του Σταμάτη Μαμούτου
Όσο τα χρόνια περνούν νιώθω ότι μεγαλώνει η εσωτερική μου παρόρμηση να διαβάζω εικονογραφημένα αφηγήματα και comics κατά τους θερινούς μήνες. Μια πρώτη εξήγηση γι’ αυτή μου την τάση θα μπορούσε να είναι η ανάκληση των παιδικών αναμνήσεων από τις διακοπές στην επαρχία. Ο συνδυασμός των εικόνων της δεκαετίας του ’80 που αναδύονται στο νου - χαμηλά σπιτάκια που οι πόρτες εισόδου σχεδόν εφάπτονταν στο δημόσιο δρόμο, μυρωδιές καμένων χόρτων, ο μπουχός που στροβιλιζόταν στο ελαφρύ φύσημα του ανέμου, τα χαμίνια με τα όμορφα παλιά ποδήλατα – με κάνουν να αντιλαμβάνομαι πόσο ευνοϊκό ήταν για τους αναγνώστες των comics εκείνο το περιβάλλον. Οι σχεδόν προνεωτερικές εικόνες που γέμιζαν τα παιδικά μου μάτια γονιμοποιούσαν, σαν ευγενές πνευματικό λίπασμα, την φαντασία προκειμένου εκείνη να μου επιτρέψει να ταξιδέψω στα πέρατα των εικονογραφημένων κόσμων που απλώνονταν στις σελίδες του φτηνού χαρτιού το οποίο κρατούσα στα χέρια μου. Όχι, δηλαδή, πως η αναγνωστική απόλαυση μειωνόταν αισθητά τον χειμώνα. Μπορεί, μάλιστα, τον χειμώνα να ταίριαζα καλύτερα την ανάγνωση μιας επικής, sword’ n’ sorcery, περιπέτειας ή μιας εκ των πολλών αγγλικών αφηγήσεων ποδοσφαιρικών comics. Αλλά το ηλιόλουστο καλοκαίρι της παλιάς ελληνικής επαρχίας και των τοπιών της υπαίθρου αποτελούσε, αναμφίβολα, την αισθητική γέφυρα που με συνέδεε νοερά με τους κόσμους των western, εικονογραφημένων αφηγήσεων.
Όταν, λοιπόν, μια απ’ τις ζεστές μέρες του περασμένου Ιουλίου, ενημερώθηκα από τον Παναγιώτη Κάπο ότι ο εκδοτικός του οίκος είχε προχωρήσει στην επανακυκλοφορία του θρυλικού εικονογραφημένου περιοδικού Μικρός Αρχηγός, με σκίτσα του παλιού του δημιουργού Κωνσταντίνου Ραμπατζή και νέες περιπέτειες γραμμένες από τον κοινό μας φίλο Βαγγέλη Γεωργάκη, ένιωσα λες και ο Παναγιώτης είχε βρει κάποιον ανεξήγητο τρόπο να ρίξει φως σε μια από τις μυστικές προθήκες του δωματίου των αναμνήσεων μου.
Ο Μικρός Αρχηγός -η μία εκδοτική εκδοχή της θρυλικής παρέας του νεαρού Έλληνα σερίφη Τζιμ Άνταμς που υπερασπιζόταν το νόμο στο φαρ ουεστ της φαντασίας χιλιάδων αιωνίων παιδιών δηλαδή- επέστρεφε. Και η αδιαμφισβήτητη αγάπη των Παναγιώτη Κάπου και Βαγγέλη Γεωργάκη για τα παλιά comics και την λογοτεχνία του φανταστικού δεν θα μπορούσε παρά να αποτελέσει την πρώτη απαραίτητη προϋπόθεση για την επιτυχία ενός δύσκολου εγχειρήματος.
Ο Βαγγέλης βρέθηκε ασφαλώς μπροστά σε μία απαιτητική πρόκληση. Γιατί δεν είναι εύκολο για έναν συγγραφέα, όσο και ταλαντούχος να είναι, το να μπορέσει να συνδεθεί δημιουργικά με μια μυθολογία που έχει καταγράψει δεκαετίες ζωής και οκτακόσια δεκαοκτώ τεύχη στο ενεργητικό της. Ιδίως, μάλιστα, αν θα πρέπει να πιάσει το νήμα εκεί που το έχουν αφήσει ιστορικοί συγγραφείς σαν τον αείμνηστο Γιώργο Μαρμαρίδη. Ωστόσο η αποστολή εξετελέσθη και μάλιστα με μεγάλη επιτυχία. Τόσο στο συγγραφικό σκέλος όσο και στο εικαστικό.
Ο νέος Μικρός Αρχηγός περιλαμβάνει δυο ιστορίες του Βαγγέλη, τo «Μυστικό το νεκρού» και το «Άλλο πρόσωπο του δολοφόνου» (πρόκειται για αναδιαμορφωμένο παλιό διήγημα του Μαρμαρίδη), ένα σύντομο χιουμοριστικό comic του Βαγγέλη Σαϊτη, κι ένα κείμενο στο οποίο ο Βαγγέλης ανατρέχει στις αναμνήσεις του και αναφέρεται στην γνωριμία του με τον Κωνσταντίνο Ραμπατζή. Η λογοτεχνική τακτική στην οποία βασίστηκε ο Βαγγέλης προκειμένου να γράψει τις δυο ιστορίες της θρυλικής τετράδας εστίασε σε δυο γνωστά για τους αναγνώστες του Μικρού Αρχηγού πεδία. Από την μια στην αφήγηση που αν απλωνόταν μέχρι το τέλος της κάθε ιστορίας θα μπορούσαμε να την χαρακτηρίσουμε ως σκοτεινό, western, θρίλερ. Κι από την άλλη στο χιουμοριστικό νεανικό ανάγνωσμα των παλαιότερων εποχών. Ο Βαγγέλης μπόλιασε αυτά τα δυο φαινομενικά διαφορετικά στυλ γραψίματος προκειμένου να κρατήσει την μυθολογία του Μικρού Αρχηγού ζωντανή και, ταυτόχρονα, να της προσδώσει την δική του λογοτεχνική ταυτότητα.
Το στήσιμο του βιβλίου -γιατί ο συγκεκριμένος τόμος έχει τυπωθεί με την μορφή βιβλίου- δεν θα μπορούσε να παρά να αφήσει εξίσου ικανοποιημένους τους αναγνώστες. Τα γνωστά gothic western σκίτσα, με τις ψυχεδελικές επιρροές, του Ραμπατζή διακοσμούν με τον καλύτερο τρόπο τις σελίδες του βιβλίου ενώ η όλη αισθητική υποστήριξη, αποδεικνύει την φροντίδα με την οποία αντιμετωπίζει το όλο εγχείρημα της αναβίωσης του Μικρού Αρχηγού ο Παναγιώτης Κάπος.
Συμπερασματικά, ένα παλιό εικονογραφημένο ανάγνωσμα επανήλθε! Μπορεί να έχουν αφήσει τον μάταιο τούτο κόσμο ο Θέμος Ανδρεόπουλος και ο Γιώργος Μαρμαρίδης, ωστόσο ο Κωνσταντίνος Ραμπατζής πλαισιώνεται και σήμερα από εξαιρετικούς συνεργάτες. Παλαιότεροι και νέοι αναγνώστες έχουμε κάθε λόγο να γνωρίσουμε τη δεύτερη περίοδο του Μικρού Αρχηγού, αν θέλουμε να διαβάσουμε ξανά τις περιπέτειες του Τζιμ Άνταμς από την πένα ενός ταλαντούχου συγγραφέα και να ταξιδεύσουμε νοερά στις στέπες και τους ερημότοπους του φαρ ουέστ. Εκεί που ο θάνατος αποτελεί την μόνιμη συντροφιά των σαγηνευτικών παρανόμων που καραδοκούν στις σκιές των γοτθικών εικονογραφήσεων του Κωνσταντίνου Ραμπατζή.
