του Σταμάτη Μαμούτου
Πάνε αρκετά χρόνια από τότε. Βρισκόμουν στο κέντρο των Αθηνών όταν συνάντησα τυχαία μια συνάδελφο από το πεδίο των κοινωνικών επιστημών. Επρόκειτο για μια κοπέλα προοδευτικών πεποιθήσεων, που μελετούσε τους θεωρητικούς της Σχολής της Φρανκφούρτης και άλλους μεταμοντέρνους στοχαστές όπως ο Φουκώ και ο Ντεριντά. Εκείνη την εποχή οι περισσότεροι συνάδελφοι που διαπνέονταν από προοδευτικές αντιλήψεις δεν με έβλεπαν με καλό μάτι. Το γεγονός ότι καταπιανόμουν ερευνητικά με τον Ρομαντισμό, δείχνοντας ενδιαφέρον για την πολιτική του θεωρία, ήταν αρκετό προκειμένου να τους ωθήσει στην απόφαση να με εγγράψουν στην «μαύρη λίστα» των γνωστών τους προσώπων.
Στην καλύτερη περίπτωση με θεωρούσαν ιδιόρρυθμο. Συχνά, όμως, δεν έκρυβαν την αντιπάθειά τους. Μια αντιπάθεια που εξέφραζαν με ψιθύρους πίσω απ’ την πλάτη μου από τους οποίους το μόνο που μπορούσα να συλλάβω με την ακοή μου ήταν η λέξη «φασίστας». Συνήθως τα χαμηλόφωνα σχόλιά τους συνοδεύονταν από αιχμηρές ματιές, τις οποίες απολάμβανα να ανταποδίδω. Και, βέβαια, τα πράγματα γίνονταν ακόμη χειρότερα όταν κάποτε έφτανε στα αυτιά τους η καυτή πληροφορία: «αυτός είναι ο αρχηγός της Φ.ΛΕ.ΦΑ.ΛΟ!».
Τελικά, στην παράξενη εποχή μας, μια απ’ τις συνέπειες του σκεπτικού τέτοιων ανθρώπων είναι το να γίνονται -τουλάχιστον ορισμένοι εξ αυτών- συνεπείς αναγνώστες των αρθρογράφων που αντιπαθούν. Η κοπέλα που συνάντησα στο δρόμο αποτέλεσε χαρακτηριστικό παράδειγμα αυτής της περίπτωσης. Παρακολουθούσε την αρθρογραφία των εντύπων της Φ.ΛΕ.ΦΑ.ΛΟ διακριτικά, προσπαθώντας να εντοπίσει σημεία που θα επιβεβαίωναν την αρχική της εντύπωση. Ωστόσο, εξεπλάγη όταν -σύμφωνα με τα όσα μου είπε η ίδια- διαπίστωσε πως, μολονότι η Φ.ΛΕ.ΦΑ.ΛΟ είχε τα περισσότερα από τα γνωρίσματα που θα μπορούσαν να την εντάξουν στο πεδίο των ιδεολογικών της αντιπάλων, το ύφος και η αισθητική των αρθρογράφων της λέσχης ήταν πρωτόγνωρα.
«Είσαι ένα μεγάλο παιδί», την θυμάμαι να μου λέει. «Περίμενα να συναντήσω μια λίγκα τυπικών φανατικών. Όμως τελικά κατάλαβα ότι η Φ.ΛΕ.ΦΑ.ΛΟ είναι η πραγματοποίηση του οράματος ενός μεγάλου παιδιού». Ακούγοντάς την χαμογέλασα και παραδέχτηκα πως είχε δίκιο, αλλά κατά το ήμισυ. Γιατί η Φ.ΛΕ.ΦΑ.ΛΟ μπορεί να απαρτιζόταν από «μεγάλα παιδιά», στην προμετωπίδα της όμως βρέθηκε για κάποια χρόνια ένας «μικρός κύριος».
Ήταν κάπου στα τέλη του 2008 όταν τον συνάντησα για πρώτη φορά. Επρόκειτο για ένα ξανθό πλασματάκι με στρογγυλό πρόσωπο, έξυπνη ματιά κι ένα χαμόγελο που όταν στο χάριζε αισθανόσουν ότι σε αγκάλιαζε ο Θεός. Τον έλεγαν Ραφαήλ και ήταν γιος του συγγραφέα Νίκου Βλαντή και της γυναίκας του Μαρίας. Όταν οι γονείς του άρχισαν να κάνουν παρέα μαζί μας ο Ραφαήλ ήταν παρών σε κάθε εκδήλωση, σε κάθε βόλτα και σε κάθε δράση μας. Αν υπάρχουν κάποια σκίτσα από παλαιότερα comics που δείχνουν τον Κόναν να γεννιέται εν μέσω μιας μάχης, στην περίπτωση του Ραφαήλ αυτό ήταν αληθινό. Μόνο που ο μικρούλης μας κάθε άλλο παρά βάρβαρος ήταν.
Όσο μεγάλωνε μπορούσαμε όλοι να διαπιστώσουμε ότι δεν υπήρχε διαβολία που θα μπορούσε να σκαρφιστεί παιδικό μυαλό και να μην την είχε ανακαλύψει. Διέθετε, όμως, το εκπληκτικό χάρισμα να παρουσιάζει όλες του τις σκανδαλιές σα να επρόκειτο για συνειδητές αποφάσεις. Με ένα ύφος επιτηδευμένης σοβαρότητας, το προσωπάκι και η εκπληκτικά έξυπνη ματιά του μας μήνυαν πως από ‘κει και πέρα άρχιζε ο δικός του κόσμος. Το βασίλειο της αέναης παιδικότητας στο οποίο η παιδική ψυχή είναι η απόλυτη αρχή των πάντων.
Δεν χρειάστηκε πολύς χρόνος μέχρι ο Ραφαήλ να γίνει σημαία της Φ.ΛΕ.ΦΑ.ΛΟ. Ένα ζωντανό σύμβολο που μας έδειχνε το δρόμο προς τον κόσμο των ιδεών. Στην καρδία της λέσχης μας το μάγμα των «μεγάλων παιδιών» συμπληρώθηκε από την φωτοβολή ενός «μικρού κυρίου». Και κάπως έτσι η λέσχη και το περιοδικό μας συνέχισαν να γράφουν την μικρή τους ιστορία.
Μια ιστορία που τον περασμένο Δεκέμβριο ολοκλήρωσε έναν χρονικό κύκλο και άνοιξε έναν άλλο. Έχουν πλέον συμπληρωθεί δέκα χρόνια κυκλοφορίας του περιοδικού Φανταστική Λογοτεχνία. Δέκα χρόνια κατά τα οποία οι συντελεστές του ξεπεράσαμε δυσκολίες, που η περιγραφή τους θα μπορούσε να αποτελέσει τροφή για μυθιστόρημα. Ωστόσο, με τον ένα ή τον άλλο τρόπο, καταφέρναμε στο τέλος να διανέμουμε δωρεάν το έντυπό μας.
Δυστυχώς, όμως, πλέον κάτι τέτοιο είναι αδύνατο. Η οικονομική επιβάρυνση είναι τόσο μεγάλη που κάνει τις συνδρομές των μελών της Φ.ΛΕ.ΦΑ.ΛΟ. να μην αρκούν προκειμένου να συγκεντρωθούν οι απαραίτητοι πόροι. Επειδή όμως δεν είμαστε από αυτούς που υποχωρούν εύκολα, η προσπάθεια θα συνεχιστεί. Και προκειμένου να γίνει αυτό εφικτό αποφασίσαμε πρώτον να κάνουμε κάποιες προσθήκες στην ύλη του εντύπου και δεύτερον να το κοστολογήσουμε με μια μικρή τιμή. Μια τιμή που θα είναι τέτοια ώστε να μην επιβαρύνει τους αναγνώστες και παράλληλα να προσφέρει στο ταμείο της λέσχης μας ένα ποσό απαραίτητο προκειμένου να χρηματοδοτείται το εκάστοτε επόμενο τεύχος.
Εκείνο που μπορώ να αποκαλύψω προς το παρόν είναι πως η νέα εκδοχή του περιοδικού Φανταστική Λογοτεχνία έχει σχεδόν ολοκληρωθεί. Προσεχώς θα γίνουν και οι τελικές ανακοινώσεις για την ημερομηνία κυκλοφορίας του.
Κόντρα στις προβλέψεις πολλών, είμαστε ακόμη εδώ. Μεγάλα παιδιά με ιδέες σαν εκλεκτά αποστάγματα της παλαιότητας του χρόνου. Περιπλανώμενοι φύλακες σε έναν κόσμο ερειπίων.