Mexico '86

του Σταμάτη Μαμούτου

Ιούνιος του 1986. Κάπου στην ελληνική επαρχία, απολαμβάνω τις καλοκαιρινές μου διακοπές. Ο δυνατός Ήλιος απλώνει το χρυσό του μεγαλείο στους αγρούς, στους χωματόδρομους, στα φύλλα των δέντρων. Το γλυκό αεράκι δροσίζει το ιδρωμένο μου μέτωπο. Δυο μήνες πριν, η Ευρώπη είχε γνωρίσει μια λέξη συνώνυμο του τρόμου: Τσέρνομπιλ (1). Ωστόσο, η αίσθηση της ανησυχίας δεν είναι ακόμη τόσο ισχυρή ώστε να κλονίσει την ανεμελιά ενός καλοκαιριού των 80’s. Θα χρειαστεί να περάσουν μερικά χρόνια και να συντελεστούν ιστορικές αλλαγές, προκειμένου να βυθιστεί ο κόσμος στην αβεβαιότητα, στη ρευστότητα, στην απονεύρωση και στην ολοκληρωτική αισθητική παρακμή, που έφερε η εποχή της παγκοσμιοποίησης.

Το καλοκαίρι του 1986 διαπνέεται ακόμα από το άρωμα των παλιών καιρών. Οι δρόμοι είναι γεμάτοι από πιτσιρικάδες που παίζουν και φωνάζουν. Ο πλινθόκτιστος φούρνος του παππού μου, που λειτουργεί χωρίς ούτε ένα εξάρτημα της σύγχρονης τεχνολογίας ψήνοντας φαγητά και ζυμωτό ψωμί στη φωτιά των κλημάτων, είναι ο τόπος συγκέντρωσης των ηλικιωμένων της γειτονιάς. Στο «Μπλεκ» δημοσιεύεται για δεύτερη φορά μετά τη δεκαετία του ’70 η υπόθεση με τη «Νυκτερίδα» (2), ενώ φωτογραφίες και αφίσες των εθνικών ομάδων που συμμετέχουν στο μουντιάλ του Μεξικού, γεμίζουν τις επόμενες σελίδες του περιοδικού. Η πρώτη ισχυρή απόπειρα των τοπικών αρχών να καθυποτάξουν την κοινότητα στο πνεύμα της Νεωτερικότητας επιχειρείται μέσω της εκσκαφής των χωματόδρομων, προκειμένου να επιστρωθούν με πίσσα για να διευκολύνουν τη διέλευση ενός μεταφορικού μέσου, που σιγά-σιγά παύει να αποτελεί είδος πολυτελείας. Ωστόσο, η επίθεση δεν μας πτοεί. Ανέμελοι και ανυποψίαστοι για τα μελλούμενα, οι πιτσιρικάδες του χωριού μετατρέπουμε τους σκαμμένους δρόμους σε «χαρακώματα» και το ξυλουργείο του θείου μου σε οπλουργείο. Έχοντας υπομονή κι ένα αχνό χαμόγελο μόνιμα στα χείλη, ο ήπιος και καλοσυνάτος θείος Κώστας αφιερώνει χρόνο, δυνάμεις και υλικά της εργασίας του, για να μας φτιάξει τα ξύλινα υπερ-όπλα που χρειαζόμαστε, προκειμένου να βγούμε στη μάχη.

Είναι 22 Ιουνίου. Απόγευμα. Το παιχνίδι δε λέει να τελειώσει. Ποδοσφαιρικοί τελικοί σε χωράφια με ξεραμένο χορτάρι, κεραμιδάκια (3), μήλα, βόλτες με τα ποδήλατα και πόλεμος. Στο βάθος του δρόμου ακούω τη φωνή της μητέρας μου να με καλεί να αφήσω το παιχνίδι και να κάνω ένα μπάνιο. Αν υπάρχει κάτι που με νευριάζει είναι οι οικογενειακές βόλτες με πολλούς μεγάλους ανθρώπους, που με αποσπούν από τον μαγικό μου κόσμο. Με τα πολλά, χαιρετώ τους φίλους και αποχωρώ, ανανεώνοντας το ραντεβού για την επόμενη μέρα. Βγαίνω με τους ανθρώπους της οικογένειας. Στην πλατεία, όπου και πηγαίνουμε να δειπνήσουμε, υπάρχει μια ασπρόμαυρη τηλεόραση και πολύς κόσμος. Τουλάχιστον, θα δω τον αγώνα! Η χαρά μου είναι μεγάλη. Σήμερα παίζουν Αγγλία εναντίον Αργεντινής.

Η αγαπημένη μου εθνική είναι αυτή της Σκωτίας. Αφού η ελληνική δεν συμμετέχει, κάποια άλλη πρέπει να υποστηρίξω! Και επιλέγω αυτήν γιατί μου αρέσει το μελανό χρώμα της φανέλας, ο γρήγορος ρυθμός, οι ρωμαλέοι ποδοσφαιριστές που «φτάνουν μέχρι τον ουρανό» για να πιάσουν κεφαλιές και σουτάρουν από μακρινές αποστάσεις, το ποδόσφαιρο χωρίς σκοπιμότητες, μα πάνω απ΄ όλα ο φανατικός κόσμος στις εξέδρες με τις επικές παραδοσιακές φορεσιές. Κάποια χρόνια αργότερα θα καταλάβω ότι στην επιλογή μου αυτή έχουν συμβάλει σίγουρα και ορισμένες ιστορίες του Μπλεκ, όπως το «κούτσα-κούτσα προς τη δόξα».

Δυστυχώς, όμως, λίγες ημέρες πριν η ομάδα μου έχασε από τη Δυτική Γερμανία με σκορ 2-1 και ήρθε ισόπαλη 0-0 με την Ουρουγουάη. Ο αποκλεισμός με αναγκάζει να υποστηρίξω τη δεύτερη αγαπημένη μου ομάδα, την Αγγλία. Αυτή η συναισθηματική διαδρομή θα συνεχιστεί για αρκετές ακόμη διοργανώσεις, χωρίς ποτέ να με οδηγήσει στη χαρά της νίκης. Για την ιστορία, θα δηλώσω ότι μετά τη Σκωτία και την Αγγλία υποστηρίζω την Ισπανία και τη Γερμανία, ενώ από τις λατινικές η μόνη που συμπαθώ είναι η Ουρουγουάη.

Ως υποστηρικτής της Αγγλίας πια, παρακολουθώ το παιχνίδι να αρχίζει. Η ασπρόμαυρη τηλεόραση θέλει εκπαιδευμένο μάτι για να μη σε μπερδέψει με τις εμφανίσεις των ομάδων. Κι εγώ έχω αρχίσει να το αποκτώ. Οι τρεις λέοντες στην καρδιά κεντρίζουν το βλέμμα μου! Γκάρυ Λίνεκερ και Πήτερ Μπίρτσλι οι οδηγοί μου. Εμπρός για το θρίαμβο !

Η φανέλα της Αργεντινής δεν έχει ακόμη πολύ μεγάλο «βάρος». Οι σύλλογοι της Αγγλίας είναι σίγουρα πιο δυνατοί. Η ποδοσφαιρική της κουλτούρα γιγαντιαία. Η εθνική των λιονταριών στο μουντιάλ δεν ξεκίνησε καλά αλλά στη συνέχεια βρήκε το ρυθμό της. Νίκη για τη φάση των ομίλων με 3-0 επί της Πολωνίας, που στο προηγούμενο μουντιάλ είχε καταλάβει την τρίτη θέση. Κι άλλη νίκη με 3-0 στη φάση των 16, επί της πολύ καλής Παραγουάης. Η Αργεντινή βασίζεται σε έναν κοντοπίθαρο μέσο, που η φάτσα του «μου τη σπάει». Τον λένε Μαραντόνα. Σήμερα θα πάρει το μάθημά του.

Το παιχνίδι αρχίζει. Όσο η ώρα περνά η ανησυχία μου μεγαλώνει. Οι Αργεντίνοι παίζουν πιο επιθετικά και δείχνουν πιο σίγουροι. Οι «δικοί μου» είναι αγχωμένοι και προσέχουν τα νώτα τους. Στο πρώτο ημίχρονο 0-0.

Στο 52' ο Χόντζ προσπαθεί να απομακρύνει μετά από σουτ του Βαλντάνο. Όμως αντί να πιάσει ένα δυνατό βολέ, κάνει μια από τις πιο θεαματικές φιγούρες του τσάμικου! Μετά τη στραβοκλωτσιά του, η μπάλα παίρνει ύψος κι ενώ ο Σίλτον βγαίνει να την μαζέψει, ο κοντοπίθαρος βάζει με το χέρι το πιο ιστορικό γκολ στην ιστορία των μουντιάλ. Να πάρει η οργή ! Πως είναι δυνατόν ;

Τρία λεπτά μετά έρχεται και το γκολ του αιώνα. Ο Μαραντόνα περνά όλη την ομάδα μας και κάνει το 2-0. Η καρέκλα με έχει ρουφήξει. Οι συγγενείς μου γελούν. Η μητέρα και η γιαγιά μου προσπαθούν να με παρηγορήσουν. Μα δεν μπορεί να ανοίξει η τηλεόραση και να μπω μέσα ; Πρέπει να πάρω θέση στην επίθεση, να τους ξυπνήσω. Χάνουμε το ματς και ο χρόνος λιγοστεύει. Μόνο εγώ ακούω τους βρυχηθμούς των λεόντων που με καλούν στον αγώνα.

Ένα τέταρτο πριν το τέλος ο προπονητής μας, Μπόμπυ Ρόμπσον, ρίχνει στο ματς, όχι εμένα, αλλά τελικά τον Τζων Μπαρνς, το μοναδικό έγχρωμο μιας ομάδας που ακόμη έχει νόημα να ονομάζεται εθνική. Ο τελευταίος αρχίζει τις γνωστές από τη Λίβερπουλ ντρίμπλες, διεισδύει από τα αριστερά, κάνει τη σέντρα και ο θεός (πρόκειται για τον Γκάρυ Λίνεκερ) γράφει ένα βρετανικό γκολ, που με κάνει να εκτιναχθώ από την καρέκλα και να αγγίξω τα ουράνια. Μένουν ακόμη εννιά λεπτά. Από την καρέκλα μου σαλπίζω γενική αντεπίθεση !

Ο χρόνος περνά. Η ομάδα δεν μπορεί να αλλάξει ούτε μια σωστή πάσα! Διαθέτει όμως πάθος και με το που κερδίζει την μπάλα αρχίζει τις βαθιές μπαλιές στην αντίπαλη περιοχή. Οι Αργεντίνοι στις αντεπιθέσεις πλησιάζουν το τρίτο γκολ. Ώσπου στο 88΄, ο Μπαρνς κάνει μια δεύτερη επιτυχημένη διείσδυση από τα αριστερά, η σέντρα βγαίνει στην καρδιά της αργεντίνικης άμυνας… η εστία άδεια… η μπάλα περνά παράλληλα από τη γραμμή του τέρματος (και μόλις λίγα εκατοστά έξω) για μια στιγμή που ο χρόνος έχει παγώσει… ο θεός (είπαμε ο Γκάρυ) απογειώνεται… ίπταται… χρειάζεται μόνο ένα άγγιγμα για να τη σπρώξει στα δίχτυα… έχω ανέβει με τα πόδια στην καρέκλα μου… οι γροθιές μου είναι σφιγμένες…ετοιμάζομαι να εκτιναχθώ στον αέρα… αγγίζουμε την ισοφάριση… Δεν είναι δυνατόν !! Οι αμυντικοί της Αργεντινής προλαβαίνουν να διώξουν χιλιοστά του χρόνου πριν ο Λίνεκερ ισοφαρίσει !

Το ματς τελειώνει. Στην τηλεόραση προβάλλεται η διαφήμιση μιας μπύρας, που δείχνει ένα νεαρό και δυο κοπέλες να βγαίνουν αγκαλιασμένοι από κάποιο μπαρ, να μπαίνουν σε ένα μακρύ ασκεπές αμάξι και να χάνονται στο βάθος του δρόμου, καθώς τα ανέμελα γέλια τους ακούγονται ως τον ουρανό. Το δείπνο ολοκληρώνεται. Γυρίζω σπίτι με τα πόδια βαριανασαίνοντας. Μετράω τα χρόνια που απομένουν για το επόμενο μουντιάλ. Την επόμενη μέρα αποκλείεται και η τρίτη ομάδα που υποστηρίζω, η Ισπανία. Και ποιος θα σταματήσει τώρα τον κοντοπίθαρο με την παρέα του ; Κάθε μέρα που περνά αυτός και η ομάδα του αποκτούν νέους οπαδούς στη γειτονιά μου. Όλες οι ελπίδες μου εναποτίθενται πια στη Δυτική Γερμανία των Ρουμενίνγκε, Ματέους, Φέλερ, Μπρέμε και Άλοφς.

Την ημέρα του τελικού ο Ήλιος λάμπει αυτοκρατορικά στο καταπληκτικό στάδιο Αζντέκα. Πάντοτε ένιωθα ότι υπάρχει κάτι που με συνδέει βαθιά με το λαμπερό βασιλιά του ουρανού. Ότι κατέχω μια περίοπτη θέση στο χρυσό του παλάτι. Τα μεσημέρια, όταν η ησυχία και η γαλήνη κάνουν τον κόσμο να μοιάζει αδειανός, βγαίνω στη μέση του σκαμμένου δρόμου και στρέφω το βλέμμα μου ψηλά. Λούζομαι στους καταρράκτες του αθάνατου φωτός του. Μεταρσιώνομαι, ξαναγεννιέμαι με διευρυμένη αισθαντικότητα. Είναι, λοιπόν, δυνατό να χάσω σε έναν τελικό που πραγματοποιείται μια τόσο ηλιόλουστη μέρα; Φυσικά και όχι! Η Γερμανία μπορεί να ηττήθηκε τελικά με 3-2, εγώ όμως είμαι νικητής. Η ανάμνηση αυτού του τρομερού μουντιάλ θα μείνει για πάντα ζωντανή στα βάθη της ψυχής μου.

- Επίμετρο -

Τα χρόνια που θα περάσουν θα με κάνουν να ταυτιστώ ακόμη περισσότερο με τις «μουντιαλικές» μου επιλογές. Οι Βρετανία αποτέλεσε τη μήτρα των εφηβικών μου πολιτιστικών προσανατολισμών. Η αγάπη για το ποδόσφαιρο χωρίς σκοπιμότητες και ο βρασμός της εξέδρας, η μεσαιωνική αύρα που διαπνέει τη μαζική κουλτούρα, ο σκληρός και συνάμα μαγικός ήχος της Heavy Metal σκηνής, ο πεζοδρομιακός βίος, ο Nicky Crane που, ακόμη υγιής, διατηρεί το «θρόνο» του μορφάζοντας ατίθασα στις οθόνες της εξουσίας, μην αφήνοντας ίχνος υποψίας για τον αυτό-ευτελισμό και το τραγικό τέλος της ζωής του, που θα έρθει λίγα χρόνια αργότερα. Μια χώρα που αντιπαθώ σφοδρά λόγω του κυπριακού και παλαιότερων ιστορικών επιλογών της (σήμερα, πλέον, η αντιπάθειά μου βασίζεται και στην κυρίαρχη φιλοσοφική-πολιτική βρετανική κληρονομιά), στο επίπεδο της λαϊκής κουλτούρας με έχει κερδίσει πλήρως.

Καλοκαίρι του 1990. Είμαι στα πρώτα χρόνια της εφηβείας. Φοράω μαύρο μπλουζάκι με τη στάμπα του «Ultimate Sin» (4), συχνάζω στα ηλεκτρονικά «της Βιβής» στα σύνορα Καλλιθέας και Μοσχάτου (5), συμμετέχω στα τουρνουά αγώνων subbuteo τα οποία διοργανώνουν οι χεβυμεταλάδες που «αράζουν» στο πάρκο της Δαβάκη και παρακολουθώ τους αγώνες του μουντιάλ στην καφετέρια «Αριάννα» της πλατείας Κύπρου, στην Καλλιθέα. Λαϊκό προσκύνημα! Μεσήλικες, νεαροί, ηλικιωμένοι. Η πλατεία δείχνει έτοιμη να βουλιάξει από τον κόσμο. Κι όμως, εξακολουθεί να διαπνέεται από ένα οικογενειακό κλίμα. Σχεδόν όλοι γνωριζόμαστε μεταξύ μας (ασχέτως αν συμπαθούμε αλλήλους ή όχι).

Στη διαδρομή που πρέπει να διανύσω για να φτάσω από το σπίτι μου στην πλατεία βλέπω τους δρόμους της πόλης να σφύζουν από ζωή. Παρέες εφήβων που κάθονται σε σκαλιά πολυκατοικιών. Κι άλλες παρέες που γεμίζουν ασφυκτικά μαγαζιά ηλεκτρονικών παιχνιδιών και καταστήματα fast food. Πιτσιρικάδες που παίζουν τους «δικούς τους τελικούς» σε πάρκα, μπασκέτες και κούνιες. Ο εχθρός της εποχής είναι τα ναρκωτικά και οι παρυφές του οργανωμένου εγκλήματος, που αγγίζουν τα όρια της συνεκτικής, ακόμα, κοινότητας των Ελλήνων.

Στο μουντιάλ της Ιταλίας η Σκωτία θα αποκλειστεί ξανά, χάνοντας στο 88΄ 1-0 από τη Βραζιλία. Η Αγγλία έχει τη δεύτερη καλύτερη ομάδα της διοργάνωσης αλλά τερματίζει τέταρτη. Η Γερμανία αποτελεί τη σπουδαιότερη ομάδα που έχω δει στη ζωή μου.

Το θέαμα είναι λιγότερο ποιοτικό από εκείνο του Mexico. Ωστόσο, ακόμη παίζεται αληθινό ποδόσφαιρο. Υπάρχουν εθνικές σχολές και ο τρόπος παιχνιδιού δεν έχει ομογενοποιηθεί. Οι ποδοσφαιριστές είναι «καλλιτέχνες» και όχι δρομείς. Οι ελεύθεροι χώροι μέσα στο γήπεδο πολλοί. Ο νεοφιλελεύθερος ωφελιμισμός, απόρροια του οποίου υπήρξε η οικονομιστική αντίληψη στο ποδόσφαιρο, προς το παρόν δεν έχει καταστεί ηγεμονική ιδεολογία.

Ένας έφηβος έρχεται δίπλα μου στο ματς Ολλανδία- Αίγυπτος. «Έχω φροντιστήριο και δίνω εξετάσεις, αλλά είπα ότι πάω στην τουαλέτα κι έφυγα για να έρθω να δω την Ολλανδία» μου λέει. Την Ολλανδία του Φαν Μπάστεν. Ένας γιγαντόσωμος, γενειοφόρος συνάδελφος του πατέρα μου, τηλεφωνεί στο σπίτι το μεσημέρι και με ζητά. Με το που πιάνω το ακουστικό τον ακούω να αναφωνεί εκστασιασμένος με την απόδοση της ομάδας του Βραζιλίας, στο ξεκίνημα του αγώνα με την Αργεντινή, για τη φάση των 16. «Μάθετε πως παίζεται η μπάλα, ξυλοκόποι βρετανοί !» μου φωνάζει πειρακτικά λίγο πριν κλείσει το τηλέφωνο. Τελικά η Βραζιλία χάνει με 1-0, ενώ αν είχε σκοράρει έστω στις μισές από τις ευκαιρίες της, το τελικό αποτέλεσμα θα μπορούσε να είναι, χωρίς υπερβολές, 4-1 υπέρ της.

Σήμερα, όπως και κάθε τέσσερα χρόνια από το 1994 κι έπειτα, διεξάγεται ένα παγκόσμιο φεστιβάλ marketing, στα πλαίσια του οποίου παίζεται και ποδόσφαιρο. Το όνομά του είναι το ίδιο με εκείνο της παλαιάς ποδοσφαιρικής διοργάνωσης: Μουντιάλ. Οι ονομασίες των ομάδων είναι επίσης ίδιες. Τα περιεχόμενα, όμως, διαφορετικά. Μετά από δυο καρναβαλικά (1994 και 2002) και δυο απαράδεκτα (1998 και 2006) μουντιάλ του νέου τύπου, φτάσαμε στο εφετινό. Παίκτες κουρασμένοι, άμυνες ασφυκτικές, ατελείωτη σκοπιμότητα και φυσικά, εμπόριο άνευ ορίων! Στο υπόβαθρο της αντίληψης του παιχνιδιού υπάρχει μόνο οικονομισμός και μαθηματικές εξισώσεις, ούτε ίχνος τέχνης, ούτε ίχνος φαντασίας. Στο εσωτερικό της χώρας, τα όρνεα της δημοσιογραφίας έχουν βρει ένα καλό θέμα για να βγάλουν το μηνιάτικό τους και μας βομβαρδίζουν με τη «σαπισμένη» τους πληροφόρηση (6).

Πριν λίγες ημέρες η «πολυεθνική Γερμανίας» αντιμετώπισε την «Showbiz Αγγλίας». Η «ψευτοεπαναστατικό-marketing Αργεντινή» έχει ξανά τον κοντοπίθαρο στις τάξεις της, αλλά απογυμνώνεται για μια ακόμη φορά. Η Γκάνα θα έπρεπε να διακριθεί γιατί είναι ρατσιστικό να μην υπάρχει μια αφρικανική ομάδα (χωρίς απαραίτητα να το αξίζει) ανάμεσα στις καλύτερες. Ακόμη κανείς δεν μιλά για το Ντιέγκο Φορλάν, έναν από τους λίγους εναπομείναντες ποδοσφαιριστές-καλλιτέχνες, που οδηγεί ουσιαστικά μόνος την εθνική του. Αν καταφέρει κάποια σπουδαία διάκριση είναι σίγουρο ότι το διεθνές marketing θα τον εντάξει στα πλαίσιά του. Προς το παρόν, η ποιότητα δεν το αφορά…

Σταμάτης Μαμούτος, πρόεδρος Φ.ΛΕ.ΦΑ.ΛΟ.

Υποσημειώσεις
1) Πόλη της Ουκρανίας, που το 1986 άνηκε στη Σοβιετική Ένωση, στην οποία έγινε το μεγαλύτερο πυρηνικό ατύχημα στη διεθνή κλίμακα των πυρηνικών συμβάντων. Υπολογίζεται ότι επηρεάστηκε η υγεία χιλιάδων ανθρώπων εξαιτίας της επιβάρυνσης του περιβάλλοντος που προκάλεσε.
2) Πρόκειται για την, κατά γενική ομολογία, κορυφαία περιπέτεια του Μπλεκ, στα πλαίσια της οποίας η θρυλική τριάδα Μπλεκ, Καθηγητής Μυστήριο και Ρόντι αντιμετωπίζουν έναν εξαιρετικό Άγγλο κατάσκοπο. Πρόκειται για μια περιπέτεια με έντονες σκοτεινές αποχρώσεις και υποβλητική ατμόσφαιρα, στην οποία ο αντίπαλος είναι κυριολεκτικά ακαταμάχητος και φέρνει τους τρεις ήρωες σε πολύ δύσκολη θέση. Αρχικά είχε δημοσιευθεί κατά τη δεκαετία του 1970. Αναδημοσιεύθηκε στη Β΄ (αν δεν κάνω λάθος) περίοδο του Μπλεκ, την οποία και πρόλαβα ως νεαρός αναγνώστης.
3) Ομαδικό παιχνίδι που παίζεται με δυο ομάδες, μια μπάλα κι ένα σπασμένο κεραμίδι. Τα κομμάτια από το σπασμένο κεραμίδι τοποθετούνται το ένα πάνω στο άλλο, δημιουργώντας έναν εύθραυστο «πύργο». Ένας παίκτης από κάθε ομάδα ρίχνει με τα χέρια τη μπάλα από ένα συγκεκριμένο σημείο (κάτι σαν το σημείο του πέναλτι). Όποιος πετύχει με τη ρίψη του τον «πύργο» (κάτι σαν το μπόουλινγκ) δίνει στην ομάδα του το ρόλο του κυνηγημένου. Τα μέλη της ομάδας αυτής τρέχουν σε όλο το εύρος ενός χώρου προσπαθώντας να ξανακτίσουν τον πύργο από το σπασμένο κεραμίδι, χωρίς οι ομάδα των κυνηγών να τους χτυπήσει με την μπάλα. Κάθε κυνηγημένος που «χτυπιέται» με την μπάλα από βολή κυνηγού αποβάλλεται και η ομάδα του συνεχίζει με λιγότερους παίκτες. Οι κυνηγημένοι νικούν αν ξανακτίσουν τον πύργο. Οι κυνηγοί αν αποβάλλουν όλους τους παίκτες της αντίπαλης ομάδας.
4) Δίσκος του Ozzy Osbourne.
5) Επρόκειτο για ένα από τα πιο χαρακτηριστικά στέκια των οπαδών όλων των ρευμάτων του σκληρού ήχου (από Heavy Metal έως Punk, Oi! και ροκαμπίλι) στα νότια προάστια των Αθηνών. Σήμερα, ίσως, στους νεότερους να ακούγεται απίστευτο, ωστόσο μέχρι και το 1992-93 (όταν και η αυθεντικότητα των οπαδών του σκληρού ήχου άρχισε να νοθεύεται) αν κάποιος δεν ήταν μυημένος και δεν είχε «προβλεπόμενη» εμφάνιση, ο συγκεκριμένος χώρος «δεν τον κρατούσε» για πολύ.
6) Τουλάχιστον, εφέτος δεν παρουσιάζουν την εκπομπή για το μουντιάλ στην κρατική τηλεόραση ο Λάλας με τον Ταγματάρχη !

Εικόνες

1) Ο Pique, η μασκότ του μεξικάνικου μουντιάλ του 1986. Η πιπεριά, το σομπρέρο και το αρρενωπό μουστάκι, συμβολίζουν τα πρότυπα μιας πιο ανέμελης, πιο αυθεντικής και πιο ανδροπρεπούς εποχής.
2) και 3) Οι εθνικές Σκωτίας και Αγγλίας αντίστοιχα. Άγρια πρόσωπα, ατίθασες χαίτες, πραγματικές εθνικές.
4) Ο Γκάρυ Λίνεκερ πανηγυρίζει τη νίκη επί της Παραγουάης.
5) Η μασκότ των Iron Maiden, "Eddie", με φόντο τη βρετανική σημαία, η οποία κατά τη δεκαετία του '80 αποτέλεσε σύμβολο του οπαδισμού και του σκληρού ήχου.Οι Iron Maiden με τη σύνθεση του Number of the beast. Προνεωτερικό στυλ, πεζοδρομιακή κουλτούρα.
Άγγλοι οπαδοί της West Ham υποστηρίζουν την εθνική τους στα γήπεδα του Μεξικού, το 1986. Στο πανό τους είναι ευδιάκριτα τα γράμματα NF. Πρόκειται για τα αρχικά του βρετανικού εθνικιστικού κόμματος «Εθνικό Μέτωπο», που από το 1967 μέχρι και τη δεκαετία του ’80 αποτέλεσε ένα από τα πλέον γνωστά εθνικιστικά κόμματα της Ευρώπης. Στις εκλογές του 1979 πλησίασε το 1% και στη συνέχεια αποτέλεσε τη βάση από την οποία οργανώθηκε το εκμοντερνισμένο BNP. To NF αποδεχόταν δημοσίως ότι ο γηπεδικός οπαδισμός, η punk κουλτούρα και ο σκληρός ήχος αποτελούσαν βασικά στοιχεία της κοσμοθέασης των νεαρών μελών του, πλήθος εκ των οποίων συλλαμβάνονταν μαζικά κάθε Κυριακή μετά από επεισόδια σε ποδοσφαιρικούς αγώνες ή έπειτα από συναυλίες συγκροτημάτων του ευρύτερου σκληρού ήχου. Για την ιστορία, το πανό της φωτογραφίας έπεσε σε χέρια οπαδών της αργεντίνικης ομάδας Μπόκα Τζούνιορς, έπειτα από γενικευμένα επεισόδια που έλαβαν χώρα στις εξέδρες του σταδίου Αζντέκα, κατά τη διάρκεια του αγώνα Αγγλία-Αργεντινή, στις 22 Ιουνίου του 1986.
6) Η εθνική Αγγλίας στο επιτραπέζιο παιχνίδι Subbuteo, την οποία εξακολουθώ να βάζω ανάποδα στο κουτί της για να μη "χαλάσει το γούρι" !

• Σχόλια σε αυτήν την ανάρτηση :

Η ΚΙΜΜΕΡΙΟΣ είπε...
Εξαιρετική ανάρτηση. Ξαναζωντάνεψε μια εποχή που είναι οριστικά χαμένη. Συγχαρητήρια για το ιστολόγιο και για το έργο της λέσχης.
Τετάρτη, 07 Ιούλιος, 2010

Ο/Η Χρήστος 'Eddie' Μπαλτζής είπε...
Εποχές αληθινές μα συνάμα μαγικές, εποχές που το κάθε δάκρυ και χαμόγελο ήταν τόσο αγνό, το ίδιο και ο κόσμος από μέσα προς τα έξω... Εποχές που παίζοντας στη βροχή μην έχοντας καμία έννοια παρά μόνο στο μυαλό μου τη μπάλα και το σφυρί...

Sign of the Hammer be my Guide!
Τετάρτη, 07 Ιούλιος, 2010

Ο/Η Στυλιανός είπε...
Φέτος το Παγκόσμιο Κύπελο δεν ήταν καλό από την πλευρά του θεάματος αλλά σίγουρα υπήρξαν και ομάδες,που παίξαν όμορφα. Η Χιλή έπαιξε ωραίο και επιθετικό ποδόσφαιρο, Η Ουρού του μεγάλου Φορλάν έθελξε με την απόδοση της (Arevalo στο Λιμάνι τώρα! Πολύ 6 ο τύπος,πολύ 6!!), οι Γερμανοί έπαιξαν όμορφο και γρήγορο ποδόσφαιρο (Η Γερμανία δείχνει ότι έχει μέλλον και μεγάλη σχολή), η Καταλωνία χωρίς να παίξει και να ρολάρει είναι τελικο (σ.σ Ισπανία αλλά με 7 της Μπάρτσα έντος γραμμών), μαχητικοί οι Γκανέζοι που τους έτυχαν καλές κληρώσεις. Αυτές μπορώ να σκεφτώ. Τους Ολλανδούς δεν τουσ αναφέρω καν γιατί χωρίς να παίξουν τίποτα ιδιαίτερο και έχοντας Ρόμπεν και Σνάιντερ σε τρομερή φόρμα φτάσαν τελικό.

Γενικότερα το Μουντιάλ αυτό απέτυχε γιατί οι παίχτες ήταν κουρασμένοι και δεν είχαν κίνητρα μεταγραφών εκτός ελαχίστων εξαιρέσεων (Ενιγίαμα-Νιγηρία,Τζιόλης και Παπασταθόπουλος-Ελλάδα,Ρόμενταλ-Δανία, Γκυάν και Μπόατεγκ-Γκάνα,Σουάρεζ-Ουρουγουάη και άλλοι μικρότερης αξίας)
Τετάρτη, 07 Ιούλιος, 2010

Ο/Η Guardian Lord είπε...
Το ποδόσφαιρο είναι άθλημα που με αφήνει (πλέον) παντελώς αδιάφορο. Ωστόσο δε μπορώ να μη μνημονεύσω, δίπλα στον Eddie, ένα γιγάντιο πανώ με τον πολεμιστή του Hail to England να κραδαίνει την ερυθρόλευκη..."Reds on War" Δεν ξεχνώ την τριπλέτα λαβάρων των Motorhead-Maiden-Manowar σε ένα κατάμεστο και κατακόκκινο γήπεδο.

Βέβαια όλα αυτά είναι αμετάκλητα παρελθόν για εμένα... But the memory remains...

ΥΓ. Δεν έχω ξεχάσει το σπάνιο φωτογραφικό υλικό που έχω υποσχεθεί...
Πέμπτη, 08 Ιούλιος, 2010

Ο/Η patman είπε...
Φίλε Σταμάτη σε ευχαριστώ για το άρθρο. Ξέρεις τη τρέλα που έχουμε για το ποδόσφαιρο και ειδικά για το παγκόσμιο κύπελλο. ΜΑ ΚΑΛΑ ΓΙΝΕΤΑΙ ΝΑ ΜΗΝ ΑΝΑΦΕΡΘΕΙΣ ΣΤΟ ΜΕΓΑΛΥΤΕΡΟ ΙΣΩΣ ΜΑΤΣ ΤΗΣ ΤΕΛΕΥΤΑΙΑΣ 25ΕΤΙΑΣ? Σε αφήνω να κάνεις ειδικό σχόλιο για τα δάκρυα του Pearce, το πέναλτι στα περιστέρια του Waddle και τις αργές αντιδράσεις του γέροshilton. ('Oπως καταλάβατε ποτέ δεν συμπάθησα την εθνική 'Αγγλίας για τους δικούς μου λόγους. Ωστόσο οφείλω να παραδεχτώ ότι η Αγγλία του 1990 ήταν η καλύτερη ομαδα που ανέδειξαν ποτέ τα"λιονταρια". Πως έγινα οπαδός της national manschaft? Ποτέ δεν θα ξεχάσω τον τελικό του 1986...

Στο σπίτι του θείου μου στον Άγιο Ελευθέριο βρεθήκαμε για να γιορτάσουμε την γιορτή του αδερφού μου(Πέτρος). Δεν θα ξεχάσω ποτέ την χαρά των υπόλοιπων παρευρισκομένων όταν η Άργεντινη προηγήθηκε με 2-0... Όλοι θεώρησαν οτι το ματς είχε τελειώσει εκτός από τους Γερμανούς. Η ισοφάριση απο τον αγαπημένο μου rudi με έκανε να ταυτιστώ με την ομάδα που δεν τα παρατάει ποτέ... Την ομάδα που ΠΑΝΤΑ θα ειναι συνεπής με τα μεγάλα ποδοσφαιρικά ραντεβού!!!

Και παλι σε ευχαριστω για το ξύπνημα των αναμνησεων για τα μεγαλύτερα mundial που έχουμε ζήσει(1986 και 1990).
Πέμπτη, 08 Ιούλιος, 2010

Ο/Η Skull είπε...
Αγγλιάρα δέρμα hooligans, Τόλκιν ντου στα Ούρουκ-Χάϊ.

Γράψε και για τη μάχη μεταξύ "ατόμων" της Βιβής και πρώτης γενιάς μετανέων στο ποτάμι της Καλλιθέας, γράψε και για το 3-4 Θρύλου-Πάο στο Καραϊσκάκη με Ντέταρι και Σαλιαρέλη να μπουκάρει στο γήπεδο, και για το 4-0 με μΠαοκ.. και.. και.. και..

Τρελαινόμαστε να ακούμε τις επικές σου ιστορίες..Αίμα να 'ναι, κι ό,τι να ναι..

Μοναχά φλεφαλο!
Παρασκευή, 09 Ιούλιος, 2010

Ο/Η Ανώνυμος είπε...
Σταμάτη πολύ ωραίο άρθρο.

Κάτι που αγνοούσα: σου πάει ο αυτοβιογραφικός λόγος, ίσως να περιμένουμε ένα βιβλίο από εσένα για την παιδική και εφηβική ηλικία στη δεκαετία του '80;

Λυρικός, όμορφος συναισθηματικός λόγος, ζωντανές περιγραφές, συγκινητικές εικόνες. Μπράβο.

Τώρα, για το ποδόσφαιρο: δεν είδα κανένα ματς του "Μουντιάλ" (δεν έχουμε τηλεόραση άλλωστε,όπως ξέρεις), και, μ' αυτά που διάβασα (κι έχοντας παρακολουθήσει τα μουντιάλ που τόσο ζωντανά περιγράφεις, κατάλαβα πως δεν έχασα και τίποτε!

Νίκο (Βλαντής)
Παρασκευή, 09 Ιούλιος, 2010

Ο/Η Σταμάτης Μαμούτος είπε...
Κιμμέριε, πες στο Θανάση να κανονίσει να τα πούμε και από κοντά. Το ρομαντικό μέτωπο των ιπποτών της πολεμικής σημαίας, πρέπει να είναι συμπαγές.

Eddie, ...εε, ρε Χρήστο, 5 κατοστάρικά δεν είπαμε.., χα, χα!

Πεππίτο, το πρόβλημα για το κακό θέαμα είναι κυρίως πρόβλημα αντίληψης και αισθητικής. Όχι αγωνιστικό και επαγγελματικό (μεταγραφές κλπ). Όσον αφορά τις λεπτομέρειες, η Ισπανία είναι πολύ καλή και παίζει βασιζόμενη στην παράδοση μιας ιδιαίτερης εθνικής σχολής ποδοσφαίρου. Την υποστηρίζω, όπως έκανα ανέκαθεν. Η Γκάνα είναι μια ομαδούλα, που είχε ευνοϊκή μεταχείριση (οι Γερμανοί σταμάτησαν στο 1-0 για να της δόσουν την ευκαιρία να προκριθεί, η νίκη της επί της Σερβίας θα μπορούσε να είχε αποτραπεί αν οι Σέρβοι σκόραραν έστω σε μια από τις αρκετές ευκαιρίες που είχαν, η νίκη της επί των Η.Π.Α ήταν κι αυτή πολύ δύσκολη και χρειάστηκε λίγη βοήθεια από τη διαιτησία...κλπ).

Guardian Lord, οι αρχαίοι μας πρόγονοι πίστευαν στην κυκλική φύση της ιστορίας.

Patman, πες μου ότι στη γιορτή του αδελφού σου παραβρέθηκε και ο sir Χρήστος Αρχοντίδης..

Skull, όλοι μας λατρεύουμε τις "Ατέλειωτες ιστορίες" των 80's..

Νίκο, προέχει η επίτευξη του κύριου στόχου μας, που είναι η θεμελίωση της ρομαντικής διανόησης και η καθιέρωση της λογοτεχνίας του φανταστικού στην Ελλάδα. Τα υπόλοιπα θα ακολουθήσουν..
Σάββατο, 10 Ιούλιος, 2010

Ο/Η Swordmaster είπε...
Σε λίγο θα μας δείχνουν ποδοσφαιρικό αγώνα στα "ημίχρονα" των διαφημίσεων. Δεν είδατε χτες. Σουτάρει ο Φορλάν συστημένο φάουλ, η μπάλα βρίσκει στη συμβολή των δοκών.. και σε δυο δευτερόλεπτα διακόπτουν τη σύνδεση για να μας πιάσουν στον ύπνο και να δούμε διαφημίσεις!! Ούτε μια επανάληψη για τη φάση που θες να τη βλέπεις και να την ξαναβλέπεις. Τουλάχιστον, το ματς του μικρού τελικού θύμισε 80's. Όταν παίζεις χωρίς άγχος και σκοπιμότητες, παίζεις ποδόσφαιρο.

ΥΓ. Μια αναφορά και για τα σκουλήκια της ΝΕΤ. Τι ζώα είναι αυτά; Μπορεί να μην είναι Λάλες και Ταγματάρχηδες, αλλά κι αυτοί δεν πάνε πίσω. Ποιος ήταν αυτός ο κωλόγερος μετά το ματς Ισπανία-Γερμανία, που μας φλόμωσε στη μαλακία και την έλεγε και στον Τοπαλίδη, για θέματα προπόνησης και προπονητικής;!! Σκουλήκια δημοσιογράφοι, να βράσω την ελευθεροτυπία σας!! Μόνο Αλέφαντο βλέπω εγώ...
Κυριακή, 11 Ιούλιος, 2010

Ο/Η Δημήτρης Αργασταράς είπε...
Πολύ καλό άρθρο πράγματι! Μια ανάγλυφη παρουσίαση της δεκαετίας του '80, μιας ολόκληρης εποχής και μιας ολόκληρης γενιάς, μέσα από την χαρακτηριστική ματιά του Σταμάτη.

Παρόλο που δεν υπήρξα ποτέ ιδιαίτερα ένθερμος φίλαθλος, ακόμη κι εγώ έχω διάφορες αναμνήσεις από παλαιότερα Μουντιάλ. Η αγωνιστικότητα, η άμιλλα, το θεαματικό παιχνίδι, οι διάφορες εκπλήξεις από ομάδες που δεν περίμενες να προκριθούν...

(νομίζω πως το ποδόσφαιρο είναι ένας καλός τρόπος να αντισταθμίσεις την ''σκοτεινή πλευρά'' της ανθρωπότητας. Οι λαοί συναντιούνται κι αγωνίζονται μεταξύ τους για χάρη του παιχνιδιού, με μία μπάλα ανάμεσά τους αντί για όπλα και βόμβες. Όλοι έχουν το δικαίωμα να υποστηρίξουν την εθνική τους ομάδα, αλλά και να θαυμάσουν μια ξένη εθνική. Επικές μάχες που διεξάγονται στο χορτάρι...)

Καταπληκτική είναι η ικανότητα του Σταμάτη να συνδυάζει το ποδόσφαιρο με την ρομαντική αισθητική, με τους action figures και την Heavy Metal. Κι άλλωστε, μόνο εκείνος που γνωρίζει διά ζώσης αυτά τα πράγματα, που τα έχει ζήσει on the field, μπορεί να μεταδώσει άρτια τον παλμό και την δυναμική τους και στον γραπτό λόγο, σε μία αποτελεσματική επική φαντασία...
Κυριακή, 11 Ιούλιος, 2010

Ο/Η Ίων Αλβέριχος είπε...
Άξιοι οι Ισπανοί, λέμε τώρα Ισπανοί -μιας και μόνο ο Κασίγιας με τα δάκρυα του τίμησε τη σημαία, που σηκώσαν την κούπα- άσχετο αν είναι για τα πανηγύρια να ακούς εθνικό ύμνο χωρίς στίχους. Επίσης, ευτυχώς που τέλειωσε το Μουντιάλ μπας και ησυχάσουμε απο την κατάρα του χταποδιού. Η Δύση, ακόμα και τώρα, στην απόλυτη σήψη της, αντιμάχεται όλές τις αξίες και τα ιδανικά, κάνει όμως έκτακτα δελτία για την πλήρως ορθολογιστική άποψη του Χταποδιού. Αιώνια ηχεί στα αυτιά μας η κραυγή του Spengler...
Δευτέρα, 12 Ιούλιος, 2010

Ο/Η Psycho είπε...
Χρειάζεται και μια αναφορά στις τηλεοπτικές σειρές "Βόρειοι και Νότιοι", "Ιππότης της ασφάλτου" (με το υπέρτατο sex symbol της πληθωρικής μπουκλοχαίτης Ντ. Χάσελχοφ) και Metal Mania (με Κατή να ποζάρει ημίγυμνος στους δέκτες της κρατικής τηλεόρασης!!).
Κυριακή, 18 Ιούλιος, 2010

Ο/Η VoodooChild είπε...
Τι να πει κανείς... Το μόνο καλό από αυτό το Μουντιάλ ήταν η παρέα και οι μπύρες... Για τη Αργεντινή δεν μιλάω... Πόνεσε.. Α! Φάτε τον Πάουλ κρασάτο!!!
Κυριακή, 18 Ιούλιος, 2010

Ο/Η Σταμάτης Μαμούτος είπε...
Swordmaster, συμφωνώ απολύτως. Ο άνθρωπος αυτός ήταν πραγματικά εκνευριστικός. Και οι υπόλοιπες παρατηρήσεις σου είναι σωστές. Όσον αφορά τον Αλέφαντο, μετά τον τελικό ήταν απολαυστικός, αν και θα ήθελα λίγο περισσότερο Μάριο Παπαδάτο στην εκπομπή του Γεωργίου.

Δημήτρη, θα πω στο Μανιάτη να σου κρατήσει ένα διαρκείας για τη Θύρα 7..

Psycho, χρειάζεται επίσης και μια αναφορά στη διαφήμιση της "Μερέντα", με τους πιστιρικάδες να παίζουν ποδόσφαιρο στα χρώματα Δ.Γερμανίας-Αργεντινής, την ώρα που πέφτει το σλόγκαν "Ποιος είσαι ο Μαραντόνα; Όχι, ο Μερεντόνα!!".

Ιώνα και voodoo, φαίνεται ότι σας έχει εκνευρίσει το χταπόδι. Εγώ πάλι, παρακολούθησα με ενδιαφέρον τη γλοιώδη μάζα του να χύνεται στα γυάλινα δοχεία και τις βεντούζες των άμορφων πλοκαμιών του να κολλούν στις κυρτές επιφάνεις των δημισιογραφικών φακών. Μου θύμισε Λαβκραφτικό εφιάλτη...

Δευτέρα, 19 Ιούλιος, 2010

Ο/Η Ανώνυμος είπε...
Γράψτε και για τον Μαγκάιβερ, με τη χαιτάρα τύπου Adrian Smith στο Seventh Son
Τρίτη, 20 Ιούλιος, 2010

Ο/Η Ανώνυμος είπε...
Μεγάλος ο Μαγκάιβερ... Μεγάλος και ο άρχων του Knight Rider... Δεν πρέπει ωστόσο να ξεχνάμε και τους θρυλικούς Dukes... Νταίζηηηη....

Guardian lord
Τετάρτη, 21 Ιούλιος, 2010