Όπως έχουμε αναφέρει σε παλαιότερα άρθρα, οι άνθρωποι που κινητοποιεί η Δεξιά μέσα στον εθνικιστικό χώρο προσπαθούν τα τελευταία χρόνια να βρουν υποστηρικτές χρησιμοποιώντας ένα μεταμοντέρνο εργαλείο. Την αποδόμηση. Αντί, όμως, να προτείνουν μια εύλογη αποδόμηση των κωμικοτραγικών προσώπων που πρωταγωνίστησαν κατά την περίοδο της μεταπολίτευσης στον «χώρο», οι εγκάθετοι του φιλελεύθερου κατεστημένου κατασκευάζουν αφηγήσεις με σκοπό να αποδομήσουν τις θεμελιώδεις αρχές και τις ιστορικές προσωπικότητες του εθνικιστικού χώρου. Σκοπός τους να κρατήσουν τα ψευτο-εθνικιστικά ακροδεξιά ξόανα της μεταπολίτευσης ενεργά σε ρόλους εποπτών του εθνικιστικού χώρου και, κυρίως, να αλλοιώσουν τις εθνικιστικές αρχές προκειμένου να οριστικοποιηθεί η μετατροπή του πολιτικού μας χώρου σε μια χειραγωγούμενη ουρά της, καπιταλιστικής και φιλελεύθερης, μνημονιακής Δεξιάς.
Οι αφηγήσεις αυτών των δεξιών «γκαρσονιών» και «εστιατόρων», που φορούν το εθνικιστικό -ή και εθνικοσοσιαλιστικό- προσωπείο, έχουν θέσει στο στόχαστρο σημαντικές ιστορικές προσωπικότητες όπως οι Ίων Δραγούμης, Περικλής Γιαννόπουλος, Ιωάννης Μεταξάς, Γκρέγκορ Στράσσερ, Κωστής Παλαμάς, Νίκος Καζαντζάκης, Ιούλιος Έβολα κλπ. Για κάθε ιστορική προσωπικότητα την οποία οι «σερβιτόροι» της Νέας Δημοκρατίας δοκιμάζουν να σκυλέψουν έχουν δυο κύριες αντιπροτάσεις. Τον Αδόλφο Χίτλερ και τον Ελευθέριο Βενιζέλο. Θα μπορούσε εύλογα να διερωτηθεί ένας άνθρωπος με σώας τα φρένας αν είναι δυνατόν να κάνουν τέτοιους συνδυασμούς. Η απάντηση είναι διττή. Πρώτον, ζούμε στην περίοδο της μεταμοντέρνας νεωτερικότητας όπου το εξωφρενικό ανακάτεμα δεν αποτελεί σουρεαλιστική πρωτοπορία αλλά μόδα της καθημερινότητας. Και, δεύτερον, οι «σερβιτόροι» κάπως πρέπει να συγκρατήσουν τον εθνικιστικό ή εθνικοσοσιαλιστικό φερετζέ για να μην καρφωθούν και, ταυτόχρονα, να συνδέσουν τον εθνικιστικό χώρο με τα σύμβολα και τις επιταγές της Δεξιάς.
Αγωνίζονται τα δεξιά μαγειριά, τους το αναγνωρίζουμε, κλέβοντας και συρράπτοντας μεμονωμένα αποσπάσματα της ιστορικής πορείας του Χίτλερ και του Βενιζέλου, ατάκες του Νίτσε χωρίς τα συμφραζόμενά τους, αποσπασματικές ερμηνείες του Σμιτ και άλλα σχετικά που, ανακατεύοντάς τα, προσπαθούν να συνδυάσουν στο πολιτικό τους menu. Δεν υπολόγισαν, όμως, ότι υπάρχουν ακόμη εθνικιστές με συγκροτημένο σκεπτικό (σκεπτικό και όχι σκεπτικισμό είναι η σωστή λέξη για την περιγραφή αυτής της έννοιας Τέλη), ικανοί να κατανοήσουν το όλο υπόβαθρο και να πετάξουν στα σκουπίδια τα κακοφτιαγμένα menu της άκρας Δεξιάς. Για τις περισσότερες ιστορικές προσωπικότητες που έχουν δεχτεί τα βέλη της χυδαιότητας των «σερβιτόρων», και κυρίως για τον Δραγούμη, έχουν δοθεί πολλές απαντήσεις. Μάλλον πρέπει να δοθούν και για τις υπόλοιπες προσωπικότητες. Ας δούμε, λοιπόν, μια απάντηση, σχετική με τον ιστορικό ρόλο του Ιωάννη Μεταξά στον ΑΠΠ, με αφορμή την επέτειο των Νοεμβριανών του 1916.
Μια από τις ανοησίες που εξακοντίζουν κατά της ιστορικής κληρονομιάς του Μεταξά οι «σερβιτόροι» έχει διχαλωτή κατάληξη. Από την μια τον παρουσιάζουν ως Γερμανοτσολιά και Βουλγαρόφιλο, που υποτίθεται ότι παρέδωσε το οχυρό Ρούπελ στους Βούλγαρους κατά την διάρκεια του Εθνικού Διχασμού (σε αντιδιαστολή, εκθειάζουν τις επιλογές του Βενιζέλου εκείνης της περιόδου), και από την άλλη τον θέλουν να ήταν πιόνι των Άγγλων και ακραιφνής αντι-Γερμανός στον Β΄ Παγκόσμιο Πόλεμο. Κάπως αντιφατικά αυτά τα δύο, δεν νομίζετε; Ας δούμε λίγο καλύτερα το πρώτο σκέλος του θέματος. Για να εξετάσουμε την στάση του Μεταξά κατά την περίοδο του Εθνικού Διχασμού θα ήταν χρήσιμο να θυμηθούμε πώς ξεκίνησε η αντιπαράθεση.
Τον Νοέμβριο του 1914 δυνάμεις της Αντάντ βομβάρδισαν την Καλλίπολη, ξεκινώντας μια μακρά στρατιωτική επιχείρηση για την κατάληψή της. Δεν πραγματοποίησαν άμεσα απόβαση, με αποτέλεσμα ο οθωμανικός στρατός, υπό καθοδήγηση Γερμανών αξιωματικών, να οργανώσει αποτελεσματικά την άμυνα της περιοχής. Τον Φεβρουάριο του 1915, όταν άρχισαν οι αγγλογαλλικές ναυτικές επιχειρήσεις για την εκπόρθηση των Δαρδανελλίων, ο Βενιζέλος προσπάθησε να πείσει τον βασιλιά Κωνσταντίνο να δεχτεί την συμμετοχή της Ελλάδος στην εκστρατεία των δυτικών δυνάμεων.
Ο Βενιζέλος συμφωνούσε με τις προφορικές προτάσεις των δυτικών προς την Ελλάδα αλλά έθετε ως προϋπόθεση να έπαιρνε και η Βουλγαρία το μέρος τους. Ήταν, μάλιστα, διατεθειμένος να παραχωρήσει πρόσφατα απελευθερωμένες απ’ τους Βαλκανικούς Πόλεμους ελληνικές περιοχές της Μακεδονίας στους Βούλγαρους, αρκεί οι Άγγλοι να παραχωρούσαν στην Ελλάδα εδάφη της Μικράς Ασίας και την Κύπρο.[1] Προφανώς, αυτό είναι κάτι που οι «σερβιτόροι» αποφεύγουν να αναφέρουν. Ο Βενιζέλος, που ήταν πρόθυμος να δώσει στους Βούλγαρους ελληνικά εδάφη της Μακεδονίας (για λόγους που δεν έχει νόημα να συζητηθούν περαιτέρω), ήταν εκφραστής των εθνικών πόθων, σύμφωνα με τους «χιτλερικούς, σορελικούς και λοιπούς σερβιτόρους» της Δεξιάς. Ας προχωρήσουμε, όμως, παρακάτω.
Ο Βενιζέλος συζήτησε το ενδεχόμενο της ελληνικής συμβολής στην στρατιωτική επιχείρηση της Καλλίπολης με τον Άγγλο πρεσβευτή, στις 15 Φεβρουαρίου 1915. Δυο μέρες αργότερα επισκέφθηκε τον βασιλιά Κωνσταντίνο Α΄ και προσπάθησε να τον πείσει για την αναγκαιότητα του συγκεκριμένου σχεδίου. Ο Κωνσταντίνος έδειξε, καταρχάς, να συμφωνεί. Όμως σύντομα άρχισε να παλινωδεί. Ο Ιωάννης Μεταξάς (1871-1941), αντισυνταγματάρχης εκείνη την περίοδο και επικεφαλής του Επιτελείου, υπέβαλε την παραίτησή του, υποστηρίζοντας ότι η εκστρατεία θα ήταν παρακινδυνευμένη και ίσως προκαλούσε επίθεση της Βουλγαρίας στην Ελλάδα.[2] Το επιχείρημα του Μεταξά ήταν εύλογο και δικαιώθηκε στην συνέχεια.
Ο Βενιζέλος ζήτησε την σύγκλιση του Συμβουλίου του Στέμματος. Το Συμβούλιο πραγματοποιήθηκε την 18η Φεβρουαρίου του 1915 και ο Βενιζέλος έδειξε να κρατά μια διαλλακτική στάση. Κατέθεσε την πρόταση συμμετοχής του ελληνικού στρατού στην μάχη της Καλλίπολης αλλά δήλωσε έτοιμος να παραιτηθεί από πρωθυπουργός και να στηρίξει μια διάδοχη κυβέρνηση που θα ακολουθούσε γραμμή ουδετερότητας, αρκεί η Γερμανία να έδινε ικανοποιητικές εγγυήσεις. Στις 20 Φεβρουαρίου του 1915, έγινε και δεύτερο Συμβούλιο του Στέμματος. Σε αυτό ο Βενιζέλος αιφνιδίασε τους άλλους συμμετέχοντες, άλλαξε απροσδόκητα στάση και δήλωσε άρνηση να στηρίξει διάδοχη κυβέρνηση, πραγματοποιώντας έναν έμμεσο πολιτικό εκβιασμό. Με αυτό τον εκβιασμό έπεισε το Συμβούλιο. Όμως ο Κωνσταντίνος, μάλλον έπειτα από συμβολές του Μεταξά και του Γεωργίου Στρέιτ (1868-1948),[3] απέρριψε τελικά την απόφαση του Συμβουλίου.[4] Η επιλογή του Κωνσταντίνου ήταν μέσα στα συνταγματικά καθήκοντα του θεσμικού του ρόλου.
Ο Βενιζέλος παραιτήθηκε και ο Κωνσταντίνος, με μια επιστολή γραμμένη σε φιλικό ύφος, ζήτησε από τον Βενιζέλο να στηρίξει με τους βουλευτές του κόμματός του μια κυβέρνηση του μετριοπαθούς φιλομοναρχικού πολιτικού Αλέξανδρου Ζαΐμη, που θα ακολουθούσε την γραμμή στην οποία ο Βενιζέλος είχε συμφωνήσει στο πρώτο Συμβούλιο. Ο Βενιζέλος απάντησε με δυσανάλογα έντονο ύφος, θορυβώντας τον πολιτικό κόσμο. Το παλάτι σήκωσε το γάντι. Από εκείνη την ημέρα ο Γούναρης τέθηκε επικεφαλής της πολιτικής παράταξης των αντιβενιζελικών. Την 21η Φεβρουαρίου 1915 η διαφωνία ανάμεσα στον Κωνσταντίνο και τον Βενιζέλο, για την συμμετοχή ή όχι της Ελλάδας στην εκστρατεία της Καλλίπολης, πυροδότησε μια αλυσίδα διαδοχικών γεγονότων που σφράγισαν την μοίρα της χώρας. Ο Εθνικός Διχασμός είχε αρχίσει.
Στο πεδίο των στρατιωτικών συγκρούσεων, κατά τους επόμενους μήνες, η επιχείρηση των δυτικών στην Καλλίπολη απέτυχε. Μετά από πολύνεκρες μάχες τα στρατεύματά τους αποσύρθηκαν από τα εδάφη της Οθωμανικής Αυτοκρατορίας. Οι προσκείμενοι στο παλάτι υπενθύμισαν στον Βενιζέλο ότι η αφορμή της έναρξης του Εθνικού Διχασμού ήταν μια λάθος επιλογή του. Ο Βενιζέλος απάντησε ότι αν είχε πραγματοποιηθεί νωρίς η ελληνική απόβαση οι Οθωμανοί ίσως να μην είχαν ενισχύσει αποτελεσματικά τις οχυρώσεις τους. Δεν απάντησε, όμως, ποιος στρατός θα προστάτευε την βόρεια Ελλάδα από μια ενδεχόμενη επίθεση της Βουλγαρίας, όταν ο ελληνικός στρατός θα πολιορκούσε -για λογαριασμό των Άγγλων- την Καλλίπολη. Στις 31 Μαΐου του 1915 πραγματοποιήθηκαν οι εκλογές. Ο Βενιζέλος νίκησε και έγινε ξανά πρωθυπουργός, με το κόμμα του να καταλαμβάνει 186 έδρες. Αλλά φαντάζει παράταιρο να επικαλούνται την νίκη σε εκλογές οι δηλωμένοι «αντιδημοκράτες» του «χώρου» σήμερα. Όμως, τα παράδοξα δεν σταματούν εδώ.
Στις 8 Σεπτεμβρίου 1915 ο Βενιζέλος, χωρίς να ενημερώσει τον Κωνσταντίνο, συνεννοήθηκε με την Αντάντ ώστε να περάσουν στρατεύματά της μέσα από την Θεσσαλονίκη, προκειμένου να ενισχύσουν την Σερβία ενάντια στους Αυστριακούς!! Στην ουσία παρέδωσε την βόρεια Ελλάδα σε ξένα στρατεύματα και έκανε την χώρα εμπλεκόμενη εμμέσως στον Α΄ Παγκόσμιο Πόλεμο, χωρίς να έχει τέτοια εντολή ούτε από το εκλογικό σώμα ούτε από άλλον θεσμό. Και πάλι φαίνεται παράξενο να αποσιωπάται αυτή η επιλογή του Βενιζέλου από τους «σερβιτόρους» της Δεξιάς, που κάνουν λόγο για τον «Βουλγαροτσολιά» Μεταξά. Στις 10 Σεπτεμβρίου ο Βενιζέλος επέβαλε γενική επιστράτευση στην Ελλάδα.[5] Άλλη μια κλιμάκωση της έντασης με προσωπική του πρωτοβουλία.
Ο Βενιζέλος αντιμετωπιζόταν έκτοτε από τους πολιτικούς του αντιπάλους ως πράκτορας των δυτικών και ως προδότης της Ελλάδας. Ο Richter σημειώνει τα εξής.
«Η αυθαίρετη πρόσκληση των Συμμάχων από τον Βενιζέλο άνοιξε τον ασκό του Αιόλου και επέφερε όλες τις μετέπειτα δυσμενείς για την Ελλάδα εξελίξεις κατά την διάρκεια του Α΄ Παγκοσμίου Πολέμου. Μέχρι εκείνο το χρονικό σημείο η Αντάντ δεν είχε προβεί σε κάτι περισσότερο από διαβήματα διαμαρτυρίας […] για τη στάση ουδετερότητας που τηρούσε ο Κωνσταντίνος. Όμως, χάρη στην παρουσία των στρατευμάτων τους, οι Σύμμαχοι θα ήταν σε θέση να έχουν ενεργό ανάμειξη στον πολιτικό βίο της Ελλάδας […] η Ελλάδα κατέστη ουσιαστικά μια κατεχόμενη χώρα».[6]
Το ξεκίνημα της απροκάλυπτης αντιπαράθεσης με το παλάτι οδήγησε τον Βενιζέλο σε νέα παραίτηση από την πρωθυπουργία. Το κόμμα των Φιλελευθέρων στήριξε, τον Σεπτέμβριο 1915, προσωρινά, με την κοινοβουλευτική του πλειοψηφία, μια κυβέρνηση με τον Αλέξανδρο Ζαΐμη πρωθυπουργό. Η Βουλγαρία μπήκε στον πόλεμο στο πλευρό της Γερμανίας (ο Μεταξάς για μια ακόμη φορά είχε δίκιο). Οι Άγγλοι πρότειναν, με προφορική συμφωνία, στον Ζαΐμη να κηρύξει τον πόλεμο η Ελλάδα στην Βουλγαρία με αντάλλαγμα την Κύπρο, την δυτική Θράκη και εδάφη της Μικράς Ασίας. Ο Ζαΐμης άρχισε να διαπραγματεύεται μαζί τους μια γραπτή συμφωνία. Τότε δέχτηκε τα πυρά του Βενιζέλου, ο οποίος απαιτούσε να κινηθεί πιο γρήγορα ο Ζαΐμης και να βάλει την χώρα στον πόλεμο χωρίς συμφωνία. Ο Ζαΐμης παραιτήθηκε. Ωστόσο, ως μετριοπαθής πολιτικός, συμφώνησε με τον Βενιζέλο ότι δεν έπρεπε να διαλυθεί ξανά η Βουλή και να προκηρυχθούν νέες εκλογές. Κάτι τέτοιο θα απειλούσε άμεσα την αξιοπιστία του πολιτικού συστήματος της χώρας. Πράγμα που δεν έκανε ο επόμενος πρωθυπουργός, Στέφανος Σκουλούδης (1838-1928). Ο Σκουλούδης, ένας τρικουπικός πολιτικός, διέλυσε την Βουλή και προκήρυξε νέες εκλογές για την 6η Δεκεμβρίου. Ο Βενιζέλος κατήγγειλε το παλάτι και τον πρωθυπουργό του ότι μετέτρεπαν τον κοινοβουλευτισμό σε κωμωδία. Η απόφαση του Βενιζέλου ήταν να απέχει το κόμμα του από τις επερχόμενες εκλογές. Υποσχέθηκε, μάλιστα, στους υποστηρικτές του μελλοντική δυνητική εξέγερση για την υπεράσπιση εκείνου που ο ίδιος θεωρούσε ορθό τρόπο λειτουργίας του Συντάγματος.[7]
Η Γερμανία αξίωνε από την Ελλάδα να αφοπλίσει τα στρατιωτικά τμήματα των δυτικών που είχαν εισέλθει στο έδαφός της, επικαλούμενη της σύμβαση της Χάγης του 1907. Ειδάλλως, απειλούσε να εισβάλει στην Ελλάδα. Από την άλλη, η Αγγλία και η Γαλλία απαιτούσαν από την Ελλάδα να μην εφαρμοστεί η σύμβαση της Χάγης και να παραδώσει το λιμάνι της Θεσσαλονίκης στα στρατεύματά τους, με αντάλλαγμα καταβολή αποζημίωσης για τις ζημιές που θα προκαλούσε ο συμμαχικός στρατός στην Μακεδονία.[8] Ο Σκουλούδης, αυτός που σύμφωνα με τα «γκαρσόνια» ήταν πιόνι της Γερμανίας και των Βουλγάρων, υποχώρησε στις απαιτήσεις των Αγγλογάλλων. Τους παραχώρησε και το λιμάνι της Θεσσαλονίκης για στρατιωτικούς σκοπούς. Όμως, ο Κωνσταντίνος εξασφάλισε την συμφωνία του Γερμανού Κάιζερ ότι αν ο γερμανικός στρατός έκανε επίθεση για να καταδιώξει τους δυτικούς και τους Σέρβους σε ελληνικά εδάφη, θα σέβονταν την εδαφική κυριαρχία και θα παραχωρούσε το Μοναστήρι στην Ελλάδα, μετά το τέλος του πολέμου.[9]
Τον Ιανουάριο του 1916 η Αντάντ κατέλαβε και την Κέρκυρα. Το βαλκανικό της μέτωπο είχε καταρρεύσει και οι Γερμανοί με τους συμμάχους τους προέλαυναν νότια. Άλλη μια εκστρατεία που είχε υποστηρίξει ο Βενιζέλος είχε αποτύχει. Οι μοναρχικοί κύκλοι άρχισαν να αισθάνονται δικαιωμένοι και ο Σκουλούδης αρνήθηκε να βοηθήσει τον ανασυγκροτημένο στρατό της Σερβίας να μεταβεί από την Κέρκυρα στην Θεσσαλονίκη. Η Θεσσαλονίκη, ωστόσο, ήταν υπό την κατοχή της Αντάντ και ο σερβικός στρατός έφτασε εκεί με συμμαχικά πλοία.
Στις 5 Μαρτίου ο Ίων Δραγούμης έγραψε στο περιοδικό Πολιτική Επιθεώρησις το άρθρο «Ξενομανία ή λεβαντινισμός». Σε αυτό το άρθρο ο Δραγούμης επανέλαβε τον προβληματισμό του για τα συμπτώματα πρόσδεσης του ελληνικού πολιτικού κόσμου στα αντιμαχόμενα στρατόπεδα του Α΄ Παγκοσμίου Πολέμου, με τρόπους που θεωρούσε ότι υπονόμευαν την εθνική ανεξαρτησία. Προσπαθώντας να αναζητήσει τους λόγους αυτών των επιλογών ο Δραγούμης κατέληξε, όντας σε απόγνωση, στον αυτοσαρκασμό και το μαύρο χιούμορ.
«Παράδοξον φαινόμενον παρουσιάζει η Ελληνική κοινωνία κατά την φάσιν ταύτην του πολιτικού της βίου, την παραίτησιν από κάθε αυθυπαρξίαν. Αρκεί να εκδηλωθούν ξενικοί στοχασμοί και αλλοδαπά συμφέροντα δια να χάνεται εκ του μέσου η Ελληνική υπόστασις, να εξαφανίζεται κάθε συνείδησις, να λησμονήται το ιδικόν μας ομαδικόν συμφέρον.
[…]
Έαν αίφνης εσηκόνετο ο Διογένης από τον μακάριον ύπνον του και ευρίσκετο εις τας σημερινάς Αθήνας […] θα έβλεπε τους φραγκοφορεμένους ανθρώπους και φραγκοφέρνοντας, και από τα λόγια των δεν θα ημπορούσε να αναγνωρίση αν η πόλις κατοικείται από Έλληνας ή από Άγγλους, Γάλλους ή Γερμανούς, και αν κείται εις την Ελλάδα ή εις την Νότιον Αδρικήν. Θα διηγκώνιζε καθημερινώς όλων των φυλών των εμπολέμων ανθρώπους, και θα κατεχώριζεν εις τας εφημερίδας αγγελίαν με τας λέξεις· «Ζητείται Έλλην».[10]
Μετά από αυτές τις εξελίξεις η Γερμανία ανησυχούσε για επιθετικές κινήσεις των στρατευμάτων της Αντάντ στην Μακεδονία και ζήτησε αντάλλαγμα. Ο Σκουλούδης υποχώρησε. Με αποτέλεσμα, στις 13 Μαΐου του 1916, να παραχωρήσει στον βουλγαρικό στρατό και σε ένα μικρό γερμανικό στρατιωτικό σώμα μια έκταση γης της Μακεδονίας προς στρατιωτική προσωρινή χρήση,[11] εντός της οποίας περιλαμβανόταν και το οχυρό Ρούπελ.[12] Ο Μεταξάς θεωρούσε ότι οι Αγγλογάλοι και ο Βενιζέλος, τον Μάιο του 1916, οργάνωσαν ως τέχνασμα την στρατιωτική κατάληψη από την Αντάντ εδαφών της Μακεδονίας που απείχαν εβδομήντα χιλιόμετρα από την Θεσσαλονίκη και μόλις δεκαπέντε χιλιόμετρα από τα ελληνικά σύνορα, όπου βρισκόταν η γερμανική εμπροσθοφυλακή. Οι Γερμανοί υπέθεσαν ότι θα ακολουθούσε επίθεση εναντίον τους, με αποτέλεσμα να απαιτήσουν την παράδοση του Ρούπελ. Το συμπέρασμα του Μεταξά ήταν ότι ο στρατός της Αντάντ που βρισκόταν στην Μακεδονία αδυνατούσε να πραγματοποιήσει μια επίθεση με αξιώσεις εκείνη την περίοδο, λόγω έλλειψης των στοιχειωδών στρατιωτικών προϋποθέσεων. Ωστόσο, καταλάμβανε όλο και μεγαλύτερα κομμάτια της ελληνικής επικράτειας προκειμένου να παρασύρει τους Γερμανούς σε μια επίθεση εναντίον της Ελλάδας, η οποία θα ανάγκαζε την χώρα να βγει στον πόλεμο υπέρ της Αντάντ.[13] Το αν είχε δίκιο ή όχι μπορούμε να το κρίνουμε άπαντες. Αυτή ήταν η στάση του Μεταξά στο θέμα της παραχώρησης του Ρούπελ, που οι ακροδεξιοί «σερβιτόροι» του «χώρου» παρουσιάζουν σήμερα ως «προδοσία» και παράδοση της ανατολικής Μακεδονίας στους Βούλγαρους.
Ως απάντηση η Αντάντ κήρυξε στρατιωτικό νόμο στην Θεσσαλονίκη και επιβολή μερικού ναυτικού αποκλεισμού στον Πειραιά. Η μισή Ελλάδα τέθηκε απροκάλυπτα υπό την δυτική στρατιωτική κατοχή. Η παρέμβαση της Αντάντ υποστηρίχθηκε από τους βενιζελικούς!! Στις 8 Ιουνίου 1916 η Αγγλία, η Γαλλία και η Ρωσία αξίωσαν από τον Κωνσταντίνο την άμεση γενική αποστράτευση, υπό την πρόφαση μιας ενδεχόμενης επίθεσης του ελληνικού στρατού στα νώτα των στρατευμάτων της Αντάντ. Αξίωσαν, επίσης, την αντικατάσταση της κυβέρνησης Σκουλούδη από υπηρεσιακή κυβέρνηση, την διάλυση της Βουλής, την διενέργεια νέων εκλογών και την αντικατάσταση αξιωματικών της Αστυνομίας. Οι τρεις χώρες επικαλέστηκαν τα δικαιώματα επέμβασης στα εσωτερικά της ελληνικής πολιτικής ζωής που διατηρούσαν ως «Προστάτιδες Δυνάμεις» από την ίδρυση του ελληνικού κράτους!![14] Αυτές τις πρωτοβουλίες στήριξαν τότε οι Βενιζελικοί και δικαιώνουν σήμερα οι «χιτλερικοί σερβιτόροι». Ο Σκουλούδης αντικαταστάθηκε από τον Ζαΐμη, ο οποίος δέχτηκε όλες τις αξιώσεις της Αντάντ. Ο Βενιζέλος έστειλε συγχαρητήρια στον Γάλλο πρωθυπουργό Αριστίντ Μπριάν (1862-1932). Έδωσε έτσι την ευκαιρία στους αντιπάλους του να δικαιολογήσουν με πειστικότητα τα επιχειρήματά τους που τον παρουσίαζαν ως πράκτορα των δυτικών δυνάμεων.[15]
Η γενική αποστράτευση ώθησε μεγάλους αριθμούς αποστρατευμένων Ελλήνων να οργανωθούν σε Συνδέσμους Επιστράτων και να αποτελέσουν το πρώτο μαζικό οργανωμένο πολιτικό κίνημα στην Ελλάδα. Την 14η Αυγούστου ο Βενιζέλος διοργάνωσε μεγάλη συγκέντρωση στην οδό Πανεπιστημίου. Μπροστά στους υποστηρικτές του κατήγγειλε τον Κωνσταντίνο ως θιασώτη της γερμανικής αυταρχικής ιδεολογίας και παρουσίασε τον εαυτό του ως εγγυητή της δημοκρατίας (ταιριαστή η ιδεολογία του με τους «χιτλερικούς», έτσι;). Υπήρξε άμεση απάντηση με συλλαλητήρια των υποστηρικτών του Κωνσταντίνου.
Την 17η Αυγούστου εκδηλώθηκε στην Θεσσαλονίκη το κίνημα της «Εθνικής Άμυνας» από υποστηρικτές του Βενιζέλου, υπό την προστασία των Γάλλου διοικητή Σαράιγ.[16] Τα περισσότερα κείμενα της σχετικής βιβλιογραφίας υιοθετούν την θέση ότι ο Βενιζέλος δεν εμπλεκόταν αρχικά στο κίνημα. Αντιθέτως ο Richter υποστηρίζει, μάλλον πειστικά, ότι ο Βενιζέλος με τους Γάλλους οργάνωναν την συνωμοσία ήδη από την άνοιξη του 1916.[17] Την 19η Αυγούστου ο γαλλικός στόλος κατέλαβε τον Πειραιά, το ταχυδρομείο, τον ασύρματο και το τηλεγραφείο.
Στις 3 Σεπτεμβρίου ανέλαβε πρωθυπουργός ο Νικόλαος Καλογερόπουλος (1851- 1927). Ήταν μια φιλική προς τους δυτικούς επιλογή. Όμως, οι δυνάμεις της Αντάντ είχαν αποφασίσει να συνεργαστούν μόνο με τον Βενιζέλο. Έτσι, ανάγκασαν τον Καλογερόπουλο να παραδώσει την εντολή σχηματισμού κυβέρνησης. Στις 27 Σεπτεμβρίου 1916 πρωθυπουργός ορκίστηκε ο Σπυρίδωνας Λάμπρου (1851- 1919). Ήταν καλλιεργημένος ακαδημαϊκός και δεν έδειχνε διάθεση να υποχωρήσει σε βαθμό που θα ικανοποιούσε τις εξευτελιστικές απαιτήσεις των δυτικών. Στο μεταξύ, στις 13 Σεπτεμβρίου, ο Βενιζέλος είχε μεταβεί με γαλλική συνοδεία στα Χανιά, όπου συγκρότησε την λεγόμενη «Προσωρινή Κυβέρνηση». Στις 26 Σεπτεμβρίου ο Βενιζέλος εγκατέστησε την «Προσωρινή Κυβέρνηση» στην κατεχόμενη από τους Γάλλους Θεσσαλονίκη.[18] Η Ελλάδα είχε χωριστεί πλέον σε δύο κράτη.
Οι Επίστρατοι ήταν στρατιώτες που αποστρατεύτηκαν μετά από την γενική επιστράτευση που είχε επιβάλει ο Βενιζέλος το φθινόπωρο του 1915. Οι Επίστρατοι είχαν περίπου 200.000 μέλη και συγκρότησαν την πρώτη μαζική οργάνωση στην Ελλάδα. Επικεφαλής σύνδεσμος των Επιστράτων ήταν ο Πανελλήνιος Σύνδεσμος Εφέδρων. Οι Επίστρατοι έθεταν ως κύριο αίτημα την άρνηση των στρατιωτών να συμμετάσχουν σε έναν ιμπεριαλιστικό πόλεμο ξένων δυνάμεων και, συνεπώς, την αντίθεση στην πολιτική του Βενιζέλου. Κατά τα άλλα, οι ιδεολογικές τους αναφορές ήταν προσανατολισμένες προς τον αντιδιαφωτιστικό ρομαντικό εθνικισμό ενώ στήριζαν τον βασιλιά Κωνσταντίνο.[19] Η γενίκευση των επεισοδίων κατά τον Αύγουστο του 1916 έδωσε την πρόφαση στην Αντάντ να απαιτήσει την ματαίωση των εκλογών που θα πραγματοποιούνταν τον Σεπτέμβριο του 1916, καθώς και την διάλυση των Επιστράτων. Τυπικά οι Επίστρατοι διαλύθηκαν αλλά στην ουσία παρέμειναν ενεργοί σε μια κατάσταση οργανωτικής αυτονομίας.
Τον Νοέμβριο του 1916 ο ναύαρχος Φουρνέ (1856 1940) αξίωσε την παράδοση του οπλισμού που διέθετε ο ελληνικός στρατός της κυβέρνησης των Αθηνών. Τα συμβούλια του Στέμματος που πραγματοποιήθηκαν στις 7 και στις 15 Νοεμβρίου κατέληξαν στην απόρριψη του γαλλικού αιτήματος. Ως απάντηση της Αντάντ, στις 18 Νοεμβρίου, αγήματα Γάλλων, Άγγλων και Ιταλών επιχείρησαν να καταλάβουν σημεία των Αθηνών ενώ το γαλλικό ναυτικό βομβάρδισε ελαφρά την Αθήνα. Σώματα του ελληνικού στρατού, υποστηριζόμενα από σχηματισμούς Επιστράτων, τα αντιμετώπισαν στο Ρουφ, στην γέφυρα του Πουλόπουλου στα Πετράλωνα, στο Ζάππειο και στου Φιλοπάππου. Το τέλος της μάχης βρήκε μετά από δυο μέρες τους στρατιώτες της Αντάντ ηττημένους. Μετά την ελληνική νίκη έλαβε χώρα μια έκρηξη μίσους κατά των υποστηρικτών του Βενιζέλου στην Αθήνα και σε άλλες περιοχές που βρίσκονταν υπό τον έλεγχο του κράτους των Αθηνών. Ξέσπασαν ταραχές και οι Επίστρατοι επιδόθηκαν σε βιαιοπραγίες κατά πολιτικών τους αντιπάλων. Τα γεγονότα αυτά ονομάστηκαν «Νοεμβριανά».
Μπορεί το παλάτι να αντιμετώπισε με φόβο τις συνέπειες των «Νοεμβριανών», αδυνατώντας να επενδύσει πολιτικά στο επίτευγμά τους. Ωστόσο, έστω και για τυπικά συμβολικούς λόγους, ήταν η μοναδική φορά στην νεότερη ιστορία μας που ο ελληνικός στρατός και η λαϊκή πολιτοφυλακή των Επιστράτων στράφηκαν εναντίον των στρατιωτικών δυνάμεων του δυτικού ιμπεριαλιστικού καπιταλισμού. Αφήνοντας στην μνήμη των νεορομαντικών την ιστορική κληρονομιά της δικής μας 17ης Νοεμβρίου.
Γιώργος Θ. Μαυρογορδάτος, 1915. Εθνικός διχασμός, Εκδόσεις Πατάκη, Αθήνα 2018, σελ. 40. Το 1914 ο Μεταξάς είχε εισηγηθεί ένα παρόμοιο σχέδιο εκπόρθησης των Δαρδανελλίων, το οποίο προβλεπόταν να φέρει σε πέρας ο ελληνικός στρατός χωρίς καμία υποστήριξη συμμάχου χώρας αλλά με την προϋπόθεση ότι θα είχε εξασφαλιστεί ή μη επίθεση της Βουλγαρίας στην Ελλάδα. Φιλικός προς την Γερμανία πολιτικός, νομικός επιστήμονας και φίλος του βασιλιά Κωνσταντίνου, που διαδραμάτισε σημαντικό ρόλο ως σύμβουλός του στα γεγονότα του Εθνικού Διχασμού. Γιώργος Θ. Μαυρογορδάτος, 1915. Εθνικός Διχασμός, Εκδόσεις Πατάκη, Αθήνα 2018, σελ. 49. Υπάρχει μεγάλο παρασκήνιο πίσω από την επιστράτευση. Η επιστράτευση αποτέλεσε απάντηση του ελληνικού παράγοντα στην πληροφόρηση ότι η Βουλγαρία θα πραγματοποιούσε δική της επιστράτευση με σκοπό να επιτεθεί στην Σερβία. Μολονότι στην συνάντηση της 10ης Σεπτεμβρίου ο Βενιζέλος και ο Κωνσταντίνος διαφώνησαν για την έκβαση του Α΄ Παγκοσμίου Πολέμου και για το ποια θα έπρεπε να είναι η ελληνική στάση, συμφώνησαν ότι έπρεπε να γίνει επιστράτευση. Ο Βενιζέλος δήλωσε αρχικά την παραίτησή του. Όμως ο Κωνσταντίνος τον μετέπεισε με το επιχείρημα ότι εφόσον συμφωνούσαν στην επιστράτευση ο Βενιζέλος έπρεπε να προχωρήσει και αν τελικά η Βουλγαρία δεν πραγματοποιούσε επίθεση στην Σερβία δεν θα είχαν κανέναν λόγο να διαφωνήσουν σε άλλα θέματα. Για το παρασκήνιο της επιστράτευσης Γεώργιος Βεντήρης, Η Ελλάς του 1910-1920. Ιστορική Μελέτη, τόμος δεύτερος, Τύποις Πυρσού Α.Ε., Αθήναι 1931, σελ. 17-24. Heinz A. Richter, Ελλάδα 1915-1917 μέσα από τα ρωσικά αρχεία, Εκδόσεις Γκοβόστη, Αθήνα 2018, σελ. 25. «[…] ο Βενιζέλος […] ως πιστός οπαδός της γνήσιας μορφής του κοινοβουλευτικού συστήματος διακυβερνήσεως δεν αρνήθηκε στον βασιλιά ούτε το συνταγματικό αλλά ούτε και το πολιτικό δικαίωμά του να διαφωνήσει τον Φεβρουάριο του 1915 […]. Ο παραιτηθείς πρωθυπουργός δεν καταδίκαζε ως αντισυνταγματική την καθαυτή ενέργεια του βασιλιά να προβεί εκ νέου σε παραίτηση κυβερνήσεως που απολάμβανε της εμπιστοσύνης του κοινοβουλίου, αλλά το γεγονός ότι αμφισβητούσε ευθέως την πολιτική του κόμματός του, που είχε κερδίσει μόλις πριν από τέσσερις μήνες πανηγυρικώς τις εκλογές». Νικόλαος Τσίρος, Κράτος, εξουσία, κοινοβουλευτικό σύστημα σε κρίση κατά την περίοδο 1914-1920. Ο Ελευθέριος βενιζέλος και η λειτουργία του πολιτεύματος, Εκδόσεις Παπαζήση, Αθήνα 2013, σελ. 171. Θεόδωρος Σαμπατακάκης, «Ο διχασμός, το κίνημα του Βενιζέλου στη Θεσσαλονίκη και η είσοδος της Ελλάδας στον πόλεμο», ΒΑΣ. ΚΑΡΔΑΣΗΣ-ΑΡΤ. ΨΑΡΟΜΗΛΙΓΚΟΣ (επμλ), Εθνικός Διχασμός. Ο Κωνσταντίνος, ο Βενιζέλος και το «Ανάθεμα», 1916-1917, Ε Ιστορικά Νοέμβριος 2009, σελ. 18. Ο.π. Ίων Δραγούμης, «Ξενομανία ή λεβαντινισμός», Άπαντα Ίωνος Δραγούμη, Αρθρογραφία 1903-1920, Εκδόσεις Έκτωρ, Αθήνα 2021, σελ. 203-204. Ασφαλώς, δεν είναι ιστορικά ακριβές ότι παραχώρησε ο Ιωάννης Μεταξάς την Ανατολική Μακεδονία στον βουλγαρικό στρατό, όπως έγραψε ο Βλάσης Αγτζίδης. Βλάσης Αγτζίδης, «Ο Ίων Δραγούμης και οι νεοελληνικές αντινομίες», δείτε στην ηλεκτρονική διεύθυνση https://www.anixneuseis.gr/%ce%bf-%ce%af%cf%89%ce%bd-%ce%b4%cf%81%ce%b1%ce%b3%ce%bf%cf%8d%ce%bc%ce%b7%cf%82-%ce%ba%ce%b1%ce%b9-%ce%bf%ce%b9 %ce%bd%ce%b5%ce%bf%ce%b5%ce%bb%ce%bb%ce%b7%ce%bd%ce%b9%ce%ba%ce%ad%cf%82-%ce%b1/ Το συγκεκριμένο γεγονός υπήρξε για χρόνια λόγος αντιπαράθεσης ανάμεσα στον Βενιζέλο και τους αντιπάλους του. Ο Βενιζέλος παραδεχόταν ότι ο Σκουλούδης δεν είχε πρόθεση να ζημιώσει την Ελλάδα αλλά τον θεωρούσε περισσότερο υπεύθυνο από τον Κωνσταντίνο για την παράδοση του Ρούπελ. Ο Βενιζέλος θεωρούσε ότι ο Κωνσταντίνος είχε χάσει τον έλεγχο των κυβερνητικών δομών που είχε εγκαθιδρύσει και ότι ο Σκουλούδης με ορισμένους συνεργάτες του συνεννοήθηκαν απευθείας με τους Γερμανούς, δίχως καν να κρατούν τον βασιλιά λεπτομερώς ενήμερο. Ελευθερίου Βενιζέλου, «Η παράδοσις του Ρούπελ αποτελεί χρεωκοπίαν της βασιλικής πολιτικής», το 26ον άρθρο του Ελ. Βενιζέλου- 15 Νοεμβρίου 1934, Η ιστορία του Εθνικού Διχασμού κατά την αρθρογραφία του Ελευθερίου Βενιζέλου και του Ιωάννου Μεταξά, δευτέρα έκδοσις, Εκδοτικός Οίκος Κυρομάνος, Θεσσαλονίκη 2003, σελ. 238-239. . Ιωάννου Μεταξά, «Μία παγίς των Συμμάχων δια να εμπλακή η Ελλάς», το 28ον άρθρον του Ιω. Μεταξά 19η Νοεμβρίου 1943, ο.π., σελ. 256-260. Ο Richter σημειώνει σωστά ότι στις τρεις συνθήκες που γίνεται λόγος για προστάτιδες δυνάμεις της Ελλάδας (1830 από την οποία προέκυψε το ελληνικό κράτος, 1832 και 1863) υπάρχει εγγύηση για την ύπαρξη μοναρχικού και ανεξάρτητου κράτους. Πουθενά δεν αναφέρεται ότι οι προστάτιδες δυνάμεις είχαν το δικαίωμα να αναμειγνύονται στις εσωτερικές υποθέσεις της Ελλάδας. Heinz. A. Richter, Ελλάδα 1915-1917, μέσα από τα ρωσικά αρχεία, μτφ. Βαγγέλης Στεργιόπουλος, Εκδόσεις Γκοβόστη Αθήνα 2018, σελ. 122. Το ίδιο επιχείρημα εξέφρασε και ο G. F. Abbotte. G. F. Abbotte, Greece and the Allies, 1914-1922, CHAPTER XVIII, διαθέσιμο στην ηλεκτρονική διεύθυνση https://www.gutenberg.org/cache/epub/22677/pg22677-images.html Ο Στράτος Δορδανάς έχει γράψει την σχετική έρευνα για το δίκτυο της γερμανικής προπαγάνδας στην Ελλάδα και την χρηματοδότησή του κατά την διάρκεια του Α Παγκοσμίου Πολέμου. Ο Richter, από την άλλη, παραθέτει πληροφορίες σύμφωνα με τις οποίες ο Βενιζέλος λάμβανε οικονομική υποστήριξη από την Γαλλία, μέσω του επιχειρηματία οπλικών συστημάτων Basil Zaharof (1849-1936). Ο.π., σελ. 37. Γιώργος Θ. Μαυρογορδάτος, 1915. Εθνικός Δχασμός, Εκδόσεις Πατάκη, Αθήνα 2018, σελ 90. Heinz A. Richter, Ελλάδα 1915-1917 μέσα από τα ρωσικά αρχεία, μτφ. Βαγγέλης Στεργιόπουλος, Εκδόσεις Γκοβόστη, Αθήνα 2016, σελ. 69. Έπειτα από επαφές με τον αγγλικό και τον γαλλικό παράγοντα, και μολονότι ορισμένοι υποστηρικτές του έκαναν λόγο για αβασίλευτη δημοκρατία, ο Βενιζέλος διακήρυττε σταθερά ότι δεν ήθελε να προσδώσει αντιδυναστικό περιεχόμενο στην ενέργειά του. Ο Βενιζέλος στρεφόταν κατά του Κωνσταντίνου και όχι συνολικά κατά του στέμματος. Στο Νικόλαος Τσίρος, Κράτος, εξουσία, κοινοβουλευτικό σύστημα σε κρίση κατά την περίοδο 1914-1920. Ο Ελευθέριος βενιζέλος και η λειτουργία του πολιτεύματος, Εκδόσεις Παπαζήση, Αθήνα 2013, σελ. 243. Γιώργος Θ., Μαυρογορδάτος, Εθνικός Διχασμός και Μαζική οργάνωση. 1. Οι Επίστρατοι του 1916, Αλεξάνδρεια, Αθήνα 1996 και Γιώργος Θ., Μαυρογορδάτος, 1915. Ο Εθνικός Διχασμός, δωδέκατη εκτύπωση, Εκδόσεις Πατάκη, Αθήνα 2018, σελ. 85.
Σχόλια:
Δείξτε έλεος. Τους χτυπάτε και πεθαμένους.
Σάββατο, 15 Νοεμβρίου, 2025
Φοιτητική Λέσχη Φανταστικής Λογοτεχνίας
Ναι, αλλά οι dead can dance.
Κυριακή, 16 Νοεμβρίου, 2025
ποιοι είναι οι σορελικοί δεν κατάλαβα ενδιαφέρον το άρθρο και μάλλον απάντηση στην ομιλία των γνωστών ημιμαθών. Δεν θα ήταν όμως πιο φρόνιμο να παρευρεθεί κάποιος από εσάς ζωντανά παρά ξανά ένα κείμενο με αιχμές;
Σάββατο, 15 Νοεμβρίου, 2025
Φοιτητική Λέσχη Φανταστικής Λογοτεχνίας
Για να γίνει διάλογος πρέπει να υπάρχουν δυο προϋποθέσεις.
Να υπάρχει κανονικός συνομιλητής και όχι κάποιος που κινείται από προβοκάτορες οι οποίοι εκτελούν σχεδιασμό.
Να υπάρχει αντίστοιχο επίπεδο πολιτικής συζήτησης ή αντιπαράθεσης.
Θα πήγαινε ο Γκ. Μπεν ή ο Χάιντεγκερ να συζητήσει με τον Τέλη και τον Φώτη; Παράδειγμα είναι μην μείνεις στις αντιστοιχίσεις.
Σορελικοί σερβιτόροι είναι παραλλαγές των χιτλερικών. Το menu περιλαμβάνει κοπτοραπτική στον Νίτσε και τον Σορέλ σε μπαγιάτικο πιάτο.
Το πιο επεξεργασμένο μέχρι στιγμής menu είναι το "ιακωβίνικο".
Κυριακή, 16 Νοεμβρίου, 2025
Η ιππική του βετεράνου Δασκάλου είναι τρισδιάστατη. Τη χτίζει έτσι ώστε να έχει βάθος και προοπτική. Μπορείς να περπατήσεις μέσα της. Επειδή εκείνος έχει διευρύνει τον ήχο, τον έχει πιάσει σαν να ήταν ύλη και έχει υποτάξει το χώρο ώστε να καμπυλώνει και να αλλάζει σχήμα σύμφωνα με τις επιθυμίες και τις προσταγές του. Στο τέλος βλέπεις ένα ολόκληρο οικοδόμημα να υψώνεται μπροστά σου και να καταλαμβάνει τους στάβλους του ιππευτηρίου.
Ο Βάγκνερ ταιριάζει στον Αριστοτέλη. Ο πρώτος έχει χαρακτηριστεί ως χαρισματικός, πρωτοπόρος, αμφιλεγόμενος, πεισματάρης και άστατος ως χαρακτήρας. Ο δεύτερος μπορεί εύκολα να ταυτιστεί με τους περισσότερους απ' αυτούς τους χαρακτηρισμούς. Ίσως και με όλους τους χαρακτήρες που υποδύεται. Επικοί και οι δυο.
Έτσι επικός υπήρξε χθες και στις κορυφώσεις του σχολιασμού. Χρησιμοποίησε μέχρι και παραπομπή σε συνέντευξη του Χίτλερ, που ήχησε σαν βροντή από τη Δευτέρα Παρουσία μέσα στη φόρμα σχολιασμού. Αλλά και τρυφερός στις χαμηλές συμβουλές που έρχονται συγκεκαλυμμένες μέσα από μεταφορείς σχολιασμών troll και ακούγονται σαν ψίθυρος στ' αυτί σου.
Μοιάζει παρανοϊκό αλλά το βλέπεις για πάνω από είκοσι χρόνια να συμβαίνει μπροστά σου. Ο Αριστοτέλης και τα 130 μέλη του Ελληνικού Εθνοκοινωνικού Καθιδρύματος κινούνται και αναπνέουν όλοι μαζί σαν ένα σώμα. Οι μουσικοί πάλλονται και δονούνται με την ίδια ένταση που διευθύνει ο μαέστρος. Οι ιππείς χορεύουν στις ράχες των αλόγων με ένα νεύμα του. Η ενέργεια που εκπορεύεται από τα δάχτυλά του περνάει σαν ηλεκτρικό κύμα σε πληκτρολόγια και υπολογιστές. Ο θεατής μένει καρφωμένος, ακίνητος στη θέση του, αποσβολωμένος να παρακολουθεί ευδαίμων.
Την καθαρότητα των προσβολών. Την ελεγχόμενη δύναμη της προβοκάτσιας. Την ανάδειξη της λεπτομέρειας των ψυχικών κλυδωνισμών σε πλήρες κείμενο. Την ακρίβεια των υπονομεύσεων. Την καθαρότητα του ψέματος. Και φυσικά την προέκταση του μαέστρο: τα απαράμιλλα alter ego.
Ο Αριστοτέλης κατάφερε να ζωντανέψει τους μεγαλειώδεις κόσμους του Βάγκνερ. Τη Βαλχάλα, τον νάνο Άλμπεριχ, τις Βαλκυρίες, τον Ζήγκφρηντ, τη Μπρουνχίλντε, τον Ιακωβίνο και το φίλο της βασίλισσας Φρειδερίκης, τον Έρβις και τη Λάουρα, τον σορελικό και τον τριτοθεσίτη, τον χιτλερικό και τον φιλελεύθερο, τη σύγκρουση του ανθρώπινου με το θεϊκό, το χρυσό του Ρήνου, που τα νερά του κυλούν και ποτίζουν με θρύλους των Βόρειων λαών ολόκληρο το έργο ενώνοντας την αρχή με το τέλος του. Η ισορροπία εξουσίας και αγάπης. Η αγωνία της σύγκρουσης. Η τελική επιλογή.
Κατάφερε και κάτι επιπλέον. Πήρε το γνωστό μοτίβο του Δαχτυλιδιού, που το είχε οικειοποιηθεί στη συνείδηση του κοινού, ο Φράνσις Φορντ Κόπολα, όταν το χρησιμοποίησε στην ταινία του Αποκάλυψη Τώρα και το απέδωσε πίσω στον Βάγκνερ, κάνοντας τις Βαλκυρίες να καλπάζουν πάλι μπροστά μας ως πρελούδιο και clip των "ΠΡΟΣΕΧΩΣ", διαφημίζοντας την επερχόμενη νέα σκηνοθετική του απόπειρα σε ταινία μεγάλου μήκους, με την επωνυμία Μάρουλος Ταρχανιώτης. Ο Αιώνιος Έλλην.
Κυριακή, 16 Νοεμβρίου, 2025
Like Serrano, Savitri Devi, “the High Priestess of Hitlerism”, was convinced Hitler was an Avatar, the penultimate Avatar. She quotes Hans Grimm, who recalled his meeting of an hour with AH in 1928 at which the latter admitted “he was not the one”. He was “preparing the way for the one'' – Αristotle.Devi believed that “the one” would have Hitler’s spirit, but be “less Sun and more Lightning” – more merciless.
Δευτέρα, 17 Νοεμβρίου, 2025
Βίλχελμ Φον Μερμπεκε
Πολύ σημαντική η δημοσίευση της αλήθειας περί της πολιτικής αλητείας του Λευτεράκη και των συνεπειών αυτής. Κάποια στιγμή πρέπει να γίνει κατανοητό ότι ο εξουσιαστικός φιλελευθερισμός στην Ελλάδα ταυτίζεται με τον βενιζελισμό. Η πεμπτουσία της εθελοδουλείας βρίσκεται στην ιστορία αυτής της εκτεταμένης οικογένειας. Παρεμπιπτόντως, ο Ρίχτερ χρησιμοποίησε το ρωσικό αρχείο, από το οποίο βγαίνουν πολλά "λαυράκια". Κρατάω μικρές επιφυλάξεις για το γεγονός ότι οι Γερμανοί προσπαθούν να αναθεωρήσουν όσο γίνεται υπέρ τους κομμάτια της ευρωπαϊκής ιστορίας που τους αφορούν, αλλά το συγκεκριμένο βιβλίο είναι αποκαλυπτικό. Να περιμένετε κλασσικές βενιζελικές κονσέρβες ως απαντήσεις, και επιθέσεις στην ακεραιότητα όσων συγγραφέων και πηγών παρουσιάζουν την πραγματικότητα. Όπως και να έχει, η πραγματική εξέγερση του Νοεμβρίου ανήκει στον ρομαντισμό.
Κυριακή, 16 Νοεμβρίου, 2025
Το βιβλίο του Μαυρογορδάτου υπάρχει σε παλαιοβιβλιοπωλεία στο κέντρο; Σε όλα τα καταστήματα βιβλίων έχει εξαντληθεί εδώ και χρόνια πάντως, όπως και ο αντιδιαφωτισμός του Sternhell.
Κυριακή, 16 Νοεμβρίου, 2025
Φοιτητική Λέσχη Φανταστικής Λογοτεχνίας
Μπορεί να υπάρχει. Για κάνε μια έρευνα και στα αντίστοιχα στο Μοναστηράκι. Αν δεν το βρεις πάρε του Μουρέλου.
https://www.protoporia.gr/mourelos-giannis-ta-noemvriana-tou-1916-300935.html?srsltid=AfmBOorXnR9Coa3rzmXbX_7E3Oa9jvkfGQK04k0qpBNQUG5dnU2gaBK8
Κυριακή, 16 Νοεμβρίου, 2025
Έριξαν την “χούντα” τα “παιδιά του Πολυτεχνείου”;
Ένας από τους πιο διαδεδομένους μύθους της αριστεράς για το Πολυτεχνείο, είναι πως “έριξε την χούντα”. Ας δούμε κατά πόσο ευσταθεί...
Κατ’ αρχάς, η λέξη “χούντα” είναι ισπανικής προελεύσεως (junta) και σημαίνει “ένωση” ή “σύνδεσμος”. Με την ευρύτερη έννοια, περιγράφει μια στρατιωτική διακυβέρνηση, η οποία συνήθως προέκυψε πραξικοπηματικά.
🔴Τον Νοέμβριο του 1973, δεν υπήρχε στην Ελλάδα στρατιωτική διακυβέρνηση, άρα δεν υπήρχε “χούντα”! Νωρίτερα (στις 29/7/1973) διεξήχθη δημοψήφισμα, με το οποίο καταργήθηκε η Βασιλεία, ο Γ. Παπαδόπουλος ανακηρύχθηκε ΠτΔ, δόθηκε γενική αμνηστία στους πολιτικούς κρατουμένους, ήρθη ο στρατιωτικός νόμος, χαλάρωσε η λογοκρισία στον τύπο, ενώ την 1η Νοεμβρίου ανακοινώθηκαν ελεύθερες φοιτητικές εκλογές και δικαίωμα αναβολής στράτευσης για τους φοιτητές.
🔴Στις 8 Οκτωβρίου, ορκίστηκε πρωθυπουργός ο Σπύρος Μαρκεζίνης, επικεφαλής πολιτικής κυβέρνησης, με σκοπό να διεξαγάγει βουλευτικές εκλογές στις 10 Φεβρουαρίου 1974. Ο Σ. Μαρκεζίνης -ας μου επιτραπεί ο όρος- ήταν “μυστήριο τραίνο”. Δεν μπορούσε να τον κατατάξει κάποιος στην άκρα δεξιά, αλλά ούτε καν στην παραδοσιακή δεξιά. Είχε δε εμμονή με την ενίσχυση των σχέσεων με την ΕΣΣΔ!
🔴Το 1954, ως υπουργός Συντονισμού, στην τότε κυβέρνηση Παπάγου, εξασφάλισε μια επίσημη πρόσκληση να επισκεφθεί την ΕΣΣΔ και πρότεινε στον Παπάγο πολιτικό και οικονομικό άνοιγμα στην ΕΣΣΔ, αλλά και χαλάρωση των μέτρων κατά των κομμουνιστών, για την “κατοχύρωση της εσωτερικής ειρήνης”. Ο Παπάγος δεν συμφώνησε κι ο Μαρκεζίνης παραιτήθηκε.
🔴Τον Απρίλιο του 1959, ως αρχηγός ενός μικρού κόμματος, ο Μαρκεζίνης εξασφάλισε και πάλι πρόσκληση να επισκεφθεί την Μόσχα. Ήταν ο πρώτος Έλληνας πολιτικός που επισκέφθηκε την Σοβιετική Ένωση. Στις 25 Απριλίου είχε συνάντηση με τον αντιπρόεδρο Αναστάς Μικογιάν και την επομένη με τον Νικίτα Χρουστσώφ. Επιστρέφοντας, έγραψε σειρά άρθρων στον τύπο, προωθώντας ένα σχέδιο για “απύραυλη Βαλκανική”. Ο δε Κ. Καραμανλής, τον χαρακτήρισε “φορέα της σοβιετικής προπαγάνδας εν Ελλάδι”.
🔴Σύμφωνα με τον (γνωστό αριστερό και αυτοεξόριστο την περίοδο της δικτατορίας) Σωτήρη Βαλντέν, στο βιβλίο του “Παράταιροι Εταίροι”:
👉«Τον Αύγουστο του 1973, με την φημολογούμενη πρωθυπουργοποίηση του Μαρκεζίνη, ο Σοβιετικός πρεσβευτής ήδη τον κάλεσε στη Μόσχα ως μελλοντικό πρωθυπουργό, με ανταποδοτική επίσκεψη του Μπρέζνιεφ στην Αθήνα. Ο Μαρκεζίνης είχε δηλώσει ότι θα αναπτύξει τις σχέσεις με την ΕΣΣΔ, αλλά και ότι θα νομιμοποιήσει το ΚΚΕ. Η σοβιετική πρεσβεία στην Αθήνα φαίνεται πως ενθάρρυνε τη μεγαλύτερη δυνατή συμμετοχή πολιτικών δυνάμεων στις προγραμματισμένες εκλογές»👈
🔴Καταλάβατε γιατί το ΚΚΕ ήταν κατά της κατάληψης του Πολυτεχνείου; Περίμενε να νομιμοποιηθεί και να συμμετάσχει στις εκλογές! Στις εκλογές θα συμμετείχε και το ΚΚΕ εσωτερικού, λόγω των αρίστων σχέσεων που είχε αναπτύξει ο “χορηγός” του, Τσαουσέσκου, με τον Παπαδόπουλο. Μάλιστα, ήταν προγραμματισμένη 3ήμερη επίσκεψη του Τσαουσέσκου στην Αθήνα, στις 21 Νοεμβρίου, αλλά δεν έγινε λόγω των γεγονότων του Πολυτεχνείου.
🔴Ωστόσο, το σχέδιο “φιλελευθεροποίησης”, δεν είχε γίνει αποδεκτό απ’ όλους στο στρατιωτικό καθεστώς. Υπήρχε μια μεγάλη ομάδα κυρίως χαμηλόβαθμων αξιωματικών, οι λεγόμενοι “κανταφικοί”, οι οποίοι κατηγορούσαν τον Παπαδόπουλο για “συμβιβασμό με το κατεστημένο” και “προδοσία των αρχών της επαναστάσεως”. Επικεφαλής αυτής της “τάσης”, ήταν ο διοικητής της ΕΣΑ, Δημήτριος Ιωαννίδης.
🔴Φυσικά, η δυσαρέσκεια για τον Παπαδόπουλο και τον “εκδημοκρατισμό” του καθεστώτος υπήρχε, αλλά είναι αμφίβολο αν θα οδηγούσε σε πραξικοπηματική ενέργεια χωρίς την κατάλληλη αφορμή. Η αφορμή αυτή ήταν τα γεγονότα του Πολυτεχνείου! Έτσι, μια βδομάδα μετά το Πολυτεχνείο (στις 25 Νοεμβρίου), εκδηλώθηκε πραξικόπημα που ανέτρεψε τους Παπαδόπουλο και Μαρκεζίνη και απέτρεψε το σχέδιο του “εκδημοκρατισμού”.
🔴Συμπέρασμα: ασχέτως των προθέσεών τους, τα “παιδιά του Πολυτεχνείου”, όχι μόνον δεν έριξαν την “χούντα”, αλλά έφεραν στην εξουσία μια ακόμα πιο σκληρή χούντα!
Κυριακή, 16 Νοεμβρίου, 2025
Το καλύτερο για το Πολυτεχνείο το έχει πει ο Καρατζαφέρης.''Γιατί να γιορτάσω το Πολυτεχνείο; δεν είμαι Ιωαννιδικός.Μόνο αυτοί πρέπει να το γιορτάζουν''
Δευτέρα, 17 Νοεμβρίου, 2025
Ένα σημείο που χρειάζεται ακόμη έρευνα: Κατά την απόπειρα εκδημοκρατισμού των Παπαδόπουλου-Μαρκεζίνη, είχαν βελτιωθεί σημαντικά οι σχέσεις των Αθηνών με τον Μακάριο. Για πρώτη φορά ο Παπαδόπουλος σταμάτησε να τον κυνηγά και να επιχειρεί ανατρεπτικές κινήσεις. Ελλαδικό και κυπριακό κράτος άρχισαν να κινούνται πράγματι σαν δυο κράτη ενός έθνους στον διεθνή τους βηματισμό. Κάτι που ανατράπηκε με τον πλέον ανόητο τρόπο από τον Ιωαννίδη.
Δευτέρα, 17 Νοεμβρίου, 2025
Στο κάστρο της λέσχης σαν πολιορκητές έξω από τα τείχη πάνοπλοι ιππείς θα διηγηθούν την ομορφιά του χιτλερικού Ανδρός στους πολιορκημένους από την καθημερινότητα αιώνιους φοιτητές.
Μια πολιτική ιστορία 40 χρονών του Λουδοβίκου των Άλποχωριών όπως πάντα χαμηλόφωνα, αισθηματικά, μια παράσταση με παραμύθια, προβοκάτσιες, ποίηση και το θεατρικό μονόλογο των Αιγών του Αστήρ που επισκέπτεται τη μεγάλη ποιήτρια Σαπφώ, δοσμένο από την εξαίρετη ηθοποιό Λάουρα Τέλα.
Ο Θοδωρής Χατζη Go Go στο τραγούδι, ο Τέλης Φασιστοφάγος στο τσέλο, ο Έρβις Σεντούκου στο κλαρίνο και η Δόξα Δάγκολα στο πιάνο.
Δευτέρα, 17 Νοεμβρίου, 2025
Όλοι δεξιοί είμαστε.Και οι χιτλερικοί και οι υπόλοιποι εθνικιστές.Ας πει κάποιος σε αυτά τα χαπακωμένα ότι ούτε ο Κούλης δεν δηλώνει δεξιός.Προσέξτε μην ανατινάξετε τα μπούτια σας πουθενάδες κλαρινογαμπροί.Και αφήστε τον ''χώρο''.Ούτε ήσασταν ούτε είστε ούτε θα γίνετε ποτέ εθνικιστές.
Δευτέρα, 17 Νοεμβρίου, 2025
Αν οι ρομαντικοί είναι "σοσιαλδημοκράτες της δεξιάς" εσείς που προβοκατόρικα γράφατε για κατάργηση ιδιοκτησίας και υπερασπιζόσασταν τον Διαφωτισμό τι είστε; Κανονικοί κομμουνιστές της αριστεράς;
Κυριακή, 16 Νοεμβρίου, 2025
"Από την μια τον παρουσιάζουν ως Γερμανοτσολιά και Βουλγαρόφιλο, που υποτίθεται ότι παρέδωσε το οχυρό Ρούπελ στους Βούλγαρους κατά την διάρκεια του Εθνικού Διχασμού (σε αντιδιαστολή, εκθειάζουν τις επιλογές του Βενιζέλου εκείνης της περιόδου), και από την άλλη τον θέλουν να ήταν πιόνι των Άγγλων και ακραιφνής αντι-Γερμανός στον Β΄ Παγκόσμιο Πόλεμο. Κάπως αντιφατικά αυτά τα δύο, δεν νομίζετε;"
Καθόλου αντιφατικά. Και στις δύο περιπτώσεις υπάκουσε τύφλα στις διαταγές του παλατιού. Είχε ξεκαθαρίσει ότι υπακούει στο βασιλικό στέμμα αδιαφορώντας αν οι αποφάσεις του βλάπτουν το έθνος..
Δευτέρα, 17 Νοεμβρίου, 2025
Φοιτητική Λέσχη Φανταστικής Λογοτεχνίας
Α, ναι; Γιατί μέχρι χθες λέγατε ότι ο Μεταξάς έπεισε τον βασιλιά να δώσει στους Βούλγαρους ελληνική γη.
Ποιος ήταν πιόνι ποιανού; Μπερδέψατε τα μπούτια σας, προβοκάτορες. Το πιο πιθανό είναι να μην γνωρίζατε καν ότι πρωθυπουργός ήταν ο Σκουλούδης.
Διαβάστε την Φ.ΛΕ.ΦΑ.ΛΟ. για να μαθαίνετε, κυπατζήδες.
Δευτέρα, 17 Νοεμβρίου, 2025
Σορελικά γκαρσόνια προωθούν τον αστό δυτικόφιλο Καζάζη και τον μασόνο αντιρατσιστή Ρασσιά εντός του χώρου. Προσοχή στους προβοκάτορες.
Δευτέρα, 17 Νοεμβρίου, 2025
Doctor Mamouto, please
Oh, the mess I'm in
Doctor Mamouto, please
Oh, the mess I'm in
Telis walked up to me
And really stole my heart
And then he started
To take my body apart
Living, loving, I'm on the run
Far away from you
Living, loving, I'm on the run
So far away from you
Doctor Mamouto, please
Oh, I'm going fast
Doctor Mamouto, please
Oh, I'm going fast
It's only just a moment
He's turning paranoid
That's not a situation
For a n-nervous boy
But you look so angry
As I crawl across your floor
He's got the strength of a Centaur
And I can't take any more
Living, loving, I'm on the run
So far away from you
Living, loving, I'm on the run
So far away from you
Δευτέρα, 17 Νοεμβρίου, 2025
Ψωμί-Παιδεία-Τοξοβολία όλα σου τα στέρησε η Δημοκρατία
Δευτέρα, 17 Νοεμβρίου, 2025
Ψωμί, ελιά, Σταμάτη Βασιλιά!
Δευτέρα, 17 Νοεμβρίου, 2025
Υπάρχει ρομαντικό υπόβαθρο ή είναι τελείως έξω από τις ιδέες μας κοσμοθεωρητικά η λεγόμενη Νότια κληρονομιά στον αμερικανικό εμφύλιο;
Δευτέρα, 17 Νοεμβρίου, 2025
Φοιτητική Λέσχη Φανταστικής Λογοτεχνίας
Υπήρχε μέχρι τον εμφύλιο. Αγροτική παραγωγική δομή στο Νότο εναντίον αστικής καπιταλιστικής (σε ένα αρχικό στάδιο) στον Βορρά, μια κάπως παλαιού τύπου κοινωνική οργάνωση στον Νότο εναντίον μιας οργάνωσης σε πλαίσια πολιτικού πολυπολιτισμικού φιλελευθερισμού στον Βορρά.
Έκτοτε παραμένουν κάποια παραδοσιοκρατικά γνωρίσματα στον Νότο, περισσότερο σε ό,τι έχει να κάνει με υπολείμματα της παλαιάς κουλτούρας. Στο πολιτικό και το οικονομικό πεδίο, συνεπώς και στο κοινωνικό, φαίνεται ότι έχει αλλοιωθεί αρκετά και έχει, όπως αναμενόταν, προσαρμοστεί στα βιομηχανικά-μεταβιομηχανικά δεδομένα του βορρά και ο νότος όλα αυτά τα χρόνια που ακολούθησαν.
Δευτέρα, 17 Νοεμβρίου, 2025
Άρα ο ρομαντισμός αποδέχεται τη δουλεία; Γενικά η θέση της Λέσχης στο ζήτημα των δούλων τότε στις ΗΠΑ, ποιά είναι; Ας δώσω 4 παραδείγματα υποθέσεων εργασίας ως ιδανική πολιτικη που θα έπρεπε να ακολουθήσουν οι ΗΠΑ και θα με ενδιέφερε η γνώμη της Λέσχης
1) Διατήρηση της δουλείας εσαεί
2) Απελευθέρωση των δούλων, αλλά υποχρεωτική επίστροφη τους στην Αφρική
3) Απελευθέρωση των δούλων και άμεση και πλήρης ενσωμάτωση στην κοινωνία των ΗΠΑ ως πολιτών με πλήρη δικαιώματα
4) Απελευθέρωση των δούλων αλλά αντιμετώπισή τους ωε πολίτες β' κατηγορίας (αυτό δηλαδή που ιστορικά εφαρμόστηκε για πολύ μεγάλο χρονικό διάστημα).
Τρίτη, 18 Νοεμβρίου, 2025
Φοιτητική Λέσχη Φανταστικής Λογοτεχνίας
Δεν είναι δόγμα που φοριέται σαν καπέλο ο Ρομαντισμός για να τον χρησιμοποιείς ερμηνευτικά με τέτοιον εργαλειακά μαρξιστικό τρόπο. Διάβασε του Βενέρ την ανάλυση και θα διαπιστώσεις πώς παρατίθεται μια ρομαντική ερμηνεία της ταυτότητας του Νότου κατά την διάρκεια του πολέμου.
Αυτούς που αποκαλείς δούλους γίνονταν αντιληπτοί ως ένα κοινωνικό στρώμα που είχε ενταχθεί αρμονικά στην παραδοσιακή αγροτική δομή της περιοχής, χωρίς να έχουν τα πλήρη πολιτικά δικαιώματα των λευκών (οικονομικά είχαν, όσοι αποκτούσαν το απαιτούμενο οικονομικό απόθεμα μπορούσαν να αγοράσουν δική τους γη ή να γίνουν επιχειρηματίες). Το πιθανότερο είναι να αποκτούσαν και πολιτικά δικαιώματα μετά από μερικές δεκαετίες, με έναν τρόπο ελεγχόμενο και όχι δογματικό -όπως το σκεπτικό σου και- όπως εκείνον της φιλελεύθερης καπιταλιστικής απολυτότητας. Ελεγχόμενος τρόπος σημαίνει ότι θα αποκτούσαν πολιτικά δικαιώματα με έναν τρόπο που δεν θα έθετε σε κίνδυνο την παραδοσιακή κοινωνική-πολιτική οργάνωση της περιοχής και δεν θα χρησιμοποιούνταν ως ένας μαζικός πολιορκητικός κριός ανατροπής της διεθνιστικής φιλελεύθερης καπιταλιστικής αλητείας (όπως τους χρησιμοποίησε ο Βορράς).
Η εκτίμηση ότι θα αποκτούσαν πολιτικά δικαιώματα είναι δική μας. Ούτως ή άλλως πολέμησαν στον στρατό του Νότου σε βοηθητικές ειδικότητες (συνήθως μάγειρες). Εφόσον δεν ήταν πολίτες δεν τους επιτρεπόταν να υπηρετήσουν σε ένοπλα πόστα, αν και έφεραν προσωπικό οπλισμό για περιπτώσεις έκτακτης ανάγκης. Οι Ινδιάνοι αυτόχθονες, από την άλλη, υπηρέτησαν και πολέμησαν κανονικότατα ως ένοπλοι στον στρατό των Νοτίων, σε δικά τους τάγματα μάχης.
Τρίτη, 18 Νοεμβρίου, 2025
"Αυτούς που αποκαλείς δούλους γίνονταν αντιληπτοί ως ένα κοινωνικό στρώμα που είχε ενταχθεί αρμονικά στην παραδοσιακή αγροτική δομή της περιοχής"... Αυτούς που αποκαλώ δούλους, τους ρώτησε κανείς αν ήθελαν να "ενταχθούν αρμονικά " σε αυτή την κοινωνία, με τον τρόπο που τους είχαν εντάξει";
Παρασκευή, 21 Νοεμβρίου, 2025
Φοιτητική Λέσχη Φανταστικής Λογοτεχνίας
Πάντως μέχρι και σήμερα υπάρχουν απόγονοί τους -ιδίως εκείνων που ήταν μέλη του στρατού των Νοτίων- που φωτογραφίζονται με φόντο την σημαία του στρατηγού Λι.
Δευτέρα, 24 Νοεμβρίου, 2025
Ινδιάνοι υπήρξαν και στις δύο πλευρές, δεν πολέμησαν μόνο με την πλευρά των Νοτίων.
Πέμπτη, 27 Νοεμβρίου, 2025
Φοιτητική Λέσχη Φανταστικής Λογοτεχνίας
Ναι, και μάλιστα μαζικότερα, ως ένοπλοι, με συγκεκριμένη διεθνιστικά φιλελεύθερη και καπιταλιστική ιδεολογική φόρτιση. Σε αντίθεση με τους των Νοτίων.
Πέμπτη, 27 Νοεμβρίου, 2025
Διαβάζοντας για Επίστρατους, Νοεμβριανά, αντιπολεμική-αντιβενιζελική συμπόρευση σοσιαλιστών και κωνσταντινικών στις εκλογές του 1915 και το "ελιά στεφάνι σφυρί δρεπάνι του 1920", μου έρχεται αυτόματα στο νου ο παρακάτω ορισμός του πολιτικού ρομαντισμού:
"Με βάση τον ορισμό του πολιτικού Ρομαντισμού ως ετερόκλητου μετώπου παραδοσιακών συντηρητικών και ουτοπιστών ελευθεριακών ενάντια στη Γαλλική Επανάσταση, την πεφωτισμένη δεσποτεία και τη συγκεντρωτική απολυταρχία νεωτερικής μορφής, μια άλλη κατανόηση του Ρομαντισμού μπορεί να επιτευχθεί αγνοώντας το κοινωνικό πλαίσιο της ναπολεόντειας εποχής και αντλώντας τον όρο καθαρά τυπικά από την έννοια του ετερόκλητου μετώπου. [...] Όσον αφορά τη Γαλλία μετά την Ιουλιανή Επανάσταση, οι δεξιοί και οι αριστεροί εχθροί του Λουδοβίκου Φιλίππου, οι Καρλιστές και οι Ρεπουμπλικάνοι, δεν είναι τίποτα άλλο παρά «η αντίθεση μέσα στον τελευταίο Ρομαντισμό. Εκεί λευκό, εδώ κόκκινο». Τον «συντηρητικό ρομαντικό», έναν τυπικό οπαδό του Καρόλου I', πρέπει να τον φανταστεί κανείς ως δανδή, με τον Σατωμπριάν στη μία τσέπη του παλτού και ένα προσευχητάρι στην άλλη. Ένας «ελευθεριακός ρομαντικός», ένας οπαδός, για παράδειγμα, του Δημοκρατικού Ετιέν Ζοζέφ Λουί Γκαρνιέ Παζ, φοράει την ενδυμασία ενός παλιού μέλους της Συνέλευσης, έχει τη διακήρυξη του Ροβεσπιέρου στο γραφείο του και ένα μοντέλο της γκιλοτίνας στο τζάκι. [...] Δεν υπήρχε Ρομαντισμός στον Μεσαίωνα, γιατί δεν υπήρχε ισχυρή κεντρική εξουσία στον Μεσαίωνα, για να της αντιταχθούν οι ρομαντικοί. [...] Οι Γάλλοι Παρνασσιστές, οι οποίοι ήταν μια έκφραση ενός άλλου ετερόκλητου μετώπου, αυτού ενάντια στον δεύτερο βοναπαρτισμό του τρίτου Ναπολέοντα, απέκτησαν για άλλη μια φορά μεγάλη σημασία. Από τότε και στο εξής, ο ρομαντισμός δεν θα εξαφανιζόταν ποτέ από τον πνευματικό κόσμο. Το όνομα του ανθρώπου που συνέλαβε την τελική του παρακμή ήταν Κάρολος Μπωντλαίρ. [...] Οι μεγάλοι ανόητοι στη Γερμανία ήταν ο Ρίχαρντ Βάγκνερ και ο Φρειδερίκος Νίτσε. Τόσο ο Βάγκνερ, όλος αναρχία και όλος Edda, όσο και ο Νίτσε, όλος ελεύθερος στοχαστής και όλος δολοφόνος, ενσαρκώνουν ήδη ορατά την ενότητα της αντίφασης μεταξύ των Μπακουνιστών και των Παγγερμανιστών, καθώς και οι δύο αυτές τάσεις πολέμησαν ενάντια στον ίδιο εχθρό, τον Μπίσμαρκ. Την εποχή του Συμβολισμού, ο στόχος δεν ήταν πλέον ενάντια σε μια εθνική κεντρική εξουσία. Φαινόταν να είναι ενάντια στο νέο διεθνές κέντρο, τον καπιταλισμό, αλλά ταυτόχρονα και σε αυξανόμενο βαθμό, ήταν ενάντια στο μελλοντικό διεθνές κέντρο, τον σοσιαλισμό. Ο νέος ρομαντισμός του 1890 γίνεται φιλο-βιομηχανικός, δηλαδή στην πράξη φιλοκαπιταλιστικός. Συνεχίζει να εκφράζει αντικαπιταλιστικές απόψεις. Αλλά ο ρομαντικός αντικαπιταλισμός είναι ένας τρόπος να παραπονιέσαι για τον καπιταλισμό με κατηγορίες που δεν του κάνουν κακό."
(Peter Hacks, Zur Romantik, σ. 115-117).
Δεν πιστεύω ότι ο βενιζελικός ταλιμπάν Βλάσης Αγτζίδης έχει διαβάσει είτε Hacks, είτε Καρλ Σμιτ (παρόμοια κριτική) είτε οτιδήποτε σχετικό με Ρομαντισμό - δεν είναι το αντικείμενο έρευνάς του άλλωστε - αλλά θυμάμαι τόσο αυτόν όσο και τον Καραμπελιά και τον Διαμαντούρο, από τελείως διαφορετικά πρίσματα ο καθένας - όπως άλλωστε ο Hacks έχει τελείως διαφορετικό πρίσμα από τον Σμιτ - να υπαινίσσονται κάτι παρόμοιο, ότι δηλαδή τα πολιτικά μέτωπα τότε στην Ελλάδα ήταν λίγο πολύ μια "συνωμοσία όλων των μετρίων" ενάντια στον εκσυχρονιστή Βενιζέλο. Είτε "όλοι όσοι δεν ήθελαν μεγάλη Ελλάδα" (Αγτζίδης) είτε "όλοι οι παραπλανημένοι μη-προοδευτικοί αντικαπιταλιστές" (Καραμπελιάς), είτε "όλοι οι αντι-δυτικοί" (Διαμαντούρος), πάντα όμως όλοι ενάντια στο Λευτεράκη.
Μ' αυτά και μ' εκείνα, δίνω ιδέες και στον Λεμούριο-Τέλη ν' αρχίσει να γράφει για την ανίερη συμμαχία παραδοσιοκρατών ρομαντικών και μπολσεβίκων ενάντια στον Φωτισμένο Ηγέτη Μητσοτάκη, χαχαχα.
Δευτέρα, 17 Νοεμβρίου, 2025
Το στίγμα του στον μακρινό καιρό,
σαν μία ακτίνα μές από τα νέφη
θα μένει πάντα καθαρό,
γενιές για ν’ ανατρέφει.
Στην αναρριχητική ατραπό του,
μέχρι το θάνατό του,
δεν έχει καν την επιλογή:
απ' το σχοινί πού 'χει αρπάξει,
έπεται ή χάος ή τάξη,
η πτώση ή οι ουρανοί.
Στον μοναδικό σκοπό του,
νίκη εναντίον του σκότους,
στέκουν Κένταυροι στο πλευρό του
ατρόμητοι, ακούραστοι, πιστοί
παλεύοντας για λύση ακόμη
και όταν όλοι γύρω οι δρόμοι
έχουν αποκλειστεί.
Αξίωσαν ένα Πεπρωμένο
κι ας μην αξίωσαν μια ζωή.
Έχουν μονάχα έναν κριτή,
οι περήφανοι, οι Κένταυροι, οι λίγοι, οι δυνατοί.
Και ποιά αλυσίδα σπάει μόνη;
Καθένας τους κρατά και υψώνει
στη νύχτα και το ψύχος το δριμύ,
στα γέλια τα σαρδόνια
τη φλόγα την αιώνια,
ατόφια την Ιπποτική Τιμή.
Ακόμα κι όλο το αίμα αν τρέξει,
η γροθιά θά 'ναι ψηλά σφιχτή.
Περήφανοι οι Κένταυροι, οι λίγοι, οι δυνατοί.
Ανεξαρτήτως κόστους,
μόνο στα τόξα εμπρός τους
θα γονατίσουν μ' έναν σεβασμό βαθύ.
Και γι' αυτούς η αγχόνη,
όπου και ανεβαίνουν μόνοι,
νέα πύλη θα σταθεί.
Έτοιμοι πάντα για ό,τι κείνη η στιγμή απαιτεί.
Έχουν μονάχα έναν κριτή.
Τον Αιώνιο Πρόμαχο
Των Ρομαντικών τον Σκυλευτή
Οι περήφανοι.
Οι Κένταυροι
Οι λίγοι.
Οι δυνατοί.
Α' Βραβείο στον Πανελλήνιο Διαγωνισμό Έφιππης Ποίησης,2020
Δευτέρα, 17 Νοεμβρίου, 2025
Waiters came,wolves in sheepskin
They brought us hoax,discord and jinx
Their vicious lies surpassed their greed
They raised their voice for their own need
We saw them first,we rang the bell
We kept our ranks,we gave'em hell
But others came,like there was spree
Oh,so it's time to charge the fee
Riding through dust roads with no time to waste
Telobey gives the show a bitter taste
Instructing the Waiters back in their taverns
Pushing them to play his steppen game
Filmlike "natzees" who talk behind the back
Jumping on the bandwagon,Telobey attacks
Write down their "meals"
Expose their lies
Write down their "meals"
Expose their lies
GoGoTeo,at the dark side resides
Playing the fool is just a game
Trolling the comments by selling us hey
He lives and learns always spelling "Oh Vey"
Selling junk info as a matter of fact
But above from all others,always comes with a fart
Write down their "meals"
Expose their lies
Write down their "meals"
Expose their lies
Τρίτη, 18 Νοεμβρίου, 2025
Ωραίο άρθρο.Κάποιες απαντήσεις στα σχόλια από κάτω.
1.Το βιβλίο που ρωτάει ο Ρεμπούτζουλος και ήταν εμπνευσμένο από το σύνθημα ''Χίτλερ ζεις την ΑΕΚ οδηγείς'' ήταν του Γιάννη Δημαρά με αυτόν τον τίτλο.
2. Ο Στέφανος ήταν σίγουρα σκινάς σε νεαρή ηλικία και οπαδός των Cockney Rejects.Ιδρυτής του συνδέσμου(γνωστού αρχικά ως Green Club)δεν ήταν αυτός αλλά ο Νίκας και ο Παπαδόπουλος.Η μετονομασία σε Cockneys είναι του Στέφανου από τους Rejects.Δεν ξέρω μετά τι έγινε,αν πήγε ΟΝΝΕΔ κτλ πάντως σίγουρα στην ΟΝΝΕΔ ήταν το μεγάλο όνομα του Γκύζη ο Τέξας(που τον έχουν βγάλει αντιφασίστα οι νεώτεροι).Να πούμε εδώ ότι η τότε ΟΝΝΕΔ δεν είχε καμία σχέση με την τωρινή,κατέβαινε σε όλα τα αντικομμουνιστικά(Μακρυγιάννη,Γράμμο)και τις έπαιζε με τους αριστερούς.Η ΝΟΠΟ(και η ομόλογή της η ΤΟΦΑ της ΑΕΚ)προήλθαν από Ε/Σ οργάνωση-διάσπαση της ΟΝΝΕΔ.Αρχηγός της ήταν ο Ψωμάς που αναφέρθηκε(και όχι ο γνωστός πολιτικός).
3.Ο Super 3 δεν ξεκίνησε σαν απολίτικος αλλά σαν εθνικιστικός.Την εποχή που έβγαζαν σβάστικες οι Ιερολοχίτες έβγαζαν και οι Σουπεράδες.Τσεκάρετε βίντεο στο Χαριλάου τέλη 80 και θα τις δείτε.
4.Σταμάτη ποτέ δεν υπήρξε ''κατάληψη της σκεπαστής''.Το 1980 που λέει ο Τσουκαλάς ήταν θύρα φιλοξενουμένων.Όταν το 1982 διασπάστηκε η Original από την Θύρα 21 ο νέος σύνδεσμος πήρε τη μισή σκεπαστή(είχε κάγκελο στη μέση)και μετά από λίγα χρόνια πήρε όλη τη σκεπαστή και οι φιλοξενούμενοι μεταφερθήκαν απέναντι στην 21.Aυτό που προσπάθησαν να κάνουν πολλά χρόνια μετά ήταν να έρθουν χωρίς συνοδεία στην 21 με τη μηχανοκίνητη,ώρες πριν το ντέρμπι,αλλά τους σταμάτησαν μπροστά στο Getto και πήραν ομήρους,ανάμεσά τους και τον τρομπετίστα.Για αντίποινα έγινε ένα ξαφνικό πέσιμο άσχετη μέρα στο Getto αλλά αποκρουστήκαν,μπήκαν στο κτίριο αλλά δεν μπόρεσαν να ανέβουν την σκάλα που οδηγούσε στον σύνδεσμο γιατί τα 4-5 άτομα που ήταν μέσα κράτησαν Θερμοπύλες,βαρώντας έναν έναν με ρόπαλα όποιον έφτανε στη κορυφή της σκάλας(ήταν πολύ στενή).
5. Ο Πελέ που αναφέρθηκε είχε φάει πάρα πολύ ξύλο έξω από το Μόσχος από τον συγχωρεμένο τον Μόκα όταν είχε σκάσει μαζί με κάτι άλλους ώρες πριν το παιχνίδι στο μπάσκετ και τους πήραν χαμπάρι.
6.Ο Φύσσας δεν ήταν κανένας αθώος.Κατ'επανάληψη τραμπούκιζε τόσο λεκτικά(στους στίχους του)όσο και φυσικά μαζί με άλλους.Ακόμα και το μοιραίο βράδυ αυτός το ξεκίνησε με τη παρέα του βρίζοντας δύο χρυσαυγίτες που είχαν πάει να δουν ματς και μετά μαζεύτηκαν οι υπόλοιποι.Έπαιξε με τη φωτιά και κάηκε.Δεν χαίρομαι που πέθανε δεν θα κλάψω κιόλας.
Αυτά και συγγνώμη αν κούρασα.
Τετάρτη, 19 Νοεμβρίου, 2025
Mια και είπατε για οπαδικά,σφαλιάρες και κλωτσιές από ΜΑΤ σε γαύρους μάλλον για το ''Βούλγαροι'' στον σταθμό Λαρίσης το 1995.Από το 26.05 https://www.youtube.com/watch?v=hCFayF2F2DM
Πέμπτη, 20 Νοεμβρίου, 2025
Φοιτητική Λέσχη Φανταστικής Λογοτεχνίας
Επιστροφή στα γηπεδικά '90's είναι αυτό το απόσπασμα. Αυτό συνέβαινε σε κάθε μεταφορά μας σε αγώνα εκτός έδρας, ασχέτως των συνθημάτων.
Για να μαθαίνουν οι νεότεροι ποια ήταν η παλιά ΥΑΤ, μέχρι το 1998-99, και να καταλάβουν ότι σήμερα οι ματατζήδες είναι παιδιά του κατηχητικού σε σχέση με τους παλιούς αστυνομικούς.
Πέμπτη, 20 Νοεμβρίου, 2025
Τιμή και Δόξα στους ΕΠΙΣΤΡΑΤΟΥΣ
https://xrisiavgi.com/2025/11/18/18/168345/
Τρίτη, 18 Νοεμβρίου, 2025
της μόδας οι Επιστράτοι από την μια ο ΜΚ από την άλλη η χα και η φλεφαλο μήπως είναι απάντηση στον τύπο που φορούσε τον χορηγό της IDF την αντιντας στην πρόσφατη ομιλία σερβιτόρων;
Τρίτη, 18 Νοεμβρίου, 2025
Από το '16 στο '73 αγώνας για Εθνική Ανεξαρτησία!
Τρίτη, 18 Νοεμβρίου, 2025
Ο ποιητής αντί να ανατρέξει, να αναλογιστεί και να μνημονεύσει, αντί να χύσει για άλλη μία φορά δάκρυα για το σβησμένο επαναστατικό ήθος, προτιμά να φωνάξει και να εκραγεί, εγκαταλείποντας τα πάντα και λατρεύοντας μόνο αποκαΐδια.
Το ποιητικό σύστημα του Αριστοτέλη είναι ένα σύστημα χωρίς λυρικό εγώ, όπου οι εξάρσεις της ατομικής φωνής και η διαστολή του όποιου προσωπικού αισθήματος (με ό,τι μπορεί να σημαίνει ο όρος «προσωπικό αίσθημα» στα εναλλασσόμεναalter ego) δεν έχουν καμία θέση. Είναι κάτι που δεν προέκυψε εξαρχής στο έργο του, αλλά κερδήθηκε, όπως όλες οι σημαντικές κατακτήσεις, κατά την πορεία: από το Καθίδρυμα και τον Έρβις που δεν υπήρξε που στάθηκαν, ασφαλώς, καταθέσεις με κάπως πιο εξομολογητικό χαρακτήρα, ο Αριστοτέλης πέρασε πρώτα στο Πεδίον ρίψεων και στην έφιππη τοξοβολία , για να καταλήξει σε μια περίπλοκα υφασμένη ειρωνεία: αντίδοτο στη συγκινησιακή αφλογιστία της αισθηματολογίας και του μελοδραματισμού, που μπαίνουν συχνά από την πίσω πόρτα στον χώρο της σύγχρονης ποίησης.
Τρίτη, 18 Νοεμβρίου, 2025
Ποτέ δεν ήταν "μπολσεβίκος" ο Δραγούμης βλακόμουτρο του εστιατορίου.
Τετάρτη, 19 Νοεμβρίου, 2025
Αναφορά όμως υπάρχει στα σχόλια,σε σχετικό νήμα του ιντι με αφορμή την ανακοίνωση αυτή.Μετά την άγρια δίκη για τις μουσικές ικανότητες του Κατή αναφέρουν τα εξής«Το όλο σκηνικό -εαν εξαιρέσεις μια ομάδα αισθητικά ακαλλιέργητων πιτερ-πανικών μεταλάδων, που αρνούνταν να υπερβούν το στάδιο της εφηβείας και κάποια εθνίκια (τάση στο μέταλ και την κοινωνία, που εκείνο τον καιρό ξετσουτσούνισε ως τυπικότατο δείγμα της παρακμής της μοραίας δεκαετίας του '90) δε φτούρησε και θεωρήθηκε ως μάλλον γραφικό»
Τετάρτη, 19 Νοεμβρίου, 2025
Ε ρε ρεζιλίκι που θα φάτε όταν ο Αριστοτέλης δημοσιεύσει την ενυπόγραφη αλληλογραφία του με τον Βαρόνο Ιούλιο Έβολα, όπου μάλιστα ο Ιταλός μέγας διανοητής του 20ου αιώνος προσφωνεί τον ΑΗΚ με τον όρο vostra gracia (αυτού εξοχότης) και σε άλλο σημείο principe (πρίγκιπα).
Τετάρτη, 19 Νοεμβρίου, 2025
Φοιτητική Λέσχη Φανταστικής Λογοτεχνίας
Αυτά είναι. Άρχοντα του Σουλίου, απόγονε του Μάρουλου, μοναδικέ Έλληνα και εξακριβωμένε κάτοχε γαλάζιου αίματος, δείξε στο πόπολο των ποταπών Γραικών τις αποδείξεις γνησιότητας των επιστολών υπογεγραμμένες από τον υποθηκοφύλακα της γειτονιάς σου.
Τετάρτη, 19 Νοεμβρίου, 2025
Μια μέρα του Καλετζη η ζωή σου όλη μπεκρορέμπελε
Τετάρτη, 19 Νοεμβρίου, 2025
Φοιτητική Λέσχη Φανταστικής Λογοτεχνίας
Και το λες για κακό αυτό; Ούτε που θέλουμε να φανταστούμε πώς ξοδεύει τον χρόνο μιας μέρας του.
Τετάρτη, 19 Νοεμβρίου, 2025
O Αριστοτέλης είναι ό,τι κοντινότερο σε James Bond έχει υπάρξει στην πραγματική ζωή. Έχει βιώσει μυθιστορηματικά σκηνικά ταξιδεύοντας κυριολεκτικά σε όλο τον κόσμο αλληλεπιδρώντας με τις μεγαλύτερες προσωπικότητες του πλανήτη, από μεγιστάνες και υπουργούς μέχρι πριγκίπισες και χαλίφηδες και από βετεράνους του πολέμου μέχρι αναρχικούς αντάρτες πόλεων. Ένας γητευτής της ζωής που τώρα στα τελευταία του σπάει πλάκα στο ίντερνετ με τον χώρο των γραφικών και των ηλιθίων. Θα απαντήσει σύντομα μάλιστα με δική του αυτοβιογραφία που μπροστά της το φύλλο συκής του Πλεύρη δεν θα πιάνει μια!!!
Πέμπτη, 20 Νοεμβρίου, 2025
Ρεζιλίκι είναι η ίδια η ύπαρξη σου, βετεράνε.
Πέμπτη, 20 Νοεμβρίου, 2025
Μπορεί να βγει και ένα βιβλίο που να περιέχει τις αυτοβιογραφίες και των δυο σας με τίτλο “Ο ηλίθιος και ο πανηλίθιος”.
Παρασκευή, 21 Νοεμβρίου, 2025
Εγώ ήρθα για τα σχόλια! 🤭
Κυριακή, 23 Νοεμβρίου, 2025
Γίνεται να είστε τόσο ανιστόρητοι οι οπαδοί του Βενιζέλου στον χώρο; Γιατί δηλώνετε εθνικιστές και ... "εθνικοσοσιαλιστές" και δεν πάτε κατευθείαν στην αγαπημένη ΝΔ σας;
Τετάρτη, 19 Νοεμβρίου, 2025
Αριστοτέλη, ένας αδελφός ρώτησε τον αββα Σισώη: " Τι να κάνω με τα πάθη και τους δαίμονες;" Και ο γέροντας είπε: "Ο καθένας μας μπαίνει σε πειρασμό από τη δική του επιθυμία".
Ευεργετινός Α'
Τετάρτη, 19 Νοεμβρίου, 2025
Άνισες μάχες Ελλήνων:
🔹Λάμαρη
1.000🇬🇷-15.000🇹🇷->🇬🇷
🔹Βαλτέτσι
3.000🇬🇷-5.000🇹🇷->🇬🇷
🔹 Ύψωμα 731
1 μεραρχ 🇬🇷-2 μεραρχ+1σύντ🇮🇹->🇬🇷
🔹 Κρέσνα
80 τάγμ 🇬🇷-200 ταγμ🇧🇬->🇬🇷
🔹 Δερβενάκια
2.500🇬🇷-30.000🇹🇷->🇬🇷
🔹Γέροντα
800 πυροβ🇬🇷-2.500 πυροβ🇹🇷->🇬🇷
🔹Μαραθώνα
10.000🇬🇷-610.000🇱🇰->🇬🇷
Τετάρτη, 19 Νοεμβρίου, 2025
@# είναι οι τύποι @# που @# βιογραφία του Πλέυρη; Βρέθηκε συγγραφέας να γράψει βιογραφία αυτού του ανθρώπου...
Τετάρτη, 19 Νοεμβρίου, 2025
Μάγκες της Λέσχης, είστε Πήτερ-Punks σύμφωνα με τις Γραφές του ΑΗΚ στο indymedia.
Τετάρτη, 19 Νοεμβρίου, 2025
Φοιτητική Λέσχη Φανταστικής Λογοτεχνίας
Τετάρτη, 19 Νοεμβρίου, 2025
Ο Μαυρογορδάτος στο σχετικό του έργο δεν γράφει ότι οι Επίστρατοι δεν ήταν φασιστικό κίνημα επειδή ήταν μοναρχικοί; Συγγνώμη εκ των προτέρων αν θυμάμαι λάθος, αλλά αυτή την εντύπωση έχω από παλιότερο ψάξιμο του ζητήματος.
Τετάρτη, 19 Νοεμβρίου, 2025
Φοιτητική Λέσχη Φανταστικής Λογοτεχνίας
Ο Μαυρογορδάτος δίδασκε πολιτική κοινωνιολογία (ένας κλάδος της πολιτικής επιστήμης). Η πολιτική κοινωνιολογία εστιάζει την έρευνά της στο κόμμα, τα συνδικάτα, το κίνημα. Ο φασισμός στα πλαίσια της πολιτικής κοινωνιολογίας εξετάζεται είτε ως κόμμα είτε ως κίνημα. Η πολιτική κοινωνιολογία έχει δικά της επιστημολογικά εργαλεία, ο Μαυρογορδάτος τα χρησιμοποιεί και καταλήγει στο συμπέρασμα ότι η Επίστρατοι ήταν μια πρώιμη, ατελής μορφή φασισμού. Για διάφορους λόγους. Ένας εξ αυτών ήταν η προσήλωση στον βασιλιά ως εκφραστή του ήδη υπαρκτού ανώτερου κρατικού θεσμού και όχι η προσήλωση σε έναν χαρισματικό ηγέτη που θα ερχόταν για να ανατρέψει μια πολιτική τάξη πραγμάτων.
Η ιστορία των πολιτικών ιδεών (πολιτική φιλοσοφία) είναι άλλος κλάδος της πολιτικής επιστήμης. Έχει άλλα ερμηνευτικά εργαλεία από την πολιτική κοινωνιολογία. Δεν ψάχνει τον φασισμό ως κίνημα ή κόμμα αλλά ως φορέα πολιτικών ιδεών. Επειδή, λοιπόν, δεν έχει ιδιαίτερο νόημα να φτιάξουμε φασιστόμετρο και να ψάχνουμε για πρώιμους ατελείς φασισμούς, προφασισμούς, πρωτοφασισμούς, φασισμούς και νεοφασισμούς (ακόμη και μεταφασισμούς, όπως πολλοί αποκαλούν την alt right), σε μελέτες της ιστορίας των ιδεών έγινε αντιληπτό ότι ο φασισμός δεν αποτελεί αναλυτική κατηγορία. Δεν υπάρχει φασιστική ιδεολογία. Ο φασισμός ήταν ένα κίνημα που διαμόρφωσε σε πολιτική πρόταση ιδέες που ήταν ήδη υπαρκτές στο οπλοστάσιο του αντιδιαφωτιστικού Ρομαντισμού.
Τέλος μαθήματος για σήμερα, εξετάσεις τον Φεβρουάριο.
Πέμπτη, 20 Νοεμβρίου, 2025
Το RAC φεστιβάλ Ritorno A Camelot θα γίνει φέτος στην Ήπειρο με τον τίτλο Ritorno A Alpochori.
Πέμπτη, 20 Νοεμβρίου, 2025
Το Αλποχώρι ντρέπεται για σένα, ιππέα.
Πέμπτη, 20 Νοεμβρίου, 2025
Αξίζει το βιβλίο "Ιστορία των πολιτικών θεωριών" του Sabine;
Πέμπτη, 20 Νοεμβρίου, 2025
Πρόσφατα το αγόρασα. Δεν το έχω διαβάσει ακόμη.
Παρασκευή, 21 Νοεμβρίου, 2025
Δυστυχώς υπάρχει μια επικίνδυνη τάση στο χώρο υπέρ του επανεξοπλισμού της "Ευρώπης μας".
Παρασκευή, 21 Νοεμβρίου, 2025
Οι αντιμεταξικοί χιτλερικοί βενιζελικοί είναι για τα μπάζα διότι αφενός δεν μπορούν να αποφασίσουν αν ο Μεταξάς ήταν πιόνι του βασιλιά ή αν αυτός επηρέαζε (αρνητικά) τον βασιλιά κατά τον Α' Παγκόσμιο, αφετέρου διότι δεν κατανοούν (ή κάνουν πως δεν κατανοούν) πως όταν ένα κράτος είναι ουδέτερο και έχει ήδη παραβιαστεί η ουδετερότητα του από τη μία πλευρά (Αντάντ στη συγκεκριμένη περίπτωση), έχει κάθε δικαίωμα να προβεί στις ενέργειες που προέβει τότε ο Κωνσταντίνος με Ρούπελ κλπ. Υπήρξε ολόκληρη σειρά μυστικών συνεννοήσεων του με τους Γερμανούς τότε, όπου από πουθενά δεν προκύπτει πως ήθελε να παραχωρήσει εδάφη στους Βούλγαρους. Ίσα ίσα που προσπάθησε να επιβάλλει όρους και μάλιστα δέσμευσε τους Γερμανούς ότι θα εξακολουθήσουν να ισχύουν οι εγγυήσεις του Σεπτεμβρίου 1915 για εδαφική επέκταση της Ελλάδος. Δυστυχώς οι αλήτες Βούλγαροι απέδειξαν με τις πράξεις τους πως άλλα πράγματα είχαν κατά νου κι εκεί έγκειται κατά τη γνώμη μου το λάθος του Κωνσταντίνου. Έπρεπε μετά την τροπή που πήραν τα πράγματα με Ρούπελ και Καβάλα, να διαπραγματευτεί σοβαρά την ενδεχόμενη συμμαχία με την Αντάντ. Από εκεί και πέρα, δυστυχώς και η Λέσχη, παρά την σοβαρότητα της σε σχέση με τα ρεζίλικα γκαρσονια, πέφτει στη λούμπα του να αποδώσει όλα τα κακά του κόσμου στο Βενιζέλο και στην ουσία, όπως τα γκαρσονια θέλουν να βγάλουν τους Δραγούμη και Μεταξά προδότες, η Λέσχη θέλει να βγάλει τον Βενιζέλο προδότη. Κάπου μάλιστα είδα να έχει γραφτεί πως ο Βενιζέλος δεν πίστευε στη Μεγάλη Ιδέα! Ελάτε ρε παίδες, ας σοβαρευτούμε. Μπορώ να προσάψω πολλά αρνητικά στον υπερεκτιμημένο "Εθνάρχη", αλλά όπως και να το κάνουμε ήταν ο πρωθυπουργός των νικηφόρων βαλκανικών πολέμων όπου η Ελλάς διπλασιάστηκε σε έδαφος και πληθυσμό! Εντάξει το ξέρω πως πολλά μπορούν να λεχθούν για τον θετικό ρόλο των Κωνσταντίνου και Μεταξά στους βαλκανικούς, αλλά δεν μειώνεται η συνεισφορά και του πρωθυπουργού, αλλιώς ας γίνουμε σαν αυτούς τους μικροψυχους όπου για να μειώσουν τον Μεταξά λένε ότι το ΟΧΙ το είπε ο λαός ή σαν τον Ιωάννη Πασσά που επειδή ο Μεταξάς του είχε κλείσει την εφημερίδα του, μετά ήθελε να χρεώσει όλο το έπος του 40 στον βασιλιά Γεώργιο! Πέρα από τους βαλκανικούς πολέμους, μάλλον λησμονούν κάποιοι πως ασχέτως τι έγινε με τη Συνθήκη των Σεβρών, το ότι έχουμε τη Δυτική Θράκη σήμερα, αυτό οφείλεται αποκλειστικά στον Βενιζέλο! Κι επίσης αν δει κανείς τα σχετικά υπομνήματα του Βενιζέλου στις διασκέψεις των Συμμάχων, θα δει ότι πριν τη Συνθήκη των Σεβρών προσπάθησε να διεκδικήσει πολλά εδάφη τόσο στη Μικρά Ασία, όσο και αλλού. Το τι μας έδωσαν οι Αγγλογάλλοι τελικά, είναι άλλη ιστορία... Ακόμη και μετά την Συνθήκη των Σεβρών, λίγο πριν τις εκλογές του 1920, σε επικοινωνία που είχε με τον Λόιντ Τζορτζ, προσπάθησε να πετύχει αναθεώρηση της Συνθήκης και διεύρυνση της εδαφικής περιοχής που θα καταλάμβανε η Ελλάς.
Σάββατο, 22 Νοεμβρίου, 2025
Φοιτητική Λέσχη Φανταστικής Λογοτεχνίας
Γεια σου φίλε. Ας δούμε κάποια θέματα που θίγεις.
"Μπορώ να προσάψω πολλά αρνητικά στον υπερεκτιμημένο "Εθνάρχη"
Αυτό είναι το νόημα των κειμένων μας. Όχι το να μηδενίσουμε ιστορικές παρακαταθήκες. Στην περίπτωση του Βενιζέλου παίρνει, ασφαλώς, μια περισσότερο πολιτική απόχρωση (άρα και σκόπιμη) αυτό που κάνουμε, για τον εξής λόγο. Ο βενιζελισμός (ως ιδεολογική τάση του εκσυγχρονισμού) είναι το πολιτικό πρόγραμμα που εγκαθίδρυσαν στην χώρα οι δυτικοί κάτοχοι του ελλαδικού κράτους. Στην ουσία τον κοντράρουμε ως ιδεολογική τάση των δυνάμεων αέναης κατοχής της πατρίδας μας. Μέχρι σήμερα (Κωνσταντίνος Καραμανλής, Σημίτης, Σαμαράς, Μητσοτάκηδες) στον βενιζελισμό βασίζεται η δυτικοδουλεία, η βαλκάνια ρεμούλα με τις ευλογίες των δυτικών και ο αεθνικός τεχνοκρατικός ορθολογισμός ως κοινωνικό και διανοητικό πρόταγμα. Αυτό και μόνο δίνει έναν πολιτικά στρατηγικό τόνο στην αντιπαράθεση, ιδίως εφόσον οι πράκτορες αυτής της τάσης διεισδύουν πλέον μέχρι και στο κατεξοχήν αντίπαλο πεδίο τους που είναι ο εθνικιστικός χώρος. Δεν εννοούμε τα παιδιά που στον ρόλο των γκαρσονιών προσπαθούν να περάσουν τον "βενιζελισμό" στον χώρο, αυτά είναι χρήσιμοι ηλίθιοι. Οι υποκινητές τους όμως όχι. Είναι κανονικοί πράκτορες.
"Κάπου μάλιστα είδα να έχει γραφτεί πως ο Βενιζέλος δεν πίστευε στη Μεγάλη Ιδέα! "
Δεν υποστηρίζουμε ότι απέρριπτε την προσάρτηση εδαφών. Αλλά, εσύ τουλάχιστον φαίνεται να γνωρίζεις ότι η Μεγάλη Ιδέα δεν ήταν αυτό. Είχε συγκεκριμένες εκδοχές και ως όραμα πρόκρινε την ένωση στον χώρο όλου του έθνους. Δεν μπορεί να είναι με την Μεγάλη Ιδέα κάποιος που δίνει τον Πόντο δώρο σε Αρμένιους και Τούρκους. Την εκτίμηση του Δραγούμη μεταφέρουμε ως προς αυτό το θέμα. Θα μας πεις ότι ο Ίωνας ήταν πολιτικός αντίπαλος και φορτισμένος εναντίον του. Εντάξει, παιδιά, και η Λέσχη συλλογικότητα με ιδεολογική ταυτότητα είναι. Δεν είναι πανεπιστήμιο. Καταθέτουμε τις γνώσεις μας και τα επιστημολογικά μας εργαλεία για την υπεράσπιση και επικράτηση συγκεκριμένων πολιτικών ιδεών έναντι άλλων. Διαφορετικά θα ιδρύαμε έναν ουδέτερο ιδεολογικά πολιτιστικό σύλλογο.
Σάββατο, 22 Νοεμβρίου, 2025
Φοιτητική Λέσχη Φανταστικής Λογοτεχνίας
"Κι επίσης αν δει κανείς τα σχετικά υπομνήματα του Βενιζέλου στις διασκέψεις των Συμμάχων, θα δει ότι πριν τη Συνθήκη των Σεβρών προσπάθησε να διεκδικήσει πολλά εδάφη τόσο στη Μικρά Ασία, όσο και αλλού. "
Δεν είναι από μόνα τους τεκμήρια. Σε πολλά απλώς εξέφραζε το λαϊκό αίσθημα ενώ στις προφορικές επαφές του με τους δυτικούς είχε συμφωνήσει άλλα. Δες για παράδειγμα τι έγινε στο ζήτημα του Πόντου, που υπήρχε αντιπροσωπεία Ποντίων και μετέφερε τι συνέβη στην Συνδιάσκεψη (σε αντίθεση με άλλες περιοχές που δεν είχαν εκπροσώπους). Έγραφε ο Βενιζέλος μαζί με τον Χρύσανθο ένα υπόμνημα για τους ευνόητους λόγους και μόλις έβγαινε από το δωμάτιο ο Χρύσανθος, ο Βενιζέλος κινητοποιούσε όλη την ελληνική διπλωματία σε εντελώς διαφορετική ατραπό από εκείνη του υπομνήματος.
Στην Σμύρνη και σε περιοχές που ήθελε -για διάφορους λόγους- ήταν όντως διπλωματικά ευέλικτος και προσπαθούσε να τσιμπολογήσει κάτι. Δεν ήταν, όμως, μονιστικά έτσι. Περιοχές που δεν ήθελε στο ελληνικό κράτος τις χάριζε χωρίς να του τις ζητήσει κανείς. Ποια Μεγάλη Ιδέα και πράσσειν άλογα; Ούτως ή άλλως ο όρος είχε ατονήσει μετά το 1880, οι δημοσιογράφοι τον επανέφεραν μετά τους Βαλκανικούς Πολέμους. Όχι ο ίδιος.
Αλλά το σημαντικό της συζήτησης δεν είναι αυτό. Ας δεχτούμε ότι είχε υιοθετήσει την δεύτερη εκδοχή της Μεγάλης Ιδέας, την προσάρτηση επιμέρους εδαφών. Το θέμα είναι ότι η ανάλυσή μας, πολιτική, ιστορική, ή φιλοσοφική, πρέπει να έχει ένα ιδεολογικό περιεχόμενο. Ποιο το νόημα να είμαστε ελαστικοί με τους ιδεολογικούς και πολιτικούς μας αντιπάλους, που το σύστημα εξουσίας προσπαθεί να μας τους φορέσει καπέλο στον δικό μας πολιτικό χώρο μέσω των "σερβιτόρων" του; Δείχνουν οι εκσυγχρονιστές και οι διαφόρων τάσεων προοδευτικοί (Δεξιοί καπιταλιστές, κεντρώοι, αριστεροί ή άλλοι) να αντιμετωπίζουν με τέτοια ελαστικότητα τους εθνικιστές για να πρέπει εμείς να τους την ανταποδώσουμε; Να είμαστε έντιμοι στις κρίσεις μας ναι. Αλλά δεν νομίζουμε ότι χρειάζεται ελαστικότητα για τους πολιτικούς μας αντιπάλους, ιδίως εφόσον διεξάγουμε έναν ύστατο αγώνα διατήρησης στην πολιτική ζωή ενός κανονικού και ανεξάρτητου εθνικιστικού χώρου.
Σάββατο, 22 Νοεμβρίου, 2025
Λέσχη, δεκτά και κατανοητά όσα γράφεις. Ο λόγος που έγραψα αυτά που έγραψα είναι διότι ασχέτως επιμέρους ιδεολογικών ή πολιτικών διαφορών που μπορεί να έχω μαζί σας (δεν μας χωρίζει άβυσσος πάντως), διακρίνω μια ποιότητα σε σας. Καμία σχέση με υπανθρώπους τύπου Τέλα, Χατζηgogo, Νοσφεράτου κλπ. Οπότε, κατά την ταπεινή μου άποψη, μην πέφτετε στην παγίδα της λογικής "αυτά τα κάνουν οι πολιτικοί μας αντίπαλοι, γιατί να μην τα κάνουμε κι εμείς;''. Μία από τις πλέον αντικειμενικές κριτικές που έχουν γίνει στο Βενιζέλο, προέρχεται από τον κατά τ' άλλα φουλ συστημικό (και δυτικόφιλο φυσικά) Θανάση Διαμαντόπουλο. Όπως επίσης αξιόλογες αναλύσεις έχουν γίνει και από άλλους που δεν είναι κατ’ανάγκη αντιβενιζελικοί, όπως τους Νίκο Βασιλείου (Ο Ελευθέριος Βενιζέλος και οι Εκλογές του 1920) και Βασίλειο Τσίχλη (Το Κίνημα τοιυ Γουδή και ο Ελευθέριος Βενιζέλος). Οπότε, θεωρώ ότι ενίοτε μπορεί η αντικειμενική ιστορική αφήγηση να διαχωριστεί από την ιδεολογική φόρτιση. Τώρα, σχετικά με τα ζητήματα που θέσατε, ως προς το εδαφικό σηκώνει μεγάλη κουβέντα, με την έννοια ότι σε περιπτώσεις όπως ένας παγκόσμιος (ή και τοπικός) πόλεμος, συνήθως κάτι πρέπει να θυσιαστεί και κάτι να κερδηθεί. Δύσκολα να επιτευχθούν όλοι οι στόχοι. Π.χ. η Γερμανία έστειλε τον Σεπτέμβριο του 1915 στον Κωνσταντίνο τις εγγυήσεις για το τι θα κέρδιζε η Ελλάς εδαφικά αν έμενε ουδέτερη ως το τέλος του πολέμου. Οι εγγυήσεις αφορούσαν ενσωμάτωση της Βορείου Ηπείρου, της περιοχής Γευγελής - Δοϊράνης (που τότε ανήκε στη Σερβία, τώρα στο κρατίδιο των Σκοπίων), οριστική κατοχύρωση των νησιών Β. Αιγαίου (που αμφισβητούσε η Τουρκία) και πιθανή ενσωμάτωση των Δωδεκανήσων. Ο Κωνσταντίνος τα έκρινε αυτά ικανοποιητικά. Κάλλιστα λοιπόν θα μπορούσε κάποιος αν ήταν τόσο αυστηρός να πει ότι ο Κωνσταντίνος "πρόδωσε και εγκατέλειψε τη Θράκη, την Κύπρο και τον Πόντο''!
Γράψατε επίσής το παρακάτω ''Ο βενιζελισμός (ως ιδεολογική τάση του εκσυγχρονισμού) είναι το πολιτικό πρόγραμμα που εγκαθίδρυσαν στην χώρα οι δυτικοί κάτοχοι του ελλαδικού κράτους. Στην ουσία τον κοντράρουμε ως ιδεολογική τάση των δυνάμεων αέναης κατοχής της πατρίδας μας''. Νόμιζω ότι αντικειμενικά μπορούμε να πούμε ότι το 1909 -10, υπήρχε γενικότερο αίτημα εκσυγχρονισμού στην ελληνική κοινωνία. Ο παλαιοκομματισμός είχε φθαρεί (χωρίς φυσικά να φτάνουμε στο άλλο άκρο, όπου οι βενιζελικοί παρουσιάζουν όλη την προ 1909 εποχή ως το απόλυτο κακό) και άνθρωποι όπως ο Δημήτριος Γούναρης εμφανίζονταν ως φορείς του μεταρρυθμιστικού πνεύματος. Άλλωστε στο νομοθετικό έργο της πρώτης κυβέρνησης Βενιζέλου, καθοριστικό ρόλο έπαιξε ο υπουργός Νικόλαος Δημητρακόπουλος, ο οποίος στη συνέχεια έγινε σφοδρά αντιβενιζελικός (πιθανόν εμπλεκόμενος και στην απόπειρα δολοφονίας του 1920). Σε εκθέσεις του Αυστριακού πρέσβη της περιόδου 1910-12, που αναφέρει ο Ενεπεκίδης στο γνωστό βιβλίο του, βλέπουμε θετικές κρίσεις του Βασιλιά Γεωργίου Α’ ή ακόμη και του Κωνσταντίνου αν θυμάμαι καλά, ως προς τον Βενιζέλο και το έργο της κυβερνήσεώς του. Τέλος ακόμη και ο Ίων Δραγούμης σε επιστόλη προς τον Βλασση Γραβριηλίδη 1 Σεπτεμβρίου 1915 και πτος τον αδερφό του Φίλιππο στις 7 Απριλίου 1915, δείχνει να τηρεί σχεδόν ίσες αποστάσεις από βενιζελισμό και αντιβενιζελισμό.
Δευτέρα, 24 Νοεμβρίου, 2025
Φοιτητική Λέσχη Φανταστικής Λογοτεχνίας
"Μία από τις πλέον αντικειμενικές κριτικές που έχουν γίνει στο Βενιζέλο, προέρχεται από τον κατά τ' άλλα φουλ συστημικό (και δυτικόφιλο φυσικά) Θανάση Διαμαντόπουλο. Όπως επίσης αξιόλογες αναλύσεις έχουν γίνει και από άλλους που δεν είναι κατ’ανάγκη αντιβενιζελικοί, όπως τους Νίκο Βασιλείου (Ο Ελευθέριος Βενιζέλος και οι Εκλογές του 1920) και Βασίλειο Τσίχλη (Το Κίνημα τοιυ Γουδή και ο Ελευθέριος Βενιζέλος). Οπότε, θεωρώ ότι ενίοτε μπορεί η αντικειμενική ιστορική αφήγηση να διαχωριστεί από την ιδεολογική φόρτιση. "
Εντάξει, αυτά δημοσιεύονται σε "ουδέτερους" εκδοτικούς οργανισμούς, όχι σε ιδεολογικά έντυπα. Και τα κείμενα των δικών μας μελών που θα βρεις σε τέτοιες εκδόσεις ή σε επιστημονικά έντυπα δεν έχουν το ύφος των άρθρων της Φ.ΛΕ.ΦΑ.ΛΟ.
" Νόμιζω ότι αντικειμενικά μπορούμε να πούμε ότι το 1909 -10, υπήρχε γενικότερο αίτημα εκσυγχρονισμού στην ελληνική κοινωνία. "
Υπήρχε το αίτημα της ανανέωσης του πολιτικού σκηνικού της χώρας. Δεν υπήρχε μονοθεματική σύνδεση αυτού του αιτήματος με την εκσυγχρονιστική ιδεολογία. Την ανανέωση την ήθελαν πολλοί και προερχόμενοι από διαφορετικούς πολιτικούς χώρους Έλληνες της εποχής. Ο εκσυγχρονισμός έχει συγκεκριμένο περιεχόμενο ως πολιτικός όρος. "Προοδευτικές" πολιτικές και κοινωνικές ιδέες, τεχνοκρατία, ορθολογιστικός υλισμός κλπ. Δεν είναι συνώνυμο της ανανέωσης ενός πολιτικού σκηνικού.
"άνθρωποι όπως ο Δημήτριος Γούναρης εμφανίζονταν ως φορείς του μεταρρυθμιστικού πνεύματος. "
Είχε πολύ μικρό ρόλο στα ιστορικά δρώμενα μέχρι το 1915. Επίσης, δεν είμαστε γουναρικοί ή μοναρχικοί. Δεν θεωρούμε ότι ανήκουν στην πολιτική μας "πλευρά". Δραγουμικοί είμαστε. Ήταν εμφανώς διαφοροποιημένες οι πολιτικές πρακτικές και εντελώς διαφορετική η ιδεολογία του Ίωνα και των συνεργατών του από εκείνες των υπολοίπων της αντιβενιζελικής παράταξης.
"Σε εκθέσεις του Αυστριακού πρέσβη της περιόδου 1910-12, που αναφέρει ο Ενεπεκίδης στο γνωστό βιβλίο του, βλέπουμε θετικές κρίσεις του Βασιλιά Γεωργίου Α’ ή ακόμη και του Κωνσταντίνου αν θυμάμαι καλά, ως προς τον Βενιζέλο και το έργο της κυβερνήσεώς του".
Ήταν, όμως, αρνητικές εκείνες του Ίωνα και των εθνικιστών.
" Τέλος ακόμη και ο Ίων Δραγούμης σε επιστόλη προς τον Βλασση Γραβριηλίδη 1 Σεπτεμβρίου 1915 και πτος τον αδερφό του Φίλιππο στις 7 Απριλίου 1915, δείχνει να τηρεί σχεδόν ίσες αποστάσεις από βενιζελισμό και αντιβενιζελισμό".
Μέχρι το τέλος της ζωής του διατηρούσε αποστάσεις από τους υπόλοιπους αντιβενιζελικούς. Οραματιζόταν μια ολική ανατροπή του πολιτικού στερεώματος και θεωρούσε ότι στρατηγικά τον ευνοούσε μια συνεργασία με τους αντιβενιζελικούς (οι λόγοι ήταν πολλοί, ξεκινούσαν από τα 1912-13) προκειμένου να θέσει αρχικά εκτός μάχης τον επικίνδυνο και δυνατό πολιτικό αντίπαλο (Βενιζέλο) και στην συνέχεια να εξουδετερώσει ευκολότερα τους αντιβενιζελικούς. Υπάρχουν σε πολλά σημεία του ημερολογίου του (αλλά και σε εκείνο του Φιλίππου Δραγούμη) περιγραφές αυτών των πολιτικών σχεδιασμών, διαφωνίες στην στρατηγική εφαρμογής του σχεδίου αυτού ανάμεσα στα δυο αδέρφια κλπ.
Δευτέρα, 24 Νοεμβρίου, 2025
Ο Δραγούμης στην κριτική του ως προς την διακυβέρνηση Βενιζέλου 1910-1915 (μέχρι την πρώτη παραίτηση Βενιζέλου), είναι καταδικαστικός συνολικά, ή σε κάποια επί μέρους ζητήματα; Ρωτάω διότι πάνε πολλά χρόνια από τότε που είχα διαβάσει τα ημερολόγια του Δραγούμη και δεν έχω διαβάσει καθόλου το σχετικά πρόσφατα εκδοθέν ημερολόγιό του, που καλύπτει την περίοδο 1912-13, άρα δεν το κατέχω επαρκώς το ζήτημα. Πάντως στις 2 επιστολές που ανέφερα παραπάνω, γράφει στον Γαβριηλίδη τα εξής : "πολλοί Μακεδόνες εκτεθήκαμε ανεξάρτητοι, επειδή από το βενιζελικό κόμμα μας εχώριζεν, προπάντων η εξωτερική πολιτική, ενώ από το Γουναρικό η εσωτερική'' και στον αδερφό του Φίλιππο τα εξής : "Σας έγραψα ότι προτιμώ να μείνουμε ανεξάρτητοι και από το Βενιζέλο και από το Γούναρη και να βοηθήσουμε όποια κυβέρνηση φανεί καλύτερη με όρους στη σύμπραξή μας. Εγώ θα προτιμούσα να βοηθήσουμε κυβέρνηση Βενιζέλου αν έλθει πάλι αυτός στα πράγματα, γιατί ο Βενιζέλος αντιπροσωπεύει τις ημέτερες ιδέες, τις μεταεπαναστατικές".
Τρίτη, 25 Νοεμβρίου, 2025
Φοιτητική Λέσχη Φανταστικής Λογοτεχνίας
Μέχρι την έναρξη του Α΄ Βαλκανικού Πολέμου η οικογένεια Δραγούμη έδειχνε φιλική ανοχή προς τον Ελευθέριο Βενιζέλο. Τον Δεκέμβριο του 1910 ο Ίων Δραγούμης παρατήρησε προσεκτικά τον Βενιζέλο σε μια συνομιλία του τελευταίου με τον πατέρα του Στέφανο Δραγούμη. Του φάνηκε συμπαθητικός και ικανός πολιτικός. Τον Φεβρουάριο του 1912 ανιχνεύεται η τελευταία αναλαμπή συμπάθειας του Ίωνος Δραγούμη προς τον Βενιζέλο.
Έχοντας αντιληφθεί ότι η πολιτική των Νεότουρκων μεταβαλλόταν σε εθνικά αφομοιωτική, ο Δραγούμης, μέσα από την αρθρογραφία του στον Νουμά, υποστήριξε μια πολιτική προσέγγισης με τους Βούλγαρους, τους Αρμένιους, τους Αλβανούς και τους Σέρβους, προκειμένου να διαμορφωθεί ένα ευρύ συμμαχικό μέτωπο τόσο ενάντια στον κίνδυνο της αφομοιωτικής πολιτικής των Νεότουρκων όσο και ενάντια στις γεωπολιτικές βλέψεις των Αυστριακών και των Ρώσων στην Βαλκανική. Ο Βενιζέλος ήταν θετικός στην πραγματοποίηση αυτής της προσέγγισης και ο Δραγούμης τον υπερασπίστηκε από όσους τον κατηγόρησαν. Η κυβέρνηση του Στέφανου Δραγούμη είχε πραγματοποίησει τα πρώτα βήματα προς αυτή την κατεύθυνση από τον Αύγουστο του 1910, ανοίγοντας έναν κύκλο συζητήσεων με την αντίστοιχη βουλγαρική.
Στις εκλογές του 1912 ο Ίων Δραγούμης είχε αρχίσει να γίνεται επιφυλακτικός προς τον Βενιζέλο. Τον στήριξε για να χτυπηθούν οι παραδοσιακοί πολιτικοί αντίπαλοι του πατέρα του. Όμως, ο σπόρος της δυσπιστίας άρχιζε ήδη να καρποφορεί. Μισό χρόνο πριν ο Βενιζέλος διορίσει τον Στέφανο Δραγούμη Γενικό Διοικητή Κρήτης, ο Ίων Δραγούμης έγραψε σε ημερολογιακή αναγραφή, τον Μάρτιο του 1912, τα εξής.
«Με σκέψη και συγκράτηση του εαυτού μου είπα να ψηφιστεί ο Βενιζέλος γιατί απέναντί του ήταν οι Θεοτόκηδες, Μαυρομιχάληδες, Ζαΐμηδες κτλ. Μόλις όμως ψηφίστηκε και νίκησε, με άχτι λέω πως αν ο Βενιζέλος φανεί σαν τους άλλους, όπως έχω κάποια σημάδια να το πιστεύω, τουλάχιστο για μερικά πράματα, τότε θα πρέπει κι αυτός να χτυπηθεί για νάρθουν ένας ή πολλοί καλλίτεροί του».
Τρίτη, 25 Νοεμβρίου, 2025
Φοιτητική Λέσχη Φανταστικής Λογοτεχνίας
Το καλοκαίρι του 1912 ξεκίνησε η σύγκρουση του Ίωνος Δραγούμη με τους προϊστάμενούς του στην κεντρική υπηρεσία του Υπουργείου των Εξωτερικών, όπου υπηρετούσε. Ο υπουργός των εξωτερικών Λάμπρος Κορομηλάς (1856- 1923) ήταν μια ισχυρή προσωπικότητα του δημόσιου βίου και είχε ενεργή συμμετοχή στον Μακεδονικό Αγώνα ως γενικός πρόξενος της Ελλάδος στην Θεσσαλονίκη. Ήταν παλιός γνώριμος και συνεργάτης του Ίωνος Δραγούμη. Ωστόσο τον Ιούνιο του 1912 επήλθε ρήξη ανάμεσα στον Ίωνα Δραγούμη και τον Λάμπρο Κορομηλά. Η ρήξη προέκυψε ως συνέπεια της ρήξης του Δραγούμη με την παράταξη των βενιζελικών.
Τον Ιούνιο του 1912 ο Ίων Δραγούμης, στο ημερολόγιό του, άσκησε μια ρομαντική κριτική στον πρακτικό ορθολογιστικό ωφελιμισμό του Βενιζέλου.
«Ο Βενιζέλος στοχάζεται μονάχα όσα πράματα είναι «δυνατά» κατά την αντίληψη του κόσμου. Είναι πρακτικός άνθρωπος, τα λεγόμενα «αδύνατα» πράματα ούτε καν τα βάζει με το νου του. Όμως αυτά τα «αδύνατα» πράματα, που είναι και τα καλλίτερα, δεν είναι και τόσο ακατόρθωτα, αλλά εκείνος που θα τα καταπιαστεί, ή θα υψωθεί ως τα ουράνια ή θα χαντακωθεί. Αυτούς τους κινδύνους όμως δεν τους παίρνει απάνω του ο Βενιζέλος, παρά, από αίσθημα αυτοσυντηρησίας, προβαίνει με προσοχή πάντα μη τυχόν και παραστρατίζοντας από το μεγάλο δρόμο της γενικής αντίληψης, χαντακωθεί αυτός, χάσει δηλαδή την εξουσία. Τέτοιος είναι». Εγγραφή Ιούνιος 1912, Ίων Δραγούμης, Φύλλα Ημερολογίου Δ΄ (1908-1912), Ερμής, Αθήνα 1988, σελ. 229-230.
Με το ξέσπασμα του Α΄ Βαλκανικού Πολέμου ο Ίων Δραγούμης στάλθηκε από τον Κορομηλά στο Γενικό Αρχηγείο Στρατού Ανατολικής Ελλάδος. Μολονότι το αποτέλεσμα της μάχης ήταν θετικό η αντίθεση του Δραγούμη προς τον Βενιζέλο άρχισε να παίρνει διαστάσεις. Το ημερολόγιο της συγκεκριμένης περιόδου περιλαμβάνει επιθετικά σχόλια κατά του Βενιζέλου, του βασιλιά και του υπουργού των εξωτερικών.
Τρίτη, 25 Νοεμβρίου, 2025
Φοιτητική Λέσχη Φανταστικής Λογοτεχνίας
Αυτές ήταν οι συνθήκες υπό τις οποίες ο Ίων Δραγούμης ξεκίνησε την δημόσια αντιπαράθεση με τον Βενιζέλο. Τον Δεκέμβριο του 1912 δημοσιεύθηκε στο περιοδικό Νουμάς το άρθρο του που έφερε τον τίτλο «Τιμή και Ανάθεμα». Στο συγκεκριμένο άρθρο εξέθεσε τις αντιρρήσεις του για την εξωτερική πολιτική του Βενιζέλου και επισήμανε τους κινδύνους που εγκυμονούσε η ρευστότητα στην διανομή των εδαφών που είχε χάσει η Οθωμανική Αυτοκρατορία. Το «Τιμή και Ανάθεμα» προκάλεσε αίσθηση στο αναγνωστικό κοινό και έντονες αντιδράσεις των βενιζελικών. Πάντως, η σύγκρουση του Ίωνος Δραγούμη με τον Βενιζέλο και τον Κορομηλά κορυφώθηκε το Μάρτιο του 1913.
Τον Νοέμβριο του 1912 εκπρόσωπος των κατοίκων του Καστελλόριζου στάλθηκε να συναντήσει τον Βενιζέλο. Οι Τούρκοι είχαν χάσει τα Δωδεκάνησα και οι Ιταλοί θεωρούσαν ότι το Καστελλόριζο, λόγω της γεωγραφικής του θέσης, ήταν δύσκολο να μείνει υπό την κυριαρχία τους. Το νησί ήταν ουσιαστικά άνευ κρατικής κυριαρχίας αφού υπήρχαν ελάχιστοι φρουροί των οθωμανικών αρχών στο έδαφός του. Οι κάτοικοι του Καστελλόριζου ζήτησαν την ένωση με την Ελλάδα. Ο Βενιζέλος απουσίαζε στο εξωτερικό. Έτσι, ο εκπρόσωπος του νησιού συνάντησε τον υπουργό εξωτερικών Κορομηλά και τον προϊστάμενο του τμήματος Ανατολικών Υποθέσεων Δραγούμη.
Ο εκπρόσωπος του νησιού, φοιτητής Μιχαήλ Πετρίδης, δεν έλαβε την έγκριση μιας κατάληψης του νησιού από το ελληνικό πολεμικό ναυτικό. Ωστόσο, ο Δραγούμης του πρότεινε να γίνει στο νησί ένα δημοψήφισμα για την ένωση με την Ελλάδα. Το δημοψήφισμα πραγματοποιήθηκε στις 22 Δεκεμβρίου του 1912 και το αποτέλεσμα ήταν ομόφωνο υπέρ της ένωσης. Ο Βενιζέλος απάντησε τηλεγραφικά με έναν αμφίλογο τρόπο. Μολονότι έδωσε συγχαρητήρια τους Καστελλοριζιώτες δεν άφησε να γίνει αντιληπτό αν θα τους βοηθούσε.
Ο Ίων Δραγούμης, έχοντας την έγκριση του Κορομηλά, οργάνωσε μυστικά μια αντάρτικη ομάδα τριάντα Κρητικών. Την 1η Μαρτίου του 1913 την έστειλε να καταλάβει το νησί για να κηρύξει την ένωση. Ο αρχηγός του αντάρτικου σώματος δήλωσε στους κατοίκους του Καστελλόριζου ότι δρούσε ακολουθώντας εντολές της ελληνικής κυβέρνησης. Ο Βενιζέλος όταν ενημερώθηκε για αυτή την πρωτοβουλία έγινε έξω φρενών και τιμώρησε τον Δραγούμη με παύση καθηκόντων για έναν μήνα. Στις 22 Μαρτίου 1913 ο Βενιζέλος έστειλε στο Καστελλόριζο ένα ελληνικό πλοίο για να πείσει τους αντάρτες να παραδοθούν και να υψώσουν ξανά την τουρκική σημαία στο νησί. Η διπλωματική τάξη αποκαταστάθηκε αλλά οι σχέσεις του Δραγούμη με τον Βενιζέλο και τον Κορομηλά διαρρήχθηκαν οριστικά.
Τρίτη, 25 Νοεμβρίου, 2025
Φοιτητική Λέσχη Φανταστικής Λογοτεχνίας
Τους επόμενους μήνες ακολούθησε ο Β΄ Βαλκανικός Πόλεμος και ο Ίων Δραγούμης αισθάνθηκε ανακούφιση αλλά και λύπη. Ανακούφιση γιατί ο φόβος της βουλγαρικής κατάκτησης πολλών ελληνικών εδαφών της Μακεδονίας και της Θράκης αποφεύχθηκε. Λύπη γιατί είχε απομακρυνθεί από το πολιτικό προσκήνιο. Στην ημερολογιακή εγγραφή της 26ης Ιουνίου του 1913 έγραψε τα εξής.
«Ευτυχώς ο Βασιλιάς και ο στρατός πολεμούν νικητές παντού και φτειάχνουν με το αίμα το ελληνικό την Ελλάδα μεγαλήτερη και, ας ελπίσουμε, καλήτερη.
Είναι ωραία, πολύ ωραία, η ορμή των Ελλήνων ενάντια στους φυλετικούς εχθρούς τους, και μ’ αρέσει αυτός ο αγώνας. Είμαι όμως αρκετά μακριά του, γιατί στον πόλεμο δεν πήγα και δεν επιτρέπεται να ανακατώνομαι καθόλου, τουλάχιστο στην πολιτική που σχετίζεται με τον πόλεμο […].
Και ποιον εμποδίζουν να ανακατωθεί; Αυτόν που δέκα χρόνια τώρα κατάγινε με το έθνος του και εργάστηκε για να το προετοιμάσει για τέτοιες στιγμές!
Και ποιος με εμποδίζει να ανακατωθώ; Ένας που δυό χρόνια είναι που μας ήρθε εδώ και από τα εθνικά θέματα δεν ήξερε γρυ και τώρα μοναχά τα μαθαίνει στην καμπούρα του έθνους!»
Τρίτη, 25 Νοεμβρίου, 2025
Φοιτητική Λέσχη Φανταστικής Λογοτεχνίας
Ο Βενιζέλος, πάντως, δεν είχε διαρρήξει τις σχέσεις του με τον Στέφανο Δραγούμη και του ανέθεσε την γενική διοίκηση της Μακεδονίας από τον Ιούνιο έως τον Σεπτέμβριο του 1913. Μέχρι το 1915 ο Ίων Δραγούμης ανέλαβε ουσιαστικές αποστολές στο εξωτερικό. Το 1914 εργάστηκε με την ιδιότητα του επιτετραμμένου στο Βερολίνο για εξομαλύνει τις διαταραγμένες σχέσεις ανάμεσα σε ομάδες της εκεί ελληνικής κοινότητας και της ελληνικής πρεσβείας. Τελικά ανέπτυξε φιλική σχέση τόσο με τον Γεώργιο Παπανδρέου (1888- 1968) όσο και με εκπροσώπους φοιτητικών ομάδων που ήταν σε σύγκρουση μαζί του, καταφέρνοντας τελικά να εξομαλύνει την κατάσταση.
Το 1915 ο Δραγούμης παραιτήθηκε από την διπλωματική υπηρεσία και εξελέγη ανεξάρτητος βουλευτής Φλωρίνης-Καστοριάς. Απέτυχε να εκλεγεί στις εκλογές του Μαΐου αλλά εξελέγη στις τοπικές επαναληπτικές εκλογές, που διεξήχθησαν τον Αύγουστο. Ως βουλευτής ο Ίων Δραγούμης ήταν στην αρχή συγκρατημένα αντιβενιζελικός. Την ίδια περίπου στάση κρατούσαν ο πατέρας του και τα υπόλοιπα μέλη της οικογένειας. Η κρισιμότητα της περιόδου του Α΄ Παγκοσμίου Πολέμου είχε κάνει τον Ίωνα Δραγούμη περισσότερο ήπιο σε σχέση με το παρελθόν. Ωστόσο ο Ίων έγινε βουλευτής σε μια από τις περιόδους της νεότερης ελληνικής ιστορίας που δεν άφηνε πολλά περιθώρια στην μετριοπάθεια.
Η στάση του Ίωνος Δραγούμη απέναντι στον Βενιζέλο ήταν πιο αιχμηρή από εκείνη του μετριοπαθούς Ζαΐμη αλλά και πιο συγκρατημένη από εκείνη του Δημήτριου Γούναρη (1867-1922). Στην αρθρογραφία της Πολιτικής Επιθεώρησης η φρασεολογία των πολιτικών τοποθετήσεων ήταν προσεκτική. Ακόμη και η γλώσσα των άρθρων που φιλοξενήθηκαν στις στήλες της Πολιτικής Επιθεώρησης προσαρμόστηκε σε μια καθαρευουσιάνικη εκδοχή που απέπνεε επισημότητα. Η ρομαντική γλαφυρότητα και ο συναισθηματισμός που χαρακτήριζαν τον γραπτό λόγο του Δραγούμη όταν χρησιμοποιούσε την δημοτική γλώσσα είχαν προσωρινά εγκαταλειφθεί.
Από το φθινόπωρο του 1915 και έπειτα ο Ίωνας πείστηκε ότι ο Βενιζέλος ήταν πράκτορας των δυτικών και άρχισε να κλιμακώνει την σύγκρουση, με αποκορύφωμα και ανεξέλεγκτη συνέχεια έπειτα από τα Νοεμβριανά.
Τρίτη, 25 Νοεμβρίου, 2025
Ευχαριστώ για τις απαντήσεις και τον γενικότερο διάλογο!
Τρίτη, 25 Νοεμβρίου, 2025
