του Σταμάτη Μαμούτου
Η εποχή που ζούμε αποτελεί έναν στρόβιλο γελοιότητας. Στην Ελλάδα της μεταμοντέρνας νεωτερικότητας οι τελευταίοι άνθρωποι που διαθέτουν σταθερό νου μοιάζουν με επιβάτες ενός λεωφορείου δίχως χερούλια και καθίσματα, το οποίο γυροφέρνει στο μηδέν με ιλιγγιώδη ταχύτητα. Οι επιβάτες αυτοί βλέπουν τα γεγονότα της επικαιρότητας από τα παράθυρα του λεωφορείου που τους μεταφέρει στο πουθενά, να περνούν αστραπιαία μπροστά στα μάτια τους πριν εκτοξευτούν στο τίποτα. Ο οδηγός του λεωφορείου είναι μεθυσμένος και οι επιβάτες δεν έχουν να πιαστούν από κάπου. Συλλαμβάνουν τα γεγονότα σαν θραύσματα εικόνων του τοπίου που φεύγουν προς τα πίσω θολωμένα, με την ματιά αδύναμη να τα συγκρατήσει σε καθαρές εικόνες λόγω της τρελής πορείας του τροχοφόρου. Και η αίσθηση ναυτίας γίνεται όλο μεγαλύτερη, συναγωνιζόμενη την ανικανότητα εύρεσης σημείων ηθικής, αισθητικής και συναισθηματικής σύνδεσης με το παροδικά ταχύτατο και άμορφο παρόν.
Πώς, άραγε, θα μπορούσε ένας σκεπτόμενος άνθρωπος να συνδεθεί με την ελλαδική επικαιρότητα των καιρών μας; Πώς θα μπορούσε να αναζητήσει σταθερότητα στο χάος της μεταμοντέρνας ρευστότητας που μας πνίγει; Να βρει σωστό και λάθος, να αναζητήσει το δίκαιο και το άδικο, μέσα στο πολυδιάστατο έρεβος αυτών των καιρών, που όλες οι εκδοχές του δημόσιου βίου μας αποτελούν διαφορετικές αντανακλάσεις της ίδιας παθογένειας;
Ας εξετάσουμε το πρόσφατο παράδειγμα της καταστροφής έργων του εικαστικού Χριστόφορου Κατσαδιώτη, εντός εκθεσιακού χώρου της Εθνικής Πινακοθήκης, από τον βουλευτή του κόμματος Νίκη Νίκο Παπαδόπουλο. Από την μια μεριά είναι ο εικαστικός. Με τις δημιουργίες που προκαλούν το θρησκευτικό αίσθημα αλλά και με το εύλογο επιχείρημα ότι εκφράζουν απλά τον ίδιο και μπορούν να κριθούν (ακόμη και αρνητικά) από τον κάθε θεατή. Από την άλλη στέκεται ο βουλευτής. Προσπαθώντας να περισώσει παραδοσιακές καθαγιασμένες αξίες με τον πλέον γελοίο και νεωτερικά επικοινωνιακό τρόπο. Δυο πτυχές του ίδιου χάους, του ίδιου μάγματος που κατακαίει τον πυρήνα της εποχής μας.
Προφανώς, η προσβολή του θρησκευτικού συναισθήματος είναι κάτι πολύ σοβαρό. Ενοχλητικό. Στην συγκεκριμένη περίπτωση θα το συναντήσουμε στην εκδοχή μιας καλλιτεχνικής avant garde δηθενιάς. Ωστόσο δεν είναι τα έργα του Κατσαδιώτη αυτά στα οποία εξαντλείται ή κορυφώνεται αυτό το φαινόμενο. Δεν είναι τα εικαστικά, συνολικά, το πεδίο στο οποίο πραγματοποιείται η αίσχιστη βεβήλωση των θρησκευτικών και γενικότερα των παραδοσιακών ηθών. Αν ψάχνει κανείς το πεδίο στο οποίο το κακό της εποχής μας αποκτά την πλέον δηλητηριώδη εκδοχή του δεν έχει παρά να ρίξει μια ματιά στο φιλελεύθερο, καθημερινό, καθώς πρέπει life style.
Εξετάστε τις πρακτικές και τις μεθόδους του τραπεζικού συστήματος, τις ιδέες που κινούν τους θεσμούς της Ευρωπαϊκής Ένωσης, την καθημερινή κουλτούρα που διαμορφώνουν οι τηλεοπτικές περσόνες των πρωϊνάδικων και οι κομματικές πειθαρχίες. Εκεί θα βρείτε την εκπόρνευση να μετασχηματίζεται σε αποδεκτό ήθος της καθημερινότητας. Εκεί θα βρείτε τον Μαμωνά να λατρεύεται ως πρωταρχικός (υποτιθέμενος) φυσικός νόμος της (ακόμη πιο υποτιθέμενα νομοτελειακά φυσικής) ελεύθερης αγοράς.
Αν ο βουλευτής του κομματικού μορφώματος ήθελε να προστατεύσει αποτελεσματικότερα την θρησκευτική μας υπόσταση από την διασάλευση, αντί να σπάσει πίνακες ζωγραφικής θα μπορούσε να εκδηλώσει την αγανάκτησή του στις συστημικές τηλεπαρουσιάστριες και, κυρίως, στους βουλευτές της κυβέρνησης Αν έπραττε κάτι τέτοιο, όμως, θα βρισκόταν υπόλογος του νόμου και εκτεθειμένος στην λύσσα των επικοινωνιακών μηχανισμών που ελέγχουν οι αξιωματικοί του Μαμωνά. Απέναντι σε ένα τέτοιο ενδεχόμενο ο Νίκος Παπαδόπουλος φάνηκε αρκετά προνοητικός. Ίσως και διανοητικά ανίκανος να ανιχνεύσει την μεγάλη ένταση του κακού που κυοφορούν αυτά τα πεδία σε σύγκριση με μερικούς πίνακες ζωγραφικής. Με αποτέλεσμα να επιλέξει την πολλή φασαρία για το τίποτα. Τον εύκολο αντίπαλο. Τον ωφελιμιστικό υπολογισμό αντί για το χριστιανικό χρέος της ανηφοριάς, του δύσκολου δρόμου, που συνεπάγεται η σύγκρουση με τον σκληρό πυρήνα του γενικευμένου φιλελεύθερου αίσχους των καιρών μας. Επέλεξε, δηλαδή, τον φιλόξενο χώρο της Εθνικής Πινακοθήκης για να κάνει το «κομμάτι του».
Από την άλλη ο καλλιτέχνης Χριστόφορος Κατσαδιώτης έκρινε σκωπτικά το γεγονός και πρόκρινε μια ήπια αντιμετώπιση τέτοιων φαινομένων. Όμως, αυτή η προσέγγιση, μολονότι ωφέλιμη για την επικράτηση της ψυχραιμίας και τον κατευνασμό των παθών, είναι ταυτόχρονα αντιφατική με τον αυθόρμητο και μη ορθολογικό βρασμό της ψυχής, που συνεπάγεται η καλλιτεχνική φύση (έτσι, τουλάχιστον όπως την αντιλαμβανόμαστε εμείς και ο ίδιος ο Κατσαδιώτης, σύμφωνα με τα λεγόμενά του).
Σε συνέντευξη που παραχώρησε στο έντυπο Lifo, ο Κατσαδιώτης δήλωσε ότι ενώ δημιουργεί «αφήνεται, όπως οι καλλιτέχνες κάνουν όταν δημιουργούν, χωρίς εκλογικεύσεις», ότι «ένα αληθινό έργο τέχνης γεννιέται όταν αφήνεται ο καλλιτέχνης να εκφραστεί χωρίς να τον επηρεάζει η λογική, με το συναίσθημα να παίρνει μορφή ώστε να σχεδιαστεί και να αποτυπωθεί», ότι τον «γοητεύουν αυτά και αυτοί που δεν ακολουθούν την μάζα, οι αλλόκοτοι». Πολύ ωραία όλα αυτά. Ο απόηχος της ορισμένων εκ των ιδεών της ρομαντικής παράδοσης ακούγεται καθαρά μέσα από τις φράσεις του καλλιτέχνη, ακόμη και αν εξωτερικεύεται σε μοντέρνες και avant garde υφολογικές καλλιτεχνικές επιλογές (κι όχι σε παραδοσιακά ρομαντικές).
Εντούτοις, στην ίδια συνέντευξη, ο Κατσαδιώτης υποστηρίζει ότι τα σχόλια επίκρισης που δέχεται (υποθέτουμε στα ΜΚΔ) είναι δύσκολο να αντιμετωπιστούν επειδή βρίσκονται «πέραν της λογικής» και «ξεπερνούν την φαντασία της δημιουργού του Χάρι Πότερ», καθώς και ότι «ζούμε σε κοινωνίες που συντηρητικοποιούνται όλο και περισσότερο».
Τελικά είναι υπέρ του ορθολογισμού ή προκρίνει την υπέρβαση του ορθολογισμού προς χάρη της καλλιτεχνικής αλήθειας ο Κατσαδιώτης; Απ’ ό,τι καταλαβαίνω μάλλον προκρίνει την υπέρβαση του φορμαλιστικού ορθολογισμού στην καλλιτεχνική δημιουργία και την επιστροφή στις καθώς πρέπει ορθολογιστικές φορμαλιστικές νόρμες στην κοινωνική ζωή. Ναι μεν η τέχνη πρέπει να ξεπερνά την λογική και να συλλαμβάνει, να απεικονίζει, αλήθειες με μη ορθολογιστικά πνευματικά μέσα. Αλλά, ταυτόχρονα, η αντιμετώπιση των συνεπειών που προκύπτουν από την καλλιτεχνική προσέγγιση στην κοινωνική (και την πολιτική) ζωή, πρέπει να υπακούει στην ασφάλεια των κατεστημένων, ορθολογιστικών και καθώς πρέπει κανόνων για να αποφευχθεί η συντηρητικοποίηση των σύγχρονων κοινωνιών.
Ελάτε, όμως, που δεν πρέπει να είναι έτσι τα πράγματα. Ο καλλιτέχνης, όπως και το έργο τέχνης, δεν γίνεται να πατούν σε δυο βάρκες. Αν το κάνουν τότε δίνουν την απάντηση στο ερώτημα πώς και γιατί έχουμε αυτή την τέχνη στην εποχή μας.
Στην εποχή που δεν «συντηρητικοποιούνται» οι κοινωνίες, όπως υποστηρίζει ο Κατσαδιώτης, αλλά νοθεύονται τα πάντα σε ένα μεταμοντέρνο ανακάτεμα. Στην εποχή που είναι σχεδόν απίθανο να βρούμε ολικά συνεπείς, ουσιοκρατικά ακέραιες, στάσεις και συμπεριφορές. Στην εποχή που όσοι ελάχιστοι απομένουν αναζητώντας συνέπεια, σταθερότητα και ουσία, δεν ξέρουν με τι να απελπιστούν περισσότερο. Με το γκροτέσκο της συμπεριφοράς του βουλευτή ή με την αδυναμία μιας καλλιτεχνικής έκθεσης για το γκροτέσκο να αναδείξει ρομαντική συνέπεια και δυναμική.
Εικόνα: William Blake, The Ghost Of Flea
Σχόλια:
Και βγαίνει το συμπέρασμα ότι υπάρχουν ΔΥΟ είδη Πολιτικής Ορθότητας σήμερα. Η λίμπεραλ/woke και η ψευδονοικοκυραίικη-ακροδεξιίστικη. Αυτή της Συνατσάκη και αυτή του Κούγια, ή της Καμάλα και του Τραμπ. Και οι δύο είναι εξίσου μισαλλόδοξες και αλληλοτροφοδοτούνται. Ο σωστός όρος και για τις δύο είναι, πράγματι, Μεταμοντερνισμός. Ούτε συντηρητικοποίηση σκέτο, ούτε προοδοπληξία σκέτο. Μαζί αυτά τα δύο, σε ένα Totentanz (χορό θανάτου), είναι ο Μεταμοντερνισμός.
τέχνη
δημοσιογραφία
υπάρχουν ΠΑΝΤΑ άνθρωποι οι οποίοι διακατέχονται από κομμουνιστικές ιδέες.
Για παράδειγμα, το ‘φιλελεύθερο’ MEGA προέβαλλε και προβάλλει ως το νέο αστέρι της δημοσιογραφίας την Γιάμαλη, η οποία όλως τυχαίως έχει σπουδάσει στο προτεσταντικό (επομένως ίδρυμα που προάγει τις δύο όψεις του αθεϊστικού υλισμού, είτε φιλελεύθερες είτε/και μαρξιστικές) London School of Economics.
Γιατί δεν θα δούμε ποτέ να έχει εκπομπή στα συστημικά λεγόμενα κανάλια π.χ. ο Χίος ή ο Άρης Σπίνος (ονόματα στην τύχη λέω εγώ τώρα);
Η Συραγώ Τσιάρα, διευθύντρια της πινακοθήκης, έχει δηλώσει (όλως τυχαία και αυτή) στην lifo: 'Δεν κοιτάζουμε στο παρελθόν για να μάθουμε και να καλλιεργήσουμε τη συλλογική μνήμη και ταυτότητα αλλά και για να δούμε πού βρισκόμαστε και ποια νοήματα φτάνουν στο σήμερα. Αυτό που συμβαίνει στον κόσμο με την άνοδο της ακροδεξιάς αφορά και το ζήτημα της λειτουργίας της δημοκρατίας. Σε αυτόν τον διάλογο, σε αυτή την υπεράσπιση της έννοιας ενεργών πολιτών θέλουμε να συμβάλει η Εθνική Πινακοθήκη'.
Με λίγα λόγια, ανεξαρτήτως του ποιος κυβερνάει, οι μαρξιστικές ιδέες κυριαρχούν διότι σε όλες τις καίριες θέσεις τοποθετούνται φορείς ιδεών μαρξιστικών αντιλήψεων, βιώνουμε δηλαδή μια ιδεολογική ηγεμονία της αριστεράς.
Και ο Μητσοτάκης άλλωστε έχει δηλώσει άλλωστε: ‘Τιμούμε τους αγώνες της αριστεράς’. Ενώ οι λεγόμενοι ‘αρνητές’ των ‘ασφαλών’ εμβολίων είναι, κατ’ αυτόν (και δανειζόμενος τις τακτικές της αριστερής εμπνεύσεως πολιτικής ορθότητας) ακροδεξιοί, δηλαδή ‘παράνομοι’ άνθρωποι, στους οποίους αξίζει ακόμη και φυλακή λόγω των απόψεών τους.
Και για να μην το πολυκουράζουμε: Επειδή η Πινακοθήκη συντηρείται από τα χρήματα των ορθοδόξων ελλήνων, δεν επιτρέπεται να ανεβαίνουν τέτοια έργα! Αν ήταν ιδιωτικής φύσεως η έκθεση μπορούν να ανεβάζουν ό,τι θέλουν. Ο βουλευτής του κόμματος ΝΙΚΗ πολύ καλά έπραξε, και ο Χριστός πήρε το φραγγέλιο και πέταξε τους τοκογλύφους έξω από τον ναό.
end of story!
Στο μόνο σοβαρό ζήτημα που θέτεις, αυτό περί δημοσιογραφίας: Ο Χατζηνικολάου, ο Πρετεντέρης, ο Ευαγγελάτος, οι δημοσιογράφοι της ΕΡΤ, όλοι αυτοί είναι μαρξιστές, έτσι;
Από την άλλη ο Χίος και ο Σπίνος είχαν τηλεοπτικές παρουσίες. Ο Χίος στον ΑΝΤ1 κάποτε και αργότερα ως πολιτικός δημοσιογράφος και παρουσιαστής σε αθηναϊκά τηλεοπτικά δίκτυα που το δημοσιογραφικό τους πρόγραμμα είχε μεγάλη τηλεθέαση. Στα ίδια είχε εκπομπές και ο Σπίνος. Εντελώς αποκλεισμένοι δεν ήταν ποτέ. Ήταν και είναι περιορισμένοι σε συγκεκριμένα πλαίσια. Προφανώς λόγω των ιδεών τους σε έναν βαθμό. Αλλά και λόγω επιπλέον παραγόντων.
Είναι πολύ δύσκολο να το γράφουμε, είναι επώδυνο για τον χώρο (όχι μόνο τον δικό μας πολιτικό χώρο αλλά τον ευρύτερα εθνοκεντρικό) αλλά είναι και η αλήθεια που ένα βλαμμένο μυαλό μπορεί να μην καταλαβαίνει. Αν αφαιρέσουμε την γλοιώδη συστημικότητα των δημοσιογράφων που δεν γουστάρουμε και μείνουμε μόνο στο καθαρά ουσιαστικό κομμάτι, τι θα συμπεράνουμε; Ναι, είναι άθλιοι οι τηλεστάρς δημοσιογράφοι. Ναι, είναι αισθητή η πτώση ακόμη και σε σύγκριση με τους συστημικούς δημοσιογράφους της προ ιδιωτικής τηλεόρασης περιόδου. Αλλά ο ευρύτερος εθνοκεντρικός χώρος (επαναλαμβάνουμε, όχι μόνο ο δικός μας , ο εθνικιστικός) ποιους έχει να αντιτάξει σε επίπεδο καθημερινής τηλεοπτικής παρουσίας σε δυνητικά μεγάλο σταθμό; Ας υποθέσουμε ότι ο φίλος σου ο Τραμπ επικρατεί πανευρωπαϊκά με δικούς του πολιτικούς εντός των χωρών της ΕΕ και αναδιαμορφώνει όλο το σύστημα στα δικά του μέτρα. Ποιους θα βρει από τον ευρύτερο εθνοκεντρικό χώρο να αντικαταστήσουν τον Χατζηνικολάου; Τον Χατζηγώγο; Ο Χίος με τον δρόμο που πήρε στο Μακελειό μπορεί πλέον να κάνει δημοσιογραφία χωρίς να τρολάρει; Σπίνος και Χίος μπορούν να γίνουν οι εθνοκεντρικοί αντικαταστάτες δημοσιογράφων του στυλ Τριανταφυλλόπουλου. Τέτοιου τύπου εκπομπές θα μπορούσαν να κάνουν και σε πανελλαδικής εμβέλειας κανάλια. Εκπομπές με το βαρύ πυροβολικό της πολιτικής και του δημόσιου βίου πιστεύεις ότι θα μπορούσαν να κάνουν; Ασφαλώς όχι.
Ακόμη και για αυτή την δουλειά εμάς χρειάζεστε. Αλλά είμαστε λίγοι αριθμητικά για να κάνουμε τα πάντα.
Σήμερα για παράδειγμα, σε εκπομπή στην τηλεόραση που ήταν φιλοξενούμενος ο Παπαδόπουλος βγήκε ένας τύπος ο οποίος 'απόρησε' που ο μορφωμένος κύριος Παπαδόπουλος προέβη σε αυτές τις ανάρμοστες, κατ' αυτόν, πράξεις.
Με άλλα λόγια αν είσαι αμόρφωτος (κατ' αυτούς) είναι πιθανόν να είσαι θρησκόληπτος (η αρνητική έννοια που δίνουν στον πιστό), αν είσαι 'μορφωμένος' αποκλείεται να είσαι θρησκόληπτος (πιστός δηλαδή, αυτό τους ενοχλεί και τους βαφτίζουν 'θρησκόληπτους').
Ε, αυτό δεν είναι παρά απόδειξη ότι το γήπεδο είναι κατηφορικό, γέρνει μονόπαντα δηλαδή το σύστημα και ο πατριωτικός λόγος ενοχλεί σε βαθμό εξαφάνισης, διότι να ποιοι εκφέρουν πατριωτικό λόγο, τύποι γραφικοί, σαν τον Χίο. Όπου εγώ δεν διαφωνώ ότι ο Χίος υποδύεται έναν ρόλο που βολεύει τον μηχανισμό εξουσίας, να παρουσιάζεται δηλαδή ως γραφικός στα μάτια του κόσμου (και ίσως να το κάνει σκόπιμα αυτό), δεν υπάρχει όμως μόνο ο Χίος (ο οποίος βέβαια είναι τελικά τόσο γραφικός και τόσο γράφει πράγματα που δεν ισχύουν, που έφαγε σφαίρα και την γλύτωσε για μερικά χιλιοστά).
Ο πατριωτικός/εθνικιστικός λόγος όμως, δεν είναι μόνο αυτό, απλώς έτσι θέλουν να το παρουσιάσουν.
Συν τοις άλλοις, πριν λίγο καιρό θυμάστε τι είχε γίνει με τον Σεφερλή επειδή 'τόλμησε' να σατυρίσει το Νέμο και τι πόλεμο δέχτηκε. Τότε, δεν σεβάστηκε (κατ' αυτούς) την ιδιαιτερότητα του άλλου, τότε η τέχνη είχε όρια (έχω κρατήσει πολλά βίντεο από τις επιθέσεις που δέχτηκε).
Επομένως, έχουν τον τρόπο είτε μέσω των πρωινάδικων, είτε μέσω της σοβαροφάνειας των δημοσιογράφων τους, να περνούν τα στερεότυπα που τους βολεύουν, πάντα με σκοπό να μας κάνουν να ξεχάσουμε ποιοι είμαστε ως Έλληνες, διότι από την άλλη πλευρά δεν είδα κανενός είδους κριτική από τους 'ευαίσθητους' για τις θηριωδίες Τζολανί στην Συρία τις τελευταίες ημέρες.
Μιλάμε για απίστευτες θηριωδίες, και όμως η 'προοδευτική' Ευρώπη συνομιλεί με την Τουρκία, διότι την θεωρεί 'σημαντικό εταίρο', τόσο που να ηγηθεί της κοινής άμυνας απέναντι στην Ρωσία.
Αυτά βέβαια τα καταπίνουν αμάσητα οι 'έγκριτοι' και τα περνούν ως 66η είδηση.
