του Δημήτρη Αργασταρά
Η επίσκεψή μου το περασμένο Σάββατο (02/07)
στο φεστιβάλ κόμικ και εικονογραφημένης λογοτεχνίας “Με Πενάκι & Σκαπάνη”
έκρυβε για μένα μια ευχάριστη έκπληξη. Εκτός από το να περιηγηθώ στους χώρους
των εκθέσεων και να δω παλιές και νέες εκδόσεις, είχα πάει να παρακολουθήσω και
ορισμένες από τις παρουσιάσεις που θα γίνονταν στον υπαίθριο χώρο του κτηρίου
του Συλλόγου Ελλήνων Αρχαιολόγων. Πρώτη από τις ομιλίες-παρουσιάσεις ήταν αυτή
που έδωσε ο φίλος, συλλέκτης έργων λαϊκής εικονογραφημένης λογοτεχνίας, και εκδότης
πλέον Χρήστος Νάστος. Αφορμή η κυκλοφορία ενός νέου τεύχους του περιοδικού
“Μικρός Αρχηγός”, 27 χρόνια μετά την τελευταία του κυκλοφορία, ενός περιοδικού
που περιλάμβανε κάθε φορά στις σελίδες του και 2 “σούπερ περιπέτειες” της
Θρυλικής Τετράδας...
Αν και υπήρξα φανατικός αναγνώστης της
“Περιπέτειας”, κυρίως των εικονογραφημένων περιπετειών του λοχαγού Μαρκ και των
φίλων του, δεν είχα ακούσει σχεδόν τίποτα για τα περιοδικά τύπου “Μικρός
Καου-μπόυ” και “Μικρός Αρχηγός”. Δημιούργημα των δεκαετιών του '50 και του '60,
τα περιοδικά αυτά είχαν μεσουρανήσει από την πρώτη στιγμή της κυκλοφορίας τους
μέχρι την δεκαετία του '70, ενώ στις επόμενες δεκαετίες (του '80 και του '90)
φάνηκε το ενδιαφέρον σχετικά με αυτά να αποδυναμώνεται και οι νέες κυκλοφορίες
να αποτελούν αποκλειστικά πλέον επαναλήψεις των παλαιότερων. Όπως θα διαπίστωνα
όμως και ο ίδιος με την απόκτηση του νέου και συλλεκτικού αυτού τεύχους,
επρόκειτο για το αποτέλεσμα αξιόλογων δημιουργών της εποχής, ζωγράφων και
συγγραφέων, που με μπόλικο μεράκι και έμπνευση δημιούργησαν εξώφυλλα υψηλής
αισθητικής και μερικές από τις καλύτερες πρωτότυπες ιστορίες του είδους.
Ο “Μικρός Αρχηγός” ήταν κατά κάποιο τρόπο μια ανανεωμένη συνέχεια και μια παράλληλη κυκλοφορία με τον “Μικρό Καου-μπόυ”, από τον οποίο προέρχονταν σχεδόν όλες οι ιστορίες του. Εκκινώντας ως δημιούργημα του συγγραφέα Πότη Στρατίκη και του ζωγράφου Θέμου Ανδρεόπουλου, ο “Μικρός Καου-μπόυ” πρέπει να γνώρισε την πιο δημιουργική του περίοδο με το δίδυμο Μαρμαρίδη-Ανδρεόπουλου. Ο Γιώργος Μαρμαρίδης ήταν μαιτρ των αστυνομικών ιστοριών και στην συνέχεια ένας από τους πολυγραφότερους συγγραφείς παιδικών λαϊκών αφηγημάτων στην χρυσή εποχή του είδους, ενώ ο Ανδρεόπουλος υπήρξε εικονογράφος με πολλές συνεργασίες σε περιοδικά και εκδοτικούς (όπως οι εκδόσεις “Άγκυρα” και “Αστήρ”) δίνοντας μερικά από τα ωραιότερα εξώφυλλα στην παγκόσμια ανθολογία παιδικής-νεανικής εικονογράφησης. Ιδιαίτερα σημαντική υπήρξε αργότερα η συνεισφορά στο σχέδιο και του μαθητή του Ανδρεόπουλου Κωνσταντίνου Ραμπατζή.
Ποιοί είναι όμως οι ήρωες στις ιστορίες του
“Μικρού Καου-μπόυ” και του “Μικρού Αρχηγού” ; Σε ένα κόσμο λοιπόν που
συνηθίζεται να εξάπτει την φαντασία μικρών αλλά και μεγάλων, στο κόσμο της
Άγριας Δύσης, στις περιοχές του Φαρ Ουέστ, ανάμεσα σε σκληρούς παρανόμους και παθιασμένους
χαρτοπαίχτες, στα σαλούν των πόλεων και στις ερήμους των ινδιάνων, ταξιδεύει ο
ελληνο-αμερικανικής καταγωγής σερίφης Τζιμ Άνταμς και η αχώριστη παρέα του : ο
γκαφατζής αλλά και άσος στην ώρα της μάχης Πεπίτο Γκονζάλες, η 17χρονη,
μελαχρινή αμαζόνα Ντιάνα Μόρισον, και το 12χρονο ινδιανάκι της φυλής των
Κομάντσι που ακούει στο όνομα Τσιπιρίπο. Αυτοί είναι οι τέσσερις ήρωες της
Θρυλικής Τετράδας, μια ετερόκλητη αλλά και συμπληρωματική συντροφιά, που λύνει
μυστήρια, συλλαμβάνει εγκληματίες και βοηθά όσους το έχουν ανάγκη.
Ας ρίξουμε όμως μια πιο κοντινή ματιά στο εν λόγω καινούριο τεύχος του “Μικρού Αρχηγού”. Καταρχήν, με τα εξώφυλλά του από σκληρό χαρτόνι και την στιβαρή του έκδοση (για τις δύο πολυσέλιδες, εξαιρετικές ιστορίες που περιέχει θα μιλήσουμε παρακάτω) δικαίως μπορεί να χαρακτηριστεί ως ένα μικρό βιβλίο, ένα τομίδιο, που μπορεί να λάβει περήφανα την θέση του σε οποιαδήποτε βιβλιοθήκη. Το όλο στήσιμο, η αισθητική του τόμου, η πολύ όμορφη εικονογράφηση, η γραμματοσειρά και η επιμέλεια των κειμένων, δείχνουν επίσης ότι έχει γίνει μια πολύ προσεγμένη και υψηλού επιπέδου δουλειά – είναι χαρακτηριστικό ότι δεν βρήκαμε ούτε ένα τυπογραφικό λάθος στις σελίδες του, παράπτωμα που αρκετά συχνά δεν μπορούν να αποφύγουν ούτε μικροί εκδοτικοί μεγαλύτερου τιράζ.
Στα περιεχόμενα περιλαμβάνονται μια
εικονογραφημένη ιστορία-κόμικ δια χειρός Βαγγέλη Σαΐτη –μια περιπέτεια του
κωμικού Πεπίτο Γκονζάλες, με πολύ καλό σχέδιο και ευχάριστο σενάριο–, ένα
αφιερωματικό άρθρο στον Θέμο Ανδρεόπουλο –πλήρες ως προς το δημιουργικό του
έργο και την πλούσια παραγωγή του– από τον Χρήστο Νάστο, και δύο ακόμη άρθρα με
τίτλο “Και το ταξίδι συνεχίζεται...” του κ. Πλαφουτζή, δημιουργό της αθηναϊκής
λέσχης Μικρός Σερίφης, και “Το επόμενο τεύχος” του συγγραφέα Βαγγέλη Γεωργάκη –
κείμενα με νοσταλγικές αναμνήσεις από την γνωριμία τους με το περιοδικό αλλά
και χρήσιμες πληροφορίες σχετικά με αυτό. Φυσικά, δεν λείπει η στήλη των
αναγνωστών, καθώς και η παρουσίαση τεσσάρων πινάκων από τον κ. Ραμπατζή, στους
οποίους οι τέσσερις ήρωες περιβάλλονται από πολλά στοιχεία horror και fantasy.
Τέλος, το οπισθόφυλλο κοσμείται με έναν πίνακα του Τζιμ Άνταμς δια χειρός του
εξαιρετικού Κώστα Φραγκιαδάκη.
Η πρώτη ιστορία τιτλοφορείται “Το χαμένο λάφυρο” και μου δημιούργησε πραγματικά μια πολύ θετική εντύπωση – υποψιάζομαι πως πρέπει να είναι μία από τις πιο καλογραμμένες, μεστές και έξυπνες ιστορίες της θρυλικής τετράδας. Οι τέσσερις φίλοι, που ταξιδεύουν ως συνήθως στην αχανή Άγρια Δύση, αυτή την φορά μπαίνουν σε ένα σαλούν στο Ουόρλαντ του Ουαϊόμινγκ πάνω στην ώρα για να επιβάλουν την τάξη σε μια παρτίδα πόκερ που πήρε άσχημη τροπή. Ο χρυσοθήρας Γκρίζλυ Μπιλ, γνωστός των τραπεζιών της πράσινης τσόχας, δεν μπόρεσε να αποφύγει ούτε αυτή την φορά το πάθος του, έπαιξε και έχασε όσο χρυσάφι είχε μαζί του. Για καλή του τύχη ο αντίπαλός του είναι ο αρχηγός μια συμμορίας που τρομοκρατεί την πόλη και, ενώ όλα τα πιστόλια έχουν βγει από τις θήκες τους, ο Πεπίτο Γκονζάλες φτάνει εγκαίρως για να... κάνει τις συλλήψεις. Με περισσό θάρρος αλλά και σοφία, ο Τζιμ Άνταμς και οι φίλοι του θα οδηγήσουν την συμμορία στα χέρια του νόμου και θα συνοδέψουν τον Γκρίζλυ Μπιλ μέχρι την έξοδο της πόλης, προς την αναζήτηση μιας καινούριας φλέβας χρυσού. Όμως η παράξενη περιπέτειά τους μόλις ξεκινά καθώς ο συμπαθητικός χρυσοθήρας θα πέσει πάνω σε ένα χαμένο λάφυρο και στην διαμάχη δύο ινδιάνικων φυλών...
Όπως αναφέραμε και στην αρχή, πρόκειται για
μια πραγματικά όμορφη, αριστοτεχνικά γραμμένη περιπέτεια, δείγμα των υψηλών
ικανοτήτων του Γιώργου Μαρμαρίδη, που συνδυάζει με μαεστρία υπέροχα γραμμένους
και έξυπνους διαλόγους με την πολύ ενδιαφέρουσα παρουσίαση ενός χαρακτήρα, όπως
αυτού του Γκρίζλυ Μπιλ.
H δεύτερη ιστορία με τίτλο “Αίμα στο ποτάμι” είναι μεγαλύτερη σε έκταση και αυτή την φορά μεγάλο μέρος της εξελίσσεται στον κόσμο των ποταμόπλοιων που διέσχιζαν τα νερά του Μισισίπι. Σε αυτά τα πλοία συνήθιζαν να ταξιδεύουν και πολλοί ιδιοκτήτες φυτειών, για να τακτοποιήσουν εμπορικές υποθέσεις τους, με αποτέλεσμα να συγκεντρώνονται γύρω τους και πολλοί αετονύχηδες χαρτοπαίχτες. Ένας από αυτούς δεν διστάζει να σκοτώσει τους συμπαίκτες του αλλά, καθώς είναι άσος στις μεταμφιέσεις, η σύλληψή του καθίσταται ιδιαίτερα δύσκολη. Πραγματικά, αυτή ήταν μια απαιτητική αποστολή για τους τέσσερις υπερασπιστές του νόμου με πολλές εναλλαγές και αρκετό κυνηγητό σε διάφορα μέρη, ενώ περιλάμβανε και μια αρκούντως απρόσμενη ανατροπή στο τέλος.
Σε αυτή την περιπέτεια μάλλον φαίνεται και η
προϋπηρεσία του Μαρμαρίδη στις αστυνομικές ιστορίες. Καλογραμμένη, με όμορφες
περιγραφές, με πάλι έξυπνους διαλόγους και χιουμοριστικές στιγμές, κι αυτή η
ιστορία αποδεικνύει πως ο συγγραφέας της κατείχε αληθινά την τέχνη του. Έτσι
μπορούμε να μιλήσουμε για ένα λογοτεχνικό κείμενο, που μπορεί να γοητεύσει τους
μικρότερους ηλικιακά αναγνώστες του, διαθέτοντας όμως ταυτόχρονα και εκείνα τα
ποιοτικά χαρακτηριστικά ώστε να διαβάζεται και από μεγαλύτερους.
«Παλαιά τεύχη που έβρισκα, και βρίσκω, ήταν πάντα κάτι καινούριο για μένα. Πολλά τα διάβαζα και δύο και τρεις φορές, σαν να ήταν πάλι η πρώτη φορά... Τέσσερα παιδιά εγκλωβισμένα σε μια θρυαλλίδα του χρόνου και ο Τζιμ Άνταμς πάντα δέκα-οχτώ. Το καλό με το κακό σε μια αέναη μάχη».
Αυτά τα λόγια από το άρθρο του Βαγγέλη
Γεωργάκη απηχούν παραδόξως και τις δικές μας –των πρώιμων αναγνωστών– διαθέσεις
σχετικά με τις ιστορίες της θρυλικής τετράδας του Φαρ Ουέστ. Παρόλο που
διαβάσαμε γρήγορα, με αναγνωστική βουλιμία, τις δύο “σούπερ περιπέτειες” αυτού
του τεύχους δεν δυσαρεστηθήκαμε που φτάσαμε στο τέλος, γιατί ξέραμε πως θα τις
ξαναδιαβάσουμε αρκετές φορές ακόμη, και ξέραμε επίσης πως είχαμε πιαστεί πια κι
εμείς στην παγίδα, πως θα αναζητήσουμε από δω και πέρα και τα άλλα νέα τεύχη
του Μικρού Καου-μπόυ. Οι όμορφες ιστορίες του Τζιμ Άνταμς και των φίλων του που
έχουμε να διαβάσουμε είναι ακόμη πολλές. Το ταξίδι μόλις έχει αρχίσει...
Σημειώσεις
Τα νέα τεύχη του περιοδικού
μπορείτε να τα βρείτε σε επιλεγμένα βιβλιοπωλεία και comicshops (''Comicon
Shop'', ''Solaris'', ''Aμοργός'', ''Comic Strip'', ''Jemma'', mycomics.gr).