into a higher unity. Revolutionary nationalism affirms the class-struggle as an organic upheaval in the leadership of the body of the Volk, which by replacing the obsolete ruling-classes reorients the youthful new state to a leadership based on the political and social functions of the whole."
Επίσης φαίνεται να πίστευαν γενικά σε μια κάποια περιοδολόγηση της ιστορίας κοινωνικών σχηματισμών με βάση την οικονομία, αλλά σε καμία περίπτωση με τους "σιδερένιους απόλυτους νόμους" των μαρξιστών, και κυρίως, διαφωνούσαν με τους μαρξιστές στο ότι έβλεπαν τον λαό-φυλή-έθνος (Volk) ως προαιώνια ύπαρξη και όχι ως κατασκεύασμα της νεωτερικότητας. Εδώ οι εθνικομπολσεβίκοι είναι χεγκελιανοί, όχι μαρξιστές.
Ως προς την οικονομία, συμφωνούσαν εν γένει με τους μαρξιστές ότι το ανώτερο στάδιο αγροτικής οικονομίας πρέπει να είναι το κολλεκτιβιστικό, αλλά, σε αντίθεση με τους μαρξιστές, δε θεωρούσαν "αντιδραστική" την ύπαρξη ιδιωτικής ιδιοκτησίας από τους αγρότες μέσα στις κολλεκτίβες. Βασικά εδώ συμπίπτουν οι εθνικομπολσεβίκοι με το μοντέλο Τίτο - Χρουτσόφ - Μπρέζνιεφ, που επέτρεψαν ξανά στους αγρότες να κατέχουν ιδιωτικά γη μέσα στις κολλεκτίβες. Απλά επειδή οι Γερμανοί εθνικομπολσεβίκοι μας άφησαν τα γραπτά τους στην εποχή που η μόνη μορφή υπαρκτού μαρξισμού ήταν αυτή του Στάλιν, η διαφωνία τους με το σταλινικό μοντέλο της πλήρους κολλεκτιβοποίησης εμφανίζεται ως διαφωνία με το μαρξισμό συνολικά (παρ' όλα αυτά παραδέχονται ότι στη Ρωσία είναι εφικτό το σταλινικό μοντέλο στην αγροτική παραγωγή, ενώ στη Γερμανία το μικτό). Παραδέχονται επίσης ότι μια επανάσταση με μόνο ταξικά-διεθνιστικά και όχι εθνικιστικά χαρακτηριστικά, δεν είναι κάτι το ανέφικτο η καταδικασμένο σε αποτυχία (ως παράδειγμα επιτυχούς τέτοιας επανάστασης δίνουν την Οκτωβριανή, που δεν προσπαθούν -σε αντίθεση με πολλούς συντηρητικούς της εποχής- να την εξηγήσουν ως ένα απλά εθνικό ή μεμονωμένο φαινόμενο). Σε αυτό διαχωρίζονται οι Γερμανοί εθνικομπολσεβίκοι (Paetel, Niekisch, Laufenberg, Wolffheim) από τους εθνικοσοσιαλιστές και τους συντηρητικο-επαναστάτες: θεωρούν ότι η πάλη των τάξεων και η σοσιαλιστική επανάσταση, εκτός από τον εθνικό χαρακτήρα που προτείνουν οι ίδιοι, μπορεί να έχει και χαρακτήρα διεθνικό, ο Paetel αρνείται να κάνει την οποιαδήποτε αρνητική πρόβλεψη για την πορεία του διεθνιστικού πειράματος της ΕΣΣΔ, σε αυτό διαφέρει από άλλους εθνικιστές που, ίσως από πείσμα ή αλαζονεία, έλεγαν ότι η σοβιετική επανάσταση εντέλει θα αποτύχει επειδή δεν είναι εθνική).
Γενικά, έβλεπαν πολύ περισσότερο φιλικά το σοβιετικό πείραμα, σε όλες τις πτυχές του, από ό,τι οι περισσότεροι άλλοι εθνικιστές της εποχής. Αλλά σε κατάργηση του έθνους δεν πίστευαν. Σε κατάργηση των ανταγωνιστριών τάξεων εντός του έθνους, ναι.
*τα παραπάνω είναι με πηγή το "Μανιφέστο των Εθνικομπολσεβίκων" του Paetel. Δεν αποτελούν απαραίτητα θέσφατο για κάθε μορφή εθνικομπολσεβικισμού (άλλες μορφές ήταν πιο "συντηρητικές", άλλες πιο "προοδευτικές"), συμπυκνώνουν όμως εν πολλοίς τη σκέψη των Γερμανών εθνικομπολσεβίκων του Μεσοπολέμου.
Κάτι άλλο.
Ο Μαρξ και ο Λένιν αν και κατέκριναν τα ρομαντικά οικονομικά του Σισμοντί, τον έβρισκαν ασύγκριτα πιο έντιμο σε σχέση με τους φιλελεύθερους Bentham και Mill ή τον χυδαίο απολογητή Μάλθους.
Λένιν:
"For all the severity of his criticism of these romantic views of Sismondi, Marx nevertheless maintains that there was present here a suspicion of the merely historical and transitory character of capitalist society. With Sismondi, the romantic critique of capitalism, the discovery of its necessary contradictions and discords is thus the important achievement of a fearless and honest thinker. Both the content and direction in which Malthus displays the discordances of capitalism are completely opposed to this. Malthus is interested not in concealing the contradictions of bourgeois production, but on the contrary, in emphasizing them, on the one hand, in order to prove that the poverty of the working classes is necessary (as it is, indeed, for this mode of production) and, on the other hand, to demonstrate to the capitalists the necessity for a well-fed Church and State hierarchy in order to create an adequate demand for the commodities they produce. Malthus is thus a precursor of the most extreme degeneration of bourgeois ideology, as became the general rule only later under the influence of the international events of 1848."
Στους ρομαντικούς επιγόνους του Σισμοντί, οι Μαρξ και Λένιν αναγνωρίζουν μια εντιμότητα. Τους θεωρούν αφελείς μεν, έντιμους δε. Κάτι που δεν συμβαίνει με τους "ορθολογιστές" φιλελέ επιγόνους των Σμιθ και Ρικάρντο (τους Bentham και Mill) στους οποίους οι Μαρξ και Λένιν βρίσκουν μόνο μια απέραντη χυδαία υποκρισία, ενώ στον Μάλθους έναν εξίσου χυδαίο κυνισμό (ο Λένιν έχει γράψει και άρθρο κατά του Μαλθουσιανισμού όπου υποστηρίζει πως οι εργάτες δεν έχουν ανάγκη την αντισύλληψη και τις εκτρώσεις (https://www.marxists.org/archive/lenin/works/1913/jun/29.htm).
Κοινώς, οι Μαρξ και Λένιν δεν έμοιαζαν στους σημερινούς "μαρξιστές", που λένε "από τους ρομαντικούς προτιμώ τους φιλελεύθερους". Ενώ κριτίκαραν την αφέλεια του ρομαντικού αντικαπιταλισμού, του αναγνώριζαν την εντιμότητα, εντιμότητα που δεν υπήρχε στον απολογητικό φιλελευθερισμό.
Ένας τομέας που οι Μπολσεβίκοι ήταν όντως παραδοσιοκράτες, ήταν αυτός της Τέχνης. Μπορεί ως υλιστές να έψαχναν τις ιστορικές και κοινωνικές συνθήκες πίσω από τη δημιουργία κάθε μεγάλου έργου τέχνης (και καλώς έκαναν), όμως ως διαλεκτικοί, αναγνώριζαν ότι τα επιτεύγματα της μεγάλης τέχνης του παρελθόντος είναι δημιούργημα και κτήμα ολόκληρου του ανθρώπινου πολιτισμού, και όχι μεμονωμένων τάξεων. Υπήρχαν βέβαια οι εξτρεμιστές που έλεγαν ότι το προλεταριάτο δεν έχει ανάγκη τον παλιό πολιτισμό "των εκμεταλλευτών" και πρέπει να γκρεμίσουν το Κρεμλίνο και να κάψουν τα βιβλία του Πούσκιν, αλλά ενάντια σε αυτή την άποψη έδωσε σκληρή μάχη ο Λένιν και μετά ο Στάλιν, δείχνοντας ότι τα πιο μεγάλα επιτεύγματα της τέχνης είναι κορυφαίες στιγμές της διαλεκτικής-ιστορικής ανάπτυξης του ανθρώπινου πολιτισμού, που πρέπει όχι μόνο να διαφυλαχθούν σαν κόρη οφθαλμού από τη νέα κοινωνία, αλλά και όλη η τέχνη της νέας κοινωνίας να πατήσει πάνω σε αυτά ως πυξίδα για το δικό της έργο. Απορρίπτουν έτσι οι Λένιν-Στάλιν τόσο τη φιλελεύθερη ωφελιμιστική έννοια της Τέχνης ως ατομικής υπόθεσης, όσο και τη χυδαία-υλιστική έννοια της Τέχνης ως αυστηρά ταξικά εξαρτημένης. Για τους Λένιν-Στάλιν η πολιτιστική παράδοση είναι πανανθρώπινο κληροδότημα. Γι' αυτό και στην ΕΣΣΔ και τις παραφυάδες της υπήρξε τόσος σεβασμός για την κλασική μουσική και αρχιτεκτονική, γι' αυτό η Ανατολή στον 20ό αιώνα ήταν εκείνο το κομμάτι του πλανήτη που παρήγαγε τη λιγότερη (έως καθόλου) ποσότητα εκφυλισμένης ψευδοτέχνης.
Σωστό. Απο την άλλη όμως η Σοβιετική Ένωση καθόλη τη διάρκεια του ιστορικού της βίου ήταν προκατειλημμένη εχθρικά όχι μόνο προς τον πολιτικό Ρομαντισμό. Η ρομαντική τέχνη ήταν εξαφανισμένη. Η φανταστική λογοτεχνία ερμηνευόταν ως αντιδραστική λογοτεχνία και απαγορευόταν. Μέχρι και στα πιο χαλαρά '70's ο Λιμόνοφ και όσοι θεωρούνταν Avant Garde από το κόμμα έκαμαν χειρόγραφες εκδόσεις. (τανζιμάτ) αν θυμάμαι καλά ονόμαζαν εκείνη τη μέθοδο εκτύπωσης και διανομής ημιπαράνομων εντύπων.
Η νεορομαντική κουλτούρα άρχισε να αναπτύσσεται με την περεστρόικα. Τόσο στην πολιτική όσο και στην τέχνη. Όσο και να φαίνεται παράξενο η αλήθεια είναι ότι με το ρωσικό ΠΑΣΟΚ βρήκαν χώρο να αναπτυχθούν οι πρώτες εθνικιστικές και νεοφασιστικές οργανώσεις, το πρώτο σχετικά μαζικό heavy metal κίνημα κλπ
Στα πρώτα χρόνια του Γιέλτσιν άρχισε να γονιμοποιείται και να αποκτά απήχηση. Μετά το πραξικόπημα του 1993 λήφθηκε η απόφαση και άρχισε το κυνήγι. Κάπου εκεί ήρθε η αρχή του τέλους για όλη τη νεορομαντική φάση. Ο Πούτιν το συνέχισε αμείωτα κατά τα πρώτα χρόνια.
Για ναρόντνικους.
1. Οι ναρόντνικοι αρχικά ήταν ένα ρεύμα αρχικά της ρωσσικής νεολαίας (φοιτητές διανοούμενοι) οι οποίοι απορρίπτοντας την κοινωνική τους θέση έκαναν την αντίστροφη κίνηση "προς το λαό (ναροντ)" και για αυτό ονομάστηκαν και ναρόντνικοι δηλαδή λαϊκιστές.
2. Παρόλο που φαινομενικά ήταν εναντίον της άλλης μεγάλης τάσης της ρωσσικής διανόησης της εποχής, δηλαδή των πανσλαβιστών, θα ήταν λάθος αν τους θεωρήσουμε συλλήβδην ως δυτικόφιλους: αντιθέτως ο ρομαντισμός τους τους έστρεφε με έναν τρόπο υπόγειο προς τις αγροτικές ρωσσικές κοινότητες αλλά και στην ορθοδοξία (βλ. ασκητισμός, ολιγάρκεια, αυτοθυσία, μηδενισμός) πράγματα που γενικά παραβλέπονται από τη σχετική βιβλιογραφία που τους αντιμετωπίζει ως δυτικόφιλους. Εντελώς ενδεικτικά αναφέρω τη ρήση του ναρόντνικου μηδενιστή Ισούτιν "Στον κόσμο εμφανίστηκαν τρεις μεγάλοι άνδρες: ο Ιησούς Χριστός, ο Απόστολος Παύλος και ο Τσερνισέφσκι".
3. Κεντρική μορφή ο Τσερνισέφκσι και το έργο του "Τί να κάνουμε".
4. Οι ναρόντνικοι μόνο "φιλελεύθεροι" δεν ήταν. Ο Νετσάγιεφ σε σχέση με αυτούς ήταν πολύ πιο κοντά στις ιδέες του φιλελευθερισμού. Αντιθέτως, οι ναρόντνικοι ήταν ρομαντικοί (στον πολιτικό ρομαντισμό αναφέρομαι) κάτι που απέχει πολύ από το φιλελευθερισμό. Οι εσέροι (δηλαδή S.R. SocialRevolutionist Party) οι σοσιαλεπαναστάτες ήταν το κόμμα που σχημάτισαν μετά από δεκαετίες όσοι εμπνέονταν από τους ναρόντνικούς και αυτοί που έκαναν την επανάσταση στη Ρωσσία.
Δυστυχώς βιβλιογραφία στα ελληνικά για τους ναρόντνικους δεν υπάρχει πέραν του έργου "Χαρακτηρισμός του Οικονομικού Ρομαντισμού" του Λένιν, που όμως δεν ανήκει στη σχολή τους και στρέφεται κατά αυτής. Ούτε καν το "τι να κάνουμε" του Τσερνισέφσκι δεν έχει μεταφραστεί ακόμα νομίζω. Κείμενα ναρόντνικων του 1860-70 (Πίσαρεφ, Ζάιτσεφ, Στσεντρίν, Τσερνισέφσκι, Μιχαηλόφσκι) έχω μεταφράσει πρόσφατα και τα έχω στείλει και στα παιδιά της λέσχης.
Η σοβιετική επιστημονική φαντασία έδωσε αριστουργήματα στον 20ό αιώνα (ήδη προεπαναστατικά με το Κόκκινο Αστέρι του Μπογκντάνοφ, μετεπαναστατικά με Μπελιάεφ, Αλεξέι Ν. Τολστόι, Μπουλγκάκοφ, Ζαμιάτιν, Βαλεντίν Κατάεφ). Αλλά η αλήθεια λίγο-πολύ είναι όντως ότι η σοβιετική τέχνη υπήρξε νεοκλασική κυρίως και κατά δεύτερο νεορεαλιστική, όχι νεορομαντική. Αν και νεορομαντισμός υπάρχει έντονος στους Αδερφούς Σεραπίων (ονομάστηκαν έτσι από έργο του αγαπημένου τους Ε. Τ. Α. Χόφμαν), στον Αλεξάντερ Μπλοκ, στον Βαλέρι Μπριούσοφ, σε κάποιους "ποιητές-στρατιώτες" του εμφυλίου και του β' π.π. Πάντως το σοβιετικό παράδειγμα αποδεικνύει ότι η υιοθέτηση παραδοσιοκρατικής αισθητικής μπορεί να γίνει και χωρίς να είναι ο ρομαντισμός το κυρίαρχο αισθητικό ρεύμα.
Η επιστημονική τους φαντασία είναι πραγματικά τρομερή. Υπάρχει και η σχετική συλλογή των εκδόσεων Άγνωστη Καντάθ. Όμως και αυτή στην αρχή αναπτύχθηκε περισσότερο. Όσο προχωρούσε η θεμελίωση του σοβιετικού συστήματος τόσο περισσότερο κοινωνικό νατουραλισμό τρώγανε στη μάπα οι Ρώσοι. Χωρίς αυτό να σημαίνει ότι δεν αναγνωρίζουμε ότι υπήρχαν κορυφαίοι κοινωνικοί ρεαλιστές λογοτέχνες. Μάλλον οι κορυφαίοι κοινωνικοί ρεαλιστές του κόσμου ήταν σοβιετικοί. Όμως εμείς είμαστε ρομαντικοί. Πρέπει να έχουμε τις δικές μας προτεραιότητες.
ως προς την εχθρική προκατάληψη που λες, τέτοια υπήρχε ως προς αυτό που αποκαλούσαν "αντιδραστικό ρομαντισμό" στην τέχνη (οπισθοδρομικό - ζωώδη - απαισιόδοξο), αντίθετα υπήρχε θετική πρόσληψη του λεγόμενου "προοδευτικού ρομαντισμού" (ριζοσπαστικός - ανθρωπιστικός - καταφατικός προς τη ζωή). Ο Γκόρκι το 1934 στην ομιλία του στο Συνέδριο των Σοβιετικών Συγγραφέων που θέτει τις νόρμες του σοσιαλιστικού ρεαλισμού, λέει ότι δεν χρειαζόμαστε τον Λουί Φερντινάν Σελίν, γιατί ο δικός του ρομαντισμός είναι απαισιόδοξος και μισανθρωπικός, χρειαζόμαστε όμως τον ρομαντισμό του Λέρμοντοφ και του Μπλοκ, που είναι αισιόδοξος και "life affirming".
Ποτέ (μα ποτέ όμως) δεν καταδίκασαν ολοκληρωτικά την τέχνη του ρομαντισμού. Υπήρχαν διαφωνίες για το ποιος καλλιτέχνης ήταν προοδευτικός και ποιος αντιδραστικός, ποιος "αστός" και ποιος "φεουδαλικός" αλλά πάντα αναγνώριζαν το ρομαντισμό ως αντιφατικό φαινόμενο που είχε και μια "καλή" πλευρά που μπορούσε να αξιοποιηθεί από το κομμουνιστικό κίνημα. Χαρακτηριστική είναι η έκρηξη του ενδιαφέροντος για το Βύρωνα στην ΕΣΣΔ τον καιρό του ισπανικού εμφυλίου και των Διεθνών Ταξιαρχιών, ενώ ακόμα και τα -γενικώς θεωρούμενα ως αντιδραστικά- έργα των Γερμανών ρομαντικών Κλάιστ-Σλέγκελ-Τικ-Νοβάλις, μεταφράστηκαν για πρώτη φορά στα ρώσικα και εκδόθηκαν -προς μαζικό και όχι μόνο κλειστό ακαδημαϊκό αναγνωστικό κοινό- το 1935.
Ο Σταμάτης Μαμούτος είπε...Καταρχάς χαίρομαι για την ωραία συζήτηση εκ μέρους όλων των σχολιαστών.
Μιας και είδα ότι η συζήτηση έχει περάσει στο θέμα της σοβιετικής ακαδημαϊκής προσέγγισης των ρομαντικών θεματικών θέλω να καταθέσω το εξής. Αν και δεν γνωρίζω πολλά για τη σοβιετική ερμηνεία των λογοτεχνικών ρευμάτων, έχω διαβάσει την έρευνα ενός Έλληνα μαρξιστή που σπούδασε σε σοβιετικό πανεπιστήμιο της Μόσχας με θέμα τον Βύρωνα. Νομίζω λεγόταν Κουτσουκαλής. Θα ψάξω να βρω το βιβλίο και θα επανέλθω. Πάντως η προσέγγιση ήταν εχθρική όχι μόνο προς εκείνο που οι μαρξιστές θεωρούσαν αντιδραστικό Ρομαντισμό. Ο μαρξιστής ακαδημαϊκός εξαπέλυε μύδρους και κατά της ίδιας της χρήσης της φαντασίας στην λογοτεχνία. Εξυμνούσε την κλασικιστική περίοδο του Βύρωνα και την φιλία του με τον ύστερο (αντιρομαντικό) Γκαίτε και κατακεραύνωνε την "ανατολική περίοδο" της λογοτεχνικής του παραγωγής επειδή ήταν εκείνη που τον έφερε στο πεδίο της "αντιδραστικής φανταστικής λογοτεχνίας".
Ο Σταμάτης έχει δίκιο για Κουτσούκαλη, αυτός έτυχε να σπουδάσει στη Μόσχα την πιο αντι-ρομαντική περίοδο της σοβιετικής κριτικής (από 1946 με καταδίκη Χοφμανισμού από Ζντάνοφ, ως 1971 με την έκδοση του ογκώδους "Die Romantik in Deutschland" από τον Μπερκόφσκι, όπου αποκαθίσταται ο ρομαντισμός, είναι η πιο αντιρομαντική περίοδος στην ΕΣΣΔ).
Τότε είναι που κυριάρχησε ο λεγόμενος "χυδαίος κοινωνιολογισμός" (vulgar sociologism), αντιδιαλεκτικό ρεύμα που τα έβλεπε όλα "μαύρο-άσπρο".
Αυτό όμως το ρεύμα, κυρίαρχο από 1946-71, ΔΕΝ ήταν το κυρίαρχο στην ΕΣΣΔ από 1917 ως 1946 και από 1971 ως 1991. Σε αυτές τις περιόδους κυριαρχεί το διαλεκτικό-ιστορικό ρεύμα που βλέπει το ρομαντισμό ως πολύπλοκο αντιφατικό πρόβλημα στην εποχή των επαναστάσεων μεταξύ 1789-1848 και του "class fluidity" (ύπαρξης τριών τάξεων, αριστοκρατία-καπιταλιστές-προλετάριοι, που καμιά δεν είναι ακόμα πλήρως κυρίαρχη και καμιά δεν έχει πλήρως καταστραφεί αλλά όλες αγωνίζονται, πολλές φορές χωρίς να ξέρουν προς τα πού), την εποχή που διαδέχεται την εποχή του διαφωτισμού. Και αναγνωρίζουν ότι ο Ρομαντισμός είναι απολύτως φυσιολογικό να έχει και θετικά (ακόμα και προδρομικά του μαρξισμού) και αρνητικά στοιχεία.
Οι Έλληνες αντιρομαντικοί μαρξιστές που αναφέρει ο Σταμάτης, όλοι ανεξαιρέτως είτε σπούδασαν στην ΕΣΣΔ την αντιρομαντική περίοδο 1946-71, είτε γαλουχήθηκαν με μεταφράσεις κειμένων μόνο από εκείνη την περίοδο. Οπότε αυτήν αντικατοπτρίζουν.
Για τους σοβιετικούς και ανατολικογερμανούς μαρξιστές κριτικούς δεν ισχύει το ίδιο.
Παρακάτω, θα παραθέσω πολλά κείμενα μαρξιστών κριτικών για το ρομαντισμό, από διάφορες περιόδους, στα αγγλικά. Κάποιες (πχ του Φρίτσε) είναι χυδαιο-κοινωνιολογίστικες σαν του Κουτσούκαλη, άλλες (Λουνατσάρσκι, Μίρσκι, Λαβρέτσκι, Ζιρμούνσκι, Ντμίτριεφ) είναι πολύ πιο σφαιρικές και δίκαιες.
Β. Μ. Φρίτσε (1908):
https://www.marxists.org/archive/fritsche/1908/romanticism.htm
Φραντς Μέρινγκ (1911):
https://www.marxists.org/archive/mehring/1911/german-romanticism.htm
Ανατόλι Λουνατσάρσκι (1924):
https://www.marxists.org/archive/lunachar/works/romanticism.htm
και
https://www.marxists.org/archive/lunachar/works/byron-shelley-heine.htm
Ι. Μ. Νουσίνοφ (1930):
https://www.marxists.org/subject/art/lit_crit/romanticism/nusinov.htm
Π. Ι. Λεμπέντεφ-Πολιάνσκι (1931):
https://www.marxists.org/subject/art/lit_crit/romanticism/polyansky.htm
Ι. Μ. Λαβρέτσκι (1934):
https://www.marxists.org/subject/art/lit_crit/romanticism/lavretsky.htm
Βίκτορ Ζιρμούνσκι (1934):
https://www.marxists.org/subject/art/lit_crit/romanticism/zhirmunsky.htm
Ντ. Σ. Μίρσκι (1937):
https://www.marxists.org/subject/art/lit_crit/romanticism/mirsky.htm
Μπορίς Γκαϊμάν (1939):
https://www.marxists.org/subject/art/lit_crit/romanticism/geiman.htm
Α. Βισνιέφσκι (1941):
https://www.marxists.org/subject/art/lit_crit/romanticism/vishnevsky.htm
Γκέοργκ Λούκατς (1945):
https://flefaloarticles.blogspot.com/2022/01/blog-post_87.html
Α. Σ. Ντμίτριεφ (1991):
https://www.stormfront.org/forum/t1329527/
(o Loewy είχε πρόσβαση σε αυτά τα κείμενα, όταν προέτασσε τη συμβατότητα μαρξισμού και φιλορομαντικής προσέγγισης, οι Έλληνες μαρξιστές που αναφέρει ο Σταμάτης, δυστυχώς, δεν είχαν πρόσβαση σε αυτά, αλλά μόνο σε κείμενα του 1946-71).
Ο/Η Ανώνυμος είπε...Για να λέμε του στραβού το δίκιο, η απαγόρευση του χέβυ μέταλ περισσότερο εντάσσονταν στα πλαίσια της αντιμετώπισης του "πολιτιστικού ιμπεριαλισμού" της δύσης και της καταπολέμησης των στοιχείων που εκλαμβάνονταν ως απότοκα της αντικουλτούρας των αμερικανικών/βρετανικών 60ς. Δείτε και τις σχετικές γελοιογραφίες στο "Krokodil", που ήταν alt right before it was cool.
Κατα τ'άλλα, προφανώς και έπεφτε ματσούκι σε ρεύματα και τεχνοτροπίες που χαρακτηρίστηκαν αστικές/αντιδραστικές, και σε αυτές περιλαμβάνονταν και ο νεορομαντισμός και γενικά ό,τι θεωρούνταν ευθέως συγγενές με τον γερμανικό ρομαντισμό του 18ου αι. Κάποτε έπεσε στα χέρια μου, μεταφρασμένη στα αγγλικά, μια φαιδρή ανάλυση από κάποιο σοβιετικό ινστιτούτο (ακαδημία τέχνης ή κάτι παρόμοιο) που χαρακτήριζε τον Γερμανικό ρομαντισμό μαύρη αντίδραση και επιχείρηση επαναφοράς του φεουδαρχικού εποικοδομήματος στον νέο (και φυσικά ανώτερο, σύμφωνα με το κείμενο) καπιταλιστικό κόσμο. Δυστυχώς δεν μπορώ να τη βρω, αν ο νοσταλγός της ΕΣΣΔ την έχει υπόψιν του να την παραθέσει.
Φυσικά, παρόμοιο κυνήγι υπέστησαν κι άλλα καλλιτεχνικά ρεύματα, πχ στις εικαστικές τέχνες ο σουπρεματισμός (βλ Malevich), ο σουρεαλισμός κτλ και γενικά ότι ξέφευγε από τις καθορισμένες νόρμες των σοβιετικών ακαδημιών. Γνωστά αυτά.
Ίσως η μόνοι που την γλίτωσαν σχετικά ανώδυνα ήταν η αγία τριάδα του νεοκλασικών συνθετών Σοστάκοβιτς-Προκόφιεφ-Χατσατούριαν. Εδώ σίγουρα ανιχνεύουμε νεορομαντικές επιρροές, χωρίς πολύ μουρμούρα από τους πάνω.
Τέλος πάντων, κατά τη γνώμη μου ο καθένας μπορεί να έχει τις συμπάθειες και τις νοσταλγίες του (δεν τίθεται θέμα), αλλά δε χρειάζεται να βγάζουμε ό,τι μας αρέσει "ρομαντικό" για να τα έχουμε καλά με τη συνείδησή μας. Να ξεμπλοκάρουμε κάπως. Εντάξει, εμένα μου αρέσει πχ ο Γούντι Άλεν, δε θα τον βγάλω και ρομαντικό τον άνθρωπο.
Εξάλλου, αν επικεντρωνόμασταν αποκλειστικά στο ρομαντισμό, οι γνώσεις μας για την τέχνη/λογοτεχνία θα ήταν πολύ περιορισμένες.
Ο/Η Ανώνυμος είπε..."Κάποτε έπεσε στα χέρια μου, μεταφρασμένη στα αγγλικά, μια φαιδρή ανάλυση από κάποιο σοβιετικό ινστιτούτο (ακαδημία τέχνης ή κάτι παρόμοιο) που χαρακτήριζε τον Γερμανικό ρομαντισμό μαύρη αντίδραση και επιχείρηση επαναφοράς του φεουδαρχικού εποικοδομήματος στον νέο (και φυσικά ανώτερο, σύμφωνα με το κείμενο) καπιταλιστικό κόσμο. Δυστυχώς δεν μπορώ να τη βρω, αν ο νοσταλγός της ΕΣΣΔ την έχει υπόψιν του να την παραθέσει."
Η μια πλευρά της σοβιετικής κριτικής ήταν όντως αυτού του τύπου, του "χυδαίου κοινωνιολογίστικου" (vulgar sociologism), αντιδιαλεκτικού ρεύματος που τα έβλεπε όλα άσπρο-μαύρο.
Αυτή κυριάρχησε από το 1946 ως το 1971 στις σοβιετικές μελέτες (1946 = καταδίκη του Χοφμανισμού από τα επίσημα χείλη του Ζντάνοφ, 1971 = έκδοση ογκώδους μελέτης του ακαδημαϊκού Ν. Γ. Μπερκόφσκι για τον γερμανικό ρομαντισμό, που αποκαθιστά τον ρομαντισμό ως αντιφατικό κίνημα με πολλά προοδευτικά στοιχεία και όχι μόνο μαύρη αντίδραση).
Δεν ήταν όμως πάντα το κυρίαρχο ρεύμα αυτό.
Από το 1917 ως το 1946 και από το 1971 ως το 1991, η κυρίαρχη αντίληψη της σοβιετικής λογοτεχνικής κριτικής/ιστοριογραφίας περί ρομαντισμού, είναι ότι αποτελεί ταξικά ετερογενές, αντιφατικό κίνημα σε εποχή ρευστότητας και επαναστάσεων στην Ευρώπη, και έχει πολλά θετικά στοιχεία (μέχρι και προδρομικά του μαρξισμού αναφέρονται) μαζί με τα αρνητικά.
Το μεσημέρι έστειλα ένα σχόλιο παραθέτοντας διάφορες σοβιετικές μελέτες για το ρομαντισμό, από όλες τις εποχές, μεταφρασμένες στα αγγλικά. Μιας και το ζήτησες, αυτή που λες δεν την έχω, έχω όμως άλλες, και δεν ξέρω αν τα παιδιά δεν πέρασαν το προηγούμενο σχόλιο επειδή είχε πολλά λινκ, τα ξαναστέλνω όμως.
B. M. Φρίτσε (1908):
https://www.marxists.org/archive/fritsche/1908/romanticism.htm
Φραντς Μέρινγκ (1911):
https://www.marxists.org/archive/mehring/1911/german-romanticism.htm
Ανατόλι Λουνατσάρσκι (1924):
https://www.marxists.org/archive/lunachar/works/romanticism.htm
και
https://www.marxists.org/archive/lunachar/works/byron-shelley-heine.htm
I. M. Νουσίνοφ (1930):
https://www.marxists.org/subject/art/lit_crit/romanticism/nusinov.htm
Π. Ι. Λεμπέντεφ-Πολιάνσκι (1931):
https://www.marxists.org/subject/art/lit_crit/romanticism/polyansky.htm
Βίκτορ Ζιρμούνσκι (1934):
https://www.marxists.org/subject/art/lit_crit/romanticism/zhirmunsky.htm
Ι. Μ. Λαβρέτσκι (1934):
https://www.marxists.org/subject/art/lit_crit/romanticism/lavretsky.htm
Ντ. Σ. Μίρσκι (1937):
https://www.marxists.org/subject/art/lit_crit/romanticism/mirsky.htm
Μπορίς Γκαϊμάν (1939):
https://www.marxists.org/subject/art/lit_crit/romanticism/geiman.htm
Α. Βισνιέφσκι (1941):
https://www.marxists.org/subject/art/lit_crit/romanticism/vishnevsky.htm
Γκέοργκ Λούκατς (1945):
http://flefaloarticles.blogspot.com/2022/01/blog-post_87.html
Α. Σ. Ντμίτριεφ (1991):
https://www.stormfront.org/forum/t1329527/
Από αυτές, χοντρικά:
-των Φρίτσε, Μέρινγκ, Νουσίνοφ και Γκαϊμάν είναι στη γραμμή "ρομαντισμός = μαύρη φεουδαρχική αντίδραση"
-των Λεμπέντεφ, Ζιρμούνσκι, Λαβρέτσκι, Μίρσκι, Βισνιέφσκι, Λούκατς είναι στη γραμμή "ρομαντισμός = αντιφατικό και ταξικά ετερογενές ρεύμα, έχει πολλά θετικά και πολλά αρνητικά, αντικατοπτρίζει την εποχή των επαναστάσεων
-των Λουνατσάρσκι και Ντμίτριεφ είναι οι πιο "φιλορομαντικές", μιας και θεωρούν ότι ο γαλλικός, ο αγγλικός αλλά ακόμα και ο γερμανικός ρομαντισμός (που γενικά οι άλλοι τον θεωρούν τον πιο συντηρητικό), στην ουσία δεν ήταν αντιδραστικός αλλά εκπροσωπούσε -με μια αντιφατική μορφή- μια κίνηση προς τα εμπρός.
Η Φοιτητική Λέσχη Φανταστικής Λογοτεχνίας είπε...Όχι Αντώνη (αν είσαι εσύ) δεν έχει να κάνει με τα links . Μια χαρά περνάνε. Απλώς έχει χαθεί το τόπι με τα πολλά σχόλια. Ή δεν το είδαμε όταν το έγραψες ανάμεσα στα δεκάδες που είναι στην λίστα αναμονής προς δημοσίευση (ανάμεσα στα κανονικά υπάρχουν και τα σχόλια των ελεεινων που τρολάρουν και βρίζουν εμάς, εσάς που συζητάτε, ιστορικές προσωπικότητες κλπ) ή άργησε να το εμφανίσει η φόρμα. Τώρα έχει ανέβει.
Ο/Η Ανώνυμος είπε...Αυτό που δεν έχω καταφέρει δυστυχώς να βρω ως τώρα σε PDF, είναι το βιβλίο "Geschichte und Romantik" του ανατολικογερμανού Claus Träger (1984). Οι δύο πληροφορίες που έχω γι' αυτό, είναι 1) ότι ήταν επίσημα εγκεκριμένο από το Κόμμα -άρα δεν μιλάμε για κάποια "outsider" ή αντιπολιτευόμενη μελέτη- και 2) ότι είναι εξαιρετικά θετικά διακείμενο προς τον Ρομαντισμό.
Θα είχε εξαιρετικό ενδιαφέρον να μεταφραζόταν (υπάρχει μόνο στα γερμανικά) αλλά δεν το έχω βρει ακόμα σε μορφή δυνατή να κατέβει μέσω ίντερνετ.
Προς το παρόν μπορεί κάποιος να το βρει χειροπιαστά είτε στον τόμο "Romantikforschung seit 1945" (ως κεφάλαιο) είτε στο τεύχος 103 της ανατολικογερμανικής μαρξιστικής επιθεώρησης "Zur Kritik der bürgerlichen Ideologie" (πάλι ως κεφάλαιο). Ως βιβλίο νομίζω υπάρχει μόνο στη βιβλιοθήκη του Πανεπιστημίου της Λειψίας.
Ο/Η Ανώνυμος είπε...Έριξα μια ματιά σε κάποια "φιλορομαντικά" λινκς:
----------------------------------------------------------------
Βίκτορ Ζιρμούνσκι (1934):
https://www.marxists.org/subject/art/lit_crit/romanticism/zhirmunsky.htm
Οκ, εδώ έχουμε μια σύντομη περιγραφή, εγκυκλοπαιδικού χαρακτήρα, του ρομαντικού φαινομένου. Ούτε "φιλο" ούτε "αντι" θα τη χαρακτήριζα, αν και χώνει κάπου τα δικά του με αναφορές σε φεουδαρχίες κτλ. Παρόμοια λήμματα μπορούμε να βρούμε και σε εγκυκλοπαίδειες τύπου Britannica, ακόμα και στη wikipedia.
Τέλος πάντων, ούτε κρύο ούτε ζέστη..
------------------------------------------------------------------------------------
Ανατόλι Λουνατσάρσκι (1924):
https://www.marxists.org/archive/lunachar/works/romanticism.htm
Εδώ ο Γάλλος ρομαντικός είναι ο απογοητευμένος με την παλινόρθωση και την διάψευση των ιδανικών της Γαλ. Επανάστασης, ενώ ο Γερμανός (Novalis, Schiller κτλ) ασφυκτιά εντός του υπερσυντηρητικού γερμανικού περιβάλλοντος και βρίσκει καταφύγιο στον μυστικισμό και τη φαντασία. Σίγουρα ο συγγραφέας βλέπει με κάποια συμπάθεια την ελευθεριακή τάση του ρομαντισμού (και αυτό για πει εν τέλει: "τους καημένους που γεννήθηκαν προ Μαρξ και δεν είδαν το φως το αληθινό), αλλά πουθενά δεν κάνει νύξη για τις παραδοσιοκρατικές/αντιδραστικές πτυχές. Δεν λέω ότι φτιάχνει αχυράνθρωπο, αλλά επιλέγει (μάλλον συνειδητά) να αναλύσει τη μια πλευρά του ρομαντικού φαινομένου, η οποία, μη ξεχνάμε, είναι απόλυτα αποδεκτή και από φιλελεύθερους διανοούμενους/κριτικούς λογοτεχνίας.
Επίσης, το κείμενο γράφτηκε το 1924, πριν καλά καλά η ΕΣΣΔ κλείσει 2 χρόνια ζωής. Θα μπορούσε να πει κάποιος ότι οι κατασταλτικοί μηχανισμοί ήταν ακόμα στα σπάργανα, δίνοντας την ευκαιρία να περάσει και καμιά μύγα απ' το δίχτυ.
-------------------------------------
Α. Σ. Ντμίτριεφ (1991):
https://www.stormfront.org/forum/t1329527/
Εδώ έχουμε επίσης εγκυκλοπαιδικού τύπου αναφορές σε προσωπικότητες της ρομαντικής/νεορομαντικής εποχής. Σίγουρα απεικονίζονται θετικά, αλλά.. μιλάμε για κάτι που δημοσιεύτηκε το 1991 (!)
Δεν νομίζω ότι αποτελεί χαρακτηριστικό δείγμα της σοβιετικής αντίληψης περί ρομαντισμού.
Επίσης, και εδώ οι προσωπικότητες που αναφέρθηκαν χαίρουν εκτίμησης και στον δυτικό κόσμο.
-------------------------------------------------------------------------
Αυτό που βλέπω εγώ είναι ότι ακόμα και οι "φιλορομαντικοί" σοβιετικοί δεν λένε κάτι που δεν θα μπορούσε να πει και ένας χλιαρός συντηρητικός ή τίμιος φιλελεύθερος στη δύση. Ειδικά μορφές όπως ο Νοβάλις, ο Σίλλερ, ο Μπάιρον και ο Ουγκώ είναι πλήρως αποδεκτοί παγκοσμίως. Πάντως, σε καμία περίπτωση τα συγκεκριμένα κείμενα από μόνα τους δεν αποδεικνύουν την ύπαρξη κάποιου νεορομαντικού ρεύματος, έστω και ακραία μειοψηφικού, εντός της σοβιετικής διανόησης.. Εκείνη την εποχή περισσότερους φιλορομαντικούς, ακόμη και παραδοσιοκρατικής υφής, θα έβρισκες στους διαδρόμους του Κέιμπριτζ και της Οξφόρδης, παρά στο Λομονόσοφ. Πραγματικά, αν υπάρχει κάποιο άλλο κρυμμένο νόημα που δεν τό πιασα ας μου το επισημάνει κάποιος..
Ο/Η Ανώνυμος είπε...νομίζω ότι βιάζεσαι να βγάλεις αυθαίρετα συμπεράσματα, "να περάσει καμιά μύγα απ' το δίχτυ", "δε νομίζω να αποτελεί χαρακτηριστικό δείγμα".
η "μύγα" εδώ είναι Υπουργός Πσιδείας και Πολιτισμού της ΕΣΣΔ, η κορυφαία αυθεντία της σοβιετικής διανόησης εκείνης της εποχής, ο Λουνατσάρσκι, δεν μιλάμε για αουτσάιντερ. Είναι αυτός που έβαζε το δίχτυ, όχι η μύγα που πέρναγε λαθραία σε αυτό.
ο δε Ντμίτριεφ ήταν ο κυριότερος γερμανιστής του Λομονόσοφ επί 3 δεκαετίες, αυτά που γράφει το 1991 τα γράφει από τη δεκαετία του '70 (βλ. Weimarer Beiträge του 1975 και 1977 κλπ).
και δε νομίζω ο Νοβάλις, ο Σλέγκελ, ο Κλάιστ, ο Άιχεντορφ να χαίρουν ιδιαίτερης εκτίμησης από φιλελεύθερους του 1991 ή ακόμα και του 1924. Ο Βύρων και ο Ουγκώ έχαιραν.
Ο/Η Ανώνυμος είπε...κάτι άλλο που λέει ο Paetel το 1952 (έχοντας αφήσει πίσω τον εθνικομπολσεβικισμό τότε) είναι ότι ο Έρνστ Νίκις (Ernst Niekisch) έφτασε στη "λογική κατάληξη" του εθνικομπολσεβικισμού πηγαίνοντας στην DDR και στηρίζοντας SED. Και αντικειμενικά, στον μεταπολεμικό κόσμο, η λογική κατάληξη των προπολεμικών εθνικομπολσεβίκων είναι πράγματι η συμπόρευση με το σοσιαλιστικό στρατόπεδο.
(πρόσκληση από την DDR είχε και ο Ότο Στράσερ, κι ο μόνος λόγος που δεν πήγε να ζήσει εκεί ήταν η υπερβολική αγάπη που ένιωθε για την ιδιαίτερη πατρίδα του Βαυαρία).
Ο/Η Ανώνυμος είπε...ένα trivia: o Αλεξάντρ Σεργκέεβιτς Ντμίτριεφ ήταν βετεράνος των μαχών Μόσχας, Στάλινγκραντ και Κουρσκ με τον κόκκινο στρατό, ενώ ο Κλάους Τρέγκερ ήταν βετεράνος της Βέρμαχτ στο δυτικό μέτωπο που έκανε 4 χρόνια αιχμάλωτος στο Λονδίνο (1945-49). Αυτοί οι δύο, ο ένας σε ΕΣΣΔ, ο άλλος σε Αν. Γερμανία, είναι που ηγούνται της αποκατάστασης του ρομαντισμού στον ακαδημαϊκό χώρο.
Ο/Η Ανώνυμος είπε...Είναι αλήθεια ότι αυτός ο Λουνατσάρσκι ήθελε αντικατάσταση του κυριλλικού αλφαβήτου με το λατινικό; Ο Χριστός και η Παναγία..
Τέλος πάντων, για να κλείσω από την μεριά μου, είναι προφανές ότι η συνισταμένη του υπαρκτού ήταν αντιπαραδοσιακή/μοντερνιστική. Και μόνο που χρειάζεται να επιχειρηματολογήσω για αυτήν την πολύ απλή και πανθομολογούμενη ιστορική αλήθεια τρομάζω. Επίσης, μην πέφτουμε στην παγίδα του cherry picking και της άγριας περιπτωσιολογίας, γιατί αν είναι έτσι θα πρέπει για να είμαστε τίμιοι να αρχίσουμε να λιβανίζουμε και καμιά Αγγλία των 60ς/70ς, η οποία είχε πολύ περισσότερους ρομαντικολόγους, ακόμα και παραδοσιοκράτες.
Ο/Η Ανώνυμος είπε..."Είναι αλήθεια ότι αυτός ο Λουνατσάρσκι ήθελε αντικατάσταση του κυριλλικού αλφαβήτου με το λατινικό"
Όχι.
Και καλό είναι, η πρώτη μας πηγή όταν διαβάζουμε για κάτι που δεν ξέρουμε, να μην είναι η αγγλική Βικιπαίδεια. Τι κάνει η αγγλική Βικιπαίδεια εδώ; Ισχυρίζεται κάτι, δίνει πηγή (σύνδεσμο) άρθρο της Μπριτάνικα, στο οποίο δεν αναφέρεται πουθενά αυτό με τα λατινικά. Αλλά οι moderators της Βικιπαίδεια δεν το σβήνουν γιατί ποιος χέστηκε για ένα λαθάκι στα 40 εκατομμύρια άρθρα;
Αυτό που έκανε ο Λουνατσάρσκι το 1918 ήταν η ορθογραφική αλλαγή που απλοποίηση το κυριλλικό αλφάβητο και ισχύει ως σήμερα. Βρίσκω, βέβαια, σε μια ρώσικη ιστοσελίδα, την εκδοχή ότι ο Λένιν συνήθιζε να κάνει πλάκα στον Λουνατσάρσκι λέγοντας ότι θα κάνει εκλατινισμό, και ο Λουνατσάρσκι συνήθιζε να λέει "μου το έλεγε ο Λένιν..." συνεχίζοντας την πλάκα. Τίποτα περισσότερο.
Βέβαια, "αυτός ο Λουνατσάρσκι" αλληλογραφούσε με Πιραντέλο, Μπομπάτσι, Ρολάν, Γουέλς, Σω, Χάουπτμαν, Αν. Φρανς, και ήταν κολλητός του Λένιν, οπότε η γνώμη του σε θέματα λογοτεχνίας μετρούσε παραπάνω από του μέσου ακαδημαϊκού σε μια χώρα.
"είναι προφανές ότι η συνισταμένη του υπαρκτού ήταν αντιπαραδοσιακή/μοντερνιστική"
Η συνισταμένη του ήταν πέραν και της παράδοσης και της μοντερνιάς με την έννοια που τους δίνει η αστική σκέψη, συντηρητική και φιλελεύθερη. Από κει και πέρα, είχε και παραδοσιοκρατικά και μοντερνιστικά στοιχεία. Αλλά δε συνεχίζω γιατί βλέπω ότι η κασέτα δεν αλλάζει.
Το ότι ο λεγόμενος δυτικός κόσμος είχε "περισσότερους ρομαντικολόγους" είναι επειδή έχει ιστορία ζωής άνω των διακοσίων ετών, ενώ το σοσιαλιστικό στρατόπεδο υπήρξε για λιγότερο από 70 χρόνια, οπότε και χρονικά να το δει κάποιος, λιγότερους θα προλάβει να βγάλει. Εγώ αυτό που ζητάω είναι να τους γνωρίσουμε. Γι' αυτό και δεν θα σταματήσω να μεταφράζω, πχ, Λούκατς και Μάγιερ, ή τη μελέτη του Markoff για τον σεβασμό στους παραδοσιακούς τρόπους παιξίματος του Βάγκνερ στην Αν. Γερμανία (σε σχέση με τους νεωτερισμούς στη Δυτική), και να ψάχνω, πχ, να βρω το κείμενο του Jurgen Kuczynski από το 1966 για τον Νοβάλις, ή αυτά του Κλάους Τρέγκερ. Ο Βελουδής στη μελέτη του για το Ρομαντισμό, που μπήκε τις προάλλες και εδώ στη λέσχη σε σχόλιο, δεν παραπέμπει στις πηγές του μόνο σε Isaiah Berlin ή Λίνο Πολίτη, αλλά και στους ανατολικογερμανούς Kurt Böttcher και Hans-Dietrich Dahnke. Το ίδιο και ο Loewy. Αυτονόητο είναι για μένα ότι κι εμείς πρέπει να κάνουμε το ίδιο.
Κατά τα άλλα, δεν θα έχω το παραμικρό πρόβλημα αν κανείς "λιβανίσει" την προ-θατσερική Αγγλία του ΜακΜίλλαν, μια χαρά μέρος ήταν σε σχέση με αυτό που ακολούθησε από τη Μάγκι και μετά. Εδώ θεωρούμε στο χώρο νορμάλ κάποιους να λιβανίζουν καθολικά τον Αδόλφο, που έκανε πόλεμο στους πάντες για να φτιάξει τη μεγάλη Γερμανία και άφησε καμιά σαρανταριά εκατομμύρια νεκρούς σε 6 χρόνια, εκεί θα κολλήσουμε;
Την ίδια περίοδο θυμάμαι ότι και οι επίσημες μαρξιστικές δημοσιογραφικές λογοτεχνικές κριτικές εντύπων, όπως εκείνες που φιλοξενούσε ο Ριζοσπάστης, την ίδια στάση τηρούσαν. Συγγραφείς όπως ο Τόλκιν ήταν απαγορευμένοι στο μαρξιστικό κοινό. Κάπου στα τέλη της δεκαετίας του 1990 άλλαξε αυτή η στάση και οι εν Ελλάδι κομμουνιστές της ορθόδοξης γραμμής έγιναν πιο φιλικοί προς τον Ρομαντισμό. Μαοικοί, Λενινιστες-Τσιριγώτηδες κλπ ήταν πιο ήπιοι και παλαιότερα.
Πάντως η γενικότερη τάση ήταν και στον ελλαδικό μαρξιστικό χώρο αυτή που περιγράφει ο Ρεμπούτζουλος για την ΕΣΣΔ. Στα τέλη της δεκαετίας του '90 αν θυμάμαι καλά χαλάρωσε κάπως η σκληρή γραμμή του "αντί Ρομαντισμού".
Ο Μακμίλαν έμεινε στην ιστορία γιατί αποκήρυξε την ιδιωτική δικτατορία του νεοφιλελευθερισμού της Μάγκι. Αυτό δεν σημαίνει ότι θα λιβανισουμε έναν κατά τα άλλα αστό (και ολίγον δικό μας συντηρητικό - αλλά πολύ ολίγον όμως) πολιτικό.
Τα σαπάκια που βλέπουν τον Χίτλερ σαν Άβαταρ είναι σίγουρα για γέλια και για κλάματα. Από την άλλη η κριτική στο σύστημα του Χίτλερ πρέπει να γίνεται από εσωτερική σκοπιά. Όχι σαν να είναι κάτι εκτός του πεδίου μας.
Δεκτόν. Για αυτό το έθεσα ως ερώτηση, καθότι δεν εμπιστεύομαι καθόλου την αρπακολιά της wikipedia. Όμως σε εγκυρότερες πηγές είτε έχουν ελάχιστα βιογραφικά στοιχεία (Britannica), είτε δεν τον αναφέρουν καθόλου (διάφορες έντυπες ελληνικές).
Ο/Η Ανώνυμος είπε..."άπαντες οι Σιωνιστές" = εκτός από τις 13 (δεκατρείς) χώρες που έκαναν συμφωνίες μαζί του ως το 1939:
https://qph.cf2.quoracdn.net/main-qimg-b91d5e67759c6b4418444d3e41f858c5-lq
"επαναστάτης σοσιαλιστής" λέει... πίνουμε και τον καφέ πρωί πρωί και θα γίνουμε μούσκεμα από τα γέλια με το τσιράκι της Κρουπ και της Ζίμενς...
...εν τέλει ο "επαναστάτης" Αδόλφος σου, και την υπερεκατονταετή πολυσχιδή και πανευρωπαϊκή σχολή ιδεών του ρομαντικού αντικαπιταλισμού κατάφερε να δυσφημήσει, και το πνεύμα της παραδοσιοκρατίας να αμαυρώσει. Το στίγμα του στην Ιστορία αυτό είναι, και κανένα άλλο.
Απο ποτε σχολιαζετε οι μπολσεβίκοι σε εθνικιστικά πορταλ;
Από τότε που η ΦΛΕΦΑΛΟ έδωσε βήμα σε εθνικομπολσεβίκους και εθνοαναρχικούς. Αυτά είναι τα επιτεύγματα του Σταμάτη και της παρέας του. Γέμισαν τον εθνικιστικό χώρο με κομμουνιστές.
Ο/Η Ανώνυμος είπε...Ιδεολογικά και ακτιβιστικά δεν μείωνω τις δράσεις της ΦΛΕΦΑΛΟ φυσικά, αλλά αυτή η αντιχιτλερική μανία των αναγνωστών της (και των ίδιων?) παει φίνα με την παγκοσμια φιλελεύθερη εξουσιαστική ατζέντα των ελευθεραγοριτών και των Σιωνιστών..
Βρε άντε στις τρύπες σας. Διαφωνώ εντελώς με τον φίλο πιο πάνω (όχι από στείρο αντικομμουνισμό αλλά γιατί διαφωνώ στις βασικές παραδοχές της μαρξιστικής ανάλυσης της ιστορίας) και δεν έχω γράψει κάποιο σχόλιο γιατί δεν έχω χρόνο αλλά χίλιες φορές πιο εποικοδομητικές είναι τέτοιες συζητήσεις που, αν μη τι άλλο, μας βάζουν σε σκέψεις και βοηθάνε να ξεκαθαρίσουμε και να στηρίξουμε τις απόψεις μας σε στέρεα θεμέλια παρά οι φετιχιστικές αναρτήσεις επετειακού χαρακτήρα για την περίοδο 33-45 που ανεβάζουν τα "καθαρόαιμα" ιστολόγια του χώρου. Πάτε καλύτερα να διαβάζεται ρεστοράν μην τυχόν και χάσετε την επέτειο γέννησης του κουνιάδου του αδερφού του υποδιοικητή των SS ή την νέα δυτθκκη προπαγάνδα για τον πόλεμο στην Ουκρανία
Νίκο, ευχαριστούμε.
Ανώνυμε που αναφέρεις τον αντιχιτλερισμό, γενικότερα δεν μας αρέσει να γινόμαστε "αντί" σε οτιδήποτε. Όσον αφορά την ιστορική προσωπικότητα που αναφέρεις εμείς νομίζουμε ότι την βλέπουμε με κριτική ματιά. Δεν αποκηρύσσουμε κομμάτια της ιστορίας των ιδεών που συνθέτουν την ευρύτερη ιδεολογία που μας αφορά. Αλλά οφείλουμε να αποκτήσουμε κάποτε μια καθαρή ματιά προκειμένου να βελτιώσουμε τις θέσεις της πολιτικής μας μάχης. Όσοι μένουν σε δογματικές ανοησίες πολιτικής θεολογίας και αγνοούν την ιστορική αλήθεια ή δεν αντιλαμβάνονται ότι υπάρχουν επιμέρους ρεύματα που ξεπηδούν από τις ίδιες θεμελιώδεις αρχές της ιδεολογίας μας δεν έχουν κανένα μέλλον και μόνο κακό κάνουν στους πολιτικούς μας σκοπούς.
Ας γίνει και μια αναφορά και στον αείμνηστο Γκύγιωμ Φάυ που στο έργο του Αρχαιοφουτουρισμός προσπάθησε να συναρμόσει την παραδοσιοκρατική αντίληψη με την ανάπτυξη της τεχνολογίας.
"Archeofuturism", a concept coined by Faye in 1998, refers to the reconciliation of technoscience with "archaic values". He argues that the term "archaic" should be understood in its original Ancient Greek, that is to say as the 'foundation' or the 'beginning', not as a blind attachment to the past. According to Faye, anti-moderns and counter-revolutionaries are actually mirror-constructs of modernity that share the same biased linear conception of time.
https://arktos.com/2019/03/08/archeofuturism/
Εδώ έχει δίκιο ο μαρξιστής. Ο Αυστριακός ακόμα κι αν τρόπος του λέγειν έκανε δυο καλά στην αρχή, έριξε την καρδάρα με το γάλα ήδη από το 1939. Οι 40 εκ νεκροί δεν ξεχνιούνται, χώρια ο τρόπος που πέθαναν πολλοί από αυτούς. Αλλά και σε καθαρά ιδεολογικό επίπεδο (δηλαδή πέραν της πρακτικής πολιτικής) δεν έχει τίποτα να προσφέρει σήμερα. Μη συγκρίνουμε το θησαυρό της ρομαντικής διανόησης με τα παραληρήματα του Mein Kampf και τα φυλλάδια του nsdap. Αυτή η ιστορία τελείωσε και οι μόνοι που την επαναφέρουν είναι οι γνωστοί βαλτοί για τους εξίσου γνωστούς λόγους.
Το παγκόσμιο φιλελεύθερο κατεστημένο γιατί θεωρεί τότε τον "χρεοκοπημένο" Χίτλερ ,ακόμα και 80 χρόνια από τον θάνατο του ως τον νο1 εχθρό του εβερ ενώ δεν βγάζει κιχ για τους "γίγαντες" του ρομαντισμού και του νεοεθνικισμού ?
Καλά μην το λες. Τώρα τελευταία ο Χίτλερ έγινε ο αγαπημένος των Μητσοτάκηδων και της δεξιάς μούργας των trolls του internet. Πανταν θες να είμαστε ουσιαστικοί ο Χίτλερ ήταν καραμπινάτη περίπτωση πολιτικού με ρομαντικό λόγο και ιδέες. Άσχετα αν θυσίασε ορισμένες από αυτές στην πράξη. Δεν υπάρχει εθνικισμός και ε/ς που να μην είναι ρομαντικός.
Έμεινες πίσω αδερφέ, πλέον ο Πούτιν είναι χειρότερος του Χίτλερ και η "δύση" δεν έχει πρόβλημα να χρηματοδοτήσει και να εκπαιδεύσει χρήσιμους ηλίθιους "ε/σ" για να εξυπηρετήσει τους σκοπούς της
ρίχνεις νερό στο μύλο των δαπιτοτρόλ με το να με αναφέρεις ως "ο μαρξιστής". Προσδιορίζομαι εθνικομπολσεβίκος ρομαντικός που αναγνωρίζει την τεράστια παρακαταθήκη του Μαρξ στην κριτική της πολιτικής οικονομίας του καπιταλισμού (όπως την αναγνώριζε ο Γκέμπελς που ξεπατίκωνε όλη τη μαρξιστική οικονομική κριτική ακόμα και του Χίλφερντινγκ, όπως την αναγνώριζαν οι Στράσερ και ο -φίλος του Ένγκελς και της Ελεάνορ Μαρξ- ρομαντικός Γουίλιαμ Μόρις) αλλά μαρξιστής με τη θρησκευτική έννοια δεν είμαι.
Ιδεολογικά και ακτιβιστικά δεν μείωνω τις δράσεις της ΦΛΕΦΑΛΟ φυσικά, αλλά αυτή η αντιχιτλερική μανία των αναγνωστών της (και των ίδιων?) παει φίνα με την παγκοσμια φιλελεύθερη εξουσιαστική ατζέντα των ελευθεραγοριτών και των Σιωνιστών..
Ο Νίκος είπε...Βρε άντε στις τρύπες σας. Διαφωνώ εντελώς με τον φίλο πιο πάνω (όχι από στείρο αντικομμουνισμό αλλά γιατί διαφωνώ στις βασικές παραδοχές της μαρξιστικής ανάλυσης της ιστορίας) και δεν έχω γράψει κάποιο σχόλιο γιατί δεν έχω χρόνο αλλά χίλιες φορές πιο εποικοδομητικές είναι τέτοιες συζητήσεις που, αν μη τι άλλο, μας βάζουν σε σκέψεις και βοηθάνε να ξεκαθαρίσουμε και να στηρίξουμε τις απόψεις μας σε στέρεα θεμέλια παρά οι φετιχιστικές αναρτήσεις επετειακού χαρακτήρα για την περίοδο 33-45 που ανεβάζουν τα "καθαρόαιμα" ιστολόγια του χώρου. Πάτε καλύτερα να διαβάζεται ρεστοράν μην τυχόν και χάσετε την επέτειο γέννησης του κουνιάδου του αδερφού του υποδιοικητή των SS ή την νέα δυτθκκη προπαγάνδα για τον πόλεμο στην Ουκρανία
Νίκο, ευχαριστούμε.
Ανώνυμε που αναφέρεις τον αντιχιτλερισμό, γενικότερα δεν μας αρέσει να γινόμαστε "αντί" σε οτιδήποτε. Όσον αφορά την ιστορική προσωπικότητα που αναφέρεις εμείς νομίζουμε ότι την βλέπουμε με κριτική ματιά. Δεν αποκηρύσσουμε κομμάτια της ιστορίας των ιδεών που συνθέτουν την ευρύτερη ιδεολογία που μας αφορά. Αλλά οφείλουμε να αποκτήσουμε κάποτε μια καθαρή ματιά προκειμένου να βελτιώσουμε τις θέσεις της πολιτικής μας μάχης. Όσοι μένουν σε δογματικές ανοησίες πολιτικής θεολογίας και αγνοούν την ιστορική αλήθεια ή δεν αντιλαμβάνονται ότι υπάρχουν επιμέρους ρεύματα που ξεπηδούν από τις ίδιες θεμελιώδεις αρχές της ιδεολογίας μας δεν έχουν κανένα μέλλον και μόνο κακό κάνουν στους πολιτικούς μας σκοπούς.
βασικά ο χώρος είναι μοιρασμένος στο ουκρανικό. Αλλά τα προσωπικά σας ; δεν σας αφήνουν να τα δείτε. από τη μια όλους τους χιτλερικούς τους θεωρείτε εχθρούς και από την άλλη όσοι στρασσερικοί δεν στηρίζουν Τσετσένους για εσάς είναι εχθροί. Ρε παιδιά ειλικρινά δηλαδή όσοι δεν θέλουν σφυροδρέπανο στην Μαριούπολη είναι νατοϊκό όργανο και όσοι γουστάρουν Χίτλερ αλλά και ρομαντισμού και πάλι εχθροί σας; Το έχετε χάσει λίγο στην διαλεκτική
Ο/Η Ανώνυμος είπε...Περίμενε ρε συ, ποιοι θεωρούμε εχθρούς μας του "χιτλερικούς"; Εγώ προσωπικά τον όρο μόνο ειρωνικά τον χρησιμοποιώ για να αναφερθώ στο ρεστοράν ή σε άλλες γραφικές (ή ύποπτες) περιπτώσεις του χώρου που έχουν τον Χίτλερ για θεό τους, το Αγών μου για Βίβλο και επιτίθενται σε όποιον διαφωνεί με το οτιδήποτε. Δεν έχω κανένα πρόβλημα με κάποιον ε/σ που θεωρεί ότι η γραμμή του Χίτλερ είναι η σωστή. Διαφωνίες ναι (όπως έχω και με τους "στρασσερικούς", δεν είμαι στρασσερικός), σε πολλά θέματα, αλλά αυτό δεν αλλάζει το ότι είμαστε στο ίδιο στρατόπεδο.
Στα του Ρωσο-Ουκρανικου. Έχεις διαβάσει συζητήσεις εδώ μέσα (έχουν γίνει πολλές στα σχόλια); Αν μη τι άλλο γίνεται κουβέντα με επιχειρήματα και εγώ σέβομαι (αν και διαφωνώ) κάποιον ο οποίος έχει άλλη άποψη βασισμένη σε δίκη του ανάλυση. Δες τώρα τα σχόλια και τις αναρτήσεις στα φιλοουκρανικά μπλογκ του χώρου και πες μου ειλικρινά αν ισχύει το ίδιο.
Και θα σου κάνω και μια ερώτηση γιατί κανένας που γράφει για Τσετσένους δεν μου έχει απαντήσει ακόμα. Το ότι Τσετσένοι τζιχαντιστές (κανονικοί, σαν αυτούς που πήγαιναν στο ISIS) από το 14' έχουν δικά τους τάγματα εθελοντών στην Ουκρανία το ξέρεις; Δεν είναι γελοίο λοιπόν να στηρίζετε τα επιχειρήματά σας σε "Τσετσένους";
Ο/Η Ανώνυμος είπε...η διαφορά είναι οι αν υπάρχουν Τσετσένοι στην Ουκρανία είναι διμοιρία και στην άλλη πλευρά συντάγματα. αφήστε λοιπόν την επιθετική κριτική για τα μπλογκς που είναι υπέρ των αζοφ πχ γιατί μια χαρά σας φιλοξενούν εδώ και χρόνια και μια χαρά βλέπω βάζουν τα σχόλια σας. τρώτε τα ρούχα σας για καυγά έχετε ξεφύγει λίγο στο κάτω κάτω φιλελεύθερη αστική δημοκρατία είναι η Ρωσία και εγκληματικό να δίνει ισχύ σε ανατολίτες Μογγόλους και Καυκάσιους που ονομάζουν την πλατεία Ελευθερίας στην Μαριούπολη σε πλατεία Λένιν. Και επειδή ο σερβιτόρος μίλησε για εμ και εα να του θυμίσω ότι πολλοί εμ είναι στις φυλακές λόγω Πούτιν και έα είναι αυτοί της Ουκρανίας στην Ρωσία δεν υπάρχουν. Η φύση του ουκρανικού εθνικισμού είναι τριτοθεσιτικη ιστορικά άλλο όμως Ντούγκιν και άλλο Ουκρανοί εκτός αν θέλετε να πείτε ότι λόγω Ορθοδοξίας οι του Κρεμλίνου έχουν πάντα δίκιο. Αν ναι διαβάζω ρομαντισμό ή Εσφιγμένου;
Η Φοιτητική Λέσχη Φανταστικής Λογοτεχνίας είπε...Η διαφορά είναι ότι γενικεύεις χωρίς να κρατάς προσχήματα. Οι σχολιαστές δεν σημαίνει ότι είναι όλοι μέλη της λέσχης. Καλό θα ήταν να στο επιβεβαιώσουν και οι ίδιοι. Εσύ όμως συγχέεις μεμονωμένα σχόλια με την λέσχη και τον λόγο της περί Ρομαντισμού. Μάθε λοιπόν ότι μπορεί η λέσχη να συμφωνεί με τα λεγόμενα του σχολιαστή στον οποίο απαντάς, αλλά διαφωνεί με την ανακύκλωση αυτού του θέματος. Καθόλου δεν μας ενδιαφέρει να συζητήσουμε δημόσια τι κάνουν τα ιστολόγια που αναφέρεις. Θα συνιστούσαμε και στους σχολιαστές να το κάνουν . Όλοι έχουν μάτια και εξάγουν συμπεράσματα. Δεν χρειάζεται περαιτέρω συζήτηση το θέμα. Για πολλούς λόγους.
Στα υπόλοιπα που γράφεις τα ιστολόγια που αναφέρεις πρέπει να γνωρίζουν ότι ο Πούτιν κυνηγούσε τους Ρώσους ΕΜ επειδή εκείνοι τον αντιπολιτευονταν με το επιχείρημα ότι δεν εισβάλει στην Ουκρανία. Οι συλλήψεις μετά τον μεγάλο ακτιβισμό στη Λετονία που οδήγησαν στο κλείσιμο του κόμματος για αυτό το αίτημα είχαν γίνει. Επειδή ο Λιμόνοφ και το κόμμα του θεωρούσαν ότι η Ουκρανία και χώρες της Βαλτικής έχουν ρωσικό υπόβαθρο πράγμα που η κυβέρνηση του Πούτιν εκείνα τα χρόνια, λόγω του φλερτ με το ΝΑΤΟ, είχε ξεχάσει. Έτσι για να μην μπερδεύεις την πολλή προπαγάνδα της Νέας Δημοκρατίας και των δυτικών πρεσβειών με τις θέσεις των ΕΜ.
Ο/Η Ανώνυμος είπε...Eίσαι ο μόνος που γενικεύει τόσο άγρια και είναι αστείο να κατηγορείς την ΦΛΕΦΑΛΟ και τους "ρομαντικούς" εδώ οτί "τρώγονται για καυγά". Έχεις διαβάσει τις αναρτήσεις και τα σχόλια σε μπλογκ του χώρου που στηρίζουν Ουκρανία; Έχεις διαβάσει τις αναρτήσεις τις ΦΛΕΦΑΛΟ και τις συζητήσεις που έγιναν εδώ; Είναι δυνατόν μετά από αυτά να γράφεις οτί εδώ "ψαχνώμαστε για καυγά"; Και για να μην παρεξηγούμαστε δεν είμαι μέλος της ΦΛΕΦΑΛΟ και δεν μιλάω εκ ονόματός τους, αναγνώστης απλός είμαι.
Στο πλευρό τις ουκρανίας από το 14' πολεμούσαν πολλές εκατοντάδες (ίσως μέχρι και 1000-2000) τσετσένοι τζιχαντιστές (όχι στρατιώτες της Τσετσενίας) σε δικά τους οργανωμένα τάγματα. Πολλοί ακόμα διάσπαρτα ως εθελοντές. Δηλαδή εδώ και 8 χρόνια, και όχι προφανώς μια διμοιρία όπως γράφεις. Αλλά αυτό δεν είδα να σας πειράζει και τόσο. Τώρα έγινε βολική η προπαγάνδα για τους τσετσένους. Και το πρόβλημα στην τελική με τον χρησιμοποιεί ένα κράτος πληθυσμούς υπό την εξουσία του σε έναν πόλεμο ποιο είναι; Στα SS δεν υπηρέτησαν από ινδοί και τουρκομόγγολοι μέχρι μαύροι; "Εγκληματικό" ήταν και αυτό;
Είναι τρομερή αυτή η έπαρση του να πιστεύετε ότι όποιος διαφωνεί μαζί σας το κάνει γιατί είναι της εσφιγμένου όταν η μοναδική επιχειρηματολογία σε μπλογκ και σχόλια του χώρου που στηρίζουν ουκρανία είναι:
1. Αναμασημένη συναισθηματική δυτική προπαγάνδα (για βιασμούς παιδιών κτλ)
2. Φετιχιστικές/Αταβιστικές αναδρομές (μόγγολοι - μπολσεβίκοι - SS)
3. Συναισθηματική προσκόλληση σε σύμβολα χωρίς επαφή με την πολιτική πραγματικότητα
4. Μπαμπούλας Ντούγκιν
Αντιθέτως εδώ και τα άρθρα που έχει ανεβάσει η ΦΛΕΦΑΛΟ για το θέμα και τα σχόλια σε όσες συζητήσεις είχαν γίνει ήταν σε εντελώς άλλο μήκος κύματος και υπήρξαν σοβαρά επιχειρήματα και από τις δύο πλευρές. Τα σχόλια στα οποία απάντησες μιλούσαν για όσους "αναπαράγουν δίχως αύριο αμερικανική προπαγάνδα" και το δικό μου σχόλιο έλεγε πως δεν έχω πρόβλημα με όσους στηρίζουν Ουκρανία βασισμένοι σε σοβαρή ανάλυση αλλά με όσους το κάνουν από "ανεγκέφαλο και τυφλό αταβισμό, βασισμένο στην αναπαραγωγή της ίδιας συστημικής προπαγάνδας που διακινούν τα ΜΜΕ". Ποιος λοιπόν "ψάχνεται για καυγά" και ποιος τους βλέπει όλους εχθρούς;
Ο/Η Ανώνυμος είπε...τώρα που θα κάνει ντου ο σουλτάνος με τις ευλογίες της ρωσικής μονής του Αγίου όρους να δούμε τι θα πείτε αν εμφανιστεί ο ρωσικός παράγοντας όπως και στην Κύπρο το '74. αγαπητοί της φλεφαλο οι διώξεις κατά των εμ έχουν ξεκινήσει αρκετά παλαιότερα μην τρελάνουν δηλαδή κάποιοι τον κόσμο επειδή ο Ντούγκιν ήταν πρωτεργάτης εκεί. φυσικά και είναι ένα κομμάτι τους υπέρ της προσάρτησης της περιοχής αλλά άλλοι δεν είναι και τρώνε πρωινό στην Σιβηρία. Δεν μιλάω για εθνικοσοσιαλισμό κλπ εκατοντάδες διώξεις έρευνες σε σπίτια ακόμη και σε κινήσεις που είναι αυτό που λέτε κάποιοι τρίτη θέση. ψάξτε και θα βρείτε στοιχεία. το ξαναγράφω το καθεστώς είναι φιλελεύθερη αστική δημοκρατία με μαφία με διάφορες από την μαφία της δύσης με πολυφυλετική σύνθεση στις δυνάμεις τις στρατιωτικές. Είχε και άλλες επιλογές ο Πούτιν και επέλεξε την χειρότερη και έκανε δώρο και την Ουκρανία στην δύση.
κάποτε είχαμε τους χρυσαγίτες να απολογηθούμε για την μη ιδεολογική καθαρότητα σήμερα έχουμε σχολιαστές στους ρομαντικούς να μας κουνάνε το δάχτυλο επειδή δεν συμφωνούμε στο ουκρανικό τι να κάνουμε συναγωνιστή κάποιοι που έγραφαν στα '90 έχουν καλύτερη άποψη και εμπειρία από την Ουκρανία από εσένα και αυτή δεν είναι από τα μπαρ με τις αλλοδαπές αλλά από την άμεση επαφή με μαχητές. όπως γράφει και ο φίλος όταν θα σκάσει το μπλακχωκ με την ευλογία της Μόσχας τα λόγια κάποιων θα είναι απλά λόγια.
Όχι, φίλε μου, κανένα δάχτυλο δεν κουνήθηκε, ούτε κρίνω κανέναν από τις πολιτικές του πεποιθήσεις, ακόμα κι αν αυτές με βρίσκουν εντελώς αντίθετο. Παρεμπιπτόντως, το ίδιο εφαρμόζω και για τους φιλελεύθερους και τους αριστερούς και ό,τι άλλο υπάρχει εκεί έξω. Ας αναπτύξει ο καθείς την επιχειρηματολογία του και τέλος. Τα άλλα δεν οδηγούν πουθενά..
Επίσης, σταματήστε να κραδαίνετε το σκιάχτρο του τουρκικού κινδύνου για να πουλήσετε ευρωνατοιλίκι τάχα μου ως αναγκαίο κακό. Κανείς δε σας πιστεύει πλέον. Να τα λέει αυτά ο Κούλης και ο Δένδιας στα χαιβάνια της Δεξιάς που αγνοούν ακόμα και την πρόσφατη ελληνική ιστορία, εντάξει. Να τα επαναλαμβάνουν και εθνικιστές πάει πολύ. Για ρίξτε μια ματιά στα πέριξ, ο τελευταίος που πίστεψε τις υποσχέσεις της πρεσβείας τώρα κάνει stand up σε πυρηνικά καταφύγια φορώντας λαδωμένες φανέλες.
Όχι, φιλαράκο, ούτε νέα Ίμια θέλουμε, αλλά (το κυριότερο) δε θέλουμε να εξαφανιστούμε ως εθνική οντότητα, όπως εγγυάται η παραμονή μας στη διαφωτιστική-φιλελεύθερη και παγκοσμιοποιητική πλέον στρούγκα.
Όπως τα λόγια ήταν λόγια όταν έσκασε στα Ίμια το τουρκικό ελικόπτερο με τις ευλογίες των ΗΠΑ. Ή και η σφαίρα στο κεφάλι του Σολωμού, μιας και αναφέρθηκες στην δεκαετία του '90. Για τα ιστορικά δεδομένα δεν βλέπω να μιλάς. Στα υποθετικά σενάρια είστε πρώτοι οι νεοδημοκράτες με τον μανδύα του εθνικοσοσιαλιστή...Εκτός και αν μας ξαναπεί ς το παραμύθι για τη ρωσική συμμετοχή στην εισβολή της Κύπρου. Ο καημένος ο Κίσινγκερ και οι Άγγλοι πιλότοι που χειρίζονταν τα τουρκικά μαχητικά δεν είχαν καμία ευθύνη. Και αυτούς οι Ρώσοι τους κατεύθυναν.
Γκαρσόνια με την προβιά του ούτε ούτε
Ο/Η Ανώνυμος είπε...Λυπάμαι για το ύφος και δεν αλλάζει το γεγονός πως σαν αναγνώστης θα συνεχίσω να εκτιμώ το ιστολόγιο σας. Δεν υπήρξα ποτέ λάτρης των ΗΠΑ ούτε τις ΕΕ είμαι όπως ανέφερα κ στην ανάρτηση μου πριν κατά της Ουκρανίας δηλαδή με την Ρωσία στον πόλεμο ακριβώς γιατί έχει απέναντι το ΝΑΤΟ. Είστε όμως τόσο φανατισμένοι που μου απαντάτε ετσι επειδή τόλμησα να σας ζητήσω να σταματήσετε μεταξύ σας οι εθνικιστές να σκοτώνεστε όταν η χώρα μας κινδυνεύει, είστε τόσο τυφλωμένοι όπως οι άλλοι που βλέπουν παντού Ντούγκιν μπροστά τους εσείς βλέπε οπαδούς του Μητσοτάκη ανθρώπους με εθνικιστικές κ σοσιαλιστικές απόψεις. Λυπάμαι πραγματικά για αυτή την Κουκουεδικη λογική οποίος δεν ειναι με μένα ειναι με το σύστημα , από εσάς ειδικά δεν το περίμενα. Συμφωνώ σε όλα όσα αναφέρατε πριν με χαρακτηρίσετε γιατί η διευκρίνιση για το θέμα της εισβολής και της υπεράσπισης της πατρίδας ειναι πάντα κάτι όχι μόνο διαφορετικό αλλά και ενάντια σε κάθε Μητσοτάκη που συνήθως φεύγει κ την κοπανάει όταν ο λαός πολεμάει. Όσο για την αναφορά περί μετανάστευσης που έκανα και σας οδήγησε να πείτε με σιγουριά το τι θαυμάζω εγώ ενώ δεν με ξέρετε θα την δεχτώ ως ένδειξη θυμού σας. Παρόλα αυτά ερωτώ ξανά όχι εσάς αλλά ρητορικά οποιονδήποτε ειναι Ρωσοφιλος Ουκρανοφιλος η οτι άλλο θέλει : Πρακτικά στην πολιτική συγκυρία υπάρχει πρόταση των εθνικιστών για την εξωτερική πολιτική της χώρας; Κ ερωτώ καλόπιστα. Αν σκοπεύετε να με χαρακτηρίσετε ξανά δεν χρειάζεται να δημοσιεύσετε καν το σχόλιο μου . Καλή συνέχεια
Ρε φίλε ανάγνωση ξέρεις; Όλα τα ουκρανοφιλα μπλογκ/συλλογικότητες έχουν μετατρέψει το ζήτημα σε εθνικοσοσιαλιστόμετρο που αν δεν στηρίζεις Ουκρανία και δεν καταπίνεις την συστημική προπαγάνδα είσαι ή πληρωμένος ή της μονής Εσφιγμένου (όπως γράφεις πιο πάνω και εσύ) και μιλάς κιόλας; Εδώ έχουν γίνει σοβαρές αναλύσεις και συζητήσεις και ακόμα και τα σχόλια στα οποία απάντησες αρχικά δεν κατηγορούν γενικά όσους στηρίζουν Ουκρανία αλλά όσους καταπίνουν και αναπαράγουν σε καθημερινή βάση την συστημική προπαγάνδα για να στηρίξουν την συμπάθειά τους. Κάπου λίγο ντροπή, έλεος.
Ανώνυμε που ρωτάς με ποιον τρόπο θα γίνει ο εθνικισμός επίκαιρος στην Ελλάδα, η απάντηση είναι σίγουρα όχι με τα τεχνάσματα της ζητωπατριωτικής δεξιάς.
Το θέμα δεν είναι να γίνει μια ιδεολογία επίκαιρη. Η επικαιρότητα είναι παροδική. Ας την χαρίσουμε στους φιλελεύθερους. Εμείς ζητάμε την λαϊκή εμβάθυνση των θεμελιωδών αρχών της ιδεολογίας μας.
Αυτό θέλει υπομονή, συνεχή εργασία επ αυτού και εγκαθίδρυση μιας εθνικιστικής διανόησης, μιας "ελίτ αξιών", στο πολιτιστικό γίγνεσθαι της χώρας. Αυτός είναι ο πρώτος στόχος. Αν αυτό επιτευχθεί τότε πρέπει να περάσουμε στην δεύτερη φάση, που είναι η οικοδόμηση κινήματος.
Όσο δεν υπάρχει θεωρητική βάση να στηρίξει την ιδεολογία μας όλα τα υλικά και κινηματικά εποικοδομηματα (για να αντιστρέψω τον γνωστό μαρξιστικό όρο) θα είναι εύκολο να καταρρεύσουν.
Ο/Η Ανώνυμος είπε...Γκαρσόνια υπόψη οι στρατιωτικοί (έχουμε συγγενείς) βρίσκονται σε φάση καθημερινού ρυθμού στην ετοιμότητά τους. Δεν υπάρχει καμία επιπλέον εγρήγορση μέχρι στιγμής.
Μη μας πείτε ότι είναι προδότες και διαρρέουν εθνικά μυστικά, όπως έκανε το απόβρασμα της Νέας Δημοκρατίας που παριστάνει τον υπουργό Εθνικής Άμυνας οργανώνοντας προεκλογική σπέκουλα με τα εθνικά θέματα. Πείτε τα στα κρυφό δεξιά ιστολόγια που παριστάνουν τα εθνικό επαναστατικά αυτά. Εκεί που φιλοξενούν την αρθρογραφία σας.